2
8
Ա ո՝ Ա Ջ
Լ Ե Զ Ո Ի Ա տ ՚ ե
"ՈՒՄ"
ՈՒ
"ԿՈՐ"
1ԱՅեՕԻ եԻ աքՊԶԱ Տ
« Ում
շ.
մ
III
ււնի կք՛
,
ւ
՛ւ՛
իք
(՛եւ
րայւս
" ՛ Ի Լ
,
բնոբէւշ
յասւկանիչ
կր արՕ՛
ի "՛ր
լեէսւՀսւյերկնի
, առ՛"
ր կւս
յ
ւչւսրձւսհ
Հ
ւլա֊
կ ե ր ֊
արե––՛
•
ո ւս ումնա
ս ի ր
I.
,ա
իր
ծ.
ւթեանց
ե ւ վար–
ւււմ ան
յ
նաւլան
կածնձրսւ
Ե րկ՛՛ւ
խ՚ււմ
րի կր րամնենք ա յգ
օւ––
սում՚նաս
իրսւթիւննե
ր ր ,
իբրեւ
սւմփո -
ւիոլմ ;
1)
ՀԱՏԿԱԿԱՆ
ԾԱԳՈՒՄ
Ասաշին
անւլամ
Հ • 1Լբսկն
ԱյարնԼանն
կ , սր կր
ԳՀԿ
թկ
11ւլ1
բա յակԼրա
մ ասն իկր
ներւլ ս֊
.յներ
յական
Հ ոլւյւիսձեւ
մ բն է
ւլեբբւ
վբայ
գբսւահ
(՚ք՝նն– Քեր– Նախաշսււիղ ,
Հ^^ 203)։
Այս աեսակկտին
կր յարին
Հ ••
Ղեւււնղ
Տովն՚սնեան
(Հետ-ՆախՕ– Ռաւքկ •
4^ « 1 ) ,
Ա՛ ԱարւլսԼանւյ
(*) Ազուլեցոց
բարրաոը ,
էշ
112),
Գր • Վանցեան
(Հան
դէս հ ա յ ա գ ի տ ո Լ թ ե ա ն ,
Բ.
1^1),
Ա– \ ա ֊
գա րեան
(Հայսց լեգռւի հաՕ՚ասօտ պատմ՛՛
էք
347),
V.– Ղ,աբիբԼան
(Հայ բարբառա–
դիտՍւթիւՕ,
էշ
104),
Ա՛
ԱբբաՀամեան
(Հայերէնի դերբայները,
էշ
80), 9՝»^/–
գէն Աեւակ
(Ժամանակակից Հայոց լեց
ուի դասընթաց,
էշ
204),
Ա՛
ԳբիգսրԼան
(Հայ բարրառագիտութեան դասրնթաց.
էշ
149)։
ՑաւելուաՆաբար
, Ա. Մէյեէ կր
գրէ թէ «ում»
վեբշաւորութեամր
^քք^—
դաււնե լսւթ եան»
Լդեբբ՚ս
յ) ծագ
ում ր կբ
Հասնի
մինչե
է–
«նախագ բաբա րեան»
չ բ ք ՚ " ն
(Րանասէր, 1900,
էշ
101) =
2)
ՕՏԱՐ ԾԱԳՈՒՄ—
Մէյեէ
, "՛յս աո–
թի՛
, արձագանգ
կուաայ
նաեւ այն
սչրւգառւմնեբուն
, որոնք կր Հասաաաեն
թէ
Հայերէն
ՀՀսւմ»բ կր յիչեցնէ
Հին սլա–
ւեբէն
ու լեթթոնեբէն
սաՀմանական
ներ
կայ
կազմելու
ձեւր : Այս
աեսակէաին
գէմ
իբբեւ աոաբ կութիւն՝ թէ
սլաւական
եւ
լեթթոնական
րա քաձեւր
կրաւորական
երանւլ
ունի,
մինչ Հայկական
ձեւր
նեբ—
զոբհական
(Րանասէր, 1900,
4^101)։
յք . ՚Լաղաբեան
կբ ՚/բէ թէ ՚ւմանք
քաբթ֊
վե լական
լե գուներ է փ"ք*
՚սառոլ
թիւն կր
Հ ամ ա ր ին
«սւմ»ր
(Հայոց լեցուի համա,–
ՈՕտ պատմ՛
էշ
348
եւ
351) :
Ըսա
այլոց՝
Հզերմանական,
բալթեան եւ
սլաւոնական
վախաոութիւն»
(Նոյն տեւ|ր ,
էք
349)։
*Հազաբեան
, աբձանազրելէ
եաք թէ
«Հայերէնի
արական
Հոլովի
Ոէմ
վեբշա֊
լոբոլթիլնր
Հնգեւրոքզական
ձադում
ունի
(*) «Ում» ներգոյական հոլովաձեւին
համացօր կուտայ նա1յւ. «իս» մասնիկր ,
աոնելով դրաբարէն , —
ի
ներդոյական
մասնիկը,
ի ՚լբել
եմ
ձեւին ւ1՚էջ , յետա -
դային դրուած է բային ետեւը,
ղբելի
եմ,
ՈՆ
ս
եղանակաւյւրիչով դարձած՛
ցրելիս
եմ–.
Սարցսեանցի ւսյս տեսակէտը
րւրացուցած է Մ • Աբեկեւսն :
եւ ոլաՀսլանա
աքէ է նաեւ
գերմանական,
բալթիական
ու սլաւոնակակ,
լեղունե -
րում»,
խիսա բառեբով
կբ
՚ չաաասխանէ
անոնց
որկր
պնղեն
թէ
Հայերէն
Ում
բա–
յակերա
մասնիկբ
վախաոութիւն
է քւսրթ~
վե
լական
կամ. այլ լեղունե
րէ
.
«Այսսլիսի
աեսակէա
սլա չաւգանալնե
բբ
այւնուադն
ծանօթդ չեն հայերէնի հոլոփոկան եւ իւո–
նարհման հաւ1՚ակարցին
կամ նենղավա -
խում են ոչաամական
վւաստերբ եւ
պա–
տ ահակ ան նման ո ւթ ի ւ ննե րով կ սւո ռ ւ ց ո ւ մ
սւատմականօրէն
միսւնցամայն յսոտելի
տեսութիւններր , (՛Սոյն տեդը ,
էշ
349)
Օաար
էքաւլում
։էե րաւլ րալնե
բու
խում -
բին
մէշ
կր
մանէ
նաեւ Պ–
ԱնղրսՀիկ
Բաբեբղեան
, որ
Ում բայակերտ
մասնիկբ
կլւ
Հաւէաբի
թրքական
վւոխաո
ւււթ
իւն
Հ
՛Լք ման տարտամ
կա
րհ
իք
մբ
յա յտնահ է
նոյնպէ ս Աճաոեան
:
« Թ՚՚ւբքերէ
նր
զանւսղանոլմ
է
երկու
տեսակ
նեբ կա լ եւ անկատար
,
մէկի
մէշ
ւլո բճողութ
իւնբ
բնգ
Հ անու ր է , իսկ
ւէիւսբ
միմ՚իայն
այս Ր՚՚՚քէի
Համաբ։
Եբկբ
"բղ
բ
կարուլ
ենք կ"
չե
I
շարունակսւ–
կան ներկայ
կամ
անկատար ,
աոաշվւնբ՝
բուն ներկայ
կամ
բան անկատարէ
Այ"–
Աքէս,
թուրքերէն՝
եէրիմ =
կ՜՚ուտեմ,
\ օրինակ՝
ձուկ կամ միս 1քուտեձ
,
րնղ–֊
Հանրւսոքէս
ուտելու
սովորութիւն
ունիմ^ ,
բայց
եիյորըմ ~
ուաոլմ
եմ
, (այս
վայր–
կեանիս
նսաահ
ուտում
եմ
( * * ) ,
ուտե
լու
ղորհողութեան
մէշ
եմ)
Հ
Թուրքերէնի Օ–
րինակով՛ ներկայի եւ անկատարի այս
երկրորդ ձեւն էւ հնարուեց ու մտաւ հա
յերէնի մէջ»
[ Հայոց
լեցուի
սլաամ
. Ր՛
289)։՛
Վերշին
սլաբբերութիւնր
, ղոբ
կուտամ
չեղազրեալ
, աարաամ է եւ վարանոտ
:
թուրքերէնի
Հեաեւուլութիւնր
Ս
թուրքե
րէնէ փոխառու
թ իւնբ աաբբե ր բանե բ
են
անչուչա
։
Պ՛ Անղբանիկ
Րաբեբգեան
ւղաբզ եւ •
բացորռչ
կր
յայտնէ
թէ
կիտիյորում
թրքական
բա քին
՚Լեբշին
վանկն է
որ
փո
խաղ բուահ է Հայերէնի
մէշ՝ երբ
կր
՛Ա՛ենք կամ 1ք բսենք
ցնում եմ :
կբ
սխալի
Աճառեան
,
կբ
սխալի
նաեւ
Րաբերղեան։
Ատիկա
ւղիաի Հաստատենք
,
այս
անղամ , թուրքերէնի
քննոլթեամբէ
X
Մինչեւ
այստեղ
, ներկաքացոլցի
կա -
ասւրռւահ
սքրսլաոլմնե
րբ
եւ
ուսումնասի—
քաւ թ իլննե
բբ՝
մ ի շա քալելով
Հայ
լեղուի
անղ աստան
ին
մէշ։
Այմմ
մանենք
թուրքերէն
լեզուին
մէշ։
Հայերէնի
մէշ ռ\.Հւր միաձոյլ է
Բբիեւ
ներղռյական
Հոքովաձել
, երբ
կք։
կցուի
ղ ո յականնեբու
կամ
բա
յեբու
: թուբքե -^
(*՝*) Արեւմտսւհայերէնի հւ արեւելա -
հայերէնի սահմանական ներկայ կադմելու
ձեւերուն մէջ (^չւով եւ ա յ՚ ո վ ) շատերու
նալսընտրսւրիւնը կ՚երթայ արեւելահա -
յերէնի ձեւին : Լեցուները կր ցարցանան
սակայն, եւ սւհտ արեւելահայերէն ձեւն
էսլ ցոհացուցիչ չհ թոլիբ ա յ լ ե ւ ս— «Մի
օր դնում տեսնում եմ որ– • •» :
րէնի
մէշ
ղոյութիւն
չունի
Ո1 մ
միաձոյլ
մաենիկ
, — այսսլէս,
եացրեորում
1'՚սյԸ
կբ բաղկանա
յ
երկու
կաղմաձեւե
բէ •
եաց
եւ
հորում ,
աոս՚շինր
բայալւմասէ
,
եբկբոբ՚քք՛՝
րայահանց։
իսկ իբ
կարղին՝
ա յս րա լահ "՛նց
քւ եւս կքւ րաղ կանա
ք
երկու
կաղմաձեւե
քէէ ,
—
- անվւովւոխ
միշահանց
(եոր) ,
վւոփոխական
վեբշահանց
(մ) ,
օրինակ՝
եոր–րւք, եոր–սբն։
թուրքերէն
րոլոր
բայեբր,
՛ք ք՛ե թ է ա–
ոքոնց րացառութ
ե ան , սաՀմ անական
նե ր–
կա
յ եւ անկատար կր չինեն
ս՛յս
եորա մ
ահ անցով
, կթելով
իրենց բայարմատնե
—
բուն
(Միւչէֆիք
Աէլամի,
Փրթիթ մեթոտ
տր թիւրք,
Փարիղ
1922,
էշ
54)։
կցում
ի ա յո երեւո քթբ իր պատմ
ու -
թիւնն
ունի։
Լե զո ւն ե րր
կ ք լ \ ղ ասակա
բղոլ ին
ե բկու
՚քքխաւոբ
խում բեբու.
կցողական
(|անկ
ակւիւթ-ինանթ^)
ե ւ
Հո, ով ական
(լանկ
Փլէքսիոնէ|)։
Կցողական կր կոչուին՝
երբ
անփոփոխ կբ մնայ բաո ին արմատր կամ
բունր ,
II աւքափւս րին արաա
յա
քաութեան
Համար
պաՀանշոէահ՜
խօսքի
ղ որհողռլ -
թեան
մայ անակ , բա քց
բունքլ
կ՝աճի
,
կ՜՝ ե րկարի
, յաւե լում
կքւ կրէ :
Օրինակ՝
Հաց—Հացով
: Իսկ Հոլովական կբ
կոչուին՝
եբր
բոլորովին
կբ
կերպարանափոխուի
բառ բ
իր արմ աաին
մէշ ,
ղ աղափա
րին
ա րաա
յա
յտ ո ւ թ ե ան Համ ար
պաՀ ան շու ահ՝
ւլ ոբհ ողու թեան
մամ անակ ;
Օ ր ինակ՝
Հայր—Հօր
:
ճիչա է թէ Հոքովումր
ղաղափարներու
աբտա
յա ք տութ եան
ձեւական
պա
յմ ան է
ամէն
ւեզուի
մէք,
բայց իսկական
Հոլո–
վոլմր
այն է մ իա
քն որ բաո
ին
ուղղա -
կան
ձեւր կր խռտոբէ
, կք։ խաթարէ
, կքւ
քանգէ
բոլոբովին
, կր չարմէ
Հիմէն ու
թաւալզլոր
կր նեաէ
խօսքին
մէշ։
Րաոն
իսկ,
Հոլռվ, կր մատնէ ա քղ
իմ՚աստքւ։
Աակայն
այմմ
Հոլովր
ղարձահ՜ է
մասնիկ
ներու
յաւելում
մր , կցովի կամ բն -
կերովի։
Աբգ
1
կցոզակւսն
լեղունե
բու
մէշ հա
նօթ է երեւոյթ
մր, որ կր կոչուի
անքլից :
կոլղայ
յունարէնէ
ել կր նչանակէ
հսԼ–
կիլ ,
իմաստի
բնղլայնումով՝
կոթնիլ :
իսկ
բաոր,, որ ենթակա
յ է այս
երեւոյ
թին, կր կոչուի
անքլիթիք ,
Աճառեան
կր
թաբղմ
անէ
վերջսցաբ
ՀզրուաՆ է
վերյսւհար,
ու չեմ գիտեր թէ
վերջա–
հա՚°կ
պիտի
րչչար
ո՚-՚լի
՚ւր)
• Աճաո
եանի
թաբղմանոլթիւնբ
չի ւոար բուն
իմասաբ,
րայց
ինհի
Համաբ
եբկաբ
պիաի
բլէ՚սր
՚լրել
տաբաղին
ամբուլշ
պաամութիւնր,
որ կապոլաէք է լեգոլնեբու
չեչտւսւլիտու—
թեան եւ բառե
բու
Հ ո լով աո ու թ ե ան օ–
քէ նքնե բուն
Հեա : • Այսքանր
մ իա
յն
լւսեմ
թէ
անքլիթ-իք
կբ կոչուի,
այմմ,
ամէն
բառ որ կքւ մ՛իանա
յ ուրիչ
բաոի
ժբ
ոբւււ
կքւ Հետեւէբ
մ իչտ ի պա չտօնէ : Այսպէս
,
անքլիթիք
է արզի
Հայերէնի
մէշ
նաեւ
բառք1
(նա^եւ) ,
ինչպէս
բացի
բաոր
(բաց–ի),
թէեւ
խոտելի։
Բուն
անք լիթիքյ»ձ/քյ»–
են րա յեբու
ղ եր
ան ու անական
վեբշահ-անցնեբբ
:
Օրինակ՝
կը տեսնեմ
բային
մէշ
տես^յ
բային
բունն
է , ճ տ ա ո ր եղանտկաւորիչ
է կամ
միշա
հանց (կբ մ^ւայ
տես-աՕ-եմ
ձեւէն
,
՚սյրԱ
ինկահ), իսկ
ե մ
վերշին
՚թս՚նկրւ
Ծանբ եւ եբկար
վիճաքւո՚նութեանւք
նիւթ
զաբձահ է այն Հարցբ թէ րա
յեբու
վեբշահանցր
( աէցինանս)
կազմ ուահ է
կցեալ
ղեբանուններէ
(փոոնոմ ա կյիւթի֊
• նէ) ,
ճիչտ
ինչպէս
արե ւե ք՚սՀ ՚" յե
րէնի
մէշ,
մամանակ
մքւ, սսվսբռւ
թի՛ն էբ ՛Ա՛ել
դնուԱԵմ, գնումես, դՕումեն,
էակ՚սն
բայքւ
ղ եբրա քին միւսցւսհ :
Այս
տես
ութ
իւնբ կր ւղատկւոնի
Պո՚իի »
որու
զէմ
ելաւ
Աեբկէթ։
ՎԱ^ին
մ իշա–
մտեց
Բոբսրն՝
պա
չ տ սլ ան ելո վ Պ " վ՛ի
"՚ ե -
ս ութ
իլ՛ե
բ : Աեբկէթ
ել ս պատաս խ ո՛՛՛՛ե ւք
՚Ա՚Ք՚՚յԿ՚՚՚ւ
մր։ իր կարգին,
Աայս
յաբձա–
կեցաւ
Պովւի
վբայ։
Նոյն
ձեւով՝
Պրո՚կ–
ման։ ի վերշոյ
ելաւ
Պոէալ, որ
կչի՚՚Ք
տոէսւլ
Պ՚՚՚իի
տեսութեան։
Այս
՚քէ^ին
մէշ
՚իեբւսպաՀ կր մնայ
Աալոմոն
Աէյնո՚ք։
Ի նչ կ՝րսէ ալս
աեսաթիւնբ։
Բացատրենք
օբ ինա կն ե բ ր
առնե
լւ"ի^
սլաբսկերէնէ
:
Ժիւպէբ
Լ՛՛՛ղար
(՚Րերակա–
նութ֊իլ^
արդի պարսկերէնի,
Փարիգ.,
1057,
էշ
132)
կբ գրէ թէ
պարսկերէն
օմանգակ
ր՚՚՚յր
սաՀմանակ՚՚՚ն
ներկայի
երկու
ձեւ ունի,
մին
անքլիթիք^
միւսբ՝
ոչ–անքլիթիք :
ԱՀաւասիկ
անք լիթիք
« յ ^
օրինակ
մբ •
Երբ
պարսկերէն
էլբսեն
մի–խար–ամ
(- կր ղնեյ ) , վեբշահանցր
լլերանուա -
նական է,
ամ
— եմ , (այսինքն
մի|սա–
րամ =
կր գնեմ
ես)։ Պէտք է րսել թէ
րսլ՚՚Ր այս ձեւերուն
՛Դ շ ,
ամ
կամ
եմ ,
էւսկա%ր
մեն
տառն է ,
մեն)ք
է իմաստ
ւռռւողր
%
Հ՛ս յերէնի
մէշ աարբեբ
չեն ՛քեր
բայա
կան
վեբշահ-անցնե
րր
•--
Մեծանամ =
մեհ
–անա—մ ,
"Կհ
՚ԷՒՇ.
բային
Հիմր,
մէշտեղքւ՝
միշա&անցբ
ք.
վեբշբ
ղ եբանուն
:
Զբօսնու ւ1՚ ֊
զբօս-նու—մ
, նոյն
ձեւով։
Հարցանեմ =
Հաբց—անե֊մ
, նո
(ե
ձւովէ
Ծնանիմ =
հն-անի֊մ
, նոյն
ձե,ով։
Բոքոբ ալս օր ինա էլնե րւււն
վերշաՆււ՚նցր
ղերանուն է ,
Աեն
տաոր՝ եո ,
ինչպէւ»
^1՚ԿԲ"Բ՚1
՛ւ
է՚^քէ^
՚^է$.՝
"է
տաո բ -
զ ու :
Այմմ
թռւբքերէնի
մէշ՝
սէվ|ՆեորՈՆւ1"
կազմռւահ
է
սէվ–եորԱԼ-մ
ձեւով,
վերշին
Աիմ
տւոո քւ
լլե րան
ուն է
(
էՒաղ
ու
մով պարսկերէն) : կապ
չունի
Ո Ն ի ն
Հետ,.
ինչպէս
կբ տեսնուի
երկբոբղ
ղէմքի՚Ս
մէշ՝
սէվհյորսըն,
ուր կր փոխաի
ղերու–
նունր:
Ար՛ք
1
ա ր ե ւ ե քաէ
ու լերէ նի
Ում
մասնիկին
մէշ
ԳԵՐԱՆՈՒՆԻ
ՀԵՏԲ
ՋկԱ-3 ԵՐԲԵԲ.
"րո՚/Հեաեւ
նեբղոյական
Հոլովաձել է^
որ անվւովւոխ կր մնա
ք բա քե լւա. աոաշին
^
եքւկբոքւզ եւ երքւորղ
ղէմքերուն
մէշ
ան—
խաիբ ,
՛է ինչ
թուբքեբէնր
կքւ
փոխութ
՚ւէմքէ
՛լէ՛՛՛ք
•• Այո՚՚քէ",
թ"ւրքեբէն
ում
ա Ր ա ա սան աթ
իւնք
I
(երբեմն
րւ1՛ )
սլարղա֊
պէս
մ
ղ ե րանուանական
մ առնիկին
աոահ՜
ձեւն է միայն,
ինչսլէս կր զանենք
պարս–֊
կերէնի
մէշ, ել որեւէ կապ
չունի
աբե֊
լ
ելւսՀայերէնի
Ում
ներղոյական
Հոքովսւ–
ձեւին
Հեա։ ֊
ՊԱՏՄԱԿԱ՚Օ ՄԱՀԱՓՈՐՑ ՄԸ
.. ԵԻ ՀԻԹԼԷՐ ՉՄԵՌԱԻ
Հայնրիխ
ֆոն Շթիւլփնակրյ
ւՍՏին
կապ կր Հասաաաէ
զօրավար
Պէքի եւ
Մոսկուայի
ղեբման
նախկին
ղեսպանին
ոբգլոյն՝
Ֆրից ֆսն Տեր
Շիւլէնպուրկի
բանբերներուն
Հեա, որոնք
կ՜՚տռաշարկեն
Փարիղի
րնգՀանուր
ւմ անւ
.րին
,
միանա
լ իրենց
չաբմումին
որ մ կբա ու ահ՜
էր «Վաէքիւբէ»
կոչումով։
Ալանզ ւսպաչա
զինուորական
Հայնրիխ
ֆոն
Շթիւլ՚ինակրլ
, կբ վարանի : իր
ղին–
ու որի պաբատկանռւթիէ
նբ
1914—191 8^^՛
Ֆրո՚նսայի
եւ
1941-1942^5.
Ռուսիոյ մէշ
կաաա րահ
Շթի՛
լ՚Լ՚^՚՚՚՚կրլ
* որ Հրամ ա յահ՜
էր
ւքեցեբոբդ
ղօրաղ
ւււնղ ին ել
որուն
Հրամ անա աար
ութ իւն բ լե տաւլա
յին
յանձ—
նուահ՜ էր Աթալինկրաաի
պա րաեա
քին
՝
զօբաւէաբ
Փաոլլուսի
,
նուլկանքաէ կր
մերժէ
Հիթչէրի դէմ մաՀափորձի
մր դա–
ւլավէս՚րր
, սակա
յն սւսիպոլահ
է Հաստա
տելու թէ միայն
այս
վերշնոյն
անՀե տա—
ցա՝.ււքն է որ կրնա
ք յաշոզռլթեամր
պ ս ա ֊
կեք այն յեղափոխութ
իւնր որ պիտի յա֊
շողի փրկե
լ Գերմ անիան ա յն
ղինուո րա ^
կան
աղէտէն
, որուն մէշ մխբճուահ՜ է
երկիբր
չնորՀիւ
Հիթքէ րի
անխոՀեմ եւ
անխելք
զեկավաբութեան
:
քիոմելի
Հաւանութիւնր
աոնուահ– է ,
սակայն
• 17
Յուլիս
1–944/՚1.
այս
՚Լեբշինր
էԼիբաւոբուաՆ
րլլալոէք , անոբ
էքրայ պէտք
չէ
Հաչւււել
:
Գալով
մառեչալ
Գլուկի
, աբեւմտեա ն–^
ճակատի
Հրէսմ՜անատաբին
, թէեւ կարգ
ժր
ղալազիրներու
կալմէ^ սաացահ՜ է
մաս
նակցութեան
առաշաբկներ
, րայց կր մր -
նէււյ պաՀ սլան ուլ ական եւ
պատեՀապաչտ
՚էԻՐՔԻ
՚ ե ՚ " յ
՝•
Շթիւլփնակբլ
կր
յուսայ
՚/եբշին
պապուն
Հաժոզել
զայն։
Եւ Փարիզի
բնղ Հ անո
Լքէ
՝,րամանատա
րր
էքորոչէ
էքճռականօրէն
անցնիլ
ղորհ^ի
։
Պերլինէն,
Շթաուֆէնպէ
րկ կր Հեոա —
ձա յնէ
Շթիւլփնակրլի
սպա յակո յտին
ան
գա
մնե
բէն
՚լնղ աւգետ Ա է ՛լար ֆոն Հօֆա–
քէրի եւ կ՝րսէ՛
-—
Հէթլէր
մեռահ է • Ն՛՛ր
Գերմանիան
սկսաւ
յէսուսշւսնալ.
. . Գոբհ^ի
սկսեցէք։
Այղ
՛Լա յրկեանէն
սկսեալ
, ֆոն
Հէթիւլ՚է՚^՚ակբլ
կբ սկսի
նախատեսռւ
սւհ՜
հրաղրի
էԼորՆաւք բութեան : Հրաման
կու
տա
յ
Աեհ-Փարիղի
•է
րամանատար
՚էօր •
ֆոն
Պօյնէպուրկ
- Լենկոֆելաի
անձայն
ա
անշշուկ
ձերբակալել
Փարիղի մէշ
՚ք
՚՚Բ^ուլ
ղեբման
ոստիկանական
• ղաւլտնի
ումեբուն
պաբաղլոլխնեբր
եւ
Կէսթտփռյի
անգամներլ։
;
Մինչ
Փաբիղցինեբլւ
խոբ քունի
մէշ են
եւ կամ կբ պատ բաստ ուին ան կալին
մ րտ—
նել,
Փարիզի
՚լեբմանական
յեղափոխոլ
-
թիւնր
կքւ սկսի, երբ անգին՝
Պերլինի
մէշ,
էէեբշացաՆ է արզէն
ան...
Այւանց
ղնզակ
մր արձակելու
եւ
ա՚ւանց
կաթիլ
մքէ արիւն
Հոսեցնելու
,
Փարիղի
յ
էշ ղորհ ոգ ղերմ ան ոստիկան
ու թեան եւ
Կէսթավէոյի
1500
անղաձներր
կբ
ձեբրա–
կալռլին եւ կ՝ աբաշնո
րղոլ ին Ֆրէնի
բան֊
ար : Անոնց պետեբր՝
Օպէրկ ել
Բնոխ
մամ անա կաւ ոբապէս
կ՛արւլ ե լա ւիա
կոլին
Օթէլ
Բոնթինանթալի
մէկ լլ րա
՛է
ին ժ էշ :
Այս
ղէպքեբու
բնթացքին
, ֆոն
Շ
թիւլփնակբլ
, միչտ
բնկե բակցու
թեամբ
իբ
էալ ատաբիմ
՚քնղ ապեւո
Հ՚՚ֆաքէ
րի ,
կր մեկնի
ղէպի Լա Ռոչ-Կիւյոն,
ուր կր՛
ւլ ան ուէ ր արեւ
մ տեան
բւոնակի
բնղ էան
ուր
Հրամանաաաբ
մառեչալ
ֆոն
Բլուկ
\ մ՛ա
մբ եկաՆ է ՚Բլռւկր
չաՀելու
ի նպաստ
՚լաւսււլրական
չարժումին
:
Գնղապետ
Հ՚՚ֆաքէ
ր խօսյ։
կ՚առնէ եւ
խանգավառ
չեչտով
մր կր բացատրէ
՚ չ " Ր ֊
հ^ին
էոլթիւնր.
^Ր
՚լիմեմ
ձեղի ,
պաբււն
մաոեչալ
ել
յանուն
մ Լ ր երկրի
չաՀ երուն , կ՝առա–
շաբկեմ
ձեղի ոբ ձե րբաղաէոէք
մեր ՚>՚"յ—
բենիքր
Հք՚թլէրի
մ ենատ
ի րութ ենէն
ե ւ
գուք
անձամր
ձեո ք առնէք
արեւմ
աեաՍ
" "I
կ՛՛ւա ի
ք՚նզ
՝. անուր
ղ որհ ուլ ու թիւննե
րր :
Հիմա , Պերլինի
մէշ զօրավար
Պէքն ՛է որ
կր Հրամայէ
յ
Գուք պէտք է
Համանման
կաց
"լ թիւն մր ստեղձէ^լ։
արեւմտեան
ճակատին
՚ / ք ա յ
։ Ասիկա
րնելով
գուք պքւ
տի չաՀիք
Հա յրենիքին
ե րա խտաւլ իտռլ —
թ իւնր , ինչսլէս
նաեւ
բուք անղ ակ բանա—
կին : Բանակցոլթիւննե
բու
ձեոնա
րկեղէք
եւ
՚քել՚շ
ղբէք
էղատերազմին
. . .
Այս
երկար՝ եւ
Ոէլբերղ
ական
Հբսւլէրին
Բլուկ՝
անւլւլ ահ , երեք
րաոաք կր պա—
աաս խանէ •
- Ա
ւս֊էԱւփոբձր
ձախալաՆ է . . .
Ա աոե չտ
լ ր տեղեակ է
ամէն
բանի
է
քիասթէնպռւբկէն
Հեռաձայնահ՜
են
իրեն։
Լեոաձայնահ՜ է նոյնպէո
ղօրավաբ Պէք,
քսնւլ
բելով
րր
ժւսոեչւււլր
անյա պագ
միա—
նէոյ
Պերլինի
չաբժման
:
Ա աոեչալքէ
կ՛ ան ւչ ի ա ան ա լ սակա
լն , թէ
Շթիւչվ՚՚եակրք
Փարիէքի
մէշ
ի՛նչ կաբղա–.
ւլ բութ իւննե ր րրաՆ է , իբբեւ
չաբունա
—
կութ իւն
Պե րլին ի
քեղ ա ւքա քսութեան եւ
Ո՚՚ոսթէնպուրկի
մա-ւավ։ ո ր ձին :
Շթիլ չվէնւսկրլ
լուո է : Երեք
մ "՛բդի
կը
ճւսչի կբ նստին :
ճ՛"
չր աե
էլի
կ^ունենա
յ
մ ոմեբոլ
պլպբ—
լացուլ ու ղոզգւլացոզ
աւլօտ
լոյսին տակ :
Աիայն
Բլուկ կբ քսօսի եւ կր
նկարաւք
բէ
այն ճակատամ ա բա քէ , որ այ՛լ
ժ իշոցքւն
տեղի
կ՚ունենայ
Բանի եւ Աէն -
Լ"յէ
միշեւ։
Աանկաբհ
,
Հք թ իւչ՚ինա
կբչ
մառեչաչին
ղառնա չով ,կ՝րսէ •
–
կ՚ուզեւէ
ձեզի Հետ խօսիչ
աոան^
՛քկ՛" ձէ ՝
Fonds A.R.A.M