HARATCH, du 1er janvier au 29 juin 1952 - page 305

« Յ Ա Ռ Ա Ջ »
Ազսւօ
Թող ամէն ծաո հագնի ւքոհա՚ր ու (քմյւոնիյա ,
Զի կարօտէդ այրող հոգին իմ պա1ն1դօւՆիյտ
Պիտ՛ դայ այսօբ ՛այցի քեզ :
Ամէն ծաղիկ թ-ալ բերկրի ջի՚ն^ գարունով ,
Հագնի գոյ ներն իր նրբին,
թ>ււզ հռվտին մէջ ակն աղբիւ֊բնէբն հււգեբ֊ււվ
իմ ք բաբի՛ս ձայնւակցին :
Թոդ Թամբանեբդ րլւան երգււվ բաբախուն ,
ի բ կ ո Ն ն ի ն մէջ շա)փիւ–դայ ,
Թող ամէն հ ի ւ ֊ դ լոՆւտամոՆտներն իր սիրււն1&՝
ԱնուբջներոՆս դ էմ բանայ :
Թոզ աղջիկներդ ր|լան կսյնգնած սեմէ ււեմ,
Թող ինձ ժպտին մեղմօրէն ,
Զի նոյն մաւնչն եմ, սիրտն ռւ եււգին ռբուքլ ջերմ
Հւսւմբոյր ու սէր կբ ծորեն :
ԱՐԱՄԱՅԻԱ ԱՐԱՊԵԱՆ
« Ա%Բ ՀԱՒԱ-ԲԷ
Բ"՚&Ք1՛^ ^է. ուր կորսնցուէ իր խօսելու ել գրելու
կարողութիւնր մինչեւ իր մաՀր •
Պէյրութի խնամակալ մարմինր ձեռնարկեց
հրաաարակչական գորհին, որ աարէներոլ րնթաց­
քին զարգացաւ, ի Հարկէ սկիզրներր թ ո յ լ , րայց
ՀեազՀեաէ Հասաաա քայլերով ւ
ինչսլէս կր տեսնէք. Հակառակ նիւթական շաա
նեզ սլա յմաններուն եւ որոնք ամրոզքովին յատ -
կտցուեցան ճեմարանի զոյութան սլաՀսլանման ,
ամէն տեսակ գո Հո գութ իւննե րո լէխնամ ակա լութիլ–
նը քանաց շատ Համեստ չափերոլ մէք գորհագրել
իր առաքագրութիւնները , նախատեսուահ իր ա -
ռաքին կանոն՛ագրին մ էք ։
Հիմնագիրներոլ յո յսե րր մ եհա Հար ուստ Հա -
յերոլ աքակցոլթեան վյւայ , մնացին անիրագոր -
^ելի • նոյն իսկ իր Հիմնագիր մասնաճիւղերու.
՛ձիգերը թուլցան։ Պէաք է շեշտենք Հոս որ միակ
օմանէզակ ուժր որ չլքեց մեզ ել շարունակեց սա ֊
աար կանգնիլ ճեմարանին , եզաւ կարմիր իքաչր
Ամերիկայի, ներկայիս հանօթ Հ. Ա– Մ՛
անունին
տակ : Ա ինչեւ Ջագրրեան կտակր , մեր գոլրսէն
^ ^ ^ Ր ՚ ^ ք ՚ ^ ճ է ՚ է ^ Հյւ^կ– ՝"՚ՂԲԻ՚՝ՐյԼ - եղաւ Հիմնական ր , Ա ֊
^^^^^^ա՛յ1՚ ՚*"՛ յ Օ՚չնաւթեան Մի՛" թի՚-նր , որ իյ՛
^^^^ք^*րերահ գումարներոլ տարեկան քանակր
կբկնա սլատ կեց սլատերազմի հանր տարիներուն :
Հ-՚Ոյ ճեմարանի ղոյութիւնէր ասլաՀսվեցին Ա–
մերիկայի Հայ երբեմնի կարմիր Իյաչի մեր մայ -
բերն ու քո յրերբ , պատիլ իրենց ;
Անցողաբար յիչեցինք աբղէն թէ ի՛՛նչ էին ա–
ոաքա՚լբոլահ նպատակնե րր Համ ազգա յինի կաղ -
մոլթեան վայրկեանէն : ԱպաՀովել Հայ կրթական
գորհբ կամա յականաւթիւննւե բու գէմ եւ գարձնել
մնա յուն ու Հաստատ Հիմքերու վրտյ գբռւահ I
Տալ այս գորհ-ին իրրեէ– Հիմնական նպատակ
Ա՚իիւռքի օտար մթնւո լորտին մէք նախ Հայեցի
կրթութիւն . պատրաստել նոր Հայ մտաւո բակա -
նութիւն մբ, որ կարենայ Հիներուն գէթ մասամբ
՚Բուրք Հաւաքէ , գրամ գիգէ՛^ ւ կր պատգամէր
կոյր ՛ոէ բվիշբ փողո ցնե բուն վրա յ :
Տգա յ էի , վազեց ի տուն : Մ ա յրիկ կո յԲ
"՚էքՎԻչԲ ՚ոյոպէս կ՝բսէ :
Տզաս ինչու անյարմար տեղեր կ՚երթաս :
Ագ մ արղբ խենգ է : Հա յբիկգ չի՛^ անայ , կր պատ­
մէ քեզ :
Ուբիչ անգամ չեմ երթար մայրիկ , երբ որ
մեհնամ ես տէրտէր , վարգապետ կ^բլլամ եւ բա­
րի մ արգ :
Հա՛ ձագուկս :
« Աղբ՛, Հաւա՛քեցէք , ք"՚–րք Հաւաքեցէք : ՚հր–
րամ զիզեցէք ».
Պո/իս : Շքեղ շէնքեր , ճոխ վաճառատո ւննե ր :
\\Օ.%ա0ներով ճէ՚քա^եբ։ Օ՜՛ յ ուրկէ՛^ այս բոլորր
-.. Իւենւգ տէրվիշ, «•Բուրք Հաւաքեցէ՛՞ք , աղբ Հա­
ւաքեցէ՞ք . . .»
Փարիզ.,, Պալատներ , թանգարաններ։ Վիլլա.
՛նեբ , օթօներ չքեղ եւ ամբարտաւան ;
« •Րոլրք Հաւաքեցէք : Աղբ Հաւաքեցէք ,
գրամ ղիղեցէք . . .» Տէրվիշր ետեւէս կբ պոռար :
0^ , ս՚որսաւիելի ՛մարգ :
« ՚Բո՞ւբք» կբ Հաւաքեն : ԱՐզր կբ մոզովեն
Հոս , ա քս չքեղ եւ մ աքուբ քազաքին մէք • • •
Պալատներ , պալատներ : Շքեղութիւն , ճո -
խութիւն : •
0՜ բարեւ Արմենակ , ե՛՛րբ եկար։ Տղայ կա–
բօտցայ քեզ : Եկուր տեսնե՜նք , պտո յտ մբ բնենք է
ի^անիկ մբ ճնկենք % Աա օթօն իմս է, քեզ ազուոր
պտո յտի մ բ տանիմ :
Հէ՜ 1 Ք"՜՚–ԿԳ է • Ո՛՛ւրկէ ուր : Պոլիս Հե -
տիոտն քալելէն Հոզիգ կ՚ելլէր ....
Երազիղ մէք կր տեսնէ ի՞ ր այս բանբ :
Հոս ուրիշ է կեանքբ : ք^աբակ մաբակ մ բ–
տահել չկ՚ո՜յ. էչգ պիտի քչես աք ու ձախ մէկ գին
է ։ Գրպան լեցնելու տեզ է : Տես ա լս օթօն օր -
ուան Համ ար է : Ո՛ն իմ կի բակի ի Համ աբ "՚՜բԻչ
չքեգ ՛էլն ալ \
Պոլիս , մեր գաղափարնե բ բ տղայական են ե -
ղւսհ \ \ Հոս , մաբգիկ կուա չեն տար այգ բանե -
բուն :
«՚Բուբք Հաւաքէ , ադր Հաւաքէ , ղբամ
շտՀԷ : »
Եկուր քեզ մեհ փաճառատուն մր ցո յց
տամ , Փարիզի ամ ենակա րե ւո րնե րէն է :
0 ՜ , խեն զեռալի՛ք բան։ թագաւորի՞ն կբ
սլաւոկտնի ա լս փաճաոատոլնբ . . .
թազաւո՚՚բ։ Աքս ղորհին տէրբ, մամանա -
կի՛ն՛ Ոք աաո ահ Հազուստոփ եկահ է Հոս ել քբքա -
Հալաքո լ թիւն բնե լոփ՝ ա յս դ իր րին Հասահ է , Հէ՜
• . . Հիմա բոլոբ մե^հ ռ\Ա^՝Տ՚Ա։ներբ ետեւէն ինկահ
են զինք ս էլրա շաՀե լու Համար , Հասկցա" ր ...
Հինգ Հարիւբ Հոգի կ՚աշխատի Հոս • • •
Տէրփիչր պոռաց կբկինւ. « ՚Բուր^ Հտլտքէ ,
աղբ Հաւաքէ , աք մէւ նա լիր , ձախ ՛քի ն՛ս քիր ղր՚ոմ
գիզէ , որ փառք ել պատիւ փայելես ՚ • •
կ. ՊԵՏՈԻՇ
՚իոէսարինել։ Այգ Հնարաւոր էր, քանի ռբ մեբ
մ տաւորական փերահնւունգբ , մ իշտ ալ հներ ո լ
զարգացեր է փերքին Հարիւրամեակի րն՛թացքին,
Մ՛այր Երկրէն Հեռու, Վենետիկ , Գորպատ , Ա՛ոս–
կոլա , Փեթեբսպուբկ , Պոլիս եւ իզմիր , յետո յ
Թիֆլիս եւ էքմիահին։ կենգանի սլաՀել մեր մշա­
կո լթային արմէքնեբ ու ղիտակցոլթփւնբ ղաղթա -
Հայ իրականութեան մ էք , գասախօսոլթիլննե ֊
րոփ , ներկա յացումնե րոփ , ե րգաՀ անգէ սն եբ ո փ եւ
բո լոր Հնարաւո ր մ իքոցներոփ ։ ճեմ արանբ օգաա­
գո րհե լ գլփսաւոբաբաբ մանկափարմ ուսուցիչներ
պատրաստելու ազգային նաէսակրթարաննեբոլ Հա–
մ աբ , եւ րանա լոփ -— եթէ միքոցնեբբ նեբեն
մ ասնաւոր Համազգա յինի նա էսակրթա րաննե բ ։
Տեսանք թէ ինչ չափէոփ կաբելէւ եղաւ նախ ի–
րագոբհել այս բոլորբ։ Հետագայէ՛ն եւ մանաւանգ
պատերազմ էւ տա ր ինե ր ո ւե , կարելի եղաւ կազմ ա ֊
կերպել Համ ա՚լզա յինէէ թատերասէրներու մնա յուն
խում բբ • Հերթական բնո յթ աալ գասա էսօսու -
թէււններոլն . զարղացնել ղասազիրքերոլ Հրատա -
բակո ւթի ւնբ , մ եր սեփական տ պա բ անին մ էք . Հբ–
րատաբակել Համաղղային տարեցոյցեր , մողո -
վուրգի մատչելի գարձնելոլ Համար Հայ գրակա -
նութէււնբ։ Ալգ տա րե ցո յցնե բու գազափարբ յզ՚ոց–
ուեցալ մեբ անգին լնկեր Ա տեփան Եսա յեանի թե–
լաղրո ւթեամբ 193ճին եւ Համ ազգա յինի մինչ այգ
լոյս բնհա յահ՜ օրացո յցներբ օղաաղս րհուեցան
այգ նպատակին Համաբ , նախ պատի օրացոյցի
ձեւին՛ տա-կ եւ յետոյ Հատորի ձեւուի ;
Մ ինչեւ 1947 թուականբ , մեբ Հրատարակու -
թիւններբ եւ ՛քեր թատերական ել գասախօսական
եռանգուն գորհունէ ու թիւն՛բ , մեր կաւլ՚ք ակերպւսհ
եբամշտական եւ գեղա բյ՛ ւեստական ձեռնարկնե ֊
բբ, մեր Հրապարակին գբական գատերբ արգէն
հանօթ են ։
ԼՐԱՏՈԻ ԱՐՈՒԵԱՏԻ
Երիտասաբգ արձանագորհ ՇօԱքօ1օՈ քա­
նի մբ Օր է ՚լհադրութ իւննե բ ել արձանէներ կբ ցու–
ցազրէ 90 61(1. ճշ Օ օ ս ւ շ շ ւ Խ ։
տ աղանղա ւռ ր արուեստագէտր , որուն մ այբբ
Հա յ է , ուն՛է՛ շատ յաք ալ եւ ինքն՛ատիպ գհանկար–
նեբ (ճշտտւո) • ^ օ ո յ ^աւ Ըք1ւշհ/յ, 1ՀՄ6Տ ՏՅՈՏ ^ օ ^ 6 V ՜ ^
0աե^6, Օփհ61ւՈ6/3։ Ո՛նի թէ ղիհերոլ,թէ շուքե­
րու եւ թէ յղացում ի ներգաշնակ ա՛ք բողքութիւն
մբ։ Տէ՚չենք նաեւ իր քանզա էլնե րէն Շ օ ք յ ՚ ճ օ ո / ՛ եւ
մ առե շա լ Տ ր Լաթրի զլուխբ : կ՜ուրտօն ճաշակ եւ.
տազանղ ունէ։ պատրաստելու Համ ար էիա յլուն "– -
էէլազա ք մբՀ
Եզիէէլտոսէ։ շարմա՚)^կարի ասէուլերէնէ եօթ -
նէէսմես։ ք Փերուզ Գալֆա յեանի մէկ կէէէ ր ելո ր մա՝ -
պաւէնր՝ «Ֆիրուղէ Հանւբմ» , Գշ– օբուբնէ սկբս–
եալ կր ցուցաղրուի «Աինէ Ռիփիէրայի » մէք, քԱՇ
ճշ 1V[շոսx. աշէա Օօ1օոտ1 ք՚Յեւշո :
ք^ԱԴԱՏԷ՚Ր ԵԻ ՏԱՐԱԾԵՑԷ՝Բ \
€ 3 Ա Ռ Ա Ջ » Ը 1
«ՏԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (36)
ԼՐՏԵՍՆԵՐՈԻ ՊԱՑՔԱՐԸ
(ՎԷՊ ՎԷՐՋԻն ՊԱՏԵՐԱԶՄԷՆ)
ԹԱՐԳՄԱՆՈԻԱԾ ԱՆԳԼԵՐԷՆԷ
ԿԸ
Յիսուն տարի աոաք, երբ գեռ եբիտասաբգ).
այս ձեւոփ պիտի ուզէին տեսնել զիս, բսալ ^
Օնօւլխն մպտելոփ ։
^՞^է Բ"^Լ Կ՝՚"–ՂԷՔ1 յ Ի " " " ^ ^ տարի առաք,
բսաւ Փօնթիւի զայրացահ , գացէք եւ Հագոլեցէք։
Օնօէւին ղուարթօրէն ննքասենեակ փաղեց :
Փօնթիւի մ օտեցաւ Հեռաձայնին եւ Կ՛" Լ՚՚՚-ԼԸ.
փերցոլց. Անօռին գորհիքին ձայնբ լսելոփ բացաւ
սենեակին գուռբ։ Այս անգամ կեցահ էբ շապիկով
մբ միայն ։
: Խայտառակ աղքիկ, անղին քաշուէի պո -
•""3 Փօնթիւի : Ոչ , ձեզի չեմ րսեր, օրիորդ, ր՛
ոալ բնկալոլչի^ մէքէն. Մաբշբլի Հետ կ՝ուղեմ
խօսիլ .
Մարշբլ, կ*ուղեմ որ իսկոյն ձերբակալման
Հբամանագիր մբ պատրաստէք Աօնթանի Համար ,
էԲԲ քօքաինի մաղսանենդ : Ոչ մէկ խօսք լրաեսու–
թես/ն մասին ։
Մէ՛նչ այգ Օնօռին Հագուահ էբ– անգամ մր
եւս փաթթուեցալ Փօնթիւիի եւ յետոյ ինհի գար
ձաւ ;
Զեղի քանի անգամ րսի թէ այգ ձեւով պիաի
^այիք Նիումլ^ին , բսալ Փօնթիւի ։
Պէտք է որ մէկու մբ նայիմ : Ջէ^ Ոբ
պատրաստուիք ամ ուսինս ձեբբակաչեչ ւ
Երբեմն ձեղ ա պտա կե լո լ այնքան զօբաւոր
փափաք մ բ կբ զղամ , բսալ Փօնթիւի ։
Հիմա կրնաք, քանի ոբ Հագոլահ եմ ։ Ի^՚նչ
կ ուղէք որ րնեմ նախ ել առաք :
Նախ կ* ո ւղեմ Որ տեսնէք կասկահե լինե րբ
եւ բսէք ինհի թէ ձեզի հանօթնեբ կա՛՛ն անոնց
մէք : Ես պիտի չկարենամ բնկերանալ ձեզի , Նիու–
մբնին Հետ ղացէք ։
Շատ Հետաքրքրական օր մր անցուցինք։ Նախ
Հ եռուէն Լէ յսին ցո յց տուի Օնօռին ի , բսալ թէ
բոլորյւփին անհանօթ գէմք մ լն էր։ Պէտք էր ան՛­
ղամ մ բ ցռ յց տալ Հօրլօքբ : Այդ պատճառոփ դա–
ցինք ճօրճի նոր բնակարանբ։ Րայց կարելի չեղաւ
տեսնել Հօրլօքբ ։
Իրիկո։ն՝ր երբ տան փերա բարձանք , Օր– Լօ–
րինկթրնբ գտանք Փօնթիւիի մօտ։
Այսօր կարեւոր լուր մր պիտի տամ ձեղի,
բսա լ ։
րլօք նոր բէ էն մ բ րբւ
Ոչ, այսօր բախտագուչակ Տիկին Ր՚"չէլԻ
գացի :
Մարշրլին աչքբ լոյս։ Գոնէ կրցաք յաքո՛
ղութիւն մ բ ա բձանաղրե լ ։
Այո : Այդ ԿԻ^Ր կեղհարար մրն է ։ Հարցու­
ցի իրեն թէ եղբայրս ինչսլէս է ։ Հէւանալի լուրեր
տուաւ իր մասին ։ Այնպէս որ շատ պիտի ուրա -
խան՛ա յի եթէ իսկապէս եղբա յր մբ ունեցահ րլ -
շայի ։
Միաբեր*է/ն խնդացինք ; Մ**՚բչրլ Լ՛""՛ պիտի
ոլրաէսանա ր ։
Այս կի՚եբ չատ խելացի է , շաբունակեց Օր -
Լօբինէկթլն ։ Գիտէ մ եհ ճա բ տարս լթե տմ բ փ՚՚ՔՐ
լուբե ր , մ տնրամ ա սն ո ւթ ի ւնն ե բ կո րզե լ գիմացի -
նէն ։ Այնք՚սն նրբօրէն կբ կատարէ ա քս գորհր որ
չես Հասկնար : Յետոյ զանոնք ղիմացինին կը
պատմէ , այն տպաւորութիւնբ թողլոփ թէ գուշա–
կութիւննեբ կ*բնէ ։ իրեն բսի թէ եգբա յրս դրա -
Հաւորի մ էք կը հառա յէ եւ տեղակալի աստիճ՚՚ւ ն
ունի ։ Ակսաւ ինհի Հարցումներ ուղղել անոր մա^
սին , ոչ միամամ անակ կերպոփ ւս^շուշտ ։ Խօսակ­
ցոլթեան րնթացքին բսի թէ պէտք է շատ բազմա–
զրազ բձլայ : Այո , պատասխանեց ել աւելցուց թէ
իբ յաճախո րղնե բուն մեհ մասբ կբ բաղկանար նո–
րտսքսակ Հարսերէ , որոնք կուղա յին տեղեկու -
թիւնէնեբ
ստանալու Համար իրենց ամուսնին մա -
սին։ Անշուշտ դիտէք Պ– Պրիճ թէ որքան շատա­
խօս կ բլլան այս նոր Հարսեոբ եւ Հպա րտութեամ բ
կբ խօսին իրենց ամուսնի՛ն մասին։ Հետեւաբաո
Տիկէ՛ն Րտշէլի Համար շատ դիւրին պէւտի Րյ 1"՛Ր
ամէն տեսակ տեզեկո լ թ իւննե ր քաղել մեբ գԻ^՜
ոլորներուն մասին։ Արդեօք ե րեւակա յո լ թի՛նս կո
խաբէ* զիս ։ Ջեղ ճանչնալէս ի փեր սկսահ եմ լըբ–
տեէէներ տեսնել ամէն կոզմ :
- Ոչ, Օր. Լօրինկթբն, ճիշգ է ձեր րրահբ,
րսալ Փօնթիւի ; Ուչադբու թիւն բրէ ։ Օնօռին , ա–
Հա այսպէս պէտք է աշխատիլ լրտեսներու ղի ^
մաց։ Նիումբն, կբ քիշէ^ք. էւնցեալ .ղատերաղմ՚Տ
ալ Գեբմաննեբբ օգտուահ էին բախ։ոազուշաե -
նեբէն՜։ •
Fonds A.R.A.M