Page 5 - ARM_19-1945_04
P. 5
Փօոձէ 6Ո 19 21 ՎԵՐՋԻՆ ծա
Տ.ն.Տ. 376.28(5
17, &Ո6 Օտա«քա« - Բձ1ԱՏ (136> ՀԻՆԳԵՐՈՒ ԺՈ%Ո՚ԼԸ
՚է&. : 008. 15-70 - Շ. Շ. Բ. Բյոտ 1678-53
ԲԱԺ՚սԵԳԻ՚Ս Տար. ՅՏՕ, 6աԱ՝ս. 400, Յամս. 200 ֆրանք։ ՁԱԻՈ%Ե8ԱՒ
օ
յ6սճւ 4 Օշէօեւտ 1945 Հ ի ն գ շ ա բ թ ի 4 Հ ո կ տ ե մ բ ե ր
Զոա տող զհկոյց
* Է – Տ Ա Ր Ի - 17՛ հոռ&> « ° 4 5 2 2 – ՚ ս ո ր շրջան թ ի ւ 151 Խ մ բ ա գ ի ր ՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻ՛Ս՝ 3 Ֆբ– Ինչպէս կը նախաաեսուէր , Հինգերու Խոր ••
ՄԵՐ Խ 0 Ս Ք Ը գործ
Հ ուրդը փա կա Լ դաւ երեքշաբթի օր ք առանց շատ
նական ելքի մը յանգելու ; Այս տեսակէտէն ընդամէ–
ՄԻ ՛ԲԻԶ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ պերճախօս է Հրատարակուած– զեկոյցը,
եբ չորս - Հինգ տող .-—
ՄԵՆ՝Ր Ա Լ ԱՄՓՈՓՈՒԻՆՔ « Հինգ արտաքին նախարարներու խորՀ ուրդը
Պ եր լինի վեՀաժողովից (1878) սկսում է Հա գումարուեցաւ այսօր երկու անդամ : Պ * Մոէ"Ի^"ւէ
, իսկ Տոքթ • Վանկ իրիկու*
յերի իրական ողբերգութիւնը; Մեր երկիրը դառ նախագաՀեց առտուն խորՀու րդը ոՐոչեց վւակել
:
Անակնկալ մր չէր օրուան շռնդալի ո գէէԱՔՐ> նում է կռուախնձոր անգչեւռուս մրցակցութեան : ՝՛ Երկրորղ նիստին
—"՜ Հինգերու քԱորՀուրդին Վիժումը : Պո լսում էւիԸթր) յ ^ * ա ռ յ Լայարգ ր Լասգլէա3է) ներկա յ նստաշրջանը»
I՝ առուած՛ Աեպա . 1 | ին , վա խա դա ր ձ բարեա - Իգնտտիեւբ Լռուս^) գործում էին իրարու դէմ * Ոչ իսկ յա^ոՐԳ նստաշրջանին թուականը ո-
(լակում ութ եան Հ աւաստիքևե րով , ժողովբ շուաով Ո՚ուսեյւը վերականգնելու Հ ամար Ո* ո ւս ա ս ա ան ի բոշուած է : Տեղական թեբթեբր կը զրեն թէ
յանդեցաւ կաաարեալ անելի մբ , երբ մասնաւ » - Վարկը իյբիմի պաբտութիւնից վերջ, նոլաճելու՛ Հհ րան սա յ ի արտաքին նախարարը , Պ* Պիաօ է ն ո յ ն
րապէս Է՛րեք Մեծերու ներկայացուցիչները բա - Համար նեղուցները՝ աշխատում էին օգտագործեք իսկ "երկայ չէ եղած երկրորդ նիստին , որովՀե"
ցորոշապէս պա բռեց իւն իրենց դիրքը 1 օրակարգի Հայկական եւ այլ քր էստոնեաներ ի ՀարցէՀ՝ ճնշում տեւ ^այլեւս անելիք չունէր»; Արդարեւ, խորՀրա
Հարցերու մասին ՚. բանեցնելու Համար թ՝ուրքիոյ վրայ % Նր՚^Փք խոս դա յին պա տուի բա կութ ի ւնր պնդած՜ է որ բաց ի
Առածին օրէն իսկ Հաստատուեցաւ թէ բոլորո տանում է ին Հայաստանին ինքխավյււ բութ իւն յ ի տ ա լա կան Հարցէն , միւս բոլոր խնգիրնեբբ քըն–
վին տարբեր տեսակէտներ ունին է0 * Ս ԻՈէ֊ք^Ի*–"Ր կուսաստանի Հով ան ա ւո բ ո ւթ ե ան տակ % նուին ոչ թէ Հինգ , այլ մ իա յն երեք պետութեանց
եւ Անգլեւսաքսոննեբբ , Պալքանեան Հարցերու եւ Ան գլի ա ց ին ե ր ը խո ստանում է ին ինքնավ արու մառնակցութեամր % Այո պաՀանջին գիմաց , ա -
Մ իշե ր կրական ի մ աս ին ; թիւն Ս^ղէիայի Հովանաւորութեան տակ, իբրեւ մեր իկեան պատուիրակութիւնը տրամ աղբ ութ իւն
Յետոյ , իտալական Հարցին առթիւ , Պ * Մո/ո՜ թումբ - պետութիւնս՝ քիուսաստանի եւ անգլիա - յայտնած է որ Հաշտութեան նախնական ղաշնա -
թով բացորոշապէս Հ ասկցոլց թէ իր կառավաբու՛ կան կա յս րութեան միջեւ ; Երկու ս*ն էլ խաբում են գիր մ ը խմ բա դրուի երեք պ ե տ ո ւթ ե ան ց կողմէ ,
թիւնր չի կրնար կրաւորական գիրք բռնել ավւրիկ– Հայերին; \Տ7՚7ին քք՚ոլսեբբ պատերազմ են յայտա^ յետոյ ե՜նթարկելու Համար րնղՀանուր ժողովի
եան դաղթավա յրերոլ խնամ ա կա լո ւթ ե ան Հ արց ին բարում քՒուրքիային , պատճառաբանելով՝ « Հա մբ, մասնակցութեամբ շաՀակից գլխաւոր պետու
մէջ՛. Եւ Հ^*Լա^"ւ մանաւանդ , Ա ոռ կոլայի դա բա - րիւրաւոր տարիներից թուրքական լուծբ ծանրա թեանց; հՏոբՀրգային պատ ուի ր ակութիւն ր պա -
ւո ր պաՀանջը , յենարաններ ապաՀովել Ս ի ^երկ ցել է քր/ւստոնեա յ մեր եղբա յբների վ րա յ ; Գառն ւոաս խան ած է թէ չ ի կրնար որ եւ է յանձնառու -
րականի մէջ, որ մինչեւ այռօբ ալ կբ մնայ բրի ՜ է նրանց կա ց ո ւթ ի ւն ը .... քրիստոսի սուրբ Հաւա– թիւն ստանձնել առանց իր կառավարութեան Հետ
ւո ան ա կան ծ՜ով ; տը , պատուաւոր անունը , քրտինքով եւ արիւնով խորՀ ր գա կց ե լո լ % ինչպէս 1լ եբեւա յ , Պ * Մ ո լո թով
կարելի չեղաւ ստուգել թէ՝ Տ ա ր տ ան է լի խ.ԱԱա բած քար իքր , ամ Էն ինչ անարգուած– Է եւ լայն իրաւասու թիւններ չունի եւ ստիպուած է
գիրն ալ քննուեցա^ւ, այ ս պաՀանջին առթիւ; Տա պղծ ուած՜ անՀ աւատներ ի ձեռքով» ; քոլում Է թէ ո պա բ ա պետ Ա թալին ի ՀրաՀ անղնե բուն սպասել X
րակոյս չկայ թէ գոնէ շօ շափեց ին զայն ,քանի որկա– Հասել է ազատութեան ժամը նաեւ Հայեբի ; Հա ք կ՚ըսուի թէ հ) * Միութեան արտաքին գործավարը
ւ՚^էէ՛ էէ Մ Է2եր կրական ի մասին խօսիլ , առանց ղօրավարներ՝ Լորիս Աելիքեան, Տէր ՚Լոլկաս - Վերջին պապուն առաջարկած է նոր նիռտ մ ր գու
«քսուելու» ՝Հյեոուցնեբու Հարցին % Ա՝անաւանզ որ , եան , Լա զա ր ե ան անցնելով կ ո վկաս ի բանակների մարել < ո ր եքշա բթ ի առտու , բա յց մ իւսներր մ եր–
ճիշդ այգ օրերուն Անգարան բ ւ > բձբաձա յէ գլուիլ բ դ րոՀ են տալիս Լ&ուրքիա յի վ բայ ; Նրանք ժ ած են ;
յայտարարէր թէ չի կրնար խարիսխներ տրամա - գնում են էջմիածին ստանում են Հա յոց կա թո - Մ • Ն ա Հ անդն ե ր ո ւ ներկա յացոլցիչբ առանձին
գրել միայն Խ . Մ ի ու թեան ւ գի^Լոսի օրՀնութիւեը , Հաւատալով , ոբ ա քդ պա* յա յտարարութիւն մր Հ րատարակեց , ոբ լա լա տ ե ս
Վերջապէս , երբ մթն ոլորւո ր ՀետզՀետէ կբ տեբաղմով կբ ւիբկւլի Հայ ազդր; Պատերազմից կԳրեւայ, ել յ ո յ ս կբ յա յանէ թէ կարելի պիտի
թանձրանա բ , Ա՝ ոլոթով ռումբ մր եւս պա յթեցուց , յետո յ Հա յերբ գիմ ում են Ալեքսանդր /» • կա յսեր ; ը լ լ ա յ Հ ամաձսւ յ ն ո ւթեան մր յանգի լ <Հ.Համբերոլ ™
Ֆբանսան ել Չինաստան բ իրլ ԿՔ չունին Ռուսական բանակի Հ բամ անատա ր Ա եծ հշխան թեամբ եւ. փոխադարձ բարեացակամութեամբ ,
մասնակցելու
պա լքանեան Հարցերու քննութեան ; ՚^էհ." 1աձ ՜ ՚^ւ՚հ–"Լայ^*՚~ԷԷՐ յ ո յ " ^ Ր է "երշնչում Հա գլխաւոր Հարցերու մասին» ;
Մսացեալր կբ կարդաք լուրերու բաժնին մէջ , յերին ասեղուի Հ կայսեր * եղբօրս Հեռագրեցի քմէ
-— խոբՀ րդաժ ո ղ ո վ ր փա կա ա ֆ– յ աո անց ո բ ո շ ե/ա^ Հ*՚Հյերի ցոյց <ոու ած բԳտգունեչութիւնչտ ,՛ սէրը ել «ՀԻԹԱՐԱԿԱՆ ՄԵԹՈՏՆԵՐ*
յաջորդ նստաշրջանին թուականն իսկ : Համ ա կր ո ւթ ի ւն ր չտեսա՛յ ոչ Յո յնեբի , ոչ ալ ա յլ
Կբ նշանակէ թէ Երեք Մեծերը նոր միջոցներ ազգերի մօտ . . . Ջեր Հարցբ եւ յոյսն ի գերել պի~
պիտի,մտածեն , մ թ նո լո ր ա ը պայծառացնելու ել տի չելնեն , անՀ ււ գ եղէք, եղբօրս Հեւո բանակ - ՄՈԼՈԹՈՎ ԿԸ ՍՊԱՌՆԱՑ ՀԵՌԱՆԱԼ
ժոգովնեբոլ շաբունակոլթիւնբ ապաՀովելոլ Հա - ց ութ եան մէջ ենք$ հ Ֆրանսական գո րհ՜ակա լո ւթ իւն ր վստաՀևլի
մար։ Այդ ա ո թի լ Հաւանական է որ ժ ողովակա - աղրիւրնհրէ .քաղելով կր Հ աղորղէ թէ վերջին
նութեան ձեւն ալ փսխուի յ Ի՞նչ եգան բանակցութիլններբ : Անգլիոյ նիսաերէն մէկուն մէք էէանր միիսղէպ մր հաղե -
Սպասելով լաւ աղ ո յն օրերու ,. ՀԷ^՝ Ք ընդունիր պետ Գիզրա յէ լին քնացած՜ չէ ր , Հա յասաանի վ՚ըը՜ ցաւ Անդլքւոյ եւ Խ . Միութեան նախարարներուն
թէ մենք ալ պէտք ունինք ամփոփուելու : Որոճա" կութ իւն ը Ս՛ուս աս տանի ձեոքով՝ կը նշանակէ ր մի^եւ եւ Պ* Մ ոլոիքով սսչաոնաը Հեռանալ։ Ա Հ սւ
լու եւ տքնելու ; Հնդկաստանի ճամբաների կորուստը : Արղիւնքր թէ ինչսլկս սլաաաՀաՆ է մի^ադէսլր^
եղաւ Սան Աթէֆանոյի դաշնագրի \ երգ յօղուա - Պ– Մ ո լո թով պահանջեր է չեղեալ համարիլ
Ամիսներէ ի վեր 1լարծաբծենք Հայկ, ՚իատր , ծը ՚–—• ՀհՆ կա ա ել ո վ որ ռուս ռ օ րքե բ ի Հա յաստա - Աեսլա– \\ի որոչումր, որով կ՝րնղունուէր Ֆրան՛
ԹրքաՀայ նաՀանգնեբու կցում ր ներկայ Հա - նում գրաւած , բայց $՝ուրքիային վերադարձուե - սայի եւ Ջինասաանի մ ասնա կց ութ իւն ր րո լո ր իսրն՜
յաստանին % էՀաբք - շարք յուշագիբներ յանձնուե– լիք Հողերից մեկնելբ կարող է կոիւների եւ երկու
ցան բոլոր Հասցէներուն , Սան 3)բ ան չի ս կո յ էն պետ ութ իւննե բ ի բարեկամ ական յարաբերութիւն"
մինչեւ Լոնտոն ։ Ամէն տեղ ալ գումարուեցան ներին վնաս բերող կնճիռների ծնունդ տալ , /» . Ա ն գ լ ի ա յ ի կոզլքից» : Աալզսլրին կարողում է
Հրապարակային ժոզովներ, յաճախ շռնդա լից ար Գուռր պարտաւորութիւն է ստանձնում՝ Հայերի լոեէլնել Ֆրանսայի եւ 1՚աալիայի ներկայացուցիչ*
աս* յայտութիւննե բով ; Ամէնէն մխիթարական բնակած՜ գաւառնեբում տեղական պէտքերի պա - ներր, ն րանց առաջ դնելով թ՝ուըքիո յ ափը իկեան
պա բազան այն էր որ բոլորն ալ միեւնոյն տարրա Հանջած բարւոքումներն ու րա ր են ո ր ո զումնե ր ր կա յ ս ր ո ւթ ի ւն ը բաժանելու Հ րա պո ւր ի չ ծ՜րագիրբ
կան պաՀանջբ կբ ղնէին ; գործ՜ադրել առանց այլեւս յապաղելու եւ նրանց « Ե դի պա ո սբ * Մեգ լի այ ին , քՒ ո ւնոլզբ * 3) րան սա -
Արդ , Լոնտոնի ժողովին վիժումը անգամ մր ապաՀ ո վո ւթ ի ւն ր ե բա շիւ աւո բել ^ իւրտերի եւՋէ րա յին , Տրիպոլիսբ՝ Իտալիային : /* զուր չէր Խրիմ -
եւս կ՚ապացուցանէ թէ՝ մարզիկ տակաւին արա ա քէզների դէմ»; Այս եբկոլ կայսրութիւնների ամէ եան Հայրիկի խօսքը*— « Այս քաղաքակիրթ աշ -
մագիր չեն ՀՀաղքատ խնամիներու» ձայները լսելու նէն Համեստ ծրագիրբ նոր պա քքաըի գուռ բացաւ ; խ ա ր հ ի ս մ է ջ մ ա ր դ ա զ է լ ն ե ր պ ի տ ի ո ւ տ ե ն Թ ո ւ ր ք աս–
եւ օրակարգը խճողելու : իրականին մէշ, անոնօ քիո ւսաստանը վախնալով երկրորդ րիմ ի ձախո - ա ա ն ի մ ե ծ կ ա ո ր մ ի ս ե ր ր , զրկեալ Հ ա յ ո ւ ն զ է թ
յստակ օրակարգ մ բն ալ չունեցան , եւ աւելի շատ ղանքից , 1877 78 ռէսքի յաԴ^ասահ,է° ձ^տոյ դի կ տ ո ր ի կ մ ը ո ս կ ո ր պ ի տ ի թ ո ղ ո ւ ն » : Հհկտորիկ ոսկո
մ էկուն - մ՛իւս ին տրամ ա գրութիւն ր շօշա փեցին , ւանագիտութեան մ էջ անարգօրէ ն պարտուեցալ ; րը» ք՝ Ր էէ՛" I՛ ղաշԳւազ րի () \ րդ յօդուած ր եղաւ ,
այս կամ այն Հարցին առ թի լ % Հայկական Հարցբ փոխադրուեցաւ Լ*եբ լին եւ իբրեւ բաժին;
Ինչպէս ալ ձեւակեբպուին յաջորդ ժոզովնե - լուծուեցաւ ք՝ե ր լինի գ ա շնագրի 61 րգ յօդուածով Հետեւանքր լինում Է ռո լռական զօր քերի Հե<*
ր Բ , անմ ի ջա կան պ ա ր տ ա կան ո լ թ ի լն մ ր 1լ ի յնա լ որ 1լբսէը ր.. Գ ո ս ւ ր պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն է ցումր <ձԹրքաՀ ա յաստան ից ; Հա յերբ այրում են
բոլոր անոնց վրայ որ Հայկ* ՚1՚ ա տ կը Հետապբն - սսւանձնում աո անց ա յ լ ե ւ ս յ ա պ ա ղ ե լ ո ւ , ցործա. - ամէն ինչ եւ թողնելով դ ա րաւ որ իրենց Հայրենի–
դեն, միջազգային կեդրոններու մէջ,– Ամփոփ « դ ր ե լ ա յ ն բ ա ր ւ ո ք ո ւ մ ն ե ր ն ո ւ ր ա ր ե ն ո ր ո ց ա մ ն ե ր ը , քր , վերցնում մի բուռ Հող, իբրեւ յիշատակ եւ
Ուփլ : կարճ կապել Հ բ ա պա բ ա կա յին ա զ մ ոլկներբ ո ր ռ ն ք տ ե ղ ա կ ա ն պ է տ ք ե ր ն ե ն պ ա հ ա ն ջ ո ւ մ Հ ա յ ե ր ի * ուղղլում դէաի Ա՛ա ս իա։ ԱաՀմանագլխին վրայ
ե լ նուիրոլիլ լուրջ , լուռ ու մ ունջ , մեթոտի կ աշ ա պ ր ա ծ գ ա ւ ա ւ ւ ն ե ր ո ւ մ , ե ւ Հ ա յ ե ր ի ա պ ա հ ո վ ո ւ թ ի ւ ն ն նոր ոզբերզո ւթիւն : « ծ < « » : Ռու սերը պնդում էն.
խատանքի : երաշխաւորել ^ ի ւ ր տ ե ր ի եւ Չէրքէզների դ է մ ։ Այս « Հ ա յ ե ր ր պէտք է վերադառնան իրանց տհղելւր ,
Մ անաւանզ ամէնէն, ւաւաջ եւ ա մ է ն է ն ասելի հպատակով ձեռք ասած միջոցները պարրերարար որպէսգի հայկական հայւցը կենդանի մնայ ոուս–
զարնել այն դայլներր որ ոչ միայն տրամադիր , պ ի տ ի ծ ա ն ո ւ ց ա ն է (թ. Գ ո ւ ւ լ ը ) պ ե տ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ի ն , եւ թ ո ւ ր ք նոր ս ա հ մ ա ն ա գ լ խ ի ն ե ւ մ ի ջ ա մ ՛ տ ո ւ թ ե ա ն
ա յ լ ե ւ ի վիճակի են ընթացք տալու մեր արդար ո ր ո ն ք պ ի տ ի հ ս կ ե ն նրանց դ ո ր ծ տ դ ր ո լ թ ե ա ն վ ր ա յ » : նոր ա ո ի թ ն հ ր ը ն ծ ա յ է » ։ հյե՚ղճ ժողովուրդ; Այս -
պահանջներուն : Այսպէս ձեւափո խւում է Ա ան Աիմէֆանոյի տեղ Էլ խաղում են նրա ճակատաղրի Հետ։
Տեսէք, ամիսներէ ի վեր ճախրասլաց ճառեր դաշնագիրբ , ռուսական ՂԲՐքեբ բ Հ եռունում են Անգլիան եւս շաՀաղրղռաձ՝ Է , որ Հայերր
կր խօսուին այս երկրին մէջ, եւ սակայն մէկ Հա Հ ա յ կա կան բարձ րաւանղ ակից , Հա յերր թողնում չգաղթեն , որաէսղի նորից Հնարաւորութիւն ու -
տիկ Հայանպաստ գրութիւն չերեւցաւ կեդբոնա - են ք^ու րքիայի բարեխնամոլթեան : ւբ է գաղտ– նենայ միՓամտելու ։
կան օբկանի մբ մէջ՛. Եւ չգտնուեցաւ մէկ « Հ ա յ ա > նիքը ՚ ք*երլինի վեՀաժողովից մէկ ամիս առաջ Թուրքերի վրէժխնդրութիւն ր անսաՀման է։
ոէր» երեւելի , որ ձայն բարձրացնէր , ի նպաստ Պո լսում Ասգւիայի եւ Թուրքիայի մ իջեւ կնքուել է — « Ձ ե ր ս ո ւ տ կ ր օ ն ի ա ն հ ա ւ ա տ թ ա գ ա ւ ո ր ն ե ր ի օգ
Հայկ՛ ՛հատին ; մի դաշնագիր , բստ որու « ե թ է Ռ ո ւ ս ա ա ո ա ն ր 7 ի ր ն ո ւ թ ե ա ՞ ն դ ի մ ե ց ի ք — ա հ ա ՛ նրանց օ գ ն ո ւ թ ի ւ ն ը » ,
Աթնոլորտբ այնքան մռայլ է որ, միայն ծ ր ա– ձեռքում պահելով կաթումը Դ Արտահանը, կար - Այս է լինում քՒուրքի պատասխանր ու սկսւում
գրեալ , գործօն եւ յարատեւ աշխատանքը կրնայ սը... ա յ ս ո ւ հ ե տ ե ւ ֆ ո ր ձ է տ ի ր ե լ ՛Ն * Կ– Վ ՛ Աուլ - են Համատարած՜ սսլանդր^ րռն ա րա ր ո լ մ՚հ հ ր ր : Այգ
լոյսի ճեղք մբ բանալ մեր առջեւ, Համատարած թ ա ն ի Ասիական ո ր ե ւ է ե ր կ ի ր • • • Ա ն դ լ ի ա ն պար– Հասւոատում են անգլիական Հ իւաատ ո սնե ր ի տեղե–
խաւարին մէջ; տ ա ւ ո ր լ ո լ մ է միանալ ՛Ն • Կ– Վ. Ս ո ւ լ թ ա ն ի ն , զ է ն ք ի կադրերր Լոնտոն ։ « Ք ր ի ս տ ո ն ե ա ն ե ր ի ն ե ր կ ա յ վ ի -
ԱնՀբաժեշտ է լարել աչք ու ականԳ , եւ Հետե– ո յ ժ ո վ ա յ դ երկիրները պաշտպանելոլ համար» ե ւ սակն աւելի՛ գէշ է , քան երբեք հղած է » : « Ամէն
ւիլ , Հետապնդել գիտակցօրէն , վախ ան ակ սնամէջ « ո ր պ է ս զ ի Ա ն զ լ ի ա ն ի ր պ ա ր տ ա ւ ո ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ր կա տեղ, ի ւ ր ա ք ա ն չ ի ւ ր ք ա յ լ ա փ ո խ ի ն , կ ո ր ծ ա ն ո ւ մ ի ե ւ
երազներ Հ իւս ելու նեղ Հայկական կամ ^Հա յասի– տարելու համար հարկաւոր միջոցներն ապահովէ, բռնութեան ոգին է յայտնւում հազարաւոր ձեւեբի
րական» բարձերու վրայ : ՛հ՛ Կ– Վ– Ս ո ւ լ թ ա ն ը հ ա ւ ա ն ո ւ թ ի ւ ն է տ ա լ ի ս ն ո յ ն տ ա կ » : Արղիւնքր յայտնի է:
պէս, որ Կիպրոս կղզին զրաւուի եւ կաոավարոլի (2)
ՀԱ8ԱՍՏԱՆ8Ի
Fonds A.R.A.M
Տ.ն.Տ. 376.28(5
17, &Ո6 Օտա«քա« - Բձ1ԱՏ (136> ՀԻՆԳԵՐՈՒ ԺՈ%Ո՚ԼԸ
՚է&. : 008. 15-70 - Շ. Շ. Բ. Բյոտ 1678-53
ԲԱԺ՚սԵԳԻ՚Ս Տար. ՅՏՕ, 6աԱ՝ս. 400, Յամս. 200 ֆրանք։ ՁԱԻՈ%Ե8ԱՒ
օ
յ6սճւ 4 Օշէօեւտ 1945 Հ ի ն գ շ ա բ թ ի 4 Հ ո կ տ ե մ բ ե ր
Զոա տող զհկոյց
* Է – Տ Ա Ր Ի - 17՛ հոռ&> « ° 4 5 2 2 – ՚ ս ո ր շրջան թ ի ւ 151 Խ մ բ ա գ ի ր ՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻ՛Ս՝ 3 Ֆբ– Ինչպէս կը նախաաեսուէր , Հինգերու Խոր ••
ՄԵՐ Խ 0 Ս Ք Ը գործ
Հ ուրդը փա կա Լ դաւ երեքշաբթի օր ք առանց շատ
նական ելքի մը յանգելու ; Այս տեսակէտէն ընդամէ–
ՄԻ ՛ԲԻԶ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ պերճախօս է Հրատարակուած– զեկոյցը,
եբ չորս - Հինգ տող .-—
ՄԵՆ՝Ր Ա Լ ԱՄՓՈՓՈՒԻՆՔ « Հինգ արտաքին նախարարներու խորՀ ուրդը
Պ եր լինի վեՀաժողովից (1878) սկսում է Հա գումարուեցաւ այսօր երկու անդամ : Պ * Մոէ"Ի^"ւէ
, իսկ Տոքթ • Վանկ իրիկու*
յերի իրական ողբերգութիւնը; Մեր երկիրը դառ նախագաՀեց առտուն խորՀու րդը ոՐոչեց վւակել
:
Անակնկալ մր չէր օրուան շռնդալի ո գէէԱՔՐ> նում է կռուախնձոր անգչեւռուս մրցակցութեան : ՝՛ Երկրորղ նիստին
—"՜ Հինգերու քԱորՀուրդին Վիժումը : Պո լսում էւիԸթր) յ ^ * ա ռ յ Լայարգ ր Լասգլէա3է) ներկա յ նստաշրջանը»
I՝ առուած՛ Աեպա . 1 | ին , վա խա դա ր ձ բարեա - Իգնտտիեւբ Լռուս^) գործում էին իրարու դէմ * Ոչ իսկ յա^ոՐԳ նստաշրջանին թուականը ո-
(լակում ութ եան Հ աւաստիքևե րով , ժողովբ շուաով Ո՚ուսեյւը վերականգնելու Հ ամար Ո* ո ւս ա ս ա ան ի բոշուած է : Տեղական թեբթեբր կը զրեն թէ
յանդեցաւ կաաարեալ անելի մբ , երբ մասնաւ » - Վարկը իյբիմի պաբտութիւնից վերջ, նոլաճելու՛ Հհ րան սա յ ի արտաքին նախարարը , Պ* Պիաօ է ն ո յ ն
րապէս Է՛րեք Մեծերու ներկայացուցիչները բա - Համար նեղուցները՝ աշխատում էին օգտագործեք իսկ "երկայ չէ եղած երկրորդ նիստին , որովՀե"
ցորոշապէս պա բռեց իւն իրենց դիրքը 1 օրակարգի Հայկական եւ այլ քր էստոնեաներ ի ՀարցէՀ՝ ճնշում տեւ ^այլեւս անելիք չունէր»; Արդարեւ, խորՀրա
Հարցերու մասին ՚. բանեցնելու Համար թ՝ուրքիոյ վրայ % Նր՚^Փք խոս դա յին պա տուի բա կութ ի ւնր պնդած՜ է որ բաց ի
Առածին օրէն իսկ Հաստատուեցաւ թէ բոլորո տանում է ին Հայաստանին ինքխավյււ բութ իւն յ ի տ ա լա կան Հարցէն , միւս բոլոր խնգիրնեբբ քըն–
վին տարբեր տեսակէտներ ունին է0 * Ս ԻՈէ֊ք^Ի*–"Ր կուսաստանի Հով ան ա ւո բ ո ւթ ե ան տակ % նուին ոչ թէ Հինգ , այլ մ իա յն երեք պետութեանց
եւ Անգլեւսաքսոննեբբ , Պալքանեան Հարցերու եւ Ան գլի ա ց ին ե ր ը խո ստանում է ին ինքնավ արու մառնակցութեամր % Այո պաՀանջին գիմաց , ա -
Մ իշե ր կրական ի մ աս ին ; թիւն Ս^ղէիայի Հովանաւորութեան տակ, իբրեւ մեր իկեան պատուիրակութիւնը տրամ աղբ ութ իւն
Յետոյ , իտալական Հարցին առթիւ , Պ * Մո/ո՜ թումբ - պետութիւնս՝ քիուսաստանի եւ անգլիա - յայտնած է որ Հաշտութեան նախնական ղաշնա -
թով բացորոշապէս Հ ասկցոլց թէ իր կառավաբու՛ կան կա յս րութեան միջեւ ; Երկու ս*ն էլ խաբում են գիր մ ը խմ բա դրուի երեք պ ե տ ո ւթ ե ան ց կողմէ ,
թիւնր չի կրնար կրաւորական գիրք բռնել ավւրիկ– Հայերին; \Տ7՚7ին քք՚ոլսեբբ պատերազմ են յայտա^ յետոյ ե՜նթարկելու Համար րնղՀանուր ժողովի
եան դաղթավա յրերոլ խնամ ա կա լո ւթ ե ան Հ արց ին բարում քՒուրքիային , պատճառաբանելով՝ « Հա մբ, մասնակցութեամբ շաՀակից գլխաւոր պետու
մէջ՛. Եւ Հ^*Լա^"ւ մանաւանդ , Ա ոռ կոլայի դա բա - րիւրաւոր տարիներից թուրքական լուծբ ծանրա թեանց; հՏոբՀրգային պատ ուի ր ակութիւն ր պա -
ւո ր պաՀանջը , յենարաններ ապաՀովել Ս ի ^երկ ցել է քր/ւստոնեա յ մեր եղբա յբների վ րա յ ; Գառն ւոաս խան ած է թէ չ ի կրնար որ եւ է յանձնառու -
րականի մէջ, որ մինչեւ այռօբ ալ կբ մնայ բրի ՜ է նրանց կա ց ո ւթ ի ւն ը .... քրիստոսի սուրբ Հաւա– թիւն ստանձնել առանց իր կառավարութեան Հետ
ւո ան ա կան ծ՜ով ; տը , պատուաւոր անունը , քրտինքով եւ արիւնով խորՀ ր գա կց ե լո լ % ինչպէս 1լ եբեւա յ , Պ * Մ ո լո թով
կարելի չեղաւ ստուգել թէ՝ Տ ա ր տ ան է լի խ.ԱԱա բած քար իքր , ամ Էն ինչ անարգուած– Է եւ լայն իրաւասու թիւններ չունի եւ ստիպուած է
գիրն ալ քննուեցա^ւ, այ ս պաՀանջին առթիւ; Տա պղծ ուած՜ անՀ աւատներ ի ձեռքով» ; քոլում Է թէ ո պա բ ա պետ Ա թալին ի ՀրաՀ անղնե բուն սպասել X
րակոյս չկայ թէ գոնէ շօ շափեց ին զայն ,քանի որկա– Հասել է ազատութեան ժամը նաեւ Հայեբի ; Հա ք կ՚ըսուի թէ հ) * Միութեան արտաքին գործավարը
ւ՚^էէ՛ էէ Մ Է2եր կրական ի մասին խօսիլ , առանց ղօրավարներ՝ Լորիս Աելիքեան, Տէր ՚Լոլկաս - Վերջին պապուն առաջարկած է նոր նիռտ մ ր գու
«քսուելու» ՝Հյեոուցնեբու Հարցին % Ա՝անաւանզ որ , եան , Լա զա ր ե ան անցնելով կ ո վկաս ի բանակների մարել < ո ր եքշա բթ ի առտու , բա յց մ իւսներր մ եր–
ճիշդ այգ օրերուն Անգարան բ ւ > բձբաձա յէ գլուիլ բ դ րոՀ են տալիս Լ&ուրքիա յի վ բայ ; Նրանք ժ ած են ;
յայտարարէր թէ չի կրնար խարիսխներ տրամա - գնում են էջմիածին ստանում են Հա յոց կա թո - Մ • Ն ա Հ անդն ե ր ո ւ ներկա յացոլցիչբ առանձին
գրել միայն Խ . Մ ի ու թեան ւ գի^Լոսի օրՀնութիւեը , Հաւատալով , ոբ ա քդ պա* յա յտարարութիւն մր Հ րատարակեց , ոբ լա լա տ ե ս
Վերջապէս , երբ մթն ոլորւո ր ՀետզՀետէ կբ տեբաղմով կբ ւիբկւլի Հայ ազդր; Պատերազմից կԳրեւայ, ել յ ո յ ս կբ յա յանէ թէ կարելի պիտի
թանձրանա բ , Ա՝ ոլոթով ռումբ մր եւս պա յթեցուց , յետո յ Հա յերբ գիմ ում են Ալեքսանդր /» • կա յսեր ; ը լ լ ա յ Հ ամաձսւ յ ն ո ւթեան մր յանգի լ <Հ.Համբերոլ ™
Ֆբանսան ել Չինաստան բ իրլ ԿՔ չունին Ռուսական բանակի Հ բամ անատա ր Ա եծ հշխան թեամբ եւ. փոխադարձ բարեացակամութեամբ ,
մասնակցելու
պա լքանեան Հարցերու քննութեան ; ՚^էհ." 1աձ ՜ ՚^ւ՚հ–"Լայ^*՚~ԷԷՐ յ ո յ " ^ Ր է "երշնչում Հա գլխաւոր Հարցերու մասին» ;
Մսացեալր կբ կարդաք լուրերու բաժնին մէջ , յերին ասեղուի Հ կայսեր * եղբօրս Հեռագրեցի քմէ
-— խոբՀ րդաժ ո ղ ո վ ր փա կա ա ֆ– յ աո անց ո բ ո շ ե/ա^ Հ*՚Հյերի ցոյց <ոու ած բԳտգունեչութիւնչտ ,՛ սէրը ել «ՀԻԹԱՐԱԿԱՆ ՄԵԹՈՏՆԵՐ*
յաջորդ նստաշրջանին թուականն իսկ : Համ ա կր ո ւթ ի ւն ր չտեսա՛յ ոչ Յո յնեբի , ոչ ալ ա յլ
Կբ նշանակէ թէ Երեք Մեծերը նոր միջոցներ ազգերի մօտ . . . Ջեր Հարցբ եւ յոյսն ի գերել պի~
պիտի,մտածեն , մ թ նո լո ր ա ը պայծառացնելու ել տի չելնեն , անՀ ււ գ եղէք, եղբօրս Հեւո բանակ - ՄՈԼՈԹՈՎ ԿԸ ՍՊԱՌՆԱՑ ՀԵՌԱՆԱԼ
ժոգովնեբոլ շաբունակոլթիւնբ ապաՀովելոլ Հա - ց ութ եան մէջ ենք$ հ Ֆրանսական գո րհ՜ակա լո ւթ իւն ր վստաՀևլի
մար։ Այդ ա ո թի լ Հաւանական է որ ժ ողովակա - աղրիւրնհրէ .քաղելով կր Հ աղորղէ թէ վերջին
նութեան ձեւն ալ փսխուի յ Ի՞նչ եգան բանակցութիլններբ : Անգլիոյ նիսաերէն մէկուն մէք էէանր միիսղէպ մր հաղե -
Սպասելով լաւ աղ ո յն օրերու ,. ՀԷ^՝ Ք ընդունիր պետ Գիզրա յէ լին քնացած՜ չէ ր , Հա յասաանի վ՚ըը՜ ցաւ Անդլքւոյ եւ Խ . Միութեան նախարարներուն
թէ մենք ալ պէտք ունինք ամփոփուելու : Որոճա" կութ իւն ը Ս՛ուս աս տանի ձեոքով՝ կը նշանակէ ր մի^եւ եւ Պ* Մ ոլոիքով սսչաոնաը Հեռանալ։ Ա Հ սւ
լու եւ տքնելու ; Հնդկաստանի ճամբաների կորուստը : Արղիւնքր թէ ինչսլկս սլաաաՀաՆ է մի^ադէսլր^
եղաւ Սան Աթէֆանոյի դաշնագրի \ երգ յօղուա - Պ– Մ ո լո թով պահանջեր է չեղեալ համարիլ
Ամիսներէ ի վեր 1լարծաբծենք Հայկ, ՚իատր , ծը ՚–—• ՀհՆ կա ա ել ո վ որ ռուս ռ օ րքե բ ի Հա յաստա - Աեսլա– \\ի որոչումր, որով կ՝րնղունուէր Ֆրան՛
ԹրքաՀայ նաՀանգնեբու կցում ր ներկայ Հա - նում գրաւած , բայց $՝ուրքիային վերադարձուե - սայի եւ Ջինասաանի մ ասնա կց ութ իւն ր րո լո ր իսրն՜
յաստանին % էՀաբք - շարք յուշագիբներ յանձնուե– լիք Հողերից մեկնելբ կարող է կոիւների եւ երկու
ցան բոլոր Հասցէներուն , Սան 3)բ ան չի ս կո յ էն պետ ութ իւննե բ ի բարեկամ ական յարաբերութիւն"
մինչեւ Լոնտոն ։ Ամէն տեղ ալ գումարուեցան ներին վնաս բերող կնճիռների ծնունդ տալ , /» . Ա ն գ լ ի ա յ ի կոզլքից» : Աալզսլրին կարողում է
Հրապարակային ժոզովներ, յաճախ շռնդա լից ար Գուռր պարտաւորութիւն է ստանձնում՝ Հայերի լոեէլնել Ֆրանսայի եւ 1՚աալիայի ներկայացուցիչ*
աս* յայտութիւննե բով ; Ամէնէն մխիթարական բնակած՜ գաւառնեբում տեղական պէտքերի պա - ներր, ն րանց առաջ դնելով թ՝ուըքիո յ ափը իկեան
պա բազան այն էր որ բոլորն ալ միեւնոյն տարրա Հանջած բարւոքումներն ու րա ր են ո ր ո զումնե ր ր կա յ ս ր ո ւթ ի ւն ը բաժանելու Հ րա պո ւր ի չ ծ՜րագիրբ
կան պաՀանջբ կբ ղնէին ; գործ՜ադրել առանց այլեւս յապաղելու եւ նրանց « Ե դի պա ո սբ * Մեգ լի այ ին , քՒ ո ւնոլզբ * 3) րան սա -
Արդ , Լոնտոնի ժողովին վիժումը անգամ մր ապաՀ ո վո ւթ ի ւն ր ե բա շիւ աւո բել ^ իւրտերի եւՋէ րա յին , Տրիպոլիսբ՝ Իտալիային : /* զուր չէր Խրիմ -
եւս կ՚ապացուցանէ թէ՝ մարզիկ տակաւին արա ա քէզների դէմ»; Այս եբկոլ կայսրութիւնների ամէ եան Հայրիկի խօսքը*— « Այս քաղաքակիրթ աշ -
մագիր չեն ՀՀաղքատ խնամիներու» ձայները լսելու նէն Համեստ ծրագիրբ նոր պա քքաըի գուռ բացաւ ; խ ա ր հ ի ս մ է ջ մ ա ր դ ա զ է լ ն ե ր պ ի տ ի ո ւ տ ե ն Թ ո ւ ր ք աս–
եւ օրակարգը խճողելու : իրականին մէշ, անոնօ քիո ւսաստանը վախնալով երկրորդ րիմ ի ձախո - ա ա ն ի մ ե ծ կ ա ո ր մ ի ս ե ր ր , զրկեալ Հ ա յ ո ւ ն զ է թ
յստակ օրակարգ մ բն ալ չունեցան , եւ աւելի շատ ղանքից , 1877 78 ռէսքի յաԴ^ասահ,է° ձ^տոյ դի կ տ ո ր ի կ մ ը ո ս կ ո ր պ ի տ ի թ ո ղ ո ւ ն » : Հհկտորիկ ոսկո
մ էկուն - մ՛իւս ին տրամ ա գրութիւն ր շօշա փեցին , ւանագիտութեան մ էջ անարգօրէ ն պարտուեցալ ; րը» ք՝ Ր էէ՛" I՛ ղաշԳւազ րի () \ րդ յօդուած ր եղաւ ,
այս կամ այն Հարցին առ թի լ % Հայկական Հարցբ փոխադրուեցաւ Լ*եբ լին եւ իբրեւ բաժին;
Ինչպէս ալ ձեւակեբպուին յաջորդ ժոզովնե - լուծուեցաւ ք՝ե ր լինի գ ա շնագրի 61 րգ յօդուածով Հետեւանքր լինում Է ռո լռական զօր քերի Հե<*
ր Բ , անմ ի ջա կան պ ա ր տ ա կան ո լ թ ի լն մ ր 1լ ի յնա լ որ 1լբսէը ր.. Գ ո ս ւ ր պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն է ցումր <ձԹրքաՀ ա յաստան ից ; Հա յերբ այրում են
բոլոր անոնց վրայ որ Հայկ* ՚1՚ ա տ կը Հետապբն - սսւանձնում աո անց ա յ լ ե ւ ս յ ա պ ա ղ ե լ ո ւ , ցործա. - ամէն ինչ եւ թողնելով դ ա րաւ որ իրենց Հայրենի–
դեն, միջազգային կեդրոններու մէջ,– Ամփոփ « դ ր ե լ ա յ ն բ ա ր ւ ո ք ո ւ մ ն ե ր ն ո ւ ր ա ր ե ն ո ր ո ց ա մ ն ե ր ը , քր , վերցնում մի բուռ Հող, իբրեւ յիշատակ եւ
Ուփլ : կարճ կապել Հ բ ա պա բ ա կա յին ա զ մ ոլկներբ ո ր ռ ն ք տ ե ղ ա կ ա ն պ է տ ք ե ր ն ե ն պ ա հ ա ն ջ ո ւ մ Հ ա յ ե ր ի * ուղղլում դէաի Ա՛ա ս իա։ ԱաՀմանագլխին վրայ
ե լ նուիրոլիլ լուրջ , լուռ ու մ ունջ , մեթոտի կ աշ ա պ ր ա ծ գ ա ւ ա ւ ւ ն ե ր ո ւ մ , ե ւ Հ ա յ ե ր ի ա պ ա հ ո վ ո ւ թ ի ւ ն ն նոր ոզբերզո ւթիւն : « ծ < « » : Ռու սերը պնդում էն.
խատանքի : երաշխաւորել ^ ի ւ ր տ ե ր ի եւ Չէրքէզների դ է մ ։ Այս « Հ ա յ ե ր ր պէտք է վերադառնան իրանց տհղելւր ,
Մ անաւանզ ամէնէն, ւաւաջ եւ ա մ է ն է ն ասելի հպատակով ձեռք ասած միջոցները պարրերարար որպէսգի հայկական հայւցը կենդանի մնայ ոուս–
զարնել այն դայլներր որ ոչ միայն տրամադիր , պ ի տ ի ծ ա ն ո ւ ց ա ն է (թ. Գ ո ւ ւ լ ը ) պ ե տ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ի ն , եւ թ ո ւ ր ք նոր ս ա հ մ ա ն ա գ լ խ ի ն ե ւ մ ի ջ ա մ ՛ տ ո ւ թ ե ա ն
ա յ լ ե ւ ի վիճակի են ընթացք տալու մեր արդար ո ր ո ն ք պ ի տ ի հ ս կ ե ն նրանց դ ո ր ծ տ դ ր ո լ թ ե ա ն վ ր ա յ » : նոր ա ո ի թ ն հ ր ը ն ծ ա յ է » ։ հյե՚ղճ ժողովուրդ; Այս -
պահանջներուն : Այսպէս ձեւափո խւում է Ա ան Աիմէֆանոյի տեղ Էլ խաղում են նրա ճակատաղրի Հետ։
Տեսէք, ամիսներէ ի վեր ճախրասլաց ճառեր դաշնագիրբ , ռուսական ՂԲՐքեբ բ Հ եռունում են Անգլիան եւս շաՀաղրղռաձ՝ Է , որ Հայերր
կր խօսուին այս երկրին մէջ, եւ սակայն մէկ Հա Հ ա յ կա կան բարձ րաւանղ ակից , Հա յերր թողնում չգաղթեն , որաէսղի նորից Հնարաւորութիւն ու -
տիկ Հայանպաստ գրութիւն չերեւցաւ կեդբոնա - են ք^ու րքիայի բարեխնամոլթեան : ւբ է գաղտ– նենայ միՓամտելու ։
կան օբկանի մբ մէջ՛. Եւ չգտնուեցաւ մէկ « Հ ա յ ա > նիքը ՚ ք*երլինի վեՀաժողովից մէկ ամիս առաջ Թուրքերի վրէժխնդրութիւն ր անսաՀման է։
ոէր» երեւելի , որ ձայն բարձրացնէր , ի նպաստ Պո լսում Ասգւիայի եւ Թուրքիայի մ իջեւ կնքուել է — « Ձ ե ր ս ո ւ տ կ ր օ ն ի ա ն հ ա ւ ա տ թ ա գ ա ւ ո ր ն ե ր ի օգ
Հայկ՛ ՛հատին ; մի դաշնագիր , բստ որու « ե թ է Ռ ո ւ ս ա ա ո ա ն ր 7 ի ր ն ո ւ թ ե ա ՞ ն դ ի մ ե ց ի ք — ա հ ա ՛ նրանց օ գ ն ո ւ թ ի ւ ն ը » ,
Աթնոլորտբ այնքան մռայլ է որ, միայն ծ ր ա– ձեռքում պահելով կաթումը Դ Արտահանը, կար - Այս է լինում քՒուրքի պատասխանր ու սկսւում
գրեալ , գործօն եւ յարատեւ աշխատանքը կրնայ սը... ա յ ս ո ւ հ ե տ ե ւ ֆ ո ր ձ է տ ի ր ե լ ՛Ն * Կ– Վ ՛ Աուլ - են Համատարած՜ սսլանդր^ րռն ա րա ր ո լ մ՚հ հ ր ր : Այգ
լոյսի ճեղք մբ բանալ մեր առջեւ, Համատարած թ ա ն ի Ասիական ո ր ե ւ է ե ր կ ի ր • • • Ա ն դ լ ի ա ն պար– Հասւոատում են անգլիական Հ իւաատ ո սնե ր ի տեղե–
խաւարին մէջ; տ ա ւ ո ր լ ո լ մ է միանալ ՛Ն • Կ– Վ. Ս ո ւ լ թ ա ն ի ն , զ է ն ք ի կադրերր Լոնտոն ։ « Ք ր ի ս տ ո ն ե ա ն ե ր ի ն ե ր կ ա յ վ ի -
ԱնՀբաժեշտ է լարել աչք ու ականԳ , եւ Հետե– ո յ ժ ո վ ա յ դ երկիրները պաշտպանելոլ համար» ե ւ սակն աւելի՛ գէշ է , քան երբեք հղած է » : « Ամէն
ւիլ , Հետապնդել գիտակցօրէն , վախ ան ակ սնամէջ « ո ր պ է ս զ ի Ա ն զ լ ի ա ն ի ր պ ա ր տ ա ւ ո ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ր կա տեղ, ի ւ ր ա ք ա ն չ ի ւ ր ք ա յ լ ա փ ո խ ի ն , կ ո ր ծ ա ն ո ւ մ ի ե ւ
երազներ Հ իւս ելու նեղ Հայկական կամ ^Հա յասի– տարելու համար հարկաւոր միջոցներն ապահովէ, բռնութեան ոգին է յայտնւում հազարաւոր ձեւեբի
րական» բարձերու վրայ : ՛հ՛ Կ– Վ– Ս ո ւ լ թ ա ն ը հ ա ւ ա ն ո ւ թ ի ւ ն է տ ա լ ի ս ն ո յ ն տ ա կ » : Արղիւնքր յայտնի է:
պէս, որ Կիպրոս կղզին զրաւուի եւ կաոավարոլի (2)
ՀԱ8ԱՍՏԱՆ8Ի
Fonds A.R.A.M
