Page 299 - ARM_19-1946_04
P. 299
ԿԱՏԱՂԻ ԿՌԻհնհՐ
ՈՀ–\1\..ք–\ լ &. շ, Տ61ՈՏ 3 7 6 . 2 8 6 ՀՆԳԿԱԶԻՆԻ ՄԷՋ
Օւոյշէքա-Բարոշէաւ-օ : Տ € » . աՏՏՃ10/մ՝1
17, &Ա6 Օաոտտատ - (13՛) Ֆրանսական սպայակոյտի վերջին զեկոյցին
ա–. 008. 15-70 - Շ. Ը. ք. Բտհտ 1678-63
Համ աձա յն , կռի ւն երը կբ շա լ. ուն ակո լին Լ ո յն
Յար. 1000, Համ». 500, հււաւքս. 3 0 0 , ֆր., Արաաս. 10 Տ»Լ–
սաստկութեամբ % Ֆրանսական զօր ամ ասերը յա -
Տտա«յւ 28 0քէ6աեք6 1946 Շաբաթ 28 Դեկտեմբեր ռս՚ջ կը խազան աստիճանաբար , բայց թշնամին կր
դիմադրէ ուժղմնօրէն , զանազան կէաեր ու վրա յ :
Այս միջոցին բուռն ճակատամարտ մը կը մղուի
* Ը – ՏԱՐԻ - 18» Ճաւ66 8 ֊ 4890-'ևոր շրջան թ ի ւ 529 Խմբագիր՝ Հ,. ՄԻՍԱՔԵԱ1» ԳԻՆ՝ 4 Պ ա ք - Նինի մ էջ * Ձ) բ ան սա կան Հ բամ անատարու -
թիւնը տէր է կացութեան : Տեղացիները կառավա
րութեան կեդր՛ոնը փոխադրած են Հատոնկ , Հա -
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆ նոյէն 10 քէէոս°եթր դէպի Հարաւ - արեւմուտք
Գաղթային նախարարը , Պ *Մու֊թէ ոբ Աայկոն կբ,
ՀԱՅՐԵՆԻ ՀՈ՛ԼԻՆ ՀԱՄՆ ՈՒ ՀՈՏԸ (Ամվավւուած Երեւանի թեր/թերէն) գանուէր , ճամբայ ելած է գ է ա ի Հանոյ, ուսում -
նասիրելու Համար կացութիւնը Նախարարը Հար֊–,
կա գ ր ո ւած է Փարիզ վերադառնալ անյապաղ, ներ
ՅԱԽՃԱՊԱԿԻԻ գոըծա բաւին չթութիւն&երն կա յ Ը^էէալու Համ ար Հանրապետութեան ճ ա իւ ա գա -
Երկու պատմական դէպքեր , Հ՝աձ^Լ * Ղ*ատ եւ աւարտած ԲէէաԼով » առաջի՛ն յ ա խ ճ ա պ ա կ ի ն գաՀ\ին րնարութեան %
Հայրենադարձ , նոր ՝ոգի ներշնչեցին ԱրտասաՀմա– ար -
նի արմատախի լ եւ, ցիրուցան բազմութեան ց , | 947|^ տագրուած է արգէն ; Բո չին չին ի Հան բա պետ ո ւթեան նախագաՀը
ընթացքին յ ՆԱԽԱՐԱՐԱԿԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԳԸ Հաստատած է կո չ մը ՛ուղղեց ժողովուրդին , յո բ դո ր ե լո վ
չտա յ որ խ ա -
առղիւնաբերութեան նաիյսՀրարութիւն մ ը։ ՛նախա ո ր պաՀԷ իր պա զար իւնը եւ թո յլ
Այգ նոյն դէպքերը վարակեցին նաեւ Խ* Հա ր ա ր ն է Ղ - ո ւ ր գ է ն Արզում ան Լան : զաղո ւթիւն ը խան զա բուի :
յաստանի մողովուրդը , ՝որ չեգու ելաւ, իր կար ԵՂՋԵՐԱՒՈՐ ԱՆԱԱՈՒՆՆԵՐՈՒ \946ի ծՐա . Ա ա յ կոն էն նաւ ն ս տան 250 քաղաքացիներ
քիլոմեթր
գին արծարծելու Համար Հայկական պաՀանէնեըըէ Ֆրան սա վերադառնալու Համ ար ;
Տեղի ունեցան Հրապարակային ժողովներ, Ե– զիրը կատարուած է յաջոզութեամբ : Այսպէս ունի 740.000 քառ
բեւանի եւ ՚ուրփշ քաղաքն երու մ է ^ ։ Ծանօթ եւ ան էսո շոր եզջիլրալո րներու աճումը եղած է 1 02 ա ռ Հնգկաչին
ծանօթ գրոգնւե ր սկսան շօշափել այնպիս ի Հ արցեր Հ ա ր ի ւ ր Հ մ ա ն ր ե զ ջ ի ւ ր ա ւ ո բներ ուն ը՝ 115, ձիերու - տարած ութ ի ւն եւ 24 միլիոն բնակիչ* Ֆրանսացի -
ււ ր ոնց մ օտենալն անգամ յանցանք էր , պատերազ նբ՝ Հ ա ր ի ւ ր ա ռ Հ ա ր ի ւ ր ւ *իոմ ե ր ը ն ո բ ո դ ո ւ ա ծ են եւ ներուն թիւն էր 22.600 որոնց 2000Հ» վերադարձած
մէն առա^է Բարիգալուստի ուղերձներ Հրատա - ամբարուած՜՝ անՀր՚աժեշտ կերը % են աղա տա գր՛ութենէն ի վեր ւ Ֆրանսական զօրքին
րակուեցան մ ա յրաքաղաքի եւ է^մ ի ածն ի թերթե - ԱՐԱԳԱՆԻ թիւ-բ կր Հաշուեն 80.000։ Առաջին անդամ Լուի
ՇՐՋԱՆԻ ոչխարաբուծական աչ - ՀԻՂ՝ * ի կա ռ՚ավա ր ո ւթ ի ւնն էր որ Հ ետաքրքր ո ւեցաւ
քոլն մէի խատալոբները , ծրագրով նախատեսուած 8100 ոչ ա յս երկբամ ասով եւ իր զինակցութ իւն բ առաջԱսր–
կեց Աննամի
Իսկ երբ առաջին կարաւանները Ա եւ Ծ՝ովէ\ խարի դէմ, աւելցուց՛ած են 8500 գլուխ՛. 1 4 4 0 ^ ^ – նամ Ֆրանսա կայսեր (1662)։ Աեաոյ, 1787^, Ան.
ճեզքե լով նետուեցան Կ ո վկաս եւ յետո յ Երեւան , դինար կաթի դէմ 2200 կենդինար % կաթնատուու - յի ձգեց Թո ւբան ը ; ա2էն 1893,
իսկապէս անն ա իսըն թա ց էր խ ան գա վա ռո ւթ ի լնը է իԺ իւն ը կատարուած է 145.9 ա ո կո ս ո վ յ նա իսո րդ
կրկին անդամը՝. 192 կեն ֊ Ֆրանսացիներբ յաջորդաբար Հաստատուեցան Բո -
Օտարներն անգամ ափ ի բերան մնաց\ին ; տարուան ստտցուածին
կենդինար չիսչինի, ՝Բամպոճի , Աննամի, Թ^նքինի ել Լաոսի
դինւար բուրգ , նախատեսոլածէն քսան
Անգլիաց ի եպ ի ս կոպ՚ոս մը չէ՞ր " ր կբ պա տ աւելի* 941 <ձկա բակո լլի՝^ մորթ , 41 աւելի : 515 ՝" չ ֊ մէջ՛* 1887/»5# Հնգկաչինի կառավարութիւն մբ կազ
մ էր , Լոնտոնի մ էշ - ոչ - մուեցաւ, Թոնքինբ եւ ՝Բ ոչին չին բ դարձան գազ -
— « կեանքիս մէջ երբեք պիտի չմաւնամ այն իսարէն ստացուած է 576 գառ Հ իւրաքանչիւր թավայրեր, իսկ Աննամը ^ Լաոսը եւ ՝Բամպոճը
յուզիչ տեսարանը, որու1ն ականատես եղայ Երէ - ի,արէն՝ 48.5 լիթր /լաթ, փոխան 36ի : 3.14 քիլօ Հովանաւոբեալ երկիրներ %
ւանի կայարանին մէջ : Շոգեկառքը Պաթումէն ա.
ււաջին ներգաղթողները բ երած էր Երեւան: Երբ բուրդ՝ փոխան 2.2 ք ի է ո յ ի եւն* : 1940 Յունիս 2հին, զօր. ՝Բաթռու, Հնգկաչինի
քաղաքին կայարանը հասաւ, բոլոր ներգաղթող .
քւերը , մ ե ծ ու պգաիկ, իրենց վակոննհրէն դուրս ԲԱՄՊԱԿԻ մթերումը կատարուած է, մինչեւ ընդՀ • կառավա ր իչբ ստի պուեցալ բն դուն իլ <լՀա -
ցատկեցին , յանկարծ ծու|Թկի եկան եւ սկսան ար. կարդբ
ւոասուալի աչքերով համբուրել հայրենի հոդը» : 22 Նոյեմբեր , 68.42 ՝Ա–ռ Հարիւր : Առաջին փոնցիներուն վերջնագիըբւ .լՀ՚ափոն յետոյ ուրիշ,
կբ գրաւէ Ար տա շատ ի շբջանը , որուն արտ ագր՛ո լ— պաՀ ան ջն ե բ գբաւ , Թ ոնքին արշաւելով : Ղ*րացի
քէէո՜
թիւնը եղած է 88.85 առ Հարիւր : Աիամը օդտուեցաւ առիթէն , 70.000 քառ*
ՇԻՆԱՆԻՒԹԵՐՈՒ աշխատանքները բաւարաբ ^ մեթր տարած՜ո ւթիւն կո բզելու Հ ամ ար Հնգ կաչի -
Այսպիսի պատկերն հր աւիշ կը Հ՛ոսեց՛նես ոք. ա րգիլնք չեն տուած : Ա յ դ ճ\իլզին մ էջ դեռ Հ77*–/՛^ նէն * Զ°ր • Բա թ ո ո է ի յաջորդը, ծ՛ովակալ ՏէքՈէ֊*,
մ իա յն գա ց ո զն ե րո ւն ք ա յլեւ մն սցեալ բազս թերոլթիլններ կան ւ Հետեւանքբ այն եղած՜ է որ Համաձայնեցաւ ճափոնցիներուն Հետ , պաՀելով
արդիւնաբեբութե սկզբունքը մինչեւ
թեանց երակներուն մէջ • ան նախա բա րութեան ձեռնարկ ֊ ֆրանսական վեՀապետ ո ւթեան
Եւ֊ մենռ ները թերի մնացած :են Թ ե լ Կ ա կ ա տ ա ր գործ՜արան– 1945 մարտ 9, երբ ճափոնցիները նոր Հ ար ո ւած
տեսանք որ, ամէնէն թմրած գաղու ֊ •եերէն են Արթիկ Տուֆը, Անի Պեմզան, Եբեւանի մ բ տալով ձեռք ՛առին ամ բողջ ի շխանութիւնը Հ
թ ըն անգամ խլբտեցաււ Ամէն ս՛եզ ալ բարոյական
եւ Կիր՚ովականի աղիւս\ի եւ կզմինտրի գործարան - 1945 Օգոսաոս 25\ին Աննամ Հանրապետութիւն
կ" Րովր բա ր ձրաց ալ : Հա յ ր են ա ս ի ր ա կան աշխա -
՚՚հբը եւայլն ; Թերոլթ իւննե ր եւ շռայլութիւնն եր Հ յ^Հ֊էէկեց եւ կա յոր բ Հ րաժ՚աբ եցալ էՀոկտ *2,Տին ցա– ,
տանքի , ղոՀողութեան տենգ մը ճեղքեց վՀատու *.
տեգի ՛ունեցած՜ են նաեւ առեւտրական Հաստատ ու- մ աք ելան ֆր ան սա կան առաջին ղօըամ ասերը է
թե ան , նաՀան ջա կան ո ւթեան ամ պերը *
թեանց աշխատանքն եր ո ւն մէջ* Անփութութեան 1946 Մարտ ճին ծ՛ովակալ տ^ԱրժանլիԷօ եւ Հնդկա–
1-'նչ խօսք որ տասնապատիկ աւելի կ՚ազգու - Հետեւանքով .սննդեղէնի խոնաւխանոլթներուն մէջ չինի նախագաՀը պայմանագիր մբ կնքեցին։ (Հոլ -
րի չ Ա 1 է ա է ՝ԼՀԼլապատկերը , եթէ մոլեռանդ նոր ըն– գտնուող ՚ասլրանքնեբուն ղդալի՛ մասբ իր նպատա նիս 10/»5# Ֆրանսա ճանչցաւ Բոչինչինի կառավա -
ծաներ չպզաորէին 2,ոլ,րերբ * կին՝ չէ ծառայած : Ապօր\ինի կերպով Հացի տետ րոլթ իւնը * Ա եպտեմ բե րին նոր պա յմ անագի ր մբ.
Ամէն պարագայի մէջ , երկու պատմական րակներ բաշխուած են ւ ՝Լ,ոյն զեղծ՜ումները Կ իրովի կնքուեցաւ ^ նոյեմբերին Աիամ վեբագարձուց իր
դէպքեր ը խո ր Հ ետքեր ձգեց\ին Հա յկական Արտ՚ա՝– վւայտամշակման եւ գարեջուրի գործարաններուն գրաւած Հ՛ողերը; Դ՛եկտեմբեր \ ին ֆրանսական
ււ։ււ Հ մ անի կեանքին մ էջ ; մէչ : կա ռավաբ ութ իւն բ բողոքեց կարգ մը դէպքերու
Հ ո զ ի պաՀանջը եւ Նեբդազթբ այլեւս դարձած՛ չաաեր գործի մաած են դէմ: դ՛եկտ՛եմբեր \Գ\ին վիրաւո բո ւեցաւ ֆրանսա -
են կենդանի նշանախօսք՝ տարագիր բազմու ֊ ՆԵՐԳԱՂԹՈՂՆԵՐԷՆ
թեանց , ինչպէս Հայրենիքին Համար ; Ղ^ա փան ի Հ անք ե րո ւն եւ « Կիրո վի^> Հ անա ծ՜ոնե ըո ւ կան ներկա յ՛ա ց՚ո լց իչը , եւ կռիւները կը շա ր՚ունակ–
Ա յլեւս մ շուշապատ , ՚անմ ատ չելի տես իլք. զտման գործարանին մէջ^ ուր կ՚աշխատին մեծ՝ •ուին այդ օրէն ի վեր :
մը չէ որ կր պարզուի մեր աչքերուն առջեւ , ա ձ Լ խանգավառութեամբ ; Մ ատթէռս Բ ա լա ե ան բ Հ բն -
ի ր ա կանո ւթի ւն մը * դամ եայ ծբագ\իրբ իրագործված– է 142.5 առ կա ֊ •ԻԱՆԻ ՄԸ ՏՈՂՈՎ
Ափ մը Հող ՚ունինք անդին , ու֊ր կր ծ՜աղկի Հաւ բիւր * ՏովՀաՀւնէս Դրիգոբեան՝
ժողովուրդին ստեղծագործ Հանճարբւ Ի՛սկ ասդին՝ 130 առ Հ ար իւր :
անսաՀմ ան եւ ամա յ ի տա ր ածութիւնն եր , որոնք Լաւ գործ արտադրած՜ են, նաեւ Հիւսներ Մկրաիք ՅՈՒՆՈՒԱՐ \ԷՆ ՍԿՍԵԱԼ պարզ նամակներու,
նոյն շինարար բազուկներուն կբ սպասեն * Ա արգսեան եւ Մ ի Լ ա Հ ա յ ր ի կ Խ ա ն : գինր 3 ֆրանքէն պիտի բարճէբանայ 5 ֆր՛անքի ,,
Ո՞վ պի՛աի Համարձակէր փարախներու բաժ - ԾԽԱԽՈՏԻ գործարանը կվարտա դրէ օրական նոյնպէս Հ եռաձայն ր ւ Հեռագրին մէկ բառր պիտի
սել տարագիր բազմ՚ութիւնները այս նուիրական չ ո ր ս միլիոն գլանիկ Լ սիկառէթ) : արժէ 3 ֆրանք (2 ֆրանք էր) :
ճակատին վրայ ; ԱՐՏԱՍԱՀՄԱՆԻ ՀԵՏ մշակութային կապի ԳԵՐՄԱՆԻՈՅ ամեբիկեան շրչանին Հրամանա
Ա յ դ պա յծառ գիտակցութիւնը բաւական է, Հայկական ընկերութեան կից կազմուած են դրա - տարութիւնը ներում շնորՀեց 800.000 «ւ/՛ա՛ն ր֊՝ Նա
դրպէսզի գա զո ւթներր մնան մ ի շտ խանդավառ եւ կան ո ւթեան , ժ-ոզովբդա կան՛ առոգ^ապաՀ ո ւթեան ցիներու, ինչպէս գրած էինք։ Այս ՛առթիւ, խոր
անսասան՝ իրենց Հաւատքին մէջ : ել արուեստի բաժ ինն ե ր : Ասոնց դե բը պիտի ըլլա թ, Հրգային չր^տնի Հինգ երկիրներու եւ նաՀանգ նե -
Այս ընդՀանուը տեսութենէն վերջ, այլեւս 1ա– մշակութային կապ ՀաստատէլարտասաՀմանի յա– բոլ երեսփ* մոգովն երուն քրիստոնեայ ռամկավար
ւելոբդ պիտի ՝Աէլար խօսիլ իւրաքանչիւր գազու - ռաջգիմ ական ընկերութիւններու Համ ապատս խան խմբա կց՝ո ւթ ի ւնն երը առաջարկեցփ՚ն արձակել Հ իթ-
թ\ի ներքին թէ արտաքին դործ՜ունէութեան մասին Հ բաժիններուն Հետ : Դրականութեա՛ն Յանձնախում. լէ ր ա կան կուսակցութեան անդամ բո էո ր եր ի տա -
Երկո*– Հ ի մնա կան խնդի րնե րը , Հա յ ր ենադարձ բր կր կազմեն Ա. ի սա Հ ա կե ան , Դ * Ղ՝եմիրճեան սարդները* Բանաձեւբ կ^ըսէ թէ ո եւ է երիտա -
եւ Հայկ • Դատ լուսաղբիւրներ են , ամէն մէկուն Սա* Զօրեան, Ն* Ձ֊արեան , Գ* Ա արեան, Գ * Ա - սարդ կամ \երիտասարդուՀի պէտք չէ յանցաւոր,
աշխատանքի ճամբան ցուցնելու Համ ար : բսվ, Հ * Բ ո չար եւն** ՆախագաՀն է Գ* Գեմիր ֊ յայտարարուի , եթէ, 18 տարեկան բլլալէ Վերջ,
էքՀամ բան գան ուած է արդէն : կը մնա յ Հծազ - ճեան , փոխ նախագաՀբ՝ Գ* Աբով եւ Աա* Զ°բ - անդամ եղած է ինքնակամ , անՀատապէս , կամ
կտզարդելԴ ղա յն , դարձնել աւելի բանուկդ ՛որ - եան , Առող^յսպաՀական յանձնախում բ * ԷԼ . Մ ե– Հաւաքաբար արձանագր ո լելով : Մ ի՚-Ա կողմէ ^ ռո լ—
պէսզի յետին Համբանքն ալ իր բաժինը բերած լիք ֊ Ադամեան , (հ * Եոլեան , Գ * Ղ^եւոնդեան , Ա , սական շրջանին բո լոր կո լսակցո ւթիւններբ գիմ ած
Տակոբեան , Բ * Հեանաբճեան
,բլլս*յ պատմական Երկունքին ; եւ ուրիշներ : Նախա– են խորՀրգային զինուորակա՛ն իշխանութեանց ,
Ա*ենք դժգոՀ չենք Հայրենասիրութեան եւ ղո– գաՀ՝ 9՝* Ղչեւոնդեան, փոխ նախագաՀներ՝ Ա* Մե խսգբելով բարեփոխել այն Հրամանը որուն Համա՛–
Հաբե րութեան ա յն ճ\ի դե ր էն որ կա տ ա ր ո ւե ց ան լիք Ադամեան եւ Ռ* Եոլեան : Արուեստի յա՚նձէնա. ձայն արՀեստից վարժարաններու 34.000 ուսանոզ–
1947/1 շնթասքին։ Եւ գի տակցաբաբ կ1ան տ ե ս ենք խումր՝ Ա* Աարեան, Գանիէչեան, գ. Ջան իբէկ - ներ եւ աշկերտներ պէտք է յանձն ո լին \ 947 յուն
բոլոր դռեՀիկ ելոյթներբ, որպէսզի այս ժ՚ոդո - եան, Ա* Գոլլակեան , Վ* Վտզարշեան , Բեկնա՝ ֊ ուար 1 ին , մ ետազագո րծութեան մ էջ ա շվսատելու
վու ԲԳ /՚ ոգին միշտ պա յծառ մնա յ , իր պարտա - զարեան , Ա . Աարգսեան , ՝Բ * Բուշնաբեան , եւն • : Համար ;
կանութետն ճամ բուն վրա յ յ \֊ախագաՀն է Հ * Ղ՝անիէլեան^ վախ նախագաՀներ՝ ՅՈՒՆԱՍՏԱՆԻ փոխ - վարչապետը, զօր* կո–
Եթէ մազթանքներբ ՛որեւէ արժէք ունենային , Գ* Ջանիբեկեան եւ Ա* Ա արգսեան : նաթաս , Աթէնք վերադարձաւ Հինգ օրուան քննա ֊
պիա\ի ուռէինք որ մթնոլորտը աւելի պայծառանար կան պտոյտ մը կատարելով Հիւսիսային նաՀանգ ֊
1947^3>։ Մանաւանդ այս գազութին մէջ ուր ներ– ՄԵԹՐՈՅԻ ԵՒ ՀԱՆՐԱԿԱՈ-ԲԵՐՈՒ ԳինեԲուն ներու մէջ* իր զեկուցման Համաձայն, կացութիէ–
դաղթի առաջիւն կարաւանները պիաի կազմուին նոր յաւելման առթիւ, թերթերը դիտել կոլաան նբ զգալապէս բարւոքած՛ էէ Բայց եւ այնպէս զա -
դարնան կամ ամրան է թէ թարձոապումո եղան֊ է 150 աո Հարիւր Համե - նազան բնգՀ՚արումներ պատաՀած են չորեքշաբթի
Ւնչ ՛որ ալ ԷՀԱայ % ԲՈԼ*Ր ներքին պառակտում մաա֊լթեամր, բաղդատելով 1919/– Հետ, \900էն օր , Ա ոլ–ֆլիի մէջ , Մաբիցա գետին վրայ , 3՝ա֊ -
ներն ու չարախօսութիւԼներբ "՚֊րիշ բանի չեն ծ՛ա– մինչեւ 1918 Ա– կագի գինն էր 25 սանթիմ, Բ.ը՝ նաստանի եւ Թոլրքիոյ սաՀմ անա գլուիս ին միջել :
ռայեր, եթէ ոչ խնդացնել թշնամին Տ որ գաբանա 15, երթուգաոձր՝ 2 0 ։ Յետոյ \9\9ին կարգով ե . Սպաննուած– են 50 ըմբոստներ, 7 ս սա ի կա՛ն ղին -
կս* Է կը սպասէ մեր ճամբսւն վբայ՛ Այստեղ եւ ա– զաւ 30, 20 եւ 25., 1924^ , 1926ին , 1937/& ա, շլորներ եւ 3 զինոլորներ յ
՛մէն ահդ է 9* բարձրանալով, դարձաւ (Լռլրհյաւ. շարռւ&ակութ-իՆԹը կարգայ դ. է յ ^
1.60, 1.10 եւ 1.35 եւն.–.
Fonds A.R.A.M
ՈՀ–\1\..ք–\ լ &. շ, Տ61ՈՏ 3 7 6 . 2 8 6 ՀՆԳԿԱԶԻՆԻ ՄԷՋ
Օւոյշէքա-Բարոշէաւ-օ : Տ € » . աՏՏՃ10/մ՝1
17, &Ա6 Օաոտտատ - (13՛) Ֆրանսական սպայակոյտի վերջին զեկոյցին
ա–. 008. 15-70 - Շ. Ը. ք. Բտհտ 1678-63
Համ աձա յն , կռի ւն երը կբ շա լ. ուն ակո լին Լ ո յն
Յար. 1000, Համ». 500, հււաւքս. 3 0 0 , ֆր., Արաաս. 10 Տ»Լ–
սաստկութեամբ % Ֆրանսական զօր ամ ասերը յա -
Տտա«յւ 28 0քէ6աեք6 1946 Շաբաթ 28 Դեկտեմբեր ռս՚ջ կը խազան աստիճանաբար , բայց թշնամին կր
դիմադրէ ուժղմնօրէն , զանազան կէաեր ու վրա յ :
Այս միջոցին բուռն ճակատամարտ մը կը մղուի
* Ը – ՏԱՐԻ - 18» Ճաւ66 8 ֊ 4890-'ևոր շրջան թ ի ւ 529 Խմբագիր՝ Հ,. ՄԻՍԱՔԵԱ1» ԳԻՆ՝ 4 Պ ա ք - Նինի մ էջ * Ձ) բ ան սա կան Հ բամ անատարու -
թիւնը տէր է կացութեան : Տեղացիները կառավա
րութեան կեդր՛ոնը փոխադրած են Հատոնկ , Հա -
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆ նոյէն 10 քէէոս°եթր դէպի Հարաւ - արեւմուտք
Գաղթային նախարարը , Պ *Մու֊թէ ոբ Աայկոն կբ,
ՀԱՅՐԵՆԻ ՀՈ՛ԼԻՆ ՀԱՄՆ ՈՒ ՀՈՏԸ (Ամվավւուած Երեւանի թեր/թերէն) գանուէր , ճամբայ ելած է գ է ա ի Հանոյ, ուսում -
նասիրելու Համար կացութիւնը Նախարարը Հար֊–,
կա գ ր ո ւած է Փարիզ վերադառնալ անյապաղ, ներ
ՅԱԽՃԱՊԱԿԻԻ գոըծա բաւին չթութիւն&երն կա յ Ը^էէալու Համ ար Հանրապետութեան ճ ա իւ ա գա -
Երկու պատմական դէպքեր , Հ՝աձ^Լ * Ղ*ատ եւ աւարտած ԲէէաԼով » առաջի՛ն յ ա խ ճ ա պ ա կ ի ն գաՀ\ին րնարութեան %
Հայրենադարձ , նոր ՝ոգի ներշնչեցին ԱրտասաՀմա– ար -
նի արմատախի լ եւ, ցիրուցան բազմութեան ց , | 947|^ տագրուած է արգէն ; Բո չին չին ի Հան բա պետ ո ւթեան նախագաՀը
ընթացքին յ ՆԱԽԱՐԱՐԱԿԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԳԸ Հաստատած է կո չ մը ՛ուղղեց ժողովուրդին , յո բ դո ր ե լո վ
չտա յ որ խ ա -
առղիւնաբերութեան նաիյսՀրարութիւն մ ը։ ՛նախա ո ր պաՀԷ իր պա զար իւնը եւ թո յլ
Այգ նոյն դէպքերը վարակեցին նաեւ Խ* Հա ր ա ր ն է Ղ - ո ւ ր գ է ն Արզում ան Լան : զաղո ւթիւն ը խան զա բուի :
յաստանի մողովուրդը , ՝որ չեգու ելաւ, իր կար ԵՂՋԵՐԱՒՈՐ ԱՆԱԱՈՒՆՆԵՐՈՒ \946ի ծՐա . Ա ա յ կոն էն նաւ ն ս տան 250 քաղաքացիներ
քիլոմեթր
գին արծարծելու Համար Հայկական պաՀանէնեըըէ Ֆրան սա վերադառնալու Համ ար ;
Տեղի ունեցան Հրապարակային ժողովներ, Ե– զիրը կատարուած է յաջոզութեամբ : Այսպէս ունի 740.000 քառ
բեւանի եւ ՚ուրփշ քաղաքն երու մ է ^ ։ Ծանօթ եւ ան էսո շոր եզջիլրալո րներու աճումը եղած է 1 02 ա ռ Հնգկաչին
ծանօթ գրոգնւե ր սկսան շօշափել այնպիս ի Հ արցեր Հ ա ր ի ւ ր Հ մ ա ն ր ե զ ջ ի ւ ր ա ւ ո բներ ուն ը՝ 115, ձիերու - տարած ութ ի ւն եւ 24 միլիոն բնակիչ* Ֆրանսացի -
ււ ր ոնց մ օտենալն անգամ յանցանք էր , պատերազ նբ՝ Հ ա ր ի ւ ր ա ռ Հ ա ր ի ւ ր ւ *իոմ ե ր ը ն ո բ ո դ ո ւ ա ծ են եւ ներուն թիւն էր 22.600 որոնց 2000Հ» վերադարձած
մէն առա^է Բարիգալուստի ուղերձներ Հրատա - ամբարուած՜՝ անՀր՚աժեշտ կերը % են աղա տա գր՛ութենէն ի վեր ւ Ֆրանսական զօրքին
րակուեցան մ ա յրաքաղաքի եւ է^մ ի ածն ի թերթե - ԱՐԱԳԱՆԻ թիւ-բ կր Հաշուեն 80.000։ Առաջին անդամ Լուի
ՇՐՋԱՆԻ ոչխարաբուծական աչ - ՀԻՂ՝ * ի կա ռ՚ավա ր ո ւթ ի ւնն էր որ Հ ետաքրքր ո ւեցաւ
քոլն մէի խատալոբները , ծրագրով նախատեսուած 8100 ոչ ա յս երկբամ ասով եւ իր զինակցութ իւն բ առաջԱսր–
կեց Աննամի
Իսկ երբ առաջին կարաւանները Ա եւ Ծ՝ովէ\ խարի դէմ, աւելցուց՛ած են 8500 գլուխ՛. 1 4 4 0 ^ ^ – նամ Ֆրանսա կայսեր (1662)։ Աեաոյ, 1787^, Ան.
ճեզքե լով նետուեցան Կ ո վկաս եւ յետո յ Երեւան , դինար կաթի դէմ 2200 կենդինար % կաթնատուու - յի ձգեց Թո ւբան ը ; ա2էն 1893,
իսկապէս անն ա իսըն թա ց էր խ ան գա վա ռո ւթ ի լնը է իԺ իւն ը կատարուած է 145.9 ա ո կո ս ո վ յ նա իսո րդ
կրկին անդամը՝. 192 կեն ֊ Ֆրանսացիներբ յաջորդաբար Հաստատուեցան Բո -
Օտարներն անգամ ափ ի բերան մնաց\ին ; տարուան ստտցուածին
կենդինար չիսչինի, ՝Բամպոճի , Աննամի, Թ^նքինի ել Լաոսի
դինւար բուրգ , նախատեսոլածէն քսան
Անգլիաց ի եպ ի ս կոպ՚ոս մը չէ՞ր " ր կբ պա տ աւելի* 941 <ձկա բակո լլի՝^ մորթ , 41 աւելի : 515 ՝" չ ֊ մէջ՛* 1887/»5# Հնգկաչինի կառավարութիւն մբ կազ
մ էր , Լոնտոնի մ էշ - ոչ - մուեցաւ, Թոնքինբ եւ ՝Բ ոչին չին բ դարձան գազ -
— « կեանքիս մէջ երբեք պիտի չմաւնամ այն իսարէն ստացուած է 576 գառ Հ իւրաքանչիւր թավայրեր, իսկ Աննամը ^ Լաոսը եւ ՝Բամպոճը
յուզիչ տեսարանը, որու1ն ականատես եղայ Երէ - ի,արէն՝ 48.5 լիթր /լաթ, փոխան 36ի : 3.14 քիլօ Հովանաւոբեալ երկիրներ %
ւանի կայարանին մէջ : Շոգեկառքը Պաթումէն ա.
ււաջին ներգաղթողները բ երած էր Երեւան: Երբ բուրդ՝ փոխան 2.2 ք ի է ո յ ի եւն* : 1940 Յունիս 2հին, զօր. ՝Բաթռու, Հնգկաչինի
քաղաքին կայարանը հասաւ, բոլոր ներգաղթող .
քւերը , մ ե ծ ու պգաիկ, իրենց վակոննհրէն դուրս ԲԱՄՊԱԿԻ մթերումը կատարուած է, մինչեւ ընդՀ • կառավա ր իչբ ստի պուեցալ բն դուն իլ <լՀա -
ցատկեցին , յանկարծ ծու|Թկի եկան եւ սկսան ար. կարդբ
ւոասուալի աչքերով համբուրել հայրենի հոդը» : 22 Նոյեմբեր , 68.42 ՝Ա–ռ Հարիւր : Առաջին փոնցիներուն վերջնագիըբւ .լՀ՚ափոն յետոյ ուրիշ,
կբ գրաւէ Ար տա շատ ի շբջանը , որուն արտ ագր՛ո լ— պաՀ ան ջն ե բ գբաւ , Թ ոնքին արշաւելով : Ղ*րացի
քէէո՜
թիւնը եղած է 88.85 առ Հարիւր : Աիամը օդտուեցաւ առիթէն , 70.000 քառ*
ՇԻՆԱՆԻՒԹԵՐՈՒ աշխատանքները բաւարաբ ^ մեթր տարած՜ո ւթիւն կո բզելու Հ ամ ար Հնգ կաչի -
Այսպիսի պատկերն հր աւիշ կը Հ՛ոսեց՛նես ոք. ա րգիլնք չեն տուած : Ա յ դ ճ\իլզին մ էջ դեռ Հ77*–/՛^ նէն * Զ°ր • Բա թ ո ո է ի յաջորդը, ծ՛ովակալ ՏէքՈէ֊*,
մ իա յն գա ց ո զն ե րո ւն ք ա յլեւ մն սցեալ բազս թերոլթիլններ կան ւ Հետեւանքբ այն եղած՜ է որ Համաձայնեցաւ ճափոնցիներուն Հետ , պաՀելով
արդիւնաբեբութե սկզբունքը մինչեւ
թեանց երակներուն մէջ • ան նախա բա րութեան ձեռնարկ ֊ ֆրանսական վեՀապետ ո ւթեան
Եւ֊ մենռ ները թերի մնացած :են Թ ե լ Կ ա կ ա տ ա ր գործ՜արան– 1945 մարտ 9, երբ ճափոնցիները նոր Հ ար ո ւած
տեսանք որ, ամէնէն թմրած գաղու ֊ •եերէն են Արթիկ Տուֆը, Անի Պեմզան, Եբեւանի մ բ տալով ձեռք ՛առին ամ բողջ ի շխանութիւնը Հ
թ ըն անգամ խլբտեցաււ Ամէն ս՛եզ ալ բարոյական
եւ Կիր՚ովականի աղիւս\ի եւ կզմինտրի գործարան - 1945 Օգոսաոս 25\ին Աննամ Հանրապետութիւն
կ" Րովր բա ր ձրաց ալ : Հա յ ր են ա ս ի ր ա կան աշխա -
՚՚հբը եւայլն ; Թերոլթ իւննե ր եւ շռայլութիւնն եր Հ յ^Հ֊էէկեց եւ կա յոր բ Հ րաժ՚աբ եցալ էՀոկտ *2,Տին ցա– ,
տանքի , ղոՀողութեան տենգ մը ճեղքեց վՀատու *.
տեգի ՛ունեցած՜ են նաեւ առեւտրական Հաստատ ու- մ աք ելան ֆր ան սա կան առաջին ղօըամ ասերը է
թե ան , նաՀան ջա կան ո ւթեան ամ պերը *
թեանց աշխատանքն եր ո ւն մէջ* Անփութութեան 1946 Մարտ ճին ծ՛ովակալ տ^ԱրժանլիԷօ եւ Հնդկա–
1-'նչ խօսք որ տասնապատիկ աւելի կ՚ազգու - Հետեւանքով .սննդեղէնի խոնաւխանոլթներուն մէջ չինի նախագաՀը պայմանագիր մբ կնքեցին։ (Հոլ -
րի չ Ա 1 է ա է ՝ԼՀԼլապատկերը , եթէ մոլեռանդ նոր ըն– գտնուող ՚ասլրանքնեբուն ղդալի՛ մասբ իր նպատա նիս 10/»5# Ֆրանսա ճանչցաւ Բոչինչինի կառավա -
ծաներ չպզաորէին 2,ոլ,րերբ * կին՝ չէ ծառայած : Ապօր\ինի կերպով Հացի տետ րոլթ իւնը * Ա եպտեմ բե րին նոր պա յմ անագի ր մբ.
Ամէն պարագայի մէջ , երկու պատմական րակներ բաշխուած են ւ ՝Լ,ոյն զեղծ՜ումները Կ իրովի կնքուեցաւ ^ նոյեմբերին Աիամ վեբագարձուց իր
դէպքեր ը խո ր Հ ետքեր ձգեց\ին Հա յկական Արտ՚ա՝– վւայտամշակման եւ գարեջուրի գործարաններուն գրաւած Հ՛ողերը; Դ՛եկտեմբեր \ ին ֆրանսական
ււ։ււ Հ մ անի կեանքին մ էջ ; մէչ : կա ռավաբ ութ իւն բ բողոքեց կարգ մը դէպքերու
Հ ո զ ի պաՀանջը եւ Նեբդազթբ այլեւս դարձած՛ չաաեր գործի մաած են դէմ: դ՛եկտ՛եմբեր \Գ\ին վիրաւո բո ւեցաւ ֆրանսա -
են կենդանի նշանախօսք՝ տարագիր բազմու ֊ ՆԵՐԳԱՂԹՈՂՆԵՐԷՆ
թեանց , ինչպէս Հայրենիքին Համար ; Ղ^ա փան ի Հ անք ե րո ւն եւ « Կիրո վի^> Հ անա ծ՜ոնե ըո ւ կան ներկա յ՛ա ց՚ո լց իչը , եւ կռիւները կը շա ր՚ունակ–
Ա յլեւս մ շուշապատ , ՚անմ ատ չելի տես իլք. զտման գործարանին մէջ^ ուր կ՚աշխատին մեծ՝ •ուին այդ օրէն ի վեր :
մը չէ որ կր պարզուի մեր աչքերուն առջեւ , ա ձ Լ խանգավառութեամբ ; Մ ատթէռս Բ ա լա ե ան բ Հ բն -
ի ր ա կանո ւթի ւն մը * դամ եայ ծբագ\իրբ իրագործված– է 142.5 առ կա ֊ •ԻԱՆԻ ՄԸ ՏՈՂՈՎ
Ափ մը Հող ՚ունինք անդին , ու֊ր կր ծ՜աղկի Հաւ բիւր * ՏովՀաՀւնէս Դրիգոբեան՝
ժողովուրդին ստեղծագործ Հանճարբւ Ի՛սկ ասդին՝ 130 առ Հ ար իւր :
անսաՀմ ան եւ ամա յ ի տա ր ածութիւնն եր , որոնք Լաւ գործ արտադրած՜ են, նաեւ Հիւսներ Մկրաիք ՅՈՒՆՈՒԱՐ \ԷՆ ՍԿՍԵԱԼ պարզ նամակներու,
նոյն շինարար բազուկներուն կբ սպասեն * Ա արգսեան եւ Մ ի Լ ա Հ ա յ ր ի կ Խ ա ն : գինր 3 ֆրանքէն պիտի բարճէբանայ 5 ֆր՛անքի ,,
Ո՞վ պի՛աի Համարձակէր փարախներու բաժ - ԾԽԱԽՈՏԻ գործարանը կվարտա դրէ օրական նոյնպէս Հ եռաձայն ր ւ Հեռագրին մէկ բառր պիտի
սել տարագիր բազմ՚ութիւնները այս նուիրական չ ո ր ս միլիոն գլանիկ Լ սիկառէթ) : արժէ 3 ֆրանք (2 ֆրանք էր) :
ճակատին վրայ ; ԱՐՏԱՍԱՀՄԱՆԻ ՀԵՏ մշակութային կապի ԳԵՐՄԱՆԻՈՅ ամեբիկեան շրչանին Հրամանա
Ա յ դ պա յծառ գիտակցութիւնը բաւական է, Հայկական ընկերութեան կից կազմուած են դրա - տարութիւնը ներում շնորՀեց 800.000 «ւ/՛ա՛ն ր֊՝ Նա
դրպէսզի գա զո ւթներր մնան մ ի շտ խանդավառ եւ կան ո ւթեան , ժ-ոզովբդա կան՛ առոգ^ապաՀ ո ւթեան ցիներու, ինչպէս գրած էինք։ Այս ՛առթիւ, խոր
անսասան՝ իրենց Հաւատքին մէջ : ել արուեստի բաժ ինն ե ր : Ասոնց դե բը պիտի ըլլա թ, Հրգային չր^տնի Հինգ երկիրներու եւ նաՀանգ նե -
Այս ընդՀանուը տեսութենէն վերջ, այլեւս 1ա– մշակութային կապ ՀաստատէլարտասաՀմանի յա– բոլ երեսփ* մոգովն երուն քրիստոնեայ ռամկավար
ւելոբդ պիտի ՝Աէլար խօսիլ իւրաքանչիւր գազու - ռաջգիմ ական ընկերութիւններու Համ ապատս խան խմբա կց՝ո ւթ ի ւնն երը առաջարկեցփ՚ն արձակել Հ իթ-
թ\ի ներքին թէ արտաքին դործ՜ունէութեան մասին Հ բաժիններուն Հետ : Դրականութեա՛ն Յանձնախում. լէ ր ա կան կուսակցութեան անդամ բո էո ր եր ի տա -
Երկո*– Հ ի մնա կան խնդի րնե րը , Հա յ ր ենադարձ բր կր կազմեն Ա. ի սա Հ ա կե ան , Դ * Ղ՝եմիրճեան սարդները* Բանաձեւբ կ^ըսէ թէ ո եւ է երիտա -
եւ Հայկ • Դատ լուսաղբիւրներ են , ամէն մէկուն Սա* Զօրեան, Ն* Ձ֊արեան , Գ* Ա արեան, Գ * Ա - սարդ կամ \երիտասարդուՀի պէտք չէ յանցաւոր,
աշխատանքի ճամբան ցուցնելու Համ ար : բսվ, Հ * Բ ո չար եւն** ՆախագաՀն է Գ* Գեմիր ֊ յայտարարուի , եթէ, 18 տարեկան բլլալէ Վերջ,
էքՀամ բան գան ուած է արդէն : կը մնա յ Հծազ - ճեան , փոխ նախագաՀբ՝ Գ* Աբով եւ Աա* Զ°բ - անդամ եղած է ինքնակամ , անՀատապէս , կամ
կտզարդելԴ ղա յն , դարձնել աւելի բանուկդ ՛որ - եան , Առող^յսպաՀական յանձնախում բ * ԷԼ . Մ ե– Հաւաքաբար արձանագր ո լելով : Մ ի՚-Ա կողմէ ^ ռո լ—
պէսզի յետին Համբանքն ալ իր բաժինը բերած լիք ֊ Ադամեան , (հ * Եոլեան , Գ * Ղ^եւոնդեան , Ա , սական շրջանին բո լոր կո լսակցո ւթիւններբ գիմ ած
Տակոբեան , Բ * Հեանաբճեան
,բլլս*յ պատմական Երկունքին ; եւ ուրիշներ : Նախա– են խորՀրգային զինուորակա՛ն իշխանութեանց ,
Ա*ենք դժգոՀ չենք Հայրենասիրութեան եւ ղո– գաՀ՝ 9՝* Ղչեւոնդեան, փոխ նախագաՀներ՝ Ա* Մե խսգբելով բարեփոխել այն Հրամանը որուն Համա՛–
Հաբե րութեան ա յն ճ\ի դե ր էն որ կա տ ա ր ո ւե ց ան լիք Ադամեան եւ Ռ* Եոլեան : Արուեստի յա՚նձէնա. ձայն արՀեստից վարժարաններու 34.000 ուսանոզ–
1947/1 շնթասքին։ Եւ գի տակցաբաբ կ1ան տ ե ս ենք խումր՝ Ա* Աարեան, Գանիէչեան, գ. Ջան իբէկ - ներ եւ աշկերտներ պէտք է յանձն ո լին \ 947 յուն
բոլոր դռեՀիկ ելոյթներբ, որպէսզի այս ժ՚ոդո - եան, Ա* Գոլլակեան , Վ* Վտզարշեան , Բեկնա՝ ֊ ուար 1 ին , մ ետազագո րծութեան մ էջ ա շվսատելու
վու ԲԳ /՚ ոգին միշտ պա յծառ մնա յ , իր պարտա - զարեան , Ա . Աարգսեան , ՝Բ * Բուշնաբեան , եւն • : Համար ;
կանութետն ճամ բուն վրա յ յ \֊ախագաՀն է Հ * Ղ՝անիէլեան^ վախ նախագաՀներ՝ ՅՈՒՆԱՍՏԱՆԻ փոխ - վարչապետը, զօր* կո–
Եթէ մազթանքներբ ՛որեւէ արժէք ունենային , Գ* Ջանիբեկեան եւ Ա* Ա արգսեան : նաթաս , Աթէնք վերադարձաւ Հինգ օրուան քննա ֊
պիա\ի ուռէինք որ մթնոլորտը աւելի պայծառանար կան պտոյտ մը կատարելով Հիւսիսային նաՀանգ ֊
1947^3>։ Մանաւանդ այս գազութին մէջ ուր ներ– ՄԵԹՐՈՅԻ ԵՒ ՀԱՆՐԱԿԱՈ-ԲԵՐՈՒ ԳինեԲուն ներու մէջ* իր զեկուցման Համաձայն, կացութիէ–
դաղթի առաջիւն կարաւանները պիաի կազմուին նոր յաւելման առթիւ, թերթերը դիտել կոլաան նբ զգալապէս բարւոքած՛ էէ Բայց եւ այնպէս զա -
դարնան կամ ամրան է թէ թարձոապումո եղան֊ է 150 աո Հարիւր Համե - նազան բնգՀ՚արումներ պատաՀած են չորեքշաբթի
Ւնչ ՛որ ալ ԷՀԱայ % ԲՈԼ*Ր ներքին պառակտում մաա֊լթեամր, բաղդատելով 1919/– Հետ, \900էն օր , Ա ոլ–ֆլիի մէջ , Մաբիցա գետին վրայ , 3՝ա֊ -
ներն ու չարախօսութիւԼներբ "՚֊րիշ բանի չեն ծ՛ա– մինչեւ 1918 Ա– կագի գինն էր 25 սանթիմ, Բ.ը՝ նաստանի եւ Թոլրքիոյ սաՀմ անա գլուիս ին միջել :
ռայեր, եթէ ոչ խնդացնել թշնամին Տ որ գաբանա 15, երթուգաոձր՝ 2 0 ։ Յետոյ \9\9ին կարգով ե . Սպաննուած– են 50 ըմբոստներ, 7 ս սա ի կա՛ն ղին -
կս* Է կը սպասէ մեր ճամբսւն վբայ՛ Այստեղ եւ ա– զաւ 30, 20 եւ 25., 1924^ , 1926ին , 1937/& ա, շլորներ եւ 3 զինոլորներ յ
՛մէն ահդ է 9* բարձրանալով, դարձաւ (Լռլրհյաւ. շարռւ&ակութ-իՆԹը կարգայ դ. է յ ^
1.60, 1.10 եւ 1.35 եւն.–.
Fonds A.R.A.M