Page 238 - ARM_19-1947_03
P. 238
էէ Ա 0 Ա »
աՀԷՐծՈհ® ԱԼԻՆ, ԲԵՐ ՎձԼՒՆ» Մասկւււափ ւ1իԱԱադաւթևաԱ ԲԽւթեաԱ Խաչա\իքԱԽհԱ
( Մ ա ս ն ա ւ ո ր թ զ կ թ ա կ ց ո լ թ ֆ յ լ յ ն 8 առա ջի) ՏՕՕաԱևակիԱ աոքիւ Ծնած՝ անոյշ օրօրներու մեղեդիին տակ, Հա
կը ոշդէի|նքք թ է օ ր ա կ ա ր գ ի վ ր ա յ է « գ ա հ լ ի ս ի սակ նետած եմ * Աստուածամերձ ո լ անտառապաա
վւովախութեա|3$ խքպիր մ ը ; Նաեւ, յ ^ ր ^ կ ի ց բ ա – Մ ա ւ կ ո ւ ա յ ի 8 0 0 ա մ ե ա կ լ ք ւ ա ւ թ ի ւ մ ե ր ըյնթեւր^ լեռներ աչուլ&եբուս կսՀպար չբռֆող լայնա
յւե^իու֊թիւ4նյ0յեր՝ Հ՚իոաական կսպմակերպոլթեաԹ ց ա լ ն ե յ ա ւ ս կւը ներկայացնե՛նք; եեա՜եւեւսլ շա^ւեկահ1 նիստ ու֊ ասլաոաժ ո ւա սարերու գ ո գ բ , ուրկէ գե -
օրէնքին թ է վարչական մեքե՛նայի մէջ : Ահաւասիկ յօդուածը՝ քայլելով ամերիկեան թ ե ր թ է մ|ը; ղատեսիլ Հովիտ մբ Հէւսէսէն Հարաւ՝ երթալով կբ
ա)&տիպ մ տ ա ծ ո ւ մ ն ե ր ՝ « յ ա ւ լ ա ջ ա պ ա հ » թ է –պահպա. ՝Ի*րէմլէւնէ կաբմէր աղիւսէ պա տեր ո ւն եւ կո նեւլնաբ, արծաթափայլ գետակէ մբ ծաբոլբցած
^ալակա1ն հ ե ր թ ե ր է ։ թական՛ երեւո յթով աշտարակներուն վ բա յ ,ո բոնքէ կոգերբ թրջելով ու Հագեցնելով :
Հ<ճի*՜մՀուբ իէթ՝% , Է*սՂՐո 4 առարկայ գառ - գէմացան Հ էնգ գաբ ժամ տնակի աւերներուն եւ Լեռներ, սարեր մէնչեւ երկինքի դռներբ ա–
ձնելէ վերջ զիսկական ժ ողովբդաետութեան՝^ եբա– թշնամիներու Հրացանին , կբ շողշողան Հիմա Հինգ նոր կապոյտ , անպարագիծ տարածութեան մէթ
գլր ու այսօր ո լան– արգիւնքԸ , կր իյ ո րՀ բդածէ : • Հսկա յա կան կար մէր աստղե բ ; Այս աստ ո երբ ձա մխրճուած գագաթներով :
Հ.Ջենք ան գրա գա ուն ար թերեւս , որ ժողովբգապե– րերու կայ սրա կան ա բ ծ է ւն եր ո ւն տեղբ կբ բռնեն Ո՞ւր որ բլլամ , ոթւր որ երթամ , քայլ նետեմ՝
ա ո ւթե ան վե րջին փոր ձն այ գաւո ապարտո ւա ծ է այն օրէն է վեր, երբ մեծամասնականներբ տապա տեգէ տեգ յ անոնք Հետս են : Հոգիիս մէջ , աչքե–
բացարձակ ձախողանքի ; Ա ան Ֆրան չիսկո յի խոբ– լն ցին 1իո ման ով է արքա յակահ ցեղյշ : ր ո ւս խո Լ1 ո ւն կր թաղուած , ինծի պլլուած , գբր -
Հբղաժողովի օրերուն, ամէն մարգ Համոզուած Աոսկուայի Հէմնագբութեան է$00ամեակէ առ– կուած՝ անբաժան պիտի մնան մինչեւ Հողվրտիքս՛
էր , թէ ազատութեան վար չակաբգեբբ սլիտի յաղ թիւ ւ որոնք տեղէ ունեցան Աեպտեմբեր 7էն , պա– Ու ամէն անգամ , երբ լեռնեբու , ապառաժուտ
թանակեն : Երեք մ են ա տ ի ր ա կան վարչակարգեր տերբ ն ո ր ո գո ւե ց աե , այնպէս որ աւելի քան երբեք սարերու դէմ յան գի մ ան կբ գտնուի մ էութիւնս
( Ղ՛եր մ ան իա , չցավան եւ Իտալիա , Մ • ) խորտակ - տոկուն են Հիմա՛. վաթոբիկի կբ բռնուի , կ՚ալեկոծի , կբ փրվ՚րի ու
ուեր է ին ւ ք* ո լո ր ժ ո գովո ւր դն եր բ Համոզուած Էէն, ճեղքեր բ գա բա լոր պատէն , շինուած ի վան Հոգիիս անդունգէն՛ Հարազատ , ոիրելի , կարօ -
թէ միակ կուսա կցո լթենէ րխոգ բոլոր վաբչաձեւե– Գ*ի կողմէ, 1485*^ 1495, վերջերս լեց էեոոլոեւց եսւան տախտի ս բտակեզէք ձայն ե բու վժվժոցներ ականջ
գբ* ն : անելք ե–
րբ պիտի տապալին • Ու մինչ արտաքին նախարար ՚յղիւ ւնեք նորեբբ ներս կբ լեցնեն , կբ խլացնեն : կ՚իյնամ
Հասան Ա ագա կր մ ա սնա կց է ր Ա ան՛ ր ան չէ՛ս կոյի / ա ւո լլ որ տասներկուքէն տասնբՀինգ ոտք թանձ բադներոլ եբեւա կա յո լթիլններ ո լ մէջ գոյոլթիլ...
ժոգովին , մենք եւս, մեր կարգին , պատրաստու֊– րութիւն՝ ուն ի. եւ մ է կո լկէ ս մ գոն եր կա բ ո ւթ ե ա մբ ն-րս մ ոռնալով պաՀ մբ : Ու կ՚երթամ , կ՚երթամ
թ իւններ կր տեսնէինք՝ գէպի իսկական մոզով ր– անկանոն եռանկիւն մբ կբ կազմ է ՝ք*բէմշէնէ շոլբ– թեւեր առած , քովիններս բնկեր , բարեկամ , ու–
գապետոլթեան քայէ նետելու Համար ՚. ջյբ*. տոկացած է տարրերու յարձակման ւ (յերկայ գեկից ձգած կբ սլանամ ան ծանօթ ուգիներէ , հ ո.
Մ էկոլկէս տարի անոաւ առաջին փորձ երէն պատբ չոբրոբգն է որ շինուեցաւ ՝ք՝բէմլէնի շինու վե րէ ու ցամ աքնե րէ
անգին , բա յց ի՞նչ կբ տեսնենք ՚.— Ա ր ե ւ մ տ ե ա ն ի. թեան թուականէն ի վեր (12*րգ ԳաԸ) 130 ոտք *
մաստով ժուլռվրդապետութ՚իււԹ մը՛ հաստատելու բարձրութեամբ բլուրի մբ ւէրտյ , ոբ կբ տ իր ա ֊ - Վարուժան, զգոյշ մանչս, ահա գԼացքշ կր
ա մ է ն յ ռ յ ս կ ո ր ս ո ւ ա ծ է Թ ռ ւ ր ք ի ո յ մ է ջ : Հակառակ պետէ Ա ո ս կո ւա յ ի : Առաջին պատբ՝ ղո բ կանգնեց մօտենայ :
բոլոր ճիգերուն , անկարելի կբ գառնայ ո ելէ Հաս - Իշխան Եուբի Տոլկորուքին \\5եին, շինուած էր - Րաֆֆի՛ , մեղրուկ աչուըներով տղաս,
կա ց ո գո ւթ ի ւն՝ կողմ ե բու մ իջեւ : Ղ՝եմ ո կբա տներն շոճիի կոճղերով; Ան ծառայեց իբրեւ բեբգ որ այս պայուսակ - րեռիգ տէր եղիր, հոս չմոռնաս...–.
ու բնգգիմ ագիրն՚ե բ բ կ՛ ո լզեն բան մբ փոիսուած ռուս կառավար ի չբ շինեց ՝ Ա՝ ո ս կո ւա յի եւ Նիկլի– Գէորգ, Արչակ դուք ալ մամային կողքէն
տեսնել մենատիրական կաբգեբոլ մէջ՛. ք՝այց , Հա ՚Լայա գետերուն վբայ \ \4է/է յաղթականէ պատե - միշտ, րարի տեսնել կ՚ոլղեմ ձեղ ճամբորգոլ–
կառակ բազմիցս տրուած խոստումներէ "չինք րաղմէն վեվ՚ջւ Ասէկա Մ ո ս կո լա յի առաջին գրա թԼան .ընթացքին :
1լ իր ագո բծուի % Այս բնթացքով, երկրի ներքին ւս ր յի շատակութիւնն է, եւ Հետեւաբար , այս ք ա – - Լուսինը ամէնէն րարին է : Փափլիկ թաթի,
կե ան քբ կբ պարզէ անմիա բան ու պա ռա կտուա՛ծ սքի տարեգ՛ ււբձին\ Համ ար ն շան ա կո ւած թւ, կը մամային ափին մէլէն չի հաներ : Այգպէս : Շա
վիճակ մ ր » ; կանբ է քարն ու չոքոլան .շահեցար % Սակայն , գուն ցերեկ–
«Ագշամ^ի մէջ*. Նէճմէտտին Սատագ, եր Երկրորդ պատբ աւելէ Հաստատուն քան ա– ՚ները ի՞նչ գորՆ ունիս հոս՝ վարը։ Գուն պէտք է
բեմնի Աղգերու Ղ՛աշն ակց ո ւթե ան Թ՚ոլբքիոյ ներ ււաջէնբ շէն ո ւած է ր կազն ի ի կոճղերով , Ա եծ իշ գիշերները՝ երկինքին մէչ պատիս, ու ցերեկներն
կայացուցիչ, Վերցուր Ալին, բեր Վելին» խո. խան ի վան Տալիթայի կողմէ \330ին ատեննեբբ Հ ալ պաճիկ .ընես, քնանաս վերը, վե՛րը Աստուած
րագբին տակ կբ խոբՀրգածէ իր կարգին՛* Ան էր ոբ գբաւ ՝$րէմլին ան ո ւն՛բ % Բառէն ծագման պապիկին քովիկը ՚.
Կբ տարուինք խո րՀելու , թէ Հ ա լ ք կու մասին այլազան մեկնաբանութիւն ն եր կան ; Վ^եր֊ Լուսին կը խնդայ՝ գլգ/։ թուշիկներուն վրայ
սակցութեան ղեկավար գէմքեբբ չեն ուղեր ասպա– ջինբ որ Աովիէթ մատենագէտ մբ տուաւ սա է թէ փոսիկներ՝ նշաձեւ աչուկներուն մէչ մանուշակի
րէզ ի^ էոոոլ նորտՀաս ումեբու ՚. Աէնչգեռ, նոբա– ան յառաջ կոլգայ յունական քրէմ|Զւա բառէն զոր ծաղիկներ կը րոլսնին։
Հաս տարրերու մուտքր՝ խո րՀ րգա բանական քիուսերբ փոխեցին ^ ր է մ ^ ի ք ի , ետքն ալ Ք ր է մ լ ի Ու խումրով տասնըվեց կը նետուինք
կեանք եւ քաղաքական ասպարէզ , Հնարաւորու որ կբ նշանակէ <Հցից ԲԼՈԼբ մբ որ գետափի մր գնացք։ Կ,ր կտրենք կարճ ճամբայ մը։ Ան մեզ կը
թիւն պիտի բնծայէբ , որ Հասն է ին նոր ուժեր : Որ վրա յ կբ նա յի՝2> I Այո մ ե կն ա բան ո ւթ է ւն բ Հ էմ֊ թողու՝ կ՝անցնի ճչալով ու սողալով; Յետոյ,
հ ո ւած է այն էբողոլթեան վրայ թէ յունաբէնբ ա– կ՝անցնինք ոտքով չրառատ
քան ատեն որ կբ շարունակողի արգի չկամութիւ- ու սլացիք ՚ծառներուք
ա են մբ գո ր ծա՝ծո ւա ծ էր շա տ մբ զար դա ցած II՛ ո ւ ֊ ս աւ» ՚<*–<~ք. ~~ ք^՝^։ ՝ ^տատաէոաոյռատաացա ։ա ՚ •«•ւ»է՝ւ*էյ».–ա––ւ*
նր , անճկաբելի կբ գառնայ ոզ^ունել նոր տարբեր ,
ս ե րու կողմէ հ Այս լեզուն երկրին մէջ մտցուցած
Ոեմբաստցն երբ բեմերու վրայ , Իսկ պետական որոնք օգնեցին էհ ո ւս այս հռչակաւոր պալատը։
էին այն յոյն քաՀանանեբբ,
մարգիկբ քաղաքական ասպարէզի մէջ կր Հասուն Հաստատմանէ Պատին շատ մօտեր յբ կը գտնուի Լեն Էն ի մա
Օրթոտոքս Եկեղեցիին բաց Է հա.
ն՛ան ։ փաււորդ դ ա բ ո լ ը1նթացքի՛ն՝ Հ ա ն ր ա պ ե ա ա ս հարձանը։ Այն օրերը՝ երր գերեզմանը
կայն վ ա ր չ ա ձ ե ւ ը քանի՞ նար ա ր ժ է ք հ ա ս ց ո ւ ց կ ա մ ՝քրալիթա յի փրէմ էէն բ ել կաղնիէ պաաե ր բ սարակութեան , հազարաւոր ժողովուրդ խուռնե
փ ո ր ձ ե ց : Ն ո յն մարգիկն են միշտ՝ նոյն սեզաննե– Հէմնայատակ այրեցան \ 33 1 էն I րամ կ՝անց՚նի ԱովիԷտ պետութեան հիմնադիրին
րուն առջեւ ել աթոռներուն վր՛այ : Առառաւելն՝ Երբորդ պատբ աւելէ Հաստատուն քան առա– ւրամբանին աււչեւէն։
Ալի1՝ կբ Հեռացնենք, Վ^ելին բերելու Համար : Ընդ ջիեներբ X Շինուեցաւ Տիմիթբի Տօնսքօյի կողմէ Մինչ փրէմլէն կր պաՀԷ իր Հնամենի երեւոյ–
դիմադրութիւն ր անտեսուած է միշտ , ու Հա՚/քբ էր 1 Յե7 ին , բա յց , մ ոխէրէ վե րածուեցալ թաթ ար էժբ, իր շուրջ բարձրացող քաղաքբ, կբ ներկայա
մարգիկն է որ կր քշէ ասպարէզ ւՅաւալի պատկեր : Խան թոքՀթամչիի կողմէ 1 3 8 2 ^ , ուրկէ վեր1 նայ մեղի իբրեւ արդիական ոստան՝ երրորդ մայ–
Նոր կեչսնք , նոր արիւն անՀ բաժեշտ է կու Մոնկոլ Հոբդանեբու կողմէ աւարէ տբուեցաւ : բաքաղաքբ աշխարՀի ։՝ք*ազմտմարդութեան եւ մե
սակցութեան : Զխ ո ւս ափ ինք նորեր բերելէ գործի ^՝ա«/# ) Հ."ՐՐ"ՐԳ ոլատբ՝ զոր շինեց Ի վան, 9* • ծութեան տեսակէտ ո վ կրն՛այ բաղդատուիլ Նի^
գլուխ : քաղաքական գէմքեր.բ այս ձեւով կբ Հաս– շատ աւելէ Հաստատուն էր , այնպէս որ կրցաւ Եոբքի եւ Լոնաոնի Հետ Հ
նին : Նորեր, երիտասարդներ թող մտնեն Եբեսփ ՚ գէմանալ, իՒաթարնեբոլ , ԼեՀեբու, է վերջո $ Ժօգէֆ Սի^աէիս առաջին խրախուսողն է ՄՈԱ–
(ք՛ողով : Նոր մ արգի կ գեր թող ս տ ան ձն են կառա - ,Ֆ բ անս ա ցինե ր ո ւ յարձակումներ ուն , Ն ա փ ո լէ ոն է կուայի արգիացման եւ տարածման X 1911^5* 1939
վարութեան մէջ՛. Եթէ օրով, 1 8 1 2 ^ : ՝Րրէմլէն անգամ մբ եւս վն՚ասուե– քագաքբ կրկնակի բնգարձակեցաւ • իր տաբծու -
սորերու մէկ տասանոբգբ ցալ 1917/՛ յեղափոխութեան ատեն, բայց, ա յս թիւնր բարձրացաւ 41.900 Հեկտաբէն 79.040 հեկ
միայն Հասնի , Հա յ բեն իքի Հաշլո յն մեծ շաՀ է ար– թ ո լա կան էն է վե ր այլե ւս երբեք չի գրաւուեցաւ տարի՛. Սթալինի ծբագիրբ կբ նախատեսէ 148.200
գէն : որեւէ օտար իշխանութեան կողմէ : Հիթէէր աբն– Հեկտար տա ր ածութիւն քաղաքին Համար ;
ՀԵբիաասարգնեբ չեն Հասնիր՝^ , կբ տրտբն– դեց թէ 1941 նոյեմբերէն ՝Բբէմլէնէ ա Վ ե ւ երեւ. Մայրաքազաքբ Լէնինկրատէն Աոսկուա փո 2
ջոարնպքէ սղանի վերՀջա սն: իԻն՝ ա յ ացնոնկոքւտա՞: նքկ՚արթնցն Հե^ննաքրաւորուաթ՜նինուոննոք,ց Սալ, ԲայՅ երկար չէ մնաց եւ չէ վայելեց խագրուելէն ի վեր ժողովուրդն ալ աճեցաւ I
մէջ աշխատելու, գործելու եռանդր հ ս ար ա ՛նբ \աին 1.700.000 բնակիչ ունէր, որ \939ին 4.137.–
Ն " ր վար չա կար գի գլխաւո ր մ տաՀոգոլթէլն բ Մեծ ժամացոյցբ՝ որ 1 6 2 5 ^ դրուած է փբէմ– 000ի բարձրացաւ։ Բնակարանի հարցը ղմուարա–
այս պէտք էր բլլաբ : լէն է գլխաւո բ աշտարակէն վրայ , յղկուած է ել կբ ցաւ, \Դ\1իև 12 միլիոն քառակուսի մեթրի վրայ
<%քծ՝անին՝ծի մէջ^ երեսփոխան խմբապետ շողշողա յ : Ոսկիի նոր շերտեր աւելցած են Հին6 միլիոնն քառակուսի մեթր բնակելի տեղ աւել ֊
Հիւսէին ճս-քՀիտ Ե ա լչբն կր խո րՀրգտծէ գտՀ լիճի բիւզանգական մայր եկեղեցիներու դմբէ թնե բուն ցաւ։ Հ՚նզամեայ ծրագիրը մինչեւ 1950 յաւելեաւ
վէոփո իսոլթեան ՛Լ ր ՚– յցն երոլն ու բնգգիմ ագի ր թեր– Վրայ , ՝Ի՝ բէմլին ի պաաե րէն ներս X 3 միլիոն քառակուսի մեթր կը նախատեսէ ;
թեբոլ III էյ I III 1/ IIնI ւ քն նա ւ՛ ւս ա ո լթե անց շուրջ ՝ք՝րէմլէն՝ Ա ովիէա ի շխ ան ո ւթ եա՛ն գղեակբ եւ 19374* ի վեր, երբ 67 մղոն չրանցք մը իրարու,
« Անչուչսւ թէ Րէճէպ Փէքէրփ կառավարու մէեւնո յն ատեն ամէն էն մեծ պատմական յէշատա– կը միացնէ Ա՝ոսկուա ել Վոլկա գետերը քազա.
կաբանբ ՐԱալով շատ մբ այցելուներ քը դարձաւ երեք ծովերու նաւահանգիստ՝
թիւնն ալ յաւիտենական կեանքի մը սահմանուած որոնք աշխաբՀ ի ամէն կողմ էն կոլգան կբ կարթէ , Կասպից , Պալթիկ ել ճերմակ ծովերուն ելքեր
տեսնելու վրայ Տ
չէ : ք*այց ա յսօր ո ւա I պ սյմ անն ե ր ո ւն մ Էջ , ւեւէ
պատճառ չենք գտներ , ոբ կառավաբութիլԼ\ո են Վերչիե տասը տարուան ընթացքին , ^անցքը 19
թարկուի փոփո խութ իւննե րու : Ընգգիմագիրն երր կութէւն ցոյց տրուած չէ &աՐԳ վտբշապետէն միլիոն, թոն բեռ փոխագրած է, 25 միլիոն ճամ ~
գիտել կ՛ո ւ տան , թէ Հալքի Հբա րեիսառն» կուսսւ– կողմէ X ԸնգՀակառակն , ան միշտ զգայուն եղած է բորդներով։ Պատերազմը ընդհատեց այն ծրագի
կիցնե բն իսկ ՀանՀ րամեշտ » կբ նկատեն ա յգ փո֊ ա յս տեսակէտով »յ րը՝ որ պիտի կապէբ Հո լկան Տօ՛ն գետին , որով
փո խո ւթ իւն բ : ՝գ$Հ վՀ^ուվվէթ^ , Ղեմ ո կր տ ան ե ր ո լ Անգարա յէ Ս՛ոսկա ա Լ պիտի դառնար հինգ գետերու նաւա
Ան շուշտ պատ իւր կ^բնեն ինծի՝ զի ո եւս «լ՚ս/– պաշտօնական։ օրգանբ , սակայն , կբ յամառէ պրն– հանգիստ, իբրեւ յաւելեալ ելք ունենալով Աղով
գել դաՀլիճէ ել Աել Ե ո վերը; Ապագայի
բեխտռն՝^ նկատելու, ել իմանալու կարծիքս է չու^րջ։ Փրօֆ* փոփոխութեան անՀբաժեշտութեան սիկա : ծրագիր կը մնայ ա–
ա յս առթէւ *
Կբ Հաւատամ , թէ Փէքէրի կառավարութիւներ իր Ֆուատ ՝Բէօփբէւլիւ կբ խորՀբգածէ
տարուան մ բ գործուն է ո ւթե ան րնթացքին բարե - \9\նի բաղդատմամբ, կ՚ըսուի թէ, եղած են
բաբ գոբծունէոլթիլն ունեցաւ , եւ կրնա յ ուն*են ա » Հ-Փէքէրէ կառավարութեան մ էակ բարերար նաեւ հետեւեալ յառալ^ղիմ ութ իւննե ր ը . քազա.
ասկէ վերջ եւս : Անժամանակ կբ նկատեմ նաեւ գո բծո ւն է ո ւթ է ւնբ եղած պէտ է բլլա յ էր Հա լաքա– քային փոխագրութիւնը եւ չուրի հայթայթումը
փոփոխութեան շուրջ շբջող յամառ շշուկներ բ, եւ Կ ՛յն Հ Բ յ Այ ր ո ւմբ , "Լ Բ ւս սա ւ ո լ Համար ժոզովր֊ տասն անգամ աւելցաք են, գպրոցներոլ թի՚֊Ը
երբոբգի
կ ր կարծեմ՝ թէ երկու մ եծամ տսնու– "Ղ ե աո լթեւ սկզբունքն երու : կ ա ց ո ւթ ի ւն\ր Հինգ անգամ , բուժարանները՝ ութն անգամ, եւ.
պիտ ի ուզէ
թեամբ , Ազգ • ժոզովր զա յն տեսն ե ք լ"<֊ր1 է որքս իր ա կանան ա յ կառավարա– հիւանդանոցներու սՏնկողիններու թ ի ՚ ֊ ը ՝ երեք ան
գործի գլուխ : կան փոփոխութիւներ , այնքան կ՚օգաուի եբկիրբ^ : գամ –.ճար տար ար ո ւե ս տա կան մարզին մէչ ալ եղած
Ոմանք կբ յուսան տեսնել Փէքէրի Հրաժաբու ԽՄԻ՝՛ ինչպէս Հագորգած ենք արդէն նախ 4 են հսկայական յառաչգիմութիԼններ ;
մբ, թելագրուելո վ Ի՚նէօնիւի ծանօթ յայտաբա - նախարարն ե բ փո խո լեց ան , իրենց տեզբ տա լո վ ւս՛ Խորհրգ. Ա իութեան վարիչներուն փառասի -
մր ՚֊ելի չավւաւոր տարրերու , եւ վերջապէս թնկալ համաշխարհային՛
բութենէն : Եթէ /Ր°Ք նման Հաւանականութիւն գտՀլիճբ ։ րութիւԼն է Ա՝ոսկուան գա բձւնել
, արուեստի
գոյութիւն ունենար, անշուշտ Փէքէբ ցաբգ Հ րա– կեդրոն գիտութեան , երաժշտութեան
Ժարւսծ պիաի բլլաբ ։Աթոռամոլութեան ոեւէ ցան" Մ՛ եւ գրականութեան է
Fonds A.R.A.M
աՀԷՐծՈհ® ԱԼԻՆ, ԲԵՐ ՎձԼՒՆ» Մասկւււափ ւ1իԱԱադաւթևաԱ ԲԽւթեաԱ Խաչա\իքԱԽհԱ
( Մ ա ս ն ա ւ ո ր թ զ կ թ ա կ ց ո լ թ ֆ յ լ յ ն 8 առա ջի) ՏՕՕաԱևակիԱ աոքիւ Ծնած՝ անոյշ օրօրներու մեղեդիին տակ, Հա
կը ոշդէի|նքք թ է օ ր ա կ ա ր գ ի վ ր ա յ է « գ ա հ լ ի ս ի սակ նետած եմ * Աստուածամերձ ո լ անտառապաա
վւովախութեա|3$ խքպիր մ ը ; Նաեւ, յ ^ ր ^ կ ի ց բ ա – Մ ա ւ կ ո ւ ա յ ի 8 0 0 ա մ ե ա կ լ ք ւ ա ւ թ ի ւ մ ե ր ըյնթեւր^ լեռներ աչուլ&եբուս կսՀպար չբռֆող լայնա
յւե^իու֊թիւ4նյ0յեր՝ Հ՚իոաական կսպմակերպոլթեաԹ ց ա լ ն ե յ ա ւ ս կւը ներկայացնե՛նք; եեա՜եւեւսլ շա^ւեկահ1 նիստ ու֊ ասլաոաժ ո ւա սարերու գ ո գ բ , ուրկէ գե -
օրէնքին թ է վարչական մեքե՛նայի մէջ : Ահաւասիկ յօդուածը՝ քայլելով ամերիկեան թ ե ր թ է մ|ը; ղատեսիլ Հովիտ մբ Հէւսէսէն Հարաւ՝ երթալով կբ
ա)&տիպ մ տ ա ծ ո ւ մ ն ե ր ՝ « յ ա ւ լ ա ջ ա պ ա հ » թ է –պահպա. ՝Ի*րէմլէւնէ կաբմէր աղիւսէ պա տեր ո ւն եւ կո նեւլնաբ, արծաթափայլ գետակէ մբ ծաբոլբցած
^ալակա1ն հ ե ր թ ե ր է ։ թական՛ երեւո յթով աշտարակներուն վ բա յ ,ո բոնքէ կոգերբ թրջելով ու Հագեցնելով :
Հ<ճի*՜մՀուբ իէթ՝% , Է*սՂՐո 4 առարկայ գառ - գէմացան Հ էնգ գաբ ժամ տնակի աւերներուն եւ Լեռներ, սարեր մէնչեւ երկինքի դռներբ ա–
ձնելէ վերջ զիսկական ժ ողովբդաետութեան՝^ եբա– թշնամիներու Հրացանին , կբ շողշողան Հիմա Հինգ նոր կապոյտ , անպարագիծ տարածութեան մէթ
գլր ու այսօր ո լան– արգիւնքԸ , կր իյ ո րՀ բդածէ : • Հսկա յա կան կար մէր աստղե բ ; Այս աստ ո երբ ձա մխրճուած գագաթներով :
Հ.Ջենք ան գրա գա ուն ար թերեւս , որ ժողովբգապե– րերու կայ սրա կան ա բ ծ է ւն եր ո ւն տեղբ կբ բռնեն Ո՞ւր որ բլլամ , ոթւր որ երթամ , քայլ նետեմ՝
ա ո ւթե ան վե րջին փոր ձն այ գաւո ապարտո ւա ծ է այն օրէն է վեր, երբ մեծամասնականներբ տապա տեգէ տեգ յ անոնք Հետս են : Հոգիիս մէջ , աչքե–
բացարձակ ձախողանքի ; Ա ան Ֆրան չիսկո յի խոբ– լն ցին 1իո ման ով է արքա յակահ ցեղյշ : ր ո ւս խո Լ1 ո ւն կր թաղուած , ինծի պլլուած , գբր -
Հբղաժողովի օրերուն, ամէն մարգ Համոզուած Աոսկուայի Հէմնագբութեան է$00ամեակէ առ– կուած՝ անբաժան պիտի մնան մինչեւ Հողվրտիքս՛
էր , թէ ազատութեան վար չակաբգեբբ սլիտի յաղ թիւ ւ որոնք տեղէ ունեցան Աեպտեմբեր 7էն , պա– Ու ամէն անգամ , երբ լեռնեբու , ապառաժուտ
թանակեն : Երեք մ են ա տ ի ր ա կան վարչակարգեր տերբ ն ո ր ո գո ւե ց աե , այնպէս որ աւելի քան երբեք սարերու դէմ յան գի մ ան կբ գտնուի մ էութիւնս
( Ղ՛եր մ ան իա , չցավան եւ Իտալիա , Մ • ) խորտակ - տոկուն են Հիմա՛. վաթոբիկի կբ բռնուի , կ՚ալեկոծի , կբ փրվ՚րի ու
ուեր է ին ւ ք* ո լո ր ժ ո գովո ւր դն եր բ Համոզուած Էէն, ճեղքեր բ գա բա լոր պատէն , շինուած ի վան Հոգիիս անդունգէն՛ Հարազատ , ոիրելի , կարօ -
թէ միակ կուսա կցո լթենէ րխոգ բոլոր վաբչաձեւե– Գ*ի կողմէ, 1485*^ 1495, վերջերս լեց էեոոլոեւց եսւան տախտի ս բտակեզէք ձայն ե բու վժվժոցներ ականջ
գբ* ն : անելք ե–
րբ պիտի տապալին • Ու մինչ արտաքին նախարար ՚յղիւ ւնեք նորեբբ ներս կբ լեցնեն , կբ խլացնեն : կ՚իյնամ
Հասան Ա ագա կր մ ա սնա կց է ր Ա ան՛ ր ան չէ՛ս կոյի / ա ւո լլ որ տասներկուքէն տասնբՀինգ ոտք թանձ բադներոլ եբեւա կա յո լթիլններ ո լ մէջ գոյոլթիլ...
ժոգովին , մենք եւս, մեր կարգին , պատրաստու֊– րութիւն՝ ուն ի. եւ մ է կո լկէ ս մ գոն եր կա բ ո ւթ ե ա մբ ն-րս մ ոռնալով պաՀ մբ : Ու կ՚երթամ , կ՚երթամ
թ իւններ կր տեսնէինք՝ գէպի իսկական մոզով ր– անկանոն եռանկիւն մբ կբ կազմ է ՝ք*բէմշէնէ շոլբ– թեւեր առած , քովիններս բնկեր , բարեկամ , ու–
գապետոլթեան քայէ նետելու Համար ՚. ջյբ*. տոկացած է տարրերու յարձակման ւ (յերկայ գեկից ձգած կբ սլանամ ան ծանօթ ուգիներէ , հ ո.
Մ էկոլկէս տարի անոաւ առաջին փորձ երէն պատբ չոբրոբգն է որ շինուեցաւ ՝ք՝բէմլէնի շինու վե րէ ու ցամ աքնե րէ
անգին , բա յց ի՞նչ կբ տեսնենք ՚.— Ա ր ե ւ մ տ ե ա ն ի. թեան թուականէն ի վեր (12*րգ ԳաԸ) 130 ոտք *
մաստով ժուլռվրդապետութ՚իււԹ մը՛ հաստատելու բարձրութեամբ բլուրի մբ ւէրտյ , ոբ կբ տ իր ա ֊ - Վարուժան, զգոյշ մանչս, ահա գԼացքշ կր
ա մ է ն յ ռ յ ս կ ո ր ս ո ւ ա ծ է Թ ռ ւ ր ք ի ո յ մ է ջ : Հակառակ պետէ Ա ո ս կո ւա յ ի : Առաջին պատբ՝ ղո բ կանգնեց մօտենայ :
բոլոր ճիգերուն , անկարելի կբ գառնայ ո ելէ Հաս - Իշխան Եուբի Տոլկորուքին \\5եին, շինուած էր - Րաֆֆի՛ , մեղրուկ աչուըներով տղաս,
կա ց ո գո ւթ ի ւն՝ կողմ ե բու մ իջեւ : Ղ՝եմ ո կբա տներն շոճիի կոճղերով; Ան ծառայեց իբրեւ բեբգ որ այս պայուսակ - րեռիգ տէր եղիր, հոս չմոռնաս...–.
ու բնգգիմ ագիրն՚ե բ բ կ՛ ո լզեն բան մբ փոիսուած ռուս կառավար ի չբ շինեց ՝ Ա՝ ո ս կո ւա յի եւ Նիկլի– Գէորգ, Արչակ դուք ալ մամային կողքէն
տեսնել մենատիրական կաբգեբոլ մէջ՛. ք՝այց , Հա ՚Լայա գետերուն վբայ \ \4է/է յաղթականէ պատե - միշտ, րարի տեսնել կ՚ոլղեմ ձեղ ճամբորգոլ–
կառակ բազմիցս տրուած խոստումներէ "չինք րաղմէն վեվ՚ջւ Ասէկա Մ ո ս կո լա յի առաջին գրա թԼան .ընթացքին :
1լ իր ագո բծուի % Այս բնթացքով, երկրի ներքին ւս ր յի շատակութիւնն է, եւ Հետեւաբար , այս ք ա – - Լուսինը ամէնէն րարին է : Փափլիկ թաթի,
կե ան քբ կբ պարզէ անմիա բան ու պա ռա կտուա՛ծ սքի տարեգ՛ ււբձին\ Համ ար ն շան ա կո ւած թւ, կը մամային ափին մէլէն չի հաներ : Այգպէս : Շա
վիճակ մ ր » ; կանբ է քարն ու չոքոլան .շահեցար % Սակայն , գուն ցերեկ–
«Ագշամ^ի մէջ*. Նէճմէտտին Սատագ, եր Երկրորդ պատբ աւելէ Հաստատուն քան ա– ՚ները ի՞նչ գորՆ ունիս հոս՝ վարը։ Գուն պէտք է
բեմնի Աղգերու Ղ՛աշն ակց ո ւթե ան Թ՚ոլբքիոյ ներ ււաջէնբ շէն ո ւած է ր կազն ի ի կոճղերով , Ա եծ իշ գիշերները՝ երկինքին մէչ պատիս, ու ցերեկներն
կայացուցիչ, Վերցուր Ալին, բեր Վելին» խո. խան ի վան Տալիթայի կողմէ \330ին ատեննեբբ Հ ալ պաճիկ .ընես, քնանաս վերը, վե՛րը Աստուած
րագբին տակ կբ խոբՀրգածէ իր կարգին՛* Ան էր ոբ գբաւ ՝$րէմլին ան ո ւն՛բ % Բառէն ծագման պապիկին քովիկը ՚.
Կբ տարուինք խո րՀելու , թէ Հ ա լ ք կու մասին այլազան մեկնաբանութիւն ն եր կան ; Վ^եր֊ Լուսին կը խնդայ՝ գլգ/։ թուշիկներուն վրայ
սակցութեան ղեկավար գէմքեբբ չեն ուղեր ասպա– ջինբ որ Աովիէթ մատենագէտ մբ տուաւ սա է թէ փոսիկներ՝ նշաձեւ աչուկներուն մէչ մանուշակի
րէզ ի^ էոոոլ նորտՀաս ումեբու ՚. Աէնչգեռ, նոբա– ան յառաջ կոլգայ յունական քրէմ|Զւա բառէն զոր ծաղիկներ կը րոլսնին։
Հաս տարրերու մուտքր՝ խո րՀ րգա բանական քիուսերբ փոխեցին ^ ր է մ ^ ի ք ի , ետքն ալ Ք ր է մ լ ի Ու խումրով տասնըվեց կը նետուինք
կեանք եւ քաղաքական ասպարէզ , Հնարաւորու որ կբ նշանակէ <Հցից ԲԼՈԼբ մբ որ գետափի մր գնացք։ Կ,ր կտրենք կարճ ճամբայ մը։ Ան մեզ կը
թիւն պիտի բնծայէբ , որ Հասն է ին նոր ուժեր : Որ վրա յ կբ նա յի՝2> I Այո մ ե կն ա բան ո ւթ է ւն բ Հ էմ֊ թողու՝ կ՝անցնի ճչալով ու սողալով; Յետոյ,
հ ո ւած է այն էբողոլթեան վրայ թէ յունաբէնբ ա– կ՝անցնինք ոտքով չրառատ
քան ատեն որ կբ շարունակողի արգի չկամութիւ- ու սլացիք ՚ծառներուք
ա են մբ գո ր ծա՝ծո ւա ծ էր շա տ մբ զար դա ցած II՛ ո ւ ֊ ս աւ» ՚<*–<~ք. ~~ ք^՝^։ ՝ ^տատաէոաոյռատաացա ։ա ՚ •«•ւ»է՝ւ*էյ».–ա––ւ*
նր , անճկաբելի կբ գառնայ ոզ^ունել նոր տարբեր ,
ս ե րու կողմէ հ Այս լեզուն երկրին մէջ մտցուցած
Ոեմբաստցն երբ բեմերու վրայ , Իսկ պետական որոնք օգնեցին էհ ո ւս այս հռչակաւոր պալատը։
էին այն յոյն քաՀանանեբբ,
մարգիկբ քաղաքական ասպարէզի մէջ կր Հասուն Հաստատմանէ Պատին շատ մօտեր յբ կը գտնուի Լեն Էն ի մա
Օրթոտոքս Եկեղեցիին բաց Է հա.
ն՛ան ։ փաււորդ դ ա բ ո լ ը1նթացքի՛ն՝ Հ ա ն ր ա պ ե ա ա ս հարձանը։ Այն օրերը՝ երր գերեզմանը
կայն վ ա ր չ ա ձ ե ւ ը քանի՞ նար ա ր ժ է ք հ ա ս ց ո ւ ց կ ա մ ՝քրալիթա յի փրէմ էէն բ ել կաղնիէ պաաե ր բ սարակութեան , հազարաւոր ժողովուրդ խուռնե
փ ո ր ձ ե ց : Ն ո յն մարգիկն են միշտ՝ նոյն սեզաննե– Հէմնայատակ այրեցան \ 33 1 էն I րամ կ՝անց՚նի ԱովիԷտ պետութեան հիմնադիրին
րուն առջեւ ել աթոռներուն վր՛այ : Առառաւելն՝ Երբորդ պատբ աւելէ Հաստատուն քան առա– ւրամբանին աււչեւէն։
Ալի1՝ կբ Հեռացնենք, Վ^ելին բերելու Համար : Ընդ ջիեներբ X Շինուեցաւ Տիմիթբի Տօնսքօյի կողմէ Մինչ փրէմլէն կր պաՀԷ իր Հնամենի երեւոյ–
դիմադրութիւն ր անտեսուած է միշտ , ու Հա՚/քբ էր 1 Յե7 ին , բա յց , մ ոխէրէ վե րածուեցալ թաթ ար էժբ, իր շուրջ բարձրացող քաղաքբ, կբ ներկայա
մարգիկն է որ կր քշէ ասպարէզ ւՅաւալի պատկեր : Խան թոքՀթամչիի կողմէ 1 3 8 2 ^ , ուրկէ վեր1 նայ մեղի իբրեւ արդիական ոստան՝ երրորդ մայ–
Նոր կեչսնք , նոր արիւն անՀ բաժեշտ է կու Մոնկոլ Հոբդանեբու կողմէ աւարէ տբուեցաւ : բաքաղաքբ աշխարՀի ։՝ք*ազմտմարդութեան եւ մե
սակցութեան : Զխ ո ւս ափ ինք նորեր բերելէ գործի ^՝ա«/# ) Հ."ՐՐ"ՐԳ ոլատբ՝ զոր շինեց Ի վան, 9* • ծութեան տեսակէտ ո վ կրն՛այ բաղդատուիլ Նի^
գլուխ : քաղաքական գէմքեր.բ այս ձեւով կբ Հաս– շատ աւելէ Հաստատուն էր , այնպէս որ կրցաւ Եոբքի եւ Լոնաոնի Հետ Հ
նին : Նորեր, երիտասարդներ թող մտնեն Եբեսփ ՚ գէմանալ, իՒաթարնեբոլ , ԼեՀեբու, է վերջո $ Ժօգէֆ Սի^աէիս առաջին խրախուսողն է ՄՈԱ–
(ք՛ողով : Նոր մ արգի կ գեր թող ս տ ան ձն են կառա - ,Ֆ բ անս ա ցինե ր ո ւ յարձակումներ ուն , Ն ա փ ո լէ ոն է կուայի արգիացման եւ տարածման X 1911^5* 1939
վարութեան մէջ՛. Եթէ օրով, 1 8 1 2 ^ : ՝Րրէմլէն անգամ մբ եւս վն՚ասուե– քագաքբ կրկնակի բնգարձակեցաւ • իր տաբծու -
սորերու մէկ տասանոբգբ ցալ 1917/՛ յեղափոխութեան ատեն, բայց, ա յս թիւնր բարձրացաւ 41.900 Հեկտաբէն 79.040 հեկ
միայն Հասնի , Հա յ բեն իքի Հաշլո յն մեծ շաՀ է ար– թ ո լա կան էն է վե ր այլե ւս երբեք չի գրաւուեցաւ տարի՛. Սթալինի ծբագիրբ կբ նախատեսէ 148.200
գէն : որեւէ օտար իշխանութեան կողմէ : Հիթէէր աբն– Հեկտար տա ր ածութիւն քաղաքին Համար ;
ՀԵբիաասարգնեբ չեն Հասնիր՝^ , կբ տրտբն– դեց թէ 1941 նոյեմբերէն ՝Բբէմլէնէ ա Վ ե ւ երեւ. Մայրաքազաքբ Լէնինկրատէն Աոսկուա փո 2
ջոարնպքէ սղանի վերՀջա սն: իԻն՝ ա յ ացնոնկոքւտա՞: նքկ՚արթնցն Հե^ննաքրաւորուաթ՜նինուոննոք,ց Սալ, ԲայՅ երկար չէ մնաց եւ չէ վայելեց խագրուելէն ի վեր ժողովուրդն ալ աճեցաւ I
մէջ աշխատելու, գործելու եռանդր հ ս ար ա ՛նբ \աին 1.700.000 բնակիչ ունէր, որ \939ին 4.137.–
Ն " ր վար չա կար գի գլխաւո ր մ տաՀոգոլթէլն բ Մեծ ժամացոյցբ՝ որ 1 6 2 5 ^ դրուած է փբէմ– 000ի բարձրացաւ։ Բնակարանի հարցը ղմուարա–
այս պէտք էր բլլաբ : լէն է գլխաւո բ աշտարակէն վրայ , յղկուած է ել կբ ցաւ, \Դ\1իև 12 միլիոն քառակուսի մեթրի վրայ
<%քծ՝անին՝ծի մէջ^ երեսփոխան խմբապետ շողշողա յ : Ոսկիի նոր շերտեր աւելցած են Հին6 միլիոնն քառակուսի մեթր բնակելի տեղ աւել ֊
Հիւսէին ճս-քՀիտ Ե ա լչբն կր խո րՀրգտծէ գտՀ լիճի բիւզանգական մայր եկեղեցիներու դմբէ թնե բուն ցաւ։ Հ՚նզամեայ ծրագիրը մինչեւ 1950 յաւելեաւ
վէոփո իսոլթեան ՛Լ ր ՚– յցն երոլն ու բնգգիմ ագի ր թեր– Վրայ , ՝Ի՝ բէմլին ի պաաե րէն ներս X 3 միլիոն քառակուսի մեթր կը նախատեսէ ;
թեբոլ III էյ I III 1/ IIնI ւ քն նա ւ՛ ւս ա ո լթե անց շուրջ ՝ք՝րէմլէն՝ Ա ովիէա ի շխ ան ո ւթ եա՛ն գղեակբ եւ 19374* ի վեր, երբ 67 մղոն չրանցք մը իրարու,
« Անչուչսւ թէ Րէճէպ Փէքէրփ կառավարու մէեւնո յն ատեն ամէն էն մեծ պատմական յէշատա– կը միացնէ Ա՝ոսկուա ել Վոլկա գետերը քազա.
կաբանբ ՐԱալով շատ մբ այցելուներ քը դարձաւ երեք ծովերու նաւահանգիստ՝
թիւնն ալ յաւիտենական կեանքի մը սահմանուած որոնք աշխաբՀ ի ամէն կողմ էն կոլգան կբ կարթէ , Կասպից , Պալթիկ ել ճերմակ ծովերուն ելքեր
տեսնելու վրայ Տ
չէ : ք*այց ա յսօր ո ւա I պ սյմ անն ե ր ո ւն մ Էջ , ւեւէ
պատճառ չենք գտներ , ոբ կառավաբութիլԼ\ո են Վերչիե տասը տարուան ընթացքին , ^անցքը 19
թարկուի փոփո խութ իւննե րու : Ընգգիմագիրն երր կութէւն ցոյց տրուած չէ &աՐԳ վտբշապետէն միլիոն, թոն բեռ փոխագրած է, 25 միլիոն ճամ ~
գիտել կ՛ո ւ տան , թէ Հալքի Հբա րեիսառն» կուսսւ– կողմէ X ԸնգՀակառակն , ան միշտ զգայուն եղած է բորդներով։ Պատերազմը ընդհատեց այն ծրագի
կիցնե բն իսկ ՀանՀ րամեշտ » կբ նկատեն ա յգ փո֊ ա յս տեսակէտով »յ րը՝ որ պիտի կապէբ Հո լկան Տօ՛ն գետին , որով
փո խո ւթ իւն բ : ՝գ$Հ վՀ^ուվվէթ^ , Ղեմ ո կր տ ան ե ր ո լ Անգարա յէ Ս՛ոսկա ա Լ պիտի դառնար հինգ գետերու նաւա
Ան շուշտ պատ իւր կ^բնեն ինծի՝ զի ո եւս «լ՚ս/– պաշտօնական։ օրգանբ , սակայն , կբ յամառէ պրն– հանգիստ, իբրեւ յաւելեալ ելք ունենալով Աղով
գել դաՀլիճէ ել Աել Ե ո վերը; Ապագայի
բեխտռն՝^ նկատելու, ել իմանալու կարծիքս է չու^րջ։ Փրօֆ* փոփոխութեան անՀբաժեշտութեան սիկա : ծրագիր կը մնայ ա–
ա յս առթէւ *
Կբ Հաւատամ , թէ Փէքէրի կառավարութիւներ իր Ֆուատ ՝Բէօփբէւլիւ կբ խորՀբգածէ
տարուան մ բ գործուն է ո ւթե ան րնթացքին բարե - \9\նի բաղդատմամբ, կ՚ըսուի թէ, եղած են
բաբ գոբծունէոլթիլն ունեցաւ , եւ կրնա յ ուն*են ա » Հ-Փէքէրէ կառավարութեան մ էակ բարերար նաեւ հետեւեալ յառալ^ղիմ ութ իւննե ր ը . քազա.
ասկէ վերջ եւս : Անժամանակ կբ նկատեմ նաեւ գո բծո ւն է ո ւթ է ւնբ եղած պէտ է բլլա յ էր Հա լաքա– քային փոխագրութիւնը եւ չուրի հայթայթումը
փոփոխութեան շուրջ շբջող յամառ շշուկներ բ, եւ Կ ՛յն Հ Բ յ Այ ր ո ւմբ , "Լ Բ ւս սա ւ ո լ Համար ժոզովր֊ տասն անգամ աւելցաք են, գպրոցներոլ թի՚֊Ը
երբոբգի
կ ր կարծեմ՝ թէ երկու մ եծամ տսնու– "Ղ ե աո լթեւ սկզբունքն երու : կ ա ց ո ւթ ի ւն\ր Հինգ անգամ , բուժարանները՝ ութն անգամ, եւ.
պիտ ի ուզէ
թեամբ , Ազգ • ժոզովր զա յն տեսն ե ք լ"<֊ր1 է որքս իր ա կանան ա յ կառավարա– հիւանդանոցներու սՏնկողիններու թ ի ՚ ֊ ը ՝ երեք ան
գործի գլուխ : կան փոփոխութիւներ , այնքան կ՚օգաուի եբկիրբ^ : գամ –.ճար տար ար ո ւե ս տա կան մարզին մէչ ալ եղած
Ոմանք կբ յուսան տեսնել Փէքէրի Հրաժաբու ԽՄԻ՝՛ ինչպէս Հագորգած ենք արդէն նախ 4 են հսկայական յառաչգիմութիԼններ ;
մբ, թելագրուելո վ Ի՚նէօնիւի ծանօթ յայտաբա - նախարարն ե բ փո խո լեց ան , իրենց տեզբ տա լո վ ւս՛ Խորհրգ. Ա իութեան վարիչներուն փառասի -
մր ՚֊ելի չավւաւոր տարրերու , եւ վերջապէս թնկալ համաշխարհային՛
բութենէն : Եթէ /Ր°Ք նման Հաւանականութիւն գտՀլիճբ ։ րութիւԼն է Ա՝ոսկուան գա բձւնել
, արուեստի
գոյութիւն ունենար, անշուշտ Փէքէբ ցաբգ Հ րա– կեդրոն գիտութեան , երաժշտութեան
Ժարւսծ պիաի բլլաբ ։Աթոռամոլութեան ոեւէ ցան" Մ՛ եւ գրականութեան է
Fonds A.R.A.M
