ՕՐԱԹԵՐԹ
է 1^1^^7ՇՒ1
քօոճտ
€Ո
1925, 8.Շ.Տ. 376.286
Օս-օւէտսք :
ՏՇ». ա տ Յ ճ ա ՚ ւ
յ շ յ ^ ս տ Օտաշտաշ ֊ – Բձ1<1Տ (13)
1;16էա։ 10Լ61^Շ
Վեցամս. 1100
ֆր.. Տար.2200, Արտ– 3000 ֆ ր •
ւ տ ե^ Տ. 15-70
Գին 10 ֆ ր • €.€.Բ. Րտա 1678-63
ՊՈԻՏ՝Մ
ԾԻԵԱէ
ՕւաՅոշետ 3 յ Ս ա
1951
Կիրտկի 3 ՅՈՒՆԻՍ
27րդ ՏԱՐԻ ^ 27 )^ո^6 ք«օ.6473–Նոր շրջան թ ի ւ
1884
էՏմթագիր՝ Ծ– ՄԻԱԱԲԵԱՆ
Ս՛ԵՐ Խ0Ս՝1<Ը
ՄԵՆ^
ԿԱՅԻն՚Բ ՁԵԶՄԷ ԱՌԱմէ...
Եթէ
չենք սխաչյւչ, , չեխ սլաամագէր
մ քն էք
"բ կ՝սւ,լս,ւլավէչ, , քլմբո ս ս, ա՛եա լո վ նախէլէն աւսաբ–
ե՚-Հ ուն ղաքական
կա յսրութեան
հալածանքներոԼն
ղէմ .
— Մէ նք կայինք ձեղմէ սւււաջ, պիտի ըլլայնք
ձեզմէ վերջր .. .
Աբքան
սլարղ, այնքան
սլերճախօս է
կենղանի
նչանա իսօսք ոեւէ
մողովուրղի
Հա -
մար որ կր տառապի
Հայրենիքի
եւ
ազատութես^Լ
կարօտէն :
Միեւնոյն
ատեն պատմութեան
ձայնր։ Պատ՛
ղամ
եւ սաստ ;
Այս Հալածական
մողովուրղն
ալ Հարկա -
գրուած է պարրերարար
յիչեցնել
բոլռր
բռնացող
ներուն,
ուրացուլներուն
եւ ղասա լիքնե րո լն •
Մե՛նք կայինք
ձեզմէ առաք, պիտի
ԸԱանք
ձեզմէ վերքբ
...
Այո,
Հարկագրուած է բարձրաձայն
յայտա
-
րարել
ի սփիւռս
աչխարՀի
, թէ ոչի՛նչ կրնայ
խեղ
գել պատմ ութեան
ձա յնր : Ոչ ալ
փոխել
անոր
բնական
բնթացքր :
Ամէն մողովուրգ
իր ճակատաղիրր
կր տնօրի–
՚՛– ք
իր ձեռքով։
Յաճաիս արիւն թափելով : Երբեմն
ալ օզտուելով
վգէ պքե բ ոլ ղա սաւո բռ
ւմ էն՜»
,
/ ՚ ^ ՚ ճ ՜
պէս
էլ՛ րսեն րանգէտ
մարգիկ :
Ամ էնէն
մ ոլե ռանգներն
ալ , Հազար
աղբիւրէ
քուր բե րե ն , չեն կրնար
ժ իստ ել ա յսօրուան
Հա -
յաստս^՚հի
երկու1ւք1ւ
ու ծնունւլր,
ս^էոնց վաւե
րական
իմ ուա կանբ :
՝\
Որքան
ալ քերթեն
ու աղճատեն
կամ
լեզու \
թափեն
, չեն կրնար ասլացուցանել
թէ պիւոի ոլնե– ՚
նայինք
ներկայ
կ"բի՚՚Լբ
, կազմ եւ սլատրաստ
^ եթէ
մ է^հք ալ
Հ ետեւէ ինք խուճապաՀար
աղղանչանին
, ՚
« Գէ՛զի
ա՛՛՜լն»...
>՛՝՝՝^
Պատմ ռւթեա-ե, րնաւլիրր
կբ կո չուի
1918
Ատ -
յիս
28։
Անացեալբ փակաղիծ է : Աովորական՝
բո
լոր
ազղեբռւ
պատմութեան
մէք :
կնունքր
չի կրնար ա բձանաղրութե
ան տոմա–
մարէն
ք^՚քել
ծնունւլր
ւ
Յ՚՚բզ աՀոսան
արիւն է խաււնոլած
պատմ ա -՝
կան
երկունքին :
Այս
մռզովուրղի
^Լ
ղաւակներէն
10 1 2.000
քաքեր
Հլ՚աչք
են գո բծեր
, ճակատելով
գերազանց |
ւմե,
գէմ
թչնամին
ինքն՛ ալ կր վկայէ թէ ինչ կատա -
զութեամբ
կր կռուէին
անոնք։
«՝Ոիչ մնաց ռր մեբ
Հրամանատարր
կրղրում
առնէր
իր չունչր» :
ՕրՀասական
պայքար՝
անՀնաբթն.
ղմոլաբու
-
թեանց
մէք : կիսկատար
սպառաղփնոլթեամբ
: Ա -
ռանց որեւէ ապաւէն
ունենալու
նե՜բսէն թէ ղուր -
սէն : ԸնգՀակառակն
, գալաղիր
Հարեւաններու
իսո ցռտո ւմնե րն ղգալով
իբենց կոնտկին
կամ
կողե
րուն վբա
յ :
Եւ տակաւին
կր Հարցնեն թէ ինչո՛ւ կր տօնէք
:
Ամէն տարի եւ ամէն տեզ
. . .
Այգ եբանելինհրր
բնական
կր գտնեն
որ Յէրան–
սացին աժնէ ժան տ՝Արքի տարեգարձր
եւ
"՚՜բէչ
բազմաթիւ
յիչատակելի
թուականներ :
Անոնք չեն զարմ անար որ մինչեւ
ա յսօր ալ
թափօրներ
կր կաղմ ուին Հս
/ե
^ասլետական
Ֆրան -
սայի
մէք, ռգեկոչելու
Համար
Փարիզի
<(,կոմոլ ,
յ,«,»1, (1871) :
Անոնք թերեւս
իմացած
չե՛ն. որ
յետամնաց
թուրքր
երկիւզածոլթեամր
կբ աօնէ
1919
Մայիս
\9ր,
այն օրր երբ Ա • Բէմալ Աամսոն
կ^իքնէր,
՜ազգա յին չարմում
ր կազմ ակե րպե
քու
Համ ար ; կ ր
տօնէ իբրեւ– Եբի՚ոասաբգոլթեան
օբ :
Գաս
մ ր նորրնծա^ներու
Հտմ աբ
սր
րութիւն
սրբոց է բոլչեւիկեան
տօնացոյցին
մէք
նչաՂակ
-
ուած
յետին աարեգարձր :
իսկ
եբր կարգր
կուգայ
Հայրենիքի
Հիմնա -
գրութեան
թուականին
, Հազարաւոր
երիտասարգ–
ներոլ թափած
արիւնն անգամ բան չի խօսիր
իրենց
սրտին։
Ջիղ չի չաբմեր
իրենց ղեղնած
ղէմքեբոլն
վբայ
• ՚ ՚
Այս կարգի
գսլի րնե
բու
գլխուն
միչտ ալ պիտի
Հնչէ սլաամութեան
ձայնր՝
մուրճի
մր ծանրու
-
թեամբ
•
^ Աենք կայինք
ձեզմէ առաք, պիտի ԲԱանք
ձեզմէ
վերքբ:
Ազգերու
պաամութիւնբ
ղրաաախաակ
չէ , որ
պէսղի կաւիճով գրես եւ աւրես ։
Ե
•
ԱՐԱՄ
ՀԱՅԱԱՏԱՆԻ
ՀԱՆ ՐԱՊԵ ՏՈԻ ԹԵԱՆ
ՀԻՄՆԱԳԻՐԸ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԱԶԱՏ ԵՒ ԱՆԿԱԽ
Բտնիցո
լսած եմ Ա. ԱՀարոնեանի
մէկ գան -
ղատր իր այնքան
սիրած
Հայ մողովուրղին
գէմ
լ
երբ
անոր վպաչբ - սլօղուք»
մէկ արարքր
կր տես–
նէբ
,
Մղգ չենք,
եղրա՛յր
, մողովուրգ
ենք աա -
կալին
• • • է
Ըսել
կ^ուղէր թերեւս
թէ ամբոխ
ենք ել ամ
ր՛՛ ի՛
ալ կր մնանք, եթէ այսպէս առաուն
կանուխ
արթնցողր
ոլղածին
պէո խաղա
յ ու
չաՀ աղո բծէ
մեբ
մոզովուրղին
թոյլ
րմրոնո ւմնե ր ր , քաղաքա
կան տՀասութիւնր
է
Մ եբ սլատմ ութես^՚ն. գիլ՚քբ
ամ էնէն աման
ապ
րանքն
է
1
Հաս՚Նոզր
ուղած էքր կբ պատռէ
, կոտ -
րած ել ճրճււան
՚լբիչ մր ձեռքր
կ^աւրէ ու կր գրէ %
Ու ինչ Հատլնաիր
բառերով
կր գեղաղարղէ
զայԱ՚ւ
ԱՀա
եւ նոր մր.
«Չ արաղէ տ թսւ ա կ ան»
կբ կո
չեն Աայիս շՏով Հռչակուած
Հայկական
անկախու
թիւնր
- • . «ինչուն»
բացատրել
ինծի
չիյնար :
Ամէն, օր այղ «.ինչու^ներր
սիրտր կր
խառնեն
պարկեչտ
եւ րանիմաց
Հասարակութեան :
կր մնայ
Հանել
որոչ եզրակացութիւն
մր այս
ՎւՎւ՚՚ՎԷ՚ն •
Օրինակ
,
Այն բոլոբ երկիրներր
որոնք ծնած
են միապետական
կարգուսարքով
մբ եւ ՀետզՀե
տէ
յեղաչրքուելով
եղած են այսօր
Հսկայ
Հանրա–
պետութիւն՚ներ
, մողովրղապետոլթիւ^ններ
, Ազատ
ու Անկախ չեն
յ
Անոնք պետութիւն
պիտի
րլլան եւ իրենց
քա
ղաքական
եւ աղգային
անկախութիւնր
եւ աղա -
տութիւնր
պիտի գտնեն
այն ատեն
, երր
րեգունէն՛
Աթալինեան
«ուղղափառ»
Հաւաաքբ
ու գառնան
սովետական :
Ֆրանսա
, Պելմիա
, Հոլանտա
, Անգլիա, Տա -
նրմարքա
, Շուէտ
կամ Նորվեկիա
, Ւտալիա
կամ
Իր լանտա
խօսելով
միայն
եւրոպական
եր -
Կիրներոլ
մասին
"՚չ պետութիւն
են , ո չ ան -
կախ
են ել ո՛չ ալ աղատ :
•
Բոլռրն ալ անՀամրեր
կբ սպասեն այն
օրՀնեալ
թուականին
երբ երկաթէ վարագո
յր մր իքնէ ի -
րենց աչքերուն
գէմ,
ու ալ չտեսնեն
ղուրսի
Լոյ"
աչխարՀբ
• ՚ •
« Անգ կացցես
եւ ղյոյս մի տեսցես » ,
Ի^չ՜
պէս
արեւելեան
կողմն աչխարՀ
ի :
Անչուչտ
ա յն ատեն
խաղաղութիւնն
ալ ապա
Հովուած
Կ՝բլլ"՚յ
, աղաւնիներ
թռցնելով
Այլաաու–
թեան ալերա1Աեբուն
վրայ :
ԱՕԱԻ
ՅՈՐԳԱՆԱՆԻ
ԱպտռւլլաՀ
թաղաւորր,
թուր -
քիա յ մէք իր պտո
յար
վերքացնելով
,
վերագարձաւ
Պէյրութ
եւ ՛լիմ աւո
լ։ ուեցաւ
Հանրասլեաութեան
՝1 ախագաՀ
է լ Խուրիի
եւ օտաբ գիւանաղէւմնե
-
բու
կողմէ :
ՏԱԱԸ ՖՐԱՆԲՆՈՑ
մեաաղեայ
նռր
ղբամնեբ
չբ քաբեբութեան
ւզիտի Հանուին
Գչ • օր
յ
էադը
Մայիս Տ8իԱ
»»ա
Կը տօնելն : Զե՛՛ն տօներ : կր յարգե՛՛ն : Զե՛՛ն
յաբղեր :
Եօ՛
, Աբիսոզոմ
լնկեր
, ինչ է, իրար
անցած
ես։
Աղղր
վաանղի
մէԴ է կրկին,,.
Հոէպա
ի՜՛նչ։
Աա
«Հականերբ»
նորէն ոտքի ենէ
Մայիսեան
Տօն կր սաբքեն,։
Ո՞՚-ր պիտի Հասնի
մեբ
վիճակր։
ժո՚լ՚՚՚Ա՛
1լ
երթամ
ճաբ - ճարակ գտնե -
լու : Աղւլի^ն ապաղան վտանգի տակ է ։
վա՜
յ Աբիսողռմ
, ազղով ալ
կր զբաղիս
,
Հապա «նախասլաչարում»
էր «աղգ, եկեղեցի. Հայ
ու Հա յաստան.» ...
Է՜Հ : Եւ սակայն
վերէն է Հբամանքբ։
Պէտք
է մի րան
ցոյղ տալ։
Գործ
կ^ոլղեն մենէ ։
Ո^Վ է ուղողբ •
Ես
զ ի տ ե
՜ մ ։
կ*ասեն
, բսին։
վերէն է եղեր՝
վերէն... Ա՜խ սա Աայիս
ամիսր որ քնքեն
օրացոյ–
ցէն
ինչ լաւ կբ լի՛նի,
Հէ՛՛։
Անոր տե՛՛ղր ;
Նո յեմ բեբբ՝
քիչ
մ ր
լա յնցնելով :
Կ^երեւայ
ածուխի մեծաքանակ
վաճառա -
կան ես • • •
X
Մաբղիկր
իրենց
դԼ՚"–թբ վար չբքած՝
ոտքերբ
վեբ են տնկեր Արեւ աքացելու
։
Ատե^,
մ ր, տենգագին
լծուած
է ին
Ապրիլեան
Տօնբ
Հալածելու
մասնագիտութեան՝
Թուրքի
լՕըր1սա
Հաղած։
Յո՚լ֊նեցան՝
մամ - աղօթք, տէրտէր
- վարգա
պետ
, Աստուած
, ՛Բրիստոս
Հալածելէ
։
Գաբձան
, կամաց - կամաց, կաղն ի կազ՝
Ապ–
րիլասէր՝
Թուրքր
վչտացնելոլ
զոՀողութիւնր
ւանձն
առած:
է
Ատան
մամերէն
ներս՝ տէրտէրի
ձեռք պագ
նելու
, մոմ ու նչխարք վաճառելու •••
\
Կր ճենճերին
, կբ խլբաին ։ Ջախ
ու աք « Ն"– ^
յեմբե՜ր»
կբ պոռան։
Զիւն ու փոթորիկ։
Աառոյց,^
կարկուտ
կր փնտռեն՝ Հայոց սրաեբբ
տաքցնելու\
1
Մ՚՚՚յի՚՚եան
արեւր խափանե
լու Համար ։
Զա"բ են այս մաբգիկբ։
կոյբ ու անզգա յ ։
Ոչ։
Ուղում են մի բան
անել
։՜ՀյՈւքէն
գուբս
ղ ալ ; Աղմկել
։ Անգործութեան
գարմ ան տւմ^՚իլ
1
ԱԿէչուշտ
, կր գայ մի օր։ Բեււին իր
ճկոյթին
եււունղ
ովր
կր ստորագրէ
մի
գ ե կրե տ ,
ի նպաստ
Մ՛ԱՅԻԱ 28ի :
Ջէ՛՞ք կարծեր
, որ սրաՀի վարձքր,
ոլատրաս–
աե լու ճամրուն
մ էք են
;ւ
Ուչ
չէ կարծեմ
, երր. պիտի կարղանք,
Հառաք–
ղբմական
մամուլի
մէք...
— « Րււրւրգ , րոլորդ Հ - - • սր ահր : Փայլաշոլք
կերսլով պիտի աօնուի Ա այիս 28ի աղղային տօ -
նը...»=
I,.
ՊԵՏՈԻՇ
ԱԱգւեփքաԱեւսճ վհճը
ԹՐՈՒՄԸՆ
ԿԸ ՄԻՋԱՄՏԷ, ՆԱՄԱԿՆԵՐ
ԳՐԵԼՈՎ
ԻՐԱՆԻ ԵԻ ԱՆԳԼԻՈՅ
ՎԱՐ ՋԱՊԵ ՏՆԵ ՐՈՒՆ
Օր նոր ,
ա
^Լակնկալ
նոբ : Ա .
ՆաՀանգներուն
նախագաՀ
ր ,
անձնական
նամ աէն եր
ոււլղեց Պարս–
կասւոանի
ել Անգլիո
յ վա
բ չապետնե
բ ուն
, խնղրե
լով
որ խաղաղո ւթեամ
բ
կարղ ազրեն
քարիւղի
վէճր
Պ՛
Թրումրն
Ա. ՆաՀանզներու^ն. միքնորղոլ
-
իմիւնր կ՝ առա քարկէ ա
յս
առթիւ
,
մ ասնալո րապէս
չեչտելով
թէ կ^ռւղէ ոբ վէճր
լուծուի
գոՀացում
տալով
երկու
կողմերոլե։
ՆախագաՀին
ձեռնարկր
անակնկալ
մր եղաւ արտաքին
նա
իսա
րա րութեան
եւ
Ուոչինկթլնի
րրիտանական. գեսպանատան
Համա բ ;
Մ ամ ուլին ալ տեղեկութիւն
տրուած
չէլ՛ նախա -
սլէս ։ Ե րկու
նամ աէթւձրուն
րովան գակութ իւնբ
զաղտնի պաՀուած
էր , որպէսզի վտանգտլռր
ազ
գեցռւթիւն
չգործէ Պաբսկաստանի
մէք,
գրղռելով
ծայրագոյն
ազգայնական
եւ ծայրագոյն
ձախա -
կողմ եան Հոսան^ւերր :
Կ՛՝րսռւի
թէ Անգլիո
յ վարչապետին
ուղղուած
նամ ակխն մէք, Թրում
լն՛ կբ բացաարէ
թէ
անի
րա
մեչտ է իրանբ
Հեռռւ
պաՀել
խռրՀրղային
չրքա -
ղծէ՚ն եւ ապաՀովել
քարիւղի
Հայթայթռւմր
արեւ
մտեան պետութեանց
Համար : իսկ Տոքթ. Առստ–
տեզյւ ռւղղուած
նամակով,
կր
զգուչաց՚ւէ
ծայրա
յեղ տնօբ ինո ւթիւններ է , Ք՛՛՛Ր Ի՚-՚ւէ
աղգա
յնացման
օրէնքին՛ գո բծագրութեան
առթիւ
եւ կբ
թե լագրէ
րարեկամ արաբ
Համ աձա
յնի
լ
Անգլիո
յ Հետ :
Հրատարակուած
տեղեկութեանց
Համաձայն
,
Մ . ՆաՀանգներր
պատրաստ
են
60
միլիոն
աոլար
տրամաղրելոլ
իրանի
, իրրեւ
զինուորական եւ
տնտեսական
օգնութիւն
յառաքիկայ
տարուան՛ Հա–
մ ար :
Թրումրնի
նամակր ստանալէ
անւմ
իքապէս վեր
քր
, Իրանի վարչապետբ
մողովփ
Հրաւիրեց նախա–
րախներրւ Երէկ, չարաթ
խորՀրգարանին
մէք պի
տի կարղար
նամ
ակբ
, անմիքապէս
պատասխանե
լու Համար ;
Անգլիո
յ վարչապետբ
անձնական
Հ՜ամարելով
(Լուրերու շ ա րո ւնա կ ո ւթիւնը կարդալ գ.
էղ)
Fonds A.R.A.M
