Page 235 - ARM_19-1947_03

8Ա ֊

փ՚Լտււենք տիեզերքին գո յապատճառբ յ կեստն քէն՛ սարգեաններ : Սգաւոր է նաեւ Ա*այր Հսյյ11ենիքի $ել , կբ վստաՀ եցնեմ քե զ քո լ յիշատակբ սրբու֊
մոգովո լբգբ :
էմասսպլ, կբ յանգէնք ա յն ե գրակացս ւթեան՝ որ թեան մբ պէս պիտի պաՀենք մեր սբտերուն մէ^ I

մարդուն արժէքբ ,մարգոլն. բաբձրութէւնբ էր Հ ո - Աստուծո յ մ ատր դպա՛ծ է բ ճ ակտիս տ յս Հ ան­ ԱնմաՀ մնայ քու այդ յէ՝շս*՛ս*՛ս՛կբ ք Ն * ԱոԲալ–

դէէն մ էշն է , ո բովՀեաել այդ Հոգիս՝ ուն է յալի– ճար եգ ու Հա յու մեծ սրտով մ արդուն , որ ա յսօր եան . դուն Աստուածբ կբ պաշտէիր, Հաւատք ու­

ա են ական ո ւթեան Գէ1 ո չմ բ ՝• Կա յանձն ենք Հողին– եւ որ 57 տարիէ ի վեր դրիք նէիր : ՕբՀնեա՚՚լ է լյա ււ այս Հաւատքով։

Աղբալեան կբ Հաւատար Հոգէի յաւիտենակալ շարժեց 9 փայլեցաւ Հայկական Հորիզոնին վբայ ,

էութեան ւ Ան մ՚եծանուե Հայ մլլն էր 5 քբիստոԼեայ ու, առածին ր եղաւ առաԼիննեբու^ յ ամ բասիր բ *

Հայ մբ* ^ոգէռէԼ Բ–աՀ"^Ր ) մաքով ՐաՐ^Ր) զարգա­ ամբասիրներովս , եւ փարոսբճ փարոսներուն՝ մէք^\ եդ * Ռ օ ս ի ա * Ա կը Ահկևհք
լ^ՀոԴ մ ը պ ա տ կ ե ր ե ր )
ցումով բարձր , մեծ Հայրենասէր մբ ։ Մէ՚լքԼ կբ բաժնուի յանկարծ մեզմէ, որ իբ ե–

Աղբալեան Թիֆլիսի Համեստ բԼ տանիքի մ՛բ տք։ն կր թողու ստեղծագործութեան Հրաշալիքներ;

զաւակ, էր ուսում բ առած է էջմիածնի Գէորգեան Երբ ետ կբ դառնամ՝ չեմ նայիր Հողին, կբ տեսնեմ

ճեմարան է մէջ, եւ ժոգովո ւրգէն՝ ստացած մտային որ Նիկոլ Աղբալեան գ լուսարձակի մբ պէս իր թա­ ՄԱՐՍԷՑԼ (յապաղած) . ՝Բարափին վրայ •»

Հարստութիւն բ բաշխած է լիաբուռն նոր սերունդ­ փանցող մտքով Հայոց ^էո՚^Լոյթէ 1 գրական ո լ—- քովս կեցած էր պատկառելի ծերունի մբ ձիւնի

ներուն , դարբնելով անոնց իմացական եւ Հոգեկան թեան ել յեղափոխութեան վբայ էո յս սփուեց ,միշտ պէս ճերմ ակ մազերով , բա յց առող^ կազմ ով ; Հե–

կեանքբ : տ գիտուն , մի շտ ներՀուն : Ատեղ՚ծ եց մ թնոչորտ մբ ռադիտակբ ա չքե ր ո ւն կբ գիտէ նաւբ եւ կր ձայնէ •

Ան Ունեցած է նաեւ քաղաքական բեղուն գոր– Հայաստանի, կովկասի , Վրաստանէ ու Վերտէն 25 միացէք, իմ աղուորիկ ձագուկներս , գտցէք

ծունէութիւն , եւ 1918 20 Հայաստանի Հան բա - տարիներու բնթացքին Սփիւռքի մէջ՛. Անոր Հոգին՝ Հա յաս տան եւ մա յբենի լիզոլով նամակ ԳՐ^Յ^Ք

պետութեան եղած է կրթ * նախարար ։ Տեղափո - տ արածուեցաւ ու ս ե փա կան ութիւն բ դարձաւ բո­ ձեր այստեղի բնկերնեբուն ոբպէսղի անոնք ելս

խութենէն յետոյ կ՛անցնի Պարսկաստան , անկէ Ե - վանդակ Հա յ ո ւթեան՝ մ ատ չե լի բչլալով մ անուկ– պատրաստուին։ ձեզի Հեաեւիլ %

գիպտոս , է փերֆո յ Լի բան ան ուր կբ մնա յ մ ին չեւ նեբուն , եկեղեցիին ոլ դրականութեան՛։ Ան եղաւ \թե րգագթ ո ղն եբուն կբ բաժ՜ն ուի կէս օ բուան

իր կեանքին ւէեր^ալոյսբՀ Հայ քաղաքական եւ մ շակութա յին կե ան քի կա իժ ո - ի՛րեն ց Հացաբամինբ : *(յ ա ւա սլ ե ա ր մ եծ ա քանակ ա–

Այս չափ սիրուած մէկու մբ դագաղին առջեւ ղիկոսո : էիլբ տրամագրած էր որ քաղաքին մէկ փուռէն՝

բոչոբս ալ սգաւորներ ենք ։ կբ ցաւինք մանաւանդ Աուրբ մբ , մտքի տիտան մ ր կբ թաղուի այ­ մէ^ ճերմակ Հացի վեբածոլած , բեռնաշաբմերով

երբ կբ տեսնենք որ Հ ին սե րունգբ կ՚երթայ : Աղ­ սօր , ո ր նբգ գար ր կ բ կապէ բ ա յսօր ո լան : Հա ք կբ բերուէին նաւ :

բալեան մեծ կորուստ մբն՝ է % Զկայ այլեւս գրա­ գրականութեան վե՜րջին յիսնամեակին՝ չկա ք ԳՐա - Առէք կեբէք, հաղորդուեցէ՛ք Հայրենիքի
ճերմակ Հացով :
սէր ու բանիմաց Ա՝եծ Հ ա յ ո , Հ ա յ լեզուին ու գրա­ գ էտ մ ր՛ ո րո ւն վր այ անոր լո ւսա րձակբ լո յս սբփ–

կանութեան քաջատեղեակ ու արդիւնաւոր մշակբ ։ ո ա ծ չ բ լ է ա յ ՚՛ Այսօր ձեզի Հետ սգաւո ր է նաեւ Հա­ Ո ւ մ ո նամա կներ ու

Լսած ենք զի՛նք յաճախ բեմ էն , երբ այեքան Հ բմ– յաստան ի Համ ա լսարան բ իր գիտնական Աճառեա– յետոյ ուրիշ անակնկալ Ֆրանս այ էն

տօբէն կբ վեր Հան էր Հ այ մշակհ յթ ի արժէքներբ • նով , Աաւետ ի ք /* սաՀ ակեանով , Գեբենփզ Գէմիր– մտեեկղնուամտաիրափ պաՀոլ,ն։վերՀինԵրիտասարնդամակնմերն է ոբ կբ պո–

անիմաստ բառ չկաՐ անոր բերնին մէ^ւ ճեանով ես Ստեփան ՋօրեաՖով։ 1 8 9 7 ^ , ասկէ 50 ռայ նաւուն լուսամուտէն , նամակի տրցակ մբ նե–

Այսօր ես կբ խօսիմ յանուն ՎեՀ * կաթողիկո­ տարի ա ո ա Փ ^ Աւետիք ք1 ս ա Հ ա կե ան ի առածին գոր­ տ ելով *

սին որ երկու օր աոա^ Ե բուսաղէմէն Հեռաձայնով ծին ս^է^ տեսաւ ապագայի մեծ բանաստեզծբ,. ու Կր խնդրենք նամակատուն ձգել մեր ա յ ս

Հազոբգեպ թէ շատ ցաւալի լուր մբ ստացած է՝ ի Ր ւյսօր Ա * ք՚սաՀակեան մեծ բանաստեղծ մ բն Է է նամակներ.բ, նամակադրոշմի գրամ չունինք, բայց
բաբե կամ եւս է , նամակագրոշմ ՚ԼԷ՚^է^I
եւ խնդրեց սքանչելի Նիկոլ Աղբալեանր ոչ անիկս քյն գուչակութիւնբ բրած է Ց"վՀ • Թոլ կբ խոստանանք Երեւանէն
յո լղար կա անոր
ինձմէ որ իր կոզմէ նախագաՀեմ մ ան ե անէ եւ Եղիշէ Զաբենցի մասին։ Լոյս մր կբ ձեղի ։

ւո րութեան % Հ եռանա յ որ ոչ մ իա յն դպրոց Հ իմնեց , գրագէտ Հոս, վարբ քարափին վբայ երգ ,ու նուագ ւ Ա–

Ազդ - իշխանութեան , . կրօնական եւ քաղաքա­ ստեղծեց , յեղափոխականներ դաբբնեց , այէ նաեւ ո ատ պաշարէն զատ մ օա տասն բվեց ( 1 6000 ) ֆր * ի

կան խո բՀ ուրդն եր ու կողմ է իմ ց աւա կց ութի լե­ բարձրացաւ Հա ք քաղաքական կեանքին մէ^ » եղաւ դեղ գնուած ու յանձն ո լա ծ է Տօքթ • Աբզուեանի

ներս կբ յայտնեմ իր կնոջ եւ զաւակքներուն,, որոնք կբ թական նախաբար Ան կա խ Հա յա սա ան ի եւ Հիմ­ որ իբրեւ առաջին կարաւանի ներգաղթողներու

կր գտնուին Հայաստան , եւ իր բոլոր բնկերնեբոլն նեց Հայաստան ի առտնին Համ ա լսարան բ : թ^՜ւ՚շկ է ստացած էր երթեւեկի արտօնութիւն :

եւ Համակիբնեբուն ։ Եթէ այսօր Հայոց ան՚մաՀնեբու Ակադեմիա քարափին վրա յ կբ Հանդիպիս նաեւ բազմա -
մ ր կազմէ էն , Աղբալեան
Ագբալեան մեռած չէ , անիկա պիտի ապրի իր մէկբ ոբպէս գիտնական պէտք է բԱա բ անոնցմէ թի*–֊ Ֆրանսացիներու, .որոնք զանազան կարծիքներ
իր Հան•ր-ային գոո&՜իչ *
Հ ոգիով, իր մ աքով , իբ գաղափարն ե րով եւ , գրագէտ , քննադատ եւ Կբ յայտնեն : Ֆրանսացի Հայր մրն է ոբ կբ խօսի

դրչով Հ իր աղջկան Հետ*

1Լառ պաՀենք յիշատակբ մեծ Հայուն , եւ Սպ±իկւ քեզ տեսնեմ, գբէ շարունակ, մի
մաղթենք որ Տէրբ լուսաւորէ անոր Հոգին :
Համատարած սուգով ՛լ ափսոսանք մարդ մբ , . ւ ւ -> լ – ւ ՜Լ 1 "՛ւ՛

որ իր Հոգիով չեց՚ուց Հա յոց աշխաբՀ բ , մեծ դաշ­ մոռնար ծնողներդ, մանաւանդ մեծ ծնողքդ գե­

ԸՆԿԵՐ Կ • ՍԱՍՈՒՆԻԻ ե>ՕՍ՝ԲԸ նակցական մր , որ եզալ իր կուսակցութեան՝ լաւա­ ղեցիկ Ֆրանսան :

Սգակիր Հայրենակիցներ , գոյն տեսաբանն ու գազափաբախօսբ : Ֆրան սոլՀին՛ կուլա ք նաւուն ւիրայէն գլխով

Հ* 3* Ղ* * ք՝Ի*–1՚ոյի% ճեմարանի եւ Հայ գ րո դ֊ Անիկա անմաՀ մ բն է, մտքի տիտան մբ՛. Հաւանութեան նշաններ կուտայ եւ ձեռքերով Համ­
ինծի
ներոլ կողմ է պարտականութիւն տրուա՛ծ է առ­ Ն * Ազբտլեանի կորուստով Հ . Տ.–* 9" • կբ Գր­ բոյրներ կ\ր գրկէ Հայ՚րիկիս՛ Կը Հարցնեմ

Հայ մեածգոյն՝ զաւակն երէն մէկուն դագաղին կուի իր մտքի բն կերէն , իսկ Հայութիւնր կբ կոր­ Հա ք երիտասարդի® մբ Հետ ամուսնացած է

ջեւ քանի մբ խօսք բսելոլ : սնցնէ իր մ ե՛ծ ագո յն սիւներէն մ ին , ո րուն նմ ան բ ձեր ագք^Ի*

2 300 տար ին եր Հ աղիւ կբ ծնին մեր պատ մ ու– ^Լ 1 նշանուած Է ի " ) ուԳռցիսՔ աղան Հոս

Երբ Նէկոլ Այղբա լեանբ ֆիզիքապէս մ եզմ է թեան մէշ–. մեր քով պաՀել, գործ, դրամ , ամէն՛ էնչ կար

պիտի Հ եռանայ այսօր , անոր Հ ոգին 50 տաբիէ ի Երեւակայեցէք որ օր մր Աասիսբ փլի* Հսկա­ բա յց ան չուզեց իր ծնողքէն զատուի է , ու պա ր -

վեր մեր վեբեւ կբ սաւառնի իբր մտքի մշակ , գրա­ յական՝ բաց մբ պիտի գոյանայ Հայոց աշխտրՀին տուեցանք, աՀա աղջիկս կբ ղրկեմ Հայաստան ։

գէտ ել պետական գործիչէ Այս երեք Հանգամանք­ մ էջ * այ սպի սի բաց մ րն է որ առա^ կբ բերէ Ադ~ քք՚ամբ չորսն է ։ ԱՀա Արտաշէսր որ ձայն՛ կու

ներով Հարուստ՝ Հանճարեղ մ արդ մ բն Է որ կբ բալեանի կորուստբ : տայ . կ՚երթամ Հայրենիք իմ պզտիկ բանակովս ,

յանձնենք Հողին : Պէաք Է գիտնան Հին ու նոր սե­ *Լ ս ա ա Հ եմ որ իբ աշակերտներ բ , րնկերներբ , ին բ Հատ, իսկ տասնեբոբգբ պիտի ծնի Հայրենի

րս ւն գ ի պատկան ողներ բ թէ այս սաՀ մանն երէն ան­ Համ ակի բնե բբ , ե ր ի տասարդո լթիլյնբ ամբողջ ի- Հոգին վրա՛ լ • • •

դին բովանդակ Ափիւռքր ել մտաւորական աշխար– րենո սրտին մէջ կր պաՀեն բազմակողմանի ա յս Ե*– վերջին մազթանք մբ *

Հր ծոլն կի եկած սուգբ կբ պաՀեն Ն . Աղբալեա -. մաբգբ , ո ւս ո լց չապետ բ , գաղափարապաշտ ր ել Երթանք բաբով, երթաք բարով, բարի լու-
րեր զրկեցէք մեղի Հայերէն դիրով։ կբ կրկնէ բ
նին։ Ամերիկայէն մինչեւ Եգիպ աււ ս , ղհբանսայէն Հայ յեղափոխութեան նուիրեալբ, կրթ* նախարա–
ճերմ ակ մ աղե ր ո վ ծերունին էր որ
մ ին չեւ Պ ար ււ կա ււ տ ան սգաւոր են կոստան Զար - ր բ եւ Հաւ Հ ամ ալս ար ան ի Հ իմն ագի բ բ : պատուէբբ :

եաննեբ , Համաստեղներ , Վրացեաններ , Ղ՚արբին– Ընկեր Աղբալեան, երբ այս սլա Հ ո ւ ււ քանի մր

ե աններ , \թա ր դո ւն ին եր , Մ իսաքեանն եր եւ \,աւա– գո զ գո 9 իւ օ ոքեր կ՚արտասանեմ քու դագաղին աււ֊ •^Է՜ Մեկնողներուն մէջ էր Գ°Ր* Ա մ բատ Հ

ՊԱՐԹԵՒ

Խ. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ Ու էդ բոլորից յետոյ, Ղ՚աւէթ , գոլ ուզում ԱՄԵՐԻԿԵԱՆ ԾԵՐԱԿՈՒՏԱԿԱՆԻ ՄԸ
ԿԱՐԾԻՔԸ ՖՐԱՆՍԱՑԻ
աաա ՉՈՐԸ ես մնալ կեն գանէ , ել ապրի^չ ս՝՚եր արեւէ տակ ,

ասում է Հայրբ։ ^նա՛ չ գնա իսկոյն դո ի ր Ք^Գ ՄԱՍԻՆ

էն ժայռից , ոլ ցոյց է տալիս Հայրբ աՀա էն

ցցւա՚ծ բարձր մայււյյ : ինչպէս ծանօթ է, ամեբիկեան ՝Բոնկրէս\ր

Ո Լ Ղ՚աւի թբ անխօս բարձրանում է մւայռի կա­ էսորՀբդաբանական քննիչ յանձնախումբ մբ ղրկած
տարն ո Լ էն տեգից ն ե տ ւո ւմ ձոր բ, ո բ է բ ամ օթ բ
Ղ*աւէթբ դարձեալ խօսք չէ գտն՛ում ասելու , մարգ չէ մ ան այ * * * է Ե՚-բոաա Գերման իոյ վիճակբ ուսումնասիրելու

էնա անխօս ծունկի Է գալիս ուսուցչի առաջ ու Համար։ Այս յանձնախումբի անգամներէն երկու—

պատմում րոլորբ , ինւչ կատարեչ Է բնկերոջ տանբ : /*ա յց մ արգիկ նոյն օրն իմ ան ում են նրա ա– քբ, Ու֊բրսբլ եւ ՝Բօքս , երեք օր Փարիզ անցուցին ,

Վա՛՛յ ինձ , - ասում Է , ոբ մէկին դաս­ ՐաԲՔԲ յ ու Բ՜ՈԼՈրբ Հեռանում են էն ձորից , փախ– որոշապէս կ՚երեւայ թէ կբ գբէ Հ՝Լ\Է* Մօ5>«//>> ,
կո չւում է-
տիարակել եմ իբրեւ Հաւատարիմ , անձնուրաց քուս են գոՀ մնացած չեն Ֆբուն սա յի մ էջ ի րենց տեսածնե­

բնկե ր , միլսէն իբրեւ պատւի դող • • • դաւաճանի գի՚ակի$ ՚ րէն , եւ թէճ իբենց միւս պաշտօնակիցներն ալ

Ո*– փոքրիկ սուրբ , գօտուց Հանելով , խրում է Ու էգ օր ո ւան ի ց աՀա էն տեգր նո յն աննպաստ տ պա ւո բ ո ւթ ի լն բ ունեցած են ։

ծեր կուբծքբ, ու Հէնց Ղ՚աւթի առաջ՝ ճերմակ մօ­ Անիծած ձոր ... Ջ,ա րմ ան քով տեսած են ոբ ամ էն օր աՀագին բազ­

րուս ով փռւո ւմ է գեա՚ւէն , շուն էր փչում ։ մութեամբ մարդիկ սրճարաններու մայթերուն

է^սկ ՚իաւէթ բ * * * Իր ամ օթից Հ ա լած ո ւած ՚իա– հյորին գիշեր էր արդէն, երբ ԶամբտԼ վերջա­ վրա յ նստած՝ եր կա ր մամ եր արեւուն մ էջ կռնակ–

ւէթն էս անգամ գնում է Հօր տուն,։Այսէնքն՝ գա­ ցրեց իր պատմութիւն բ ։ Անտառի վրայ իջել էր ն ին կբ տաքցն ե ն ։ Ամ եր ի կաց ին ե րէն մ է կբ գի տել

լիս է էն ձորբ, ձեււբ դէպէ մութ ձոր բ մեկնեց թանձր մ ութբ , եւ ա յգ մ թան մէջ՝ նոր բարձրա­ տուած է որ ասիկա թերեւս ժամանակ սպաննելու

Զամրան , թ ^ ՚ լ ^ աւած տեղ բ նստելով : ցած քամին , Զամ բայի գուշակած ւքէծ քամին ալե­ Հաճելի ձեւ մ բն է բայց նշան մբ չէ թէ այգ մար­

• •* Ուրախանում է Հ ա յ ո բ նրան տեսնելով ; կոծում էր ծառերբ, նրանք շաչում, ճռնչում էին գի կր Հաստատ դիտաւորութիւն ուն ին չարաչար

- ք*արէ տեսանք որդէս , ասում է ։ Ընտ­ վերելում , ասես աՀեզ մ ի տագնապով բռն ուած : աշխատելու երկրին վե բա շինո ւթեան Համար ։ ^

րեց ԷՈ ր արդեօք մ է էնպէս Հարսնացու, ո րէ նմանր Մերթ այգ տագնապբ մեղմանում\ էր մի երկու

չլինէր ողջ Աբղազէայում ։ վայրկեան , փոխւելով շչո*–նչի , մերթ սաստկա -• ՆՈՐԷՆ ԵՒ ՆՈՐԷՆ ԿԸ եՆԳՐԵՆ*

՚իաւէթբ ախուր կանգնում է Հօր առաջ ել, նում այնպէս, թւում էր դարաւոր անտառն ուղում 1. Ձհււագիոնէրը մ ա ք ո ւ ր գրհ, , Մ Ե Լ Ա Ն Ո Վ

նրա Հարցէն պատասխանելու փոխարէն , պատ - է պոկւել իր տեգից ... եւ ՄԷԿ ԷՋ.Ի Վ Ր Ա Յ : Մ ա ն ա ւ ա ն դ յ ս տ ա կ ՝ անուն,

մ ում է ամէնբ, էն չ պատաՀել է էբեն\, յլնտրած նհբը:

աՂ$հ.ա4 մասէն, բնկեբոջ լաւութէւնբ, էր ապե­ Զ ամրան լուռ էր* նա Հանդարտ մի նոր ծխա­ 2. Կարելի ե դ ա ծ ի ն չափ ա մ փ ո փ ե լ հաւնդէս.
խոր­ ներու նկաբադրուր֊իւնյւ:
րախտ ո ւթ է ւնբ եւ ապա ծեր , էմ աստուն ոլսուց չի խոտ էր փաթաթում նռրից : իսկ ես՝ գեռ
Հայրբ՝
մաՀ բ ։ հում էի երկու բնկերների մասին։ 3. ժ ա մ ա ն ա կ ի ն դրկել թ դ թ ա կ ց ո ւ թ - ի ւ ն ն ե բ բ ,
Լսում որպէսդի հրատարակուի նոյն շաբր֊ոլան մէջ :
է ծերունի Ն"բան իր որդունք ԱՏ– ԶՕՐԵԱՆ
4. Ո ւ շ ա դ ր ո ւ թ ե ա մ թ հեսւևփլ կ ա տ ա ր ո ւ ա ծ սր.
քսում է զարմացած ու եբեսԱ ծածկում ձեռն ե րով։ (6 եւ վերջ) բադբուր֊հանց:

Fonds A.R.A.M