Page 241 - ARM_19-1947_03

ա ա ա ա օսօ՛ Պխաոքխ րպա%աաաւթխւԱԱհդ

— քօո6տ «ո 1925 — ԱաաֆիԱ գածեաւ
». Շ. Տտատ 376 7*6
ւաԱձԱաժողովիԱ Ակ
0*6€է6Աք–ք՚յ՚օթո«էՅՄ6 : տծ՜է աՏՏՃՃ1/Ն%
17, « » 6 Օտատտաօ - Բձ1ԱՏ ( 1 3 ° ) .

8ա|1. 1000, 6 ամ՛ս. ,500, իո.սւմս՛ 300 ֆր. Ա

1 & ; ն08. 15.70 - Բ « | տ 1678-63 ՄԱՐՇԸԼԻ ԾՐԱԳԻՐԸ

Լհատաշհ© 14 ՏէթէտոհքՏ 19$ Կիբազի 14 Սեպահարեր Աղգ * մոոովէ ա բա աքին գո բծեր ու յ անձն աժ ո-

ղովփն մէջ, արտաքին նախարար, (իորժ Պիաօ,

տեղե կութ իւննե՝բ տուաւ 0) բա՛ն սա յի արտաքին քա­

ՏԱՐԻ 1Թ ձ ւ ւ ո ձ Թ 5136-Նոբ շբջաւՕ. ր |ւլ. 745 Խ մ ս ա գ ի ո ՛ 7. \ք$*ՈԱ–Հա% ԳԻԼ՛ 4 *» ղաքականութեան մասին : Ըսաւ որ , եթէ « 5 ա ս ն ՚ ը ֊

\ վեցդեր ու ԱՀեզեկագիրը կատարելապէս չՀամապա–

աասիսանեբ ամ ե բ ի կե ան Հանը * կա բծ\ի քթն՝ , ասիկա

ՀԱ 8 Կ Ե Ա Ն ՛Բ ԼՀ Ր Ը ՕՐԻ Ն լոկ ձ ե լա կան դժո ւա բ ո ւթ իւննե բ ո ւ պատճառով է:
Ամերիկա Մարշրլի ծրագրին գործադրութեան Հա­

կառակ չէ , բայց Ամերիկացիք 1լ ըսեն\ մեղի , ^օգ­

ԱՄ1Հ ՕՐՈՒԱՆ ՑԱՒԸ ՛ն եցէք մ եղի ՝ ձեզի օգնելու մեր ջանքերս ւն մ Է^Դ Հ

Տարօրինակ , նոյնիսկ անսովոր ալեկռծու -

թեան մէչ է աս : ԳԵՐՄԱՆ ԳՕՏԻՆԵՐՈՒ ՄԻԱՑՄԱՆ ԽՆԳԻՐ

Երբեմն Հակասականդ էրերամարա* երբեմն *իե բմ ան ական խնդի րնե բուն մաս ին , նախարա­

Համակամ ու֊ ՀամախոՀ ՝, բայց ի վեբէ^ո՚յճ -. Տ ամա– Ջեմ գիտէր ոբ մեր գրողնելւր որոնք շատ ան­ րդ յա յտարաբեց թէ որոշ ա ռա ջա ր կե եր ու կը

պատասխան կբ ներկա յանայ ան՝ Հա յո ց պխտմ ու­ գամ առանց ձա խ նայ ե լո լ թո ՛՜զթին կ ո ւտ ան սպասէ , կարենալ կարծիք յայտն ելու Համար գբ֊

թեան յուղումնալից շրջաններուն ; ինչ որ իբեկ խելապատակէն կանցնի , զայն կո­ րաւման երեք գօտիներու ապագայ վիճակին վե–

իԼն կիլեադա բձի մ ր առ^եւ կր գտնուինք , ՛ուր չելով անշՈ՚-Լա Հբարձբ գրականութիւնդ * կը կաչւ– չւսբե բմ ամբ ՚. Ամ էն պա բա գա յի մ էջ , Այրան սա յի
դա^ն՝ այգ գրուածքներու մ ասին եղած քէննագա -
Հայ կեանքը խոշոր յեղաշրջումներու ենթակա ւ աութիլնէւեբը ; դիրքը փսխուած չէ այս Հարցին մէջ* ֆրանսական
անցաւ, ձեռքս , ո Լր քաղ­
է ; Նոր կեանք մբ կբ կերտուի Հնոր Հայրենիք մը, ՀՀԲ սէղմավէ պֆ մ բ գօտիին՝ ա՜հգլօսաքսոն գօտիներու Հետ կատարեայ

նոր մշակոյթ մը, ճիշդ է, խոշոր գծերով նման միացման խնդիր է^է^ձ ՝ Այս կէաին մէջ օգտակար

ե րէկուան մեր ուն՛եցածներ ո ւ\ն , բայց նաեւ նոյնլ. ուածք մը կար <ձՀայբեն իքդ ամ ս ա գի րն եր ո լ յ ա – եւ. վերջնական ո՛չ մէկ կարգադրութիւն կարելի է

քան խոշոր գծերովդ տարբեր երէկուընէ : Հյիամա– ւոՐԳ^ւ՛"^1 Լսյլո ^Լ\ թիլերու բովանդակութեան ընել , Զորս Մ եծերու դում արում էն առաջ , որ տե­
ընդՀանոլր ղի սլիտի ունենա յ Լոնտոնի մ էջ , յառաջի կա յ Նո–
նակի .ընթացքին միայն պիտի գայ մասին ։ ԵԼ Հո ն սա ո ր ագրո ւած ամէն մ էկ ԳԲԲ՜

ներդաշնակութիւնը : Պատմական այս ժամանակա– ո ւած՜քին ո ւ գբ ո ղին Հ ամար գնա Հ ատ ական՝ կամ յեմբե րին ։
քննադատական՛ քա՝եի մը տող։
շրջանին դ միայն արտաքին կամ շրջապատի տարե֊ ՍՊԱՆԻԱԿԱՆ ԳՈՐԾԵՐ
, այէեւ
բային ո յ՚եերը չեն ո ր կը գործեն սակայն յառաջադէմ Այգ Հ ա ր ե ւան ց ի ակնարկը մ ասնաւոր արժէք
իրատե–
ժողովուրդներու , անոնց գեկավար ու մը ունէր իր շատ զուսպ , փափկանկատ արտայայ– Պիաօ բաղձանք յայտնած է որ Սպան իոյ քա­

տարրերու կամքը , Հասկացողութիւնը , ա ո ւթ Լ ամ բ ; ւ*րոզը * ինքն ալ բանաստեղծ յ Հաս - ղաքական կացութեան մասին չխօսուի ՄԱ^ի առա­

ո ո ւթի ւնը : կլՀցող գրական գետն ի վրայ , որքան ճիշգ դա­ ջիկայ նիստին մէջ։ Սպանիացի Հանրապետական՛–

տումներ ունէր եւ որքան օգտակար , եթէ սակայն ներու միջեւ գոյութիւն՝ ունեցող անՀամաձայնու–

Պիաի ուղէինք որ ամէն՛ Հայ կենար պաՀ մր մեր բանգէտները ուզեն կարդալ ե լ ՚Լա/թ– առնել։ թիւնը ա՛յնքան շեշտուած է այս պաՀ ուս ՛որ կ,ըր֊

այս խոշոր երեւոյթներուն առջեւ , ըմբռնէր զա­ Տալ մըն ալ աս , մեր գրական անդաստանին էայ տկարացն ե լ անոնց գիբքբ ։ Ամ էն պարագա յի

նոնք եւ ուղի փնտռէր անոնց մ էջէն * Պատմ ութիւ— մէջ է Ոչ մ Էկ ր չի Հան՛դուրժեր արդար կամ տեղին մ է Լ, Ֆրանսա Հաստատապէս որոշած՜ է իր օժան­

նը չի պարտագրոլիր միայն, այլեւ կբ ստեղծս* - քննադատութեան մը։ Ամէն մէկր ինքեիրմով ու ֊ դակութիւնը բերել սպանացի ռամկավարներու

գործուի տրուած ժողովուրդի մը կամքովը, բաղ­ ռած , արդէն՝ կատարեալ է եւ եթէ Համ արձակիս պա յ քար ին՝ 3) րանքո յի վարչաձեւին դէմ ։3)բանքօ–

ձանքովը , գոբծովը: որեւէ բառ փաիւցնել բերնէդ, կր բանայ ՀայՀո– սպանիական սաՀմ անագլուխ ր փակուած պիտի

Մեր փոքրիկ Հայրենփքը, կազմակերպուած կո– յանքին տոպրակը, անշուշտ վնասելով ամէնէն ա– մնայ գեռ • մ ի այն՝ Մ արօք ե լ Փ ո բ թ ո լկա լ երթեւե­

րիզ յ Հ ա յ մողովուբդի ստեղծագործական թափին ո֊այ իրեն–. կող ճամբո րդե ե բուն առջեւ պիտի շարունակէ բաց

մէկ արտտյայտոլթիւնբ կր ներկայանայ յ Կըա ֊ Պիաի ըսէք <ձիրաւ՝ֆ գրագէտը, ան ոբ ան վիճե­ մնալ այս սաՀմ տնագլուխը։

ր ո ւած արտաքին աշխարՀ էն՛ ,ո լրացած իրմէ դուրս լի արժէք է, չիյնաք Հոն, այո, բայց որքան քիչ ԳԻՐ-ԲԸ ՅՈՒՆԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆԳԷՊ
ամէն բան\ , բ ա յ ց , ի վերջոյ , օրէ Օր կը դառնա / ոճն ինք այգ տեսակէն : ՖՐԱՆՍԱՑԻ

շար ո ւն ա կո ւթ իւ ւն ր Հա յ ո ց պատմո ւթեան յաւազ, ո յն Ընթերցողներս անձ կութ եամբ կը ն ա յ ինք ի - Յունական խնդրին գալովն Պիաօ յայտարա­

շրջաններուն • ԱրտասաՀմանը այլապէս Հետաքրք­ րենց , երկու մտաՀոգութեամբ , նախ ունենալ ոք րեր է որ Ց)րանսա յունական գործերուն մէջ պէաք

րական , իր ոգիին՝ , ազատատենչ ձգտումներուն , է զզուշաւոր եւ վեբապաՀ դիրք մը բռնէ : Աւել–

լա յն Հորիզոններուն եւ կատարած նուաճումնե­ Ի^է Հքիլօնեբով գրականութիւնդ այլ դիմացկուն ց ո ւց եր է ո ի Տ ո ւն աս տան Արեւել * Ե ՛՛րո պայի ե ր ֊

րուն մէջէն : ՀատոբՀևեր , եւ յետոյ մաքուր Հրապարակ մը կիր%երուն՝ մէջ միակ պետութիւնն է որ լ/նգունած–

Երկու խոԼոր պատերազմներ քայքայեցին ա շ– գրական ուր տեղ չունենան վւողոցային վէճ երը է միջազգային Հակակշխռը։ Պէաք է նկատի առ -
ժողո .
խարՀբ , արիւնով ու աւերով լեցուցին Հա$ ••՚§՚ Լգրճոլկ ոխերը եւ ՀայՀոյանքբ ; նեիմթէնքի այս բս՚րի կամեցողութիւնը, յարեր

վոլրգներու Հայրենիքներն ու Հոգիները։ * «.^ . ՝,...,ՍՕՍԻ է ՀԱօ :

ա շիւ ա ր Հ, ը եւ Հայ ժողովուրդի ողբերգութիւնը ա– Ի. Մ ի ո դ խ Ա լհ ճհտաիխւխ

ռանձին կերպարանքով այս բոլորին մ էջ : Հայու֊֊. ԱշխատաաոսկաԱ ցպցԽ–

թեան եւ իր Հայրեն իքի աւե րածութիւն ը ան բաղ­ ԼոԱտո&ի ժողովով

դատելի բոլոր միւսներուն Հետ։ Բայց Հակառակ

յա ս ղաման իրողութեան , ա յս յֆգՀանուր քայ -

քայմ ան մ էջ, վերականգնումի ճիգ մը կա յ Հա ք ԽՌՈՎՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ԼԸ ՄԱՆԻ Մ ո ս կո ւա յ ի գի ւան ա գի տ ա կան օտար ձԲ տ՛՛՛­

կեանքէն ներս , դարմանումի ու ստեղծագոբծու - ԵՒ ԱԼԱՆՍՈՆԻ ՄԷՋ նակներուն մ էջ սա կարծի քր կը տի րէ թէ \/Ո յեմ–
թեան անՀուն թափ մը ։
Աշխատաւորներու, բողոքներ բ գյլ շարունակ - բերին Լոնտոն ի մ էջ դում տրուելիք չորս արտաքին

Ջարգ , տարագրութիւն , կործանում , բաժան՝ ուին գաւառի մհշ՝, սլաՀանշելոլ Համար սլարէնի նախարարներու Հաւաքոյթը չշաՀագրգռեր \\յ՝որՀ*

բտմա՛ն կեանք* բայց նաեւ կեդրոնաձիգ շարժում յաւելում եւ գիներու ղեղէ։ Երէկ, ցոյցեր կատար– Միութէււնը ։ Աովետ կարգ մը ղեկավար ան ալս -

մը,, առանցք ունենալով Հայրենիքը եւ անոր վե– ուեցան Մէն Պրիէօքի , Թիւլի , Պրէվի , Մ՞նփէ. ր ո ւթեանց տեսակէտով, այս ժողովր աւելորդ է

բե/ՔւՀ* Այսօբուան՝ Հայրենիքը, ծնունդ Հերոսա­ լիէի, Մոնթոաանի , Աէն Ֆլորանթէնի , Պէլֆորէ գում արել , վերջերս Ան դլօ սաքս ոնն ե ր ւ միջեւ

կան պայքարներու եւ մեր վաղուան\ Հայրենիքը* ե լ Տօրտօնեբի նաՀանգի գլխաւոր կեգրոններոլն Գ՛երման իոյ մասին կնքուած Համաձայնութեանց

ււյն՝ ոբ պիա՛ի Գամ1 նո / ար ազատ յղերւ մ էի պատճառով *

կցում ով , ժ՛ողովրդական ցիրուցան զանգուածն ե– քիուպէի շրջանին մէջ^ գռր&ադոլլը կը շարու­ Սակայն եւ այնպէս , Մոսկո*–ա դես֊ պաշտօ -

րու Համախմբումով : նակս ւի զանա ղան՝ ձեռնարկնեբոլ մէի Աէնթ է– նապէս որոշ յայտաբարութիւն– մը բրած՝ չէ • իր

Անշուշտ տխուր երեւոյթներ չեն պակսիր ։ թիէն ի Հանքեբուն բանուո բները որոշած են երկու սովորութեան Համաձայն, վեբապաՀ պիտի դըտ–

էք ատ են Հա կա մ ա բ տ ւթ ի ւնն ե րն եւ ո ւր աց ո ւմնեբ ը * մամ ո լան գործադուլ ընել , \ 6 Ա եպտեմբերին ։ նոլի մինչեւ գումարման օրը ։ Մ ի ա յ ն սովետ թեր–

Համազգային զգացողութիւնը կը թուի պատռտած Պրէսթի նաւարանին գործաւորներն ալ պիտի թերէն է որ կարելի է գաղափար մբ կազմել ՝Բրէմ–

ո լ բեկ, բայց պակաս չեն նաեւ դրական եբեւո յ թ – դագրեց՚նեն իրենց աշխատանքը երկուշաբթի , ժա­ լինի դիտաւորութեանց մասին ։Այսպէս ,ռոլս մա–

նեբը , լո ւս ա ւո ր Հ որիզոննե ր ը ^ որոնք կրնան լ՛աց­ մը (ձին ։՝ թ՛ուլուղի ծխախոտի գործարանին բան - մոլլր չի գագրիբ արդարեւ կրկ^ ւէէ թէ* վերջին ա–

ուիլ վազը դ եթէ մենք ուզենք դ մեր ժողովուրգի ուորսերն ալ երեքշաբթի գործադուլ պիտի ընեն՛։ աենն ե րս , Ամերիկա յի եւ Ան գլի ո յ իրենցդերմ տնա­

բոլոր դասերը դ Վաբիէ ք^է Հետեւորդ ; Պայլ լը Տիւքի նաւավարները լշնգՀ * գործագուլ կան գօտիներուն մէջ ձեռք առած միջոցները Հա­

Հայաստան , յանձին իր վարչակարգի դեկա - Հ "֊չճկեցին , միայն ինքնաշարժ նաւեր ը պիտի շ ը ր ֊ կառակ են Փոցտամի մէջ Երեք Մ Ածերու կողմէ

վա ր ո ւթ եան , կը մ խտէ Ա փիւռքը * անոր գա զա փա- ջին ։ Լա Ռօշէլի մէջ, Լա Փալիս ի աՕւէդներր գոր­ տրուած ՜՛որոշումներուն ; ՚

րաբանութիւնը, անոր Հասկացողութեան չափա - ծադուլի մէջ էն Հինգշաբթիէն ի վեր բողոքելու (Լուրէ յալ շարունակութիւնր կարդալ Է ջ )

նիշն եր ը , ն ո լի ր ա կան թուականներն ու անոնց Համար Հսպի պարէնին զեղչման դէմ ;

մեկնաբանութիլնը , ազգային ու մշակութային Ա՛՛՜Ռ, օրուան իրարանցումներէն ետք,

արժ է քն ե րն ու անոնց կչիո֊քը յ / " յ " ԷՀ։ Հանդաբաութկ^ր չվէբաՀաստատուեցաւ գեռ Լբ Երէկ առտու , ցոլցարարները , բաղմաթիւ

տէ Մանի մէջ՛. Հինգշաբթի , ամբողջ օրը, մեծ ջղա­ թումբերու բաժնուած, մտան շուկայ եւ ստիպե­

այս բոլորին մայրը, «Հ/*այիս 2 8 » ը ու անովվսորՀր– գրգռութիւն տիգեց քաղաքին մէջ՛. Սարթի Աէնտի– ցին վաճառոբգնեբբ որ դիները պակսեցնեն ։ ^քեգր *

դանշուած՜ գաղափարականները, բա յց ըստ էոլ— քաներոլ նաՀանգյյ,յիս միութիւնբ մեծ՜ ցՀոյց մը շուկա յին մէջ , եղան մ իսր ծախուեցալ քի լօն 100

թեան՝, նո յն աս գաղափարականները կը Հետա - կազմակերպած էի բողոքելու Համար կեանքի յա­ ֆրանքի , ձիու միսը 70 ֆրանքի , տանձը \ 0 12

պնդէ ։ րատեւ սղութեան \ Ա պարէնի անբաւականութեան ֆրանքի եւայլն ։

Սփիւռքը, իր կարգին , կը մ խտէ Հայրենիքի գէմ ։ Յուշարարներէ նաՀանգապետի շէնքին վան– քՍ ռո վո ւթ ի ւնն երը կը շար ո լն ա կո լին : ՛հեռ ե֊

կեանքէն ո լ վարչակարգէն շատ բան , կը մխտէ դակոբմերբ խոբտակհզին եւ մտան՝ բակ։ ()սաի– բէկ, 0, Տ. \Ղ.եբը կռուեցան ցուցա բա րնե բուն Հետ։

Նոյեմբեր 29ը, բայց ի վերջոյ, կը ճանչնայ իբա– կ անն երը Հ ար կ ագրո ւէդաս արց ո ւնքա բեր ռո ւմբե բ •Ո ս՛ա ի կաններ բ ամէն տեղ խուզարկութիւն կատա­

կանոյ-թիւնը, վարչակարգին բերած ասլաՀ ո վու— նետելու, որուն վրայ Ցուցարարները ցրուեցան , րեցին , բա յց քարե րը կարկուտ ի պէս տեղաց ին ի ֊

թեան վրայ կենալով : Րայ& քարեր նետեց ին ն աՀ^յ՚լ գա պե տ ա ր ան ի շէնքե– բե1ց վրայ ;

Հայութիւն՚ը, ուր ալ բ լ յ ա յ , թոդ մտածէ իբ րուն վրայ ե լ շատ մբ ապպկիներ կոտրեցին ։ \,ա– Ալանսոնի մէջ ալ բուռն ցոյցեր կատար­
նաՀան -
յաւիտենական ո լ ամբողջական Հայրենիքին վբ - Հանգապետր դուրս ելաւ ՀսԽգաբտեցնելու ցուցա­ ՛ուեցան երէկ ։ Տա զարարներ բ փորձեցին
ե լ քա­
բայ։ Թող ղոՀԷ , քաջալերէ ո ւ աշխատի ե լ շաՀողր րարները* սակայն ,չկրցաւ խօսք Հասկցնել ան՛ոնց։ զապետա բանին վան դա կ ո բ մ երբ խորտակել

պիտի ըլլայ մեր կեանքը։ Ցո յսին սաստկութեան պսւտճառով թուռի Շ. րեր նետեցին ՛ոստիկաններուն վրայ որոնցմէ մէկը

Հայ կեանքը Հաւատքով կրցած է տեւել։ Պա - Տ. \Ղ.երը կան չուեց ան Հ եւ անմիխաէս կռիւն ու ի– վիբալորուեցաւ ։ Այն ատեն կառավարութիւնը

Հե՛ն յ, այս Հաւատքը , մեր պատմութեան լո յս ին եւ բաբանցումր սկսաւ : Անգոբբոլթկլ%ը ուշ ատեն արցունքաբեր ռումբեր նետել տուաւ ց ո ւց ա ր ա րն ե -

մեր Հ աղա րամ եա յ ժողովուրդին, շունչին տակ ։ մ ի ա յ ն կրցաւ վեբաՀաստաաուիլ\ բուն վրայ ( զանոնք ցրուելոլ Համար։

(ՅՈՒՍԱԲԵՐ/, խմբագրականէն)

Fonds A.R.A.M