Page 71 - ARM_19-1947_04
P. 71
յամս Վրայ ս՛եզի կը խօսէթ ։ ՝ԲաղգԷացւոց վգէս Հ* 8 * 7՛* Նսբ Աերունգի կողմէ ուղերձ մը Ո 8 Ա Ս XԱ Ն
Հայելէն ալ Հին ժողովուրդ մըն կ։ն . ծ՜անօթ Էբ չկարդաց րնկեր Ա* Ջէքեան X
իրե՛նց տիեզերքի գիտութիւնը % աստ զերո ւն գա ր ո ւե ս տ ակա ն բամ ի Լ ը շատ ճոխ էր X
փառ^Ա, " ւ ի ւ ՚ ե ֊ ց արեւելեան՛ մտքովը կ՝ըմ բռնէին Արտասան՛եցին բնկերոլՀի Էք . Առաքելեան , ընկեր ՊՈ%ՊԱՏԱՄԵ$Ա՚ԼԱՄՇԱԿՄԱՆ արաէլները
թէ Աւ-ա-ւ-ծոյ մլ.ութիլնբ բնութեան Հետ՝ այ֊քան 8* Մաբոոեան (ՎիԷ)։ Ա* Գրիգորեան ($էսին), այս տարի պատրաստած են 250.000 զա՛հա գան մ Ա -
ճլմաՀիա էր որքան անՀաաին էութիւնը (օոԱյ՛ օք Ա. Փա շալե ան (Լիոն), մե֊եքգեց՚ն .րնկեբուՀի տտղեա ք իրեր, գիւղատնաեսական գսբծ՜իքք֊-եբ ,
Տտ|ք) • թ՚> գեղեցկութեան՝ այս գլխաւոր բարիքին Հաբէլեան , Ա՝ . Առաքելեան ե լ Օբ * Ըովփնար լեկտըական արդուկներ եւն . : ^ ^ ^ ֊ գոբհֆբսւն
մ/վոցաւ է որ Հոգին ա լ ն ի գոյութիւն . թէ յուղ . §Հ Բ Պ ե տ ր ո ս ե ան , րո լո րն ալ ա բմ ան՛անա լո վ ֆե րմ զարգացման Համար կառավարութիւնը յաա -
պիտի
ու՛՛ղ, տրամաբանող անՀատէն (շաօԱՕՈՅ.1 1՝6&ՃՕՈա§ ծափտՀ տ ր ո ւթեանց յ կա ւլ ո • ց ահ է մեծ^ գումարներ ։ Աըաէլնեքը
Տ61ք) առաչ1 եկաւ փորձառութիւնը, գիտութիւնը , Երգչախումբը յաքորգաբաբ երգեց «Հ ը մ ի էք տար ած ո լին Հա յա ստապեի՝ բո լո բ քա զ ա ե րն ու
անով է ոբ անՀ տա ը (շոԱէ^) զարգացաւ։ Բայց Հռ լռենք՝^ եւ «Աարէն ելաւ երկու մսւխ^ր Գ* <իա - գիէ֊ղերը ե լ բաւարաբեն տեղական պաՀան^ներբ է
գին , ձման տալիզի մր մէկ ձայւ՚անիշի՚ն (ոՕէշ) > վւաղետն ի գե կ տ վ ա ր ո ւթե ա մ բ ւ Արտ Էլներ Էն շատերը իրենց առաֆագբո լ թ իւննե բը
նման աստղի մը ցոլացումին , չ.բ գոյութիմնբ Առածին բանախօսն էր Լ իոն էն եբ իտասարգ կատարած՜ են 130^՛ 200 տոկոսով է
ստացաւ, երբ Աստուծոյ ձեռքն անոր Հպեցաւ, ու գրագէտ րնկեր Ա՚չսաք Մ իք զէ # բ յ ա յ ա ՚ ^ ե ց Հ*Լա - Երեւանի պատմ ական թանգարան Է% մ Էք
կ՝ապրի մի միայն– անտ ր Հետ Հաղորդակցութեան րանգեանգ կոմիտէ՚ր անգամ եըու ոգքոյններր է կարելի Է գտնել Հայ մողովուրգի անցեալ փաաքի
միջոցաւ : Հք^նչսլ կր տան ենք այս աօնը , կ ըաօնեն ք որ - եւ մշակոյթի բաղմաթի ւ տեսակի նմոլշներ -
Հոն վենեաիկեան օրուան մեղմ յոյսին մէչ՝ ւդէսգի ուխտենք՛ մեր նաՀատակ ու ան մ աՀ առա^– քար Է գաբէն մնացած զանազան տնային՝ եւա յլ ի–
յապաղեցայ ես , երազելով ու թափառելով ա՛նց ֊ նոր ղձ1 եր ու ան ո ւնո վ սլիտի քալ ենք իրենց Գ°^ա °^ բեր Տ որոնք տեղաւո րուած առանձին^ սբաՀ ի մ ԷՀ X
հալի մառախուղին մէէ՝։ ՛Բովս կեցած էր Հայրը ուղիով եւ կր շարունակենք իրենց կիսատ ձգա՛ծ՜ Ո՛ւր ի շ սբաՀ ի մ ր մ է^ յաճախո րգբ կը տեսնէ
սուրբ գոըհ՜ր
որ կարծես ինքն ալ կո՛ խոբՀեբ, րնկզմած ՛իմ մի ֊ մետտղեա / գարէն՝ մնացած նետեր , աղեգնեբ ^ ար֊
ե ւ՝՛. այ :• ե թաղերուս մէշ\։ իր խոՀերոմե՝ ^երմու– Ամ էն աշխւ ա՚անք նո ւի ր են ք Հայ ազգին 1
երաժշտութիւն՝ ծ՜առայեց թ՚ւ ք Հայ աղ գին , հ աո ւս / ենք ա յսօր , եւ ււ ո ր ղ ա կան եւա յ լ գործածական մ ետագեա յ գո բ -
թիլնբ ինծի Հասաւ իբր ք ս Հ ո յ շ
ծ ի,քներ , որո՛ւ ք կր վկա՛յ են ո ւր ար տ ա կան մամ ա -
մը, ե լ իր լռուիԳիլևը, այնքան խոր ու անխռով, &տռտյենք վտւլր՝% ըսաւ մեր շն կերը Հ
աւելի ներշն՛չող ու Հազոբգական էր քան թէ իբ Եբկրո րգ խօսողն՛ էր Փար իղէն յատկապէս ն ակն եր ուն մէ^ զո յութ իւն ունեցող մեր նախնիք–
խօսքր , ճան շցայ ե լ ըմբռնեցի \էր կեանքին բարձր Հրաւիրուած֊ ընկեր ք$, Մ կբտհ չեա\1 % Ըն կերը աւե \նե րու մ շակո յթր թան ՛գա բասը ս\ՐՈէ–է
գեղեցկութիւնը, եւ ինքն ալ գուշակեց որ ճանչ . լի քան երեք քառորդ մամ տեւող ճառով մը պաը– տարի կր Հարստանայ Հ թն՝ պատմ ական՝ նմ ուչնե
ցել՛ էի զայ՛ն : Երբ ղէպի իրեն դարձայ Հրաժեշտի ղեց Հ . Տ * դ՛աշնակցութեան գիրքը ասկէ տ ո ա$ , բով, որոնք խնամքով կր պաՀոլին– Այցելուները
ողջոյնս տալու, ժպտեցաւ ինծի։ Հայրապետի մը այսօր ե լ այն ուղղութիւն՛ը որուն պիտ՛ի Հետեւի լա յն տեղեկոլթի լեներ կը ստանան ամ էն մէկ իրի
Հո. վազը : մամ ան տկի եւ մեր նախն իքներու
ժպիտն էր ան, եբլցագոյնի մր խոր անդորր ալիք պատմական անցքերու եւ ունեցած ապրած ձո2.ա^1*
ալ սին։
գին որ կրտսերագոյնի մ,բ կբ Հաղորդուէր , Հայ մեծ՜անուն* գրագէտ 1$ * Աբովեան ( – ֊ ^ ^ ա ֊ լ ո յ թ է մա -
իբ ^ Վաթան ՝ֆի –քէ^ կեա՛նքը
մը ար Հո՛գիին՛ կր ներ շն չէր աւելի ազւռւական գուրպան կ^ընէ
բարձի ճշմարտութիւն՝ մը, աւելի նոր ե լ նուրբ այն ձեռքին՝ որ պէտ ի ա րթնց1 է ազգը։ Երեւանի կիր ոփ եան շր^անին^ մէ^ արգէն կը
՛ըմբռնում մբ Աստուծոյ գաղափարին ւ Հ* Տ* ՛հ *ը եղաւ այգ ձեռքր ՝է որ այսօր 57 շինուին անՀատական՝ շէնքեբ*. Այդ տուներէն 70
տարեկան է ^ եւ պատ ր աստ՝ ղոՀ ե լու ամ էն Հատ ր արդէն շինուած պատ բաստ է բնակութեան
Հ. 6 • Գ– ՕՐԸ ԼԻՈՆԻ ՄԷՋ Հայ աղգիՆ Համար X Համար եւ 356 տուն ալ շուտով պատրաստ կ՝ըլ ֊
\ 9 եր գաղթ եւ թ րքաՀա յաստաէհ ի Հ ո գեր ու կցումը լ այ : Հյ էնքեր ո ւն Հ ամար տ րո ւա ծ է Հ ար կա ւո բ
բաղ
ներկա ւ Հայասաանին , Հ • Տ * 0՝ * Հիմնակս/ն՝ քանակութետմբ տախտակ ^ մեխ • տուֆքար եւ
Հակառակ գիմաց՝չ՝սնեըուն գիտումն՚աւո ր խա ձանքնե՛րն են : ա յլ ան՝Հ րամեշտ պիտո յքն՝եբ :
չաձեւումին 1 նոր չէ այգ երեւոյթը Ղ՛աշ - Դ՚՚տշւյակոութիլն * ունի տաեա^իէ՝, անելիքներ : Հաւաքական անտ ե ս ո ւթի ւննե րը լայն օզ%ու
ն ա կց ո ւթ ե ան Օըր տօնուեցաւ , Լ իոն ի մ էջ * Նա - Վերջացնելով , ընկերը կոչ բրաւ բոլոր րնկեր– թ իւն ցո յց կոլաան Հա յ րենական պատերազմ է
ըաթ իրիկուն 11 Հոկտեմբեր , մեծ էսանդավառոլ^ ներռւն , Հաւատա բմ օ ր Էն եւ խանգարի առուած՝ Հ տ - Հաշմանղտմնտե բո ւն՝ և. ւս\նռնց ընտանիքներ ուն՝ x՝Մին՛
թ եամթ եւ– Հոծ րաղմ ո ւթեան մը ներկա յ ո ւթ ե ան X ր ո լն ա կեն՝ իրենց ընտրած՝ ուղին է չեւ այսօր պատերազմ է վնաս ո լածներուն եւ ա -
ԼիոԼաբնակ Հայոլթիւնր եկաւ անգամ մ թ եւո Տա պո յտ Խաչի ստ՛..Հիոնւեր ո լ պաոի խումբբ նոնց րնտանիքներուն տրուած է 1121 թոն\ կեն -
ղեկավա րութեամբ
իր յարգանքի տուրքը բերելու Հ» 8 * դ՛աշնակցու ը։ կեր ոլՀ ի (յ . Տ Էըմ ան եան ի . սամ՛թերք X
թեան եւ անոր յ ա յ անէի ո լ անծ՜անօթ Հերոս երու պաՀ մը մ եղ փոխագրեց մեր Հայ րենի երկիրը :
յ ի շա ա ա կին , այն– Հե բոսն եր ուն որոնք իրենց ար - Հան գէ ս ր փակուեցաւ առաթ ն ա Հ ատ տ կ՝$> ո վ :
եան գին ուԼ ստեղծեց ին մեր պա շտ՚ե լի Հա յա ստա– ^էս գիշերէն մինչեւլոյս տեղի ուն\եցալ րն ^ ՄՌՍԿՈՒԱ8Ի «Աովիէթ Գրագէտ» պարբերա
լԲ*ամ ՛ր Տին սրաՀԷն ներս կը մտնէր Լիոնի կհրաՀամակրտկան խ^՛^"յք մը Ա* Աւետեանի սըբ– թերթը խորՀրգտյին վարչաձեւին ՅՕըգ տարե -
Ղ՚աչնակցական մ ամ իկը ։ «0 աււա՛՜ 9՝> —• յառա՛՛՛ջ ճարանը ^ "ւր ս՛եղանապետ րնտրուեցտլ ըն՛կեր Ա*ի– գարձին՝ առթիւ պիտի Հրատարակէ Հաւաքածոյ
Ե * Ս ՚սաքետն, Հ<(Հաո սւխ կր կա՜նչէ մամիկը , ս^ւբ սաք Ա*իրզէ ։ ք՝ո յո րը կր բեր է ի1 իրենց մասնակ - մը որ պիտի պ ար ո լն\ակէ խո ր Հր գա յ ին գրական ո լ–
է, Խնգիկը, Խաղիկը Հ աո ախը , Գաշնակցու - ցոլթք՚լնւր երգով , տ րտաս անո ւթե՛ամ՝բ , կատակեր– .թեձ^ն Հարիւր լաւագոյն Հատորները։ Այո վեր -
թ իտՏե՚ր * * » գ^ւթեամիւ I ՜
քՍ որոված Հ աւ մը եւ շիշ մ /* շամ փան ետ ա - չիննեբուն մէչ է նաեւ Աաբիէթա ՇաՀթնեանի
Փ*նէ է ճ մամիկ , ի՛նչ կյուղես կը Հարցնեն ճ ուր գի գր ո ւելով կարճ մամ անտ կ ո լան՝ մ ի^սցի՛"՝ « Հ ի տ րօ ս անտր ա ր>ը :
չորս կողմ էն*: Աղօթքս կ*ընէի , աղօթքս կը սլա - գոյացաւ 16.550 ֆրանք : կնքաՀ այրութիւնը րս .
ու
տասի տանէ մամիկը , խան դավառո ւած տտնձ՚Նեց *(,ո ր Ա եր ո ւն գր , իրե՛ն ց առատաձեռն ԽՈՐՀՐԴԱՅԻՆ ՄԻՈՒԹԵԱՆ խորՀուրդնեբոս
ելֆոռի րնտրո ւթի ւնն երր պ իա ի կա տ ար ո լին Հ ետ եւեալ
(ք՝ ա մը 9 ին օրուան՝ նախագաՀ ընկեր Տիգրան թեամ բ շնւո րՀ ա ւո ր ո ւթե ան արման ի են՛ ^
Ջէքեան լ բաց ուած կբ յայա արար է Հ անգէս՛ը ք-աշնտ կցականները՛. Հ Հա յաս տան ի 0-աշնակցական^ թուականներուն * Ղ՝եկտ . 21 ին (հ ուս իա ,
€՚Մշակ բան ո լորդով , "ԼՈԲ ^քԳ^Ց Նոր Ա եր ուն գի ՚&եըը՝» եւ ձկչոր սեգանր՝) :
երկս՚ւռ քյբգչա խումբը , ներկաները յո ան կա յս յ Ուկբա յնա , Հա յաս տան , Ա ոլտավիա , կաբելիա յ
\ ախագաՀը յետո յ , քանի մր պատշաճ խօս Հիւրեր ունէինք, Վիէնէն , Վալտնսէն^ Ա էն թ է. 8 ո լ% ո ւա ր \ \ ին ՝ք^ ըր կըզի ս տ ան , Ատրպէ յճան ,
քերո. I բա ց ատ բեց օրո լան տօնի նշանա կ ո ւթ ի ւնը թի էն էն՛ Հ Վիլֆրանշէն , Տէս ՛ն էն եւ ուրիշ տեղերէ * Պելո - քք՛ո ւս իա ե լ ք1 ՚ ՚Լ՚ղ է կի ս տ ան ^ 8 ո ւն՛ո ւա ր I 8^
եւ Հր>71ւք։րեց ներկաները որ ոտքի կենան փ^յբ ՝>ււ/ւ1 ք ԳաՀնակցութեան , որ տարին անգամ մը ին •—- էսթոնիա , Լիթոլանիա եւայլն։ Վէ^բք^է՝–1
կեան մը՝ յարգելո ւ Համ ար մեր դատին Համ ար կ բ կատարէ տ քս տօ՛1 բ Հ րաՀ րելոլ Հ ամ ա բ մե,
ղոՀ ո լած Հերոսներու յիշատա կր , յանձին Պ * 0 *7" աշնաեց ական ի խանգն ու Եռանդը : անգամ ընտ բութի ւնն երր տեղի ունեցան \ 939՛^՛
ԱՐԱՄ
Հ ան^ս/քյ ե ան ի Հ Ն • Աղբտլեանի , Լ • \,աղարեանցի ՄԿՐԱՆԻ Գեկտեմ՛բերին I
զգացինք ար նա գայրացած էբէ ոբ չեն կարողա *- պի մի խուլ որոտ, փայլակը չոէԼԼոէԼա*1 Տ "*է ակրն–
նում իրեն՝ փրկել։ Ու ամէն
ա ա ՚ Ի ։ւււ՚ա։ տալ \նբան՝, սփոփել ։ կողմից սկսեցին սիրտ թարթ լուսաւորելուք ամէն ինչ, նաեւ թոնրատան
պատուՀ ան ը , եւ սկսեց մեծաշիթ ու յորդ մի
Բայց Ե ս թե ր ր ղէո լխ Ր էէ բ բարձրացնում * չգի անձրեւ* . * ՛Իա ուրախացրեց ն՛երս ր գտնուո ղնե -
տես լալիքս էր թէ խորՀուբմ անելիքը , ոչ ոք րին՝ , թէ անձրեւի պատճառով թուրքերը , երեւի ,
էգպէս գուցէ աւելի լաւ լի՛նի , Հը , ա - էէբ կ ար11 ՛լ ասել եւ ոչ ոք էլ սիրտ չէր անում նրա էլ չեն գայ . . .
սալ կաղ Աարտ\իբոսը* կնան՚ոց րաւ չեն անի : ճեռեերը ետ տանել երեսից ; թող լաց լինի , ար - ք՝ա յց , չանցաւ մ ի մամ , ն բանք եկան՛ • • *
Լաւ կր լինփ նրանք խօսին .• ցոլն քները կը թե թե լացնեն • • է 9–.
Այգ մամաւԼակ մէկըէ կարծեմ
դարբին՛ի կի , Այն ի\Լ չ Եսթերն արտասուելով^ մտածում է բ ^
նը , առա՝ ց մտածելու , գուցէ անզգալաբար դար աւելի շուտ նրան այնպէս էր թ ւո ւմ , թէ ամէնքը , Երեկոն բաւական մթնել էբ։ թոնրատանը
ձաւ Ես իմ երին .
երեւի , չեն՝՛ կարողանում մի բան անել •—• իրեն են լամ պի փո խա րէն մեղրամ ոմ էին վառել X Ե կո ղնե^
-—• ս կ գոլ ի0նչ
կ՛անես , Եսթեբ • ելերթա* ս ։ Հարցնում ; Իսկ մինչ այգ Նրան՝ այնպէս էր թլում բը , երկու Հոդի է ին՝ Հրացաններով , որոնք ,յան՝*
Ե սթեր ը յոլղուեց է թէ ին քր երազի մ էէ* է , մի ան յա բմ ար կացութեան կա րծ սկսած անձրեւի պատճառով, գը ել էին– թև.
Ե՞ս • • • ե^ս . . . եթէ էսքան՝ մարդու գլու մ էջ , որ անցնի պիտի , բա յց գա րրին ի կնոջ անըգ. ւե բ ի տակ՝ փողեր ր Հեերքեւ ուղղած ։ Աղօտ լո յսով
խը կո վերցնի կ՚երթամ Գոյչ խօսքերը նըան Հ ա. ե ց ր1 այգ գրութվ՚ւնից եւ էլ իսկոյն ճանաչեցին , ոբ դրանք .այն ասկեաբ
Ասալ նա արգէն՝ չխօսկանո ւթ իլն ը , ամ օթխա» յուղեցին, եւ նա , Լաց լի –՚֊ւ ե յով մ տածում էր մի ներն են, որ ուղեկցում էին՛ ջաՀել սպա յ՛ին խոլ -•
ծոլթլ ւնը թողած - մի բռԼուած գմգոՀ ութեամ բ ^ յ/1էՏ բան՜՛, ար ոչ ոքի մտքով չէր կարող անցնել ղաբկոլթեան մամանակ՝. Ար ե լառ գէմքերի վրա ք
Բ11 բոլորն անյարմար զգացին՛. \յա այնքան՝ էր այգ վայրկեանին՝, բայց նբա՚Լ թւում էր միակ ն ր անց սեւ ա չքեր ի սպիտակս ւց նն րն ա ւե լի է ին աչ
լցուած , ոբ կարծես պայթեց իրեն թեթեւաց\ելոլ փրկարար ելքր : քի ընկւում , քան՝ որեւէ բան՛ նրանց վրայ , եւ
Համար : դրանց փայէբ՛ աՀ էր ազգում ։ Ամէն ինչ սակայն
Ու մի քս/նի րոպէ ա՝ւ1 յտ՝րմար լռութիւն էր * նրանց վրա ք մորթէ գլխարկները,
՛հոլ Հանգիստ կաց, է՜սթեր շ\սն , ես մե . Հնամաշ, վը -
որն ա յնքան խորացաւ գ րս ից լսուեց նո ր սկրս^. րանները
ո֊ած չեմ, որ քեղ տան՛են , աստւ կեսուրը, նրա չն՛ստող զգեստներն ու ոտնամանները
ուած անձրեւյի խուլ միօրին՛ակ խչՀոռԼՀ տ
Գլուխը, ուսերը շոյելով։ վկայում էին, որ նբս/նք գոՀ չեն իրենց վիճակից ։
Տատմէին այգ նկատելով եւ , տեսնելով ոչ ոք
-—• , ով կր թողնի որ , վրայ բերաւ տատ.
չի խօսում , Հարցրեց պատ ո ւՀ ան ին Ղ տ յելով ։ Չդնէին Հրացանները՝ նրան՛ց կարելի էր նը–
մ էրը, էսքան՝ կնիկ, էսքան տղամարդ էստեղ յ
• կարծես անձրեւ է գա լիս , Հը : մանցնել քագցած ճամբորդների , ոբ Հ ա ս
Մի
Կ ս1՚՛ ՚» Հարս ^ան : Խօսք էը՝ շներն ասացին Հա* էլի սկսեց, ասրն տղամարդիկ , Գեռ շեմքում Ան՝
խ՛նդրում գռնէ գուռ րնկած։ նրանք
գնացին • կարծում եմ էլ չեն֊ գայ ... նո յնպէս պատուՀ անին նայելով % այնպիսի
Հարցրին . «Հարսը պատրա՛՛՛ստ է»,
ք*այց Եսթեբր չՀանգստտցաւ , նա երեսը՝ ծած"
Իրօք, անձրեւ էր ։ Ակղբում ծառերը խշշացին գործնական ո ւ սովորակս/հ մի ձայնով, կարծես
կեց նորլց ավէեբով ու գլուիսն իջեցրեց : Խղճա - անսովոր , ապա ՛անձրեւի շիթերն սկսեցին՝ ծեծել խօսք ։ր սլսքա ո ւի ր ո ւա ծ ք^բք^ ^ ասին լէ՚^է՚ք* 1 եւ ա ^.
Հ ա ր ւ ա ն Հետ մ՛ասին՝ սարսավ/ի պէս մի բան ւհրանց տերեւներն այ պէս, կարծես բազմաթիւ ո անց պատասխան՝ ստանալու, ներս մտան * » •
Համակեց ամէնքին ։ Ոչ ոք Եսթեբ ից չէր սպա - Հաւեր կոլա էին վեր քաղում : Տետոյ լսուեց ամա (11) է/5– ՋՕՐԵԱՆ
սում այդպիսի յան գիմ ան ո ւթ ի ւն իբենց Հասցէին*
Fonds A.R.A.M
Հայելէն ալ Հին ժողովուրդ մըն կ։ն . ծ՜անօթ Էբ չկարդաց րնկեր Ա* Ջէքեան X
իրե՛նց տիեզերքի գիտութիւնը % աստ զերո ւն գա ր ո ւե ս տ ակա ն բամ ի Լ ը շատ ճոխ էր X
փառ^Ա, " ւ ի ւ ՚ ե ֊ ց արեւելեան՛ մտքովը կ՝ըմ բռնէին Արտասան՛եցին բնկերոլՀի Էք . Առաքելեան , ընկեր ՊՈ%ՊԱՏԱՄԵ$Ա՚ԼԱՄՇԱԿՄԱՆ արաէլները
թէ Աւ-ա-ւ-ծոյ մլ.ութիլնբ բնութեան Հետ՝ այ֊քան 8* Մաբոոեան (ՎիԷ)։ Ա* Գրիգորեան ($էսին), այս տարի պատրաստած են 250.000 զա՛հա գան մ Ա -
ճլմաՀիա էր որքան անՀաաին էութիւնը (օոԱյ՛ օք Ա. Փա շալե ան (Լիոն), մե֊եքգեց՚ն .րնկեբուՀի տտղեա ք իրեր, գիւղատնաեսական գսբծ՜իքք֊-եբ ,
Տտ|ք) • թ՚> գեղեցկութեան՝ այս գլխաւոր բարիքին Հաբէլեան , Ա՝ . Առաքելեան ե լ Օբ * Ըովփնար լեկտըական արդուկներ եւն . : ^ ^ ^ ֊ գոբհֆբսւն
մ/վոցաւ է որ Հոգին ա լ ն ի գոյութիւն . թէ յուղ . §Հ Բ Պ ե տ ր ո ս ե ան , րո լո րն ալ ա բմ ան՛անա լո վ ֆե րմ զարգացման Համար կառավարութիւնը յաա -
պիտի
ու՛՛ղ, տրամաբանող անՀատէն (շաօԱՕՈՅ.1 1՝6&ՃՕՈա§ ծափտՀ տ ր ո ւթեանց յ կա ւլ ո • ց ահ է մեծ^ գումարներ ։ Աըաէլնեքը
Տ61ք) առաչ1 եկաւ փորձառութիւնը, գիտութիւնը , Երգչախումբը յաքորգաբաբ երգեց «Հ ը մ ի էք տար ած ո լին Հա յա ստապեի՝ բո լո բ քա զ ա ե րն ու
անով է ոբ անՀ տա ը (շոԱէ^) զարգացաւ։ Բայց Հռ լռենք՝^ եւ «Աարէն ելաւ երկու մսւխ^ր Գ* <իա - գիէ֊ղերը ե լ բաւարաբեն տեղական պաՀան^ներբ է
գին , ձման տալիզի մր մէկ ձայւ՚անիշի՚ն (ոՕէշ) > վւաղետն ի գե կ տ վ ա ր ո ւթե ա մ բ ւ Արտ Էլներ Էն շատերը իրենց առաֆագբո լ թ իւննե բը
նման աստղի մը ցոլացումին , չ.բ գոյութիմնբ Առածին բանախօսն էր Լ իոն էն եբ իտասարգ կատարած՜ են 130^՛ 200 տոկոսով է
ստացաւ, երբ Աստուծոյ ձեռքն անոր Հպեցաւ, ու գրագէտ րնկեր Ա՚չսաք Մ իք զէ # բ յ ա յ ա ՚ ^ ե ց Հ*Լա - Երեւանի պատմ ական թանգարան Է% մ Էք
կ՝ապրի մի միայն– անտ ր Հետ Հաղորդակցութեան րանգեանգ կոմիտէ՚ր անգամ եըու ոգքոյններր է կարելի Է գտնել Հայ մողովուրգի անցեալ փաաքի
միջոցաւ : Հք^նչսլ կր տան ենք այս աօնը , կ ըաօնեն ք որ - եւ մշակոյթի բաղմաթի ւ տեսակի նմոլշներ -
Հոն վենեաիկեան օրուան մեղմ յոյսին մէչ՝ ւդէսգի ուխտենք՛ մեր նաՀատակ ու ան մ աՀ առա^– քար Է գաբէն մնացած զանազան տնային՝ եւա յլ ի–
յապաղեցայ ես , երազելով ու թափառելով ա՛նց ֊ նոր ղձ1 եր ու ան ո ւնո վ սլիտի քալ ենք իրենց Գ°^ա °^ բեր Տ որոնք տեղաւո րուած առանձին^ սբաՀ ի մ ԷՀ X
հալի մառախուղին մէէ՝։ ՛Բովս կեցած էր Հայրը ուղիով եւ կր շարունակենք իրենց կիսատ ձգա՛ծ՜ Ո՛ւր ի շ սբաՀ ի մ ր մ է^ յաճախո րգբ կը տեսնէ
սուրբ գոըհ՜ր
որ կարծես ինքն ալ կո՛ խոբՀեբ, րնկզմած ՛իմ մի ֊ մետտղեա / գարէն՝ մնացած նետեր , աղեգնեբ ^ ար֊
ե ւ՝՛. այ :• ե թաղերուս մէշ\։ իր խոՀերոմե՝ ^երմու– Ամ էն աշխւ ա՚անք նո ւի ր են ք Հայ ազգին 1
երաժշտութիւն՝ ծ՜առայեց թ՚ւ ք Հայ աղ գին , հ աո ւս / ենք ա յսօր , եւ ււ ո ր ղ ա կան եւա յ լ գործածական մ ետագեա յ գո բ -
թիլնբ ինծի Հասաւ իբր ք ս Հ ո յ շ
ծ ի,քներ , որո՛ւ ք կր վկա՛յ են ո ւր ար տ ա կան մամ ա -
մը, ե լ իր լռուիԳիլևը, այնքան խոր ու անխռով, &տռտյենք վտւլր՝% ըսաւ մեր շն կերը Հ
աւելի ներշն՛չող ու Հազոբգական էր քան թէ իբ Եբկրո րգ խօսողն՛ էր Փար իղէն յատկապէս ն ակն եր ուն մէ^ զո յութ իւն ունեցող մեր նախնիք–
խօսքր , ճան շցայ ե լ ըմբռնեցի \էր կեանքին բարձր Հրաւիրուած֊ ընկեր ք$, Մ կբտհ չեա\1 % Ըն կերը աւե \նե րու մ շակո յթր թան ՛գա բասը ս\ՐՈէ–է
գեղեցկութիւնը, եւ ինքն ալ գուշակեց որ ճանչ . լի քան երեք քառորդ մամ տեւող ճառով մը պաը– տարի կր Հարստանայ Հ թն՝ պատմ ական՝ նմ ուչնե
ցել՛ էի զայ՛ն : Երբ ղէպի իրեն դարձայ Հրաժեշտի ղեց Հ . Տ * դ՛աշնակցութեան գիրքը ասկէ տ ո ա$ , բով, որոնք խնամքով կր պաՀոլին– Այցելուները
ողջոյնս տալու, ժպտեցաւ ինծի։ Հայրապետի մը այսօր ե լ այն ուղղութիւն՛ը որուն պիտ՛ի Հետեւի լա յն տեղեկոլթի լեներ կը ստանան ամ էն մէկ իրի
Հո. վազը : մամ ան տկի եւ մեր նախն իքներու
ժպիտն էր ան, եբլցագոյնի մր խոր անդորր ալիք պատմական անցքերու եւ ունեցած ապրած ձո2.ա^1*
ալ սին։
գին որ կրտսերագոյնի մ,բ կբ Հաղորդուէր , Հայ մեծ՜անուն* գրագէտ 1$ * Աբովեան ( – ֊ ^ ^ ա ֊ լ ո յ թ է մա -
իբ ^ Վաթան ՝ֆի –քէ^ կեա՛նքը
մը ար Հո՛գիին՛ կր ներ շն չէր աւելի ազւռւական գուրպան կ^ընէ
բարձի ճշմարտութիւն՝ մը, աւելի նոր ե լ նուրբ այն ձեռքին՝ որ պէտ ի ա րթնց1 է ազգը։ Երեւանի կիր ոփ եան շր^անին^ մէ^ արգէն կը
՛ըմբռնում մբ Աստուծոյ գաղափարին ւ Հ* Տ* ՛հ *ը եղաւ այգ ձեռքր ՝է որ այսօր 57 շինուին անՀատական՝ շէնքեբ*. Այդ տուներէն 70
տարեկան է ^ եւ պատ ր աստ՝ ղոՀ ե լու ամ էն Հատ ր արդէն շինուած պատ բաստ է բնակութեան
Հ. 6 • Գ– ՕՐԸ ԼԻՈՆԻ ՄԷՋ Հայ աղգիՆ Համար X Համար եւ 356 տուն ալ շուտով պատրաստ կ՝ըլ ֊
\ 9 եր գաղթ եւ թ րքաՀա յաստաէհ ի Հ ո գեր ու կցումը լ այ : Հյ էնքեր ո ւն Հ ամար տ րո ւա ծ է Հ ար կա ւո բ
բաղ
ներկա ւ Հայասաանին , Հ • Տ * 0՝ * Հիմնակս/ն՝ քանակութետմբ տախտակ ^ մեխ • տուֆքար եւ
Հակառակ գիմաց՝չ՝սնեըուն գիտումն՚աւո ր խա ձանքնե՛րն են : ա յլ ան՝Հ րամեշտ պիտո յքն՝եբ :
չաձեւումին 1 նոր չէ այգ երեւոյթը Ղ՛աշ - Դ՚՚տշւյակոութիլն * ունի տաեա^իէ՝, անելիքներ : Հաւաքական անտ ե ս ո ւթի ւննե րը լայն օզ%ու
ն ա կց ո ւթ ե ան Օըր տօնուեցաւ , Լ իոն ի մ էջ * Նա - Վերջացնելով , ընկերը կոչ բրաւ բոլոր րնկեր– թ իւն ցո յց կոլաան Հա յ րենական պատերազմ է
ըաթ իրիկուն 11 Հոկտեմբեր , մեծ էսանդավառոլ^ ներռւն , Հաւատա բմ օ ր Էն եւ խանգարի առուած՝ Հ տ - Հաշմանղտմնտե բո ւն՝ և. ւս\նռնց ընտանիքներ ուն՝ x՝Մին՛
թ եամթ եւ– Հոծ րաղմ ո ւթեան մը ներկա յ ո ւթ ե ան X ր ո լն ա կեն՝ իրենց ընտրած՝ ուղին է չեւ այսօր պատերազմ է վնաս ո լածներուն եւ ա -
ԼիոԼաբնակ Հայոլթիւնր եկաւ անգամ մ թ եւո Տա պո յտ Խաչի ստ՛..Հիոնւեր ո լ պաոի խումբբ նոնց րնտանիքներուն տրուած է 1121 թոն\ կեն -
ղեկավա րութեամբ
իր յարգանքի տուրքը բերելու Հ» 8 * դ՛աշնակցու ը։ կեր ոլՀ ի (յ . Տ Էըմ ան եան ի . սամ՛թերք X
թեան եւ անոր յ ա յ անէի ո լ անծ՜անօթ Հերոս երու պաՀ մը մ եղ փոխագրեց մեր Հայ րենի երկիրը :
յ ի շա ա ա կին , այն– Հե բոսն եր ուն որոնք իրենց ար - Հան գէ ս ր փակուեցաւ առաթ ն ա Հ ատ տ կ՝$> ո վ :
եան գին ուԼ ստեղծեց ին մեր պա շտ՚ե լի Հա յա ստա– ^էս գիշերէն մինչեւլոյս տեղի ուն\եցալ րն ^ ՄՌՍԿՈՒԱ8Ի «Աովիէթ Գրագէտ» պարբերա
լԲ*ամ ՛ր Տին սրաՀԷն ներս կը մտնէր Լիոնի կհրաՀամակրտկան խ^՛^"յք մը Ա* Աւետեանի սըբ– թերթը խորՀրգտյին վարչաձեւին ՅՕըգ տարե -
Ղ՚աչնակցական մ ամ իկը ։ «0 աււա՛՜ 9՝> —• յառա՛՛՛ջ ճարանը ^ "ւր ս՛եղանապետ րնտրուեցտլ ըն՛կեր Ա*ի– գարձին՝ առթիւ պիտի Հրատարակէ Հաւաքածոյ
Ե * Ս ՚սաքետն, Հ<(Հաո սւխ կր կա՜նչէ մամիկը , ս^ւբ սաք Ա*իրզէ ։ ք՝ո յո րը կր բեր է ի1 իրենց մասնակ - մը որ պիտի պ ար ո լն\ակէ խո ր Հր գա յ ին գրական ո լ–
է, Խնգիկը, Խաղիկը Հ աո ախը , Գաշնակցու - ցոլթք՚լնւր երգով , տ րտաս անո ւթե՛ամ՝բ , կատակեր– .թեձ^ն Հարիւր լաւագոյն Հատորները։ Այո վեր -
թ իտՏե՚ր * * » գ^ւթեամիւ I ՜
քՍ որոված Հ աւ մը եւ շիշ մ /* շամ փան ետ ա - չիննեբուն մէչ է նաեւ Աաբիէթա ՇաՀթնեանի
Փ*նէ է ճ մամիկ , ի՛նչ կյուղես կը Հարցնեն ճ ուր գի գր ո ւելով կարճ մամ անտ կ ո լան՝ մ ի^սցի՛"՝ « Հ ի տ րօ ս անտր ա ր>ը :
չորս կողմ էն*: Աղօթքս կ*ընէի , աղօթքս կը սլա - գոյացաւ 16.550 ֆրանք : կնքաՀ այրութիւնը րս .
ու
տասի տանէ մամիկը , խան դավառո ւած տտնձ՚Նեց *(,ո ր Ա եր ո ւն գր , իրե՛ն ց առատաձեռն ԽՈՐՀՐԴԱՅԻՆ ՄԻՈՒԹԵԱՆ խորՀուրդնեբոս
ելֆոռի րնտրո ւթի ւնն երր պ իա ի կա տ ար ո լին Հ ետ եւեալ
(ք՝ ա մը 9 ին օրուան՝ նախագաՀ ընկեր Տիգրան թեամ բ շնւո րՀ ա ւո ր ո ւթե ան արման ի են՛ ^
Ջէքեան լ բաց ուած կբ յայա արար է Հ անգէս՛ը ք-աշնտ կցականները՛. Հ Հա յաս տան ի 0-աշնակցական^ թուականներուն * Ղ՝եկտ . 21 ին (հ ուս իա ,
€՚Մշակ բան ո լորդով , "ԼՈԲ ^քԳ^Ց Նոր Ա եր ուն գի ՚&եըը՝» եւ ձկչոր սեգանր՝) :
երկս՚ւռ քյբգչա խումբը , ներկաները յո ան կա յս յ Ուկբա յնա , Հա յաս տան , Ա ոլտավիա , կաբելիա յ
\ ախագաՀը յետո յ , քանի մր պատշաճ խօս Հիւրեր ունէինք, Վիէնէն , Վալտնսէն^ Ա էն թ է. 8 ո լ% ո ւա ր \ \ ին ՝ք^ ըր կըզի ս տ ան , Ատրպէ յճան ,
քերո. I բա ց ատ բեց օրո լան տօնի նշանա կ ո ւթ ի ւնը թի էն էն՛ Հ Վիլֆրանշէն , Տէս ՛ն էն եւ ուրիշ տեղերէ * Պելո - քք՛ո ւս իա ե լ ք1 ՚ ՚Լ՚ղ է կի ս տ ան ^ 8 ո ւն՛ո ւա ր I 8^
եւ Հր>71ւք։րեց ներկաները որ ոտքի կենան փ^յբ ՝>ււ/ւ1 ք ԳաՀնակցութեան , որ տարին անգամ մը ին •—- էսթոնիա , Լիթոլանիա եւայլն։ Վէ^բք^է՝–1
կեան մը՝ յարգելո ւ Համ ար մեր դատին Համ ար կ բ կատարէ տ քս տօ՛1 բ Հ րաՀ րելոլ Հ ամ ա բ մե,
ղոՀ ո լած Հերոսներու յիշատա կր , յանձին Պ * 0 *7" աշնաեց ական ի խանգն ու Եռանդը : անգամ ընտ բութի ւնն երր տեղի ունեցան \ 939՛^՛
ԱՐԱՄ
Հ ան^ս/քյ ե ան ի Հ Ն • Աղբտլեանի , Լ • \,աղարեանցի ՄԿՐԱՆԻ Գեկտեմ՛բերին I
զգացինք ար նա գայրացած էբէ ոբ չեն կարողա *- պի մի խուլ որոտ, փայլակը չոէԼԼոէԼա*1 Տ "*է ակրն–
նում իրեն՝ փրկել։ Ու ամէն
ա ա ՚ Ի ։ւււ՚ա։ տալ \նբան՝, սփոփել ։ կողմից սկսեցին սիրտ թարթ լուսաւորելուք ամէն ինչ, նաեւ թոնրատան
պատուՀ ան ը , եւ սկսեց մեծաշիթ ու յորդ մի
Բայց Ե ս թե ր ր ղէո լխ Ր էէ բ բարձրացնում * չգի անձրեւ* . * ՛Իա ուրախացրեց ն՛երս ր գտնուո ղնե -
տես լալիքս էր թէ խորՀուբմ անելիքը , ոչ ոք րին՝ , թէ անձրեւի պատճառով թուրքերը , երեւի ,
էգպէս գուցէ աւելի լաւ լի՛նի , Հը , ա - էէբ կ ար11 ՛լ ասել եւ ոչ ոք էլ սիրտ չէր անում նրա էլ չեն գայ . . .
սալ կաղ Աարտ\իբոսը* կնան՚ոց րաւ չեն անի : ճեռեերը ետ տանել երեսից ; թող լաց լինի , ար - ք՝ա յց , չանցաւ մ ի մամ , ն բանք եկան՛ • • *
Լաւ կր լինփ նրանք խօսին .• ցոլն քները կը թե թե լացնեն • • է 9–.
Այգ մամաւԼակ մէկըէ կարծեմ
դարբին՛ի կի , Այն ի\Լ չ Եսթերն արտասուելով^ մտածում է բ ^
նը , առա՝ ց մտածելու , գուցէ անզգալաբար դար աւելի շուտ նրան այնպէս էր թ ւո ւմ , թէ ամէնքը , Երեկոն բաւական մթնել էբ։ թոնրատանը
ձաւ Ես իմ երին .
երեւի , չեն՝՛ կարողանում մի բան անել •—• իրեն են լամ պի փո խա րէն մեղրամ ոմ էին վառել X Ե կո ղնե^
-—• ս կ գոլ ի0նչ
կ՛անես , Եսթեբ • ելերթա* ս ։ Հարցնում ; Իսկ մինչ այգ Նրան՝ այնպէս էր թլում բը , երկու Հոդի է ին՝ Հրացաններով , որոնք ,յան՝*
Ե սթեր ը յոլղուեց է թէ ին քր երազի մ էէ* է , մի ան յա բմ ար կացութեան կա րծ սկսած անձրեւի պատճառով, գը ել էին– թև.
Ե՞ս • • • ե^ս . . . եթէ էսքան՝ մարդու գլու մ էջ , որ անցնի պիտի , բա յց գա րրին ի կնոջ անըգ. ւե բ ի տակ՝ փողեր ր Հեերքեւ ուղղած ։ Աղօտ լո յսով
խը կո վերցնի կ՚երթամ Գոյչ խօսքերը նըան Հ ա. ե ց ր1 այգ գրութվ՚ւնից եւ էլ իսկոյն ճանաչեցին , ոբ դրանք .այն ասկեաբ
Ասալ նա արգէն՝ չխօսկանո ւթ իլն ը , ամ օթխա» յուղեցին, եւ նա , Լաց լի –՚֊ւ ե յով մ տածում էր մի ներն են, որ ուղեկցում էին՛ ջաՀել սպա յ՛ին խոլ -•
ծոլթլ ւնը թողած - մի բռԼուած գմգոՀ ութեամ բ ^ յ/1էՏ բան՜՛, ար ոչ ոքի մտքով չէր կարող անցնել ղաբկոլթեան մամանակ՝. Ար ե լառ գէմքերի վրա ք
Բ11 բոլորն անյարմար զգացին՛. \յա այնքան՝ էր այգ վայրկեանին՝, բայց նբա՚Լ թւում էր միակ ն ր անց սեւ ա չքեր ի սպիտակս ւց նն րն ա ւե լի է ին աչ
լցուած , ոբ կարծես պայթեց իրեն թեթեւաց\ելոլ փրկարար ելքր : քի ընկւում , քան՝ որեւէ բան՛ նրանց վրայ , եւ
Համար : դրանց փայէբ՛ աՀ էր ազգում ։ Ամէն ինչ սակայն
Ու մի քս/նի րոպէ ա՝ւ1 յտ՝րմար լռութիւն էր * նրանց վրա ք մորթէ գլխարկները,
՛հոլ Հանգիստ կաց, է՜սթեր շ\սն , ես մե . Հնամաշ, վը -
որն ա յնքան խորացաւ գ րս ից լսուեց նո ր սկրս^. րանները
ո֊ած չեմ, որ քեղ տան՛են , աստւ կեսուրը, նրա չն՛ստող զգեստներն ու ոտնամանները
ուած անձրեւյի խուլ միօրին՛ակ խչՀոռԼՀ տ
Գլուխը, ուսերը շոյելով։ վկայում էին, որ նբս/նք գոՀ չեն իրենց վիճակից ։
Տատմէին այգ նկատելով եւ , տեսնելով ոչ ոք
-—• , ով կր թողնի որ , վրայ բերաւ տատ.
չի խօսում , Հարցրեց պատ ո ւՀ ան ին Ղ տ յելով ։ Չդնէին Հրացանները՝ նրան՛ց կարելի էր նը–
մ էրը, էսքան՝ կնիկ, էսքան տղամարդ էստեղ յ
• կարծես անձրեւ է գա լիս , Հը : մանցնել քագցած ճամբորդների , ոբ Հ ա ս
Մի
Կ ս1՚՛ ՚» Հարս ^ան : Խօսք էը՝ շներն ասացին Հա* էլի սկսեց, ասրն տղամարդիկ , Գեռ շեմքում Ան՝
խ՛նդրում գռնէ գուռ րնկած։ նրանք
գնացին • կարծում եմ էլ չեն֊ գայ ... նո յնպէս պատուՀ անին նայելով % այնպիսի
Հարցրին . «Հարսը պատրա՛՛՛ստ է»,
ք*այց Եսթեբր չՀանգստտցաւ , նա երեսը՝ ծած"
Իրօք, անձրեւ էր ։ Ակղբում ծառերը խշշացին գործնական ո ւ սովորակս/հ մի ձայնով, կարծես
կեց նորլց ավէեբով ու գլուիսն իջեցրեց : Խղճա - անսովոր , ապա ՛անձրեւի շիթերն սկսեցին՝ ծեծել խօսք ։ր սլսքա ո ւի ր ո ւա ծ ք^բք^ ^ ասին լէ՚^է՚ք* 1 եւ ա ^.
Հ ա ր ւ ա ն Հետ մ՛ասին՝ սարսավ/ի պէս մի բան ւհրանց տերեւներն այ պէս, կարծես բազմաթիւ ո անց պատասխան՝ ստանալու, ներս մտան * » •
Համակեց ամէնքին ։ Ոչ ոք Եսթեբ ից չէր սպա - Հաւեր կոլա էին վեր քաղում : Տետոյ լսուեց ամա (11) է/5– ՋՕՐԵԱՆ
սում այդպիսի յան գիմ ան ո ւթ ի ւն իբենց Հասցէին*
Fonds A.R.A.M