6
Ա Ռ
Ա
6^
ԱՍ՜ԷՆ ԱՍԷՆ ԱՍԵԼք ՁԵԶ
գ.
Ամէն
ամէն
ասԼմ
ձեզ , եզ լ՛ա
Լ
։ ք
սլ ս
Սէ -
սւաէլանք
, եկէք
րուսէս՚էէմանանք
» եւ.
գրենք
ճիշգ ինչսչէս
այն
էաքէնՀք
որ եկաւ.
է՚եթզեՀէմէն
, էքրուսազէմէն
;
Ա՛անալյլւնգ
րնզունելուի
որ մերր Հայկական
է, սլա
ւո—
ո՚
Ա
՛կան է , ուղղական
է :
Զարմանալին
կամ
զարւոոլղին
Հայն
ինք
է
է
թէ
Հ՛"յկ՚՚՚գանցր
կամ
Աեհասքան–
չր
տ
Կր ղո՚էէ
կր փաոարանէ
է ՚էիրր
եւ
աաո
ք •
է՚ե
է յ ւ ա ն ռ ւ թ ե ա ւ ւ ց ն ա յ ս նի ց ո լ ո վ ՛
Զ ք ե զ հ ր ա ւ ի ր է Դ ա ւթհ ա 1 ւ ե ր ց ո վ ,
Աո ի չ ա ր հ ա ց հ ե ւ ւ ա ն ա լ ո վ
Խ ո ր հ ե լ 1օլւէնս տեւաւ րն ս ի ր ո վ :
Օրէնքի
մասին
ալ կր խօսի՝
րայց
կր
մոռնայ
օրէնքր;
Կր "(՚րէ է՛՛՛ք
՚ է ք ^ Լ է^Լ "1՛
կոլզայ
Տիրո^
երկրէն,
ուրկէ
Հիէ֊ր է եր–
րա յերէն
բաոն
ա մ է ն ,
րայց
կր
մերմէ
Է"՚Լ
՚Լրել
Հա յե բէն
բառն
ա մ է ն յ
ինչսլէս
է օբէն,
լւեղ~էակառա1լն
է կր գրէ
Հոն
ուր
սլէաք
է գրել
Ա,
արղեօք
ասա՞նկ
է ոբ Հայ կ՝րլլանք
: Տեսէք
, ՛լերբ
«երու–
սաղէմանալ»
Լխաղաւլութիւն
կնքել)
րա—
աւր էուք ղրած– են Հին ՚էկա յութիւննե
ր բ ,
ինչսլէս
Երից ՚էաբղաւղեաացր
,
նո յնպէ "
Վաչեանցի
Աոձեռնբ
ւ Բայց
սխա՛՛լ
է
<, Պ •
Վաչեանց
, "էրեչի
բարեկամս
իմ՝ ասա
-
ուածաաուբ
աարիներուղ
մեռնիմ
, սխա՛՛լ
է դբել
•Տ
երուսաղէմ
անալ»՝
Առձեռնր
գրէ
) Երիցր
գրէ , ով ոբ ալ ղրէ ,
"ւզվ՚՚լր
ե ր ւ ւ ւ ս ա զիմ ա ն ա լ է,
իսկ մեր
ամէն1*
ալ
ա մ է ն
է ՝ ճիչդ ինչպէս
եբրայեբէնբ
, սա
-
կայն աարբեբ
սաուդարանօրէն
, իմաս —
աարանօբէն
, Հնչաբանօբէն
:
Ջունինք
ա մ ե ն
բաո
մեր ամրուլՀ
ղասա–
կան մւոաենագբութ-եան
մէ^ , ունինք
մի–
ա յն
ա մ ե ն ա յ ն ,
տոպրակ
մր
լեցնելու
չափ՝
եթէ
կ՝ուզէք
։
Արդ,
ա մ ե ն ա յ ն
րառով
չենք
կրնար
կազմել
որեւէ բաբդ
բաո
Հ
Ջ՛եր
Առձեռն
բառարանն
է միայն,
որ ունի
ա մ ե ն ս ւ յ ն ա –
վւ ւսււ
բաոր,
բայց
սխա՛՛լ,
քքբից ՛խոբ—
դապեաաց
բաոարանին
մէ^ ատիկա
կր ՝
մնայ
ամենավւաւե :
Մ Կւ՚ԴԲ^եբր
կր կա բծուէր
թէ կր վրխ–
ուան
ամէն1»4Հ/Հ/
կամ
՜աՀւհ^նեբր
ոսկեզտր–
եան մաաեն՚սդրութեան
մէ՜շ,—- բառի
որ—
սոբդներր
կռիւ
քլրնէին
իբաբու
Հեա բե—
րելո՛ւ
այս կամ
ալն
ւք կա լութ
ի ւն բ , ոբ կր
գրուէր
պատիւով
միայն
երկու
դք՚Ր
1
ԱՄ
՝• Տանկարծ
ելաւ Հ . Արիս
՚Լարգան–
եան եւ Հաստատեց
թէ
Է՚–"Է"Ր այդ
ԱՄերր
ա մ ե ն ա յ ն
են-. Եչականնեբր
լռեցին
,
իսկ
էականներբ
չա րունա կեց իկ, պրպտե
լ
ու
զաան
նոր
ամէն5ւ^՜Հ» ,
որոչասլէս
էո՚ք
՝• Ե -
չականներր
աո արկեցին
թէ ռամկօրէն
է :
էա՛լ , ադբա՚ր
, լա՛ւ,
թ՚՚զ
Ր.Ա.այ ռամ կօ —
ԵՐԳՍ.1ԱՆ
ԿՈՄԻ8Ա0 Վ,11Ռ11ՊԵ811
Հ"՚լ
եւո
լ՛ երամ չաութ եան սլատմ
ութեան
ու տեսութեան
Հարցերով
կոմիտասր
չաա
է դբաւլուել։
Այգ
^աբցերին
են նբ —
լիբու՚սծ
նբա
ՀՀայոց
եկեղեցական
եղա
-
նակԿւեբր
»
ա՚ւ՚դ ր՚սԿ՚իկ
յօգուածբ
(լո յս
է
տեսել
3894
թուակաԿւին)
, «Հայոց
եկեղե
ցական
երամ չտութիւնր
մ՚Թ • գարում
»
ուսոլմնասի
բութ իւնր
Հ
1897 ) ,
«Եր ՛լե ցո
-
ղութիւնք
Ա •
սլա տա բադ
ի»
յօդուած
ր
(1898) ,
^Հայ եկեղեցական
եբամչաոլ
-
թիկն»
ուսոլմնասիբութիւԿւր
( ( Հրատա
-
րակոլած
1898
թուականին
՛լ եբմ
էոն ական
Հանդ էսնե րից
մ է կում
) , «Շ
՛Արականի
խա–
դերի
նչանակութիւնր
» յօգուէոծր
(Հբա
-
տարակո ւած
1914
թոլէո կանին
կ ո՛ւ տանգ–
նուսլոլսում
, «Տաճար»
Հանդէսոլմ)
;
Հտյ
գեդշկական
եբւսմ
չտութեան
պատմ ութեան
ու տեսութեան
Հ աբցեբով
կոմիտասր
դբադուել
է իր ամբուլշ
կեան
քի րնթացքում
: Այդ բնաղաւէսռին
են նբ֊
լիբուած
նրա աչխատութ
ի՚նկւել՚ից
«Հայ
մոդո՚էրդական
եւ եկեղեցական
երդ եր »
դասախօսութիւն
- լօդուածր
(Հբատա
֊
բակուած
1905
թուականին
Հ
<Մչակ»ոլմ)
,
^Հայ
գեղջուկ
ե րամ չտութիւն»
աչխա
-
տութիւնբ
(՛հրատարակուած
1907
թուա
֊
կանին
«ԱնաՀիա»ում
, Փարիդում
եւ
նոյն
թու ա կան
ին ֆբան սիա կան
՝։ անդ էսնե
րից
մէկում)
, «Հայն
ունի
ինքնուրոյն
եբա
֊
բէն,
դուք
ալ օրինակ
մբ բերէք,
բայց
բլչա
յ մեսրոպերէն
, եղնիկերէն
,
սաՀակե֊
բէն
, կամ
ինչպէս
կբ ՛լբէ Ա ովսէս
որ ի
հ/ոբին
կամ
Իքոբէն
;
Եթէ
օրին մէկր
, ճիչդ ինչպէս
Հ.
Արիս
Վաբզանեանի
անակնկալր,
Հայկաբան
մր
ելլէ Հաստատէ
թէ
թոլոբ
ամհնակալ1/ճ///»
կամ
ա մ ե ն ա ս ո ւ ր բ ձ ր ^
պէաք
է
կարդալ
ա մ ե ն ա յ ն ա կ ա լ
կամ
ա մ ե ն ա յ ն ա ս ռ ւ ր բ ,
կոբսնցնողր
՝ ղիտցած
ՐլԼաք՝
դարձեալ
ե չա կաննե բն են ;
(Իէսմկօբէն
կամ ոչ , էադիբներր
Հին վը–
կա
րւէ
թիւէէնե
լ՛ ունին,
ւլբեցինք
այգ
մա -
սին
I
Այ՛՛ անղամ
կբ բերեմ
վկայութիւն
մր , դոբ ոչ Աճառեան
աեսած
է , ոչ
ալ
Ա ա լխասեան %
ՇնոբՀ ալփի
Հւսնե լոլ1լնե րւււԿւ մ էշ
ղ տա
յ
քառեակ
մր՛
Ց ա մ է ն շ ր ջ ի ի ն ք ն ի ք ա ր ե ր ,
Ո ւ նի ծԱվսու մ ա գ է ք ր ր ձ ե ր ,
Գ ի ն ո յ ո ւ ն ի ա ղ ո ւ ո ր տ ը կ ե ր ,
Օ ժ ա է ծ ր ի դ ա ն կ ի կոթ-եր :
Այս
Հ անելոլ կր կբ ԿւչաԿւէէւկէ այծ
: կսւ–
րեւոբն
" ՚ յ ծ բ չէ ոակէսյն , այլ
յ ա մ է Ը
բա֊
ոբ ,
"Ր
լլբոէ.ած է յստակ
այնպէս
ինչ -
պէ"
կր կարդաք
: Այտբնեան
կ՝րսէ
թէ
յ ա մ է ն
բաոր,
նոյԿւ ձեւոէէ կայ
Կւաեւ
(|ամէն
րաււ մր,
ռամկօբէկւ
Հ իԿւ
ւք ա կ -
Բ՚ոյ
մբԿւ է ել կր նչանակէ
ր ո վ ա ն ւ յ ա կ ,
շ ա ր ո ւ ն ա կ , մ ի շ տ :
Մբցումի
կր Հբւսւիբեմ
եչադիբնեբբ,
թող
դտնեն
ու բերեն
Հին օրինակ
մբ ,
ս ւ մ ե ն ,
եչոէէ դրուած
% ք՛մ բե լ՛ածս
մ իշԿ՚ա–
դաբեաԿւ
է , քլբենցմէ
Հնադաբեան
օբիԿ՚ակ
չեմ
ուղեր,
թող րԱայ
նոբ դաբեան
:
Բանի
դեռ
կր դեդերիԿւք
ա մ է ն
բառին
չուրշ,
աւելորգ
չէ արձանագբել
թէ
ոս–
կեդաբեան
մեբ
մաաենագիրնեբր
կր
զդոլչանային
ղործածելէ
ա մ է ն
բաոբ
իբ
բեւ դերագրական
,
նոբ
սովորութիւն
է րսել
ս ւ մ ե ն ա ք ա ղ ց ր
իբբեւ
ա մ է ն է ն ք ս ւ զ –
ց ր ր :
Առաշ՝
ա մ ե ՜ ն ա ք ս ս լ ց ր
կր
նչանակէբ
ա մ բ ո դ ջ ո վ ի ն ք ա յ լ ց բ ։
Աոիթր
եկաւ
բսեմ.
-
ԱբեւելաՀա
յեբէնբ
ա մ է ն
րառով
(Պա
-
լաոանեան
եւ ՀիԿւերր կլ՛ ղբէին
էով,
Ա -
րեղեան
եւ Կւոբերբ
կբ ղբէին
Ե"վ
,
Հիմ ա ամ էնքն
ալ կր դրեն
Եով)
գե բա
-
՚էբական
բաբգութիւն
կր չինեն
Ա
յօդա
կապով՝
նոյնիսկ
• . . ձայնաւորով՛
սկսած
բառերոլ
Հետ , ինչպէս՝
ա մ ե ն ա ա ր ա գ :
Երկու
այբ՝
քուք քով
ի :
Տ ե ր ա տ ռ լ ռ ց ի ա ՛ ՛ :
Աստուած
պաՀպանէ
ականշս
այս դաբՀուրելի
յօրանշէն
, որ ,
սակա
յն , Հաճո յալուր
կր թուի
... ԵՀ "~
՛քայի, ապացոյց
որ Աբբւսէք
անո ւնբ (^ )
փսխեց Աբբաամի
( Ծ նն դ –
Ժէ–
5 ) ։
Զար ֊
մանէոլի՜ , ւլարմաԿւէսլի^ ,
աբեւե լաՀա
-
յեբէնբ
ուղեց
սբբադբել
/• դիրին
կրկնոլ–
մ
Ոէք
ստեէլծուո՚ծ
քօրանշբ
, ոբ էսկաԿւշ կլ՛
ծակէ
արեւէքտաՀէսյեբէկւի
՚է՚էշ
(օրինակ՝
ե կ ե դ ե ց ի ի ն
ե կ ե գ ե ց ո ւ ն ) ,
նոյկլպէս
է
դիրին
կբկնումոէք
ոաեղծ ուած
լօբանշբ
,
ոբ դարձեալ
ք՚՚ոց կր բանայ
աբելմաաՀա–
յերէնի
մէշ (օրինակ՝
Ե ւ ւ իշ է է ն ֊ ֊ Եւ|ի -
շ է ի ց ) ,
ելաւ սաեղծեց
աւելի
դռնչակաԿւ
ձեւ
մբ,
ա մ ե ն տ ա բ ա ^ յ ա մ ե ն ա ա ր դ ա ր :
ք1վ
" լ՛ հ աԿւօթէմ
եր ա յբին , սբ բառ
ա–
բան
կր լեցնէ , գրեթէ
ամէն
բառի
մէշ կր
մտնէ , չի կրնար
էԸ^Գ՚Լգել
արկագեան
եբկաբաւուն
այս ձա լեաւոբին
կբ1լնոլ
—
թեան
ղէմ :
Այս
ամէնր
բսելէս
ե՚ոքբ՝
ինծի
կր
մնայ
չՀետաքրքրոէ
իլ այլեւս
թէ ո՛վ
ի՛նչ
ձեւով
կր ղրէ : ^էբեցէք
ի՛նչ
ձեւով
ոբ կ^ոլզէք :
Հայր
սկզրռւնքի
տէր
է , ոչ րսածէն
կբ
Հրամարի
, ոչ ալ դրածէն
: Եւ վ՚աոք
յա
ւիտեանս
, ամէն
:
է–
ՆԱՐԳՈԻՆԻ
( * )
Մ ե ր հ ա յ ե ր է ն հ ի ն մ ա տ ե ն ա ց ր ւ ւ ւ -
թ ե ա ն մ է ջ դ ր ո ւ ա ծ է Ա բ ր ա ա մ , հ ե ս ւ ե ւ ո -
դ ո ւ թ ե ա մ յ ^ յ ո ւ ն ա ր է ն ի , յ ե տ ո յ ՛ Ա բ ր ա հ ա մ ,
| ս ո ւ ս ա փ ե լ ո ւ հ ա մ ա ր յ օ ր ա ն ջ է Օ :
Ը ս տ բ ն ա գ ր ի ն ՝ նա|ս
Ա բ ր ա մ ,
բ ա ր դ
բ ա ռ է ,
աբ - րամ,
ե ւ կ ը նշ ա ն ա կ է « հ ա յ ր
բ ա ր ճ ը ա ց ե ա լ » , ե ւ ոչ^ թ է « հ ա յ ր բ ա ր
-
ձ ը բ » ի ն չ պ է ս կ ր ց ր է Ա Տ ա ո ե ան :
Րամ
կ ը
նշ ա ն ա կ է բ ա ր ձ ր ա ց ն ե լ ՛ մ ե ծ ա ր ա ն ք ի ,
փա–
ո ա ր ա ն ա ն ք ի , օ ր հ ն ո ւ թ ե ա ն
իւքա ս տ ո վ .
« ի ա ր ձ ր ա ո ն հ մ
ցք եգ , Տ է ը »
(Աադ.
Ի Թ .
1 ) ։
Ո ւ ր ե մ ն բ ա ր ձ ր ա ց ն ե լ ս ր բ ա գ ն ո ւ թ ե ա ն ,
ա ս տ ռ ւ ա ծ ւ յ լ թ ե տ ն : Ա ս կ է ՛
« Ր ա ր ձ ր ե ա | »՝
ի բ ր ե ւ Ա ս տ ո ւ ծ ո յ ա ն ո ւ ն : Ը ս տ ա յ լ ո ց ՝
աբ–
րամ
կ ը նշ ա ն ա կ է « հ ա յ ր
ր ա մ ի »
կ ա մ
« հ ա յ ր Ա ր ա մ ի » , — Ա ր ա մ հին ա ն ո ւ ն ն
է
փ ա դ դ է ա ս ա ա նի կ ա մ Մ ի ջ ա գ ե տ ք ի , ա յ ս
բ ա ց ա տ ր ո ւ թ ե ւ ս մ բ ՝ Ա բ ր ա հ ա մ կ ՚ ա ռ ն է ն ա –
շ ս ա հ ա յ ր ՝ | 4 ա դ դ է ա ցւ ո ց ն շ ա ն ա կ ո ւ թ ի ւ ն ը 1՝։
Ը ս ա բ ն ա գ ր ի ն ե ր կ ր ո ր դ ձ ե ւ ի ն ՛ Ա թը ա ա մ
յ ո ւ ն ա կ ա ն ձ ե ւ է, ե բ ր ա յ ե ր է ն ը Հ է մ ր կ ը
դ ն է Մ Ե Մ Է ն ա ռ ա ջ : Ո ւ ր ե մ ն ՛ ոււ|իւ|ր
Աբ
ր ա հ ա մ , — ո մ ա ն ք ա յ ս ձ ե ւ ո վ կ ր մ օ տ ե
ց ն ե ն հն դ կ ա կ ա ն
բրաՀմա
ա ն օ ւ ա ն ,
ո ր
տ ե դ ա հ ա ն կ ՚ ը ն է բ ա ո ը , ո ւ ր ի շ ն ե ր ՝
արբ
- •
Համոն
բ ս ւ ռ ի ն , ո ր ո ւ մ է ջ ա ւ ե լ ա դ ր ո ւ թ ի ւ ն
է
Ր
տ ս ւ ռ ր ՝ ք ա գ ց ր ա հ ն չ ո ւ ն
դ ա ր ձ ն ե լ ո ւ
հ ա մ ա ր պ ս է հռ ւ ա ծ կ ա մ ի բ ր ե ւ
յի շ ա տ ա կ
ա ռ ա ջ ի ն ա ն ո ւ ն է ն , ո ւ կ ը նշ ա ն ա կ է « հ ա յ ր
բ ա գ մ ո ւ թ ե ա ն »
(Համմռն,
ե ռ ա տ ս ա ^
կ ը
նշ ա ն ա կ է բ ա գ մ ո լ թ ի ւ ն ո ւ կ ը յ ի շ ե ց ն է մ ե ր
ամէնը,
ռ ա մ կ օ ր է ն ՝
Համմէն)
֊.
Շ ա ր լ Ժւսն կ ը գ ր է թ է բ ա բ ե լ ա կ ա ն ա
-
ն ո ւ ն է,
է ~ բի ֊ րում
կ ա մ
Աբի—բամու
( հ ա յ ր ս կ ը ս ի ր է ) , ո ր կ ը մ ն ա յ
Հ ա մ մ ո լ –
ր ա պ ի ի օ ր ե ր է ն ։ Ե ր բ Ր ա ր ե լ ո ն ի թ ա գ ա -
լ ո ր ը . Ս ին - մ ո ւ բ ա լ լ ի տ , գ ր ա ւ ե ց Ո ւ րը ,
ջ ա ր դ հ ց բ ն ա կ չ ո ւ թ ի ւ ն ը , բ ա յ ց Արրաււալքի
ը ն տ ա ն ի ք ը յ ա ջ ո ւ | ե ց ա ւ փ ա ի յ չ ի լ Ե փր ա տ ն ի
վ ե ր , դ է պ ի Խաււան , մ ի ա ս ի ն
տ ա նե լ ո վ
բ ս ւ ր ե լ ա կ ա ն ա ւ ա ն դ ո ւ թ ի ւ ն ն հ ր ը ,
ասա
֊
ո ւ ա ծ ն ե ր ր ե ւ ա ն ո ւ ն ն ե ր ը :
Ա բ ը ա հ ա մ ի
Ւ ա յ ր ը , Թ ա ր ա , ա ր ձ ա ն ա գ ո ր ծ է ր , աստ
-
ո ւ ա ծ ն ե ր ո ւ ա ր ձ ա ն ( կ ո ւ ռ ք )
կ ր շ ի ն է ր :
Ն ս յ ն ա ր հ ե ս տ ը գ ո ր ծ ե ց Ա բ ր ս ւ հ ա մ
ալ ,
յ ե տ ո յ հ ե տ ե ւ ե ց ա ւ ա ս տ գ ա բ ա շ ի յ ո ւ թ ե ա ն :
Հ ե տ ա ք ր ք ր ա կ ա ն տ ե դ ե կ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր
շատ
կ ա ն Ա բ ր ա հ ա մ ի կ ե ա ն ք ի ն մ ա ս ի ն , ո ր ք ա ն
ւ | ա ւ ե ր ա կ ա ն, ն ո յ ն ք ա ն ա ւ ա ն դ ա կ ա ն , ա ն -
հ ր ա ժ ե շ տ ՛
վ ե ր ա ք ն ն ե լ ո ւ հ ա մ ա ր Ա բ ր ա -
1ւա.ւքի տ ր ո ւ ա ծ մ ի ա ս տ ո ւ ա ծ ո ւ թ ե ա ն գա
-
Աէպմէ առյաւէտ
բաժնուած^,
«Ցառաշ»ի
աԿւէլուդական
քսմբաւլբասլեէոր՝
ա՚եւլո՚էէ
ւ1 ր
մեր
կո՚լմէն
իբ թերթին
՚լրկուած
ք^Ր՚Լ ՜
թակցոլթեան
մր քսորադիբր
վ՚ոքսած
էր
Տ
ե տե լեա
I
ձեւով. «ԱՀա
թէ
ք՚՚՚՚չպէ"
կ՜աչիաաին»
,
ու այսօր,
երբ կբկք՛^՛
Կւ՛.
փոբձենք
մենք , իբ թերթին
յէսնձնել
, այս
փոքբ
ղաղռլթին
մէշ աարռւած
աչի՚ա
-
տանքի
մէկ նոբ պաակերր,
չենք
կրնար
յռւզոլմով
չմտածել
անոր
մասին,
որուն
մեծ
Հայբենասէրի
սիրար՝
կբ ղղար
ու
1լապրէբ,
ղաղթաՀայ
կեանքի
րոլոր
Հո
՛լերն
ռւ ցալերր
...
Որ իբ քսօսքին
ու
ղրչին
միշոցաւ
, աՀադաԿ՚դ
Հ^չեցնեոլվ
,
ղղաստոլթեան
Հրաւէր
կբ կարդար
,ցուց–Հ
մ ունքնե
ր կ՝բկ,էր , ղործի
կր
մ ղէբ • • • եւ
թէ որքան
կ՝ուբաքսանար
, տարուած
՚էր—
րական
ա չխատան
քի
մ ր առիթով
:
Ամէնէն
յ՚՚՚-դէլՐ՝
ունէր
իր ինքնա
յա
-
տուկ
ձեւր,
Հեռոլէկ,
մէկ բաոով
,
մէկ
նախաղասութ
եամ
բ
յա յտնե
լու իբ դո~,ու–
Կւակութիւնբ՝
որ
միեւնոյն
մամանակ,
ել բլլար
նաեւ տեսակ
մր
քաշալեբաԿւք
Հանրային
դոբծին
նուիրուածնե
ր ուն
Հա -
մ աբ ;
կապոյա
իքաչի կրրնոպլի
երեսնամեայ
դպրռցին
մասին
չատ
ենք դրած,
եւ
սա–
կայն
կ՚՚արմէ
կրկին
դբել
ու խօսիլ,
ո -
րոէքՀետել
այս Համեստ
կրթական
րոյնր,
իր կարեւոր
ղեբր
ունի մեբ փոքբ
ղաղու–
թին
մէշ : Աբղարեւ
եթէ նկաաի
չռւնե–
Կւանք , այս
վերշին
Հ ք՚նդ
տ՚սբիԿւեբու
դմբաքստ
թիւր
իմ աց ութ
իւննե
բու
չրշանր՝
որու, բնթացքին
առաւելապէս
՚աումոդ
-
Կէեբն եղան ,
14 - 18
աաբեկաններր
այգ
թուականէն
աոաշ դպրռց
յււվքԼախոզ աչա—
կեբտութեան
միշին տարի^
եղած
է
միչտ, տասբ տարեկանէն
սկսած՜
18 - 20,
Կա յնիսկ
մինչեւ
22
տարեկան
;
Երբ
՚Ղդաիեի մր , ամբողշ տասր
տարի
կբ Հետեւի
Հայերէնի
դալւ բն թ ացքկւե բ ուն ,
ինչքան
ալ քիչ րԱան
դասի
ժամեր
ր ,
կրկին
այղ աասբ աաբուան
բնթացքին
,
ան ոչ միէս րԱ
1լ ունենա
յ Հա լե բէն
լեղուի
Համեստ
պաչւսբ մր ար մանաւաԿւղ,
Հայ
Հռդերով
,
Հ
՛Ա
յ
Հ.՚"^լ՚"ք
անցուցած
պա —
ւտյսւնեկակէ չրշան
մբ, որ իր Հայոլ
նկա —
բա՚լբի
կաղմութեան
տեսակէտուք
կ^ունւե—
նայ բարեբար
աղդե ց ութի
լն : Պիաի
չմոռ–.
Կւանք նաեւ,
ոբ այգ տաւէր տարուան
լն—
թացքին
, Հայերէնի
սլաՀեբէն
գուբս
,
Հ ան ղէ
սն ե բ ո
լ
դեդա բուե ստա կան
բամնի
պատրաստութեան
սլաՀեբր
, որոնք
նո
լն–
պէս աեսակ
մ ր
ղէս
սբն թացք
կ՛՛բ լլան
տբ֊
՛լոց Համար , ել մեծապէս
կր
նպաստեն
1|ափարի ա խ ո յ ե ն ո ւ թ ի ւ ն ը ,:
Արդ, Աբրա աւք գ ր ո ւ ի թ է Ա բ ր ա հ ա մ ^
պ է տ ք է խ ո ս տ ո վ ա նիլ թ է Հ գ ի ր ը դ ժ ռ ւ ա ր
կը դ ա ր մ ա ն է յ օ ր ա ն ջ ը , — բ ա յ ց
ե ր կ ա ր
կ ՚ ը լ լ ա յ |սօսիլ մ ե ր Հ ց ի ր ի ն դ ե ր ի ն մ ա ս ի ն ։
մշտութիւն»
յօղուածր
, (
Հբաաաբակուած
1913
թէէւականիկլ
կոստանդնոլպռ
լսում
,
«Աղա տամ արտ» ում) ,
« Լոոոլ
դոլթա
-
ներգր
Վ՚որդաբլուբ
՛լիւ՛լի
ոճով
»
ու ֊
սոլ
՚էնասի
բութ իւնբ
(Հրատարակուած
1914
թուականին
կ ո
ս
ա ոնդն
ո
լսլո լս
ո
լմ ,
« ՚\քալասարդ»ում)
:
Բոլոբ
այս աբմէքաւոր
ա չքսա տութ
իւն
ներր , ուսումնասիբուոէլ
նք՚ւթր
սպառիչ
կեբպռւէ
դրսեւռրելու
•էաւանականոլթիլ
—
կ,ր չունենալով
՝,անդերձ
,
բովանդւսկում
են բաղմաթիւ
տեսական
ղիտողութիւններ
ու
՚լբո յթ^եբ
ա յնպիսի դիտական
Հ իմնա–
լռբութեամբ
, ռր ոշ միայն
ղինաթափ
ա -
լ՛ին Հայրենի
երամշտութքււնր
մքստող
տե–
ււա րաննե
բ ին , ա յլ լնդՀակաոակն
ճանա
֊
չուլսւկան
մեծ ՝. ետաքրքբէււթեամ
բ
լլէպի
Հա յի երամ չաութ
իւևր
Հ րաւիրեցին
Հա ֊
մ ա շխա ր–>ային ե ր ա մ չտ ա ղ քէ ա ա կան
մաքի
սւկանաւոբ
նե ր կէս յա
ցլլ ւց ի ^ ե ր ի
ուչա —
ղրութիւնբ
:
Յիշենք
թեկոլղ
նրա
1899
թուականին
Հա յրենիք
ւքե բադառնա
լուց առաշ
Պեբ
֊
լին
ում
կ
՛ս
րղա
ցած
երկու
անգրանիկ
դ ա ֊
Ա՛ս
քսօս ո ւթ իւնԿւերբ , որից յետո
յ
անմ
ի շա
պէս ԿոմիտասԿւ
լնտրւում
է «Ա՝ իշա
դղա–
յին երամ չտական
լնկե բութեան»
անդամ
տ
Աա
</ եծ պատիւ
էբ նոբալաբա
, այն
մա
մանակ
գեո
եւս մեծ
երամչտի
անուն
չունեցող
կււմիտասի
Համար , որո
՛քՀ եաեւ
լ՛ն կեր ութե ան անդամ
կարող
է ք՛ն
լքնե
Է
միայն
մեծ՜աղռ /ն ե րամ իչանե
բբ :
կոմիասւսն
իր տեսական
աչքսատու
-
թիւններում
չօշափում
է
մողո՚քրղական
ել
Հււդեւոբ
եբդերի
սեռերին,
ձեւին
ու
բովանդակոլթեանր
, տադաչափական
,
չեչտադբական
կետագրական
օրինաչա
—
էի ւււ թիւենե
բին , մ ււղովր ղական
եբդերի
մ չակմ ան եւ
նե բղա^ակմ
ան
սկղբունք
-
նե լ՛ին
,
Հ ՛Ա յկական
ձա յնադբութ
եան
սիս–
տեմի ոլատմակփն
եւ դործնական
նչանա֊
կոլթեանր
, խաղերի
ուսումնասիրոլթեա—
նրն
ու վե րծ
անմ ան ր նուիբուած
կաբելո֊
րադոյն
Հաբցեբ
եւ չատ
ու չատ
այյ ՝։աբ—
ցեբ, կապուած
մ ուլաք բդա կան
եբ՚քերի
Հեղինակի
, կատաբման
,, յօբինման
մա -
մանակի
ու
տեւլի,
ծալալման
ու
աղդե —
ցռւթեան
Հետ
: կոմք՚տասն
ղբաղռլել
է
նաեւ
դործ իքա
յին ե բամ չտութեան
( «եր–
լա
՛լական
ե բամ շառ
ւ թի
լն»
) , ինչսլէս
նա
եւ պարա
յին արու եսաի Հարցերով
;
Ըն՚լ
որում
« Հայ գեղշուկ
պարբ»,
«Պարն
ու
մանուկր
»,
ուս էււմնաս
ի բութ իւննե
ր ր ,
որպէս
խոբ
վեբ
լու ծական
ե ւ
Հետաքրքիր
ա չխատ
ութ իւէւնե ր , Հա լ
սլա րա
րուեստի
բնադաւառոլմ
ունեցակլ
յատկաոլէս
մ՛եծ
նչանակութիւն
%
Յա յանի
է ,
որ
խաղերի
՚քեբծանմաԿէ
դադանիքը
կոմիտասր
Համարեա
դբել
էբ,
սակա
յն վերնական
եդրա կաց
ութ
իւննե
րի
չէր
յանկ.ել : Րբ «Շ ա րա կանի խաղերի
նր֊
չանակոլթիւնր»
յօղուածում
նա Հայ Հա–
սարակռլթիւնից
ներոդոլթ
իլն
եւ
Համբե֊
բատաբութիւն
է խնգբոլմ
, մինչեւ
որ
վեբշացնի
իր «\Գամեակից
ալեքի
տեւող
տամ անաղին
ուս ումնասի
րութիւննե
ր բ եւ
Հնա բաւոր
ու թիւն
ունենա
յ մօաիկ ասլա
-
դայոլմ
իր
ուսռլւէնասիրութեան
աբ
֊
գիլնքևեբր
առանձին
Հաաո
րնե բով
Հասա
րա կո ւթ ե ՛սն սեփա կանութ
իւնբ գաբձնել»
;
՛իմ բախտաբար
կսէքիտասի
այս
ք"1^1Լ
մնաց անկատար
:
Բայց
չէ" որ
ինչեւ
օրս
է լ աչխաբՀիս
չ՚սա
ու չատ
֊.այրենա–
"էր
ու արուեոտասէ
բ Հալեր
շանք
չեն
խնայռւմ
Հայ ե րամ չէոու թ եան
Հանճարի
բաղմ աբե դուն ստեղծազ
ո բծութ եան
Տ՛՛՛Ք
ու
ցբիւ
րեկռբնեբր
վե րա կանդնե
լու
՚^ա—
մար
,
բե կո րնե
բ , որոնց
յա յանա բե րում ր
թերեւս
նոբ լոյս կր սփռէ
Հայբենի
երա
-
մչտութեան
աարբեբ
րնաւլւսւառնեբի
բաղմաթիւ
կնճռոտ
Հարցերի
վբայ
ել
Դ՚՚՚-ՅԷ
՚^ էկ
**Ր
կբ
ղ տԿէոլին
եւ
քսա ւլե բ ի
բնաղաւառում
կոմ իասւսի կատաբած
ու–
սուէքնասիրռւթիւԿւԿւեբր
եւս , կր
ւքեբակեն–
դանանան
Հայ աբուե սաի
բաղմ աթիւ
ա
բ ֊
մէքնեբ
, որով
կոմ իտասի
ղարաւոբ
երսւ–
ղբ իբականռլթիւն
կբ դաոնայ
:
Աէսկայն
ա յէլ
թ ունենք
ապա՚լ
՛ս
յին
ՄԱՐԳԱՐԻՏ
ԲՐՈԻՏԵԱՆ
(4 Ոար
.)
ՎԱՐԳԱՊԵՏԻ
Տփշ^երածաւալ վ ե ղ ա ր ի
տակ
Ր ա ցւ ոլ Ա ՛ է ի ն լ ո ւ ս ա թ ա թ ա խ ա ռ ա ւ օ տ ն ե ր *
Մ է կ ը մ է կ ի ց պ ա յ ծ ա ռ ո ւ տաք
,
Մ է կ ը մ է կ ի ց վ ա ռ
ո ւ յ ս տ ա կ :
Կ ր ծ ք ի ն ե ր ք ո յ ս ի ր տ ը
թ ն դ ո ւ ն
կ ա ր ծ ե ս ա ն վ ե ր ջ ն ո յ ն ն է ր պ ն դ ո ւ մ :
Ե ր ա ժ ը շ տ ի ՚ ր :
«ԿՈՄԻՏ^Ա»
ՊԱՐՈՅՐ
ԱԵԻԱԿ
Fonds A.R.A.M
