ՏԳԻՏՈՒԹԵԱՆ ԱՊԱՍՏԱՆ Չէ
ՈՉ ԱԼ ՄԱՐՏԿՈՑ ԽԱՉԱԿՐՈՒԹԵԱՆ
//•՝^ է
այս
^–ճրասչայձ
՜ա
I
կյլ
թ ո ՚ - ի
թկ
՜էին
մարգ
^ ,
Պոլիւ,
սււզրաՇ ,
սչաՀ
սչա1ւո։Լէէւ
(էաՆ
ր.արք1էբու
<)–աՆօթ ,
թուլ։քԼւՀայ~
կաէլաե
Հէւ
.մ ա
կե
յ ո ւ^ժ
ե
ա
՜հ գաւլափարլւՆ
Տյս .լյյ յ
Ա–~
"՚1Հր
՚^ակար
լ
՛՛՛՛չ գագափար
շ
/էւԽի
ժամ
ա՛նակի
մաա
էն
,
կլչ զար
յ
՜է
թ՛^
սւս
ււււէ վ
՛է
չւււս/ծ՝
լլաձէլչ
ււրո
^ալիք
րէաա »
լՍւ
^ , ՚ ՝ / ՛ *
կեր
^յ
&գ
Նտ
կը
րւ,րէ,^
ու
նորէն
կը
ծամես։
Լ ՚ ՚ ե լ է ք
շւււել,^
,
,,–Լ
զ՝,,լ
,ւ,֊
է
^այ
թ"Գ ռրոշայյ
:
Բայյ
շեմ
կրնար
Հանգուրմ
ել ււա
ղգո
ւե Աւ
սլա
րրե
րուէ; եան
,
որ
ԳԼ րաւգա
յՆ
՜աււ ին
ւլ
Ոշ^ն կը
\ոսի
յ ե ի ւ ի ոլկ"
՚ —
՚մԼյս
անւէ
իւս լու՚ոաՍքր
Ասաուհւայ
գէմ
Հ՜՜՝)
կը
յի
շե
ցնկ
1^(14։/՛
նաիա ււլա ւ՛ւ
ե րագմ
^^աո
"՚՜Ր
Է
Հ,
պաւ
֊Լաուքները
կարղ
մը անձե
լ՛ու , որո էէվ
է
է ո ՚ ֊ ր
ժ
եր
վւսղուան
Լար
գարա
րնե
րուե
է
՛՛կ
էչչւ
՛է
սէսյՆէիե
էրենյ
ագանգաէէոլ
Հոգին
գոււալուէ
բեմերէ
՚
Հ1Տունկի
աեգ
վսսւօգ
,
կերոնի
աեգ
~,բայան
,
ՔԼՈցի աեգ
թնղանօթ^
,
ու
այգ վաււօգով,
•^րա–
Հանոգ
ու
թնգանօթով
, ղորո
Լւււնէի՚հ
, աւսր|ւԱ ա<|–
գը Ոպաէւդի ,
եւ ոլնԼդաԵ
աաեննին
, դս յ ալք ելով
^յւճ«1–որա1յաս 1ւայ շար1նրը,
աակաւին
յարգի
յ
( ^
չՀասած
, յ աԱ^հհցԱս իրէեց ^է^^^՚րր լ՚՚^յ
այդ յարւյարարՍեըուՍ , ււայըւյ,ւ|ւ ւաւլըԱ ՚ ետ ււ՚ւ;1|–
սւէդ
է
՛՛՛ֆ
,
է
՚^՚՚՚՚Յ՛*"֊ ՚էեբ^ասլէս
:
՚Լաիւ
շունշ
աառէք , "էբելի
րնկեբհԼբ։
Տեսայ,
ուշաղրոլթ
ի՛՛
ւն
,
գբուլը
Բ՚ոլբ^
շԼ ,
թէեւ
Հա
յերէնի
ււիալներ
կան։
Բայյ
Հասկցա՛նք
թէ
ի
՛նչ
քլ ՛ըսէ
:
Այ՛՛
աողեբր
մ
եր
Հայե բ է ն բաո
ե լ
՛ուէ
՚ԷՐլ՛՜
ուած՛
ըլլալուն
Համար՝
մեն ^ո"
կը
գ գ
՚ մ
:
ե՛"–—
ա*անք
է ս
աՀւռկ
—Ա՝
եարոսլի
գէմ, անււր
Հ սմար որ
Հա
յու
թ
իւնը
կը նա
ի ատո ու
ի
Հա
յ ե
բէ, ն
աառե
բ
՛՛ւէ ՛ ՛ ւ
բաոերով՛.
է
^ ^ յ
Աւստի
,
Հ արկ
Հ
Հանրա
յին գ
աաա
ււ աան
ի կան–
շել
՛հե
րասլա
յձ
՜աււը
:
կը
մ եղւսւչ
բեմ
՚^իե րասլա
յհ
առը , սբ
փոխանօ
^կ
ղրագելու
Աաղմոս
ք"՚ղեԼուէ
եւ
Հ՚սմ
բի
շ
շաբժե
լուէ
,
էՀաամ էսէլբա կան
մարգանքնեբ
կը
կատարէ
կամ
Հ^ագաքագիտս՚կան
Հուէեբ
կ՝աո
.նէ :
կը մ
եգադբեմ
Գեբուոլա
յծ՜աււը
, որ
փոխանակ
սիրո
յ եւ եգԱէԱ
յ րութ
եան
մ ասին
իւօսնլւ։
լ
էլամ ա–
մ
ե
րէււշխո ւթեան
ու գո րհ՜ա կ
^ութ
Լ
ան
յորգւէր
կար–
գալու,
փորճ
կը
կատարէ
ժոգոփուրգ
ււլ՝։–ռակւռե~
լու
, եգրայր
եղբօր գէմ
թ
^՚ոմ
ա
^՚քւելու
,
քաղա
քական
ղորհ
իշնեբոէ.
եւ
մտսււոբական
ււ՚շիաաա—
է
ո բնեբ
ու
ղորհ ուն է ութ
իւնը
։Լա
բ
կա րե
կե
լո ւ :
Կը
մեգագրեմ
Գե րապա
յծաո
ր , որ
գ-ոխանակ
մեբ
^տբգարարնեբուն
ոճիրը
սլա
խա բա կե լո
ւ
, լե
ղ՛"–
կը Գ՛՛^ անոն^
րեր
անր՝
ոլա աճա
ո ա
րան
ե լու
Համ
ար
թէ
ոպանգը
անոր
Համաբ
կաւոււ
՚րուե
•լա։. ,
որովՀետել
խունկի
աեգ վաոօղ.
ուզք
.յինր,
կԼրո–
նի տեգ
Հբայան
ոլղեւյինք
,
•Ր
–է
"31՝
" ՚ ^ 7
թնգւսնօթ
ուղեռինՀւ
,
( խռ՞ւնկը
կբ
փ՛րկէր
մեզ
թրքական
փայր աղութ
ենէն
, կերո՞նը
,
ՔՀ"՛^
(յր) •
Կը
մեղաո
րեմ
Գե բ
ա ւղա
յծ՜աււը
, որ
վախանւսվ
ճշմ ա
բ
տ ո
ւթ
ի ւն
ը ւինառե
լու
, կը իւե
գ ա
թ
ի
լը է ղ էպ–
քերը
եւ
կը յերիւրէ
ււուտեբ՝
".րելով
թԼ Հայ
յե–
ղ ա վ։ ւ։ ի՛ ա 1չա՚)ւն ե բ ը
9ա բգարարներո
ւ
յանձնե
ւլին
ի–
րենւլ
ղէնքերր
, ՀՀտակաւին
յ ՚ ս ր գ ի
մէ^ք^ն
էՀա–
նած֊։>( 1)։
Կը
մ Լ ղադբեմ
Գե բա պա յհ՜աո
ը ,
ո
ր
էիոխանւ։/
կ
Հ
՚ոյ
՚՚Տ
Հայրենասիրութեան
գոփքը
Հ ի ւ
֊ ւ ՚ ե լ ո լ , կր
խ՚ս
յ
՛՞ա ՛լակէ
մեղ՝
գրելով թէ
իս րդա
բա
րնե
բուն
յանձնեւլինք
ոչ
մ իայն
մ
եր
՚լէնքեբր
,
ՀՀտոա
կաւին
յարգի
մէքէն
<Հո*|քօ»5֊յ ,
այլ եւ Հայրե՚նի
Հողը
մեր
կամքով
;
Այււ
մեգագրան^րներէ
ն
եսէքր
, մեբ պաՀ
ան^էն
է գի
՚ոնւււլ
թէ Ո
՛վ է այս
Գերապայհաէւը
կամ
աան՛
ձին
ձ՜առը
• կր
պտՀսւն^են
ր
Հ րապա
րակել իր
ա–
նունը
, որպէսղի
մԼ
բ
ժ
ողովուրգր
գ իանա
յ
թէ ո՞ վ
է
որ
ըսաձ^
է
մեղի
Թուրքին
*ըսաօը
կ
՛սմ
Թուրքին
11"^Լ1՚՚^11
՚՛ ^11 պաՀան^Լնք
Հրապարակել
իր
անու
նը , ղայն
ղա րձնե լու Հա
՞ար
Հանրա
յի՜հ
էղսւխա–
լւ՚սկումի
նշաւակ
:
Գերապայքէառը
ի
՚*ն< ւղէաթ
ունէր
նման
հանր
մ եղ՛ս
ւլր
ան
քնե
բ ղրելու,–
կրօնական
ղղա
^ոէմնե"–
րը
ղ
իրաւո
րուե
^էսն :
կրնար
մեղ ղատապարաԼլ
կը.
ր
-ւնական
մեղքով,–—իբ
պաշաօնն է , արգար կամ
անարգաբ
:
Ի
՞՛նշ
Հաբկ
կ՛որ
,
<է
։Աէառւա^
անաըղ
ը
եղալ-ֆ
խօւ՚քի
մր
Համար
, Հայկական
^ ա րք^.էքր
ո
ւ.ն պաաաս–
իւանատոլ
Հռշակել
, իմ գլխուս
վբայ
^ն
^
ամրողք
Հ ^ յ
յեղափոխութիւնը,
ղասալիք
կամ
անձնա–
" ^ • ՚ ք տ"յտ
՚ " ՚ " ւ " Վ ՚ –
մ՚ամտ՚նտկին
, պադիրկեաՕնեը
ունէ
,ինլ
,
որոնք
աըշիք)
փարւոելով
փաբա
վաաակելէ
եաք՝
ԱւրշիԹի
ոքէո
լեղու
մը կը
շաբմէին
, քաղաքական
դասեր
ալու
Համաբ
՚ ^ ե ղ ի
% Աոանլլ
մաաՆելու
ի կ
քագա–
(*) «ԱոտոՆած անարդաը գանոնած է եանդէպ
ձայռ<յ» . — այ՛ււ խօւ՚.քս է ոը լոՆաաՏք ՛լը կււ^է:
՛ԵԼ
հիլքա շարանակեքւէք կարդալ իք խօդք1քթը:
(Ամփոփուած «Սով. Հայաստան»
օրաթ-երթ-էն)
ՀայասէՈէսՆի
Համայնավար
կուսակ -
ցութեա՛ն
Տ՝Զ՝
Համաղումարր
քաղքենի–
ազգա յնական
գագափա
րա
րանութեան
աղգեցութեան
կարգ
՛քր փաստեր
նշեց
^ ան րասլետո
ւթե
ան
ղիտա—Հետաղօտական
Հ իմնա
ր1չնե
րոլ
աշթատանքին
մէք, մաս -
նաւո րանա
ր գիտութեանդ
Ակագեմիա
յի
րնկերային
գիտութեանց
րամնի
Հիմ -
նարէլներուն
մէք;
Համաղումարր
նշեց որ
" Ր
՚ ՚ չ գիտական
աշթատողներ
Հա յ
ԳՐ՛"
կանութեան
սլաամոլթեան
ել Հայ մողո -
վուրղի
սլատմ ութեան
կանղնած՜ են
«միասնական
Հոսանքի»
տեսութեան
վր —
րա
յ : Ա՝ ասնաւոր
սլատմա րաննե
րոլ
, գրա–
գէտներու
եւ փ ի լիսոփանե
րու
ինչսլէս եւ
աշթատութեանց
նոյնսլէս
տեսակէտներու
մէք
տակաւին
մե րկա ցուահ՜ եւ
մինչեւ
վերքր
յագթաՀա
րուահ՜ չեն Հայ Հին քաղ
քենի—կղերական
էգաամ ագրութեան
քաղ–
քեն ի—ա ղգա
յնա
կան
րմրոնումներր
:
Բաղքենի—աղղա
յնական
«միտսնա -
կան
Հոսանքի»
վնասակար
րմրոհւումր իր
" Ր
՚ ՚ չ արտայայտութիւնր
գտահ է յեղա -
աիոէսական—մողովրղավար
Ա՝ . ՚քյալրանգ
—
եանի գրական եւ Հանրային
գորհունէոլ
-
թեան
լուսա րանութեան
նուիրուահ
կարգ
մր աչթատ
ութի
ւնն երուն
մէքէ Աչոտ Տ "՛է–
Հաննիսեան
րացասական
գեր կատա
րահ է
այս տեսակէտով,
իր մասնաւո
ր
աշթա -
տութեանց
անքենագատ
օգտագորհումր
որոչ սլատմ ա րաննե
րու եւ
գրագէտներու
կողմէ՝,
Յայտնի է որ Աչոտ
ՏովՀաննիս
-
եան Ա
.
՚Հյալրանգեանի
մասին
իր աշխա -
տութեանց
մէք ամէն
կերսլով
ձգտահ է
նսեմացնել
Ա
•
՚Հյա լրանգեանի
լնկերա
յ ի ն –
քաղաքական
գորհունէոլթիւնր
,
մխտել
անոր
յեղափո
խա1լան
մողովրգասլե
-
տոլթիւնր
, գուրս
րե րե լ գա
յն
քաղա -
քային
մանր
քաղքենի
շաՀերր արտա
յ ա յ -
տող
րարենորողիչ
մրէ Ամէն
կերսլով
ձրգ–
տահ է նուաղեցնել
աղատա կան Ատ՛ Նա -
ղարեանց
ի եւ Ա ՚ Նա լրանգեան
ի գագա -
փա րական տա
ր րե րութ
իւն
ր ;
կարգ
մր սլատմարաններ
ել գրագէտ—
ներ,
ինչսլէս Վ՛ Պարսամեան,
Վ՛ Ռրշ -
տունին, Ա՛ Տէրտէրեան
եւ
ուրիչներ,
տուրք
տալով
աղատական -
քաղքենի
սլատմ ագրութեան
ամ էնէն
յատկանչա
-
կան
ներկայացուցիչ
Լէսյի
Հայեացքնե -
րուն, Աչոտ
Տ"վՀաննիսետնի
մասնաւոր
տեսակէտներուն,
իրենց
աշխատութիւն
—
ներուն
մէք
թ ո յ լ տուահ
են քաղքենի
աղ -
գա յնական
սխալներ։
ԱովետաՀայ
սլատմ ագրութեան
ել
գրականութեան
մէք վնասակար
ել սխալ
տեսակէտներր
մէքտեղ
Հանելու
ել
Հաշ -
ուեյարգարի
ենթարկելու
Համար
կեգր,
կոմիտէն
յանձնարարեց
«Հայկ՛ ԱԱ քի
Գի^
տութեանց
Ակագեմ
իայի եւ
րնկերային
գիտութեանց
րամնին
կաղմակերպել
կարգ
մր գիաական
«ղիսկուցիա»ներր
Լվիճարա
՚ա
նութիւն)
։ Ընկերային
գիտութեանց
րա
մինր
1952
նոյմ՛֊–գեկաեմրերին
կաղմա ֊
կերսլեց
երեք
ասուլիս
Լկոնֆերանս)
Հե
աեւեալ
Հարցերու
մասին՛
« Հասարա -
կական քաղաքական
Հոսանք ներր ԺԸ՛
Դ
-ա–
րու
վեր քերր եւ ԺԹ՛ գարու
սկիզրներր
Հայ ագատագրական
շարմման
մէք»
Լղե
կուցում
Պրոֆ. Ար՛ ԱովՀաննիսեանէ)
^
«սխալ
կոնցեսլցիաներ
ԺԹ
• գարու
50—60
ական
թուականներու
ռեւոլուցիոն
գեմո~
կրա տնե
րին եւ րուրմո ւական
լի րերա^ ե՛
րին
գնաՀատելու
գորհում»
(ղեկուցում Ա .
Մկրեանէ),
«Աղգային
ագատագրական
շարմումներր
եւ Հասարակական
քագա -
քական
Հոսանք ներր ԺԹ՛ գարու
երկրորգ
կէսերին»
(ղեկուցում
Պրոֆ՛
Մ ՚
Ներսէս–
եանէ) :
Գ՛իտութեանց
Ակագեմիա
յի
ինստի -
տուտներր եւ առաքին
առթիւ
րնկերային
գիտութեանց
րամ
ինր,
ինչսլէս եւ գրա ֊
կանութեամր
սլարասլու^երր
սլա րտաւո
ր
էին այգ վիճա րանո լթեանց
մէք
Լրք՚*րէն
քննագատել
կարգ
մր
սլատմա րաննե
րոլ
ել գրագէտներու
սխալ
տեսակէտներր
:
Ա ակա
յն ա յգ վիճա
րան
ութ
իւննե
րր ան -
ցան
գագափարական^տեսական
ցտհ մա–
կարղակով,
մասնաւորարար
երրորգ վի -
ճարանութիւնր,
ուր գրոլահ
կարեւոր
Հարցերր
չլուսաբանուեցան
մարքսեան -
լենինեան
աեսակէտնե
րովէ
Գիտութեան
Ակագեմ
իայի փոխ նախագաՀ
Լվիցէ—սլրե–
^իտենգ^–)
Մ ՚ Ներսիսեանի
գեկոլցումր
րնղՀանոլր
էր, ղուրկ
քննագատութենէ
եւ ինքնաքննագաաութենէ
եւ մտքերու աչ–
խո
յմ փոխանակութիւն
յառաք
չրերաւ
է
Մ ինչգեռ
Պրոֆ՛
Մ . Ներսիսեան
սլարտա -
ւ.որ էր խստօրէն
քննագատել
որոշ ւղաա -
մարաններոլ
եւ գրագէտներու
րուրմուա–
նաց իոնա լիստական
սխա^երր,
ինչպէս
եւ
Փ՚նագատարար
խօսիլ
իր սեփական
սր -
խաբերու
մասին,
որ թ ո յ լ աուահ է տա -
րիներու
լնթացքին
Հ
Պրոֆ՛
Ներսիսեան
Հետեւելով
րուր -
մուտ
նաց իոնա լիստական
պաամ ագր
ու -
թեան
ալանգութեանց,
իր «ԺԹ
՚
գարու
60–80"՚^ա5ւ
թուականներու
աղգա
յին
աղատագրական
շարմումր»
աւարաաճա
-
ռին
մէք. Հակառակ
մարքս-լենինեան
այն
տեսակէտին
թէ աղգային
շարմումներր
գրամատիրռլթեան
ատեն
իրենց
էու-
քական
խաւղեբու
կամ պատմական
^ձաբյոբգոլ–
թեանց
մ ասի՚ե
լեղու
վւա րան
լու
Համար
՝
սլա յման
է
մ աաւո րական
յուլեա
շուն
Լ
ոլա տ բա
ււ
աո
ւ թ
ի լ ն :
Ջկրց
անք
Հաոկ
Աե ել
աաոն/լ թէ
շա տ
ա ՚-ելի
բ
ա ն
պ է ա ք էր սորվվւլ
խելք
հս՚խելու
Համաբ քան կեր
պաս կամ ուրիշ
րան : Ա յո՛՛ր
ունինք
ա
յգ
սլագիր–
\փա\1նեբոլն
պէս արագօրէն
խելացութեան
կամ
քագաքագիտոէ
թ
եան
կասաՆ
եկեւլե ցակւ^ւննե
բ , ո–
րոնք կը Հ ա
մ
ա ր ձա կին գ ատել
անոնք որ
կարագի
աեղ
թնդանօթ
կր պաաբաաոեն
, \օբինաէլ՝
1ՍորՀ.
Աիութեան
մէջ\ , երր պատմութիւնն
իսզ
մանուկ
կը
ղղայ
ինքղինք՝
կարծիք
յա
յտ՛նե
լու
Համաը այգ
իբո
գութ եա՛ե
արժէքին
մասին
,
ո
բ
Հ ի ն
ււկդբուն–
քի
մը կը յենու
, —եթէ խագագւււթիւե
կ՝ուգես
,
ոլատբաստուէ
պատերագմի
:
Այո՛ , պ ա ա մ
ութ իւնր
մանուկ
կրնանք
կո
շե լ
տակաւին
, ր ՚ ս յ ց չեմղիաեր թէ Հայոց
պատմոլ–~.
թիւնր
^ իբ կարգին
,
թ ^ ՚ շ
անուն
պիտի աայ
Գե–
րապայծաււին,
ւ, բ արգարօրէն
ինքնապա
շապանու
թեան
պատ
րասաուո
ղ ժ ոգ՚էվուրգի
մ ր ^ր
յանձ~
նարարէ
վառօ՚լի
աեղ
խունկ
,
էբացա՚վւ
տեգ
Քէ"3
Ո
=
Աակէ
անկախ
, ես ի՞նշ
րսեմ
անձնապէս
^ ոբ
^անաստու
ած»
կբ կո շ՛՛լիմ
, Հեղինակ
՝ Ասաուծ"
յ
գէմ
Հանմ իտ
լուտանքներու՛։^
,
անոր
Համ
ար որ
Լայոց
պատմութեան
էլուգեմ
աալ այն գարեւ
ո~
րութիւնը
, ոբու
արմանի
է ան :
ՀքիաՆգամ
րնգ միշա րաեմ թէ գզումի
Համ
կուտան
ա յլեւս ՝
ինհ
ի <(,անա ւ։տ
ո ւած՜ ո ւթի
1
.1՛»
վե–
րագբելու
" ՛ յ գ
ի
՚ագերը
:
քլ
՛ամ
իկ
կամ ամ բո իւավա բակաե
մաբզա
նքներ
են ատոնք
, գոբս
ծ՜իծ ագելի
է
վա
րձե լ մաածմ
ան
ճաիւրանքին
նուիրուած
մարգոց
գէմ :
Պ՚որկեշ՜
աութի՚՚ւն
է
՚^անաստուած»
կոչել
իմասս՚ուն
՚^Աէ
որ
ծիսական
աւանգ ութիւննե
բէ վե
բ
կանգնած
ւէետիր֊ասիոն^
իւրա յատուկ
ել ագաա
եգանակ
ւ1՚ը անիւ
կարելի՛^
է
անբարո յութեամ ր
ղաաա–
յղարտել
գեաուն
մը, ոբ Պանրային
ըսգունուած՜
կարղ երուն
Հ ա կ ա ո ա կ
երե
Լո
յթնե
րոլ
քեն
ո ւ թ
եամ
ր
հէԼ
Դէ՛"
՛ւհ
եր
լ"՛
"1"
ր ՚"
թ " Լ ՛ "
ր ին
մ է ^ ։
լՄնացէալը յայորւյյւվ)
Շ– ՆԱՐԴՈՒՆԻ
(*)
Այս պատաս|օանս գրած էէւ արդէն, էրբ
հասաւ
Նայիրթւ,
Պէյրութի մեր գրական շսյբա–
յ>–աթերլ>–ը, որ աքւայի(ւը եղաւ պալււաըակելու
համար
Մասիսէ),
յօդուածագրիււ խելավրէսյը։ Յե
տռյ երկու խմբագրականներով հրաւտսրակ իքեր
է
Աղգակը
(դեո. չենք ստացած) , որու րողած
տպաւորութիւնը կրնաք երեւակայել՛
երր ըսեմ
թ է
Մասիս
ստիպուեր է թոուցիկ մը հս՚*ւել , ինք–
գի&ք ար՛դարացնելու, սխալ հասկցուած երեւնա–
լսւ եւ––– նաււանջելու համար ոդրագի1՚ւ; Հասկը–
նալի է Պէյրութի հայ գաւ|ութին յն»^փլումը :
Fonds A.R.A.M