VERADZENOUNT, du 03 mars 1919 au 27 décembre 1919 - page 113

տապէս վերցուցած» ամին իրաւունք ունի՛ն չճանչնալու այն գործ՜երը, որոնց
աո Դհ1~սՔւ1 այնքս՚ն աղետաւոր Հա՛նգի սա՛ն ալո ւ իրե՛նց երկրի՛ն» բայց րնդՀան–
րապէս» ա գ գ մը Ալէս*ք է գա տուի ըստ այ՛ն կառավարութեան» որ կը վարէ
արտաքին քաղաքականն ւթիւնր և որու տրամադրութեա՛ն տակ ես իր բա­
՛նա 1լն երր։ Թուրքիա՛ն չկր՛նար ՛նմա՛նապէս պաՀանջել որ՛ Հ այ ս վար դա պե­
տութեա՛ն արդար Հետեւա՛նքներուն չե՛նթարկուի, այ՛ն պատճառաբա՛նութեամբ
որ իր պատմութեան ամենափափուկ վայրկեանի՛ն իր դորՆերր այնպիսի
մարգերու ձեռք կր գտնուէին, որոնք, ո և է սկզբունքէ և խիղճէ զուրկ, անկա­
րող էխն նոյնիսկ յաջողութեան առաջնորդել։
ԱյսուՀանդերձ յիշատակագիրրր Հոդային ամբողջական վերաՀաստա–
տութիւնր պաՀանքելու Համար,*– միմիայն չուդէր Հիմնուիլ այն փառքին վրայ
թէ արդար չէ Թուրքիոյ քաւել տալ իր նախարարներուն յանցանքները։
Այդ պաՀանջումր աւելի խոր պատճառներ ունի, ան կոչում կ՚րնէ անցեալի
մէջ թուրք տիրապետութեան պա տ մութե ան ր Ա իսլամ աշխարՀխն ներկայ
կացութեան։ {
իյորՀուրդր ցանկացող է ոչ անօգուտ վէճեբու ս կս իէ ո֊ ոչ աւելորդ
վիշտ պատճառել Ջեր Վսեմութեան և այն պատուիրակներուն որ ձեզ կ ըն­
կերանան։ Արնիկա լաւ տրամադրուած է ղէպի թուրք % ժողովուրդը որուն
սքանչելի յատկութիւններուն վրայ կր Հիանար Բայց չէ կարող այդ յատ­
կութիւնն եր ու շարքին Համարել օտար ցեղեր կառավարելու ընդունակու­
թիւնը։ Փորձը շատ յաճախ ե շատ երկար ատեն կր1լնուած է և արդիւն­
քի մասին ամենագոյ գն տարակոյս չէ մնացած։ Պաամութիւնր մեղ ցոյց
ղու տայ բազմաթիւ թրքական յ ա քո ղութի ւններ ու նաե բազմաթիւ թրքա­
կան անյ աք ո դո ւթ իւնն եր, յա գթա Հարուած ազդեր և ազատագրուած՜ ազդեր։
Յիշատակագիրն իսկ կ՚աէլևարկէ երկրամասերու կրճատման որոնք դեռ քիչ
ատեն առաջ կը գանուէին օսմանեան վեՀապետութեան ներքև։ տ%
Այլ սակայն, այս բոլոր փոփոխութիւննեբու մէջ Եվրոպայի, Ասիոյ և
ոչ ալ Ափրիկէի մէջ, չենք գտներ միակ պարագայ մը ուր թրքական տիրա­
պետութեան Հաստատումը երկրի մը վրայ իրր Հետեւանք չունենայ ՛հի՛–՛
թական բաբգաւաճման նուաղում և մշակոյթի մակարդական ստորնացումր,
և չկայ նաև պարագայ ե րբ թրքական տիրապետութեան Հեռացումին
չՀետեւի նիւթական բաբգաւաճման ծաղկում և մշակոյթի մակարդակի բարձ­
րացում։
Թէ րլլ
այ ա յ դ Ե՚֊րոպայի քրիստոնեաներու կամ Ա ուրիոյ, Արարիոյ,
Ափրիկէի մաՀմետականներու մէք քՒուրքր բերած՜ է միմիայն քանդում ամե­
նուրեք1 ուր յաղթած՜ է» երբեք անիկա կարող չէ երեւցած՜ ղարգացնելու
խաղաղութեան մէջ ինչ որ շաՀած՜ է կռուի մէջ։ Այգ ուղղութեամբ չէ որ
իր տ աղանդն եր ր կր մարզուին։
Այս իրողութեանց ակնյայտնի եզրակացութիւնը, կը թուի որ Հե­
տեւեալն է. — Թուրքիան առանց ո և է ներելի պատճառի և առանց գրգռու­
թեան յարձակած՜ ՐԱ ա լով, դիտմամբ, Համաձայնութեան Պետութիւններուն
վրայ և յաղթուած՛ ՐԱալով, յաղթողներուն վրայ ծանր պարտաւորութիւնդ