I
17. 1Հս6 ՕՑտշտա* ֊ ք;\ք<1Տ (13)
աԾօ։
10Լ61^0
Հեցամս– ՈՏՕ ֆբ • , Տաբ • 22®0, Աթա– 3000 ֆբ •
1՚Ց. ՇՕՏ. 15-70
Գի& 10 ֆր •
ք
Րտոտ 1578-83
&1տքՇք6ճւ
17
1)6Շ6ահէ6
1952 Չորեքշաբթի 17 ԴԵԿ՜Տ •
շՏրդ ՏԱՐԻ -
ա
ԻւաճԽ
« 0 6943–՚եոր շրյօւն բ֊իւ 2354
Խմթագիբ՝
Շ. ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ԱՄԷՆԷՆ
ԱաԶ՝
ՇՐյէԱՊԱՏԸ
Այսօր
պիաի կարգաք
Ալի
Ֆ ՚ " ֊ " ՚ ա փա -
Լայի
Տու-չերր՝
թու֊րքե
ւրո լշեւիկ
ւլինա կց ո ւթ ե ան և
Հայասաանի
դէմ սարքուահ
յարձակման
մաււին
ւ
թանկագին
վկայութիւն
մր, որու
մասին
պիաի
իւօսինք
աոանձին
, երբ շարքԸ վերքանայ
1
Միշա ալ կարելի է ճարել
այսպիսի
նիւթեր ,
եթէ
մեր մամուլր
քիչ մր
աւեչի
՛ուշադրութիւն
գարձնէ
իր շրքասլատի
ա-եցոլդարձին
,
վւոիւանակ
խիճ եւ աւագ մո ղվ ե լո ւ սարէն - ձ՚որէն ՚.
Տարիներէ
ի վեր կր յուզենք
այս
ի
՚նդիրր,
"՛չ
քի առքեւ
ունենալով
սւովորամ ո լութիւն
մ ր •որ կր
աեւէ սերունգէ
սերունդ ;
Մինչեւ
այււօր ալ չաա մր թերթերու
մէք
սիւ
նակներ կր ւլ րաւեն
եւրո սլա կանէ մամ ու լէն ք՛՛՛գ ՜
ուահ՜
թիս ահս
յ լուրե
րր եւ աեսո ւթ իւննե
ր ր ;
Նոյն
իոկ
Հ ե՛ւա ւ՛տ ր եր կիր
՛ն
երու
ոճիր -
արկահներուն
ն կա րա գրո
ւթի
ւնն ե ր ը :
Անշուշա
որեւէ
թերթ
պիտի
Հետեւի
մի քաս -
գային
անցուդարձին
, քագաք
. ^ անտես,
ել
րն -
կերա
յին։ : Հեռ՚սգրական
լոլրերէնէ էլատ,
փասաացի
աեսոլթիւննե րն ալ տարրական
պաՀանք
են
,
ամէն
յոեգ Հ
Բա
յց , թերթր
անաէր
շաեմ արան
չէ , ո րպէս
գի։
լեցուի
պիաան ի
ել
անպիտան
էլիտե լիքնե յ։ ո վ
Աանալւլնէգ
երր
։ւ ւն։ի որոչ գաւանէանւք եւ
ուգե՚լիհ
Ի ՛իե րքո
յ էէն՚սէմէք րառեր
չեն չաւին ու
ճւսչակր
՛ւ՛ ե էէ
^|ս/ 5։
թեր
թեր որ կր նաիս րն տ ր են կեր ճա
րել
ամբոիէինէ
,- լ րաւլ րութիւնր
շւիո0ելոէի
մ սնրս։ -
ՎաճաււոլթեւէէԴի Հետ :
՚
Մեր
ում՜էն
էթւր
է
կարգի
րերել
զանոնք :
Այս
գիաււգութիւններր
կլւ վերաբերեն
այն
թեր
թերուն։
ո րոնք
ւրքօրէն
կ՝ըմբռնեն
իրենց
կոչումը
ել
ի վփճակի
են գորհօն գեր մբ կատարելու :
Արգ,
էէրեւէ երկրի կամ դաղութի
մէք թբ՛ք ՜
րագբուահ
թերթ
ամ էն բանէ առաք պիաի դառ -
նա յ իր շրքասլատի։
Հա յե լին : Պիաի
ուն։ենա
յ անռր
րո յրբ : Ագ
՚ւ
֊ա
յին թէ միքագգա
յին
իմ ասաով :
« Աչի՚Րքի
բան։երուն» տեգ տուահ
ատեն , խմ
բագիր
ր սլիտի
չմ" ԼՈ բի Հգգա յա ց ո լն ց»
լուրերու
քբապաո
յտի
մը մ էք ;
Պիաի
էլիտնայ
լայնօրէն
պատկերացնել
՚քիքա–
՚էայրին
էյւնցուղ աբձբ : Օրուան
լուրե բունէ Հետ, քա
գել,
ամվւո՚իել կամ
ն
էՀյնէո ւթեամ բ թսէրղմանէել տե
ղական։
մամո։ լին տեսութիւններբ
: ի Հարկին
պբբ–
պա
ումն եր կատւս րե լ , թղթա աե լուէ
պա
ր բե րսէկան
^ ե րթե բ
ել
գիրքեր
։
Շ՛սա լալ կ*րմբռն;ենք
ոոլ՚հին
ղմուաբոլթիւն
-
նեբբ
ել
երբեք
յաւա
էշութիւն
չունինք դաս
աա -
լուր.
Բայց , կբ կարհենք թէ միքոցնեբ
չեն պակ -
սիր,
գոնէ
կ՚սրելին
փորձելու
Համար
տ
Երբ
Թուրքիա կբ գտնուէինք
^ թերթեբբ
մի
այն
լնթացիկ
լուրեր կբ թարգմանէ
ին
տեգակսն^
մ ամ ուլէն , առանց
յօգուահնե
րը կարդալու
:
Բանի՛* Հոգի
Հանդէս
մը կամ գիրք
մբ կը
թղթատէին
, իմանալու
Համար
թ՛ուրքերու մաա -
՚-սբ , րնկեբա
յին , մինչեւ
անղ ամ քաղաք. չար -
ժումնեբբ
X
Այսօր ալ չատ բան չէ փո խու ահ , ա լս դետ -
նին
վրայ,
Պոլսոյ թէ Միքին
Արեւելքի
մէք ։
Օրինւակ , շատ մր նորոլթեանւց Հետ, մեբ գրա–
Տիներր
ունին
Տուշերոլ
գրականութիւն։
մր, որ
արմանի է ո ւսա ւմն^ա ո ի ր ռ ւթե
ան։ :
թ նամ ի թէ բարեկամ
, ան։ոնք ալ կբ Հրատա
րակեն
ուսումնասիրոլթիւն^եր
,
վիճակագբոլ -
թիւններ
, քաղաք, եւ տնէ^՚ս
.
տեսութիւննեբ
Հ
*հեռ
չենք
Հաշուեր
մ շակո լթի ճակատ բ , որ գ՛՛ց
դիրք
մբն է շաա մր թերթերոլ
Համար։
Տ՛՛՛րգ֊
մեհապէս
տումեցինք
, մենք մեր
մ էք ,
մեր
բակին
ու բսէնկալին
մէք ամվւուիուելւ՚վ
% կամ
շատ
Հեոուն։եբր ս՛ա աէւ1ւելով :
ՊատուՀան
չի պակսիր
, Լայն Հայեացք
մր նե -
աելոլ
Համար
մեր բոլո րա իքբ : Մեր բնակահ եբ -
կիբներուՂ։
մէք :
Աեր
Հիմնական
չաՀեբն ալ կր թելադրեն
լրր–
քօրէն ։ք*ակեք
ււէ
ւս
անռրաստանբ։
Մ ՚սնւաւանդ
ա
յնւ ե րկի րնե րունւ
մ էք ուր տուն -
աեղ
ենք եգահ Հ
* -
5.
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԿԸ ԲԱՆԷԻՆ
.. -
Վերքերս
Ասիոյ
մողովոլրգնեբն
ալ մողով
մը
գումտբեցին
, յանուն
խաղաղութեան
;
Այս
առթիւ
թուրք
բոլչեւիկ
բանաստեղհբ ,
Հեռադիր - քերթուահ
մբ
կ՝ուգգէր
Պ. Պբաունի ,
ամեբիկացի
զինոլՈր
ի Բ.որէա : Անշուշտ
այլա -
բանօբէն։ :
ՀՀ.
Մի՚սբ-ըբ Պբաա-ն,— Հարցում մբ ունիմ ձե–
ցի
Հոկտեմբեր 2ի երկռւշաբրինւ. — իրիկուաԹ
ժամը 5 ի ն Ի ՞ ւ ն չ կը բանէիք փորէայի մէջ» :
Փաբիզեան
Հանգէս
մր,
ՕտքշոճքՇ 1
Յ
Հ՚՚ՏՈէՇ ,
խո րասլէս
նե բ շնէչո ւելով , իր կարղին
Հետեւեալ
Հե
ռադիր - քերթուահներբ
խմ բագրահ է .
Խորճրդ. ցինտւոր Պոպովի, Մոսկուա «Տա–
վաբիշ
Պ՚^սլով,
Հարցում
մբ
ունիմ
ձեղի.
1939
Աեպա. \^ին
Իրիկուան
մամբ
5ին,
ի
՛՛նչ
կը
բաժնէիք ԼեՀաստանի
մէք»
է
Մաււեշալ Սթ-ալինի , Մ՚ոււկուա
^Պապիկ
ԼՄեհ
Հա յր^
մողովոլրգնեքու
•
Հա րցում
մբ ու–
նիմ
ձեզի.՜–
1939
Օգ
՛ոսաոս
23ին,– կէս
գիշեբին
-
ի՛՛նչ կր բանէիք
կբեմլինի
մէք»
։
Պ– Մպոթռւվի, Կրեմլին
«Ընկ. Մօւոթով , -
Հարցում
մբ ունիմ
ձեղի։
1940
Նոյ–
\2ին ,
կէս օրուան դէմ
Ի՞նչ կբ բանէիք
Պերլինի
մէք»
I
Պ– Մորիս Թոբէզի, Առչի
^Ընկե՛ր
Ւոբէգ,
Հարցում
մբ ունւիմ ձեգի՛
1939
Հոկա–
(>ին
Գիշերուան
դէմ , - Ի՛՛նչ կբ բանէիք
Շոնիի
մէք» :
Նկա տե լո ւի ո
բ
չատ
քի չեր պիտի
կրնան
լու հել
այս
Հարցում - Հանելռլկնեբբ
, թեբթը
պաա՚սս -
իւաններնւ ալ կր տպէ •
1939
Աեպտ. \%ին։ կարմիր
բանակբ
կբ
գրալր
ԼեՀսւստանի
կէ՛՛բ,
մնացեալ
կէ՛ն ալձգե -
է"Վ
Հիթլէրէ =
՚՛՛ •
1939
՚Օ՚լոոա
՚
23/՚1՛
կր սաորագբուէր
՛լեր -
մաՂեւխոբՀբդային։
գաշինէքբ։ Այս աոթիւ
Աիալին
բամակաճառ
մ բ 1լ^ւս ր տւսսանէ
ր ի ւիառս
ՀիթքէրԻ
՜
« Գիտեմ թէ գերման ագգր
ռբքտն կբ "իրէ
իր
Ֆիւրերբ
(Առաքնորդ) : Ուրեմն
բամակս կը պաբ–
պեմ
իր արեւշատութեան
Համար՛» :
1940
Նոյ–
\2ին Աոլոթով
փառաւորապէս
կը ճաշէր
Հիթլէրի Հետ, Պերլինի
մէք,
իսկ
թո
րէզ գասա
լիք :
Ր՛ո յլ կ
\ո
ւտա՛^
ք
ոբ Հարցում
մ լն ալ ես ուգ -
գեմ.
Հանճարեւլդ
Աթալին,
ի՛՛նչ
կը բանէիք,
1920
Գեկտ՛
2ի կէս օրին, երբձեր լիազօբբ
Աի լին ,
սէռո 1 էէէէլ բե լ կո լւււ աբԱլեքս
անգր
ա սլո լի
գաշնաղիբբւ
Ի՛՛՛Լ չ կբ բանէ իք
, աոտուն
կանոլխ կամ իրիկ՜
ուան
դէմ, երբ ձեր լիաղօքներբ կբ
ստՈրագրէին
1921
Մ արտ
16/ք
(Մ ո։ւ՚կուա) եւ
1921
Հոկտ.
13/
(կարս)
խայաառ
։ււ կ դաշնադիրները
,
ի բ բ ե լ
տա -
պանէ։՛ բա ո
մ
ին՛ ո։ ճար
Հա յւսստան
հ :
Երբ Ա՛՛ինէ անգամ Ա • Բէմալի կբ պարգեւէին,.,
ՎԱՀԷ\
ԱԶԳ • ԺՈԳՈՎԻՆ
մէք բուռն
միքագէպ
մբ հա–
դեցաւ
Փբակայի
էէատին
առթիւ
՚.
կաբմիրնեբբ
կհու
իսօսքեբ
ուղղեցին
գաՀլիճին գէմ, •^ոստիկա
նական
վարչութիւն»
կոչելով
գայն։
Ներքին նա -
իսարաբբ
յիչեցոլց
Փբակայի
կախաղաննեբր։
կար
միր
ե
րեսփո
իսան
մբ
ըսաւ թէ
Հոճբագո
րհներբ կա–
ռավաբականւ
նստարանին
վյւայ
կբ
գանուին»։
ԼԲւււռն
բոգոքնեբ՝) :
ԳԵՐՄԱՆԻԱ
Արաբնեբռւն
բարեկամբ
պիտի
բլ
լայ ^ երբ վերաղտնէ
իր անկախութիւնը
,-
այս
իմ ասաով ճառ
մ^
խօս եցաւ
հանօթ
ելմ աագէտբ ,
Տոքթ. Շախա
,
ռր
Գամասկոս կբ գտնուի
այմմ :
ՈԱԿԻՆ
500.000
ֆր ի բարձրացաւ
Բշ.
օբ ,
(11.000
ֆր . աւելի նախոբգ
ղինէն)։
Նաւիքոլէոնբ
կ՝տրմէր
3800
(նախապէս
3750),
զուից •
ոսկին
3750,
սթերլինբ
4620։
Թղթագրամ
տոլարբ՝
406,
սթեբլինբ՝
1025,
զուից.
ֆրանքր
94.50։
ԱԶԳ– ԺՈԳՈՎԻՆ
մէք բուռն
վէճեբ
հագեցան
եբէկ
,եբբ կբ քնէնոլէբ Պ– Փինէի վճռական, պա -
Հանքր
ՎստաՀոլթեան
քտլէ կամ Հբամարում :
82
ԳԵՐԻ)քԵՐ
սպաննո՜ւեցան
,
120
Հոգի ալ
վիր
է ^ ֊
ա
։.ո
րո
ււ
ն, բմբոստութեան
մբ
Հետեւան -
ք.վ, 7^.ափոնի Փոնկրամ
կղղիին
մէք ;
Հեռագիրբ
կր՛՛է թէ Հի՚^Ո–
Բոբէայի
9000
գերիներէն
Յար
զինեալ
րմ բո
ււա^–
թ ի,.նմր սարքահ
էի(Լ ել պաՀակ–
՚-՚՚չԸ
սաիպուեցան
կրակել
յ
ԹՈԻՆՈԻԶԻ
Պ Է 6 Ը
ՄեՐժե8
^ՍՏՈՐԱԳՐԵԼ
ԿԱՑՈՒԹԻԻՆԸ
ԱՆՈՐՈՇ է
ՏԱԿԱԻԻՆ
՚^ւ ՚ **Ր իրիկուան
թեբթեբը
իսոշոբ
խորագիբ–
ն։եբռվ կ՝աւետէին թէ թ՛ունուզի
պէյբ
սաոբագրահ
է կարդ
մբ սլա շտօնա գիբներ
ինչպէ" եւ բաբե -
նոր^^գումներռլ
հրագբին
Հ րամ ան ագի բ՛՛ե րէն եբ -
կուքբւ
Այս
ր ՚ - ր ը կր տրուէր
ֆրանս.
մարգպանին
եւ
պէյին
աեսակցութենէն
ետք որ տեւահ էր մօա
մէկ
մամ։
Շատ
չանցահ
ուբիչ
Հեռագիբ
մ բ կ^րոէ ր թէ
պէյբ իսոստացտհ է , բա յց չէ ստո բագրահ եւ թէ
մարղպանբ
Փաբիղ
կուգայ,
վերքին
փ՚՚ր-ձ
մբ կա -
տարելէ ետք % Առաքին
Հեռագիբնեբբ
կբ վեբա -
բերին քաղաքապետ
• եւ գաւառ,
մողովնեբու
; Ոչ
մէկբ
աբմէք
ունի, եթէ կնքուահ
չրԱայ
պէյին
կողմէ :
ինչպէս
կ՝եբեւայ
, կացութիւնր
անորոչ է
ղեռ։
Մարգսլանին եւ պէյին տեսակցութեան
ներկայ ե -
գահ է վարչապետբ։
Հեռագիրբ
էլբսէ թէ բացա ՜
"՜ԻԿ
իք."Ց՚՚՚^Ր
^եռք առնո ւահ էին պալատին
շուբ–
քը : Մ աբգպանբ
պաՀան քեց
սաո րագբե
լ կարգ
մը
պա շտօն տ զ ի՛րներ , որպէսէլի
վե րսկսի
երկրին
ւիար
չական
կեանքբ;
Պէյբ խոստացաւ
մինչեւ Եչ՛ սէոռ–
բագբե
լ
60
չափ օբինա գիհն եր ո բոնց մէկ
մ ասր
առկախ կբ մնար
եբկոլ տաբիէ
ի։ ՛թ՛բ
՝•
Մի^՛ չեւ
մամբ
20.20
ոչ մէկ թուղթ
/լնքոլահ
էր–
Աւելոյւդ է բսել թէ ա յս նռր ձգձգում
ը
հանր
ապաւորոլթիւն
գոբհեց
Փարիգիք մէք; Երէկ ան -
Համրեր
լուրեր կբ սպասէին,
մանաւանգ
ոբ արա՚ր–
աս իական
պե տ ո լթ ի ւնն ե բ ր ամ էն
մ իքոց կբ փոր -
ձեն Ագգամողովին
առքեւ, ի խնգիր
միքամաոլ -
թեան :
X
Նոյն
օրբ կոիւ մբ աեգի
ունեցաւ
Հաբաւ -
թունուգի
մէք, քագաքէն
600
քիլոմեթր
Հեռ^ոլ
^
ափբիկեան
Տբիպոլսոյ
սաՀմանին
վբայ, անապա -
աին։ մօտ
։ Ա պաննուեցան
1 1
Թունո
ւզց ինե՜ր :
ՄԱՐՈԲԻ
ԽՆԳԻՐԸ
ԱԶԳԱԺՈՂՈՎԻՆ
ԱՌՋԵԻ
ՄԱԿի
Բ՚ողաք՛
յանձնախումբին
Բշ.
օրուս^
նիստին
մէք , ^^նուեցաւ
Ա աբոքի
իսնդիրբ : Անղլ
*
պատուի րակբ ճառ մ ը իսօսե լով
ղիաել
տուաւ թէ
Աղւլամողովբ
Հվտանգաւյոր
ճամբու
մ ր մէք կլ»
մանէ քննելով
այս իսնգիբբ ոբ կբ շաՀագբգռէ
մի–
ա յն
Յէբ ան սան» : Պաաո լիր ակր , որմ
իեւնո
յն
դիր՜
քբ բռնահ էբ Թունուգի
Հարցին
մէք,
եղրակացռւց
թէ իր երկիրբ
Համաձայն չէ ^ո բ ՄԱԿ
ր
միքամտէ։
^
Մ արոք
որոշ
ղերի շխանո ւթիւն կբ վայելէ
, դաշ–
նագբուի
Յէրանւսայի
յանձնուահ
է արտաքին
քլոր -
հերու
ւի ա ր չո ւթ ի ւնբ , Հետեւաբար
մ իքաղգ • թնգ իր
չէ երկուքին
միքեւ
հաղահ
վէճբ ել չիյնար
ՄԱԿին
իրաւասութեան։
տակ % Աիքագւլ
• խագաղութի՚ւնբ
ե
ապաՀովութիւնը
վտանգուահ
չեն Հիւս •
Ափրիկէի
մէք : Հաբկ է գագրեցնել
Հռվանալ՚ռր
պեաու -
թեանց գէմ ուգգուահ
գիաոգո
ւթիւննեբ
բ արոնք ու
բիչ
բանի
չեն հա,այեր եթէ ոչհանրացնել
յաբա -
բերո ւթեանց
չարռւմբ » :
Պելմիոյ
պատուիրակն
ալ միեւնոյն
աեսակէ -
տբ
յւս յտնեց ; Իսկ
ին գոն ե ղի՛ս յ ել
ԼեՀաստ՛անի
ներկայացուցիչներբ
ումգնօբէն
քննադատեցին
3)բան։՚սան : Առաքին բ գիտել
տոլալ թէ յանձնա -
խումբին
անգամներուն
մեհ մասբ
կո լլմ
՞ււ
ա կ ց ո ւ -
թիւն
կ^ինէ ինպասա
Յէր"–՝–– ոա
յ ի , թէ Մարոքի եւ
թէ
Թռւնէոլղի
խնգիբներուն
մէք։ իսկ լեՀ պատ -
ուիբէէէկբ
^իմպերիալիգմ»
վերաղբեց
Յէրսնււտյի եւ
Մ .ՆաՀանւլնեբռԼ՚Լ : Ամերիկեան
պատուիրակբ
Ա
՛յս
առթիլ ալ իսնգբեց
վսաաՀոլթիւն
յա յտնել
3>Լ՚ան -
" " ՛ յ ի ելՄ արոքի
մողռվռլրդնեբուն
որպէսղի Հա -
մաձայն
ին ;
Ե
^ապՂպի
վեապիՕէէաԱ
Ատլանտեանի
ԽորՀուրդին
20րգ
նստաշբր -
քանին
առթիլ
^ որ տեղի
ունեցաւ
Շայոյի
պալա -
տին մէք, բացման
ճառբ խօսեցաւ
Դանւիոյ արաա -
քին նախաբարբ^
*9 •
՚Բրաֆտ
, չեչաելով թէ ՀՀցս՚րդ
ձեոք
բերուահ
արգիւնքնեբբ
թ ո յ լ կուտանւ վստա–
Հոլթեամբ
նայելու
ապագային։
Նոր աչխաբՀ
մը
Հիմնելու
Համար,
ամէն
երկիր պէաք է զոՀոգոլ -
թիւններ
ստանձնէ եւ Հրամաբի
ազդ՛
ղերիչխա -
նութեան մէկ մասէն։ : Ոմանք
կ՚՚ոլգեն
որ
երկուքի
բամնոլի(լ
Ատլանտեանի
գաչինքին
անգամ1երր։Ե–
թէ անանց բադձանւքր
կաւոարուի
, յսււէտ
վտան։
–1
գուահ
պիտի
բլլայ
մե՛։
առաքելոլթիլնբ
:
Ուբեմն
յանձնառութիւնէ
սաանձնւենք
իրարու
Հանգէպ որ -
պէսղի
մեբ էլինակցութիւնր
անվթար
մնայ , ինէ
վէճեր ալհագին
մեր
միքեւ։
Ձմ։^ռն։.։նք որ եթէ
նոյնիսկ
վտանղբ մօտ չէ նէերկայիս
,
կացութիւնը
կրնայ
փսխուիլ
արեւէ ատեն։
Տակաւին
չենք
Հա
սահ առաքագ-բուահ
նչա՛ն ակէ տնե բուն
յ
Հաւասա -
րակչռութիւնբ
իբագորհուահ
չէ ռեռ։
Բայց ա ր օբ
խագագութեան
մեբ յոյսերբ կր գտնուին
ււ։քեւ>7 ա–
մ՚ուբ
Հիմքերոլ
վրայ »։
^ո՚՚էնսայի
արտ. նաիւարէսոր
, Պ–
Շուման։՛^
Fonds A.R.A.M
