Page 43 - ARM_19-1945_02
P. 43
սւ րււաւաւ օ ա ա ա յ ծ ւ ա ա ւ ը ս ա ւ օ ր & ՊԱՏԵՐԱԶՄ
հճէՂՃ7€հ քօոճտ՛ ՚շո՛ 1925
II.Շ.Տ. 376.286
Մռշճճա-^ւօբոշԱեշ : Տա. ա Տ Տ ծ ճ 1 ծ Ի 1 ՊԵՐԼԻՆԻ ԱՆԿՈԻՄԸ
17 , &Ա6 Օտատտտտ ֊ ~ Բ ձ & 1 Տ ( 1 3 6 )
: 0 0 8 . 15-70 - 0. Շ. ք. Բ յ ո տ 1 6 7 8 - 6 3 Ա ֆԱ/ՎշՀսլ Ա թալին կարմիր բանակի բՐԼԲր զէս՜
0ՐՈք**՝1*Ո–*՝ ուորնե բուն ուղղուած օրակարգով մ ը աւետեց
1945 Ուրբաթ 4 Մայիս Պերլինի անկումը ։ Զեկս յցէՀ ^1Րսէ թէ Ա պիտակ
քիուսիոյ Ա* ճակատին զինուորնեբը, Հրամանա
ԺԶ– Տ Ա Ր Ի - 166 ձոո66 «"4393-Ուռր շրջան թ ի ւ 22 Խմբագիր՝ Շ. ՄԻՍԱՔԵԱ՚Ս Գին՝ 3 Ֆր– տարութեամբ մառէշալ Ժուկովի , եւ գործակցա
ղինուորնե բո ւն ,
բար Ու֊կրայնայի Ա* ճակատի
Հ րամ ան ա տ ա բ ո ւթ ե ա մբ մ առէ շտ լ ՛իւն ի ե ւի , փոզո–
ԳեՐՄԱՆԻԱ ԿՈՐՍՆՑՈԻՑ ԱՄԷՆ ԻևՆ զային յամառ կռիւներէ վերք, զլուխ Հանեցին
ը , եւ
ՐԼե^՚է թշնամի խմ բաւս րմ ան ոչնչացում
Գերմա–
այսօր, 2 (քոյ յիս , ամ բո զքովին գրաւեցին գերմ ան
սիո յ մա յ բա քաղաք ր ^ Պ ե ր լին , կեդրոնը
ԱՀԱԳՆԱԳղՈՐԳ ՓԼՈՒԶՈՒԱ՝ ԻՏԱԼԻՈ8 ԳԵՐՄԱՆ ԲԱՆԱԿԸ ա շխա րՀակա լութ եան ել վառարանը նացի նա խա
յտ րձակման ։ Ընկեր կարմիր ղինուո բներ եւ նա
ւազներ , են թաս որոներ եւ սպաներ բանակի ել նա
ԱՀագնագգորգ փլուզում բոլոր ճակատներուս ԱՆՁՆԱՏՈՒՐ ւատորմ ի , զօրավարներ եւ ծովակալներ ,
վրա յ •-• ԱՀ ոտ Գերմ անիո յ կա ց ո լիէ ի ւն ը , օրուան Աշխատաւորներ հք ՚ Մ իութեան ,
ոյ յս ժամուն ։ Եղերական եւ աննախբնթաց՝ բառին իտալիոյ ամ բոզք գերման բանակը, որուն թի– Այսօր, մեր երկիրը կը տօնէ Աայիս \ը, աշ
լա վան ղ ակ իմաստով։ ւը 90000ՍՀ5՛ մինչեւ մէկ միլիոն կը Հաշուեն , չո– խատաւորներու միքազգային տօնր ։ Այս տարի ,
Աղգերու ղինուո րական սլա տմո ւ թե ան մ Էք րեքշաբ թի կէս օ ր ին անձնատ ուր եղաւ անգլիացի Մա յիս 1 ի տօնր մ եր Հա յբենիքի ժողովուբղնե բուն
գմուար Է գանել օրինակ մբ , ուր բիրտ եւ միա– մառէշալ Ալեքսանգրի ։ Այս Լոլ֊ԲԲ պաշտօնապէս կոզմէ կը տօնուի ճիշգ այն պաՀուն երբ ազգային
Հեհ՜ան իշխանութիւն մբ, իր անընդՀատ յաղթա Հաղորդուեցաւ Ջբր^իլի կոզմէ՝ երեսփ* ժողովին մեծ պատերազմը կը վեըքանայ յազթականօրէն ։
նակներէն թե լա գաբ ած բոն աա ետ ութ իւն մը այս մ էք եւ Լք ի քե բ կր ա կան ի Գաշնակից սպարապետու Այլեւս շատ Հեռու են այն տաժանելի օրերը ուր
քան՝ գաՀավէժ անկում ունենար , իր քա խքախ ի Լ թեան կողմէ։ Անձնատբութիւնր անպայման էրՀ կարմիր բանակը ետ կը մզէր թշԳյամի զօրքին յար
սլա ր տ ո ւթե ան Հետ գէպի անգունգ Գէո Բռ Լով ֊ " մ ՜ իսկ դաշնակից ս պա բ ա պետ ո ւթ ի ւն ը իր կողմ է Հ ե– ձակումները Ա ոսկուայի եւ Լէնինկրատի շրքակա–
բողք ժոզովոլրգ մբ։ տեւեայ պա յմ աններ ը դրած էր • ներբ , կբոզն ի ի ել Ա թալինկրատ ի շբքականե բը ,
«(/անթամարտ» , ըսին , լման՝ չորս տաբի , եւ այգ օրերը անցեալին կը պատկանին եւ այրելս
աՀ ա չանթա Հ ար ի չ ցնցումներ քանի մ ր շա րթ ո ւան 1 . Հարաւային - արեւմտեան ճակատի գեր պիտի չվերադառնան ։ Այսօր մեր յաղթական ղին
մ էք , մ էկբ մ իւս էն աՀ ա ւո ր , աներեւակա յերի ։ ման բնգՀ* Հրամանատարին կոզմէ անպայման ուո բներ ր փախուստի կո մատնեն թշնամիին զին–
Գէպքեբը այնքան խօսուն են որ, ալելորգ պի անձնատ բութիւն իր Հրամանին տակ եղած բոլոր եալ ուժերը Գերմանիս յ կեգրոնին մէք , Պ եբլինէն
տի ըլլար որ եւ է խո րՀ բդածութ իւն : Ուրեմն քա– ցամաքային, ծովային եւ օդանաւային ուժերով անդին, էլոլայի վբայ։ կարճ ժամանակի մէք Լե–
նանք ամսւուեեյ ի֊*Հ բ11 տեղի ունեցաւ քանի մբ օր ,Ա՚իքեր կրական եան ռազմադաշտի գաշԳ ՚1 ֊հ֊ սստանբ , Հո ւն դա ր ի ան , Զեխոս լովաքիո յ մեծ
ուան մ էք, աշխարՀ ր գնելով զարՀ ո ֊ ֊ բ ե լ ի Հարցա բապետութեան ։ մաս բ , Աւստրիո յ մէկ կա ր ե ւո ր մ ասը , եւ մ ա յ րա–
կանի մ բ առ քեւ * 2. Բոլոր թշնամութեանց գագարում ցամաքի քաղաքը , ֊Լիէննա , փրկուեցան եւ կարմիր բանա֊
ինչպէս Հազորգեր էինք երէկ , ծովակալ Տէ»՜ եւ ծովու վրայ կամ օգին մէշ, մամը \200ին ( 2 կբ գրաւեց Արեւելեան Փ բ ո ւս ի ան , գերման ա չ–
նից -—: Գերմանիո յ բնգծովեայ պատերազմ ին մեձ Մայիս 1 9 4 5 ) : խարՀակալութեան բոյնր , Փոմերանիան , Պրան–
վարպետներէն մէկր յայտարարութեամբ մ ո կր 3 • Անմիքական անշարժութիւն եւ զինաթա տէնպուրկի մեծագոյն մասյյ ել Գեբմանիոյ մայ–
ծան ո ւց ան է ր թէ Հի թ էհ Բ մ եռած է վար չա պետռ - փում թշնամի ցամաքային, ծովային եւ օդային րաքադաքին գլխաւոր թաղերը եւ Պերլինի վրա Հ
թեան չէնքին մէք, «մինչեւ վերքին շունչը կռուե ուժերու։ պա բզեց յաղթանակի դր°չբ։ ^ ա 1 ՚ մ ի ր բանակի այս
լով Գեբմանիոյ Համար, ընգզէմ Համայնավարու 4 * Գերման ընգՀ . Հրամանատարին կողմէ յ ար ձա կողա կան կռի ւն ե ր ո ւն Հ ետ ելան քով Գեր
թեան»։ Այս առթիւ կ՚ըսէր թէ Առաքնորգր զինքը ։ անձն աո ո լթ իւն գործադրելու որ եւ Է նոր Հ րա մանները կորսնցուցին , երեք - չորս ամսուան մէք,
յա քո ր գ նշանակած է բ ԱաՐԻ Լ 30 ին եւ յա յա ա բա ւք՝ան տրուած դաշէւակից սպարապետութենէն։ 8 0 0 0 0 0 ոինո ւոր եւ սպայ դերի, ել իբր մէկ միլիոն
րութ իւն մբ կ՛՚ուղղէր մոզովուբգին ու բանակին , 5 » խրուած Հրամաններուն գէմ անՀնազանգոլ– սպանեալ։ Այդ նո յնւ շրքանին կարմիր բանակին
յանձնարարելով շարունակել պայքարբ։ թ իւնբ կամ ո բ եւ է վրիպում անոնց Հ ամ ակեբպե– զօրամասերը գրաւեց ին կամ ո չն չա ց ո ւց ին իբր
Գաշնակից շբքանակնեբոլ մէք թերաՀաւաաու՛ չու. պիտի պա աժ ո լի Հ ամ աձա յն պատերազմ ի ըն 6000
թեամբ բնգունեցան Հիթէէբի մ աՀ ո լան լուրը , որ կալեալ օրէնքներու եւ սովորութեանց ։ օղ անաւ ել 12000 Հրասայլ , աւելի քան 2 3 0 0 0
կր Հաղորգուէր շատ խորՀ րդալո ր պարագաներւ-ւ Ա՚օտ մէկ միլիոն գերիներուն մէք կը գտնուին թնգանօթ , եւ աՀագին քանակութեամբ ռազմա
ճշդելու մաՀուան օրբ եւ ատճաէ •.. գերմանական 2 2 եւ իտալական վեց զօրաբաժիննե նիւթ» : ( Մ ն ա ց ե ա լ ը յ ա ջ ո ր դ ո վ ) ;
մ էէ րու մնաւյորգնեբը ; ** թերթերը կը գրեն թէ թնդանօթի 7000
ները։ 1ք ոսկուայի անթ ելլէ առաքին օրը վաւ.թ*ՏՀք Անձնատբութեան վաւերադիրր կբ բաղկանա յ Հ ա ր ո ւածն ե ր ա բ ձա կո ւե ց ան Ա՝ ոսկուայի մ էք , ող–
ագո րգե լ վեց կարճ Հ ատուածներէ ել երեք յաւելուածներէ քունելոլ Համար Պեբէինի գրաւում ը :
մր ըլլալ , թէ ՀՀրԻաթպլաԷրՐէ կէն մ՛աՀանոՀւանետա՛նլուար֊ լո՛լկրնեայլ սխտոարզ որոնք մ ան բամ ա սնո ւթ ի ւննե ր կ ո սլա ր ո ւն ա կեն ։ *** Զօր * ՛ո ը Կօլ քերմ շնոբՀաւորութիւններ
երկրեայ
պայքար մր վերսկսելու Համար ։ իսկ ե– Պա յմ անագի բ ը խմ բա գր ո ւած է ան գլի ե ր էն եւ գեր ուղղեց Ա թ ա լինի , Պ ե ր լին ի գրաւմ ան առթիւ , շեշ
բէկ առտու կը ծանուցանէ բ թէ Հիթէէ Բ եւ Կէօ– մաներէն– բայց վաւերական պիտի Համարուի տելով թէ ՝«3)րանսա եւ իր բանակնեբր կը ծա/իա–
պէլս անձնասպան եզած են ։ ՈւբիշԳւեր կ*բսէին թէ անգլերէն բնագիրր ։ ^ա յմ ան ա գի բ բ ս ա ո բ ա գր ո ւե - Հարեն այս պատերազմին գերագոյն յագթանակը,
երբեմնի ամենազօր Առա քԳտ որդը սպաննուած է ։ որ տարուեցաւ խորՀրգային փառապանծ ոօՐՔէԱ
ք-այց ոբո^ւ կոզմէ եւ ո°ւր ։ Հիմլէր , Կէսթափոյին ցաւ կիրակի Օր, 2 9 Աաբիլ, Գաշնակից Ապարապե
վարիչը » "Բ տնձնատբութիւն խնգրած էր Աոլ– տութեան կեդրոնին մէք, երկու զերման բանա կողմէ»։
գնացներու եւ Գաշնակից Ապայակոյտի պետին ԸՆԳՀԱՆՈԻՐ ԱՆԶՆԱՏՐՈԻԹԵԱՆ ԿԸ ԱՊԱԱՈԻԻ
բէւ) * ա յ գ առթիւ կ՝րսէբ թէ Հիթլէր Հոգեվարք է կոզմէ։ Գերման բանագնացներէն մէկր ստորագրեց •Լերքին լուրեբու Համաձայն , ծովակալ Տէօ–
ուղեզա յին ար իւնաՀ ո սո ւթենէ եւ դժուար թէ 4 8 յանուն զօր * Վ^իթինկՀօֆի , իսկ միւսը՝ յանուն նից եւ Հիմլէ ր այսօր վազը պիտ ի ծանուցանեն
մամ իսկ դիմանայ ։ Իսկ ծովակալ Տէօնիցի յայ ՝ք–աբլ 1Լօլֆի , վերին Հրամանատար էս-էսնեբու , ամ բողք Գերմ անիո յ ան պա լմ ան անձնատ բ ո ւթ ի ւն ը ։
տարարութիւնը բնաւ չէր յիչեր Հ ի ւան գութ եան ո ս տ ի կան ո ւ թ ե ան եւ լիազօր ք1 ւո ա լի ո յ գերմ ան բա Ո ՛րի չ լ ո ֊ ֊ ր ե ր ալ կորսեն թէ կատարեալ քաոսի
պարագան եւ այն տպաւորութիւնբ կր զ ո բծէ ր թէ նակին ։ մբ վերածուած է ամբողք երկիբր, թէ շատ մը ղօ–
Հիթէէր մեռած է պատնէշին վրայ* * . Պա յմ անագի ր ը ս ա ո ր ա գր ե լէ վերք , երկու գեր– բամասեր կ ր շարունակեն կռուիլ Հիւսիսային եւ
ՍՊԱՆՆՈՒԱ՛Ծ ԻՐ ՍԵՆԵԱԿԻՆ ՄԷՋ7
Հ ա րաւա յին մ իքնաբերղերուն մ էք : Մ իեւնո յն ա–
մ ան բան ա գն ա ցն ե ր ը գազ ան ի ճամբսվ մ բ վերա
« ^4՛ յլէ Մ է յԸ»է ֊^Է^ՐէՒՒ թդթաԿՒ0/1 Հետեւ աեն պա յքար մ ր բաց ո ւած է իշխանութեան Հ ա–
դարձան զօր • ՎիթինկՀօֆի բանակատեղին , Վզերին
եալ տեղեկութ իւննե ր ր կը Հա զո րզէ Հի թ էէ Բի վեր– մար, Տէօնիցի եւ Հիմլէրի միքեւ։
Ալպե անն ե ր ո ւ մէք , կա բ գա գր ե լո ւ Հ ամ ար ցամա–
քին մամեբու մասին*—• ԱՀնցեալ Հինգշաբթի օր,
քա յին , ծ ո վ ւս յին եւ օդա յին ուժերու անձն ա տ ր ո ւ–
զինուորական գաղտնի խո բՀ ուրդ մը կը դում ա բ՛
ուի ընգՀ * սպա յակո յա ի կեդրոնին մ էք , մ ասնակ– թիւնր ։ ՄԱՏԻՍ 1/* Ժողովրդական ցոյցին մասնակցող
ցութեամբ գլխաւոր Հրամանատարներու եւ կու Ա* • ՛ՆաՀանգներու նախագաՀ ը փութաց շն ո ր - ներու թիլը կր Հ աշուեն մօտ մէկ մ իլիոն ։ Թափո
սակցութեան վարիչներու : Հիմ լէ ր կ*իմ ացնէ թէ Հ ա ւո ր ե լ անգլիա ց ի Հ րամ ան ա տ ա րնե բ ը , այս մեծ րը տեւեց վեց ժամ ։ Հյատ մը խո րՀ բդան շաննե բու
ինք բացարձակապէս որոշած է անձնատուր ըլլալ յաղթանակին առթիւ ։ Այսպէս վերք կը գտնէ ի– եւ նշանատախտակներու կարգին , Փէթէնի խա
եւ թէ այս մ տքաք բանակցի լ սկսած է Գաշնակից՛ տալական պատերազմը որ սկսաւ 1 9 4 3 Աեպտ * մաճիկը շինուած էր , կախաղանի վրայ։ ^ա ո ու
նե բուն Հետ : Հիթէէբ է ո Ր պառկած Էր յա բակից Յին , երբ Գաշնակիցներր ցամաք ելած իտալական իւ (ան ե ր ը շատ մբ բաներու կարգին պաՀան քեցին
սենեակի մը մէք, կը լսէ ա յս յայտարարութիւնը, Հողին վբայ։ արագօ րէն եւ ան ո զո ր մ ա բա ր պատժել Փէթէնբ եւ
տեղէն կը ցատկէ ժոզովաս բաՀ ը կը խումէ քղա գար *** Անդլիոյ երեսփ* ժողովին մէք, Զբրչիլ Ա՛ բոլոր մեգսակիցներ ո , ազգայնացնել թբըսթները
աղաղակներ արձակելով, ոռնալով թէ երբեք անձ ւետելով յաղթանակը , շեշտեց թէ ա յս ան պա յմ ան եւն *՜հ Մեծ ցոյցեր տեգի ունեցան նաեւ Աաբսէյլի,
նատուր ախտի չըլլայ։ Ասոր վրայ Հիթէէբի բարե անձնատ բութ իւն ը իր Համ րանքով մ բցանիշ մբ կր Լիոնի եւ ուրիշ քազաքներու մէք ։
կամները կը բռնեն իր սենեակը կր տանին Հի– կազմ է ամ բոզք պատերազմին Համ ար եւ պիտի ԼՈԻՍԱՐԳԵԼՐ. (լոյսերր ՆաՆկել) րիւե-աւ
ւանգը ։ օգնէ աւելի մեծ դէպքերու : Պատասխանելով զա Ա ոսկուս։ յի մ էք , փողոցներ ր կը լո ւս ա ւո ր ո լին ա–
՝Բիչ վերքբ կ՚իմացուի թէ Հիթլէր մեռած է նազան Հարցումներու , վարչապետբ ըսաւ թէ ռաՀուան պէս եւ պատ ո ւՀ աննե ր ո ւն լՈլսերր այլ
սրտի տագնապէ մբ։ Իրականին մէք միշտ Հա գերմ ան Հ րամ ան ատ ար ո անձնատուր եղած է իր եւս չեն քօզտբկուիր ։
մաձայն «Տէյլի Մէյլ»ի թգթակռիս պատմութեան անձնական պատասխանատուութեամբ ։
— Հիթվէր սպաննուած է Հիմլէրի մարդոց կողմէ *** Պալթիկ ծովու ճակատին վբայ, Անգլիա–
որոնք իր սենեակբ առյսքնոբգած էին զինքբ ։ իրեն ցինեբբ գրաւեցին Լիւպէքը , միեւնոյն ատեն կրտ– Գալով \,ոբվեկիոյ, կ՚ըսուի թէ Համաձայնս ւ
Հետ մ իասին սպաննուած են ուրիշ ԻԱ ա ռ վա Ր ի Հ~ բելով ՝ք– իլի եւ Համ սլուբկի ճամ բան եւ կասեցնե թիւն գոյացած է Վ֊ովւէնՀակի գերման դեսպանին
ներ, մասնաւո րապէս կէօպէլս եւ Լէ յ ։ Հէթլէրէ լով գերմ ան զօրքին նաՀանքբ Տան րմ արքա յէն ։ եւ շուէտական կա ռա վա ր ո ւթ ե ան մ ի քել , անձնա
մաՀէն վերք, զինուորական նոր խորՀոլրգ մը գոլ– ՏԱՆԸՄԱՐ-ԲԱԵՒ ՆՈՐՎԵԿԻԱԵԻՍ •< • տբութեան ճամբան Հարթելու Համար ։ Նորվեկիոյ
մ ար ո ւե քով , Հիմ լէ բ ո ո ք մնացած զօրավարներէն Գերմ անները սկսած են պարպել նաեւ Տանր– գերման զօրքին թ ի ֊ ֊ բ կը Հաշուեն 3 0 0 0 0 0 , քանի
եւ նացի վարիչներէն լիազօրութիւն կր ստանայ մարքան եւ \թորվեկիան ։ Առաքին եբկրէն ազատ մը Հարիւր ալ օ գա չու եւ խում բ մ ը սուզանաւեր ։
իր ուզած ին պէս գործելու ։ Հ եռագիրներ կը Հա սնին Լոնաոն , ոչ գրաքնն ու Նոբվեկիան գլխաւոր խոչընգոտ մը կը Համարուէր
թիւն մնացած է <, ոչ ալ –/էսթափօ ։ Գան իա ց ի Հայ Ե֊֊րոպայի պատերազմին դադարման ճամ բուն
ԱՒՍՏՐԻՈՅ մէշ գրաւման շբքաններ սլիաի րեն ա ս է րն ե ր ր ազդանշանի մը կը սպասեն , գերման վբայ , եթէ Գերմանիան անձնատուր բլլաբ , բայց
սահմանուին , ՛անգլիական , ռուսական , ֆրանսա տիրապետութեան վերքին Հեաքեբբ ոչնչացնելու աՀ ա ւ ա ս ի կ այգ պատնէշն ալ կը փլի ։ Գերման
կան ել ամերիկեան բանակներուն Համար; /հու Համար։ Աբգէ իսկ դանիական եւ դաշնակից Հրամանատարը անթելով մ ր ըսած է առքի օր •
սերը առմամեայ կառավարութիւն մը կազմած– էին դրօշներ կբ ծածանին ծառերու եւ տանիքներու « Աինուորներ , Առաքնորգը մեգաւ ձեզի Համար*
Վիէննայի մէէ՛, Բայ~ Ամերիկա եւ Անգլիա գմգոՀ վրա յ ։ Հազարաւոր Գերմ աններ եւ գործակիցներ Անոր Հ բամ անը կռուիլ Գերմ անիո յ Համ ար՝ ա յ–
մնացին եւ այմմ բանա կ֊ ո ւթ իւննե ր կը կատար փախած կամ ստորեբկբեա յ թաքստոցներ ա է/լաս–՛ սօբ ալ ի ղօրու է ինչպէս միշտ» եւն* : Բայց դէպ
քերը ոլ֊րԻլ բան 1լըսեն :
ուին երեք պետութեան– մԷԼեւ : տանած են է
Fonds A.R.A.M
հճէՂՃ7€հ քօոճտ՛ ՚շո՛ 1925
II.Շ.Տ. 376.286
Մռշճճա-^ւօբոշԱեշ : Տա. ա Տ Տ ծ ճ 1 ծ Ի 1 ՊԵՐԼԻՆԻ ԱՆԿՈԻՄԸ
17 , &Ա6 Օտատտտտ ֊ ~ Բ ձ & 1 Տ ( 1 3 6 )
: 0 0 8 . 15-70 - 0. Շ. ք. Բ յ ո տ 1 6 7 8 - 6 3 Ա ֆԱ/ՎշՀսլ Ա թալին կարմիր բանակի բՐԼԲր զէս՜
0ՐՈք**՝1*Ո–*՝ ուորնե բուն ուղղուած օրակարգով մ ը աւետեց
1945 Ուրբաթ 4 Մայիս Պերլինի անկումը ։ Զեկս յցէՀ ^1Րսէ թէ Ա պիտակ
քիուսիոյ Ա* ճակատին զինուորնեբը, Հրամանա
ԺԶ– Տ Ա Ր Ի - 166 ձոո66 «"4393-Ուռր շրջան թ ի ւ 22 Խմբագիր՝ Շ. ՄԻՍԱՔԵԱ՚Ս Գին՝ 3 Ֆր– տարութեամբ մառէշալ Ժուկովի , եւ գործակցա
ղինուորնե բո ւն ,
բար Ու֊կրայնայի Ա* ճակատի
Հ րամ ան ա տ ա բ ո ւթ ե ա մբ մ առէ շտ լ ՛իւն ի ե ւի , փոզո–
ԳեՐՄԱՆԻԱ ԿՈՐՍՆՑՈԻՑ ԱՄԷՆ ԻևՆ զային յամառ կռիւներէ վերք, զլուխ Հանեցին
ը , եւ
ՐԼե^՚է թշնամի խմ բաւս րմ ան ոչնչացում
Գերմա–
այսօր, 2 (քոյ յիս , ամ բո զքովին գրաւեցին գերմ ան
սիո յ մա յ բա քաղաք ր ^ Պ ե ր լին , կեդրոնը
ԱՀԱԳՆԱԳղՈՐԳ ՓԼՈՒԶՈՒԱ՝ ԻՏԱԼԻՈ8 ԳԵՐՄԱՆ ԲԱՆԱԿԸ ա շխա րՀակա լութ եան ել վառարանը նացի նա խա
յտ րձակման ։ Ընկեր կարմիր ղինուո բներ եւ նա
ւազներ , են թաս որոներ եւ սպաներ բանակի ել նա
ԱՀագնագգորգ փլուզում բոլոր ճակատներուս ԱՆՁՆԱՏՈՒՐ ւատորմ ի , զօրավարներ եւ ծովակալներ ,
վրա յ •-• ԱՀ ոտ Գերմ անիո յ կա ց ո լիէ ի ւն ը , օրուան Աշխատաւորներ հք ՚ Մ իութեան ,
ոյ յս ժամուն ։ Եղերական եւ աննախբնթաց՝ բառին իտալիոյ ամ բոզք գերման բանակը, որուն թի– Այսօր, մեր երկիրը կը տօնէ Աայիս \ը, աշ
լա վան ղ ակ իմաստով։ ւը 90000ՍՀ5՛ մինչեւ մէկ միլիոն կը Հաշուեն , չո– խատաւորներու միքազգային տօնր ։ Այս տարի ,
Աղգերու ղինուո րական սլա տմո ւ թե ան մ Էք րեքշաբ թի կէս օ ր ին անձնատ ուր եղաւ անգլիացի Մա յիս 1 ի տօնր մ եր Հա յբենիքի ժողովուբղնե բուն
գմուար Է գանել օրինակ մբ , ուր բիրտ եւ միա– մառէշալ Ալեքսանգրի ։ Այս Լոլ֊ԲԲ պաշտօնապէս կոզմէ կը տօնուի ճիշգ այն պաՀուն երբ ազգային
Հեհ՜ան իշխանութիւն մբ, իր անընդՀատ յաղթա Հաղորդուեցաւ Ջբր^իլի կոզմէ՝ երեսփ* ժողովին մեծ պատերազմը կը վեըքանայ յազթականօրէն ։
նակներէն թե լա գաբ ած բոն աա ետ ութ իւն մը այս մ էք եւ Լք ի քե բ կր ա կան ի Գաշնակից սպարապետու Այլեւս շատ Հեռու են այն տաժանելի օրերը ուր
քան՝ գաՀավէժ անկում ունենար , իր քա խքախ ի Լ թեան կողմէ։ Անձնատբութիւնր անպայման էրՀ կարմիր բանակը ետ կը մզէր թշԳյամի զօրքին յար
սլա ր տ ո ւթե ան Հետ գէպի անգունգ Գէո Բռ Լով ֊ " մ ՜ իսկ դաշնակից ս պա բ ա պետ ո ւթ ի ւն ը իր կողմ է Հ ե– ձակումները Ա ոսկուայի եւ Լէնինկրատի շրքակա–
բողք ժոզովոլրգ մբ։ տեւեայ պա յմ աններ ը դրած էր • ներբ , կբոզն ի ի ել Ա թալինկրատ ի շբքականե բը ,
«(/անթամարտ» , ըսին , լման՝ չորս տաբի , եւ այգ օրերը անցեալին կը պատկանին եւ այրելս
աՀ ա չանթա Հ ար ի չ ցնցումներ քանի մ ր շա րթ ո ւան 1 . Հարաւային - արեւմտեան ճակատի գեր պիտի չվերադառնան ։ Այսօր մեր յաղթական ղին
մ էք , մ էկբ մ իւս էն աՀ ա ւո ր , աներեւակա յերի ։ ման բնգՀ* Հրամանատարին կոզմէ անպայման ուո բներ ր փախուստի կո մատնեն թշնամիին զին–
Գէպքեբը այնքան խօսուն են որ, ալելորգ պի անձնատ բութիւն իր Հրամանին տակ եղած բոլոր եալ ուժերը Գերմանիս յ կեգրոնին մէք , Պ եբլինէն
տի ըլլար որ եւ է խո րՀ բդածութ իւն : Ուրեմն քա– ցամաքային, ծովային եւ օդանաւային ուժերով անդին, էլոլայի վբայ։ կարճ ժամանակի մէք Լե–
նանք ամսւուեեյ ի֊*Հ բ11 տեղի ունեցաւ քանի մբ օր ,Ա՚իքեր կրական եան ռազմադաշտի գաշԳ ՚1 ֊հ֊ սստանբ , Հո ւն դա ր ի ան , Զեխոս լովաքիո յ մեծ
ուան մ էք, աշխարՀ ր գնելով զարՀ ո ֊ ֊ բ ե լ ի Հարցա բապետութեան ։ մաս բ , Աւստրիո յ մէկ կա ր ե ւո ր մ ասը , եւ մ ա յ րա–
կանի մ բ առ քեւ * 2. Բոլոր թշնամութեանց գագարում ցամաքի քաղաքը , ֊Լիէննա , փրկուեցան եւ կարմիր բանա֊
ինչպէս Հազորգեր էինք երէկ , ծովակալ Տէ»՜ եւ ծովու վրայ կամ օգին մէշ, մամը \200ին ( 2 կբ գրաւեց Արեւելեան Փ բ ո ւս ի ան , գերման ա չ–
նից -—: Գերմանիո յ բնգծովեայ պատերազմ ին մեձ Մայիս 1 9 4 5 ) : խարՀակալութեան բոյնր , Փոմերանիան , Պրան–
վարպետներէն մէկր յայտարարութեամբ մ ո կր 3 • Անմիքական անշարժութիւն եւ զինաթա տէնպուրկի մեծագոյն մասյյ ել Գեբմանիոյ մայ–
ծան ո ւց ան է ր թէ Հի թ էհ Բ մ եռած է վար չա պետռ - փում թշնամի ցամաքային, ծովային եւ օդային րաքադաքին գլխաւոր թաղերը եւ Պերլինի վրա Հ
թեան չէնքին մէք, «մինչեւ վերքին շունչը կռուե ուժերու։ պա բզեց յաղթանակի դր°չբ։ ^ ա 1 ՚ մ ի ր բանակի այս
լով Գեբմանիոյ Համար, ընգզէմ Համայնավարու 4 * Գերման ընգՀ . Հրամանատարին կողմէ յ ար ձա կողա կան կռի ւն ե ր ո ւն Հ ետ ելան քով Գեր
թեան»։ Այս առթիւ կ՚ըսէր թէ Առաքնորգր զինքը ։ անձն աո ո լթ իւն գործադրելու որ եւ Է նոր Հ րա մանները կորսնցուցին , երեք - չորս ամսուան մէք,
յա քո ր գ նշանակած է բ ԱաՐԻ Լ 30 ին եւ յա յա ա բա ւք՝ան տրուած դաշէւակից սպարապետութենէն։ 8 0 0 0 0 0 ոինո ւոր եւ սպայ դերի, ել իբր մէկ միլիոն
րութ իւն մբ կ՛՚ուղղէր մոզովուբգին ու բանակին , 5 » խրուած Հրամաններուն գէմ անՀնազանգոլ– սպանեալ։ Այդ նո յնւ շրքանին կարմիր բանակին
յանձնարարելով շարունակել պայքարբ։ թ իւնբ կամ ո բ եւ է վրիպում անոնց Հ ամ ակեբպե– զօրամասերը գրաւեց ին կամ ո չն չա ց ո ւց ին իբր
Գաշնակից շբքանակնեբոլ մէք թերաՀաւաաու՛ չու. պիտի պա աժ ո լի Հ ամ աձա յն պատերազմ ի ըն 6000
թեամբ բնգունեցան Հիթէէբի մ աՀ ո լան լուրը , որ կալեալ օրէնքներու եւ սովորութեանց ։ օղ անաւ ել 12000 Հրասայլ , աւելի քան 2 3 0 0 0
կր Հաղորգուէր շատ խորՀ րդալո ր պարագաներւ-ւ Ա՚օտ մէկ միլիոն գերիներուն մէք կը գտնուին թնգանօթ , եւ աՀագին քանակութեամբ ռազմա
ճշդելու մաՀուան օրբ եւ ատճաէ •.. գերմանական 2 2 եւ իտալական վեց զօրաբաժիննե նիւթ» : ( Մ ն ա ց ե ա լ ը յ ա ջ ո ր դ ո վ ) ;
մ էէ րու մնաւյորգնեբը ; ** թերթերը կը գրեն թէ թնդանօթի 7000
ները։ 1ք ոսկուայի անթ ելլէ առաքին օրը վաւ.թ*ՏՀք Անձնատբութեան վաւերադիրր կբ բաղկանա յ Հ ա ր ո ւածն ե ր ա բ ձա կո ւե ց ան Ա՝ ոսկուայի մ էք , ող–
ագո րգե լ վեց կարճ Հ ատուածներէ ել երեք յաւելուածներէ քունելոլ Համար Պեբէինի գրաւում ը :
մր ըլլալ , թէ ՀՀրԻաթպլաԷրՐէ կէն մ՛աՀանոՀւանետա՛նլուար֊ լո՛լկրնեայլ սխտոարզ որոնք մ ան բամ ա սնո ւթ ի ւննե ր կ ո սլա ր ո ւն ա կեն ։ *** Զօր * ՛ո ը Կօլ քերմ շնոբՀաւորութիւններ
երկրեայ
պայքար մր վերսկսելու Համար ։ իսկ ե– Պա յմ անագի բ ը խմ բա գր ո ւած է ան գլի ե ր էն եւ գեր ուղղեց Ա թ ա լինի , Պ ե ր լին ի գրաւմ ան առթիւ , շեշ
բէկ առտու կը ծանուցանէ բ թէ Հիթէէ Բ եւ Կէօ– մաներէն– բայց վաւերական պիտի Համարուի տելով թէ ՝«3)րանսա եւ իր բանակնեբր կը ծա/իա–
պէլս անձնասպան եզած են ։ ՈւբիշԳւեր կ*բսէին թէ անգլերէն բնագիրր ։ ^ա յմ ան ա գի բ բ ս ա ո բ ա գր ո ւե - Հարեն այս պատերազմին գերագոյն յագթանակը,
երբեմնի ամենազօր Առա քԳտ որդը սպաննուած է ։ որ տարուեցաւ խորՀրգային փառապանծ ոօՐՔէԱ
ք-այց ոբո^ւ կոզմէ եւ ո°ւր ։ Հիմլէր , Կէսթափոյին ցաւ կիրակի Օր, 2 9 Աաբիլ, Գաշնակից Ապարապե
վարիչը » "Բ տնձնատբութիւն խնգրած էր Աոլ– տութեան կեդրոնին մէք, երկու զերման բանա կողմէ»։
գնացներու եւ Գաշնակից Ապայակոյտի պետին ԸՆԳՀԱՆՈԻՐ ԱՆԶՆԱՏՐՈԻԹԵԱՆ ԿԸ ԱՊԱԱՈԻԻ
բէւ) * ա յ գ առթիւ կ՝րսէբ թէ Հիթլէր Հոգեվարք է կոզմէ։ Գերման բանագնացներէն մէկր ստորագրեց •Լերքին լուրեբու Համաձայն , ծովակալ Տէօ–
ուղեզա յին ար իւնաՀ ո սո ւթենէ եւ դժուար թէ 4 8 յանուն զօր * Վ^իթինկՀօֆի , իսկ միւսը՝ յանուն նից եւ Հիմլէ ր այսօր վազը պիտ ի ծանուցանեն
մամ իսկ դիմանայ ։ Իսկ ծովակալ Տէօնիցի յայ ՝ք–աբլ 1Լօլֆի , վերին Հրամանատար էս-էսնեբու , ամ բողք Գերմ անիո յ ան պա լմ ան անձնատ բ ո ւթ ի ւն ը ։
տարարութիւնը բնաւ չէր յիչեր Հ ի ւան գութ եան ո ս տ ի կան ո ւ թ ե ան եւ լիազօր ք1 ւո ա լի ո յ գերմ ան բա Ո ՛րի չ լ ո ֊ ֊ ր ե ր ալ կորսեն թէ կատարեալ քաոսի
պարագան եւ այն տպաւորութիւնբ կր զ ո բծէ ր թէ նակին ։ մբ վերածուած է ամբողք երկիբր, թէ շատ մը ղօ–
Հիթէէր մեռած է պատնէշին վրայ* * . Պա յմ անագի ր ը ս ա ո ր ա գր ե լէ վերք , երկու գեր– բամասեր կ ր շարունակեն կռուիլ Հիւսիսային եւ
ՍՊԱՆՆՈՒԱ՛Ծ ԻՐ ՍԵՆԵԱԿԻՆ ՄԷՋ7
Հ ա րաւա յին մ իքնաբերղերուն մ էք : Մ իեւնո յն ա–
մ ան բան ա գն ա ցն ե ր ը գազ ան ի ճամբսվ մ բ վերա
« ^4՛ յլէ Մ է յԸ»է ֊^Է^ՐէՒՒ թդթաԿՒ0/1 Հետեւ աեն պա յքար մ ր բաց ո ւած է իշխանութեան Հ ա–
դարձան զօր • ՎիթինկՀօֆի բանակատեղին , Վզերին
եալ տեղեկութ իւննե ր ր կը Հա զո րզէ Հի թ էէ Բի վեր– մար, Տէօնիցի եւ Հիմլէրի միքեւ։
Ալպե անն ե ր ո ւ մէք , կա բ գա գր ե լո ւ Հ ամ ար ցամա–
քին մամեբու մասին*—• ԱՀնցեալ Հինգշաբթի օր,
քա յին , ծ ո վ ւս յին եւ օդա յին ուժերու անձն ա տ ր ո ւ–
զինուորական գաղտնի խո բՀ ուրդ մը կը դում ա բ՛
ուի ընգՀ * սպա յակո յա ի կեդրոնին մ էք , մ ասնակ– թիւնր ։ ՄԱՏԻՍ 1/* Ժողովրդական ցոյցին մասնակցող
ցութեամբ գլխաւոր Հրամանատարներու եւ կու Ա* • ՛ՆաՀանգներու նախագաՀ ը փութաց շն ո ր - ներու թիլը կր Հ աշուեն մօտ մէկ մ իլիոն ։ Թափո
սակցութեան վարիչներու : Հիմ լէ ր կ*իմ ացնէ թէ Հ ա ւո ր ե լ անգլիա ց ի Հ րամ ան ա տ ա րնե բ ը , այս մեծ րը տեւեց վեց ժամ ։ Հյատ մը խո րՀ բդան շաննե բու
ինք բացարձակապէս որոշած է անձնատուր ըլլալ յաղթանակին առթիւ ։ Այսպէս վերք կը գտնէ ի– եւ նշանատախտակներու կարգին , Փէթէնի խա
եւ թէ այս մ տքաք բանակցի լ սկսած է Գաշնակից՛ տալական պատերազմը որ սկսաւ 1 9 4 3 Աեպտ * մաճիկը շինուած էր , կախաղանի վրայ։ ^ա ո ու
նե բուն Հետ : Հիթէէբ է ո Ր պառկած Էր յա բակից Յին , երբ Գաշնակիցներր ցամաք ելած իտալական իւ (ան ե ր ը շատ մբ բաներու կարգին պաՀան քեցին
սենեակի մը մէք, կը լսէ ա յս յայտարարութիւնը, Հողին վբայ։ արագօ րէն եւ ան ո զո ր մ ա բա ր պատժել Փէթէնբ եւ
տեղէն կը ցատկէ ժոզովաս բաՀ ը կը խումէ քղա գար *** Անդլիոյ երեսփ* ժողովին մէք, Զբրչիլ Ա՛ բոլոր մեգսակիցներ ո , ազգայնացնել թբըսթները
աղաղակներ արձակելով, ոռնալով թէ երբեք անձ ւետելով յաղթանակը , շեշտեց թէ ա յս ան պա յմ ան եւն *՜հ Մեծ ցոյցեր տեգի ունեցան նաեւ Աաբսէյլի,
նատուր ախտի չըլլայ։ Ասոր վրայ Հիթէէբի բարե անձնատ բութ իւն ը իր Համ րանքով մ բցանիշ մբ կր Լիոնի եւ ուրիշ քազաքներու մէք ։
կամները կը բռնեն իր սենեակը կր տանին Հի– կազմ է ամ բոզք պատերազմին Համ ար եւ պիտի ԼՈԻՍԱՐԳԵԼՐ. (լոյսերր ՆաՆկել) րիւե-աւ
ւանգը ։ օգնէ աւելի մեծ դէպքերու : Պատասխանելով զա Ա ոսկուս։ յի մ էք , փողոցներ ր կը լո ւս ա ւո ր ո լին ա–
՝Բիչ վերքբ կ՚իմացուի թէ Հիթլէր մեռած է նազան Հարցումներու , վարչապետբ ըսաւ թէ ռաՀուան պէս եւ պատ ո ւՀ աննե ր ո ւն լՈլսերր այլ
սրտի տագնապէ մբ։ Իրականին մէք միշտ Հա գերմ ան Հ րամ ան ատ ար ո անձնատուր եղած է իր եւս չեն քօզտբկուիր ։
մաձայն «Տէյլի Մէյլ»ի թգթակռիս պատմութեան անձնական պատասխանատուութեամբ ։
— Հիթվէր սպաննուած է Հիմլէրի մարդոց կողմէ *** Պալթիկ ծովու ճակատին վբայ, Անգլիա–
որոնք իր սենեակբ առյսքնոբգած էին զինքբ ։ իրեն ցինեբբ գրաւեցին Լիւպէքը , միեւնոյն ատեն կրտ– Գալով \,ոբվեկիոյ, կ՚ըսուի թէ Համաձայնս ւ
Հետ մ իասին սպաննուած են ուրիշ ԻԱ ա ռ վա Ր ի Հ~ բելով ՝ք– իլի եւ Համ սլուբկի ճամ բան եւ կասեցնե թիւն գոյացած է Վ֊ովւէնՀակի գերման դեսպանին
ներ, մասնաւո րապէս կէօպէլս եւ Լէ յ ։ Հէթլէրէ լով գերմ ան զօրքին նաՀանքբ Տան րմ արքա յէն ։ եւ շուէտական կա ռա վա ր ո ւթ ե ան մ ի քել , անձնա
մաՀէն վերք, զինուորական նոր խորՀոլրգ մը գոլ– ՏԱՆԸՄԱՐ-ԲԱԵՒ ՆՈՐՎԵԿԻԱԵԻՍ •< • տբութեան ճամբան Հարթելու Համար ։ Նորվեկիոյ
մ ար ո ւե քով , Հիմ լէ բ ո ո ք մնացած զօրավարներէն Գերմ անները սկսած են պարպել նաեւ Տանր– գերման զօրքին թ ի ֊ ֊ բ կը Հաշուեն 3 0 0 0 0 0 , քանի
եւ նացի վարիչներէն լիազօրութիւն կր ստանայ մարքան եւ \թորվեկիան ։ Առաքին եբկրէն ազատ մը Հարիւր ալ օ գա չու եւ խում բ մ ը սուզանաւեր ։
իր ուզած ին պէս գործելու ։ Հ եռագիրներ կը Հա սնին Լոնաոն , ոչ գրաքնն ու Նոբվեկիան գլխաւոր խոչընգոտ մը կը Համարուէր
թիւն մնացած է <, ոչ ալ –/էսթափօ ։ Գան իա ց ի Հայ Ե֊֊րոպայի պատերազմին դադարման ճամ բուն
ԱՒՍՏՐԻՈՅ մէշ գրաւման շբքաններ սլիաի րեն ա ս է րն ե ր ր ազդանշանի մը կը սպասեն , գերման վբայ , եթէ Գերմանիան անձնատուր բլլաբ , բայց
սահմանուին , ՛անգլիական , ռուսական , ֆրանսա տիրապետութեան վերքին Հեաքեբբ ոչնչացնելու աՀ ա ւ ա ս ի կ այգ պատնէշն ալ կը փլի ։ Գերման
կան ել ամերիկեան բանակներուն Համար; /հու Համար։ Աբգէ իսկ դանիական եւ դաշնակից Հրամանատարը անթելով մ ր ըսած է առքի օր •
սերը առմամեայ կառավարութիւն մը կազմած– էին դրօշներ կբ ծածանին ծառերու եւ տանիքներու « Աինուորներ , Առաքնորգը մեգաւ ձեզի Համար*
Վիէննայի մէէ՛, Բայ~ Ամերիկա եւ Անգլիա գմգոՀ վրա յ ։ Հազարաւոր Գերմ աններ եւ գործակիցներ Անոր Հ բամ անը կռուիլ Գերմ անիո յ Համ ար՝ ա յ–
մնացին եւ այմմ բանա կ֊ ո ւթ իւննե ր կը կատար փախած կամ ստորեբկբեա յ թաքստոցներ ա է/լաս–՛ սօբ ալ ի ղօրու է ինչպէս միշտ» եւն* : Բայց դէպ
քերը ոլ֊րԻլ բան 1լըսեն :
ուին երեք պետութեան– մԷԼեւ : տանած են է
Fonds A.R.A.M