Page 46 - ARM_19-1945_02
P. 46
2 8ԱՔՎԼՋ
ՇԱՐԺԱՆԿԱՐ Հես տա կցական մէութէւննեբը այնքան մեհ՝ ուժ են քին առջեւ եւ.գերման ղխնոէ֊ոբ մը դուրս ելաւ
ստացած՜ որ անկասկած՜ կը ներկայացնեն այսօր՛ ճերմակ գբօշովx Իր եաեւէն ելան զօր* Վէսլինկ ,
լան Հ ո լէ ո ւո ւա ի միսւքր եւ ապագա յ գո րծ՜ո ւն է ո ւ– Պեբլինի պաՀակաղօրքին Հրամանատարը եւ ուրիշ
ՀՈԼԻՈԻՈԻՏ 19՝48 թեան ուղեգիծ՜ ր X Այգ կաղմ ակերպո ւթ իւննե րէն սպաներ : Գերման Հ րամ անաաա ր ր անպայման
կարեւորադոյնր Ւ 1 օ 1 ^ 0 0 ճ ^ՈէՇքՏ 1\1օհւհտ&է10Ոծ է , անձն ատ ր ո ւթիւն առաջարկեց ել րն դո լնուեցաւ :
Հէնդ ա ար ո լան սպասումէ մր ւէե ր^ , ազաաա– որ նախարարական Հ րաՀան գն եր ո լ Համաձայն ՛Նոյն աղբիւր ին Համաձայն, Գեբմանիոյ օդանա լա
գրում ին Հեա ուրախութիւնն ունեցանք կրկինաես– ձեռք առած է Ամ երիկեան պր ո պա կան տի ամբողջ յին նախարարութիւնը, որով այնքան կր պարծ՜ե
նելու Ամերիկացի Համակրելի դերասաններու գործ՜ը, պատերազմական ժապաւէններու Հետ նար կէօրինկ
գէմքերր, մեհ՝ մասով Հին ժ՜ապաւէններու մէջ։ միասին արտադրելու Համար նոր միտքերով ու » քարուքանդ եղած՝ է ռումբերէն :
փանի մր նոբութիւններ աեսնհլու Հաճոյքն ալ ու նոր ոգիով լեցուն ժապաւէններ որոնց ան ո ւն ր ար կէսթափոյի կեդրոնն ալ վառած՝ է ։
նեցանք , սակայն ատոնք մեհ– արժէք մր չեն ներ֊ դէն մկրտած՜ են «.մտած՜ող ժապաւէններ» ։ Ուրեմն *** Ռիւթէրի թղթակիցր կր Հեռագրէ թէ երբ
կայացներ։ Ամերիկացի արտադրողներ ր կր պաՀեն Համրէն , խօսունէն վերջ Հ օլի ո ւո ւա նետ ո ւած է Հաղորդուեցաւ Պեբլինի գրաւում ր ռուսական
իրենց ա րժէքաւո ր ժապաւէններ ր, յուսալով աւե մտած-ոդնեբ արտագրելու գո բծ՜ին , զգալով վեր ամենամեծ՜ յադթանակր պատերազմին սկիզբէն ի
լի Հասութաբեր շուկաներ ապահովել պատերազ– ջապէս ժապաւէններու դաստիարակիչ անս աՀ ման վեր ամբողջ երթեւեկր դագրեցաւ Ա՝ոսկուայի
զօրութիւնր ժողովուրդին վրայ : քհէ ո^ր աստի մ էջ ։ Անեբեւակա յելի էր (հուսեր ուն ցնծութիւնր ,
մէն վեՐշ.. ճանի մտած՜ող պիտի րլլան այդ ժապաւէններր, բանուորներ կր Համբուրուէին փողոցներուն մէջ,
Ներքին ել պատերազմ ական նա իւսսբար ու–" կ՝ ան գի ւո ան ան ք տակաւին , զանոնք տեսած՝ ՀՐ//ա՜ ուրիշներ կր պարէին կամ օդին մէջ կր նետէ ին ի՛
թեանց Հ ո վանաւոր ո լթե ան տակ արտագրուած՝ լով* Սակայն աՀ ա լա ս ի կ ուղղութիւն մը որ մեծ՝ րենց գլխարկներն ու գտակներր։ Եւ ԲՈԷՈՐԸ մէկ
քարոզչական ժապաւէններէն կր տեսնենք այն կարելի ութ իւննե բու գուռը կը բանայ մտած՜ող անդադար կր կր (լնէին , «Հրաշալի* է , Հ բա շալի» ։
մարդոց առջեւ Հ
խոր աղդեց ութ իւնր որ ի գործ՜ կր գրուի Հո լի՜ ՓՐԱԿԱՆ «ՀԻՒԱՆԴԱՆՈՑ ՝ԲԱՂԱ՝Բ»
ուուտի վրայ, զայն դուրս բերելու Համար իր սո ՝Հ$՝ ո վա կա լ Տէօնից « Հ իւանդանոց քաղաք» ,
վորական ասպարէզէն , ա յն է ժողովուրդր Ֆրանսական ժապաւէններու արտ ադրութիւնր Հռչակեց զեխոսլովաքիոյ մա յրաքաղաքր , Փ րա–
զուարճացնել , թեթեւ ու անն պա տ ա կ ժապաւէննե եդած՜ է միշտ քիչ մր աւելի ծանր , չըոելու Համար կա , միեւնոյն ատեն Հաղորդելով թէ բանակցոլ–
րով : Այո Վերջիններր կր պատրաստուին , գործ՜ա մտածող քան Ամերիկետնր։ Հոլիուուտի այս նոր թիւններ կր կա տ ա ր ո լին , երկրին քաղաքական վե
րաններու մ էջէն գուբս եկած՜ «չգթա յա՝ Լա՚/*» ա՜ ռւղեգիծ-ր 11 լ՛ աստիճան պիտի մղէ ֆրանսացի րակազմ ութեան Համար։ Իրազեկներու կարծ՜իքով,
/Նար կան եր ո ւ նման , ունենալով ալք՛էն մէկր իր արտագրոգներր Հետեւելոլ Ամերիկայի։ Ֆրանսա ա յս ո ր ո շո ւմ ր կր նշանակէ թէ Գերմ անիոյ նոր Ա–
Հ րա պո յրի , ՔՐՔէլ\է ~Աէ յուղում ի չտփուած՝ քանա կան նոր գործեր ր պիտի պա բզեն այդ ։ Մ եր կար ո֊աջնորդր պիտի յանձնէ ՊոՀեմիոյ բնական միջնա–
կութիւն ր ։ 11աԿ ոստիկանական ժապաւէններ ր ե– ծիքով , փոխանակ մ իջա կո ւթ իւննե ր արտադրելու , րերդր , փոխանակ այնտեղ ալ կռուելու ։ Փ բտկան
րելի թէ այլեւս սպառած՜ են^, ել ա րտադր ի չնե ր ր կարելի՝ էր ֆրանսական փառաՀեղ պատմո Լթե ան «Հիւանդանոց քաղաք» Հռչակել կր նշանակէ ա–
ամիսներէ ի վեր գլուխ կ ր պա յթեցնեն , գտնելու մ էջէն եւ մ ան աւանդ իրենց բո յլ մ ր մեծ՝ մ արգոց ղատ քաղաք յայտարարել , ուրեմն չսլա շա ոլան Լ լ •
Համար անտիպ նիւթեր , սպառած ր՚//ա՛լո՛վ ամէն կեանքեր ր առնելով մ տած՜ող ժապաւէններ աարր.տա Ս ինչգեռ , տակաւին քանի մր օր առաջ գերմ ան
դրել X Գիտուններու
տեսակի սպանութիւնն եր ուն ցանկր ։ Ա+մբոխն ալ , քաղաքական մարգոց , ար զեկոյց մր կ*ըսէր թէ Փրակայի կոբուստր պիտի
արդէն , բացի պատանիներէն , այլեւս շատ Համ ուեստագէտներու կեանքր այնքան լեցուն է բաղ– նշանակէ ամբողջ Եւրոպա յի կորուստ ր ՝\յա ցինե
չառներ այգ կարգի եղերերդութիւններէն ։ մ ատեսակ դրուագներով որ մ իա յն րնտրելու դրժ– րուն Համար ։ Գալով քաղաքական վերա կազմ ու
Ի^նչ կր մնայ ժողովուրդին՝ այս տեսակ ժա ուարութիւնր պիտի ունենային Հեղինակները^ թեան , կր թուի թէ Գերմ անն ե ր ր կյուղեն Անգլեւ–
պաւէններէն զո ր կուլ կո ւա ա յ ան յագ ամ բարի մր Այգ ձեւով ոչ միայն ժողովուրդր իր պատմութիւ– ամ ե ր ի կա ց ինե ր ո ւն Համակիր կառավարութիւն մր
պէս շաբաթական չորս Հինգ Հատ : թե^րեւս պա ^ԼՀ. հ.ՀԼ սոՐ1ԼԻ հ.Ը. ծանօթանա յ իր մեծ՝ մ արգոՀց աստատել Հոն, մնալով թշնամի (Լուսերուն՝.
տանիներու կանխա յա յտ Հակումներր կ ՛արթնցնեն Հետ, այլեւ Փասթէօրի , (հօպէսփիէռի եւ կամ Գաշնակիցներր պառակտելու նոր փորձ մ ր , կ^ը՜
ատոնք , բայց ժողովուրդր այգ թեթեւութիւններր Պ է Ր ԼԻ°ԳԻ ^ Ը կեանքր մ ղի չ օ րին ակ կ^ը/Լա յ պատա սեն իրազեկներ X
կր մոռնայ սրաՀ ի գռնէն գուբս ելած՜ վայրկեանին։ նիներու, որոնք «Կէնկսթրր» խաղալու տեղ ա յս Հիթլ1>* ո ղջ հ թե մեւած
Ե^նչ է կատարուած՜ Հօլիուուտի մէջ ա յս Հինգ անգամ յեղափոխականի իւ ա ւլե ր պիտի խաղան :
տարուան ընթացքին , եւ ինչ են ներկայիս արտա Այ՚է Կարգի ժապաւէնի մր ար*եէքը կը կա յան այ իր կատարեալ Հանելուկ մր դարձաւ ՀիթէէրԻ
գրողներու տ րամ ագրո ւթ ի ւններր նոր ժապաւէն Հեբոսր լաւ րնտրելուն մէջ։ Պայման մր չէ որ ա– մաՀուան խնդիր ր X Աեռա^ծ՜ է, անձնասպանն եդած՜
ներ պատրաստելու Համար : Հո լիուուտ այս մ էջ՛՛՜ մէնքն ալ Փասթէօրներ կամ ՊէթՀովէններ րլլան , է, սպաննուա^ծ՝ է թէ փախած՜ է անյայտ ուղղոլ–
ցիս ժողովրդավար օրէնքներով ղեկավարուած , սակայն ցանկալի է որ ժողովուրդր այդ Հերոսնե թեամբ ւ Ղթիկոլա Տիխոնով , Ա՝ոսկուայի անթելին
տիպար քաղաք մ րն է 70է աւելի «%ա\ճ»երով Լար– րուն մէջ գանէ այն օրինակելի անՀատր որուն վարպետներէն մէկր, կր գրէ «Փրավտա»յի մէջ թէ
Հ ես տա պետ ութի ւնն եր ) որոնց մէջ կր մ անեն գրռ– պիտի ո լզէր նմ՛ան իլ : Ատոր Համ ար բեմադրի չին Հի թ էէ Ր Պեբլին չի գտնուի ր ; «Ա ա տ ան ի բո յն մր
ն ա պանն ե ր էն , մ ե քեն ավարն եր էն մ ին չեւ գրողնե– առաջին գործն է ժոզովբգականացնել այդ անձնա– ՜ւիախած՜ Ըձէայ թէ ուրիշ աշխարՀ մր, որ եւ է ֆա–
րր , բեմադրիչնեբն ու արտադրողներ ր ,. մէկ խոս էորութիւնր, անոր Հերոսական կեանքին ռոլգրն– շա կան Հ ո վանաւո բութիւն վա յե լե լու Համար , մի
քով ամբողջ շարժանկարի աշխարՀրւ Այս բազմա թաց ցո յց տալով Հերոս ին մ արզ կա յին կոգմերր , եւնոյնն է ։ Պեբլին չ ի գտնուի ր ։ Ա ենք երեւան ՚զի–
տեսակ կազմ ա կեր պո ւթի ւնն եր ո ւն մէջ կր մ անեն ի Հարկին իր ա կա ր ո ւթ ի ւնն ե ր ո վ , որպէսզի ամէն աի Հ անենք թէ իրապէս ի՛նչ է պա ւո ա Հ ած ։ Եւ ե–
նաեւ անխուսափելի քաղաքական Հոսանքները ։ մարդ գտնէ իր եւ Հերոսին միջեւ անՀատական գի՜ թէ փախած է , պիտի գտնենք զայն, Հոգ չէ թէ
Պա յքար ֆա շա կան ո ւթ եան գէմ , պա յ ք ա բ » ա յ*եմ ծ՜երու նո յնութիւնր , որով ան կա ս կահ կր ստեղ ուր ապաստանած րլլայ» X
աւելի քօզարկուած՜ , Համայնավարութեան գէմ » ծս ւի Հ ամ ակրանքի կապր բաղմ ո լթե անց եւ Հեր ո– Տոքթ . Հանս Ֆրիչէ , գեբմ ան քարոզութեանց
անբարոյականութեան դէմ եւն • եւն . : Պատե րազ– սին միչես; բաժն ին "Լաբիչր եւ օգնական ր Տոքթ * Կէօպէլսի ,
մ էն ի վե ր Հա կաֆա շա կան եւ ձախակողմեան ար Գ. ՄԱՄԻԿՈՆԵԱՆ որ գերի է Ա ոսկուայի մէջ, րսած՝ էր (հուսերուն
թ՜է Հիթէէր եւ կէօպէլս անձնասպան եղան ; Կէօ–
տի շա ր ո ւն ա կո լի ։ Այս ա զղա ր ա ր ո ւթ ի ւն ր եղած է պէլս միշտ կ՚ըսէր թէ կր նախընտբէ անձնասպան
« յանուն կա ռա վա ր ո ւթ ե ան , ոգջ պաՀ ելու Հ ամ ար
՛ն Լ րով ; թիւե ՐՐ ճշդուած ա յն Գերմաններր որ կր փախչին խորՀ րգ ա յին բա րչլալ քան թէ գերի բռնուի լ քիոլսերէն ։ Ամերիկ–
նակներ ո լ առջեւ կամ են իժ ակտ յ են անոնց սպառ
չեն տակաւին , բա յց նալիքին» ։ եան բանակէն Հասած՜ լուրերու Համաձայն, Գեբ
անդլ* Բ* բանա կր աւելի քան 5 0 0 0 0 0 գերի կր Հաշ մանիոյ արտաքին նախարարութեան բարձր պաշ
ուէր 3 6 Ժամուան մէջ։ տօնատարներէն մ է կը յա յաներ է որ ՝(յաց ինե րր
\Ա թա լին մ ասնաւոր օ ր ա կա ր դո վ մր Հ ագո ր գեց առտու մր պիտի ծ՜անուցանեն թէ Հիթէէրի մ ա ր–
թէ խորՀրգային զօրքը միացած՝ է անգլիական բա– ԿւսբԱխ րաԱակը ՊեղիԱի Վկ մինր Հրկիզուած՜ է , ամէն Հետք ոչնչացնելու Հա
նազէն Հետ, Հէոմալւի մէԼ (Պալթրկ ծով)։ մար ։ Ա իլս կողմէ , Մ * ՆաՀանգներու նա խազա Հ ր
ԿՌՈՒԻՆ
ԱՆՋՆԱՏքՐՒՐ ՊԻՏԻ ԸԼԼԱՆ Թէ ՊԻՏԻ օ կր Հաւատա յ ^Հիթլէրի մաՀուան, բայց կր վերա–
Տանրմարքա բոլորովին կղզիացած ՐԱաԼ"վ յ Ա՝ ոսկուայի անթելր նկարագրելով կարմիր պաՀԷ մանրամ ասնութիւննե րր։ Վերջապէս , կարդ
այժմ ուշագրութիւնր կեդրոնացաՆ է ծովակալ բանակին մուտքր Պերլին, կ՝շսէ թէ Գեբմանիոյ օ– մր շրԳանակնեբու մէջ կր Հաւաստեն թէ Հիթէէր
Տէօնիցի վյւայ , Ի°նչ պիտի րնէ , պիտի կրնա0յ գանաւա յին նա էսա բարութեան պատեր էն կա խ– սպաննուած է դժոխային մեքենայի մր պայթու
վերակազմել բանակր, շարունակելու Համար պա յ֊ ուած էին շատ մր գերման դասալիք սպաներու եւ մնն, Թիրկարթրնի իր յարկաբաժնին մէջ՛. Մեքե
քարր, ինչպէս կ՝աղղարարէր իր ա ռա ջին յայտա զինուորներու մարմիններր ։ քհուսերր խոշոր ազդ նան պայթած է եղեր Ապրիլ 21 ի գիշերը։
րարութեամբ , իբրեւ նոր Առաջնորդ ։ */՛րսուի թէ մր փակցուցին պատերուն վրայ, Հետեւեալ վեր
ծ՜ո վա կա լր ՛Բ իլի մօտ երր կր գտնուի , ուրեմն անգ տառութեամբ , «Փառք անպարտելի կարմիր Բա ԱՆԳԱՐԱՑ ԷՆ կր Հեռագրեն թէ թուրքեւպուլ–
լիական սպառնալիքի տակ ; Ուրիշ զրոյցի մր Հա նակին» ։ Փողոցի անկիւններր , Հիմ էէ րի ^Լոգմէ կարական սաՀմ անագլոլխր փակուեցաւ։ Պատ»
մաձայն , ՚Բոփէն^ակ է կամ ՚Հյորվեկիա գացած՜ է ։ ս ա ո ր ա գր ո ւա ծ ազգեր անմ իգական մ աՀ կր սպառ ճառներր ան յա յտ կր մնան ։ թղթատարական եւ
Շռնգալից զրոյց մր եւս, ծ^ովակալր ձերբակալել նա յին անոնց որ ճերմակ դրօշ կր պարզէ ին ։ Բա յց Հեռագրական Հաղո րդակցութիւննե րն ալ րնգՀատ–
տալով Հիմ լէ րր ^Լէնը եւ զա ւա կներր , իմացուցեր եւ այնպէս , անՀամար սաւաններ , սրբիչներ % ոլեցան ։
է Կէսչժաւթոյի վարլւչէն թէ պիտի ՝Լարղէ ամ՛բոզ^է թաշկինակներ կախուած՜ էին աւերակ տուներու
րնտանիքր , եթէ շարունակէ բանակցիլ Դաշնա պատ ո ւՀ անն Լ րէն եւ ստորերկրեայ թաքսաոցներու
կիցներուն Հետ , անձնատուր րլյա լու Համար ։ ղուռներէն ։ Հազարաւոր սովաՀար քաղաքացիներ ԿԱՐԵԻՈՐ ՀՐԱՏԱՐԱԿՈՒԹԵԱՆ ՄԸ ՀԱՄԱՐ
Գերման ղինուորներ տակաւին գիրք բռնած են թաքստոցներ էն դուրս կ՚ելլէին ուտելիք ճարելու Շ ուտով տպագրութեան պիտի յանձն ո լի ֆրա
1շմտէնի եւ Վ^իէՀ էլմսՀ աֆէնի չուրջր , թէեւ անոնց Համար , եւ ա ռա ջին անգամ տեսնելով յաղթական րանսերէն պատկերազարդ շքեղ Հ ատոր մր , որուն
ււազմ ա դի ա ա կան կէտ ր՝ Օ լտ էն պո լր կ ինկած՜ է ։ կարմ իր զինուորներր , իրենց աչքերուն չէ ին Հա բո վան դա կութ իւնր պիտի ըԼԼա յ Հայ Գաղութին
դաւանական է որ վերջին գիմ ա գր ո ւթ ի ւն մր փոր ւատար X մ ասնակցութեան պատմ ութ իւն ր Ֆ րան սա յի ազա
ձուի Ծչէղվիկ - Հոէչէէ՜այնի եւ Տանրմ արքայ ի մէջ՛. կարմ իր բանակր յաղթական թափոր մր սար տագրական պայքարին մէջ՚.Հոն պիտի երե֊ին մաս
Ա՝ ասնագէտսեր չեն կարծ՜եր որ որ եւ է դիմա քեց աւերակ մ ա յրաքաղաքին մ էջ : նաւորաբար բանակին , գիմադրական ճակատի եւ
դրութիւն քանի մր օրէն աւելի տեւէ ։ Հքատ մր պետական անձն աւո բութ իւննե բուն գրաւոր վկա–
Գերմ անն եր ո ւ կարծիքով , Հիի^էէրԻ մաՀուան ծա «ՓՐԱՎՏԱՆ» ՊԵԲԼԻՆԻ ՄԷԶ յո լթիլններր X •
նուցում ր զիրենք 1լ ա րձակէ Հաւաաարմ ո ւթ Լ ան «Նիւ Եորք Հէրըլա» կր դրէ թէ Պեբլինի Այղ Հատորր ամբող^ական եւ կատարեալ ըլ
ե բդում էն : նուաստացում ր կատարեալ եղաւ առջի օր , երբ լալս լ Համար , մեր բոլոր Հայրենակիցներէն կը
Լոնտոնի թե բթեր ր կր գրեն թէ ծովակալ Տէօ– Մ ոսկուայի «Փրտվտա»ն , կուսակցական պաշտօ– խնդրոլի ստորեւ նշանակուած Հասցէին որկեէ ա՜
նից Պերլինէն ՝Բիէ փախչելով կառավարութեան նաթերթր Հրատարակուեցաւ իր ս ա Հ մ անն եր ո ւն մէն ինչ որ կրնա յ օ գա ա կա ր բ/լալ նմ ան Հ ր ա ւո ա–
մնացորդներուն Հետ, յաջողած՜ է Համոզել Տա մէջ եւ բաժնուեցաւ քաղաքացիներուն , որոնք այդ րա կո ւ թ ե ան մ ր Համ ար , լուսանկարներ ԼանՀատ–
նրմ արքա յի , \,որվեկիո յ եւ Հոլանտայի Հրամ ա– առթիւ իմացան թէ քիուսերր 134000 գերի բռնած՜ ներու կամ խմբանկարներ , փաստաթուղթեր ,
նատարնե րր , գիմ ադրութիւնր շարունակելու Հա են իրենց մայրաքաղաքին մէջ*. հքորՀրգային պաշ– ռազմ ադա շտի եւ Գ ի մ ա դրա կան ճակատ ի մ էջ գո ր»
մար : Այս առթիւ կր Հաստատեն թէ վերակագ– տօնաթերթր տպած՜ էր բազմաթիւ լուսանկարներ : ծ՜ող Հա յերու կեն սա գր ա կաննե րր , կատարած՜ դորա
մ ուած՝ կառա վար ութ իւնր անձն ա տ ր ո ւթ ե ան առա– Պատկեր մ ր կր ցուցնէ ր կարմիր գր°չին ծած՜ա ծեր ր եւ զանազան տ եղե կո ւթ ի ւնն ե ր կարելի մ ան»
ջարկ չէ ներկայացուցած՜ եւ չի կրնար ներկայա նում ր Րայխսթակի աշտարակին վ ը ա յ » ոլրԻհ. Ը րամասնութիւններով*– Մեզի վստաՀուած բոլոր
ցնել , քանի որ Գերմանիոյ մնացեալ բանակներր գերիներու շարքը դէպի արեւելք , Պրանտէնպուր– փաստաթուղթերր օգտադոբծ՜ելէ վերջ , պիտի վե
իր իշխանութեան տակ չեն այլեւս : Ալպէրթ Եփէր , կի դուռնէն եւն* ։ րադարձնենք իրենց տէրերուն ՚.
սպառազինութեանց նախարարր Մ ոսկուայի անթելր նկարագրելով Պեբլինի Հասցէ՝ Խ&ա Տտ^օ, 3 , &Ա6 ճշտ յ օ ս ւ ա ա ՚ տ , Ր յ ո տ ( 2 ) ;
րելին , որ Տանրմ արքա կր գտնուի , ձայնասփիւռ անձնատրութիւնր , կ^Ըսէ թէ ղրաՀապատ կառք մը
ճառով մը ազդարարեր է թէ գիմ ադր ութ իւն ր ՛գի՜ երեւցաւ խորՀրդային Հրամանատարութեան շէն»
Fonds A.R.A.M
ՇԱՐԺԱՆԿԱՐ Հես տա կցական մէութէւննեբը այնքան մեհ՝ ուժ են քին առջեւ եւ.գերման ղխնոէ֊ոբ մը դուրս ելաւ
ստացած՜ որ անկասկած՜ կը ներկայացնեն այսօր՛ ճերմակ գբօշովx Իր եաեւէն ելան զօր* Վէսլինկ ,
լան Հ ո լէ ո ւո ւա ի միսւքր եւ ապագա յ գո րծ՜ո ւն է ո ւ– Պեբլինի պաՀակաղօրքին Հրամանատարը եւ ուրիշ
ՀՈԼԻՈԻՈԻՏ 19՝48 թեան ուղեգիծ՜ ր X Այգ կաղմ ակերպո ւթ իւննե րէն սպաներ : Գերման Հ րամ անաաա ր ր անպայման
կարեւորադոյնր Ւ 1 օ 1 ^ 0 0 ճ ^ՈէՇքՏ 1\1օհւհտ&է10Ոծ է , անձն ատ ր ո ւթիւն առաջարկեց ել րն դո լնուեցաւ :
Հէնդ ա ար ո լան սպասումէ մր ւէե ր^ , ազաաա– որ նախարարական Հ րաՀան գն եր ո լ Համաձայն ՛Նոյն աղբիւր ին Համաձայն, Գեբմանիոյ օդանա լա
գրում ին Հեա ուրախութիւնն ունեցանք կրկինաես– ձեռք առած է Ամ երիկեան պր ո պա կան տի ամբողջ յին նախարարութիւնը, որով այնքան կր պարծ՜ե
նելու Ամերիկացի Համակրելի դերասաններու գործ՜ը, պատերազմական ժապաւէններու Հետ նար կէօրինկ
գէմքերր, մեհ՝ մասով Հին ժ՜ապաւէններու մէջ։ միասին արտադրելու Համար նոր միտքերով ու » քարուքանդ եղած՝ է ռումբերէն :
փանի մր նոբութիւններ աեսնհլու Հաճոյքն ալ ու նոր ոգիով լեցուն ժապաւէններ որոնց ան ո ւն ր ար կէսթափոյի կեդրոնն ալ վառած՝ է ։
նեցանք , սակայն ատոնք մեհ– արժէք մր չեն ներ֊ դէն մկրտած՜ են «.մտած՜ող ժապաւէններ» ։ Ուրեմն *** Ռիւթէրի թղթակիցր կր Հեռագրէ թէ երբ
կայացներ։ Ամերիկացի արտադրողներ ր կր պաՀեն Համրէն , խօսունէն վերջ Հ օլի ո ւո ւա նետ ո ւած է Հաղորդուեցաւ Պեբլինի գրաւում ր ռուսական
իրենց ա րժէքաւո ր ժապաւէններ ր, յուսալով աւե մտած-ոդնեբ արտագրելու գո բծ՜ին , զգալով վեր ամենամեծ՜ յադթանակր պատերազմին սկիզբէն ի
լի Հասութաբեր շուկաներ ապահովել պատերազ– ջապէս ժապաւէններու դաստիարակիչ անս աՀ ման վեր ամբողջ երթեւեկր դագրեցաւ Ա՝ոսկուայի
զօրութիւնր ժողովուրդին վրայ : քհէ ո^ր աստի մ էջ ։ Անեբեւակա յելի էր (հուսեր ուն ցնծութիւնր ,
մէն վեՐշ.. ճանի մտած՜ող պիտի րլլան այդ ժապաւէններր, բանուորներ կր Համբուրուէին փողոցներուն մէջ,
Ներքին ել պատերազմ ական նա իւսսբար ու–" կ՝ ան գի ւո ան ան ք տակաւին , զանոնք տեսած՝ ՀՐ//ա՜ ուրիշներ կր պարէին կամ օդին մէջ կր նետէ ին ի՛
թեանց Հ ո վանաւոր ո լթե ան տակ արտագրուած՝ լով* Սակայն աՀ ա լա ս ի կ ուղղութիւն մը որ մեծ՝ րենց գլխարկներն ու գտակներր։ Եւ ԲՈԷՈՐԸ մէկ
քարոզչական ժապաւէններէն կր տեսնենք այն կարելի ութ իւննե բու գուռը կը բանայ մտած՜ող անդադար կր կր (լնէին , «Հրաշալի* է , Հ բա շալի» ։
մարդոց առջեւ Հ
խոր աղդեց ութ իւնր որ ի գործ՜ կր գրուի Հո լի՜ ՓՐԱԿԱՆ «ՀԻՒԱՆԴԱՆՈՑ ՝ԲԱՂԱ՝Բ»
ուուտի վրայ, զայն դուրս բերելու Համար իր սո ՝Հ$՝ ո վա կա լ Տէօնից « Հ իւանդանոց քաղաք» ,
վորական ասպարէզէն , ա յն է ժողովուրդր Ֆրանսական ժապաւէններու արտ ադրութիւնր Հռչակեց զեխոսլովաքիոյ մա յրաքաղաքր , Փ րա–
զուարճացնել , թեթեւ ու անն պա տ ա կ ժապաւէննե եդած՜ է միշտ քիչ մր աւելի ծանր , չըոելու Համար կա , միեւնոյն ատեն Հաղորդելով թէ բանակցոլ–
րով : Այո Վերջիններր կր պատրաստուին , գործ՜ա մտածող քան Ամերիկետնր։ Հոլիուուտի այս նոր թիւններ կր կա տ ա ր ո լին , երկրին քաղաքական վե
րաններու մ էջէն գուբս եկած՜ «չգթա յա՝ Լա՚/*» ա՜ ռւղեգիծ-ր 11 լ՛ աստիճան պիտի մղէ ֆրանսացի րակազմ ութեան Համար։ Իրազեկներու կարծ՜իքով,
/Նար կան եր ո ւ նման , ունենալով ալք՛էն մէկր իր արտագրոգներր Հետեւելոլ Ամերիկայի։ Ֆրանսա ա յս ո ր ո շո ւմ ր կր նշանակէ թէ Գերմ անիոյ նոր Ա–
Հ րա պո յրի , ՔՐՔէլ\է ~Աէ յուղում ի չտփուած՝ քանա կան նոր գործեր ր պիտի պա բզեն այդ ։ Մ եր կար ո֊աջնորդր պիտի յանձնէ ՊոՀեմիոյ բնական միջնա–
կութիւն ր ։ 11աԿ ոստիկանական ժապաւէններ ր ե– ծիքով , փոխանակ մ իջա կո ւթ իւննե ր արտադրելու , րերդր , փոխանակ այնտեղ ալ կռուելու ։ Փ բտկան
րելի թէ այլեւս սպառած՜ են^, ել ա րտադր ի չնե ր ր կարելի՝ էր ֆրանսական փառաՀեղ պատմո Լթե ան «Հիւանդանոց քաղաք» Հռչակել կր նշանակէ ա–
ամիսներէ ի վեր գլուխ կ ր պա յթեցնեն , գտնելու մ էջէն եւ մ ան աւանդ իրենց բո յլ մ ր մեծ՝ մ արգոց ղատ քաղաք յայտարարել , ուրեմն չսլա շա ոլան Լ լ •
Համար անտիպ նիւթեր , սպառած ր՚//ա՛լո՛վ ամէն կեանքեր ր առնելով մ տած՜ող ժապաւէններ աարր.տա Ս ինչգեռ , տակաւին քանի մր օր առաջ գերմ ան
դրել X Գիտուններու
տեսակի սպանութիւնն եր ուն ցանկր ։ Ա+մբոխն ալ , քաղաքական մարգոց , ար զեկոյց մր կ*ըսէր թէ Փրակայի կոբուստր պիտի
արդէն , բացի պատանիներէն , այլեւս շատ Համ ուեստագէտներու կեանքր այնքան լեցուն է բաղ– նշանակէ ամբողջ Եւրոպա յի կորուստ ր ՝\յա ցինե
չառներ այգ կարգի եղերերդութիւններէն ։ մ ատեսակ դրուագներով որ մ իա յն րնտրելու դրժ– րուն Համար ։ Գալով քաղաքական վերա կազմ ու
Ի^նչ կր մնայ ժողովուրդին՝ այս տեսակ ժա ուարութիւնր պիտի ունենային Հեղինակները^ թեան , կր թուի թէ Գերմ անն ե ր ր կյուղեն Անգլեւ–
պաւէններէն զո ր կուլ կո ւա ա յ ան յագ ամ բարի մր Այգ ձեւով ոչ միայն ժողովուրդր իր պատմութիւ– ամ ե ր ի կա ց ինե ր ո ւն Համակիր կառավարութիւն մր
պէս շաբաթական չորս Հինգ Հատ : թե^րեւս պա ^ԼՀ. հ.ՀԼ սոՐ1ԼԻ հ.Ը. ծանօթանա յ իր մեծ՝ մ արգոՀց աստատել Հոն, մնալով թշնամի (Լուսերուն՝.
տանիներու կանխա յա յտ Հակումներր կ ՛արթնցնեն Հետ, այլեւ Փասթէօրի , (հօպէսփիէռի եւ կամ Գաշնակիցներր պառակտելու նոր փորձ մ ր , կ^ը՜
ատոնք , բայց ժողովուրդր այգ թեթեւութիւններր Պ է Ր ԼԻ°ԳԻ ^ Ը կեանքր մ ղի չ օ րին ակ կ^ը/Լա յ պատա սեն իրազեկներ X
կր մոռնայ սրաՀ ի գռնէն գուբս ելած՜ վայրկեանին։ նիներու, որոնք «Կէնկսթրր» խաղալու տեղ ա յս Հիթլ1>* ո ղջ հ թե մեւած
Ե^նչ է կատարուած՜ Հօլիուուտի մէջ ա յս Հինգ անգամ յեղափոխականի իւ ա ւլե ր պիտի խաղան :
տարուան ընթացքին , եւ ինչ են ներկայիս արտա Այ՚է Կարգի ժապաւէնի մր ար*եէքը կը կա յան այ իր կատարեալ Հանելուկ մր դարձաւ ՀիթէէրԻ
գրողներու տ րամ ագրո ւթ ի ւններր նոր ժապաւէն Հեբոսր լաւ րնտրելուն մէջ։ Պայման մր չէ որ ա– մաՀուան խնդիր ր X Աեռա^ծ՜ է, անձնասպանն եդած՜
ներ պատրաստելու Համար : Հո լիուուտ այս մ էջ՛՛՜ մէնքն ալ Փասթէօրներ կամ ՊէթՀովէններ րլլան , է, սպաննուա^ծ՝ է թէ փախած՜ է անյայտ ուղղոլ–
ցիս ժողովրդավար օրէնքներով ղեկավարուած , սակայն ցանկալի է որ ժողովուրդր այդ Հերոսնե թեամբ ւ Ղթիկոլա Տիխոնով , Ա՝ոսկուայի անթելին
տիպար քաղաք մ րն է 70է աւելի «%ա\ճ»երով Լար– րուն մէջ գանէ այն օրինակելի անՀատր որուն վարպետներէն մէկր, կր գրէ «Փրավտա»յի մէջ թէ
Հ ես տա պետ ութի ւնն եր ) որոնց մէջ կր մ անեն գրռ– պիտի ո լզէր նմ՛ան իլ : Ատոր Համ ար բեմադրի չին Հի թ էէ Ր Պեբլին չի գտնուի ր ; «Ա ա տ ան ի բո յն մր
ն ա պանն ե ր էն , մ ե քեն ավարն եր էն մ ին չեւ գրողնե– առաջին գործն է ժոզովբգականացնել այդ անձնա– ՜ւիախած՜ Ըձէայ թէ ուրիշ աշխարՀ մր, որ եւ է ֆա–
րր , բեմադրիչնեբն ու արտադրողներ ր ,. մէկ խոս էորութիւնր, անոր Հերոսական կեանքին ռոլգրն– շա կան Հ ո վանաւո բութիւն վա յե լե լու Համար , մի
քով ամբողջ շարժանկարի աշխարՀրւ Այս բազմա թաց ցո յց տալով Հերոս ին մ արզ կա յին կոգմերր , եւնոյնն է ։ Պեբլին չ ի գտնուի ր ։ Ա ենք երեւան ՚զի–
տեսակ կազմ ա կեր պո ւթի ւնն եր ո ւն մէջ կր մ անեն ի Հարկին իր ա կա ր ո ւթ ի ւնն ե ր ո վ , որպէսզի ամէն աի Հ անենք թէ իրապէս ի՛նչ է պա ւո ա Հ ած ։ Եւ ե–
նաեւ անխուսափելի քաղաքական Հոսանքները ։ մարդ գտնէ իր եւ Հերոսին միջեւ անՀատական գի՜ թէ փախած է , պիտի գտնենք զայն, Հոգ չէ թէ
Պա յքար ֆա շա կան ո ւթ եան գէմ , պա յ ք ա բ » ա յ*եմ ծ՜երու նո յնութիւնր , որով ան կա ս կահ կր ստեղ ուր ապաստանած րլլայ» X
աւելի քօզարկուած՜ , Համայնավարութեան գէմ » ծս ւի Հ ամ ակրանքի կապր բաղմ ո լթե անց եւ Հեր ո– Տոքթ . Հանս Ֆրիչէ , գեբմ ան քարոզութեանց
անբարոյականութեան դէմ եւն • եւն . : Պատե րազ– սին միչես; բաժն ին "Լաբիչր եւ օգնական ր Տոքթ * Կէօպէլսի ,
մ էն ի վե ր Հա կաֆա շա կան եւ ձախակողմեան ար Գ. ՄԱՄԻԿՈՆԵԱՆ որ գերի է Ա ոսկուայի մէջ, րսած՝ էր (հուսերուն
թ՜է Հիթէէր եւ կէօպէլս անձնասպան եղան ; Կէօ–
տի շա ր ո ւն ա կո լի ։ Այս ա զղա ր ա ր ո ւթ ի ւն ր եղած է պէլս միշտ կ՚ըսէր թէ կր նախընտբէ անձնասպան
« յանուն կա ռա վա ր ո ւթ ե ան , ոգջ պաՀ ելու Հ ամ ար
՛ն Լ րով ; թիւե ՐՐ ճշդուած ա յն Գերմաններր որ կր փախչին խորՀ րգ ա յին բա րչլալ քան թէ գերի բռնուի լ քիոլսերէն ։ Ամերիկ–
նակներ ո լ առջեւ կամ են իժ ակտ յ են անոնց սպառ
չեն տակաւին , բա յց նալիքին» ։ եան բանակէն Հասած՜ լուրերու Համաձայն, Գեբ
անդլ* Բ* բանա կր աւելի քան 5 0 0 0 0 0 գերի կր Հաշ մանիոյ արտաքին նախարարութեան բարձր պաշ
ուէր 3 6 Ժամուան մէջ։ տօնատարներէն մ է կը յա յաներ է որ ՝(յաց ինե րր
\Ա թա լին մ ասնաւոր օ ր ա կա ր դո վ մր Հ ագո ր գեց առտու մր պիտի ծ՜անուցանեն թէ Հիթէէրի մ ա ր–
թէ խորՀրգային զօրքը միացած՝ է անգլիական բա– ԿւսբԱխ րաԱակը ՊեղիԱի Վկ մինր Հրկիզուած՜ է , ամէն Հետք ոչնչացնելու Հա
նազէն Հետ, Հէոմալւի մէԼ (Պալթրկ ծով)։ մար ։ Ա իլս կողմէ , Մ * ՆաՀանգներու նա խազա Հ ր
ԿՌՈՒԻՆ
ԱՆՋՆԱՏքՐՒՐ ՊԻՏԻ ԸԼԼԱՆ Թէ ՊԻՏԻ օ կր Հաւատա յ ^Հիթլէրի մաՀուան, բայց կր վերա–
Տանրմարքա բոլորովին կղզիացած ՐԱաԼ"վ յ Ա՝ ոսկուայի անթելր նկարագրելով կարմիր պաՀԷ մանրամ ասնութիւննե րր։ Վերջապէս , կարդ
այժմ ուշագրութիւնր կեդրոնացաՆ է ծովակալ բանակին մուտքր Պերլին, կ՝շսէ թէ Գեբմանիոյ օ– մր շրԳանակնեբու մէջ կր Հաւաստեն թէ Հիթէէր
Տէօնիցի վյւայ , Ի°նչ պիտի րնէ , պիտի կրնա0յ գանաւա յին նա էսա բարութեան պատեր էն կա խ– սպաննուած է դժոխային մեքենայի մր պայթու
վերակազմել բանակր, շարունակելու Համար պա յ֊ ուած էին շատ մր գերման դասալիք սպաներու եւ մնն, Թիրկարթրնի իր յարկաբաժնին մէջ՛. Մեքե
քարր, ինչպէս կ՝աղղարարէր իր ա ռա ջին յայտա զինուորներու մարմիններր ։ քհուսերր խոշոր ազդ նան պայթած է եղեր Ապրիլ 21 ի գիշերը։
րարութեամբ , իբրեւ նոր Առաջնորդ ։ */՛րսուի թէ մր փակցուցին պատերուն վրայ, Հետեւեալ վեր
ծ՜ո վա կա լր ՛Բ իլի մօտ երր կր գտնուի , ուրեմն անգ տառութեամբ , «Փառք անպարտելի կարմիր Բա ԱՆԳԱՐԱՑ ԷՆ կր Հեռագրեն թէ թուրքեւպուլ–
լիական սպառնալիքի տակ ; Ուրիշ զրոյցի մր Հա նակին» ։ Փողոցի անկիւններր , Հիմ էէ րի ^Լոգմէ կարական սաՀմ անագլոլխր փակուեցաւ։ Պատ»
մաձայն , ՚Բոփէն^ակ է կամ ՚Հյորվեկիա գացած՜ է ։ ս ա ո ր ա գր ո ւա ծ ազգեր անմ իգական մ աՀ կր սպառ ճառներր ան յա յտ կր մնան ։ թղթատարական եւ
Շռնգալից զրոյց մր եւս, ծ^ովակալր ձերբակալել նա յին անոնց որ ճերմակ դրօշ կր պարզէ ին ։ Բա յց Հեռագրական Հաղո րդակցութիւննե րն ալ րնգՀատ–
տալով Հիմ լէ րր ^Լէնը եւ զա ւա կներր , իմացուցեր եւ այնպէս , անՀամար սաւաններ , սրբիչներ % ոլեցան ։
է Կէսչժաւթոյի վարլւչէն թէ պիտի ՝Լարղէ ամ՛բոզ^է թաշկինակներ կախուած՜ էին աւերակ տուներու
րնտանիքր , եթէ շարունակէ բանակցիլ Դաշնա պատ ո ւՀ անն Լ րէն եւ ստորերկրեայ թաքսաոցներու
կիցներուն Հետ , անձնատուր րլյա լու Համար ։ ղուռներէն ։ Հազարաւոր սովաՀար քաղաքացիներ ԿԱՐԵԻՈՐ ՀՐԱՏԱՐԱԿՈՒԹԵԱՆ ՄԸ ՀԱՄԱՐ
Գերման ղինուորներ տակաւին գիրք բռնած են թաքստոցներ էն դուրս կ՚ելլէին ուտելիք ճարելու Շ ուտով տպագրութեան պիտի յանձն ո լի ֆրա
1շմտէնի եւ Վ^իէՀ էլմսՀ աֆէնի չուրջր , թէեւ անոնց Համար , եւ ա ռա ջին անգամ տեսնելով յաղթական րանսերէն պատկերազարդ շքեղ Հ ատոր մր , որուն
ււազմ ա դի ա ա կան կէտ ր՝ Օ լտ էն պո լր կ ինկած՜ է ։ կարմ իր զինուորներր , իրենց աչքերուն չէ ին Հա բո վան դա կութ իւնր պիտի ըԼԼա յ Հայ Գաղութին
դաւանական է որ վերջին գիմ ա գր ո ւթ ի ւն մր փոր ւատար X մ ասնակցութեան պատմ ութ իւն ր Ֆ րան սա յի ազա
ձուի Ծչէղվիկ - Հոէչէէ՜այնի եւ Տանրմ արքայ ի մէջ՛. կարմ իր բանակր յաղթական թափոր մր սար տագրական պայքարին մէջ՚.Հոն պիտի երե֊ին մաս
Ա՝ ասնագէտսեր չեն կարծ՜եր որ որ եւ է դիմա քեց աւերակ մ ա յրաքաղաքին մ էջ : նաւորաբար բանակին , գիմադրական ճակատի եւ
դրութիւն քանի մր օրէն աւելի տեւէ ։ Հքատ մր պետական անձն աւո բութ իւննե բուն գրաւոր վկա–
Գերմ անն եր ո ւ կարծիքով , Հիի^էէրԻ մաՀուան ծա «ՓՐԱՎՏԱՆ» ՊԵԲԼԻՆԻ ՄԷԶ յո լթիլններր X •
նուցում ր զիրենք 1լ ա րձակէ Հաւաաարմ ո ւթ Լ ան «Նիւ Եորք Հէրըլա» կր դրէ թէ Պեբլինի Այղ Հատորր ամբող^ական եւ կատարեալ ըլ
ե բդում էն : նուաստացում ր կատարեալ եղաւ առջի օր , երբ լալս լ Համար , մեր բոլոր Հայրենակիցներէն կը
Լոնտոնի թե բթեր ր կր գրեն թէ ծովակալ Տէօ– Մ ոսկուայի «Փրտվտա»ն , կուսակցական պաշտօ– խնդրոլի ստորեւ նշանակուած Հասցէին որկեէ ա՜
նից Պերլինէն ՝Բիէ փախչելով կառավարութեան նաթերթր Հրատարակուեցաւ իր ս ա Հ մ անն եր ո ւն մէն ինչ որ կրնա յ օ գա ա կա ր բ/լալ նմ ան Հ ր ա ւո ա–
մնացորդներուն Հետ, յաջողած՜ է Համոզել Տա մէջ եւ բաժնուեցաւ քաղաքացիներուն , որոնք այդ րա կո ւ թ ե ան մ ր Համ ար , լուսանկարներ ԼանՀատ–
նրմ արքա յի , \,որվեկիո յ եւ Հոլանտայի Հրամ ա– առթիւ իմացան թէ քիուսերր 134000 գերի բռնած՜ ներու կամ խմբանկարներ , փաստաթուղթեր ,
նատարնե րր , գիմ ադրութիւնր շարունակելու Հա են իրենց մայրաքաղաքին մէջ*. հքորՀրգային պաշ– ռազմ ադա շտի եւ Գ ի մ ա դրա կան ճակատ ի մ էջ գո ր»
մար : Այս առթիւ կր Հաստատեն թէ վերակագ– տօնաթերթր տպած՜ էր բազմաթիւ լուսանկարներ : ծ՜ող Հա յերու կեն սա գր ա կաննե րր , կատարած՜ դորա
մ ուած՝ կառա վար ութ իւնր անձն ա տ ր ո ւթ ե ան առա– Պատկեր մ ր կր ցուցնէ ր կարմիր գր°չին ծած՜ա ծեր ր եւ զանազան տ եղե կո ւթ ի ւնն ե ր կարելի մ ան»
ջարկ չէ ներկայացուցած՜ եւ չի կրնար ներկայա նում ր Րայխսթակի աշտարակին վ ը ա յ » ոլրԻհ. Ը րամասնութիւններով*– Մեզի վստաՀուած բոլոր
ցնել , քանի որ Գերմանիոյ մնացեալ բանակներր գերիներու շարքը դէպի արեւելք , Պրանտէնպուր– փաստաթուղթերր օգտադոբծ՜ելէ վերջ , պիտի վե
իր իշխանութեան տակ չեն այլեւս : Ալպէրթ Եփէր , կի դուռնէն եւն* ։ րադարձնենք իրենց տէրերուն ՚.
սպառազինութեանց նախարարր Մ ոսկուայի անթելր նկարագրելով Պեբլինի Հասցէ՝ Խ&ա Տտ^օ, 3 , &Ա6 ճշտ յ օ ս ւ ա ա ՚ տ , Ր յ ո տ ( 2 ) ;
րելին , որ Տանրմ արքա կր գտնուի , ձայնասփիւռ անձնատրութիւնր , կ^Ըսէ թէ ղրաՀապատ կառք մը
ճառով մը ազդարարեր է թէ գիմ ադր ութ իւն ր ՛գի՜ երեւցաւ խորՀրդային Հրամանատարութեան շէն»
Fonds A.R.A.M