Page 63 - ARM_19-1947_04

« Ա #Ա Ջ

ճախ ճիշդ այս պարագաներս ւն տակ , անոնք ա - Ու՛ խօսի՚ւ Հ • 3 ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹԵԱՆ ՕՐԸ ՍԷՆ ՇԱՄՈՆԻ ՄԷՋ

ո֊իթր ուեսահ են, իրենց ներքին անքննելի իր -

ռովք֊ե բուն . մ աքի թաքուն փոթորիկներուն , Հո՛­

ղե կա ն պայքարներու, կարգուսարքը վերլուծելու Ամէն տաբի, Հոկտեմբերին՝ կր տօնուի Հ* 3* Այս տարի եւս տօնեցինք Հ. 3* Գ՛ Օրր^ մեհ՜

կամ ղան ոնք պարզապէս արա ա յա յտելսւ իրենց Գաչնակցոլթեան <ձՕ բ րՖ : Այգ °ՐԸ) Գաշնակցա - խան գա վա ռո ւթ ե ամ բ եւ Հաւատաւոր բազմ ու -

ստեղծագործութիւնս, ե րով։ ի ւ թերեւս , եթէ մնա. կանին Համար ուրիշ բան չէ, եթէ ոչ վերյիչումր թեան մը ներկայութեան որ եկած էր իբյաՐԳա^ք1՛
աոլբքը մատուցանելու այն բոլոր նաՀաաակն՚ե -
յին բնականոն վիճակի մր մէջ* ստեղՀքագորնելու իր կուսակցութեան փառքերուն , յե ղավա (սա կան բուն յ որոնք ինկան իրենց պարտականութեան
ճամբուէն վրա լ X
պաՀան^ր Ո լ ստիպում ր պիտի չզգա յին՛ երրեք ։ վեր\ի վայր՛ո ւմնե բուն ու առասպելական՝ Հերոսնե -

ւ֊Իող սխալ չմեկնուին այս աո ղերս : Ըսել չեմ ու ֊ բոլ կողմէ մ ղո ւած պայքարին :

՚ Ժ ր թէ » ա յ ՛ ՛ կամ այն Հիւանդութիւնը, կամ մը– Հայ 3եղափոքսութեան ամէնէն կարկառուն ու Կիրակի 5 Հո կտեմ բեր կէսօրէ վերջ մամը ՛հին

տայի\. խանգարման այս կամ այն ձելր, ^է^"0 մեծ վարպետը՝ ՝Բրիստափ՚ոբ , յայտարարած էր սալ Հ$՝ան տ՝Արքի սր ա Հ ը լեցուն էր ։ Երիտասարդ

կրնան Համարուիլ կամ Համրնթաց կ՝երթան , ղ ը ֊ իբ ընկերներուն • «կամ ե՛ս ողջ պիտի մնամ , սերունդը եւս ներկայ էր Հին՚երու կոդքին X ինչպէս

րական ութեան ո լ արուեստներու մէջ , տաղաեդ - կամ կարմիր սոլլթանր% * . . Ո՛– Դաշնակցութեան ամ էն տարի ա յս տաբի եւս « ՀԼ ար ո ւ ժ սւն » կո մ իտէն

սեր մէիոեղ բերելու, ինչպէս ոմանք գիտութեան մաբտիկներր, մարդկային պատմութեա՛ն մէէ\ ^ ը - ս տանձէն ած Էր ն ախաձեռն ո ւթ ի ւնր , մ ա ս ն ա կց ո ւ -՝

ան ուն ով կր Հրամցն են մեղի։ իսկական գիաոլ * մանը չտեսնուած նուիրումովն բարձրացան լեռ - թեամբ Նոբ Սերունդի , Ֆ* Կ* 10աչի սա՛ ուՀինե -

թեան գուււներր գոց են, այս ուղղոլթեամր սնուց­ ներր, զարկին ու ինկան՝, թափառեցան Հայկական սուն ։ Բեմր

ուած ղաղավւարներր , Վ,ր երղիքին աակ Հովանա– բարձրաւանդակի մ էկ ծա յրէն միւսր՝ առանց ոն - զարդարուած Էր երրորդութեան եւ

ւո րե լո լ * կր կումն եր ո լ , առանց յ ո ւս ա Հ ա տ ո ւթ ե ան X Հերոսներ՛ու նկաէրնեբով եւ բեմին՛ երկու կոզմերբ

Այո՛ , ճիշդ է, արուեստներու ու դրականոլ - Ղ՛աշն ա կց ո ւթիւն ր անոնց ձեռքը տուած էր կր ծածանէին եռադո յնր եւ Հ* 3 • Գաշնտկցոլ -

թեան մէջ անկում կայ , մանաւանդ այն Հ1"//՛ ~ թեան՛ գրոշբ X

զէնք ու Հրացան՝ , գտշոյ)Լ ու ռումբ , իսկ ի՛րենց Հանդէսը, բացուեցալ երգիչ խում բին ՝ շակ

կեանին ոլր կեղծ կեն սուն ակութ իւն մր կր ծաղ­ սիրտերը լեցուցած էր Հայբեն իքի֊– սէրՐ ո լ եղ - բան ո ւո ր՝$> ո վր որ ունկնդրուեցաւ յոտն՚կայս, յե­

կիւ յառաջադիմութեան խաբուսիկ ձեւին աակ : բա յրական օղն ութիւն ր Հա յ մողովոլբդին՝ : տոյ օր ո լան նա խաղա Հր ընկեր Զէքեսճ ՚ երկու

Գմ բա էստ արար քննադաաո ւթեա(ն արուեստի ան՝–՝ Գարերու ընթացքին ե լ բռնութիւննե բու ծ անգ­ խօսքով բացատրեց թէ ինչպէս ՚ծնո լն դ առաւ Հ *

ր՛. ղ ունակները , ա յս վա յրկեանն երր շաՀադո րծած րութեան տակ՝ Հայը դարձեր է ր ստրուկ , վախ - 3 * Գ ա շն ա կց ո ւթ ի ւն ր , թուեց անոր դո րծունէ ու -

ե լ իրենց պա յմ անագրական ու կապկային մի - կոտ , քետնաքտբշ ու անարի թուրքին՝ , քիւրտին , թեան զլխաւոբ Հանգրուանները , բոլոր Հերոսա–

տումւ երով , աման ո լ Հա րեւանցճի՝ ա սլա ւո ր ո ւ - պարսիկին ու* * • ռուսին գէմ ; Գա շն ա կց ո ւթե ան մաբտներր^ որոնց միջոցաւ ունեցանք Աայիս 2,$ի

թիւձննեբոլ ենթակայ , ու Հետեւարար զանոնք մ արտիկներբ սա կա յն , սր բե ց ին ա յ Գ արատը , փառապանծ թուականը ։

ջատագովելու ու ան ոնց տեւական ո ւթիւն ր պաշտ­ մաքրեցին՝ Հայ մողովոլրգին ճակտին քո ո ւած սեւ Ընկեր նաիյագաՀբ վերջացուց իբ իսօսքը Հ բա­

պան ելու Համար : մրուրը , եւ յեղափոէսական\էեբու լէգէո՚ւ՚ներր ւի բե լով ե ր իտասա բդոլթ իւն ր որ խտացնէ Հ* 3 *

Ա^րդեօք, անկապաշտութիւնը այսօր մեղի չի® շան թ ար գ ել կ ՛ան ցնէին էյ ան ասորներէն , Ա ա սո լ - Գաչն ա կց ո լթեան Լար քերբ՛, կարգով Հրաւիրուէ -

ն եր կա յա Լա ր , իրրեւ Հ անճարն ե րո ւ խմ րավտյր մը ասպոլրականէն , Տարօնէն ու կաբսէն ։ ցան արտա՛սանելու , Օր *նեբ ՀԻ . Տ է քի րմէնճեան ՝,

եւ ոչ թէ անկում ի ձգտում ու մ իտում ունեցող կար մ իր Ա ո լլթան\ը կր դողար * \իբ արիւնոտ Լ * ք՝ ո շա ե ան , Ա . Ընտրիկեան , Պ - Աբզ֊ար ե ան՛ եւ

դպրոց մը՛, ՈրովՀետեւ, ոռր Հանճարը, մամանա– դաՀին վբայ։ Խալիլ փաշանեբր իրենց գլուխը վր՜՝ փոքրիկն ՎաՀԷ Զէքեան։ Երդեցթ Պ* Թիւթիւն–

կակից մ տաւո րա կան ո լթեան կողմ է չէ ամբա ոտ ան– բա յ կուտա յին յանուն Աեր որի փոխվբէմիսնգրու - ճետն , Օր* Գպիրեան ե լ Օր* Տէրվիշեան (Եա -

ուած, իրրեւ խելագար կամ ախտավարակ, իր այս թեան՛ : Ու դիակներ՝ քաղաքւ եբոլ ե լ գիւղերու սէն՝) ։ Օր * Տէրվիշեան ի ս կապէ ս եղաւ Հան՛դէսին

կամ այն գործ՛՛ին Համար : Ա՝ինչգեռ ան՛ոնք , այ - փա յլր եւ իր կրկնակի ե բդերով արմանացաւ մո -

սօր , անմ աՀ ո լթեան երկինքին մ էջ Համ աստեղս ւ– ու ւի ո իւ արքաներ իրարու ետեւ , ղո վո ւբ գ ին փոլոն ծա վւ եր ուն ։ Ընկեր Զէքեան յե­

թիւհ մ ր կր կազմեն իսկ ու իսկ ֊ ա յդպէս ամ բաս֊ կը փռուէին փուլոցնե բու սալայա տ ա կն եր ո լն՛ վը - տոյ բեմ Հրաւիրեց օրուան բանախօսը րնկեր

տանուած դործերուն շնորՀիւ : ւ՚ա.ւ * Հանտալեանը որ մասնաւո րապէ՛ս Հրաւիրուած էր

վՀննադատներր րլլտ յ անցեալին մէջ, ԱԼա Տ Հայր Հ,(հայեա՝ֆ չէ ր * Ոչ ալ վախկոտ զնապաս՛­ Փ տրիզէն ։ Ընկեր բ իր կուռ բանախօս ո ւթեամբ

այսօր , անտեսած են շատ կարեւոր կէտ մը : Ի - տակ »*.. Ու եթէ) այսօր, անորակելի իսառեիճա– արմանացաւ Հանդիսականներուն գնաՀ ատմ ան :

րենց մտածում էն վրիպած է սա անվիճելի պարա­ խաէնճ մը իր խիդճր ու բաբո յա կա՛ Հը ծախելով , Ընէլկ Հա՛ն աս/լ եան իր խօսքը վերջացուց՝ ՐԱեէով

գան թէ, երր գործի մը արմէյձին մասին՝ դատում կ՛՛ուզէ սեւցնել մեր տնունբ, մե1 ք , մէկ պատաս­ Համբոզջ 57 տարիներ ապրեցանք Հայ մողովուր -

ոլ վճիռ կ՛արձակեն , իրե՛նց կա րո ղոլէժ էււն ր ու ար­ խան ոլն ինք ի բեն ց . Գ ա շն ա կց՚ո ւթ ի ւնը՛ իբ գո - դին Հետ , պիաի ապրինք գարձեալ անոր արդար

ժէքն ալ, նոյնչափ, եթէ ոչ շատ աւելի, ենթար­ պաՀտն^ւեբը իրականացնելու Համար ։ Տասը ,

կուած են գնաՀատումի կամ դատապարտման՝ յութենէն ի վեր, գիտցած է պատիւով ու քաջ ո ւ- վայրկեան դադարէ վերջ Ս էն թ էթիէսի ԱանուՀի–
դէմ X
լուսարձակի մերկացումին։ Եւ զարմանալի իրո - թե ամ բ պայքար ի լ \ի ր Հակառակորդին ներր Հայկական տոՀմիկ տ արաղն ե րո վ , պարե ա

ղոլթիւնը Հոն է որ, քննադատ՛ուող տաղանդը Հայ ժողովուրդը իր պատմութեան րնթացքին ցին Հայկական պարեր , ա յնքս/ն շնորՀ ալի կե ր •«

միշտ Հասած է եր աղած բարձունքին , իսկ աա - ՛երբեք ծունկի չէ եկա՛ծ իր Հայրենիքը գրաւող ու աո-վ ։ Ընկեր նա խագաՀ ը օգտուե լով Նոր Սե .

ղ անգ աւ ո բ քնն ագատը ՝ ոչ : ՀաբստաՀաբող ումերուն առջեւ : Հայաստան տե - բունդի կեդրոնական վարչութեան ներ կայաց ո լ ֊

Գր ա կանո լթեան ու արուեստներու պատ մոլ - սած է պար ս կա կան , ւ ո լն ա կան՝, Հռովմէական X

թ իւճննե բ ր վկա լ են փա՚ստե լու ա յս իրողութիւնը % Արաբական՝ ո լ ասորական տիրապետութիւեներ , ե՜լեր, ծաղկեր ու բազմացեր են՛ իրենց յաջորղնե–
X
բայց, անւ երբեք իբ պաշտամունքին առարկան չէ V ԼՀ % Ա –ենք Հգաւաճան՚ֆ , իրենք Հայրենասէր

Տաջորգ յօդուածներու շարքով^ ՀձԻ^նչ կորսեն գաբձոլցած բռնասլետներր : Եթէ մե բ լռ՚ոլթ ի ւնը տկար ո ւթե ան կր՛ վ եր Ա1–
գր՚են , շատ կր սխալէին ;
բանաստեղծներ բ ու քննադատները^ : Այսօր ուրիշ է պատկերը : Ար բո ւթի ւնն երը

ԶԱՐԵՀ ԳԱԶԱԶԵԱՆ վաճառքի Հ ան ո ւա ծ են եւ մ արգիկ դարձեր են ա–՝ $՝ո ղ չստիպեն մ եղի ո ր գի՛ր ենք բա զղա տ ենք

մա\ն ապրանք, ոեւէ «մաբշէ՚^ի վբայ։ Կը սեւցնեն՝ 0 սմանն եր ո ւ եւ Ալիներ ո լ Հևա ,

մեր ,ե զա փ ո էսական ան՛ցեալը , մեր ն աՀա տակ % ղե­ Տօնելով Գաչն ա կց ո ւթ ե ան 0 ր ր մեր բո լո ր
րնկերնրերր,
եՈՐՀՐԳ– ՄԻՈՒԹԵԱՆ անաեսակաձ ու. ար . կավարն երը , ե լ Հ ե ր ո ս ա կան մ ա Հ ո վ ինկա,ծ քաջե– ուր ալ բլլան պիտի վճռեն մէկ բան

դի ւն ա բեր տ կան վերականգն՛ում ր մ եծ նուաճում ֊ ՐՈ1֊ յիչաաակբ : Հայ մայրր, իր կեանքի մ իա յն կան գո ւն պաՀել ա լս կ ո ւս ա կց ո ւթ ի ւնր ,

ներ կատարած է այս տարի : Հ ունձքը 1946^5/ բնթացքթն՛ , ա յ ս ք ա ն ան՛ճանաչելի սերունդի ծնունդ ա ր Հ ա մ աբՀ ել բո լոր՛ տեսակի յա բձակո ւմնե րր ու
, ան վե րա Հ
Հ ար իւր ին վաթսուն աւելի է : Աւելցած են Հում տուած չէր ։ Ու ա յս վերջին՝ զանգուածն՝ է որ եռանդով շարունակել իրեն ց ճամբան Հայ, մո՚զո

ն ի ւթե բո լ ինչպէս նաել մ եքենան ե բու ե լ գանա •* ՝Քբիստափորներ ու Հ ետ ա պնդած գա ղա փարա բա - դարձ մեկնողներու ճամբան՝ , յանուն՝

ղան առարկաներու արտագր ո ւթ իւններ ը : Մ աս - Հնութեան դէմ կր ՀայՀոյէ, Ո լ կր ստէ, կ՝ոլրա - վոլրփին բարիքին %

նագէտներր կը Հաւատան որ Հնգամեայ ծրագրով նա յ ու ծան կի կուգա ք ուրիշ կուռքե բոլ աո Պհ լ ։

նախատեսուած արտադրութիւնը պիաի կրկնա «. Մեր պատմութեան՝ մէջ ունեցած ենք մէկ Վասակ , Ա յս պիտի ըլլա յ մեր խօսքր՝ Գ աչն ակց ու -
թեան օրուան առթիլ X
պատկուի ; եւ մէկ \յ՝երուժան Աբծրունի * Իսկ Հիմա, որքան

Թ– ՀԵՐՈՅԵԱՆ

մտածում , Զաքար ապի : չեն նիստ յո ւմ; Մեղք է, ծեր մարգ էx

աա\– ա՛ա։ Զաքար սալ ին ուսերը վե ր քաշեց ծանր օրէն X Լաւ , իռ՝֊–՚չ սլիտի անենք էն մամ տնակ ,

•— Ի0նչ պիտի մտածեմ * • • ես իմ ձեռով իմ ասալ Մ արտիրոսը ։ Մ ի բան պիտի անենք , է ս–

Հա րս\ի®ն՝ * * * նա խօսքր չաւարտեց , եւ, փոքր պէս Հո չ ի կարելի թողնել։ Նորից որ գան՝ մէկի

լռեղոլց յետոյ , շարունակեց Հոգոցով։ Յետոյ տեղ երկու - երեքը կր տանե՛ն ։

ի^նչ պատասխան տամ աղին ; Ամէնքի սիրտն աՀ բնկաւ .կարող է, ի Հարկէ ,

Ոչ ոք չէր յէ՝^"1–^ էսԼ\ է ասելտատմէրը>, բայց Գարբինը միջամտեց * այդ էլ պատաՀել , քՒուրքից ամէն ինչ սպասելի

ՐոԼոՐՐ մտածում էիս* որ աէտք է մի ելք գտնել*. Գ՛ուցէ , ս ան աՀ էր , Հէ՝1ց կնկայ բան կայ • է, մտածեց խն նրանք ե լ դարձեալ գտան , որ միակ
* * Ջէ^ ՝"ր դու է լ
Եւ ամէնից շատ տանջւոլմ էր Զաքարն ինքը • տուն սրբել, մաքրել, շոր լուալ* ելքը է էի այն է , որ Զաքար ապին գնա խնդրի :
Հետր պիտի րլես I
Նա իր ձեռքով իր Հարսին՝ վերցնի - տանի Բայց այստեդ էլ այն երկիւղը կար, թէ ծերու -

թուրք սպայի տուն * * • Եւ նա շուտ ֊ շուտ տրն - Ա ի դառը քմծիհ՜ազ ծռեց ծերուհու Ոէ–գէո նուն կարող են վն՛աս ե լ սպա՛նել Հէնց ճան ա ա՛
գէմքը։ պարՀտին *
ք ո ւմ էր ան խօս ու գլո ւխն օր օր ո ւմ , աս ես իբ են

տանջոզ մտքերից ա զատ ո ւե լ ո լ * * * Զաքար ապին սակայն այդ երկիւղը չունէր
կա բծես X
Նա շատ լալ էր Հասկանում ինչ է նշանակում կնկայ բա\ն * * . Ես իմ ձեռով իմ Հա* բսին* **

•— տոլն Հաւաքել • պատրաստելը * *• կբ մեռնեմ , էդպէս բան չեմ անի ...

Պակաս ան Հանգիստ չէ ին դարբինն ո լ կաղ /*ա ի^նչ ես մտածում * *• Ամէն բան կ՛անեմ՝ մենակ թէ խեղճ Հար.
սին ու մեզ փրկեմ խա յտառա կո ւթ իւն ի ց , ասաւ
Մ արտ իրո ս բ , նրանք մտածում էին , որ եթէ իրենք Ես Հէչ* ուսերը նորից թօթուեց ծերու - նա, վերջապէս , ո լ շարմուեց տեղից X

մի բան չանեն եւ Հարս\ին՛ տանեն գա մեծ ան - ն ին՝ X Ես ինչ մ տածեմ , գլխ՛՛էս խելք մնաց որ***

պատ ւո ւթիւն կր լինի իրեն ց Հ ամ ար աղամ ա ր - Այդ մամանակ դարբինբ նկատեց* Ու ա յ գ մէնո31*՝*1 ՝> երբ նրանք մի՝ երկու քայլ
Է ին/ արել՝ թ ոն\ր ա տ ա\ն ից յան կաբծ
գիկ ու բաց աչքով թ ո ^ յ լ տան այգաիսի բան՝ , Ես էլի էն եմ մտածում , Զաքար ապի, որ ց՛ին։ Ուրեմն իմացել են , անցաւ րոցի ձա յն լսե­

եթէ այստեղ չլինէին ուրիշ • • * շատ վատ կբ լինի գնաս էգ անիրալքւեբի մօտ եւ ասես, թէ Հարսս նրանց մտքով ։

եթէ մի բան՝ չանեն* էգուց միւս օրը իմաց՛ողն ինչ Հիւանդ է, կա րա լ չ ի գայ*** «Երեխով ^» ասա* Ո՞վ Էր յայտն ել արդեօք * * * յետոյ պարզուեց ,

կ՛՛ասի * * * Եւ տեսն ելով մամ ան ակ անցնում է, •կհուզես իմ պառաւը գայ եթէ բան՝ կա յ անելւ որ յայտնողր եղել Է դարբնի կինը* իմացած լինե­
նա աւելի լալ կ*՝անի ։
պէտք է մի բան ձեոձնարկել նրանք սկսեցին խօ– լով իր տաամէ ր - կե ս ր ո ջից ։

Աել> թէ գ էոլլօ լ ա լ ս ա Ր կ" լինէր 1 "բ բուոբբ ՚ Լաւ, խօսեց Զաքարր ծանր տնքոցով* Երբ նրանք ներս մտան՝ Զաքարի կինր՝ Զ՛1՛ -

ք՝ա չթ՛ ասի , թէ Հիւանդ էր ինչու էն մաման՛ակ Ա ին ա յգ ն իՀար պառաւբ իր չոր չո բո լկ ձեռհե բով՝
չաս իր X
գուբս կը գան՛ ա յսաեղից եւ Ե սթերին ու ծերոլ - ղրկել էր Հար սի՝ գլուիս ր ե լ լա լո վ կրկնտլմ էր ,

նուն Հետներր վերցնեն տանեն ուրիշ տեղ պա - Ես մեռած չեմ , որ քեզ տանեն ։ Գեռ մե •*
ո ած չեմ * * .
Հեն՝ X Սակայն այդ գտան աւելի վտանգաւոր , Լռեցին՝ մտքերի մէջ րնկած • զգում էին , որ

ինչ իմանաս Հէ՝նց տեղափո խուե լիս անի րաւներ բ Զաքար ր գնա լ է լ , միեւնոյն է , ոչիսչ չէ օգհփ , Իսկ Հարսի ուսեր ր շարունակ ցնցլում էիրն
նրա գրկում • • •
չե% բռնի X Հրաշքը միայն՝ կարող է փրկել Հարսին : Գուցէ
(9)
Լաւ , ոլբեմն վ֊^նչ անենք ,~—• ասալ վերջա - ծեր ո լնուն է լ վնաս են չթողնեն ետ գայ» չէ® որ

պէս կաղ Մարտիրոսը ծերուհուն % Ղ՛ու ի՞՝Հչ ես Հիմա նրանք դագաղած փողոց֊, ե րն են րնկած՝ մարգ ՍՏԵՓԱՆ ԶՕՐԵԱՆ

Fonds A.R.A.M