VERADZENOUNT, du 03 mars 1919 au 27 décembre 1919 - page 114

դրաւ կարգաւորելու ճակատադիրր այն այլազա՛ն ժողովուրդներուն ո
կազմուաի՝ է իր այլատարր կայսրու֊թՀ^աքլ։ ՝4յեծ և ՀամախոՀ պետութիւն–
ներու խորՀուրդր կր փափաքի կատարել այս՛ պարտաւորութիւնը,
այնքան որքան ա՛նիկա կր Համապատասխանէք ՛շ այդ ժողովուրդներու՛ն իսկ
Հա՛յքf
իղձերուն ե իրե՛նց մշտատև շահերուն։ Բպյց !ԱորՀուրդր ցաւով կը Հաս՛
տատէ թէ յ ի շատ ա կա դիր ր այս բանին ՛նկատմամբ կ՚արժեցնէ բոլորովի՛ն
տարբեր կարգէ նկատողութիւններ ՛և որոՍֆ Հիմնուած ե՛ն կրօնակա՛ն կա
ծեցեալ մրցակցութիւններուքէվրայ։ ԸսսՀ, ա յգ պա աճ առա բա՛ն ութի լ՛ե՛ն եր ո ւ՛ն
պէտք էր որ օսմա՛նեա՛ն կայսրութիւներ ամբողք պաՀուէր, ոչ այնքա՛ն իր
սահմաններուն մէք ապրող իսլամն եր ո ւ՛ն կամ քրիստոնեաներուն շաՀուն
Համար, որքա՛ն Հ՛նազա՛նդելու Համար կրօ՛նական զգացումներուն ՝ այնպիսի
մարդոց՝ որոնք երբեք չեն զգացած թրքական լուծը, կամ մոռցած են թէ
ինչ ծանրութեամբ կը ճնշէ անոնց վրայ որոնք ստիպուած են զայն կրեր
Բայց անկասկած, երբեք կարծիք մը նուազ արդարացած չէ
թիւնն երով։ Պատերազմի ամբողք պատմութիւն ր կ՚ապացուցանէ, որ անիկա
ոչ մէկ բանի վրայ Հիմնուած չ է ։ Ի՞նչ– կարոդ է ըլլալ կրօնական պայքա­
րի մը ուժը որուն մէք բողոքական Գերմանիան, կաթոլիկ Աւստրիան, օր­
թոտոքս Պուլկարր և մա Հմետ ա կ ան Թուրքիան ընկերակցեցան իրենց դրա
ցիներր թալլելու Համար։ Այս Բ Ո Լ Ո Ր գործին մէք, քրիստոնեայ Հայերու կո–
տորածր թուրք կառավարութեան Հրամանով, միակ առիթր եղաւ, ուր
րելի եղաւ գնա Հատեի մտ ածուած կրօնական մոլեռանդութեան մը Համը։
Բայց Զեր Վսեմութիւնը դիտել կուտալ որ ճիշդ այգ ժամանակին և ա յգ
նոյն իշխանութեանց Հրամանով անդն աս մա Հմետ ականն եր կոտորուած են
բաւական մեծ թիւով և բաւականաչափ սոսկալի պարագաներու մէք,
որ կը մեղմացնէ, ա եթէ կատարելս։պէս չժխտէ* կրօնական կողմնապաՀու
թեան ամին կասկած։
Ուրեմն, պատերազմի ժամանակ, կառա վարութիւնն երր աղան դա
նութեան քիչ ա ա ա Յ ո յ ցներ տուած են և գալով Համաձայնութեան Պետու–
թիւննեբուն, ոչ մէկը տուած ե%{ Ոչիֆ} յ
ա ռ ալ \ եկած է անկէ ի վեր որ այս դա­
տողութիւնը այլափոխելու բնոյթը ունենայ։ ՛իւրաքանչիւր ոքի խղճմտան­
քը յարգուած է, նուիրական վայրերր խնամքով պաՀպանուած են։ Այն պե-
տութիւնները և ժողովուրդներէ – որոնք պատերազմին առաք մա Հ մետական
էին, են տակաւին։ ինչ որ կը վերաբերի կրօնքին, փոփոխութեան չէ են­
թարկուած, բացի ապա Հովութեան պայմաններէ, որոնց մէք կաբելի է զայն
կիրարկել» և այս փոփոխութիւնր, ամենուրեք ուր դաշնակիցներր իրԱնց
Հքօնթրօրը կը գործադրեն անտարակոյս կատարուած է գէա ի լաւը։
Եթէ պատասխանուի թէ Հաստ մա կան մա Հմետ ական ^ պետութեան
եր կր ամա սերուն կրճատումր կրնայ վնասել մա Հմետ ականներ ու դա ախն ամին
երկիրներու մէք, ներելի պիտի Համարենք մեգ գիաել տալդ** որ ր ս տ մեր
կարծիքին, ատիկա սխալմունք մրն է։ Ամէն մտածող մա Հմետ ա կանի Հ
մար, նորագոյն պատմութիւնը այն կառավարութեան որ կոստանդնուպոլ–
սոյ գաՀը կը գրաւէ, չկրնար ՐԱալ ուրախութեան կամ Հպարտութեան