Page 48 - ARM_19-1945_02
P. 48
2 ՏԱոա
ւ Ա ա Գ Ա Յ Ւ ն ՍԳԱւԱնԳԷՍԸ ՏԷՍՒՆՒ ՄԷՋ Առաքին բանախօսն էր Փբօֆ* ք$այիկիան, որ ԵՐՈԻԱՆԳ ՏԷՐ - Ա՜նԴՐԷԱՍԵԱ՚նԻ
3 ՈՒՂԱՐԿԱԻՈ Ր ՈԻԹԻԻ1Ը
նախ պատմականն բբաւ Լա յան կրած՛ անվեր ք ա՛
րիւնաՀ եզո ւթեանց եւ պատճառներ բ վերագրեց
ՏԷՍՒՆ ք 2 8 Ա՚Ղրէլ* Համազգային սդաաօնը քաղաքական , տնտեսական եւ կրօնական ումերու
մեր գաղութն ալ տօնեց արժանավայել կերպով, Հակամարտ ո ւթեանց % Ց իչեց մեծ պետութեանց ԼիռնԷն կ ըդրեն Տաբաթ, 2 8 Ապրիլ* կա
այսօր, շաբաթ իրիկուն մամ բ 8.30ին Հայ ժողո մրցակցութիւնը։ Ապա ներկա յացուց Հայ մոզո տարուեցաւ Երուանգ Տ Էր-Անգր է ասեանի յ ո ւզա ր ֊
վրդային տան մէք, նախաձեռնութեամբ Ազգ* ճա վս ւր զ ին արժանիքները եւ կոչ ըրաւ նոր սերուն - կաւոըու֊թի^նը։ Հայ գրականութեան եւ մշակոյ
կատի եւ մ ասնա կո ութ եամբ Հա յ Աւետ ա բ ան ա կան գին , որ Հաւատաբմօրէն Հ ետեւի նաՀաաակներու թին Հաւատաւորները եկած էին իրենց յարգանքն
Համայնքի ներկայացուցիչներուն։ Առաքին անգամ պատգամին ւ ար տա յայտելու՝ խոնարՀ ելով վաստակաւոր ու
էր որ մեր մէկ միլիոնի զոՀերռւն սգա տօնր Հա Երկրորգ բանախօսն էր Պ* Մ * Գեղունի ոբ սուցչին եւ Հրապարակագբին գերեզմանին վրայ։
մազգային բնոյթ .կբ կրէր ;Ներկտյ էր խուռն բազ Լիոնի Համեստ մատուռէն մարմինը փոխագրուե
մութիւն մբ։ «Յառաք»ի նեղ հ՜աւալր նկատի ու՛ պա բզեց Հայ ուն գաբաւոր անցեալը իր տառա ցաւ գեբեղմ ան, որուն ղրան առքեւ Զոմ ունիք ու
նեն՛ալով, ամփոփեմ սգաաօնին էական մ ասեր բ : պանքներով ու զո Հեր ով ։ Ւնք եւս այգ ար իւն ա Հե զեցին , ցո յց տալու Համ ար թէ ո՛ ր քան կը սիրեն
Օրուան նա խ ա գա Հ ր , Պ * Ա՝ ովսէսեան բացատրեց զութեանց պատճառ նկատեց մ իքազգա յին աշխաբ– Հայ լեզուի ան խոն ք մ չակը , գա գազը ուս ամբարձ
սգաաօնին իմաստ ո եւ ժողովուրդը Հրաւիրեց մէկ Հակալութեան անյագ նպատակները, մեծ՜ աղգերու տարին կառքէն մինչեւ գերեզման , ուր դամբանա
վա յրկեան յ ո ան կա յս լռութեամբ յարգել յ ի շա՛ քաղաքական - տնտեսական նենգ Հաշիւները ։ էք լ կաններ խօսեցան Փրոֆ* էՏայիկեան , * Զ ույ՛լէ բ–
տակբլ 191 5 ի բարբարոսութեան ղոՀերուն : \,երկւս– Հրաւիրեց ներկաները մեկգի գնել անցեալի գաղա եան , Վյռբժապետեան , իս կ Ջ ՛Ո *Մ * կողմէ *գր ա֊
յա ցոլեց ալ կթնգան ի սլա տկեր մբ փոքրեր ու կող փարական վէճ եր ը եւ մ իացեալ քանքեբով աշխա– ւոր յարգանքի խօսք կարգաց ՚Լաղաբ ՛Լազարետն ։
մէ , սլատր ա ս տ ո ւթ ե ա մբ Օր * Ա* • Հճիղմ էճեանի ոբ աիլ ներկայ Հայաստանի բարգալաճման։
խոր տպաւորութիւն թ ո զո ւց ներկաներռւն վրա յ ։ Գ– 8 – Պ օ յ ա ճ ե ա ն
Օրուան պատշաճ ա ր տ ա ս ան Ո ւթ ի ւնն ե ր բրին՝ Օր • թեան պաՀան քները ։ Գերմ ան գերիները պէտք է
Փանս սեան, Օր* քԱ ո րէն եան եւ Օր* Թ* Թագւոբ– Տէսին Կիրակի, 29՝ Ապրիլ, տեղի ունեցաւ. անմիքապէս գործածուին երկրին վե բա շինութեան
եան։ Աենեբգեցին՝ Օր* Վ* ՛Հազարեան եւ Պ* Մ"՛–՜ Լիոնի եւ Վիէնի Հ. Մ– Ը– Մ-ի քոյր մասնաճիլ. Համար , անոնց աշխատավարձքը պէաք է յանձնել
րաճեան ( Լիոնէն) ։ Գեղաբուեստական բամնին կբ գերու գնգակի խում բերու մ րցումը , Տէսին ի դաշ ֆրանսական բարեգործական կազմ ակեր պո լ -
մ ասնակցէ բ Պ * Կալվին Պարսում եան իր երկսեռ տին վրա յ ։ Ներկա յ էին բաւական թիւով Հա յբե– թեանց : Աարի ածխաՀանքերը պէտք է անմիքապէս
եբգչախումբով , ոբ երգեց նախ՝ կոմիտասի «Տէր նակիցնեբ ։ Լիոնր ՛Հի դէմ Յով յաղթական ելաւ։ 3)բանսայի յանձնուին անՀրաժեշտ բանուորներով։
Ողոբմեա»ն եւ Հանդէսի փակման՝ Լո.եց ա մ պ ե ր ը ; Ջերմ ապէս կր շնո րՀ տւոբենք մ եր մարզիկնեբբ : ԱյԳ ձԲ2.անբ "(էաք է Ֆրանսայի կցուի , քիուրի ԼՐբ–
քանը միքաղգային վարչութեան մբ։ Տանձնաժո–
ղովբ Հ ամ աձա յն չէ որ Հռենոս - Վ^ե ս թֆ ալիա ա–
եւ անգլ * գիծերուն մ էք մ տալ ։ էք ում րին գլուխը ԵէգառաԱդհս նունով ան կա խ պետութիւն մը Հաստատուի ։
ԳՆԳԱԿԱՀԱՐՈՒԵՑԱՆ ոստ ի կան ական տեսուչ
կը գտնուէր զօրավար - ծովակալ Աչօն Ֆբիտպէրկ ,
բնգՀ բամ անա տար ւգռերբմճան նւ ո որմին մէք։ Լիլս ի էն (հո թէ եւ քհէո֊նան Տ ավիտ , «(2> ր անսայ ի
Պատուիրակները առաքնոբդւ ւէչալ ԱԱՈԱԷ՚Լ* *Լեց ամսուան տքնա քան փորձերէ Հիմ լ էրը»– մ ա Հ ո ւան պաբտուած էին *
՛Մ ոնթկոմըրիի վրանը : Մ առէ շալը գուբս ելաւ, եւ ՚ԼՒբն* ^"ԼՐէԼ շշ՚Ւ Կ.ԷԲաևէ հէս °ԲԷԱ ետք տեգի ու Հ աղա բ ա ւո ս յրենասէ բներ ւ արիւնը մտած ըլ
Հաբցուց , իբրեւ թէ առեւտրականներ բլլային ,-— նեցաւ մեբ երգաՀանգէս ը որուն անՀամբեր կբ լալով :
«Ւ^նչ կ՚ուսէք» : Գերմանները պատասխանեցին* սպասէր Հասարակութիւնը ։ ԵրգԼախումրի կազ ՏԵ.ՆԸՄԱՐա8Ի նոր կառավարութիւնը վաղ–
Եկած ենք մառէշալ Պուշի կողմէ, խնգբե* մութեան նախաձեռնողն էբ Պ* Փ* ՑովՀաննէսեան , մոլեցաւ նախագաՀ ո ւթեամբ ընկերվարական ի մը,
լու որ ընգունիք անձն ա տ ր ո ւթ ի ւն ը երեք բանակ– իս կ վարիչներն էին (կարմ իր բանակի Հայ գերի *ք.ի(Հէէմ Պուլ% կառավարութիւնր խստօրէն պիտի
նեբու որոնք այմմ կը նաՀանքեն (Լուսերուն սւ ո - ներէն) Պ* Պ* Լեւոն Պետրոսեան (Եբեւանցի) եւ պատժէ դաւաճաններ ր , րա յց ազդարարեց որ ժո
քել Մէքէէմպուբկի շրքանին մէք։ Մենք շատ մաա– բնկ * Անդրանիկ կաբօեան : ծնողքներու բարեա ղովուրդը ինքնագլուխ գործեբ չկատարէ ւ
Հոգ ենք գերման քաղաքացիներու կացութեան մա ցակամ տրամ ագրո ւթենէն օգտուելով , կազմ ած Պ Ս Լ ՛ք՝ ԱՆ Ե ԱՆ ճակատի գերման սպարապետը,
սին* անոնք խուճապաՀաբ կը փախչին երբ զեբ– էին քառասուն Հոգինոց երգչախումբ մը։ մ առէ շալ Օքօն Վ^ա յքս , զո ր Ամ եր ի կացին եր ը գեր ի
մ ան բանակներ ը կ ր նա Հ ան քեն ռուսական յառաք֊ Հանդէս բ բաց ուեցաւ ժամ ր Յին ։ ք՝եմ ին ճիշդ բռնեցին վերքերս , պաՀան քուեցաւ Ե ո ւկո ս լա վի ո յ
խաղացութեան աո քեւ ; կը խնդրենք բնդունիլ այս ճակատ բ զարդարուած էր ալեզարդ Մ ասիս ի մե կառավարութեան կողմ է , իբրեւ պատերազմի ոճ՛
երեք բանակներուն անձնատ ր ո ւթ իւն ը ։ ծադիր նկարով ։ Տ ոտնկա յս երդուեցան Հ.Մ արսէ յ՜ լրայա դզու րծ Տ
Ա^ւգլիաց ի Հ րամ անա տա ր ր պա տ ա ս խ ան ե ց * եէղ»ը եւ «Հայրենիք» խմբերգը, որոնց յա քո րգե- ԾՈՎԱԿԱԼ Տլ-ՕՆԻՑ, Հիթլէրի յ»՚1"րղ(լ, Հրա–
ի՛
- Ո՛չ, յգ գերմս յկնեբը Ո*ո ւսեբ ուն ցին Վ ա ր դ կ օ շ ի կ ս , Խ ռ ր հ ՛ դ ա ր ո ւ ն , Ե ա ր ք ո ր ա բ ա կ մ ա յեց զերմ ան նաւա յին ուժերուն չխորտակել
դէմ կը կռուին Հետեւաբար , եթէ անձնատուր
րոյին մեոնիմ, կեանքը հայ դիւղում, Հայաստանի րենց նաւերբ , այլ սպասել նոր ՀրաՀանգի :
Կ՝ՌԼԼաս ո եւ է մէկուն, պէաք է ըլլան Խ– Մոիւ ֊ մ ա ր ա լ ա ղ ջ ի կ , է ս պ ո ւ ս ո ւ բ , ե ա ր ս պ ո ւ ճ ո ւ ր եւն * ։
թեան բանակներուն : Այս գործր կապ չունի ինծի Օբ * Արաքսիի կողմ է սպանիական պար ։ Տ եա ո յ ա ւարտհԿնեՐՈՒ մ ի ո ւ թ ի ւ ն
Հետ։ Ես չեմ զբաղիր իմ արեւելեան թեւիս ան Հայկական ել կո վկաս եան՛ պարեր , ռուս երկսեռ Երկար ատենէ ի վեր զգալի էր պաՀան քը կազ
ցուդարձով ։ (հուսեբու գործն է այգ , քանի որ խումբի մը կողմէ , գնչուական երգեր ու պարեր ։ մակերպելու միութիւն մր, բաղկացած ներկայ
ռուսական ճակատ է % Կ՚երթաք անձնատուր կ*Րէ" Տաքոգապէս ներկայացուեցալ Օթէլլոյի վերքին ա– պատերազմին ֆրանսական բանակին մէք ծառայոգ
լաք խոբՀբդա յին Հրամ անատա րնե բուն ։ ^սդիրը րարէն Հատուած մը ։ Մեր ծերունի եւ յա րգե լի Հայ ղինուորներէ , երեք Հիմնական նպատակնե
փա կո ւած է * քաղաքապետը , \վ\\, \\. , խօսք առնելով , ը ֊
սաւ * կ^ուզէի Հա յերէն գիտնալ եւ ա յն մ էկ եր րով. ւ) պաշտպանել Հայ զին ո ւո բն ե ր ո ւ իրւ
Ասոր վրայ գերման Հրամանատարները ղիԱ– կու խօսքը որ պիտի ընեմ , Հայերէն ըսել։ Ապա իր ւո ւն քն ե բ ը , բ ) ՂԲաոի է վերադարձող Հայ գերինե
ո ւո ր ական բարդ եւ ա յլաղան ծրագիր մբ ներ կա գոՀ ո ւն ա կո ւթ ի ւն ը յա յտնեց Հայ գաղութին ոբ րու վիճակովը, ու վերքապէս գ) իբրեւ 3) ր անսա
յաց ո ւց ին, ո բուն Համ աձա յն անգլ * ք՝ * բանակը փորձութեան աՀաւոր –4 5 տարիներուն իր պար յին արիւն տուած 1 3 , 0 0 0 ^ " ^ երիտասարդութիւն
պիտի յառաքանար յամ բա բար , իսկ մ իամամ տնակ տականութիւնը լիովին կատարեց Հանդէպ իր երկ մը , ՀամախորՀոլրգ ազգային իշխանութեանց
գերման ղօրքբ պիտի նաՀ ան քէ բ կամաց կամաց ; րորդ Հայրենիքին եւ յոյս յա յտնեց թէ այսուՀետեւ Հեա , պաշտպանել գաղութին ընգՀ * ԼաՀերը պատ
Այս գո րծ ո դո ւթ ի ւն բ կրնար քանի մ ը շաբաթ տե եւս նոյն գիտակցութեամբ պիաի կատարենք մեբ կան իշխանութեանց առքեւ :
ւել։ «Մոնթի» պնդեց* Ո՛չ * ես չեմ ուզեր ձեզի պա ր տ ա կան ո ւթ ի ւն բ ։ ՚ք^ազա քապետա բան ի կոզմ է Ուստի մարտ 24ին Փարիզի մէչ տեղի ունե սաւ
Հետ քննել թէ ինչ պիտի ընեմ ապագային ։ Յե– 5 Հարիւր ֆրանքի նուէր մըն ալ ըրաւ Հանդէսին խո րՀ բդա կցական ժողով մը, որուն կբ մ ասնակ
աո յ յարձակոզականի գիմ ելով • Կը զարմ ան ա մ , որուն Հասո յ թ ը յատկացուած էր ռուս գերիներուն ։ ցէ ին նախ ներկայացուցիչներ Ալֆորվիլի 1939-40//
արդեօք լո ւր ունիմք արեւմ աեան ճակատ ի կացու– Մ ե&– բաղմ ութիւն մը փութացած էր Փարիզի $>բ * Բան* Հայ Մարտ* Միութեան կողմէ Լառ
թենէն : ամ էն կողմ երէն ։ Հանդիսականները մ եծապէս քա՛ այժմ 160 անգամ) , ներկայացուցիչներ &ավիլի
Ե*– մ էք տեղ Հ անեց իր գործողո ւթեանց քար– չալերեցին ձեռնարկը, ափսէ մը թերթանուշ Համանուն միութեանդ Կ"^^ ( 1 3 0 անգամ) ե
տէսբ։ Այս քաբտէսբ վերքին Հարուածն եղաւ որ (փակլավա) աճուրդի դրուելով 3 0 Հագարի բարձ Հայ զինուորներ բուն իսկ Փաբիզէն։ Այս առաքին
փութացուց մ էկ մ իլիոն ( Գերմ աններ ու անձնա– րացաւ։ Այս գումարը եըգչախո ւմբին յատկաց խո րՀ րդակցական ժողովին երկու ֆրանսացի ներ
տրութիւնը : ուեցաւ : Երկրորդ աճուրդ մը , Արարատի նկարը կայացուցիչներ ղրկած էր Ս ա օ ո Ւ13էւօո&16 ժշտ € օ ա –
ճաշէն վերք, «Մ ոնթի» անգլ* մառէ շալը շր քանակով \ 8 Հազարի բարձրացաւ ։ եծէէծՈէՏ^ մեծ կազմակերպութիւնը։
խորՀրգակցելու
ետ կանչեց Գերմանները, նոբէն Հանդէսը փա կո ւե ց ա ւ Պ * Լ * Պետբոսեանի Երկրոբգ ժողովը տեղի ունեցաւ նոբէն Մ իլ"
իր վերքնա–
Համար եւ այս անգամ ներկա յացուց <&Լեզկին կա» պարով եւ Հանդիս ականն երբ մ եկնե– թիւալիթէի մէք Աաբիլ 2 2 ի ն , մասնակցութեամբ
դիրը, ազդարարելով* ցան գոՀ սրտով ։ Մ իա յն թէ կա ր գա պաՀ ո ւթիւնբ բաղմ աթիլ Հայ զին ո ւո րնե բ ո ւ ։ 0 բ ա կա ր գի գլխա
թերի էբ հ 0 ՛ կարապեաեան ւոր խնդիրներն էին, ա) կազմել անքատ , զուտ
Պէաք է Հասկնաք երեք բան Առաքին՝ ազգային Հայ զինուոբներոլ միութիւն մը* բ )
պէաք է առանց ո ր եւ է պա յմ անի ինծի յանձնէ ք ՚ՐԱՆԻ ՄԸ ՏՈ՛ԼՈՎ Միանալ նախկին Հայ կամ * Միութեան * գ) կազ
Հոլանտայի , Ց)բիղեան կղզիներու եւ Հէլիկոլանտի ՌԱՆԿՈՒՆ , Պուրմ այի մ ա յրաքաղաքը ( Հնդ մ՛ ել Հայ ղինուորնեբոլ երիտասարդական ճակատ
եւ ուրիշ կղզիներու, Տլէղվիկ ՜՛ Հ ո Լ չ թ ա յ ս ի ել Տա- կաստան) , որ ճափոնցիներուն ձեռքբ անցած էբ) մը ինքնավար , բայց իբրեւ Հատուած ֆրանսական
նբմ՛արքայի բոլոր գերման ումերը : Երկրորդ՝ երբ ետ առնուեցաւ անգլ* բանակին կողմէ։ Ս. 1Տ1. Շ.ին։ Այս բոլոր խնդիրները մանրամասն
այգ ընէք, պատրաստ եմ ձեզի Հետ քննելու անձ ՖՐ– ԿԱՐՄԻՐ ԽԱՋԻ ՕՐ յայտարարուեցաւ քննելէ վեր^ , մեհ՜ամասնոլթեամր որոշուեցալ մաս
նատ ր ութեան մանրամասնութիւննեբը : Երրորդ* Մայիս ամիսը։ Ֆր • Կ • Խաչը, որ ունի 1 , 2 0 0 , 0 0 0 կ ա զ մ ՛ ե լ Ս. Ւ). Շ փ ն ՝ ա ն շ ո ւ շ տ օ գ տ ո ւ ե լ ո վ ի ն ք ն ա
ե թ է չ հ ա մ ա կ ե ր պ ի ք ա ո ա ջ ի ն կ է ա ի ն , ա Օ՛ձ Օա ա ր ո ւ - անգամ, 3 0 մ իլիոն կապոց Լքօլի) զրկած է գերի վ ա ր կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ ե ա ն մ ը բ ո լ ո ր ի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե
թիւն, այն ատեն պիաի շարունակեմ պաաերազմը ներուն եւ աքսորականներուն, ինչպէս եւ երեք ր է ն ։ Այս առթիւ ըն տրուեցաւ մարմին մը, որ պի
եւ ուրախ պիաի ըլլամ ա յ դ պ է ս ընելով : Ա յ ն ատեն միլիոն թոն ուտելիք ; ՚Լրկած է նաեւ ութ մ իլիոն տի ունենա յ կեգր * վարչութեան մ ը իբաւասու–
ձեր րոլոր զինուորնեբր եւ քաղաքացիները կրնան նամ ակ , չորս մ իլիոն կտոր Հ անգե ր ձե զէն ։ Ե բա՜ թիւննեբը, որպէսղի նախ յարաբերութեան մէք
սպաննուիլ : խաներուն բաժնած է 2 0 0 0 թոն խտացեալ կաթ : մտնէ Ս . ^1 . 0 .ին Հետ եւ երկրորդ՝ կազմակերպէ
Այսպէս Հինգշաբթի կէս օրէն վերք մամը 4ին ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՐՀԵՍՏԱԿՑԱԿԱՆ խորՀրգա– Համ ա յն Ֆրանսա յի Հա յ Երիտասարդ Մ արտիկնե
գերմ ան պատուիրակները ելան գացին եւ ուրբաթ ժոզովին մնայուն կեգրոնատեղին պիտի բլլա յ Փա րու Միութիւնը ։ Մտըմնին անգամներն են * Յովիկ
իրիկուն մամ բ (ձին վերադարձան , ամբոզքովին րիզ , ուր պիտի գումարուի յ առա քլի կա յ նիստը , Եղի ազար եան , Յարութիւն Փափա զեան , \Ա է մ է ր–
ընդունելով անպայման. անձնատ բութիւն բ ։ Երբ Աեպտ* 2 5 ին ; կազմակերպս ւթիւնբ ունի 6 0 մի ճեան , Պետրոս Պետ իկեան , Մ Իքս՛ յէէ Զ ավո ւշեան ,
<ձՄոթի» վրանը մտաւ, Գերմաններ բ արձանի պէս լիոն անգամ : (՝արսեղ Հապէշեան եւ Հր * (*ալո ւեան ։ Առժամ եա յ
նստած էին : Մ առէ շալը կարգաց անձնատ բ ո ւթեան ՖՈԱՆԱԱՕԵ խորՀ րդակցական ժողովին ար - հասցէ— Ա. Բտ1օս^ՅՈ, 4 3 &Ա6 ք ^ շ ե ք * , Բ յ ո տ ( 9 ) ,
պա յմ անները եւ Գերմ աններ ր ոտ ո րագրեց ին , իսկ տաքին գո րծեբ ո լ յանձնաժողովր երեք օր խորՀ ր– 7«տ1. Բ ա • 25-46 :
ինք փա յա է գրիչ մը առնելով ստորագրեց յանուն դակցելէ վերք , առաքաբկեց կառավարութեան որ
սպարապետ ԱյզընՀաուըրի ։ Ամբողք աբաբողու– զինադադար ի պայմաններուն մէք գնէ Հետեւեալ ՖՐԱՆՍԱՀԱՅ Կ– ԽԱՋԻ ՓԱՐԻԶԻ ՄԱՍՆԱՃԻՒ–
թիւնբ Հիսգ վայրկեան տեւեց եւ մէկ միլիոն Գեր– կէտերը* Գերմանիա պէտք է անմիքապէս յանձ Դ.ԻՆ ՊԱՐԱՀԱՆԴԷՍԸ՝ 13 Մայիս, կիրակի կէսօրէ
մ աննեԲ յնձնատուր Եղւ նէ ուտեստի պաՀեստներբ , կառա խումբերը , վա– վերԸ մամը Յէն 1 1 , խււո ՇօՄյՕՈ^ սրահներուն մէ^;
Գերմ ան ղօ բավ ա ր մը, Հ րամ անատա ր Ա * կոննեբը, նաւերը, Հում նիւթերը , մասնաւորապէս Մուտք 100 ֆրանք։
ուտելիք ու
բանակին , յայտաբաբեց թէ բանակը ահոէ֊խ, քարիւղ ել ձգախէժ , Հողագործական մե
ժողովուրդը
նէր քանի մ ը օ ր ո ւան Համ ար , ի11 կ քենաներ եւ բազմաթիւ բանուորներ , գոՀացնելու
2 — 2 , 2 5 0 , 0 0 0 հոգի, սովի մատնուած է։ Համար ճարտարագործութեան եւ Հ ս զա գործս ւ– 1աբաո6Ո€ 0ե11–ձն0Ր1ձԻ(, 17, ճ ս 6 Օ&ասոա
13՛
Fonds A.R.A.M
ւ Ա ա Գ Ա Յ Ւ ն ՍԳԱւԱնԳԷՍԸ ՏԷՍՒՆՒ ՄԷՋ Առաքին բանախօսն էր Փբօֆ* ք$այիկիան, որ ԵՐՈԻԱՆԳ ՏԷՐ - Ա՜նԴՐԷԱՍԵԱ՚նԻ
3 ՈՒՂԱՐԿԱԻՈ Ր ՈԻԹԻԻ1Ը
նախ պատմականն բբաւ Լա յան կրած՛ անվեր ք ա՛
րիւնաՀ եզո ւթեանց եւ պատճառներ բ վերագրեց
ՏԷՍՒՆ ք 2 8 Ա՚Ղրէլ* Համազգային սդաաօնը քաղաքական , տնտեսական եւ կրօնական ումերու
մեր գաղութն ալ տօնեց արժանավայել կերպով, Հակամարտ ո ւթեանց % Ց իչեց մեծ պետութեանց ԼիռնԷն կ ըդրեն Տաբաթ, 2 8 Ապրիլ* կա
այսօր, շաբաթ իրիկուն մամ բ 8.30ին Հայ ժողո մրցակցութիւնը։ Ապա ներկա յացուց Հայ մոզո տարուեցաւ Երուանգ Տ Էր-Անգր է ասեանի յ ո ւզա ր ֊
վրդային տան մէք, նախաձեռնութեամբ Ազգ* ճա վս ւր զ ին արժանիքները եւ կոչ ըրաւ նոր սերուն - կաւոըու֊թի^նը։ Հայ գրականութեան եւ մշակոյ
կատի եւ մ ասնա կո ութ եամբ Հա յ Աւետ ա բ ան ա կան գին , որ Հաւատաբմօրէն Հ ետեւի նաՀաաակներու թին Հաւատաւորները եկած էին իրենց յարգանքն
Համայնքի ներկայացուցիչներուն։ Առաքին անգամ պատգամին ւ ար տա յայտելու՝ խոնարՀ ելով վաստակաւոր ու
էր որ մեր մէկ միլիոնի զոՀերռւն սգա տօնր Հա Երկրորգ բանախօսն էր Պ* Մ * Գեղունի ոբ սուցչին եւ Հրապարակագբին գերեզմանին վրայ։
մազգային բնոյթ .կբ կրէր ;Ներկտյ էր խուռն բազ Լիոնի Համեստ մատուռէն մարմինը փոխագրուե
մութիւն մբ։ «Յառաք»ի նեղ հ՜աւալր նկատի ու՛ պա բզեց Հայ ուն գաբաւոր անցեալը իր տառա ցաւ գեբեղմ ան, որուն ղրան առքեւ Զոմ ունիք ու
նեն՛ալով, ամփոփեմ սգաաօնին էական մ ասեր բ : պանքներով ու զո Հեր ով ։ Ւնք եւս այգ ար իւն ա Հե զեցին , ցո յց տալու Համ ար թէ ո՛ ր քան կը սիրեն
Օրուան նա խ ա գա Հ ր , Պ * Ա՝ ովսէսեան բացատրեց զութեանց պատճառ նկատեց մ իքազգա յին աշխաբ– Հայ լեզուի ան խոն ք մ չակը , գա գազը ուս ամբարձ
սգաաօնին իմաստ ո եւ ժողովուրդը Հրաւիրեց մէկ Հակալութեան անյագ նպատակները, մեծ՜ աղգերու տարին կառքէն մինչեւ գերեզման , ուր դամբանա
վա յրկեան յ ո ան կա յս լռութեամբ յարգել յ ի շա՛ քաղաքական - տնտեսական նենգ Հաշիւները ։ էք լ կաններ խօսեցան Փրոֆ* էՏայիկեան , * Զ ույ՛լէ բ–
տակբլ 191 5 ի բարբարոսութեան ղոՀերուն : \,երկւս– Հրաւիրեց ներկաները մեկգի գնել անցեալի գաղա եան , Վյռբժապետեան , իս կ Ջ ՛Ո *Մ * կողմէ *գր ա֊
յա ցոլեց ալ կթնգան ի սլա տկեր մբ փոքրեր ու կող փարական վէճ եր ը եւ մ իացեալ քանքեբով աշխա– ւոր յարգանքի խօսք կարգաց ՚Լաղաբ ՛Լազարետն ։
մէ , սլատր ա ս տ ո ւթ ե ա մբ Օր * Ա* • Հճիղմ էճեանի ոբ աիլ ներկայ Հայաստանի բարգալաճման։
խոր տպաւորութիւն թ ո զո ւց ներկաներռւն վրա յ ։ Գ– 8 – Պ օ յ ա ճ ե ա ն
Օրուան պատշաճ ա ր տ ա ս ան Ո ւթ ի ւնն ե ր բրին՝ Օր • թեան պաՀան քները ։ Գերմ ան գերիները պէտք է
Փանս սեան, Օր* քԱ ո րէն եան եւ Օր* Թ* Թագւոբ– Տէսին Կիրակի, 29՝ Ապրիլ, տեղի ունեցաւ. անմիքապէս գործածուին երկրին վե բա շինութեան
եան։ Աենեբգեցին՝ Օր* Վ* ՛Հազարեան եւ Պ* Մ"՛–՜ Լիոնի եւ Վիէնի Հ. Մ– Ը– Մ-ի քոյր մասնաճիլ. Համար , անոնց աշխատավարձքը պէաք է յանձնել
րաճեան ( Լիոնէն) ։ Գեղաբուեստական բամնին կբ գերու գնգակի խում բերու մ րցումը , Տէսին ի դաշ ֆրանսական բարեգործական կազմ ակեր պո լ -
մ ասնակցէ բ Պ * Կալվին Պարսում եան իր երկսեռ տին վրա յ ։ Ներկա յ էին բաւական թիւով Հա յբե– թեանց : Աարի ածխաՀանքերը պէտք է անմիքապէս
եբգչախումբով , ոբ երգեց նախ՝ կոմիտասի «Տէր նակիցնեբ ։ Լիոնր ՛Հի դէմ Յով յաղթական ելաւ։ 3)բանսայի յանձնուին անՀրաժեշտ բանուորներով։
Ողոբմեա»ն եւ Հանդէսի փակման՝ Լո.եց ա մ պ ե ր ը ; Ջերմ ապէս կր շնո րՀ տւոբենք մ եր մարզիկնեբբ : ԱյԳ ձԲ2.անբ "(էաք է Ֆրանսայի կցուի , քիուրի ԼՐբ–
քանը միքաղգային վարչութեան մբ։ Տանձնաժո–
ղովբ Հ ամ աձա յն չէ որ Հռենոս - Վ^ե ս թֆ ալիա ա–
եւ անգլ * գիծերուն մ էք մ տալ ։ էք ում րին գլուխը ԵէգառաԱդհս նունով ան կա խ պետութիւն մը Հաստատուի ։
ԳՆԳԱԿԱՀԱՐՈՒԵՑԱՆ ոստ ի կան ական տեսուչ
կը գտնուէր զօրավար - ծովակալ Աչօն Ֆբիտպէրկ ,
բնգՀ բամ անա տար ւգռերբմճան նւ ո որմին մէք։ Լիլս ի էն (հո թէ եւ քհէո֊նան Տ ավիտ , «(2> ր անսայ ի
Պատուիրակները առաքնոբդւ ւէչալ ԱԱՈԱԷ՚Լ* *Լեց ամսուան տքնա քան փորձերէ Հիմ լ էրը»– մ ա Հ ո ւան պաբտուած էին *
՛Մ ոնթկոմըրիի վրանը : Մ առէ շալը գուբս ելաւ, եւ ՚ԼՒբն* ^"ԼՐէԼ շշ՚Ւ Կ.ԷԲաևէ հէս °ԲԷԱ ետք տեգի ու Հ աղա բ ա ւո ս յրենասէ բներ ւ արիւնը մտած ըլ
Հաբցուց , իբրեւ թէ առեւտրականներ բլլային ,-— նեցաւ մեբ երգաՀանգէս ը որուն անՀամբեր կբ լալով :
«Ւ^նչ կ՚ուսէք» : Գերմանները պատասխանեցին* սպասէր Հասարակութիւնը ։ ԵրգԼախումրի կազ ՏԵ.ՆԸՄԱՐա8Ի նոր կառավարութիւնը վաղ–
Եկած ենք մառէշալ Պուշի կողմէ, խնգբե* մութեան նախաձեռնողն էբ Պ* Փ* ՑովՀաննէսեան , մոլեցաւ նախագաՀ ո ւթեամբ ընկերվարական ի մը,
լու որ ընգունիք անձն ա տ ր ո ւթ ի ւն ը երեք բանակ– իս կ վարիչներն էին (կարմ իր բանակի Հայ գերի *ք.ի(Հէէմ Պուլ% կառավարութիւնր խստօրէն պիտի
նեբու որոնք այմմ կը նաՀանքեն (Լուսերուն սւ ո - ներէն) Պ* Պ* Լեւոն Պետրոսեան (Եբեւանցի) եւ պատժէ դաւաճաններ ր , րա յց ազդարարեց որ ժո
քել Մէքէէմպուբկի շրքանին մէք։ Մենք շատ մաա– բնկ * Անդրանիկ կաբօեան : ծնողքներու բարեա ղովուրդը ինքնագլուխ գործեբ չկատարէ ւ
Հոգ ենք գերման քաղաքացիներու կացութեան մա ցակամ տրամ ագրո ւթենէն օգտուելով , կազմ ած Պ Ս Լ ՛ք՝ ԱՆ Ե ԱՆ ճակատի գերման սպարապետը,
սին* անոնք խուճապաՀաբ կը փախչին երբ զեբ– էին քառասուն Հոգինոց երգչախումբ մը։ մ առէ շալ Օքօն Վ^ա յքս , զո ր Ամ եր ի կացին եր ը գեր ի
մ ան բանակներ ը կ ր նա Հ ան քեն ռուսական յառաք֊ Հանդէս բ բաց ուեցաւ ժամ ր Յին ։ ք՝եմ ին ճիշդ բռնեցին վերքերս , պաՀան քուեցաւ Ե ո ւկո ս լա վի ո յ
խաղացութեան աո քեւ ; կը խնդրենք բնդունիլ այս ճակատ բ զարդարուած էր ալեզարդ Մ ասիս ի մե կառավարութեան կողմ է , իբրեւ պատերազմի ոճ՛
երեք բանակներուն անձնատ ր ո ւթ իւն ը ։ ծադիր նկարով ։ Տ ոտնկա յս երդուեցան Հ.Մ արսէ յ՜ լրայա դզու րծ Տ
Ա^ւգլիաց ի Հ րամ անա տա ր ր պա տ ա ս խ ան ե ց * եէղ»ը եւ «Հայրենիք» խմբերգը, որոնց յա քո րգե- ԾՈՎԱԿԱԼ Տլ-ՕՆԻՑ, Հիթլէրի յ»՚1"րղ(լ, Հրա–
ի՛
- Ո՛չ, յգ գերմս յկնեբը Ո*ո ւսեբ ուն ցին Վ ա ր դ կ օ շ ի կ ս , Խ ռ ր հ ՛ դ ա ր ո ւ ն , Ե ա ր ք ո ր ա բ ա կ մ ա յեց զերմ ան նաւա յին ուժերուն չխորտակել
դէմ կը կռուին Հետեւաբար , եթէ անձնատուր
րոյին մեոնիմ, կեանքը հայ դիւղում, Հայաստանի րենց նաւերբ , այլ սպասել նոր ՀրաՀանգի :
Կ՝ՌԼԼաս ո եւ է մէկուն, պէաք է ըլլան Խ– Մոիւ ֊ մ ա ր ա լ ա ղ ջ ի կ , է ս պ ո ւ ս ո ւ բ , ե ա ր ս պ ո ւ ճ ո ւ ր եւն * ։
թեան բանակներուն : Այս գործր կապ չունի ինծի Օբ * Արաքսիի կողմ է սպանիական պար ։ Տ եա ո յ ա ւարտհԿնեՐՈՒ մ ի ո ւ թ ի ւ ն
Հետ։ Ես չեմ զբաղիր իմ արեւելեան թեւիս ան Հայկական ել կո վկաս եան՛ պարեր , ռուս երկսեռ Երկար ատենէ ի վեր զգալի էր պաՀան քը կազ
ցուդարձով ։ (հուսեբու գործն է այգ , քանի որ խումբի մը կողմէ , գնչուական երգեր ու պարեր ։ մակերպելու միութիւն մր, բաղկացած ներկայ
ռուսական ճակատ է % Կ՚երթաք անձնատուր կ*Րէ" Տաքոգապէս ներկայացուեցալ Օթէլլոյի վերքին ա– պատերազմին ֆրանսական բանակին մէք ծառայոգ
լաք խոբՀբդա յին Հրամ անատա րնե բուն ։ ^սդիրը րարէն Հատուած մը ։ Մեր ծերունի եւ յա րգե լի Հայ ղինուորներէ , երեք Հիմնական նպատակնե
փա կո ւած է * քաղաքապետը , \վ\\, \\. , խօսք առնելով , ը ֊
սաւ * կ^ուզէի Հա յերէն գիտնալ եւ ա յն մ էկ եր րով. ւ) պաշտպանել Հայ զին ո ւո բն ե ր ո ւ իրւ
Ասոր վրայ գերման Հրամանատարները ղիԱ– կու խօսքը որ պիտի ընեմ , Հայերէն ըսել։ Ապա իր ւո ւն քն ե բ ը , բ ) ՂԲաոի է վերադարձող Հայ գերինե
ո ւո ր ական բարդ եւ ա յլաղան ծրագիր մբ ներ կա գոՀ ո ւն ա կո ւթ ի ւն ը յա յտնեց Հայ գաղութին ոբ րու վիճակովը, ու վերքապէս գ) իբրեւ 3) ր անսա
յաց ո ւց ին, ո բուն Համ աձա յն անգլ * ք՝ * բանակը փորձութեան աՀաւոր –4 5 տարիներուն իր պար յին արիւն տուած 1 3 , 0 0 0 ^ " ^ երիտասարդութիւն
պիտի յառաքանար յամ բա բար , իսկ մ իամամ տնակ տականութիւնը լիովին կատարեց Հանդէպ իր երկ մը , ՀամախորՀոլրգ ազգային իշխանութեանց
գերման ղօրքբ պիտի նաՀ ան քէ բ կամաց կամաց ; րորդ Հայրենիքին եւ յոյս յա յտնեց թէ այսուՀետեւ Հեա , պաշտպանել գաղութին ընգՀ * ԼաՀերը պատ
Այս գո րծ ո դո ւթ ի ւն բ կրնար քանի մ ը շաբաթ տե եւս նոյն գիտակցութեամբ պիաի կատարենք մեբ կան իշխանութեանց առքեւ :
ւել։ «Մոնթի» պնդեց* Ո՛չ * ես չեմ ուզեր ձեզի պա ր տ ա կան ո ւթ ի ւն բ ։ ՚ք^ազա քապետա բան ի կոզմ է Ուստի մարտ 24ին Փարիզի մէչ տեղի ունե սաւ
Հետ քննել թէ ինչ պիտի ընեմ ապագային ։ Յե– 5 Հարիւր ֆրանքի նուէր մըն ալ ըրաւ Հանդէսին խո րՀ բդա կցական ժողով մը, որուն կբ մ ասնակ
աո յ յարձակոզականի գիմ ելով • Կը զարմ ան ա մ , որուն Հասո յ թ ը յատկացուած էր ռուս գերիներուն ։ ցէ ին նախ ներկայացուցիչներ Ալֆորվիլի 1939-40//
արդեօք լո ւր ունիմք արեւմ աեան ճակատ ի կացու– Մ ե&– բաղմ ութիւն մը փութացած էր Փարիզի $>բ * Բան* Հայ Մարտ* Միութեան կողմէ Լառ
թենէն : ամ էն կողմ երէն ։ Հանդիսականները մ եծապէս քա՛ այժմ 160 անգամ) , ներկայացուցիչներ &ավիլի
Ե*– մ էք տեղ Հ անեց իր գործողո ւթեանց քար– չալերեցին ձեռնարկը, ափսէ մը թերթանուշ Համանուն միութեանդ Կ"^^ ( 1 3 0 անգամ) ե
տէսբ։ Այս քաբտէսբ վերքին Հարուածն եղաւ որ (փակլավա) աճուրդի դրուելով 3 0 Հագարի բարձ Հայ զինուորներ բուն իսկ Փաբիզէն։ Այս առաքին
փութացուց մ էկ մ իլիոն ( Գերմ աններ ու անձնա– րացաւ։ Այս գումարը եըգչախո ւմբին յատկաց խո րՀ րդակցական ժողովին երկու ֆրանսացի ներ
տրութիւնը : ուեցաւ : Երկրորդ աճուրդ մը , Արարատի նկարը կայացուցիչներ ղրկած էր Ս ա օ ո Ւ13էւօո&16 ժշտ € օ ա –
ճաշէն վերք, «Մ ոնթի» անգլ* մառէ շալը շր քանակով \ 8 Հազարի բարձրացաւ ։ եծէէծՈէՏ^ մեծ կազմակերպութիւնը։
խորՀրգակցելու
ետ կանչեց Գերմանները, նոբէն Հանդէսը փա կո ւե ց ա ւ Պ * Լ * Պետբոսեանի Երկրոբգ ժողովը տեղի ունեցաւ նոբէն Մ իլ"
իր վերքնա–
Համար եւ այս անգամ ներկա յացուց <&Լեզկին կա» պարով եւ Հանդիս ականն երբ մ եկնե– թիւալիթէի մէք Աաբիլ 2 2 ի ն , մասնակցութեամբ
դիրը, ազդարարելով* ցան գոՀ սրտով ։ Մ իա յն թէ կա ր գա պաՀ ո ւթիւնբ բաղմ աթիլ Հայ զին ո ւո րնե բ ո ւ ։ 0 բ ա կա ր գի գլխա
թերի էբ հ 0 ՛ կարապեաեան ւոր խնդիրներն էին, ա) կազմել անքատ , զուտ
Պէաք է Հասկնաք երեք բան Առաքին՝ ազգային Հայ զինուոբներոլ միութիւն մը* բ )
պէաք է առանց ո ր եւ է պա յմ անի ինծի յանձնէ ք ՚ՐԱՆԻ ՄԸ ՏՈ՛ԼՈՎ Միանալ նախկին Հայ կամ * Միութեան * գ) կազ
Հոլանտայի , Ց)բիղեան կղզիներու եւ Հէլիկոլանտի ՌԱՆԿՈՒՆ , Պուրմ այի մ ա յրաքաղաքը ( Հնդ մ՛ ել Հայ ղինուորնեբոլ երիտասարդական ճակատ
եւ ուրիշ կղզիներու, Տլէղվիկ ՜՛ Հ ո Լ չ թ ա յ ս ի ել Տա- կաստան) , որ ճափոնցիներուն ձեռքբ անցած էբ) մը ինքնավար , բայց իբրեւ Հատուած ֆրանսական
նբմ՛արքայի բոլոր գերման ումերը : Երկրորդ՝ երբ ետ առնուեցաւ անգլ* բանակին կողմէ։ Ս. 1Տ1. Շ.ին։ Այս բոլոր խնդիրները մանրամասն
այգ ընէք, պատրաստ եմ ձեզի Հետ քննելու անձ ՖՐ– ԿԱՐՄԻՐ ԽԱՋԻ ՕՐ յայտարարուեցաւ քննելէ վեր^ , մեհ՜ամասնոլթեամր որոշուեցալ մաս
նատ ր ութեան մանրամասնութիւննեբը : Երրորդ* Մայիս ամիսը։ Ֆր • Կ • Խաչը, որ ունի 1 , 2 0 0 , 0 0 0 կ ա զ մ ՛ ե լ Ս. Ւ). Շ փ ն ՝ ա ն շ ո ւ շ տ օ գ տ ո ւ ե լ ո վ ի ն ք ն ա
ե թ է չ հ ա մ ա կ ե ր պ ի ք ա ո ա ջ ի ն կ է ա ի ն , ա Օ՛ձ Օա ա ր ո ւ - անգամ, 3 0 մ իլիոն կապոց Լքօլի) զրկած է գերի վ ա ր կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ ե ա ն մ ը բ ո լ ո ր ի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե
թիւն, այն ատեն պիաի շարունակեմ պաաերազմը ներուն եւ աքսորականներուն, ինչպէս եւ երեք ր է ն ։ Այս առթիւ ըն տրուեցաւ մարմին մը, որ պի
եւ ուրախ պիաի ըլլամ ա յ դ պ է ս ընելով : Ա յ ն ատեն միլիոն թոն ուտելիք ; ՚Լրկած է նաեւ ութ մ իլիոն տի ունենա յ կեգր * վարչութեան մ ը իբաւասու–
ձեր րոլոր զինուորնեբր եւ քաղաքացիները կրնան նամ ակ , չորս մ իլիոն կտոր Հ անգե ր ձե զէն ։ Ե բա՜ թիւննեբը, որպէսղի նախ յարաբերութեան մէք
սպաննուիլ : խաներուն բաժնած է 2 0 0 0 թոն խտացեալ կաթ : մտնէ Ս . ^1 . 0 .ին Հետ եւ երկրորդ՝ կազմակերպէ
Այսպէս Հինգշաբթի կէս օրէն վերք մամը 4ին ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՐՀԵՍՏԱԿՑԱԿԱՆ խորՀրգա– Համ ա յն Ֆրանսա յի Հա յ Երիտասարդ Մ արտիկնե
գերմ ան պատուիրակները ելան գացին եւ ուրբաթ ժոզովին մնայուն կեգրոնատեղին պիտի բլլա յ Փա րու Միութիւնը ։ Մտըմնին անգամներն են * Յովիկ
իրիկուն մամ բ (ձին վերադարձան , ամբոզքովին րիզ , ուր պիտի գումարուի յ առա քլի կա յ նիստը , Եղի ազար եան , Յարութիւն Փափա զեան , \Ա է մ է ր–
ընդունելով անպայման. անձնատ բութիւն բ ։ Երբ Աեպտ* 2 5 ին ; կազմակերպս ւթիւնբ ունի 6 0 մի ճեան , Պետրոս Պետ իկեան , Մ Իքս՛ յէէ Զ ավո ւշեան ,
<ձՄոթի» վրանը մտաւ, Գերմաններ բ արձանի պէս լիոն անգամ : (՝արսեղ Հապէշեան եւ Հր * (*ալո ւեան ։ Առժամ եա յ
նստած էին : Մ առէ շալը կարգաց անձնատ բ ո ւթեան ՖՈԱՆԱԱՕԵ խորՀ րդակցական ժողովին ար - հասցէ— Ա. Բտ1օս^ՅՈ, 4 3 &Ա6 ք ^ շ ե ք * , Բ յ ո տ ( 9 ) ,
պա յմ անները եւ Գերմ աններ ր ոտ ո րագրեց ին , իսկ տաքին գո րծեբ ո լ յանձնաժողովր երեք օր խորՀ ր– 7«տ1. Բ ա • 25-46 :
ինք փա յա է գրիչ մը առնելով ստորագրեց յանուն դակցելէ վերք , առաքաբկեց կառավարութեան որ
սպարապետ ԱյզընՀաուըրի ։ Ամբողք աբաբողու– զինադադար ի պայմաններուն մէք գնէ Հետեւեալ ՖՐԱՆՍԱՀԱՅ Կ– ԽԱՋԻ ՓԱՐԻԶԻ ՄԱՍՆԱՃԻՒ–
թիւնբ Հիսգ վայրկեան տեւեց եւ մէկ միլիոն Գեր– կէտերը* Գերմանիա պէտք է անմիքապէս յանձ Դ.ԻՆ ՊԱՐԱՀԱՆԴԷՍԸ՝ 13 Մայիս, կիրակի կէսօրէ
մ աննեԲ յնձնատուր Եղւ նէ ուտեստի պաՀեստներբ , կառա խումբերը , վա– վերԸ մամը Յէն 1 1 , խււո ՇօՄյՕՈ^ սրահներուն մէ^;
Գերմ ան ղօ բավ ա ր մը, Հ րամ անատա ր Ա * կոննեբը, նաւերը, Հում նիւթերը , մասնաւորապէս Մուտք 100 ֆրանք։
ուտելիք ու
բանակին , յայտաբաբեց թէ բանակը ահոէ֊խ, քարիւղ ել ձգախէժ , Հողագործական մե
ժողովուրդը
նէր քանի մ ը օ ր ո ւան Համ ար , ի11 կ քենաներ եւ բազմաթիւ բանուորներ , գոՀացնելու
2 — 2 , 2 5 0 , 0 0 0 հոգի, սովի մատնուած է։ Համար ճարտարագործութեան եւ Հ ս զա գործս ւ– 1աբաո6Ո€ 0ե11–ձն0Ր1ձԻ(, 17, ճ ս 6 Օ&ասոա
13՛
Fonds A.R.A.M