Page 9 - ARM_19-1945_02

լը ա ա ւ ա օսօւաւըս ա ա ա տւտւ տ ա օ բ տ ՊԱՏԵՐԱԶՄ

ք օ ո ճ օ 6Ո 1925
Տ.Շ.Տ. 376.286

օեշշէտա-Րւ-օբոօէ&եշ : տա. ա տ տ ծ ա ւ Վ նԱխԱԳԱ7. Ր Ո ա Լ Ք Յ Ա Ն Կ Ա Ր Ծ Ա Մ Ա Ճ

1 7 , &Ա6 Օտսոտտատ - ( 1 3 « ) Ամ եր ի կեան ան թեյը ուր բա թ առա ու Հ ագո ր -
161. : 0 0 8 . 15-70 - 0. 0. Ր. Բ&ոտ 1678-63 դեց թէ նախագաՀ Ոողվէլթ յան կար ծամ աՀ եղած

է Հաթ Ափրինկսի մէք, ուր գտցած էր Հանգստա­
1945 Շ ա բ ա թ 1 4 Ա պ ր ի լ նալու։ տպաւորութիւնը
Տ ւ տ շ մ ւ 1 4 ձգո\ Այ" Գոյ*յ՜վՀ ձա^՚1^Ւ ^ԼՀ

գործեց, ճիչդ այն պաՀուն երբ Գաշնակիցները կը

Ժ Զ – Տ Ա Ր Ի - 1 6 Տ ձոՈ66 Ւյ° 4377–՚եոր շ ր ջ ա ն թ ի ւ 6 Խմբագիր՝ Շ• ՄԻՍԱՔԵԱ՚ե Գին՝ 3 Ֆր՛ պատ րասա ո լին Պ ե ր լին մ անել , սրընթաց յառաք–*
խաղացութեամբ
մը։ Լուրը Հաղորդեց նախագա -

Հին անձնական քարտուղարը, Ա պիտակ Տ ո ւնէն

ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ԼՍԵ՞Ր ԷԻ-Բ ԱՅՍ ԱՐՀԱՒԻՐ-ԲԸ (նախագաՀական պալատ) : ԱաՀչլ Հետեւանք է ու­
Հէբբէ
ղեղային կաթուածի : Փոխ - նախագաՀյլ,

ւ՚Ւբումըն , անմիիսսլէս սչալատ Հրաւիրուելովդ ,

Ի՚ՍաՈԲէ1Ւ1Ր՚օհՐ Ո Տ » ա հ Էհն, ՃԱՅ ե Տ ՅՈ8Ն. աւանդական երդումն րրալ եւ սաանձնեո նախա՜
գաՀոլթիւնր։
Տիկի՛ն Րոզվէլթ Հեռագիր մր ուղղե–՝

լով իր գաւակներուն , որոնք գին ո ւո ր են , շեշտեո

ինչպէս ամէն պատերազմ ի աաեն եւ մ անա - կարօտի երգն իրենց շրթներուն , բո լո ր ո Լ ած թէ նախագաՀ ր իր պարտ ա կանութիւնք կատարեց
ւ֊անգ վերքը՝ , ա յս անգամ աչ յ եղա փ ո Էս ա կան ԼԼՀր՛ մինչեւ ծայրը, ինչպէս կր փափաքէրւ
քան մ ը կը բոլորենք : Համեստ սեղանի մը Լ.ոլրք) Հա զատ ո ւած^ները

իրենց յատուկ մթնոլորտը ստեղծած են արդէն ՂյախաաղաՀ քհրէնքլին Ր"՛լ՛իէլթ հԴւաքէ էր
Նիւ Եորքի նաՀանգին մ էի Կը պատկա­
ճաշարանի մը անկիւնը,։ ՚Հյուագի ընկերակցութիւ­ ա1ին<

0 ե ղափ ո խ ո ւթ ի ւն րոլոր ճակատնե րուն վրա յ * նը աւելի յուղի\չ կը դարձնէր պատկերը ։ նէ ր այն դասակարգին որ Մ • ՆաՀանգներուն մէք

քաղաքական, ընկերային կամ անտ ե ս ա կան ւ Յե­ Յոգնած գա գրած են, իրենց գէմքերուն վրայ կը կոչուի Հողային ազնուականութիւն : Աերած էր
ղափոխութիւն
ներու մէք, նոյն իսկ պաաերաղմ ական մեթոտ - դրոշմուած անլուր տառապանքը։ Հ ոլաաացի գազթականնեբու սերունդէ մը , որ նա­
թնգանօթին մանաւանգ որ աւան գա կան Հրացանին,
օ գան աւերն Երգը շարունակուի , Համակ սարսուռ* խապէս կը բնակէր Նոր - Ամսթէրաամ Լայմմ
ել սուրին վերել կ՚իշխեն սրաթռիչ Կը մ ե կ ն ի մ մ ա յ ր ի կ , կ ը մ ե կ ն ի մ օ տ ա ր ո ւ թ ե ա ն ,
ծանօթ է Նիւ Եորք անունովի) : "/* ս ան Լ / ո լ թ տարե­
ու վիթխարի Հրասայլերը է
ՕրհնԷ պանդուխտ տղադ, մայր ի մ սիրական* • • կանին , տակաւին փ ա ս տ ա բան ա կան կ աճառը չմը–

Այո վերքին զէնքերուն Հարիւրաւորը Հ բաշք ի Ութ Հոգի են, Հայ եւ Յոյն, բոլորն ալ տա­ տած , թեկնածու ներկայացաւ ծերակուտական

մը տպաւորութիւնը կո գործէր երէկ։ Այսօր ռապանքի ^ընկերներ : ընտրութեանց ել րնտրուեցաւ։ Այս յաքոզութիւ -

տասնեակ Հ աղա րաւո ըներ ը սովս ր ական բաներ են , Հայ մ րն է իրենց պետը՝ Բ^՜էլքԼ ձս ա ա ^ԷՀ յ ո լ " նը մասամբ Հետեւանք էր այն Հմայքին զո ր կը

ռմ բաձիգ օգանաւե ր ը իրենց քստմնելի , մ աՀա - նական բանակէն, Հազիւ երեսուն տարեկան։ Մէկ վայելէ ր իր ընտան իքը : էթախագաՀ Ո ւիԼոընի պայ­
չուք ճարճատում ով , բլրանմ ան Հր ասա յ / երր՝ ի - օր առաք Հասած էին Փարիզ։
իրենց կեանքը կը քարը ի նպաստ Ազգեր ո լ Գա չնակցութեան խո րա­

րենց սողս սկան «թ րթ ո ւր»ն ե ր ո վ (շհշու11շտ) * պարտին Գաշնակիցներուն ; Իրենք ան զամ զար - պէս ազդեց Ամերիկայի Հանրային կարծիքի յա~

Տեղավւո խոլթիւն , նաեւ , բարքեր ո լ եւ ըմ - մանք կը յայտնեն թէ ինչպէս աղատեցան ։ Աթէն - ռաքգիմ ական խաւերուն վրա յ : *ոգվէլթ խանգա–

բռնումնե բու մ էք , Եւրոպա յի սրտին վրա յ եւ ու­ քէն են գրեթէ բոլորը։ Իրենց կեանքի նկարագրում վառուեցաւ այս շարժ ում ուի ել Ոլ ի քս րն ի նախա -

րիշ ամէն տեղ : Հղօբ , տիրական , ծաւալուն աղգե– թիւնը նոյնքան յուզիչ է որքան երգը ։ դաՀութեան տակ եղաւ ծովային փոխ-նախաբար ,

րէն մ ին չեւ աննշան Համ րանքր ։ Ե^րբ մ եկնեցաք 3 անաս տանէն ։ ; 1 9 4 4փորձառութիւն ստանալով Մեծ պատերազմ ի րն–

Ամ բոզք մ ո ղո վուր դն ե ր իրաՐ խառնուեցան Օգոստոս 1 (ձին հ թացքին : Որոշած էր Հանրային կեանքէն քաշուիլ

\է ւըոպա յի մէք ել այլուր , իբրեւ Հ ետեւանք պա­ ի0նչպէս պատաՀեցաւ , կամովի^ն մեկնե –՛ տասը տարի վերքը X Յանկարծ , 4 0 տարեկանին ,

տերազմի վե ր իվա յրումնե բուն ։ Ազգեր ել ցեղեր, ցաք թէ բռնի ումով տարին ձեզ ։ սրունքները քլատուեցան եւ մնաց միշտ անդամա­

ո րոնք իրար կո ճ ան շն ա յին մ իա յն աշխարՀ ագրու– ք՝մ իշկ սպան ինծի կը նա յի եւ ա չքեր ո ւն լոյծ : 1928^5/ վերքնապէս մտաւ քաղաքական աս -

թեան գասազիրքերա՚է, յանկարծ գէ^ զիմաց ե - մէք կը կարդամ ամբոզք ոզբերգոլթիւն մը։ պարէղբ , իր շաբմուն ա թաւ էն ծափաՀ արելով

լան , չորս - Հինգ տարի շվոուեցան իբրեւ թշնամի ^= « 0 գ ո ս ա ո ս ամ իսն էր , Լալ կը յիլ^՛*^ ^)ին , Ամիթի թեկնածութիւնը նախագաՀ ութեան Հա -

կամ զինակից : Իբրեւ գեղի կամ աքսորական ։ առտուան կանուխ մամը Յին ։ Տակաւին մ ութ էր մար ։ Ինք ալ եղաւ կառավարիչ Նի*– Եորքի : Եր՜

իբրեւ բախտակից բանուոր կամ գատապարտեալ ։ երբ Գերմաացիներն ու ոստիկաններս պաշարեցին կիրը մատնուած էր անտանելի գո րծ աղբ կո ւթեան

Ա՝իլիոնաւոր կիներ եւ աղքիկներ անգամ ձգե­ Տուղրութին Լ&իքս , Աթէնքի Հայաշատ թազա - մը եւ մողովուրղը անՀ ամ բեր կը սպասէ ր դարմա­

ցին իրենց ընտանեկան բոյներր , գպրոցը կամ մասը) ։ Ոչ ոք լուր ունէր ։ ՛Քաղաքը լուռ եւ մութ, նի մր՛. Ոոզվէլթ նախագաՀ րնտրուեցաւ 1932 նո յ *,

գործը, գառնալոլ Համար բանուոր կամ օմանգակ մողովուրղը շատոնց փակուած էր տուներուն Տին ։ Այս առթիւ կազմած էր ծրագիր մը որուն1

զինուո ր՝ բանա կնե բու թիկունքին վրա յ ։ ԼԱ* եծն մէչ–. ժամը 5ին , մութ ու լոյսին Հրապարակային շնորՀ իւ բարձրացաւ բան ո ւո րն եր ո ւն կեանքի մա–

Ո ր ի տ ան ի ա մ ի շա Հ պարտութեամբ կր յիշէ թէա՜ ծանուցում մը ։ ք՝ոլոբ երիտասարդները 15 4 5կարդակը եւ որոշ բարգաւաճում յառաք եկաւ:

Հագին յ^բւ^ն կթ֊• *պաբւոի * իր յկինհքան ^ւ^յյսղքիւ^՚ե^է ֊ *ՈէԽրԼկճսն ՛՛պէաք է֊ % %Հ.բկայանան քաղաքին Հրա - 1936^5՛ ք ^՚Ր-Ր Հ / * * " ^ * * ՛ 7 ՛ – էր նա խագաՀ ական շրքանը ,
քննութեան Ոոզվէլթ շաա մ ո գո վր գա կան էր եւ կը վա յելէ բ
բուն, մանաւանգ աո աքին չորս տարիներու տագ­ սլար ակը , ինքնութեան թուղթ ե բու
\ 5 2 0 օր առաք , նմ անօ - զանգուածներու աքակցութիւնը ։ Իր Հակառա -
նապալի շրքանին՝) ։ Համ ար , եւ ո րովՀեաել
կո րգներր , որոնք մեծ մ ասով կռթնած էին սեղա­
Հա յ կա կան Համեստ Հ ամ բանքն ան զ ամ , ցի ր՜ րինակ ղէ՚գք մր ոլատաՀած էր^ շատերու Համար
նաւորական կազմակերպութեանց , չկրցան յաքող–
ուցան՝ աշխա րՀ ի բոլոր ցամ աք ներ ուն վրա յ , ի– Հասարակ քննութիւն մը երեւցաւ։ Կէս մամ Հազիւ
ցնել իրենց թեկնածուն : 1940^5/ , երրորդ անդամ
րար խառնսւեցաւ մէկ ճակատէն միւսը, հ) ՚ Միու­ իրաւունք տուած էին պատրաստուելու Համար է
թեկնածու ներկայացաւ։ Ա յս անգամ էլառաքար–
թենէն մինչեւ էք աղաղական ովկիանոս ։ Խրեցաւ մ՚ամր ճիչդ ^ուկէսին սլէտք էր Հրապարակը գրա–

մի լիոնաւո ր բազմ ազգի բանակներու ալեկոծո լ - նոլէինք ։ Որոշեալ մամ ուն մ օտաւո րապէս 3500

թեան մէք, ծառայելու Համար ընգՀ անուր ղատին ։ Հ ոգի խռնուած է ին ա յ դ Հ ր ա պա ր ա կը , բոլորն ալ շրքաններու մասին տեղեկութիւն ունէիք, Հայերս կ

՛հա իւ ս րզ պաաե բազմ ին , մ իա յն քանի մ ը Հա­ երիտասարդ՝ Յո յն եւ Հայ ։ մատնանշո ւմներ կ՝ը - թ ի լ ի մասին կրնա՞ք գաղափար մը տալ։

րիւր Հա ք կամաւորներ էին որ երեւցան եւրոպա­ I օ ւլ ա ր կո լ ած մարդիկ ՚= Այո՛ , Տուղրութիի շրքանէն ճամբայ ելանք

կան ֆրանսական ճակատին վրայ , եւ քանի նէ ին ։ Մ&նք ծունկի եկած իրռսռ առքեւ , Հազիւ–
կրնայինք նշմարէ լ իր՜ենց ա չքԱ– ր ը ։ Մ ատնանշում - այդ թուականին 1200 Հոգի, 700ը Յոյն ել 500ը
մը Հազար ալ ռո լսական ճակատին վրա յ , Հեռա­
թի՚֊ը Հայ կարելի է Հա չուել՝, Նոյն ձելի դէպքեր պատա–
ւոր Ամերիկա յէն։ Լֆենք յիէեր թրքական բանա­ ներու Հետեւանքովդ , ա յգ մ արդկա յին կո յտի Հեոան Վիրօնի , ՝Բօքինիայի եւ Կիզիի "°է^ աՅԴ

կին Հայ զինուորները, որոնք քարգուեցան զինա– կը նուազէ ր Հ եազՀ եաէ ։ ԳնգակաՀ ա բութ իւննե րր
փողոցի Վերջին օրերուն Հ ՝թօքինիայի մէ^ պատաՀահ՜ը ա՛­
թավւ , ամ բողք ժողովուրդին Հետ՝) ։ տեղին վրայ կը կատարուէին կամ քովնտի
մը պաաե բուն տակ ։ Պ ա տ ո լՀ անն ե ր էն կին ու ե– ւելի խիստ էր քան մեր շրջանները՝. Այդ թաղամա­
Այս անգամ , առանց Հաշուելու ֆրանսական Գոռում գո - սին մէ^ դէպքը տեղի ունեցաւ օգոստոս \5ինւ
րեխայ մեզ կր գիտէին այլայյած։
ճակատին Հազարաւոր Հայ զին ո ւո րնե ր ր , մ իա յն չում . . . լաց ու կոծ • • • Կ^ր՝ սկսին կրակե լ սլա ա ո ւ– ՛դիմադրութեան պատրուակողէ գնդակաՀարոլ ~~՝

Ամ երիկա յի գաղութը առ սուտ սղար Հաններուն, դիմադրութեան պատրուակով։ կինե­ թիւնները տեղին մրա յ չատ աւելի էին : Գրեթէ

Հա յորգիներ կր Համրէ զա շնա կից բան ա կն ե ր ո ւն րու ճիչբ աւելի կբ ս՛աստկանայ։ կարելիէ է խռղ "՝ պատերագմական Հանգամանք աո ա՛ ։ 2 5 0 Հ ա յ

մէք, Եւ֊րոպայէն մինչեւ Հքայր* Արեւելք։ Վառ - գել մօր մր լացը կամ ա ղա ղա կը ի ա ես իր զա լկի մ ե ռ ե ա լ կ ա ր ե լ ի Է հ ա շ ո ւ ե լ ա յ դ շ ր ջ ա ն է ն ։ Ամենա­

վռուն , կտրիճ, առոյգ երիտասարդներ եւ աղ­ խոշտանգում ին կամ սպանութեան : մեծ՜ կորուստվԼ որ տուինքւ

քիկներ որոնք մեծ մասով բարձր , մասնագի - \ , ո յ ն իրիկունը մամը Գին , «մաքրագործում - ՐնդՀանուր թիւ մը կրնանք տալ Հայկս՛ -

ա ա կ ան կրթութ իւն ունին ։ » ներէ՛» վերք մնացած էի՛նք մօտաւո րապէս 2 0 0 0 կան կորուստներու մասին;

Գուք անոնց մ էք կքէ զ անէք խիզախ օդաչու­ Հոդի ։ Կ*առաքնորզ ոլրԳւք դէպի բանտ : Հաւաքա - - գյ՜րախտարար ոչ : Այո դէպքերէն ։յյոււ/Հ

ներ , որոնք մ ինչել 5 0 6 0 յանղուղն թո ի չքներ վայրի կամ ճամբու լՀ%թացքին խստիւ արգիլուած կ՝րսէին թէ ս ո վ ա մ ա հ հ ղ ա ծ ե ն մ օ տ ա լ ո ր ա պ է ս 8 0 0

կատարած են Գերմանիոյ վրայ։ ^1բ գանէք վիթ՜­ է ը կիներուն եւ երե խաներուն մեզի մօտենալ : Հ ա յ ե ր , մ ի ա յ ն Ա թ է ն ք ի մ է ջ : իսկ Յոյներն ալ Հաչ~

խարի Հրասայլեր բանեցնողներ , որոնց պատմու­ կարաւանը թրքական քարդերու տեսարանը կը յի–՝ ոլելով ընգՀանուր թիւ կը Հաչուէին կէս միլիոն

թի ւնն երը սոսկում կ*ագգռս ։ կր գտնէք Հեռսէ - շեցնէր : Ա յգ կոտորածներէն ոզք մնացած բեկոր­ սովամաՀ X

գրիչներ , քիմիագէտներ , ոմրաձիւ՚ներ , թնդանօ­ ներն ալ այս անդամ Հ^էկն բախտր կ՚ունենային։ ՚Րանի՞ Հոգի կը կարծէք որ բռնի տարած՝

թաձիգներ , Հակօգային Հրետաձիգներ , օգանա - Բ անտին մէք ալ «մայձրագո բծում^ի նոյն ա րարո- ըլլան :

լային լուսանկարիչներ , փոխադրիչներ , գրասեն– զոլթ իւնր : Գիմակաւոր մարդոց առքեւ ծունկի ե– = Վերր թո ւած թաղամաս երէս Յոյն եւ Հայ

եակի քարտուղարներ Լբաւական թիլով ՀայուՀի– կած կալանաւորներու զտումի գործոզո ւթիւննե - միասին կարելի է 1 0 — 1 2 0 0 0 Հաչուել։

ներ ալ այստեղ եւ այլուր՝) ։ րը կր կատարէին ։ Պատանդներու , մ ա Հ ա պա ր ան ե - Ապրուստի սղութիւնը իս չի՞ վաՐռլէ է վե­

Տակաւին Հազարաւոր կամաւորներ Ա ուր իա բու կամ չարչարանքի ենթականերու ո0ր շարքին րագրել ւ
պիտի պատկանէ ինք մենք
Լիբանանի գա զո ւթ էն , եւ զին ո ւո րն ե ր՝ Պա լքան - մեզի այգ Հարցումն արդեօք : ԱնընդՀատ 5= Յուևաստան աղքատ երկիր մը ըլլալովդ ա–

եան գաղութներ էն ։ էր որ կուտայինք։ ւելի տուժ ե՚յ քան մ իւս գրաւեալ երկիրներր : Գեր­

Գեռ ձի էէ ի** Ա՜ք Հա յաստանեա յց զին ո ւո րնե ր ը Հ կտակի պատրաստութեան ՀրաՀանգէն , բ^ըչ՛՛՝ մանները \94\ին երբ Աթէնք մտան, կարելի է ըսել

որոնք 3 0 0 0 0 0 ^ մ օա Համ բանք մը կը կազմ են կար­ կական քննութենէ ետք, վերքին պաՀուն յստակ թէ բարեկեցիկ էր յ֊ողովուրղին վիճակը, պաբե -

միր բանակին մէք։ եղաւ վերքապէս մեր կացութիւնր։ Մենք Հառանձ– նաւորումն ալ գրեթէ բաւարար։ 15 օր վիրէ Իտա>

Ըսել կհուզենք թէ այս ՀամաշխարՀ ա յին զօ– նաչնորՀեալներս» դատապարտուած էինք մ եկնե - լացիները եկան։ ՀետղՀետէ պաշարը պակսեցաւ ։•

րաշարմին , րնգՀ անուր ա լե կոծ ո ւթ ե ան եւ խմ ո - լու* . . Գերմանիա ։ Պարտաւորիչ կամ «կամաւոր» ճիչդ է որ Գերմաննեբր իրենց գրաւեալ չրՀանի

րումնեբուն մէք, մեր ընկերային եւ Հանրային Արխ ատաւ ո րներու շարքին կր պատկանէիֆք մասնաւոր վրամներով կը գնէին, բայց իրականոլ–
Օգոստոս 16/՚5> ճամբայ ելանք բանտէն եւ մէկ
կեանքն ալ խոր փոփոխութիւններ կրած է եւ գեռ թեան մէչ1 թալան էր : ժողովուրդը անդրադարձաւ

մամ քալելէ վերք Հասանք Ռուֆի կայան - կա յա­ եւ ապրանքները Հրապարակէն պակսեցան տ Կառա­

պիտի կրէ։ Մանաւանգ պատերազմէն վռրքէՀՀ րան ր : Մեղմէ առաք կիներ ու երեխաներ Հաւաքէ վարութիւնը չկրցաւ առաջքը առնել : Արդէն ուչ էր

ԱնՀրամեշտ է արթնութիւն գիտակցաբար ուած էին կայարանր , կրկին լաց ու կոծ*** Եւ եւ ի՞նչ կրնար ընել։ Մէվաղդային կարմիր Խաչը

օդա ո ւե լու Համար այդ խմորումներէ ն եւ ցնցում- վերքապէս փոքրիկ վակոննեբու մէք 34ական Հոգի Հետաքրքրուեցաւ եւ երր սովի Համաճարակը

ներէն, որոնց մասին պիտի խօսինք ՀետզՀետէ է տեղաւորուելով ճամբայ ելանք գէպի Գերմանիա։ սկսաւ, օգնութեան գործին ձեռնարկեց , որոնց

Միացեալ աշխատանք Րա*ք "ՂՔոՐՈէԼ ։ ՚ մասին անչուչտ տեղեկութիւն ունիք։

է– ՛Ներողութիւն լլնգՀատելուս , արդեօք ուրիշ

(Մնացեալը յաջորդով) Շ Ր Զ Ո Ի ՚ ե Թ.Դ.ԹԱԿԻ'8

Fonds A.R.A.M