ւք.
^աձա
ցսօւաւը.>4 ճբ։;ւըիււըյ\ օտ՛ ըս ա րը
ք
17, Բ Ա Շ ՕՅաշտաշ - Բ^Բ1Տ (13) IV1^^^օ: 10Լ81ձՕ 1
Վեցամս. 1100 ֆր • , Տար– 2200. Արտ– 3000 ֆր ֊ 1
161. € 0 5 . 15-70
ԳիՏ
10
ֆր– Շ.€–ք
-
Բ&ք18
1678-63
4
Օւաահտ
22
1952 կիրակի 22 ՅՈՒՆԻՍ ՚
28րդ ՏԱՐԻ - 28՛
^ոռ6€
6795–՚Նսր շրջան թխ. 2Տն՚3
ՄԵՐ
ւսՕՍ՚ՐԸ
ԳԱՐԵԳԻՆ ԿԱԹՈղԻԿՈՕ
Խմբագիր՝
Շ– ՄԻՍԱ-ՐԵԱՆ
ԹԷՀՐԱՆկՆ
կբ Հեռագբ/քն
թէ աբիւձաչի
բեգ–
Հարումնէր
տեղի
ունեցա՛ն Ապատանի
մէք , Հա -
մաիրո։) է տն կաղմ՛ա կ ե ր սչո ւ թետն եւ բո լշեւիկնե -
րու
<ձթոէ.տեՀ» կուսակցութեան
միքեւ : ՛Բանի մբ
Հողի
հ՜անրա ւգէս վ ի րաւո րուե ցան : Զ՚*ՐՔԱ
մ իքա -
մտեց : Հռմաիրանեաններբ,
որոնք կովկասբ
կբ
պաՀռնքեն
իբբեւ
իրանի
նախկին մէկ նաՀանգբ ,
րուոՍ
թ ո ոլցիկնե ր ցրուահ
է ին ւէերքերս
, թուտե–
•>ի գէ՛է եւ արիւնաչի
ղ էպքեբ
պատաՀեցան
ՀՐԵԱՅ
ԱՆԾԱՆՕԹ
ՆԱՀԱՏԱԿԻ
գամբան
մբ
պիտի
կաոուցուի
Փարիղի մէք, ի յիշատակ
6
մի
լիոն
Հրեայ
գոՀերոլ
:
3 Ո ՐԳԱՆԱՆԻ
թա՚լալո
րբ Հաւանս
ւթիէքև
յայտ
նեց իր երկիրր
ւէերաղառնալու
, ՚քնալուԼ
եբկբի
ւթա լ՚չաոլ ետին ա րամ աղ րութե ան։ տակ Հ
Անակնկալ
մբ չէբ
Գաբեւլին
կաթուլիկոսք։
Վախճանբ,
նկս։։ոի
աոքեելոՎ սրտի
անողոք
Հիւան
գութիւն
բ ել տարիքբ :
Գիտութիւնբ
անկարելին
վ՚որձեց
վերքին
աա–
րինե.բոլ
ր1։թացքին
, երկարաձդհլու
Համար
իր
կեանքբ–. Ալեւոր
Հայրապետբ
ինքն ալ
չատոնց
նա իսասրստ րաո աուահ
է ր , եւ կր ճւլ՚ւէր օր առաք
լ կարւլ մբ բանասիրական
- մատենագբա
-
լբաց նե
կան աշխատանքնեբ
է
Անցեէ
րի
Հր աւ։։ա ոա կու
կուեցւ
։ր շ՛ ՛րքի
մբ առաքին
Հաաորբ
, «
3իշատա՚կարան
Ջե՛
գրաց» -.
ինչսլէս իբ միւս
գո րհե
բո ւն , այս ա չվսատոլ -
թեան
իւր։։։քս։ն։չիւր
Հատորին
Համար ալ
յաքալահ
էյւ ղտնել
մեկենասներ
: Այնսլէս ոբ , ամ բողք չար
քին Հրաաարակոլթիմնբ
ապաՀովահ՜ է :
Իր մաՀով
,
Հայ • Եկեղեցին
կբ կորսնցնէ
Հեղի–
նակաւոր
ւլէմք մր, իոկ Մշակոյթբ՝
բաղմաՀմուտ
ել տքՍաքան էիաստակաւոբ
մ բ -.
Իբ ղասակարղէն՛
քիչեր
կբցահ են
սլրսլտում–
նեբ ել ուո ումնաս
իրո ւթիւննե
ր կատա րե լ Համ ա -
ձայն
՚լիւսական
պաՀանքներու
:
Գեււ ւիարղասլետ,
եւ օմտէոլահ
Համ՚սլսաբա
-
նական
սլաշարոէէ
, էլիաէր
ւիերակենգանացնէել
գեղ– ,
նէսհ
թու։լ թե րն ու պատկե
րնե ր ր
Մ ասնա էլի տու
թեան մբ էիերահահ էր ման։ րէոնկսէ րչո ւթ իւն բ , ո -
ր։էլւն Հանէլէէէլ կատարեէսլ
ւ։լս։ չւո ամ ունք
•ուն։է.ր :
Տարիներու
բնթացքին
Հաւաքահ
եէ. ղւսսաւ ՛՛
բահ
նիւթերր
թանկագին
գանձ մբ կբ կաղմեն ա–
պ էէէւլա յինէ Հ՚ամէսր ալ |
Անոնք ոբ առիթ
ու1Լեցահ
֊ ե ձ անձամբ տեսն^––,
լու
՛ւ
ին՛քր , Անթիլիէասի
կաթողի կ ո ոա բան՛ի
ււ-շիէսւ–
աէ։ առու
տէոնոցին՜մէք,
ղիտեն թէ ինչ
խանղավ
թեամբ կբ ցուցնէր
փրկուահ
Հ աւտ քէսհոնե ր բ
Գարակէն
կամ գղրոցէն
կբ Հանէր
գեվ
թուղթ
մբ,֊^ ձեռսէէլիր,
թռչնտգիր
կամ գհագիր
Կիլի՛կիոյ
կաթողիկոսութեէէ^ն
րնղՀ–
փ՛ոի
նկաբ մբ, եւ ժամերոփ կր բացատրէր
•.
եոնահ
Յաճախ տսէ խտսէկամ ահ ին փրայ կբ ւէտ՚ռէր ամ–
րողք չաբք
մ բ , եւ կբ նկա բաէլ րէր
իէ ւր ։։ւ քւս1։ չի ւ ր
նչփսաբի,
մասու)1։քի պաէոմական
, ղեղաբուեստա
-
կան կամ էլիտսէկանէ աբմէքբ
;
իր մեհաղո
յն փա ռա ս ի բ ո ւթ ի ւննէ էր
Անէթի -
լիասի կա թո ղի կո ս ա բ ան բ փերահե
լ մ չակո
յթի փա
ռաբանէի
մբ
Հ
Այղ առաքագբութետմ
բ , անգա ղա բ գիմ
ում -
ներ կբ կատարէք
ս/եձնէապէս , կամ նոլի բակնե ր կբ
Դբկէր Եւրոպա եւ Ամեբիկւ։։
, ն։իւթւ։։կան
աղբիւր -
ներ
ճարելու
Համար Հ
Այս
քան իէ մբ տողերբ բաւական
չեն, պարղե -
լու Համ ար իբ աբմանիքնե
բբ
իբբեւ
անձնուէր
մշակ
մատենաղրութեսէն
եւ ղիաոլթեան
:
Գալոէի իր Հանրա
յին
ւլո բհ էէ ւն է ո ւթե տն , յա -
ճաիս աո իթ
էէ ւնե ցահ՜ ենւք մ ա ւոնւան շե լո ւ մխտա -
կան
՛լիհ
էքբ
,
որ աւելի
ղարղացալ
կաթողիկոսու
թեան։
շրքանին։
ք՛ր մէք ղօրաւոր էր տիբապեաելու
ձղտումբ ,
որ կբ մատնէր
տեսա1լ ՛քբ կղե րապե ՛ոո լթիւն :
կ՚՚ոլղէբ
իր էՍէիին մէք առնել
ամէն
ւլէէրհ։
յՏ^օ–
րինել , Հրամայել
, ,ո ււլէլէէ ւ թ ի ւն ալ : Նոյն։
ի՛՛կ ի
փնաս Հա յ • Եկեղեցւո
յ ժոէլոփբղապետութեան
:
Ապացոյց
իր մշակահ
կանէոնաւլիրբ
որ կբ
Հակաւէէր
քԼ՚բլ • Ա աՀմանաէլբութեան
,
ւիո խանակ
լբացնե
լու ղա լն :
Բա բե բախէոա բա բ իր էլիմ ացն
^ռւնէբ
Հ ասուն
Հասարակութիւն
մբ եւ կանոնագի
րբ մն՛աց գա -
բակի՛ն մէք :
\
Մ ենատիբութեան
ուլին պատճառ
եղաւ որ շր–
քա սլա տոլի
կարղ մբ բացա սաէլան
տարբե րոփ :
Միշա ի փնաս կտ թո էլի կոս ութ եւսն
փ՝"րկին՝.
քէնձնւական
քաղաքական՛ութեան
ա յս
գԻ^քԼ
ղղալիէ էր, ուրիշ տեսակէտնեբոփ
ալ :
Յաճախ
կբ մոռնար
իր պա
ստականւութիւնբ
իբրեւ
կաթողիկոս
Տանն
Կիլիկիոյ,
այսինքն
իբ -
բեւ
Հա րաղատ
ներկա յացուցիչբ
տարաղիր
բաղ -
մութես/նց
:
կբ նախբնտբենք
ուբիչ
առիթաի մբ խօսիլ այգ
մաս
ին , իէոնա րՀե լոփ իր բաղմ ակո
ւլմ անի փաէ։տա–
կին առքեւ
:
նո րգբ
, Իցագ աբք . Հեոէմգր՚՚էի
էլբ ՛լ ւ. ւ>ք է Գա բէ, ՛լ իք1՛
կաթողիկէէսի
էԼախճանէււմբ
:
Գեռ
քանի
մ բ օբ սէոաք Հբէսէոարակէացիւնօ էլէւէ–
թ՚՚՚լիկոո
արանի
ղիւանին։
Յ՛՛՛ն
իս
11
թ ուս։ էլի ր
•ՓԿ"ձՅքլ^ "Ր Կ՝ս"էր •
« Յ՛ոլ ի սիրտ
էլբ Հա։լսրղե՜1.ք թէ Ն– Ա - 0–
հ ութիւն
Տ • Տ • Գա րեւլին
էլաթողիէլոսի
լլւռոգքէս -
կան փիճա կբ լլլլա լասլէս
տէլւս բացահ
եւ մտաՀո -
գի չ ղա րձահ է ՛էե ր քինւ օր ե րու
լն թ ։։։ ց ք ին » ;
Վեբ քէէն երկու
տարիներու
լնթացքինւ
, հե ր ւււ
նի Հայբասլետբ
պաբբերաբաբ
կր կաւլղ
ուբոլէր
չ^.ո րՀ էււ րմ-շկական
ւլ արմ
ա
է, բու . բա յց
մ ասնա -
ւլէէոնէեբ շատոնց նաէսաւոեսահ–
^ է՛ն
էէաէսճանբ։
]950ին, երբ Եղիպ
աատ^եէսէէլ մաՆցոլԱ
Լլ. շէՍտոԼր յւ։ւ էէաււՀաւտւահ՜ է,՜ք^^՛ ՝
Փարիղի մէք մ ասն աղէ տներ բացարձակ
Հանէլէ֊ստ
ււլւոտուէէ բե ց իւ՝ն– ; Վե ր ա. գա րձ էւն՝
սլւււ րբե բա բւս ր էլբ
էլր 1լն ուէ էւ՛ւ տաւլնապներբ
ել էսՀաւււէսիկ
ւէտխճանբ
:
Գաբեւլինւ քԼ՛ կաթոոեէէոս
3 ո ւէււ է էի ե ււ/ս՝ հնահ՜
էբ քքարէ։։էլա
(քԼբցաէս)
1867/՛^։
՛Լու բղա
՚։լե ւո
ձե ռ–
նաղբոլահ
է \897քւն, եպիսկ.
է՛ն , կ ա թո ղ ի ե ո ս
ա՛հին։
1945
Ապրիլ
Ցին
իբրեւ
կաթողիկոս
օհում բ ւոեէլէւ .ունե ղաւ
Անթի.լիսէսէւ
մ ս։ յր ւոա ճ։։։ -
րին
մ էք : Յետո
լ ղնաց
էք՛է ի ՛ոհ է՛ն
մտսն։–սկցե լո<ւ
Հէսմաբ
քԼմենայն
Հայոց
կաթողիկոսի
բնտբ արու -
թե ա՛։. եւ նս. քւււսղաՀեց ե էլե ։լե ցական
մ" ՛լււ փին։ :
1 9 3 6 / ՚ 5 (
Փէսրիւլ եկաւ,
յետոյ
ղնաց Մ - Նա -
Հէ։։ն։ւլ ներբ , քԼ՚քե ն ա յնւ Հւս լ" ց էլա թ ո ղէ. կո ս ին
Հ րա -
մ է։։՝՝ե է՛՛է , Հ ամ է։ր ՚ւշէւււււթիւն
էլ ւ՛ յ՛է։ ցն։ե լւ՛ւ
Համ աբ ՚
բա յց
չյաք՚՚ւլէ՛
ցաւ
իք, ււ ււա քե լ՛՛ ւ թ ե ան
մ էք ,
եւ մբ–
նաց
Ամ
երիկւս
իբբեւ
առաքնէՈրգ
:
1949/.Տ՛
Փ՚՚՚րիղի
մէք ալ տօնուեցաւ
իր
80"՛»/՛–
ե։։ւ
լ յո բե լէ. էւ։ն լ։ , Ա ոո սլէէնէւ մեհ ամ փ։ի թատ
րոն
է՛ն
մէք, իսկ
1950/
ամառբ
Փարիզ եկաւ
գաբմանուե–
լու
Համարէ
Ուսոււքբ էէտա ցահ է Գերման
իա
եւ երկաբ
ւուս–
րի
՚ներ
ուսուցշւսկան
սլա շտօն էէարահ է
էքմիահնի
ձեմ ա բանին
մէք : Իր մ ասնա
՛լ էւտութէււնն
է
Հայ–
կսէէլան աբուեստբ,
մ
ասնաւո
բա
բար
մանրանկար
-
չութէււնբ։
՝Բ։սքահան։օթ
էբ իբբեւ
բան՛ասէր
եւ
պատմէսէլէտ
;
1918/՛
Մ ա յիսեան
էլո իւնե րո։ն , իբ ձի ոփ մաս -
նաէլլլահ
Հ
եւ •աոաքնարւչահ
Հայկ. կամա
ւււ րակէսն
ղու\՚Խգերբ
Վեւոնգ
էքրէցի
նման :
Գլէսաւոր
գոբհերն
են .
«իք ա ղբա քլե՜ ան։ ք
կամ
Պ՚՚օշեանք
՝» , « 3 ի շ՛ս ՚–՛ ա կա ր էսն ՝» (ք''1՛՛ աեսւսւ
ա–
ոաքէւն Հ\ատոբբ) , «կեանք.
Լոյ՛ս եւ Աէբ», «Միէք
Հ ււ։ ք արա ե ոտք՛ պատւք ո ւթէււն է՛ց» եւն . :
Գեռ կբ էսօս էւնք իր էլեանքի եւ
Ղ
՜՚՚՚Վ
^ ունէ ու -
թեէէւն
մասին ;
ՀԻԻԼկԱԿԱՆ
՚լէնքերբ
անմիքապէս
պիտի գոբ -
հահուին։
, եթէ իք .Միութիւնւբ
Արեւմտեան։
Եւրո
պա յէէ ՚էբա
լ յա րձաէլի , յա յտարա րեց
քԼւոլանււոե ա–
նէէլ ճակատէւ
Հյ. ամ էս^. ա տա ր ո ւթ ե ան
բնղՀ.
սսլայս։ -
կոյտէ՛ն
սլետբ,
ղօբ՛
Կբունթբր
֊. իր
կարհիքոփ
,
Մ ոսէլուան
ունի
175
ղօրաբամին
,
25.000
օւլանաւ
եւ
300
սոււլանա
լ I
ԵՒՐՈՊԱԿԱՆ
ԲԱՆԱԿԻ
լէա^ բացումբ
յետա -
ձղուեցտւ
տրեւմ տI^ ան Գերմ սւնւիո յ մէք : վ^ա ր չա–
սլետբ կբ կարհէ թէ երեսփ • մ-ոլյոփբ էրաւասու– է
վ՛աւերաց՛նելու
ղայն։. բայց երկրո րգ
ժողոփբ(Պուն–
տսրաթ
, տեսակ
մբ ձ՜երա կոյտ
) մէւաձա
լնութեամբ
մ/։ր<։քեց , աէւաքարկելոփ
ք)ա–>մւս1.աւլ րա կան ատեէս–
^փ՚ն
յ
՛ւե
լ ի՚նղիրբ։
Այ" որոչման
փրայ, կբ կար -
հուի թէ փաւե րաց ում
բ
պիտի
ձգձէլուի
քանէւ
մբ
ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ
ԳԵՐՄԱՆԻՈՅ
կառա.էա
րութիւնբ
էս ւ։ տ ո լթ իւնն ե բ Հաստատեց
ճամբոբգութեան
մա
սին : Ա յսուՀ ետեւ
ո ււլ ե ւո բնե րբ մէւա յ
՛Լ
եբեք
մ ղոն
կրնան
Հեռս։նէէ։։լ
իբենէց բնակափայբէն
, եթէ մաս -
նա՛ւոր
արտօնաղիլւ
շւււնէք՛։։։ Կբ կաբհուէ՛ թէ այս
մ իքոցն ե րբ
ձեռք
առնուտհ
են , հահկելոլ
Համաբ
էէեր։։. էլԲ, ման
։լ ո րհո
ղո է թ էււննէե ր բ :
43
ԹՈԻՆՈԻԶՅԻՆԵՐ
ձերբակալուեցան
Թու^ու–
ղի Աշէսւստտնքի
Գաշնսւկցութեսւ՚Լ
կեղրոնին։ մէք ,
•որ պէսշարուսւհ
էր ո ս ւո ի կանո ւթ եան
էլողմէ :
ԻՏԱԼԱԿքԼՆ
կաոավարոէ
թիւնբ մէկ
շաբաթ
ւ՚-ա յմ ւս՛ աժւսմ տուա՛ւ , որպէս
ղէ՛ եյ։ էլ րէն
Հ եււ անա
յ
Մոսկոլայի
«Փ րաէ տա»
թերթին
թղթակիցբ.
Տի
կին Զետքէէնւա , ոբ նտխատահ
էո ղօր .Րէւճուէյբ եւ
վա ր չւս պե սէբ
է
Զ**րավա՚րինք
Համ ար
ղրտհ՜ էր թէ
« ՚Րոբէայի
ժոէլովուքղին
քաբգարարն
է »:
1
Fonds A.R.A.M