Page 248 - ARM_19-1947_04
P. 248
որոշակչի աղգեցութիւն կք՛եց ոա լսական բարձր ֆոխաճ ծաղկեպսակի
մշակոյթի ա լան գութ իւննե ր ով առաջնորդուող ա
բեւելաՀա լ թատրոն ից եւ. Հ էնց ա յգ թոլերին էլ
(ՄԱՀՈՒԱՆ \5ԱՄԵԱԿԻ ԱՌԹԻՒ) վեր շն՛ա կաճապէս կաղմակերպուեց որպէս առաԼ ֊
-
նա կարգ գ ե ր աս ան ո ւՀ ի : Այգաեղ թ ա գ ա ց մեծա Ացոք մաՀը յագթանակ մբ տարած չյըլյար
գ ո յն թ ատ երգակն ելոլ. Աոլնգուկեւս՚նի եւ. Տիր
Աաեւ.
(ԱյփռՓռԱԱծ Սովետական Հայաստանի վաԼոատէի թ ա տ երգո ւթ ինները . հնչաէս Հաա/>՝•֊>• ր կեանքի վեչվալոյսի, երբյս* Աա ..
ամսա՜րհրթէւն թ ի ւ Ցւ ճաշակեց Շէյքսփիրի եւ Շիլլէրի գո,րծեբի Հմայ - յ է աբգէն իբ գերբ Ա աւարտած֊ իր ա
գասս,րութեան Մ1անլ։ Կբ ցաւինք որովՀետե.
եւ Հնգ֊
\932թ ԳաՀիբէում, 75 ա այ, եկան Հատակում ՔԸ ական մարւինք։ Բայց այգ ցտւր խոր կսկիծի
վախճանուեց Հայ բեմի
ամենա՜չքի ըկԼոզ գեբա Մ իրանա յ շ ր ոչ միա յն օժտո ւահ՜ էր բեմ
ան ո ւր ան ա չի տ ա գ ա ն գ ո վ , ճկուն ու. Հմ այ է շ պա վղու\ կը փոթուի երբ գ^՜նէ մաՀյէվիբ կոյր մա\ւ֊
սանուՀիներից մէկը Տիկիե Աիբաև՚ոյշը : I րս ւՀ ո լ չ՜– որ Հ քով գ ա յ չ ե ւ ֊ ձա յն ա կան Հարուստ գաղւ* կուգայ Հնձել կանանչ արեւ մր գ ե ռ իր
Սիրան տ ո ւե ա էհ եր՝ո վ ; 1 զեւիին չՀասած , կա գա յ զգետնել խոստմնա լից
" յ ւ ճ Լ պա ակա՛ն ած է Հայ թատրոնի այ Պ է - կլեանի Հետ շբԼեց Պ ա լքանն ե րյյ եւ Հան ֊ տաւթգ մբ իր բեգմնաւորման իսկ շր Լա՛ն ի՛ն մէԼք
նտաերկայկաացրուգցիչնետրաին գան գի , որոնք շնորՀիւ. իրենց ա\ ճիշգանչսլէս փո թոր ի կը կուգայ տապալել մրգա––.
>ա .ակսալաէց եմնէԼ։ թոՍղիլ գ է ս եկաւ սչատասխանատու գեբհբում % Ե՛֊ Ե֊
Հայ բեմակա՛ն արուեստի պատմութեան Հետք
գիսչաոսում էր Հմայիչ ձայնով անմաՀացրեց չատ ՛առ մ.ը որմէ գ ե ռ շատ բերք ու բարիք ոլ
բանւո յ շ ր եղել է արեւմ տաՀայ թատրոնի սկղբնս Տի գբ ան Զ՚-ւՀա ճեանի «Լէ պլէ պի&(&Ֆ : նէ ին սպասելիք տարուէ ասա րի , իր աստիճանա
կան չրԼաէնի ամեն՝ափայլուն աստգեբից մէկր *տ քէն տ ա ն եկան մ իւ քանի անախորժ դէպքեր՝ ա֊ կան ասունութեաւ. Հետ Համընթաց Հ
առաԼին գերասանուՀիներից , որոնք*. արՀամաբ • մո լսսսււ ամ ա նա ւ է էէ %ոլրգէնիԿն պար Ամե
յայտնի կուգայ/,
Հելով Հասարակական կարծիքր , գէմ գնալո՛վ ժւ (ամուսինը իաալացի .սաէս Հ Հէք աղաս
րիկլմեկնելէն
մ ան ա կա շր Լա՝ Լ ի ն ա իւ ա պա շա ր ո ւմնե րիւ ^ գէն գոե ԼռւթակաՀա ր \թիկոսիա\Լ Էր ուրկէ ունէր օբ մը աոսվ գոյ՛ ձ ով մը
ցին տ գի ա ո ւթ՝ ե ան թանձր ք°ղբ ել Համ արձւ ք 2 որդի՝) * անգրանիկ որդու մասՀը* մի պաՀ մթա աեսն զիկը.– եանդավառ եւ յուսալից կ՝եյ.թաի
իր
ոստումով բեմ բարձրացաւ * յան՛ուն Հ այ թատե գնում են նրա կեււձԼքը։ 1897/՛^ նա վերԼնա-պԷյ Հհ ո լոր գաղութն եր ո լ մէչ ընծայաբերելու /,,,
րական արուեստի զարգացմանն՛ : բաիսաբ կա՛պում է կովկասաՀայ բեմի Հետ Հ Հոսքն ձ֊ազիկքւեըու աո սվին փունչերՀ, իբ մաքի
Աւե լի քան՝ վաթսուն՝ սա ա բ ո ւա յ իր գործո լ\~ *Հյբա անկ՛ման խաւրը ծ ա փ ե ր է իւչում Կ ո վկա - քաղրաՀամ սլաուղները։ Ուրախ էինք լսելով
Ա իրանս յ շ ր կերտե լէ ի
ն էութեան բ ն թ տ ց քո ւմ ո,Րա" " Ի է Հ ա յ է Ռուս , Վրացի ագՀ.\բէքանցթ բոլոբ թ,ժ– ՆիւԵորքէ մէչ իր գաաՆ յաքողո ւթ իւն ը : Ուղե ,
գե բեր որոնք
քանի տա ս՚հ Լակ գժաւարին տ. երա ս է բնԼ րից ել գիմ ան ում է ամեն ա իւ ստ ա պա — լորվմեան մը ընթացքին կը գ բ է բ թ ֊ Դ ճիչդամիս
ՀասնԼ քննաղ ատութեա\Լ՚ը : Ա ի բան ուշը սքանչելի է մ ը \ ո ա չ – ՀՍիրելի վ ա ր ղ ա , դիր" արդէն լալ
փառքի կոթողներ յաւերժացևում են նրա անունդ խաղում Օստրովսկոլ «Ամեգ մ եղաւո բներ բ» ի
Նրա կերտած Մեգեան , Աաֆֆօն* կրուչինսձ, յ լ լ ^ Աոննգուկե՚տնի «Պէպոյ»ում : չէ է ներկայս արագընթաց շոգեկառքի մը մէ -
մանաւանգ Մարգարիտ կոթիէն* մնում են Հայ կ րա տ ս է ա& բոլս– գերերի մէԼ* Աիրանուշր ՚շէնգոելոլս տես աւելի վատ պիտի ը լ լ ա յ : Ներս,
բեմի պատմութեան ամենա փայ լուն էԼեբը* իկ կարողացել է տալ իր Հերոսների երբեմն մի– ղակա եղիր։ Ես երկու ամիս յետաձգեցի Եւրո–
Հտմլէթբ աննախընթաց մի երեւոյթ էր Հայ իթ– միանց Հակադիր ու տտրաբերժ \\ կա բ ա գ ի րնե բու սլագարձիս թուականը ել Փետրուարի առաչին
կանո ւթեան Համար։ \ բտբգ Հոգեկան աշխար Հ ը իրենց ամ բողիւ - կիձւն միայն Փարիզ կ՚ըլլամ : Պիտի ինամ
Աիրանուշր Հօր իո բղա կան անունով Աերոէէ թեւ թեամբ՛ Տ ի ի յ գ եւ Պոսթըն ալ մէյմէկ նուագաՀաեգէ,
\յախնլլ1–
կանթարճեան ) ծնուել է 1857/՚^# Պոլիս՛. Օբփ՚ոբգքց ք*բ բեմ ական գո\րծ ո ւձ՝՛է ո ւթեան ամ են ա Հասուն տա։ թ֊ումաճեանը Հոս կատարեց այն ղերը զո
կան կրթութիւձւ ր ստացել է ք-երայի յի հգպրւ– դոն կատար
իշսփչքա՝»
վար մա.րր աան՛ն ոուժ ւմ - ապա ք– ան կաչթ ի ի թագա շրԼանաւմ , ան կատարեց մի խքւզախ քայլ 1 Հետե -
ցում եւ ֆրանսական քոյրերու <Տ,Աէնթ –֊ելով Ա առա Պ է ռնա ր ի օ ր՛ին ակին - փո րձեց կա - եցԻ,Ր Ի^ձ Համար Աարսէյլ : Վերա
Հետ»։
վանքում ; աաբել Համլէ տի լրին գերը դաձիս նորէն կենացդ կը խմենք իբ
Ա ի բ անուշի ա՝1վիճհ լք. տ՛ա զանգը նրա Հ ամ ար Այս քանի մը տողերը ցոյց կուտան. իր մէ
*Լան.քի ս սւ Հ մ ա՝Լ ափակ միԼավա յր բ ո չ միսյն գոգելու աչխոյմը, որ աՀա կը չիվի յանկարՆ
չեն կա ր ո գա ց ե լ մ ա բելԼք ե րո րէ ի ա շխարՀ իկ կեան ա պաՀ ով եց յ ա Լո գ ո ւթ ի լ\1 : Ո մ անք Համ արում էին վւսլաժամ մաՀոլան խորշակէն ; Գաո1ն՛ է կոըո
քի տենչը է այչեւ աւելի եւս բո րբո քել են ա յն : Ա իրան՛ս ւ շ ի Համ/էթր նրա գլուխ գ ո րծոցլէ (Գե - տրչատերուս Համար։ Զ՛ուրս տարի աո ու 9 մօտէ
Այն շբԼա.յ.ն է ր եր բ նէոր էր ձե ւա ւո ր ւո ւմ ս - ղուն ի 1908 թիւ 9) , ոմանք է լ գտնում էին որ նա ճսհչցայ զիսքը Փարիզի մէչ, ու,ր կոլգայի Հա
բե ւմ տաՀայ թ ա տ րոնբ ; \,եբկա բացում Լ երր Հ •ներկա յաց րեց մի Համ լէ թ , որ իրե՛նն է ( Մ" ֊ (՚ ճ մեքդ մը սարքել Օրիորդ Հ– Թո րո սեան ի ՚Լախա
րուստնֆրր ո լ բնակարանների սլա ա Լ րից գուբս ^ 1902 թիւ 1 ) ։ ձեանոլթիմեով եւ օժանդակութեամբ Ս իփան կո
լով , գառն ում է ին ղա յն Հ ա ս ա ր ա կո ւթ ե ա՝ և սեվ^ս– Սիբանոյչշ թք զգացել էր հ վ ա ւո ւս ր ա Շ միւոաո երգչախումբթն՝ որուն ղեկավարն էր
կաղ՛ութիւն ատ ո ւո լթ իւ—
% Մ ի՛ա յն՝ ղուա րճացնե լու Հ մ\սբ յանգոլգն՝ քայլի ամբոգԼ պատ աս խան ճշմարիտ ա ր ո ւ ե ս տ ա գ է տ ի Հոգի մը ել արուես
թ ա տ րե բալո ւթիւննե րին՝ փո խա րին ում է ի *լրո ՛յ՜ր եւ եր կար օր էն ուս ո ւ.մն աս իլ. հ լ էր Համ լէ թ ը տակցի վեՀ անձն ո լթե ան մը ապացոյցը տոլս
ձ–"–•յ՛. ե րով որան9
պա կան գգաա սսաա կանկան թ ատ բեր գութի գրած ծա՜Լ օթ աֆարավ ամբողԼ & է յքսվ* ի Տ՛ի Հե տ : « Հյ է յ - այգ աոթիւ , տոկոմն բարեկամութեան՝ մը Հիւէր
ինք֊ւոա ԷԼ
՝* ոգեցոլիթեամբ Հայ Հեղինակների Ք*1 փ ի րի՛ Հ՜– արած ա յ ս գե –\ո –ո վկիանոս էր՛– է որի մ գնելով : Եւ ի՞ "ք ա՚կեղհ– սրտազեղումով կողնակ
րոյն գ ո Ի ծե• Ր բ , նո լ ի ր ո ւած աղա աո մ ա կան ահցեա - կամ ո վ ուգում է ի խորէ I. եւ յփել գուրէր զիս Մարսէյլի մէչ, ն՚ոլագասըաՀի բեմի՛՛
լին։ • •՝՚1 / ՛ ֊ ՛ – . . -* ո քոլդորգր ցաեկաէոլմ Է ԼԹէոգիկ , մխայ, երկսեռ եր՛գիչներուս աո.չեւ , Հազիւ տար՛ի
Բեմբ դառն՛ո՛ւմ էր Հասարակական կեանքը * Ամ է՛հ ուն Տարեցոյցը 1907)։ - ,Ւը ա.ւաչ չ.։լ. ...–V I. ո լագաՀ ան գէ ս ին առթիլ ,
տ ր ա մ ա գ ր ո ւթ ի ւն՚լ երր արտացոլող մի գործօն I 1912/»– էը որ Հա ք դերասանական խմբի Հետ ՛որուն՛ կը մաս՛նակցէր «Արմենիա» երգչախումբը։
Պատմ ական սւ ց ետ լի փառքի գովերգում ով , Հայ մեկնեց քհուսաստսւԼ , մէկ կողմից ռուս խաւաս տա —
արձակօրէն՛
ււ/ ատա •ւէբճ երի Համ Ըւկերական եւ անկեղձ֊ Նկար՚ագրովը , ինչպէս
պ ւ ;–. մ ո լագի ան նա իսա պատ ր աստում էր մտքեր ր ամէն տեղ, Մարսէյլի մէչ ալ կրցաւ չաՀիլ Հա -
ազգային՝ աաչատաալ ր՛ա կան պայքարի Համար , ՜՛ա - ցուցադրեց իր ա;, ո ւե Ո ւո\՚ւ ^ միւս կողմից մօտիկից
շւիուելով^ ռուս առասԼաւոբ թատրոնի Հետ. ի լրա մակրանքը, անխտիր ամէնուն որ՛ոն՛ք սաՀմռկաձ֊
սրտաճմլիկ
՚կ՚եկւ գներով յ ղ ի ւ պա գա յ ի Համար : կը մ՛ն՛ա՛ն այս սլա Հոլս , իր մաՀուան՛
Հա\Լգէայ են՛ գալիս թատերական այնպի սի սյՀ– ցրեց նրա մի շարք կոալմե րյՀ :
քքւոլսական մամուլն ու Հասարակութիւնը ա— բօթին ավել •
քի րնկնող ուժ՛եր, ինչագիսիք էին Պէշի՚կթտշլեա ֊ Միելնոյ՚ն՛ սրտաբեկութեան տակ •գրուահ– այս
4ը , ք>ովլ) ,ա, թէբղեանր , Պետրոս Գոլրեանբ եւ մ ենաԼե ր՝մ գէաՀատականնե ր տուեցին Ա իբաԱո յշի Հակիրճ տողերուն մէչ դժուար է ինձ պարզել աբ–
ուրիշներ , դերասաններ ալ բեմավարներ Ա րւ իւաոին : (յա ալբեթէ նո ի պիսի փա յ լուն յ ա Լո ղո լ -
իմ իւն ունեցաւ իվ չպէ ս Պետրոս Ադամեան ր 80«/ - ժԷՔճ ե երամ շա ա կա՛ւ, գորձ-ին ՛որ իր որակով թէ
պիոն Հէքիմեան , Ատ . էքշեանբ , Պետրոս Ադամ քանակով ուշագրաւ է արդէն, Համեմատած– իր ե–
եան ը , Ֆասուլիաճեանը " ը ,, • Հ. Վարգովեան\ը , կա Լ՛ թուականներ ին
Ղ՚էպի
Մ ՚ւաղռաաքյռաէ՚բ ^ կեա՜եը ուրիշներ % Ո»՚՚ւաւաաաեան քմաասմաւ, –֊լը բա րրձւբճ.բ գւ,լնաՀ աա եԿլւ ով նրա րիտասարդ տարիքին : իտալացի վարպետներու
.
եւ վարող մօտ իր երաժշտական ուսումը լրացնելէ ետք,
թատրոնն է ին Գ1 ւմում ո Հ միլ աւլամաբդիկ Մ ար գա րի տ Կ ո թ իէ և Լ փամ ե լիագաբդ Տիկինը) ,
այլեւ մ ի՛– շ այդ կիսաՀ ա ր բեմ՛ական կեանք կ լա բան ( ՛քաւար բ ւ ոցապետը) . Կ րուչին սն (Անմեղ օգտոլաձ֊ է նաեւ ֆրանսական՛ արդիակա՛ն դպրոցի
կանայք։ Տիկի՛՛ Արուսեակի օր՛ինակով բեմի։՝ են Օղաւոր։ննր ) , Ա եգեաև՝ եւասյլն. նրան Համեմաս ֊ արուեստէն ու թէքնի՚քէն։ Հաւատարիմ մնացած֊
նուիբլուաՐ Հրա՚չեան , ԵրանուՀի դ-ար ա՛գա շը տում Էր ււուս եւ եւրոպացի մեծ արաաւեստադէտ - է ԻԸ.աբեւելքցիի խառնուածքին , պաՀելով յա -
սրանցից ւմենակբաս եր՛ք
Աստղիկը եւ վԼբԼապէս ներոլ Հետ– Աառա Պէոձ արի. էլէոնարա քոլզէի. ճախ Հայեցի շունչ մը իր ստեղծագործութեանց
Ա ի բան ո յ շ ր : Եբմոլովայի եւ ուրիշներու Հետ* նրան՛ կոչում մէչ–. Իր ներՀնչմա% աղբիլթԼեբբ մեծ մասամբ
Ա իա ր ա֊ ո յշի բեմական գ ո ր ծ ուն է ո ւթեան սկի՛զ էին ն ո յ ն իսկ «/ ս յ կա կա՚Լ քուղէ՝՝, տոհմիկ են, ինչպէս «Աւաբայրի պատեբազմ»ը,
բը կարելի է Համ արել \ 873 74 ե Բ Բ Իր ՚էբա՝ .1 \,բա մասի սքանչացումով էին խօսում «Հարգավառ>>է, <ՀԳեղչ. Հաըսնիք»ը, «Արեւելեան
Հրաւիրեց բոլորին ՚ուշագբոլթիլնր : Սկզբում նր /այտ I ի ա՛րա ւե ստագէտնե բ Վլ * Նեմիրովիչ-Գան– գիշկներ»ը, ՀՀէքեաթ^ը ել՛ն, գրուած նուագա -
բան կոչում էին իր քրոԼ անունով փոքր Աստղիկ* չեն կոն * Եքմոլովւ եմավար Մ ար Լան ո վր եւ խումբի Համար • Նո/Լպէս եւ իբ մեներգներն՛ ու
ուրիշներ
յեւոագա յուս ստաւչալ Ա իրանա յ * բեմական անաւ - խմբերգները որոնց մէկ նոր տպագրութիւնը լոյս
V՚ ինչքան ծան օթանում եա. մօաոիկից շփւում էր քանի մր ամիս աո աչ ; Հայ ե ւ–ք–շտու
Ա ի րա" ա/ յշի բեմ ական կեանքր լի Է ելելԷԼն ե - ռուս մշակոյթին * այնքա՝.՛.. աւ իարո ւմ էր այն : թեա՛ն խոր ու՛նկ Հաւատաց՛ող մյւն Էր եւ Հիացող մր
ր աա վ եւ փո թո ր ի կ՝ 1.ե բ ո վ ՚. \յրա անվիճելի աո աս ղան - ԱռաԼին Համաշիսա Հաս յին պատերազմին յա– Կոմ իա աս վարդապետի դործերուն ու Հանճարին։
գի եւ Հասարակական պայմանների ում գին բաս — Լոր դող ծանր ու Հոգեմաշ տարիները շեղեցին–
Ա իբանո յշին ել նա Հոր՛ից աաղրեց տարաալիբ մտա Հրատարակչական տունը զոր Հիմնած Էր ու կէ
խումը* յարգի չ ի լ զ ի նման նրան գցում էր մերթ ւորականի դժուարին կեանքը* շյ Լեց Նորից քա - վարէր եղբայրներուն Հետ գործակցաբար , Հնա֊
կավկաս * մերթ քՒուրքիա * մերթ Պտլքա՝ ներբ * ղաքից քաղաք ե լ վե ր Լա պէս Հ ա ս տ ատ ո ւե ց ք ա - րաւորոլթիլնը կոլտար իրեն անկախօրէն նբչ -
նրա Համար ստեղծելոաի ւլ ր կ սա քո վ եւ տառապան Հիրէում ։ ոլիրտւելու իր արուեստին ե ակնկալութիւնը կոլ–
քով լ/ւ մի կեա՛նք։ Բայց ի. սէր բեմին՝, նաս մ ո ո ա—
9եւ է մէն Վէւ շտ ու զրկանք
; իր կեանքի վերԼին տարիներին մի քանի ան՝ ֊ տար մեղի նորագոյն գործերով օժտելու մեր ե -
թատ ր ո ՛ւմ էն ի ց առաԼ ն րտ\Լ՛ ներկայացել է գա մ է լ բարձրացաւ բեմ։ Մեռաւ 1932/՛^ : րաժշտական անդաստանը տ
«բսչ հո մի դպրոց որի կո Հումն է շարժել մրաս ֊ Հա ւ թատրոնը իր ան . ախյլԼ թաց զա բ գա ց մ ա ֊
ժամ անակի
Հ ասա լ, ա կա կան ն բ Հասցնող Ավւսոս , սիրելի Գոկրգէն, շատ կանուխի
թ ե ր ո լթ ի լեն
քեբը , վեր Հանել աա ո վ ե սա ա կա գե ր ասան Լ երնու բեմ ա– բաժն՛ուեցար՛ մեզմէ, կիսատ թողուցիր վերելքղ.
կետ՛ն քում նկատուող ե բը * մա ոգկանց վա ր՝Լ ե րը բարձր են՛ գն ա Հ ատ ո ւմ նա խ ա ս ո վե տա -
մէԼ սէր զարթեցնել դէպի աշխատանքն ու բարձր կան ՀրԼանի Հայ բեմի տաղանդաւոր ներկա յա - Ե՛– ինչ մրմռագխն մորմոք տուիր վշտաբեկ մօր -
գ ա ղ ա փ ա ր ս երը * Կլո լթ ի լն՝ դէպ ի յէո ռ ի ել վր~ ցուցիչին * օզտագործում են նրա արուեստի դրա կանգ, որ երիտասարդական խանդով կ՝ընկեբա -
՛նա սա կա.ր արարքները ։ կան կողմերը եւ միշտ իարեԳց սրտում վառ են նար քեղի, արդար՛ Հպարտութիւնով վայելելու
: Գաբնինեբ՚ոլգ վրայ 1
Ա իբանո յ շ ր եղել է խ ս տ ա պա Հ ան Լ դէպի ար - պաՀում Ա իբահ ո յշի քիչ Համար յաչոզոլթիլ՚Լ՚ներդ
ուես տ.ր : Նա իլրա քա՛ն չի ւր դ ե ր ը ուս ո ւմնա ս իր ել է • ՛ ւ ւ ԳՍՏԵՓԱՆԵԱՆ որոնցմ՛ով պիտի վերադառնայիր մեզի նոր՛ խո -
բադմակողման իօբէն յ յան քով, պէ՛՛տք էր ոբ ալե,ն այսքա՛ն շուս
սա տժգ՚ո յն "ր– աւելնար՛
Ջմշկեանի Հրաւէրով կ՚երթայ կովկաս Տ թիֆ– յանուն ծազկեպլ՛՛ակը , որ կուգամ ընծ, յկ*
"ԻՐԿԻՐ
լիս Պետրոս Ադամեան ի , իր ք^ոԼ Աստղի կ հ Հետ։ ԿԸ ԽՆԳՐՈԻԻ ԹՈԻՂԹԻՆ ւՈ^ Էջնն վ ր պ դրե, «Արմենիա»ի երկսեռ երգիչներուն՝ զոըւ
էքր կա ւ տարուց յետոյ վերադարձաւ Պո քիս I յօդուած ել թւլթ–ակցու՝.իւ(ւ : 1ՐաԸալաւնդ ր՚՚ն-թ-հո.– եւ որոնցմէ սիրոլեցաբ, անթառամ յի -
իֆ էի ս ի թատրոն ի ամ՛ եւ ավւա յ լ ո ւ ն Հ/՚Լանը Հա - նհլի դիյավ՝ իմթագրիւն եւ գրաշարին աշխատանքր շատակ մը թողլով ս^ն՚ոնց սրտին խոըը . . .
մարուող ա՛յգ երկու տարոլայ բնթացքում * նա դիւրացնելու համար:
Հ– ՍԱՐԳԱԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
մշակոյթի ա լան գութ իւննե ր ով առաջնորդուող ա
բեւելաՀա լ թատրոն ից եւ. Հ էնց ա յգ թոլերին էլ
(ՄԱՀՈՒԱՆ \5ԱՄԵԱԿԻ ԱՌԹԻՒ) վեր շն՛ա կաճապէս կաղմակերպուեց որպէս առաԼ ֊
-
նա կարգ գ ե ր աս ան ո ւՀ ի : Այգաեղ թ ա գ ա ց մեծա Ացոք մաՀը յագթանակ մբ տարած չյըլյար
գ ո յն թ ատ երգակն ելոլ. Աոլնգուկեւս՚նի եւ. Տիր
Աաեւ.
(ԱյփռՓռԱԱծ Սովետական Հայաստանի վաԼոատէի թ ա տ երգո ւթ ինները . հնչաէս Հաա/>՝•֊>• ր կեանքի վեչվալոյսի, երբյս* Աա ..
ամսա՜րհրթէւն թ ի ւ Ցւ ճաշակեց Շէյքսփիրի եւ Շիլլէրի գո,րծեբի Հմայ - յ է աբգէն իբ գերբ Ա աւարտած֊ իր ա
գասս,րութեան Մ1անլ։ Կբ ցաւինք որովՀետե.
եւ Հնգ֊
\932թ ԳաՀիբէում, 75 ա այ, եկան Հատակում ՔԸ ական մարւինք։ Բայց այգ ցտւր խոր կսկիծի
վախճանուեց Հայ բեմի
ամենա՜չքի ըկԼոզ գեբա Մ իրանա յ շ ր ոչ միա յն օժտո ւահ՜ էր բեմ
ան ո ւր ան ա չի տ ա գ ա ն գ ո վ , ճկուն ու. Հմ այ է շ պա վղու\ կը փոթուի երբ գ^՜նէ մաՀյէվիբ կոյր մա\ւ֊
սանուՀիներից մէկը Տիկիե Աիբաև՚ոյշը : I րս ւՀ ո լ չ՜– որ Հ քով գ ա յ չ ե ւ ֊ ձա յն ա կան Հարուստ գաղւ* կուգայ Հնձել կանանչ արեւ մր գ ե ռ իր
Սիրան տ ո ւե ա էհ եր՝ո վ ; 1 զեւիին չՀասած , կա գա յ զգետնել խոստմնա լից
" յ ւ ճ Լ պա ակա՛ն ած է Հայ թատրոնի այ Պ է - կլեանի Հետ շբԼեց Պ ա լքանն ե րյյ եւ Հան ֊ տաւթգ մբ իր բեգմնաւորման իսկ շր Լա՛ն ի՛ն մէԼք
նտաերկայկաացրուգցիչնետրաին գան գի , որոնք շնորՀիւ. իրենց ա\ ճիշգանչսլէս փո թոր ի կը կուգայ տապալել մրգա––.
>ա .ակսալաէց եմնէԼ։ թոՍղիլ գ է ս եկաւ սչատասխանատու գեբհբում % Ե՛֊ Ե֊
Հայ բեմակա՛ն արուեստի պատմութեան Հետք
գիսչաոսում էր Հմայիչ ձայնով անմաՀացրեց չատ ՛առ մ.ը որմէ գ ե ռ շատ բերք ու բարիք ոլ
բանւո յ շ ր եղել է արեւմ տաՀայ թատրոնի սկղբնս Տի գբ ան Զ՚-ւՀա ճեանի «Լէ պլէ պի&(&Ֆ : նէ ին սպասելիք տարուէ ասա րի , իր աստիճանա
կան չրԼաէնի ամեն՝ափայլուն աստգեբից մէկր *տ քէն տ ա ն եկան մ իւ քանի անախորժ դէպքեր՝ ա֊ կան ասունութեաւ. Հետ Համընթաց Հ
առաԼին գերասանուՀիներից , որոնք*. արՀամաբ • մո լսսսււ ամ ա նա ւ է էէ %ոլրգէնիԿն պար Ամե
յայտնի կուգայ/,
Հելով Հասարակական կարծիքր , գէմ գնալո՛վ ժւ (ամուսինը իաալացի .սաէս Հ Հէք աղաս
րիկլմեկնելէն
մ ան ա կա շր Լա՝ Լ ի ն ա իւ ա պա շա ր ո ւմնե րիւ ^ գէն գոե ԼռւթակաՀա ր \թիկոսիա\Լ Էր ուրկէ ունէր օբ մը աոսվ գոյ՛ ձ ով մը
ցին տ գի ա ո ւթ՝ ե ան թանձր ք°ղբ ել Համ արձւ ք 2 որդի՝) * անգրանիկ որդու մասՀը* մի պաՀ մթա աեսն զիկը.– եանդավառ եւ յուսալից կ՝եյ.թաի
իր
ոստումով բեմ բարձրացաւ * յան՛ուն Հ այ թատե գնում են նրա կեււձԼքը։ 1897/՛^ նա վերԼնա-պԷյ Հհ ո լոր գաղութն եր ո լ մէչ ընծայաբերելու /,,,
րական արուեստի զարգացմանն՛ : բաիսաբ կա՛պում է կովկասաՀայ բեմի Հետ Հ Հոսքն ձ֊ազիկքւեըու աո սվին փունչերՀ, իբ մաքի
Աւե լի քան՝ վաթսուն՝ սա ա բ ո ւա յ իր գործո լ\~ *Հյբա անկ՛ման խաւրը ծ ա փ ե ր է իւչում Կ ո վկա - քաղրաՀամ սլաուղները։ Ուրախ էինք լսելով
Ա իրանս յ շ ր կերտե լէ ի
ն էութեան բ ն թ տ ց քո ւմ ո,Րա" " Ի է Հ ա յ է Ռուս , Վրացի ագՀ.\բէքանցթ բոլոբ թ,ժ– ՆիւԵորքէ մէչ իր գաաՆ յաքողո ւթ իւն ը : Ուղե ,
գե բեր որոնք
քանի տա ս՚հ Լակ գժաւարին տ. երա ս է բնԼ րից ել գիմ ան ում է ամեն ա իւ ստ ա պա — լորվմեան մը ընթացքին կը գ բ է բ թ ֊ Դ ճիչդամիս
ՀասնԼ քննաղ ատութեա\Լ՚ը : Ա ի բան ուշը սքանչելի է մ ը \ ո ա չ – ՀՍիրելի վ ա ր ղ ա , դիր" արդէն լալ
փառքի կոթողներ յաւերժացևում են նրա անունդ խաղում Օստրովսկոլ «Ամեգ մ եղաւո բներ բ» ի
Նրա կերտած Մեգեան , Աաֆֆօն* կրուչինսձ, յ լ լ ^ Աոննգուկե՚տնի «Պէպոյ»ում : չէ է ներկայս արագընթաց շոգեկառքի մը մէ -
մանաւանգ Մարգարիտ կոթիէն* մնում են Հայ կ րա տ ս է ա& բոլս– գերերի մէԼ* Աիրանուշր ՚շէնգոելոլս տես աւելի վատ պիտի ը լ լ ա յ : Ներս,
բեմի պատմութեան ամենա փայ լուն էԼեբը* իկ կարողացել է տալ իր Հերոսների երբեմն մի– ղակա եղիր։ Ես երկու ամիս յետաձգեցի Եւրո–
Հտմլէթբ աննախընթաց մի երեւոյթ էր Հայ իթ– միանց Հակադիր ու տտրաբերժ \\ կա բ ա գ ի րնե բու սլագարձիս թուականը ել Փետրուարի առաչին
կանո ւթեան Համար։ \ բտբգ Հոգեկան աշխար Հ ը իրենց ամ բողիւ - կիձւն միայն Փարիզ կ՚ըլլամ : Պիտի ինամ
Աիրանուշր Հօր իո բղա կան անունով Աերոէէ թեւ թեամբ՛ Տ ի ի յ գ եւ Պոսթըն ալ մէյմէկ նուագաՀաեգէ,
\յախնլլ1–
կանթարճեան ) ծնուել է 1857/՚^# Պոլիս՛. Օբփ՚ոբգքց ք*բ բեմ ական գո\րծ ո ւձ՝՛է ո ւթեան ամ են ա Հասուն տա։ թ֊ումաճեանը Հոս կատարեց այն ղերը զո
կան կրթութիւձւ ր ստացել է ք-երայի յի հգպրւ– դոն կատար
իշսփչքա՝»
վար մա.րր աան՛ն ոուժ ւմ - ապա ք– ան կաչթ ի ի թագա շրԼանաւմ , ան կատարեց մի խքւզախ քայլ 1 Հետե -
ցում եւ ֆրանսական քոյրերու <Տ,Աէնթ –֊ելով Ա առա Պ է ռնա ր ի օ ր՛ին ակին - փո րձեց կա - եցԻ,Ր Ի^ձ Համար Աարսէյլ : Վերա
Հետ»։
վանքում ; աաբել Համլէ տի լրին գերը դաձիս նորէն կենացդ կը խմենք իբ
Ա ի բ անուշի ա՝1վիճհ լք. տ՛ա զանգը նրա Հ ամ ար Այս քանի մը տողերը ցոյց կուտան. իր մէ
*Լան.քի ս սւ Հ մ ա՝Լ ափակ միԼավա յր բ ո չ միսյն գոգելու աչխոյմը, որ աՀա կը չիվի յանկարՆ
չեն կա ր ո գա ց ե լ մ ա բելԼք ե րո րէ ի ա շխարՀ իկ կեան ա պաՀ ով եց յ ա Լո գ ո ւթ ի լ\1 : Ո մ անք Համ արում էին վւսլաժամ մաՀոլան խորշակէն ; Գաո1ն՛ է կոըո
քի տենչը է այչեւ աւելի եւս բո րբո քել են ա յն : Ա իրան՛ս ւ շ ի Համ/էթր նրա գլուխ գ ո րծոցլէ (Գե - տրչատերուս Համար։ Զ՛ուրս տարի աո ու 9 մօտէ
Այն շբԼա.յ.ն է ր եր բ նէոր էր ձե ւա ւո ր ւո ւմ ս - ղուն ի 1908 թիւ 9) , ոմանք է լ գտնում էին որ նա ճսհչցայ զիսքը Փարիզի մէչ, ու,ր կոլգայի Հա
բե ւմ տաՀայ թ ա տ րոնբ ; \,եբկա բացում Լ երր Հ •ներկա յաց րեց մի Համ լէ թ , որ իրե՛նն է ( Մ" ֊ (՚ ճ մեքդ մը սարքել Օրիորդ Հ– Թո րո սեան ի ՚Լախա
րուստնֆրր ո լ բնակարանների սլա ա Լ րից գուբս ^ 1902 թիւ 1 ) ։ ձեանոլթիմեով եւ օժանդակութեամբ Ս իփան կո
լով , գառն ում է ին ղա յն Հ ա ս ա ր ա կո ւթ ե ա՝ և սեվ^ս– Սիբանոյչշ թք զգացել էր հ վ ա ւո ւս ր ա Շ միւոաո երգչախումբթն՝ որուն ղեկավարն էր
կաղ՛ութիւն ատ ո ւո լթ իւ—
% Մ ի՛ա յն՝ ղուա րճացնե լու Հ մ\սբ յանգոլգն՝ քայլի ամբոգԼ պատ աս խան ճշմարիտ ա ր ո ւ ե ս տ ա գ է տ ի Հոգի մը ել արուես
թ ա տ րե բալո ւթիւննե րին՝ փո խա րին ում է ի *լրո ՛յ՜ր եւ եր կար օր էն ուս ո ւ.մն աս իլ. հ լ էր Համ լէ թ ը տակցի վեՀ անձն ո լթե ան մը ապացոյցը տոլս
ձ–"–•յ՛. ե րով որան9
պա կան գգաա սսաա կանկան թ ատ բեր գութի գրած ծա՜Լ օթ աֆարավ ամբողԼ & է յքսվ* ի Տ՛ի Հե տ : « Հյ է յ - այգ աոթիւ , տոկոմն բարեկամութեան՝ մը Հիւէր
ինք֊ւոա ԷԼ
՝* ոգեցոլիթեամբ Հայ Հեղինակների Ք*1 փ ի րի՛ Հ՜– արած ա յ ս գե –\ո –ո վկիանոս էր՛– է որի մ գնելով : Եւ ի՞ "ք ա՚կեղհ– սրտազեղումով կողնակ
րոյն գ ո Ի ծե• Ր բ , նո լ ի ր ո ւած աղա աո մ ա կան ահցեա - կամ ո վ ուգում է ի խորէ I. եւ յփել գուրէր զիս Մարսէյլի մէչ, ն՚ոլագասըաՀի բեմի՛՛
լին։ • •՝՚1 / ՛ ֊ ՛ – . . -* ո քոլդորգր ցաեկաէոլմ Է ԼԹէոգիկ , մխայ, երկսեռ եր՛գիչներուս աո.չեւ , Հազիւ տար՛ի
Բեմբ դառն՛ո՛ւմ էր Հասարակական կեանքը * Ամ է՛հ ուն Տարեցոյցը 1907)։ - ,Ւը ա.ւաչ չ.։լ. ...–V I. ո լագաՀ ան գէ ս ին առթիլ ,
տ ր ա մ ա գ ր ո ւթ ի ւն՚լ երր արտացոլող մի գործօն I 1912/»– էը որ Հա ք դերասանական խմբի Հետ ՛որուն՛ կը մաս՛նակցէր «Արմենիա» երգչախումբը։
Պատմ ական սւ ց ետ լի փառքի գովերգում ով , Հայ մեկնեց քհուսաստսւԼ , մէկ կողմից ռուս խաւաս տա —
արձակօրէն՛
ււ/ ատա •ւէբճ երի Համ Ըւկերական եւ անկեղձ֊ Նկար՚ագրովը , ինչպէս
պ ւ ;–. մ ո լագի ան նա իսա պատ ր աստում էր մտքեր ր ամէն տեղ, Մարսէյլի մէչ ալ կրցաւ չաՀիլ Հա -
ազգային՝ աաչատաալ ր՛ա կան պայքարի Համար , ՜՛ա - ցուցադրեց իր ա;, ո ւե Ո ւո\՚ւ ^ միւս կողմից մօտիկից
շւիուելով^ ռուս առասԼաւոբ թատրոնի Հետ. ի լրա մակրանքը, անխտիր ամէնուն որ՛ոն՛ք սաՀմռկաձ֊
սրտաճմլիկ
՚կ՚եկւ գներով յ ղ ի ւ պա գա յ ի Համար : կը մ՛ն՛ա՛ն այս սլա Հոլս , իր մաՀուան՛
Հա\Լգէայ են՛ գալիս թատերական այնպի սի սյՀ– ցրեց նրա մի շարք կոալմե րյՀ :
քքւոլսական մամուլն ու Հասարակութիւնը ա— բօթին ավել •
քի րնկնող ուժ՛եր, ինչագիսիք էին Պէշի՚կթտշլեա ֊ Միելնոյ՚ն՛ սրտաբեկութեան տակ •գրուահ– այս
4ը , ք>ովլ) ,ա, թէբղեանր , Պետրոս Գոլրեանբ եւ մ ենաԼե ր՝մ գէաՀատականնե ր տուեցին Ա իբաԱո յշի Հակիրճ տողերուն մէչ դժուար է ինձ պարզել աբ–
ուրիշներ , դերասաններ ալ բեմավարներ Ա րւ իւաոին : (յա ալբեթէ նո ի պիսի փա յ լուն յ ա Լո ղո լ -
իմ իւն ունեցաւ իվ չպէ ս Պետրոս Ադամեան ր 80«/ - ժԷՔճ ե երամ շա ա կա՛ւ, գորձ-ին ՛որ իր որակով թէ
պիոն Հէքիմեան , Ատ . էքշեանբ , Պետրոս Ադամ քանակով ուշագրաւ է արդէն, Համեմատած– իր ե–
եան ը , Ֆասուլիաճեանը " ը ,, • Հ. Վարգովեան\ը , կա Լ՛ թուականներ ին
Ղ՚էպի
Մ ՚ւաղռաաքյռաէ՚բ ^ կեա՜եը ուրիշներ % Ո»՚՚ւաւաաաեան քմաասմաւ, –֊լը բա րրձւբճ.բ գւ,լնաՀ աա եԿլւ ով նրա րիտասարդ տարիքին : իտալացի վարպետներու
.
եւ վարող մօտ իր երաժշտական ուսումը լրացնելէ ետք,
թատրոնն է ին Գ1 ւմում ո Հ միլ աւլամաբդիկ Մ ար գա րի տ Կ ո թ իէ և Լ փամ ե լիագաբդ Տիկինը) ,
այլեւ մ ի՛– շ այդ կիսաՀ ա ր բեմ՛ական կեանք կ լա բան ( ՛քաւար բ ւ ոցապետը) . Կ րուչին սն (Անմեղ օգտոլաձ֊ է նաեւ ֆրանսական՛ արդիակա՛ն դպրոցի
կանայք։ Տիկի՛՛ Արուսեակի օր՛ինակով բեմի։՝ են Օղաւոր։ննր ) , Ա եգեաև՝ եւասյլն. նրան Համեմաս ֊ արուեստէն ու թէքնի՚քէն։ Հաւատարիմ մնացած֊
նուիբլուաՐ Հրա՚չեան , ԵրանուՀի դ-ար ա՛գա շը տում Էր ււուս եւ եւրոպացի մեծ արաաւեստադէտ - է ԻԸ.աբեւելքցիի խառնուածքին , պաՀելով յա -
սրանցից ւմենակբաս եր՛ք
Աստղիկը եւ վԼբԼապէս ներոլ Հետ– Աառա Պէոձ արի. էլէոնարա քոլզէի. ճախ Հայեցի շունչ մը իր ստեղծագործութեանց
Ա ի բան ո յ շ ր : Եբմոլովայի եւ ուրիշներու Հետ* նրան՛ կոչում մէչ–. Իր ներՀնչմա% աղբիլթԼեբբ մեծ մասամբ
Ա իա ր ա֊ ո յշի բեմական գ ո ր ծ ուն է ո ւթեան սկի՛զ էին ն ո յ ն իսկ «/ ս յ կա կա՚Լ քուղէ՝՝, տոհմիկ են, ինչպէս «Աւաբայրի պատեբազմ»ը,
բը կարելի է Համ արել \ 873 74 ե Բ Բ Իր ՚էբա՝ .1 \,բա մասի սքանչացումով էին խօսում «Հարգավառ>>է, <ՀԳեղչ. Հաըսնիք»ը, «Արեւելեան
Հրաւիրեց բոլորին ՚ուշագբոլթիլնր : Սկզբում նր /այտ I ի ա՛րա ւե ստագէտնե բ Վլ * Նեմիրովիչ-Գան– գիշկներ»ը, ՀՀէքեաթ^ը ել՛ն, գրուած նուագա -
բան կոչում էին իր քրոԼ անունով փոքր Աստղիկ* չեն կոն * Եքմոլովւ եմավար Մ ար Լան ո վր եւ խումբի Համար • Նո/Լպէս եւ իբ մեներգներն՛ ու
ուրիշներ
յեւոագա յուս ստաւչալ Ա իրանա յ * բեմական անաւ - խմբերգները որոնց մէկ նոր տպագրութիւնը լոյս
V՚ ինչքան ծան օթանում եա. մօաոիկից շփւում էր քանի մր ամիս աո աչ ; Հայ ե ւ–ք–շտու
Ա ի րա" ա/ յշի բեմ ական կեանքր լի Է ելելԷԼն ե - ռուս մշակոյթին * այնքա՝.՛.. աւ իարո ւմ էր այն : թեա՛ն խոր ու՛նկ Հաւատաց՛ող մյւն Էր եւ Հիացող մր
ր աա վ եւ փո թո ր ի կ՝ 1.ե բ ո վ ՚. \յրա անվիճելի աո աս ղան - ԱռաԼին Համաշիսա Հաս յին պատերազմին յա– Կոմ իա աս վարդապետի դործերուն ու Հանճարին։
գի եւ Հասարակական պայմանների ում գին բաս — Լոր դող ծանր ու Հոգեմաշ տարիները շեղեցին–
Ա իբանո յշին ել նա Հոր՛ից աաղրեց տարաալիբ մտա Հրատարակչական տունը զոր Հիմնած Էր ու կէ
խումը* յարգի չ ի լ զ ի նման նրան գցում էր մերթ ւորականի դժուարին կեանքը* շյ Լեց Նորից քա - վարէր եղբայրներուն Հետ գործակցաբար , Հնա֊
կավկաս * մերթ քՒուրքիա * մերթ Պտլքա՝ ներբ * ղաքից քաղաք ե լ վե ր Լա պէս Հ ա ս տ ատ ո ւե ց ք ա - րաւորոլթիլնը կոլտար իրեն անկախօրէն նբչ -
նրա Համար ստեղծելոաի ւլ ր կ սա քո վ եւ տառապան Հիրէում ։ ոլիրտւելու իր արուեստին ե ակնկալութիւնը կոլ–
քով լ/ւ մի կեա՛նք։ Բայց ի. սէր բեմին՝, նաս մ ո ո ա—
9եւ է մէն Վէւ շտ ու զրկանք
; իր կեանքի վերԼին տարիներին մի քանի ան՝ ֊ տար մեղի նորագոյն գործերով օժտելու մեր ե -
թատ ր ո ՛ւմ էն ի ց առաԼ ն րտ\Լ՛ ներկայացել է գա մ է լ բարձրացաւ բեմ։ Մեռաւ 1932/՛^ : րաժշտական անդաստանը տ
«բսչ հո մի դպրոց որի կո Հումն է շարժել մրաս ֊ Հա ւ թատրոնը իր ան . ախյլԼ թաց զա բ գա ց մ ա ֊
ժամ անակի
Հ ասա լ, ա կա կան ն բ Հասցնող Ավւսոս , սիրելի Գոկրգէն, շատ կանուխի
թ ե ր ո լթ ի լեն
քեբը , վեր Հանել աա ո վ ե սա ա կա գե ր ասան Լ երնու բեմ ա– բաժն՛ուեցար՛ մեզմէ, կիսատ թողուցիր վերելքղ.
կետ՛ն քում նկատուող ե բը * մա ոգկանց վա ր՝Լ ե րը բարձր են՛ գն ա Հ ատ ո ւմ նա խ ա ս ո վե տա -
մէԼ սէր զարթեցնել դէպի աշխատանքն ու բարձր կան ՀրԼանի Հայ բեմի տաղանդաւոր ներկա յա - Ե՛– ինչ մրմռագխն մորմոք տուիր վշտաբեկ մօր -
գ ա ղ ա փ ա ր ս երը * Կլո լթ ի լն՝ դէպ ի յէո ռ ի ել վր~ ցուցիչին * օզտագործում են նրա արուեստի դրա կանգ, որ երիտասարդական խանդով կ՝ընկեբա -
՛նա սա կա.ր արարքները ։ կան կողմերը եւ միշտ իարեԳց սրտում վառ են նար քեղի, արդար՛ Հպարտութիւնով վայելելու
: Գաբնինեբ՚ոլգ վրայ 1
Ա իբանո յ շ ր եղել է խ ս տ ա պա Հ ան Լ դէպի ար - պաՀում Ա իբահ ո յշի քիչ Համար յաչոզոլթիլ՚Լ՚ներդ
ուես տ.ր : Նա իլրա քա՛ն չի ւր դ ե ր ը ուս ո ւմնա ս իր ել է • ՛ ւ ւ ԳՍՏԵՓԱՆԵԱՆ որոնցմ՛ով պիտի վերադառնայիր մեզի նոր՛ խո -
բադմակողման իօբէն յ յան քով, պէ՛՛տք էր ոբ ալե,ն այսքա՛ն շուս
սա տժգ՚ո յն "ր– աւելնար՛
Ջմշկեանի Հրաւէրով կ՚երթայ կովկաս Տ թիֆ– յանուն ծազկեպլ՛՛ակը , որ կուգամ ընծ, յկ*
"ԻՐԿԻՐ
լիս Պետրոս Ադամեան ի , իր ք^ոԼ Աստղի կ հ Հետ։ ԿԸ ԽՆԳՐՈԻԻ ԹՈԻՂԹԻՆ ւՈ^ Էջնն վ ր պ դրե, «Արմենիա»ի երկսեռ երգիչներուն՝ զոըւ
էքր կա ւ տարուց յետոյ վերադարձաւ Պո քիս I յօդուած ել թւլթ–ակցու՝.իւ(ւ : 1ՐաԸալաւնդ ր՚՚ն-թ-հո.– եւ որոնցմէ սիրոլեցաբ, անթառամ յի -
իֆ էի ս ի թատրոն ի ամ՛ եւ ավւա յ լ ո ւ ն Հ/՚Լանը Հա - նհլի դիյավ՝ իմթագրիւն եւ գրաշարին աշխատանքր շատակ մը թողլով ս^ն՚ոնց սրտին խոըը . . .
մարուող ա՛յգ երկու տարոլայ բնթացքում * նա դիւրացնելու համար:
Հ– ՍԱՐԳԱԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
