Page 65 - ARM_19-1947_04

* յ ս » ^ ^ Հթւսս&յ» ձՀաայ* Է » զւաա. Գոէ՚Խդաէփ էսպե՛ս

- քօոձտ « ո 1 9 2 5 -

II. Շ. Տ&1Ո6 3 7 6 2 6 6

օյքէշէքսւ-քքօօոշէ&ւքշ .• Տ Շ Ւ Լ ատտճճեն%ք Հա /չա ուա /չ բոլոր լաւաաես ա էլն էլա լո ւթեա՛ն ռ ,
17, «Ա6 Օտւատտատ - ԲՃ1ԱՏ (136).
լի ա պո լզի ի 1, լ Հ ան ր ա կ ա ոքե ր ո լ գո րծագո լլբ կր

$ար. 1 0 0 0 , ծ ա ս ն ։ 5 0 0 , |Ե,՚Ո աւ ՛ս. 5 0 0 ֆր. | ,րւ 10 Տ°Լ– շա ր ռ ւ\ն ա կո ւի : Հակասական՝ լուրեր շրջան– կ՚ընեն՛

ա լ գօս. ւ ա ՜ €. 0.ք–. Բ « | * 1Տ78-63 օրն ի րուն ; Հինգշաբթի օր մեծ յոյս կար որ գո՝Լ՝Է

եեասյահք 18 Օտէօհք» 1847 Կիրակի՜ 19 Հոկտեմբեր փապուղիին՝ սպասարկութիւնը սկսէր , իբրեւ աււ–

ժամեայ կարգագրութիւն մինչեւ որ Հասկացողու­

թեան եղր մ ր գան ո լէ բ կառավարութեան եւ շա֊

* Թ ՚ « Ա ^ ֊ ւ ^ ^ ձ ա ւ ւ * յ ՛ ^ 5 1 6 6 - Ն պ ւ շրջան րփ*. 775 Խմբագիր՛ ք ՄԻՍԱ^ԱՆ, ԳԻՆ՝ 4-է֊.թ Հագրգ, ւոլող արՀեստակց . Մ • թ/,տ1ց միջել՛, Ի դե–

սեւ \եա սյգ յոյսբե֊մայրաքաղաքին բնակչութիւ–

՛ւ ր կր շարունակէ ճամՐորգել բռեե—ատ -ա, ր կլ., ֊ չ – ՚ - ք " -

ՄԵՐ ԽՕԱ-ԲԸ բով X Վ^էճբ կա բ գա գր ե լո լ կա րե լիութիւն է կ ա յ ե–

ԱեԾՆ Մխիք* Ս՛Ի Կ՚լԶԻՆ թէ Աշխ ատ աւո բա կան՛ ՛իա շն ա կց ո ւթեան Համ ակիր

Միութիւններբ զիջողութիւնն եր չ՛լքնեն :

^քառավար ո ւթե ան ձեռք առած միջոցներուն՝

շնոբՀ իլ կր՝ յուսա ցոլի ո ր այսօբ ղէթ մ աս ամբ

Յոգնած , պարտասած , շկլաքամ՝ նլ՛յ ս ա աւ աւա– պիտի կրնայ սկսիլ երթեւեկը, Հակառակ սէնաի–
քային՝ խաբանարար
Վենետիկի Միաբանոլթիլնը մեծ շուքով կը զին վրայ, մորթի գոի։ ղործուՏէ՚էոլթեան՛ X
տօնէ այսօր «Բազմավէպ»է
Հարիւրամեակը Հրատարակութեան Խաղաղ էր ծովը :
.
Հրեշտակասերը իշեր էին ծովուն՛ վրայ եւ նըս.

Հա-ԼգիսութեաԱ֊ց ևերկայ արար ըլլան Սփիւռքի տեր կ՛ասեղնագործեին ; Արեւը ապրշում կ՚երկա. ք՝ԱՆ1՝ Մ Ը Տ Ո ՛ Լ Ո Վ

Հայ մշակոյթին վաստակաւոր ու երիտասարդ 1՚էր իրենց ո լ ֊ նարօտ : Ու կը լսուէր &նորՀալիին

ղէմքերր կամ աոձնոլաղն այն բախտաւորները ձայնը , ամ՚պերոմն֊ ետեւէն : ԹԷ֊ՀՐԱՆԷՆ կր Հա,լոր,լ են ր պ յտերւ

որոնք կրցած էն Հարթել անցագրային գմուարու. •Ս եծն՛ Ա խիթար , Հալածանքին վախը տակաւին՛ - -- ււ լ Հ լ լ ՜լ /լ
Հաղորդուիլ
թիւնները ; Հոգւոյն մէչ, չէր կրնար սակայն կան վիճակ Հ

խազաղոլթեամ բ : Արարն՝ բաբախումը , աՀ ազան գի աստատուած է ռուսական սաՀմանս

Վենետիկը միայն կրօնական Համայնքի մը "Ը ոլէս միշտ տագնապալի , ա1գոՀա՚~քով կը լե չգլուութխե իւ՛ վորր այ,արգիլԽոուըածասանէնէ Հիքւասղիասք, ականՀՊաւրսիկ քոյՀթ.չ
րՆերտմանկաազտամրարկերպել; ազդարՍարպաայծ ակոյտիէ տեղականպետը, բնզաօկր.
սրբավայրը չէ անշուշտ այլ տեսակ մը՛ Հայկական ցընէր Հոգին։ Բայց յոգսած էր, շա՜ տ\ էր յոգ­

կաճառ՝ արմաւի մեր անվերապահ գուրգուրան, ն՛ած : I ասս արա կը ՀերքԷ այն զրոյցները թէ խառնա

քին եւ քա՚չալերոլթես/ն : Գլուխը գրաւ մախաղին վրայ, տշքերը յառեց կութիւններ պատաՀած են։

Կարելի շէ տալ մեր գրականութեան պատմոլ. ւծովոլն՝ ւ ՀԵՏԶՀԵՏԷ աւելի մեծ թիլով մաՀեր կր պա.
աշիյլատանքբ
թիւնը, առա*նց յ ի շ ե լ ո լ այն՛ Հսկայ Ալիւրները վարգի թե ր թեր ո ւ մ՛եծութիւնն ու­ տահին Եգիպտոսի մէչ Համաճարակին պա աճա.
մասն
զոր Մխիթարեան Հայրերը կատարեցին ՛նէին : Հորիզոնը՝ մեղրի գոյն։ ՇնորՀալի կ^՜ր ՜ ռաւ։ Վարչապետը, Նոկըաշի փաշա, յայտար–

րաբար վերչդն Հարիւրամեակին ։ գէր» ^1իլ1՚՚լի"յ լեռւերուՍ վրայ՝ արթնութեան՛ րեց Հինգշաբթի օր որ կացութիւնը չավ,հ–ազ–ան՝ ց

ԱրԼւմտաՀայ թէ արեւելաՀայ գրական ու , կը, կան շէր Հ մտւսՀոգիչ իՆոյթ ստացած է.
բան կորմնցը.
թեան զարթօնքր Հաւանաբար շատ ա յ ո Ց Ղ.°.քՔ1ւ) պա Հապան Հայ լեղուին , ԻՆՋՊԷՍ ՀԱՂՈՐԴԱԾ էի՛նք մեր երէկուան,
Վենետիկը։
պաՀապան՝ Հա յ մ շա կո յ թ է ն X թիլով, Անգլիա եւ Ամերիկա որոշած են քանգել

է՚Բ լրութենէն եթէ չունենայինք իարբարոսներուն թորշակէն՝ պաՀպանելոլ Հա–

ե՛ւ Վլ՚կ <• ան բնականաբար յ մար չէբմիիժէ, որ ինքԽ ալ, Մեծն Մխիթար , Գերմանիս ւ իրենց գօա իւ եր ո ւն գո ր ծար անն եր ր ;

Ագրիականի մանրս/Լկար կղզիին մեն աս տա՝ . մախաղին՝ մէջն էր լեցուցեր Հայկական մ աղա ֊ քառասուն Հաղաբ գեր մ անաց ի բան ուո րնւեր Հ րա–

նին մէլՆ էր որ Մխիթարեան Հայրերը, քրտնածն ղաթներբ եւ վաղեր գէպի արեւմուտք X Ոբպէսղի մ ան ստացած են քանգումի ա շ իւ աւո ան քհ եր ուն

աշխատանքով, « ի լոյ լ, աշ/ոարՀ» բերին՝ գարե - յաւիտեա՛՛ն չմարի Հայկաղեան՝ Աայնը, մեր բար­ սկաե լոլ * Ա երմում ի պարագա յին , իշխանութիւն՝–

րոլ ընթացքին , աստիճանաբար , մոռացութեան բառեն աստուածաքնար : ները խիստ միջոցնւեր ձեռք պիտի առնեն՛ : 682
գործարաններ
մատնուած մեր ոսկեղնիկ լեզուն : Ա ես ւեոո՛՛ւեՀ դատապարտուած են մինչեւ Հիմաx

ւ ււ *. & ւ ւ՜ Լ մասնաւորաբար ^յւոււեխ
պիաի
՛ք՛աղաքական ասելի դմՀՆղակ պայմաններու Տաճարաձել, արմաաբ Նայիբեան աշխարՀի Այո թիլին մէջ ենաո.ա.1֊Հ 1-ՂՄ՝՝՝ւացո1եա/նլնեերը
<ՐսԲւ ոցյտնամմիկ թ
մէչ ապրոգ մեր գրական մշակները՝ Պոլսէն մթ։ ապառամնՀերոմն մէջ, գմբէթբ Աստուծոյ օթեւա^ ւս ոլիրոշոեւմւն3եր)ուն :

չեւ Թիֆլիզ, թերեւս չոմնեցան միեւնոյն, Հնարա. նին խոբոփիքին մէջ ։ ա «աղս* - բամՀնուին գաշնա կիւ ցնե ր ո ւձն՝ միջեւ X

Հ Տ Հ Տ Ք ^ Ի Հ –կատարուեցաւ Վեն՛ետիկի - կամ Լեռնաձեւ - ֊ է ՚ Ա"^ 1Ղ X ԱՄԵՐԻԿԱ Ֆրանսայի պիաի փոխանցէ Գեր -

Վիէն\ այի ֊ վանքին շը1ապատէն դուրս, մնաց /ու Համար ; »# մ ւււ - ի ո կ ն աւատ ո րմ ին՝ մէկ մ ասը : 1 2 ա էլան ա Հ ա -

կիսատ։ Մխիթարեաններն էին որ կրցան գեր,,, . Հայերէն լեզո՜ւ, Աըաքսի պէ" ըմբոստ ոը կը լաք՜, 3 թ ո ր փ ի լա Հ ա լած , / պաՀ-ականաւ , Հ թոր–

զսձնոապէս Հիմնական ա տեւական աշխաաա ք Հոսի, որ կը սուրայ, ինչպէս երիվար մը առանց Փ11ահԷV հւայի %

թափել փրկելու Համար մեր Ոսկեդաըոլ մատե. կ^ԼւրԸ-էրու օգնութեան եւ առանց Հաասպաւաածաածնաքի - Մ ՈԱԿՈՒԱՑԷՆ պաշտօնապէս կը Հաստատ -

նաղրոլթեան գոՀարները : կվոաղխնիներ ո,լ ոթւամՄբիեծնն Մ:խիթար քնացւ ւ սրտի, ուի ո ը ԽորՀ* Միութեան 1947/՛ Հունձքը եղած է

)Բվ պիտի ունենար այս վանականներով մա. կր դոԽզո։նչէնքՈըւ, երաագւելի տեսծաանւր, յաղթեց շատ առատ եւ կաբելի պիտի ըէէայ մեծ քանա -
Նորէն ծով էր եկեր,– փրկութեան
մանակը, Համբերութիւնը ել գրաբարի սէրն ու միակ կո ւթ եամբ ցորեն արտածել։ Անգլիա յո յս ունի որ
եւ կրնա, ստանաI մէկ միչիոն թոն եթէ ըԳ՚ն՚դուՀ ատ ^
ա ո I «ՕԳ I ...
Հմտութիւնը՝ թարգմանելու Համար դասական «I « ...

մամանակակից օտար գրականութեանց գլուխ -

ղո րծոցները :

Միայն գրաբարի վերածնունդը կամ մեր

«մեծ աս քան թին գիտական ուսումնասիրութի՛՛ւնը։

Հապա" իրե\նց Հետաքրքրութիւնը աշիարՀա. րաստութեան նշան՛ները . ի շիսս/ւ ո ւթ ի ւն ն\եր ը դիա ել կ ո ւտան ո ը նա խապատ–

բարի Հանդէպ Հ Մեծն Մխիթ՛ար կբ նայէր ծովուն՝՝, վախով եւ ո լութ իւն պիտ ի տան իրենց ժողովուրդին ՝ նկա­

Կարելի է, անշուշտ, վիճիլ իրենց Հեղինա . ան ձ կութ եամ բ , Հա յեր էն ձեռագիր՚նե բու մ ա իւ ա ղը տի ո ւձն են ալով այ ս վերջին ին կրած զր կ անքները

կութեն, ց կամ մշակած լեզուին գեզաըուեստա . սրտին սեղմած Հ Հիւգ աարիէ ի վեր :

կան արժէքին մասին։ է/ անկար ծ փուշերու պէս փո թ փ ո թ ե ց ա ւ ծովը , ԵՒՐՈՊԱՑԻ 16 պետութեանց տնտեսական

Բա,ց ո՛չ մէկ բարեմիտ քննադատութիւն կըր. ուղտափուշի ել գ(/ նի կի գաշւո գարձաւ , յետո յ իւ ո բ Հ ր գամ ո ղո վբ ^ բնգառաջ երթալով ամ երիկեան

ա՛Լէ՝ՔԼսԲԱ բարձրացան , յառաջ արշաւեցին , ցա - կառավարութեան խնդրանքին , յուշագիր մը ներ^

\նայ ոտ,, ւեր ձգել աի բեղուն գործոլնէութեան մաքին վրա ^ սուրացին՛., սլա շարեցին ղինք X ԱՀա կայացուցած էր քայքայուած տնտեսութիւն) ունե–

Մ եծն՝ Մ խիթար ծովուն մ էջ , մ երթ ջբասո յղ

րոլ, ղ«ս». է. . է 1Լ1 ե. եւս պիտի կ ո ր ս ո լքի ծովամ ո յն մբ կա.։ււ ա աւււ ա ՛ծ Է շա^ագբգ՛ պետութեանց
^աՀ մ Մ եծն Մ խիթար աղօթեց • ւ–
Ա ուր բ Ղ^աղա ր ի մեծնաս տանը եղաւ
Տէ՜՛ր , ղէթ այս մ ա իւ ա ղը փրկէի՛ր ւ գուն մ օտ՝ պաՀ ան ջե լո վ աւելի մ անբամ ասն տեղեկոլ ֊
րէ կ , մ եր ուղեկորո յս մ տ աւո բ ա կան ո լթ ե ան Հա -
որ քոլ ճառագայթէդ շամանւղաղ մր գրիր քքեղիս թիւննտեր այս վերջիններուն սեփական միջոցնե -
մար X թողուր
Կ րն ա ւ տակաւին շաա երկար տա ր թն\եբ վառ ա յս ստեղծագո ր ծ ո լթ ի ւնն՛եր ո ւն մ էջ՝ մի՛ րուն մասին*։ Այս տեղեկութիւնը անՀրաժեշտ կը
եթէ աղգին՝ երեւելին\ե բ ը Հե–
պաՀ ել ան իր ճրագը որ կոբսոլի ջբտմոյն* : \1.կատուի՝ Ա՝լսԲչ(^ւի ծրագրին գործադրութեան

աաքյ թրուին իր ապագայով , իր պաբբերաթեբ - Եւ յան\կաբծ լոյսի չեղբ մը ճեղքեց ամպերը , Համար ։ ՝
լ* ց ալիքները որոնց վրայ կւ–ը ^Հան—գչէր մ մաա.­
թեր» ի ոլ մ ան ա ւ ան ւր իր դպրոցներով ; սասա է ՎԱՏԻԿԱՆԻ ձայնասփիւռը կբ գանգատի որ
խաղը՛, Աեծն Մխիթար ապշութեամբ դիտեց որ
Անգլիոյ էլիզապէթ իչխանոլՀիին՝ յառաջի կայ ա–
վյ ե՛ք Հչէիեք որ պիտի ուրանայինք Հայաստա­
մախաղը դարձաւ նախ լաստ մը , որ ծփաց պպաաՀ-ա մ ուսն ո ւթե ան ա ր ա ր ո ղո ւթ ե ան ց Հ ր աւիր ո ւած չեն
նի արուեստի \եւ գրականութեան* 1էերելքըւ
մբ, ինքն ալ լաստին վրա յ X Տետոյ դարձաձւալ կկղղզվիի ՛ * կաթոլիկ եկեղեցիի ն՛երկայացուցիչները։ Անգլիա
Ո ՛ս յց պիտ ի ո ւղէ ինք որ Երեւանն ալ , իր՝
• • • Արթնցաւ ; ու՛հի 3.486.00 կաթոլիկներ :
կարգին , ցոյց տար , մեր Հ րաշափառ լեզուին Հան­ կը տեղեւկացնւենV
^ՈէԼ(Լ ^Լ՝Բ՝ ծփար իր ոտքերուն՝ առջեւ՝ ծաղկած ՄՈՍԿՈՒՍձէՆ որ Հովտի
գէպ , ա յն նա խան ձախն գր ութ ի ւձն՛ր գ ո ր *Լենետ ի կր
նշեն՛իի պարտէզի մը պէ ո : Հեռուն՝, այն" %Գդ1՚ս » կ ա ո ա ւի/ււ ր ութի ւնը զի նուորակ ան* /սար ի ո իմն եր պի­

•ունի եւ պաՀԷ անոր տոՀմիկ նկարագիրբ : որու վրա լ ապաստանած էր երազ ալեկոծութեան՝ տի տայ Մ իացեալ \,աՀ անղձն ե ր ո ւն : Այ" մասին*

Ափի՝ 1-ուքի գ բ ա կա\ն ո ւթ ե ան նորաՀաս սերուն - միջոցին։ Աղօթող աբեղայի մը պէս, ծնրադիր ակն ար կո լթ ի ւ1ե ներ բրած Է ո ւէտ ի պա չտպան ու -

դին > ամ ար ալ Վ^ե-հետիկը կրնա յ րլ լա լ ներ շն չումի այլ ձեռքերը երկինք երկարած, ցամաքի այգ բե­ թեան ն՛ա խ ա բ ա բ ո լթ ե ան պաշտօնատարներէն մէ -

աղբ/ւր 5 կորը կբ փառաբանէր կարծես Աստուած , որ յա­ կը ամսագրի մբ մէջ :

Ո րպէ սղի կարդա յ մեր դասական մ աաենա - ւիտենականութիւն էր տուեր Մխ՛իթարի լեզուին) X «ԻՆՁ Կ՚ՈՒՏԷ ԵՒՐՈՊԱՆ»։ Այո մասին ու .

դբուԳիւեը եւ սորվի ոլ զարգացնէ մեր լեզուն , Այդ էլգգֆն1 տաճար մըն՝ է, կ*բսէիր, ծովուն սումնաս իրոլթ իլննե ր կատարած է Ա^՝ՂԼէաՅէ

փոխ ՚յնա կ ամ ուլ վէճեըով ժամավաճառ վլլլաԼոլ– ՝ փբայ , Հ իմ ե ըը\ ջուրե բու թագաւորո ւթեան մէջ, Ը֊յ՜իշկ մը որ կուտա յ Հետեւեալ շաՀեկան տեղե .

Առա՛ն ց անգո ւլ աշխատանքի , առանց ն ո ւի բու­ ու գմ բէթր՝ ամ պեբոլ ի/ ա գա ւո ր ութեան մ էջ : կութիւններ ը իւրաքանչիւր երկրի պայմաններովն
մտիա,ր դժածոէիւանր իթրենէց Վենսետատնիկձինած վանակդեարնըները ի կա^
իբրեւ ԱյԳ ^Գգիս "^/,Հ* մըն է թերեւս , զոր Աստուած մասխւ ՏանըւԲարքա՝ կացութիւնը շատ լալ է ։
կէս ճամբան մնացած պիտի րԱային՚ք
լեցուցած է ամբրո ս իա յով , աշխարՀ ին Հաղո րգե– Շոլէտ՝ բամնեչափի դրութիւնը ձեւական է, ու—

ո ո եԹհ չունենայինք մեր մշակոյթը։ լու Համար բանաստեղծութեամբ ել երա, \նի ամէն եսակ ֊լ ու-տե-լիք։ ՏԼոլիցերիա՝ առատոլ.

նե . ^ստռղօ֊ուբսա^ Հ- ,Թ ն , Հասարակ աշխատաւորը չի տ
ա ղ Դ Ա ո Լ ^ ւ Ւ մէչ Վենետիկի ^ ր - ր ւ մէն թրթռո
թեամբ
րուն կատարած աշիոատանքը «ք^/ք "
խորՀոլրղր Տ 4 մողովուրգի Դ արբշռանքին ^Հ^ՀՀ^^Հ Ֆրանսաեւ Իտալի
Մեծն՛ Մխի ^ճ ա մ է ն *
գնաՀատութեան։ Սրտագին ողի՜ ի իրենց : Տամ աքի այղ Կտորը կը 1լ»չ»լէ - . ^ Հ Հ Հ Վ ՆՀ՚Ժ *

թարի կղզի։

Fonds A.R.A.M