Page 7 - ARM_19-1945_02

ւ ւ ռ ա ա * (շսօւաաո ձ ւ տ ա ռ ՝ յ Թւ տ ա օ բ տ ՊԱՏԵՐԱԶՄ

ք օ ո ճ օ ՕՈ 192 5
».Շ.Տ. 376.2Տ6

Օ ւ – « ։ է 6 ս – – Բ ւ օ բ հ 6 Ա ե օ : տա. ա տ տ ծ տ ա ւ Գհպի ՊեղիԱ՝ Խասաղեավ

1 7 , &Ա6 Օտսայտատ - Ր ձ 1 Ա Տ ( 1 3 " )

761. : Շ 0 8 . 15-70 - 0. 0. Բ. Բտատ 1 6 7 8 - 6 3

ՕՒՐՒՇ Ք Ա Ղ Ա Ք Լ ե Ր ԱԼ ՒՆԿԱՆ

V^Ո«^^6<^^ 1 3 ձոո1 1945 Ո ւ ր բ ա թ 13 Ապրիլ Լոնաոնի թերթերը կը գրեն թէ արեւմտեան

ճակատը կը վ՛լի ՀեազՀետէ : Ամերիկեան 9րգ բա­

Ժ Զ – Տ Ա Ր Ի - 16» ձ ա ւ 6 6 Ւ1° 4376-է.որ շ ր ջ ա ն թ ի ւ 5 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՍԱ+ԵԱն Գին՝ 3 Ֆր • նակը էլպա Հասած է, Մակտէպուրկի մօտ, 64
ալ
մղոն հ եռու Պերլինէն ։ Ուրիշ զօրամասեր

Պրունշվփքի վրայ կը քալեն ։ Այս քաղաքին ճա*

ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ՌուսաստաԱ եւ Ե ւ ա պ ա կատամա բա ը սկսաձ֊ է արգէն : Ամերիկացիները

հրաւիրեցին Հրամանատարը որ անձնատուր ըլլայ*

բա յց Գերմ անները մ երժեց ին եւ մ ո լեգնօրէն կը

Տ<Ւ<ԻՈՅ՝Ն ՕՐԵՐկԿ, Վ.ԻՐաՀԸ գիմագրեն ։ Գա շնա կից օգա չուներ ու վկա յ ո լ *•

Լ ո ն ս ա ն ի «թ՝ս,յմզ»ը ո ւ ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ո ւ թ ի ւ ն մ ը թեամբ, ճերմակ գրօշներ կը ծածանին քաղաքին

ս կ ս ա ծ Է հ ր ա տ ա ր ա կ ե լ ա յ ս խ ո ր ա գ ր ի ն տ ա կ , Ապ­ վրայ ։ Ուրիշ լուրեր կ՚ըսեն թէ քաղաքը ինկած է :

Երէկ Համառօտ ակի պարզեցինք շարք մր եղե­ րիլ 10Էն սկսեալ։ Կ՚ամվւաիենք Ա– յ օ դ ո ւ ա ծ ի ն Ա*իւս կողմէ ամերիկեան առաքին , երկրորգ եւ

րական պա րա գաներ՝ գերութեան շրջանէն ։ Գէպ– հիմնական մասերը որոնք ա յ ն ք ա ն շահեկան տեւլե– *)րգ բանակները Պ եր լինի վրայ կը քալեն, առաք -

քե ր որոնք խո րապէս ա ոգեցին մ եր գառ ութի Հ ան– կութիւններ կը պարունակհն ն ո ր գո ւթ ե ա մ բ հրաս ա յլերու ։ Տեղական թերթերոլ

Րային կեանքին վրայ ։ Ա՝ ո ս կո լա յ ի վւողոցներուն մէ^ մռայլ ժպիտ տ ե ղե կո ւթ ե ան ց համ աձա յն , ա յս բանաէլները մի -

Ի՞նչ կարելի էր ընել, այգ շրջանին, կաթիլ մ ո կր յ ա ր ո ւց ան են շարք մր ազդեր որոնք ցոյց այն 120 2 0 0 քիլոմեթր Հեռու են Գերմանիս յ

մ ր սփաէանք ճարելու Համ ար շուարած՜ բազմ ու - Կո.ւաա ն ազմաթաթ ւ. գեր մ, ՛ւն արծիւ մը, վփր*– մայրաքաղաքէն։ Հանովըրի Հիւսիսակողմը, անգ­

թիւններոլն ; ւոր անմ եղութեան նա յուածք մը ա< չքերուն մ էք , լիական °ԳաԳ°ՐՔԸ յառաք կը խաղա յ անտառներու

Գո րծե ըը րանուկ էին ։ կատարեալ գրամ ա ր - մինչ խորՀրգային , անգլիական եւ ամերիկեան մէքէն, գէպի Ալլէր Գռ*ՊԸ։։ Անգլիական Հրասայլե­

շա լ : Ե ր ի ա ա ս ար գո ւթ ի ւնն անգամ քշուեցաւ Հո - սուիններ ը կը ճեղքեն սիրտը ։ Ա՝ ո ւշտակով, լաւ րու երկու զօրաբաժիններ եւս Հասած են ա յգ գե­

ս անքէն : կանոնաւոր , տ ո կո ւն աշխատանքի վար - կտրուած պարեգօտներով այրեր եւ կիներ երկար տէն անգին , որ քրային վերքին պատուարն է գէպի

մութ իւն ր արագօրէն տեգի տուաւ գի լրին վ աս – յ ատեն կը գիտեն զանոնք , առանց խօսելու ։ Անոնք Համպուրկ եւ կթ պաշտպանէ Պրէմէնի արեւելեան

տակի , Հեւ ի Հեւ գործառնութեանց տեղատարա­ մ իեւնոյն ձեւով կը նա յին գեըմ ան գիւղէ մը ափը։ Անգլիացիները այժմ 6 0 քիլՈէքհթր Հեռու են

փին ։ <ձինչո0լ տքնիմ, հրր այնքան գիւրին է քանի գուբս , մ ղոնացո յց ի մը վրայ կարմիր բանակի ՀամպուրկԷն : Գերման գործակալութիւնը կը Հաս­

մր մամ էն շաՀ իլ մէկ տարուան աշխատանքի վաս– զին ո ւո րնե ր ո լ կողմ է կաւիճով գծուած լուսա - տատէ թէ գաշնակից Հ րասա յլերը Պօիսում մ տած

տակր , նո յնիսկ աւելին * * * ) տ նկարներուն որ 1լ երեւան թերթերոլ մէք, Հետեւ­ են (քիուրի շրքանին մէք) ։ էսսէնն ալ մ աքը ուած է ։

\Աւ միտքերը, Հոգիները երթալով լճացան , եալ ծանօթութեամբ • « Հոս է անիծեալ երկի - Գաշնակիցները գրաւած են նաեւ ՝ք* ո պո ւր կր։ Անգ՛
յաճախ գա ր Հան անճանա չելի ։
ԲլՀ$> ։ Նոյն իսկ Հիմա գժուար է իրենց ղաւակներր լիական զօրամաս մր պաչարեչով Պրէմէնր, յա V
Անշուշտ մ իա յն ;ւ2) ր ան ս ա յի յատուկ չէր ա յս
վերիվայրումր կամ Հայրերը կորսնցուցած սովորական րնտանիք– ււ ա Գ կր խաղայ գէպի Հէլիկօլանտ : Անգլիացիներր
հ Ամ բոզք էքւրոպան վարակուեցաւ
ներուն ըմ բռնել թէ չորս տարուան պատերազմը յարձակողականի ձեռնարկած են Հոլանտայի մէ^,
նո յն թափով , ին էպէ ս Համ աճարակէ մը ։ Պատե­
վերքանալու վրայ է ։ ,Եւ միայն Հիմա է որ անոնք արշաւելով գէպի Ռոթէրտամ եւ Ամսթէրտամ :
րազմ ի ՀձօրՀնութիւններէն՚ֆ մէկն ալ այս :
կը Համարձակին Հրասայլերէն եւ թնգանօթներէն Պաշտօնական հեռագրի մր Համաձայնէ ամե­

Ւն^ որ Հանրային գո րծունէ ո ւթիւն կը կոչեն , անգին նայիլ։ Անոնք Համոզուած են թէ Գերմա - րիկեան Ա– բանակին Հրասայլերր Ապրիլ 11^^՛

ամգոյն ծաղրանկար մըն էր՛ նիո յ պատեհ ութիւն պիտի չկտրուի նորէն գլուխ 35 քելոմեթր ճամրայ կտրաօ՜ են եւ այժմ կր գրտ–

Ունէինք զոյգ Օֆիսները , որոնց իրաւասու - վերցնելու , գիտեն թէ պատերազմ ր նոր ուժ պար– նոլին 70 քիլոմեթր Հեռու Լայփցիկէն :

թ իւննե ր ր քնքեց Վ.իշին , առանձին պաշտօնատուն գեւեց քց * Աիութեան , աւելի բարձր ձայն մը աշ­

մը բանալով Հայրենազոլրկներու Համար ւ Օֆիս - խարհի մէք, եւ աւելի զօրաւոր Համերաշխութիւն ՌՈՒԱԵՐԸ ԵՒ ԳԱՇՆԱԿԻՑՆԵՐԸ

ներր զարձան պարզ խորՀրգատունեբ , զրկուած մր ինքն իր մ էի ՊԻՏԻ ՄԻԱՆԱՆ ՇՈՒՏՈՎ

նո յնիսկ վկա յ ականն եր տալու իրաւո ւնքէն։ Եր­ Լքոսկուա, որ չափազանց խճոզուած էր ^*ՐՐ

կուքն ալ շարունակեցին պարբերաբար մողովնեբ Ա ր ե ւ ե լ ե ա ն ա ո կ ա ա ի ն վ ր ա յ , մ առէ շալ Տոլբոլ*

գումարել , եւ սլաաաՀաբար ազերսագիրներ ներ­ 4 մ իլիոն բնակիչ անէ ր պատերազմ էն առա աք , խին վճռական արշաւ մը կատարեց Գանուբի վը"

կա յացնե լ , երբ կը գտնուէ ին փո րձանքի մը կամ այժմ ունի 5 միլիոն։ Աւերեալ շրքաններուն մէք րա Հ , խորաակե լու Համ ար գերմ ան գիմ աղ ր ո ւ -

նոր պաՀանքի մը առքեւ ; Հարիւր Հ ազար ա ւորն եր կը բնա կին ա ւե ր ա էլն ե ր ո ւ թի՚֊նր Վիէննայի արեւելեան շրքանին մէք։ Մ ոս­
նկուղներուն մէք, ինչպէս Ա եւաստոփոլ եւ
՚Աիակ մխիթարական պարագան այն է որ% կուա յէն կը Հաղորգեն թէ Գանուբի կամուրքնե -
Ս՝ իւսք , եր կա թո ւ ղիին ե չ, ՛շ ձյնքր շինուած գետնա՛
երկուքր իրարու Հետ եզան միշտ Համերաշխ ՚ բուն մեծ մասր ,եթէ ոչ ա մ ր ո զ քր ան վ թ ա ր կը մնա յ
փոր խշտիկներու մ էք , վակոննեբու մ էք , կա յա -
միացեալ - եւ զգուշացան որ եւ է յարաբեբու - եւ կարմ իր բան ա կր 1լ օգտագո բծէ զանոնք : Լուրի
րաններու քարավւներուն վրայ, առանց պատուՀա–
թենէ՝ գերման իշխանութեանց Հետ ։ մը Համաձայն մառէշալ Աալինովսկիի Գ°րքը ^\Ը՜
նի տուներու մէք, իսկ ուրիշներ ալ, աւելի բախ­
Ունէինք " ւ ֊ ր ի շ միացեալ մարմին մր, միշտ տաւոր, փայտաշէն տած է Աորավիա, Չ եխո ս լո վաքի ո յ կեգր ոն ական
տուներու մէք զոր իրենք են
Համերաշխ ել կենգանի , Գերիներու կեգր * նաՀանգր : Ա՛որավա գետէն անգին յառաքանա -

Տանձն ամ ո գովը , որ այնքան գնաՀաաելի զեր կա­ կառուցած, շինանիւթ եւ յատակագիծ ստանալով։ ^ ուրիշ ՛ռուս ղօրքեր գրաւեցին կարգ

տարեց լման չորս տարի, Հարիւրաւոր կապոց նեռ Ամ բոզք շրքանր աւերուած է, կարծես թէ Հա­ աւստ ր ի ա կան քա զա քներ ; Գերմ ան գո րծակա լու -

Հասցնելով կալանաւորներուն ։ Ոչ միայն Հայերու, րիւր երկրաշարժ սլատաՀած ը լլար , ե տեւէն ալ թ իւնը կը ծ ան ո ւց ան է թէ կարմ իր բան ա կը արգէն

ա յլեւ ֆրանսացի բա խտակիցնեբու : Ոչ մ իա յն ա– ժանտախտ ։ Նոյնիսկ այն շրքաններուն մէք ուր 4 2 մղոն անցած է Վիէննան , գէպի արեւմուտք ։

րեւմտեան , այլեւ արեւելեան գերիներուն։ ա ր շա ւան ք չէ կատարուահ , ս ո վո ր ական ապրանք­ Մասնագէտներու կարծիքով, ռուսական եւ գար­

Վ^եբքին ււլ ա Հ ուն յանձնամողով մ ը կազմ ուե ները կամ չկան եւ կամ շատ խիստ բաժնեչափի մը նակից բանակներ ր շուտով իրար պիտի գիմ աւո -

ցաւ Արեւելեան ճակատ ի գերիներուն Համ ար , եւ ենթարկուած են ։ բեն Պավարիոյ մէք։ Պրէսլաւէն Վիէննա գրեթէ

փոխանակ միւսին Հետ գործակցելու , խափանեց Մռսկ ուան ինքնին լաւ՛ագոյն տեղը չէ , պա - ուղիղ գիծ մբն է Հիւսիսէն Հարաւ, 200 մ ո ո ս եո–

զա յն , արտաքին մի քամ տութեամբ ։ Արգիլել տե րաղմ ին պա աճ առած րնգՀանուր աւերը չտփե­ կա յնութեամ բ , եւ կարմ իր բանակը պիաի օգտա­

տուաւ ֆր անս աՀա յ գերիներու զաւակներուն Հա - լու Համար ; Նախ եւ առաք ան տարօրինապէս ան­ գո բծէ իր նուաճո ւմներր, Ս՛որա,/ի ան եւ ՊոՀե -

մար սար քուած կաղանգչէքը։ ( 1 9 4 3 ) : Գրասեն - փոփոխ կ՚երեւայ ։ Ոչ ^էկէ1 սւիաի կրնար ըսել թէ մ իան պա շար ե լո լ եւ լրացնելու Համ ար Զեխոսլո–

եակն ալ փակեցին , գրաւելով գրամներն ու գոյ - ստորերկրեա յ երկաթուղի ին ս ան գո ւղնե ր էն վար վաքիոյ փրկութիւնը ։

քերը ։ (Այգ նոր յանձնաշողովին սարքած չորս ի քնող քաղաքացիներու անվեր ք Հ ամ ա յն ա սլ ատ կե­ կ^րսուի թէ Աւստրիո յ Ազատութեան ճակատը

գեղարուեստ ական ներկա յացումնե բուն եւ ո * ֊ ր ի ձ րը աւելի գէշ եղած է, թէ գէմքերը աւելի յոգնած կարեւոր գեր մր կատարած է ^Լարմիր բանակին

ձեոնարկներու Հա շիւը կր մնայ գոց գիրք՝) * են ւն 6 — 7 ՛րի կամ Հ1ա1գ111111նIեIIII յառաքխագացութեան մէք։ իտալիոյ մէք, Գաշնա­
ւելի յարձակում–
Ա յո , պա ր բե բաբա ր տեղի կ* ունենա յին երգա– մաշած են։ կան նոյն Տաաղրաւլ պառաւներր, կիցները կր շարունակեն սաստկացնել

Հանգէսներ , թատերական ներկայացա, մներ եւ գալերը ճակատներուն ւք(՚11 • յ քաշած , մ ի շա առա– ներո։ Այս առթիւ շարք մը քաղաքներ գրաւեցին։

զանազան երեկոյթներ ։ Հրատարակչական ԳՈՐ°՝Ը քինները պոչերու կամ խճողուած Հանրակառքե -

կը շարունակուէր , առանց գերման գրաքսնու - բու մէք , առա քիններ րճ որ առտնին առարկաներ ՀԻԹԼԷՐ ԱՆՁՆԱՍՊԱ՞Ն ՊԻՏԻ ԸԼԼԱՑ

թ - ե ա ն : Ս՝արգիկ Հարստացած ըլլալովդ աւելի գիւ– կը ծախեն ամենաբարձր զիներով : կան գիւղացի­ Անգլիական թերթերր կր գրեն թէ՝ իրազեկ

բաւ գրամ կր վճարէ ին ա յս կարգի ձեոնարկներու ները նո յն Հ ին պա յուսակներով , երեւութապէս շր^անակներու տեղեկո՛ւթեանց Համաձայն, պա -

Համար։ ,էքլ կարելի եղաւ 6 0 ^ աւելի գիրքեր եւ խեղճ՝ իրենց Հագուստներով եւ կօ շի կն ե ր ո վ Հ ո ակտում կր տիրէ նացի վարիչներուն մի^ել :

գրական ժողովածուներ Հրատարակել, արժէքա - բայց շատ աւելի Հարուստ քան առաք, որովհետեւ Հիմ/Էր Հիթլէրի տ^ԴյԼ ՂԱ Բ"֊սէ այժմ , իբրեւ միա–

լոր , պիտանի , բայց նաեւ անպէտ : երբ ուտելիքը պակսի , կուգան իրենց բանքարե - Հեծան ղեկավար\ր նացի կուսակցութեան ել. ֆեր­

՛Բանի մը ծաղկոցներ ալ կրցան ղ իմանալ : զէնները կր ծախեն իբրեւ զմրուխտ եւ սուտակ : մանիս յ զինուորական կազմակերպութեան X խոս­

Գրաւման իշխանութիւնը արգիլած էր որ եւ է Հակագրութեանց Համայնապատկեր մը։ Գիւ­ ուի թէ Հիթլէր ծանրապէս Հիւանդ է եւ չի կրնար

քա՛գա՛քա կան գո րծ ո ւնէ ո ւթ ի ւն եւ ե ր ի տ ա ս ա ր գա - ղացիներուն ետեւէն կուգան երկու ազքիկներ աղ­ երկար ապրիլ : Խնդիր է թէ ռզչՀ պիտի բռնուի" :

կան շա րժում , մ ա սն ա ւո ր ա պ է ս օաա բներ ուն եւ ուէսի մ որթէ վե ր ա ր կո ւն ե ր ո վ , ազքիկներ՝ վառ - (հիւ֊թէրի տեղեկութեանց Համաձայն , կա ՛մ անձ­

Հայրենաղուրկներուն Համար ։ վռուն , քաքառողք , ուշիմ գէմքերով , եւ անոնց նասպան պիտի րլլայ , արդարութենէն խուսափե­

Ան կր քաքալե րէ ր , բաբո յա պէս թէ նիւթա - ետեւէն երկու երիտասարգ սպաներ կարմիր բա­ լու Համար , կամ պիտի սպաննուի : Ա"լրիլ 20ին

պէս ք ֆրանսական զանազան Հոսանքնեբ եւ կազ - նակէն , ճկուն , առո յգ , ինքնավստաՀ , ներկա յ ա - Հրապարակային Հանդէս պիտի չկատարուի Հիթ­

մ ա կերպութիւնն եր , որոնք իր քուրին 1լերթա յին : ցուցիչները սերունգի մը որ քքք *՝Ա՝ի ո ւթեան ամենա­ լէրի ծննդեան տարեդարձին առթիւ, ինչ\պէս կր

Ան էր որ տիրաբար կը վարէր օրուան մամուլը, մեծ հոգը կազմած է, այն սերունգին զոր տեսայ Հաղորդէր գերման անթելր, իբրեւ պատճառ ցոյց

պահելով Հանրածանօթ օրկաննեբուն անունները։ իբրեւ մանուկներ՝ բացօթեայ գպրոցներու մէք տալով պատերազմին պաՀան^ներր։

Այսպէ՛՛ս էր «Հայկական Փարիզր» , ա յգ \932ին որ աճեցաւ յաքորգ տարիներուն աւելի ԳԵՐՄԱՆ ԱՇԽԱՏԱՒՈՐՆԵՐ, ԻԲՐԵՒ ՀԱՏՈՒՑՈՒՄ

մռայլ օրերուն : Տժգոյն եւ վտիտ։ Երեւութապէս լաւ սնունգով, Հագուստներով եւ լեցուն մտքով

.տանելի , բայց կաղմալոյծ եւ անստոյգ։ քան տեսեր էին իրենց ծնողները ։ Ասոնք նու Անգլիո յ երեսփ • մողովին մ էք, աշխատաւո -

Անցան ա յգ օրերը եւ այժմ կը գտնուինք նոր քիուսիան կր կազմեն ։ Ասոնց ետեւէն , գէպի վար րական երեսփոխան մը Հարցուց թէ ինչ կարգա­

Հեռանկարի մը առք եւ , ուր շատ բան ծա յրէն կը սահի Աոնկոլ մր, վէս՝ իր գեղին կաշիէ նոր գրութիւնն ե բ եղած են $՝ ԷՀ բանի կամ Ե՚սլթա յի

պիաի սկսինք հ վերարկուին մէք, Խաղախ մը եւն * ։ մէք, գերման աշխատաւորներ ճարելու Համար ք$ *

Պաաե րաղմր կը վեր քան ա յ ։ 1&մ սրումներ՝ Միութեան, էքւրոպայի պատերազմէն վերքը։ Ար­

ներսէն եւ գուրսէն։ Ամ բողք երկիրներ յեղափո­ Հգակատը շատ Հեռու կ՝ք, ր /, ւ ա յ ։ ք* ա յց , նո յն­ տաքին նախարար Պ * Իտրն պատասխանեց *-

խութեան մէք են ։ Նոր կարգուսարքեբ պիտի Հաս­ իսկ Ա ոսկուա յի մէք պատերազմը շատ խոր ազդած իյրիմի խորՀրգամողովին մէք Համաձայնութիւն

տատուին կամ պիտի վԼ ր ա կաղմո լին ։ է ։ Ապացոյց՝ երկու սրունքներէն զրկուած կամ գոյացաւ որ յանձնամողով մը կազմուի Մ ոսկուա–

Ա* ենք ալ , թէեւ «ածու փոքր՝» , բա յց իբրեւ մէկ յի մէք, քննելու Համար թէ ո՛րքան եւ ինչպէս պի­
մ ասն ի կը Հ ամաշխւսրՀա յին ի ր ա կան ո ւթ ե ան , ան­ ( Շ ա ր ո ւ ն ա կ ո ւ թ ի ւ ն ը կ ա ր դ ա լ ՝ Ր֊ - է ջ , Ի * ս ի ւ ն ա կ )
տի Հ ա տ ո ւց ո լին Գերմանիս յ պա աճառած պաաե "

շուշտ պարտաւոր ենք Հետեւիլ շարժումին ։ ՀՀ»

Fonds A.R.A.M