ւտ.
^ V I ա ա
գսաա^ աաա^
ս<
ըաօրտ
Օ^IIIIX^Տ
«օ1925,11.€.Տ,376–286
ԵՐԿԱՄԵ^ԱՕ
ԶԻՆՈՒՈՐՈՒԹԻԻՆԸ
17, 1Հս6 նօտտւատ -, ք ^ ւ Տ
(13)
աււօ։
10131^0
Վեցամս. 11»0 ֆբ–, Տռտ– 2200, Աբտ– 3000 ֆր
761. Շ08. 15-70
ԳիՔ 1» »ր– €•€ Ր– ՐՅՈէ 1678-63
յ6սճւ 14 ՃՕՍւ 1952
Հի&գշարթի 14 ՕԳՈՍՏՈՍ
ՄԵՐ
ԽՕՍ-ԲԸ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՄԻՏ՚ԲՆ
ԱԼ ՕԳ Կէ
Պ Ա Հ Ա Ն Ջ
Խ՚՚րՀրգածու-թէւն
մչւ եւս, ամաււԱւս յի՚ե աքէ -
ճակուրգի
աււթիւ :
Տեղական
թերթերը
սիւնակներ
կր յատկա -
ցնեն օգափոիսութեան
գացողներ՚ււն
,
այլաղան
մ ան րամ ասնոլթիւենե
րուԼ ;
Նախ կան փարձոլ
էքերր
•, ո՚֊ր կը
նկարաղրուին
«գա՚փոիսութեան
վայրերր
, իրենց
յաւելեալ
եւ
ճւվսացեալ
առա
ւե լութ իւննե րով :
ի^ումակահ.
յաակութիէձւնե
րկն
մինչեւ
պա րենաւո
րո
ւ^ ր եւ ա չ–
խարՀիկ
վայելքներր
:
Տեաոյ
իւրաքանչիւր
թերթ
պրպտումներ
կր
կատարէ
, գացու^երհւն
լ^կերային,
էմնւհեսակտն
եւ մաաւոր
կեանքի
մասին ;
Մչտնշենական
չարմումի
, ա՚չխատանքի
եւ
՚1"^յելքի երկիրն է Ֆրանսան : Եւ– ամէնէն
Համեսա
խմրագիրն ալ միշտ
նիւթ
մր կր գտնէ,
արձա -
կուրգներն
ալ կենգանի
պատկերի մր
վերաձ՜ելոլ
Հ՛ամար ;
Եթէ
լեոնե
ր ր լրբութիւն՛ եւ Հմ տութիւն
կր
պաՀւսնքեն
, հ՜ովավ^ր թեւ կուտա
լ վառ
երեւակա–
յութեանց
, գոյնղգոյն
տեսարաններ
պարղելու
Համար :
ինչպէս
՚ա՚մենօրեա
յ կեանքին
մէք
,
՛ա յս եղա՛նա
կին ալ թերթեր կան որոնք մասնադիաոլթեան
կր
վեր ահ՜ են Հարգիական՝^
ղո լա րճ ո ւթ ե ան ց , չռլ^ -
գալից
գաղտնիներու
մ երկա պարանոց
նկա՚րա -
գրո
ւթ իւն
ր
յ
Եւ կա՛ն Հազարաւոր
լէն թե
րցո ւ^ե ր որոնք
ան–
Համրեր կր սպասեն այգ կարգի
յայտնոլթեանց
:
Գմրախտարար
մեր մէշ ա՛լ
՚ • •
քւ՚^վ
Հ ամրեց
Հ,պոլլվաււ՝^ներոլ
լրագրութեան
•զոՀերր
, Փարիղկ
ն մինչեւ
զաւառ ; Նո
յն իսկ իւ -
րաքռնչիլր
լէ1;տանիքի
մէք • - .
Մկամայ
բացինք
֊այս
փակաղիհ՜ր :
ք՚րրեւ
շա՛րժուն եւ մչտարթոլն
ժոգովուրգ ,
Ֆրանսացին
օգա՚վւո
իոո ւթե ան
շ րքանն աք կ՝օղ տա -
ղւքրհ-է ներղաշնակօքւէն : Ո* միայն
մարմնով
, այլ
եւ
մ աքով
թարմանալու
, կազգուրո
ւելո
լ Հա՛մ ար :
Ծ"վ մտահ , լեռ բալւձրացաձ–
, րուժարանի
մր
մ էշ
գ՚ա րմւոնուահ կամ պարզապէս
՛ա՛ր ե լին տակ
էիո
111 աձ՜ աաեն
, ան չի
մ ոռնար
նաեւ
ւ|՚ս;|րդալ ;
Այսսլէս
, ամէնէն
Համ եստ
բանուո րն ՛ալ
մ իա–
սին
կ՚առնէ
իր նախբնտբահ
զիրքեք.բ : կամ նորեբ
կբ
ղնէ։ Եւ կր կաբզա
ք , կբ սերտէ : Մեկնահ
Օրէն
մ ինչե լ վ ե րագա
բձբ
: ՚
Առ անց իսանւրս րե լու
Հան -
դի սար :
Այնքան
սովռրական
իյ
.ողութիւն
մ ր
պաբղահ
Մեբին.1 երն
,են
, րնաղդռբար
1լր1
.բցնենք,
՛ալ բանմր սորւիա՚՚՚հ՜
ենւ, ալս ուգգոլիժեամր
: Ա՚ա–
նաւանդ որ միշտ
/էնդունակ
են ի՚ւրասնելոլ
տեզա—
կան
բարքերբ ; Ո՛ւր որ ՛ա՛լ՝
գտնուին։
Հ^ատ մբ թերթեր այս գեանին
վրայ եւս պրպբ–
էոումներ կր կաաարեն
, սաուդե
լու
Համ աբ ղանա
դան պարագաներ՛
Ընթերցում ր կ՚՚աւե
լնս։ յ թէ կբ պակսի
ՀԸնդ -
հանբապէս
ի՞նչ
գիրքեր կբ կարդան։
Այբե^՚րր ա–
*–ելի կր կարդան թէ կինեբր։
Հին վէպե՞բր
՜ա՜ւելի
կր սպառին թէ նո բերր
\ Հա ս ա րակո
ւթե ան մաալո
ր
մակարդակր
րարձրացա՚^հ– է թէ իշահ^ : Եւտյլն :
Շատ
Հեռուներր
գացաձ^ պիտի
ըլլայինք, եթէ
մենք ալ Հարցաբան
մր բանայինք, այս
ոլզզոլ–
թեամբ :
կաբճ է եւ պաբղ
մ եր
Հարցում
ր •
Ի/որոված-ի
շամփուրին կամ անուշեղէնի
ամա–
նին Հետ, քանի մր կտոր
Հայերէն
զիրք ալ միասին
4^առ1ւէ՛^ք , օդափոխութեան
դացաձ՝ ատեն :
Տակաւին
չենք
Հարցներ թէ բաւական
ղիբքեբ
ունի՞ք : կամ .կը գնէ՚^ք
, երբ նոր Հբատարակոլ
-
թեան
մր .աղդր կարդաք։
(Ի Հարկին
րնկեբովի
,
եթէ շատ սուղ գանէք՝) :
Մեր խօսքր
մասնաւո րապէս
ուղղելով
րնկե րնե–
բու եւ րարեկամնեբու,
կ՝ուզէինք
յիչեցնել
թէ
մի՚ոքն։ ալ օղի, օդավախութեան
կր կարօտի։
Աա֊
^տաւանգ այս ափերուն
ւ1րայ :
կզահ^ով , ունեցածով
դոՀանալ
կբ նչանակէ
ղիբքեբ
կորսնցնել
Հան րա յին
գորձ֊ունէ
ութեան
ասպաբէդին՛
՚^էշ :
Տ-ամանակր
մեղի չսպասեր,
պաշարր
նոբո -
ա,եւու Համար \
Ց.ՐՈՅՑ ԿԱՐՄԻՐԻ ՄԸ ՀԵՏ
-
Ընկեր
Փոթորիկ,
Հետեւեցա՞բ
Շիքս՚կոյի
երկու. Համաժողովներուն
: Ի՚^նչ
կաբհիք
ռւնիս ա–
նոնց մասին • • ՚
Երկուսն
է լ թատերական
ելոյթնեբ
էին եւ.
ոչ մի արժէք
չեն նեբկայացնում
: իքորՀրգային
եր՛
կիբներում
, էդ կարգի
կոմեգիաներ
չեն սօսրքոլմ
:
Հապա
ի՚^նչ
կ՚ընեն :
կոմունիսաական
իրաւա՛կարգի
տակ, նախ,
երկու
կուսակցոլթիւնների
Համար տեղ չկայ : Ի–
րական
ազատութիւնր
եւ ժողովրդապետութիւն
ր
կայանում՝ են նբա մէշ որ մի երկիր
ունենայ
մի~
ա յն մի քաղաքական
կուսակց՛ութիւն
, որը կը վա
րէ պետութեան
գոբե-երր։
Տեսնո՞ւմ ես, Ո՚ո՚-սաս՛
աանում կայ միայն
կոմոլնիստ
պարտիան
, որ ա–
ռաշնորդոլմ
է երկիրը
իմ աստուն
կերպով
, մեր
արեւափայլ
Գեներալիսմուսի
ձեռքի տակ • • ՚
Եթէ
միայն մէկ կուսակցութիւն
կայ, ու -
բեմն
միայն մէկ տեսակ
կարծիք կայ եւ րնգգի -
մագի
րնե
ր չկան
> > *
— հգ"ւէ"
ԷԼ
"ւէ"՚ք է լէ^է ՝• ^րր
բ<սղմաթ1։ւ
պաբտիաներ
են լինում , դա նշանակում է Որ ամէն
՚^Ի
ԳԼՒԻՑ ^1՝ ^այն է գալփս...
Բայց
ի՚^նչպէս
կարելի է որ
200
միլիոն
մ արդ
իկ
մ իեւնո
յն տեսակէտներր
ունենան
ամ
էն
Հաբցի
մասին I
Հ;աա
է լ կարելի է : Աչք չունե՛լս
, չե՛^ս տես–֊
նում ո՛ր ե քւեսուն տարիէ իվեր 1ՍորՀբդա
յին
Մ ի ՜
ութիւնր էդ սիստեմով է կառավաբլում
ել ժողո~
վոլբդր
, երբեք
է լ գժգոՀ
ութիւն չիյայտնում ,
•որովՀետեւ
մեր Հայրիկր
200միլիոն
մարգոլ
ի՚ելք
ունի եւ սրա , նրա կարհ-իքին
ականշ
չի կախդ^մ.^
ԵԼ շատ է լ լալ է \անսւմ • • .
Ուբեմն,
Ամերիկայի
մէշ, ուրերկու կու -
սակցոլթիւնն՚եր
կան , ազատութիւն
չկայ.
. .
•—• Ե"՝ էգսլէս եմ եարհ-ում : Եոբ ղանւազան
կար-ւ
էք-իքնւեի ենյայտնւում
պետական
կե՚անքում
, ղ.ոբ՚քէ
յաոսւք
չի գնում : *)՚րա Համար է որ Ամեբիկան էս–
քան. եա է մնացել
՚. . .
՜
ԵՒՐՈՊԱՑԻ
ՏԻԱՐՊԱԲԸՐ
գաց՚.ւ.ձ– է ՍաՀակ Ծ . Վ . Փա -
վւաղեան
Տուլիս
24ին : Տու֊լիո
21 ին կիրակին ան–
նախրնթա
ց բագմ ութի
ւնւ
մ բ լեցո լցահ՜ է բ Ա . կի
րռկոս
եկեզեցի՛.. , ու ո քաոողած– եւ պատարագ
ած՜
է վսւրգապեար։
Թղթակից
մը կր ՚քրէ
Պոր՚՚՚ք
թեր–
թերռւն թէ մ ինչեւ
իսո բանենւ րե րանբ եւ սանգուխ–
ներուն
վրայ
ժողովուրգբ
իսռնուաձ՜ էո։ Բագաքինւ
քրքւստոնեաք
Համայնւ^^ ալ նւերկալ
էէ. պաառրա
—
գ ք՚նյ : ԱաՀսւկ
էք • վարգապետ
պատրի/արքինւ
իւբ։։։– -
ւոտկան
ր կաբգս։
լ է ետք , Հ ո գե
Հ ան գ ի ս տ կատաբահ–
է Հին եւ նոր ննշեցեա
լն ե ք։ ոլ Համար,
յետոյ մեկ -
նահ– է Տիվբիկ :
ԳԷՊԻ
ԱՆԳՈՒՆԳ
ինւչպէս
գրեցի՚նւք , եբեքշս։բթի
գէպի
ւսնւղ1՚ւն։գ
իշւսն քանի մբ երկրաիսո
յզնւեբ Ս էն
Մ՚"բթէնւի
մէշ
(Պ իբէնեան
լեռներ)
, տեսակ
մ բ ^վերելակ>^ով :
Ահտան,ե լի պաղին եւ խոնաւութեակլ
մկ^ չ՚՚Տւ" գ ի՜
չեր
անւց րնե
լէ վե բշ
, կրյյ"–ն
լուսանկաբե
լ ստո բե բ–
կքւեայ եբկրորդ
սբաՀր, որ ունի
300
մեթր
երկայ
նութիւն,
150
մեթր
լայնութիւն
եւ
100
մեթր
բարձրութիւն
: կեզբոնր վեց յարկանի տան մբ
բա րձրո
լ թեամ բ Հսկայական
ժա յռեր կան: Ա յս
սրաՀր
500^^ 505
մեթր
իւոբութիւն
ունէի։
Այսօր
կարելի
պիտի բԱ՛"^ լուսանկարել
ստորերկբեայ
դեար : Երկբախոյզնեբէն
մՀկոլն
աղշիկր որ կ՝բն՚–
կեբանար
վերագաբձալ
։Հայք-ր
յաբմար չէբ դտահ–
Որ
կինւեր ալ մ ասնակց
ինւ ա յս ձեռն-աբկին
։
Լիոնցի եբիաաասարդ
Հինւգ երկբախոյղնեբ
,
Ֆէ քթս՛լ
տնգունւդբ կր
ւլննւեն ,
ստորերկբեայ
սրաՀինւ
Հաղո
ր դա կցո ւթեան
ճ-ամբան
գտնելու
յոյսով։
300
մեթր
խորութեան
Հասնելէ ետք րս֊
տիպուեցան
կանգ առնել
10
մեթր րա
իձրութեամր.
սառնակո
քաի
մ ր Հանղիպե
լուք : փուտով
պիտի
շա–
բուն ակեն
իրենց
ուսո ւմնա
ս ի ր ո ւթի
ւն ր
՝)Հ Ա ււքանիացի սպա ք մբ ագւյ արա րեց
Ֆբս՚^՚"ա -
ցիներուն
Հեռանալ Ա էն
Մ արթէնի
անգոլնգէն որ
ոպանւի.ական Հոգ կր Հւսմարուիւ : Ֆբս-ն
սացիներր
ժեբժելով
կս-ոավաբութեան
գիմեցին^
ՄԵՐԺՈՀՆԵՐՈՒՆ
ՄԷՋ ԵՆ ՖՐԱՆՍԱ ԵԻ
ԻՏԱԼԻԱ
Եւրոպական
բանակի
խորՀրդակցական
ժողո -
վը, որ կբ գում՛արուի
Փարիզի
մէշ,
կարեւոբ
դէպք մբ արձանագրեց
առշի
օր։ Ֆբանսու
, իտա~
լիա
, Հոլանաա եւ Լիւքսէնպուրկ
վճռապէս
մեր -
ժեցին
երկու տարուան
բարձրացնել
զինուոբու
թեան
շրշտնր,
ինչպէս կր պաՀանշէբ
Պելժիա, որ
նոյն
գրութեան
կբ Հետեւի :
Վիճաբանս
ւթ
իւն ր, որ դռնփակ
էր.
Հազիւ,
երկու ժամ տեւեց : կողովէն
վեբշ
զեկոյց
մր Հրա.
աարակուեցալ
որ կ՚ըսէր թէ
Համ
աձայնոլթիլՆ
գոյացահ՜ չէ : Պելժիական
պատուիրակութիւնը
մասն՚աւո րապէս
յուս՛ախաբ
եղաւ ա յս
ժխտականէ։
ելքէն։ Ան կր յուսար թէ գոնէ պիտի
րնգոլնուի
զփնոլորութեան
շրշանյր
միօրինակ
տեւողութեան
մբ բարձրացնելու
սկզբունքը։
Տրուա1է
ոբոչման
վբայ,
Հաւանական է որ Պելժիա
մօտեբս
կրճ՛ատէ
զինուորութեան
չրշանր,
երկու
տարիէն
իշեցնե -
չով
28
կամ
18
ամսուան :
Հրատաբակուահ–
աեղեկութեանց
Համաձայն ,
ֆրանսական
պատ՚ոլիբակութիւնբ
սկիզբէն
է"^
յայտնահ– է թէ ներկայ
պարագաներուն
մէշ, երր
ամերիկեան
վարկերն ալ կրճ^ատոլահ
են , իբ կա—
ռավարութիւնր
տրամադիր չէ բարձրացնելու,
զին
ուորութեան
չյ՚շանր
Լայժմ
18
ամիս՝) :
Նոյն
՚աղբիւրին
Համաձայն,
խոյւՀբգակցական
ժողովվւն
ժխտական
գիբքը
մեհ՜ զարմ անք պատ ՚
ճառեց
յունական եւ թրքական
շբ շան ա կնւ ե ր ո ւնէ
մէշ՛
Երկու
զխնակիցնեբը
գիտել
կուտան թէ
յոյն
զինուորներր
30
՛ամիս կր ծառայեն
^պամաքային
բանակին
մէշ, իսկ
32—36
ամիս՝
ու֊բիչ
ղօրամա
սե-րոլ
մէշ։
Գալով
թուրք
ղին ո ւո բներուն
,
անոնք՛
երկու
տարի կր հ՜առայեն
բանակին
մէշ,
երեք
տարի
օգանալային
ել հ՚ովային
ուժերուն
մէշ ։
Ֆրանսական
սչատուվւո՚ակբ
^ ^ . Ալֆան
, պա -
աասխանէլով
ղանաղան։
Հ՚աբցումնւերու
, բացս^տ -,
բեց թէ /ոնգիյւը
ՀասունցաւՒ չէ տակաւին։ Ոչ մի–
՛այն ելմտական
, այլեւ
օբինաքլան,
քաղաքական
եւ.
զինուորական
պատճաէւներով^
իւբ
^Ր^^ՐԸ
ա յժմ
չի կրնէսբ բա րձրացնել գ ինւ ո լոր ութե՛ա՛ն
էըը՛՛
շանբ։ յ^ատ բան կախում
ունի
միշազգային
կա ՚
ցութենէն : Ներկայ
տեւողութեամր
(18
ամիս)^
Ֆրանսա
պիտի
կրնւ-այ լրացնել
12
ղօրաբաժիւնըէ
• մինչ
Լիզսլոնւայի
մէշ
որոշուահ^ էր
15
զօրա
բաժին
, ել այն ատեն
անՀրաժեշտ
կր
Համարուէր
երկու տա րո լան րա րձբացնւե
լ հ՜աո ա լոլթեան
չրր -
շանր։
Ֆր՚անսա կր յուսայ
15
զօրաբաժին
կազմ եւ–
պատրաստ
ունենալ
մինւչեւ
\953ի
վեբշր,
պա
յմ ա–
նէԱւ լ որ յաւելուահ-ականւ
օգն՛ութիւն
ստանա
ք
Մ ՚
ՆաՀանզնե
ր էն -
Միէս կողվէ զքւԱաթափութիէ(Լ,
^
Արեւմտեանւ
երեք պետութ
իւննե ոբ
Անզլի–"՛
,
ՖրտԼսա եւ Մ • ՆաՀ անղնւերր
նոր հրաղիր մը
ն.երկայացուցին
Աղգռժո
զովին
ղինա թաւիո
ւթեան
յանձնէաիսումբին
,
դիւք.ացնել։
ղի՚Լ–ոլթեււ։.ն կբճ
ւմ–"–– ո
՚պառա -
մ,
Այս
ծրագի
րբ
Հ իմնաւաձ– կ Մ "՚յքւս
28/
առա -
շ
.–է,բկի-՜ւ ՛էր՛"
/ , ՚՛
ք՛՛՛՛ւ.
^
րեք 1(տշնւա
կիցնե
րբ
կբ
թե
լտռրկին,
մէկ
միւիոնէն
1.500-000/
սս՚Հմանռսփա -
կել
Մ • ՚հւսՀանպներուն
, էՍ ՚ Միոլթեան
եւ Ջինւաս֊
տանի
գինոլորնեբւ.ւն
թիւր, ի"կ
700.000^*՛ 800
Հաւլա քւ
ի՝՛
Ֆրանւսա
յի
եւ Անդլիո
յ
զ՚>րքը
( իւրաքան–
չիւքւի/ւ Համար ղատ ւլատ) :
Այն ատեն Խ՝ Միէո՚֊թեւնր
մերժեց ա յս առա
—
շաոկբ
Տանձնաժողովի՜ն
Գչ • օրուան՛
նիստին
մէշ , ա–
մեբիկեան
պատուիրակ
բ յա յտարարեց
՚
Եթէ
րնդու1ւիք
մեր ՚առս
՚շ
՚սբկբ,
Հս՚մաճ-այնւ
ենք
ժողովի
մբ
Հրաւիրելու
Հինւլ.
մ
եհ՜ սլետո
ւ թ իւննե ք. ր , քրն -
նե լու Համար
սպառազի՚հ՚ոլթեանց
կբճատման
մանրամասնոլթիլննեբր
: իքռբՀբգային
պատուի
—
րակբ
, Պ • Մ"՛ լիք պատ-ասխանեց
կ
րկնե լուի ն. ա իս ՚
կին՛ առ ա րկո
լ թ իւննե բ ր .
1 .
Արեւմտեա՚Լ
պետու–
թեանւց աոաշարկբ
չի
նեբկայագ՚1. եր իրական։
կ/՚ր–՝
ճատում
ղինեալ
ուժե
րու , մ ի՛ա կ սպգոլ
մ իշոցն
է
ուժեբր
կրճատել մէկ երրորդ
Համեմատոլթեամբ
՚
^2,
Ու՛ եկ
է
կբճատման Հետ միաժամանակ
պէտք
է արգիլել
Հիւլէականւ
ղէնքերբ :
Ուրեմն ոչ մէկ բարենշան
երեւոյթ։
հքնւգիբր
կը
մ՛նայ
նոյն վիճակին
մէշ :
(ԼռՆբհբռւ. շաբտւնակա-թ-իւնը կաբգալ Գ •
800
ՀԱԶԱՐ
ՀՈԳԻ գաւառ
պիտի
մեկնին Փտ~
րիղէն
Աստուաձածնիւ
առնէին առթիւ : Անւցեա/ տա
րի
1200
շոդեկա՚ւքեք.
բա՚։եցան
Օգոստոս
10 15։
Այս տա բի
Հաւան՚ակ՚սնւ է որ •աւե լի չոգե կառքեր,
տ բ՚յւմագբուին
: Ա՚օտաւոր
քքովեգեբեա
ք քաղաք -
երբ ա յնքան
խճողուահ՜ ենոր կաոելի չէ տեղ
ռնե
նե
լ •
Fonds A.R.A.M