Page 295 - ARM_19-1946_04
P. 295
- քօոձձ «ո 1925 - Զոէոո^դ ՀաԱոտսհաաթիւ&Ա
սկսաւ Գեկտ, 24իԱ
(է. Շ. Տ»ւո» 376.286
17, 8Ա6 Օ&ատտատ - 1ԲՃ111Տ (136) Երեքշաբթի օր, 24 Գեկտեմբեբ տեղի ունեցաւ
« Լ ։ 008. 15-70 - €• 0. Ր– V*™, 1678-63 նորահաստատ Հան բա պետ ո ւթեան
1Ա որ Հո ւրգին
$սւր. 1000, 6ամս. 500, հ»""՛՛1՛– 300, ֆր–, Ար՛"""՛. 10 &դ. բացումը, Լիւքսէն պուր կի պալատին մէջ (նախկին
ծերակոյտ) ։ Ասով կբ սկսի Չորրորդ Հա՚նրապե -
01» I I ^շաետճւ 27 06Շ«ահ«տ 1946 Ուրբաթ 27 Դհկսւեմբհւ տ ո ւթեան Ա ամ մանրագրութեան գո բծադր ո ւթիւնը :
Աղդ* ժողովը եւ այս /ԱորՀւուբդը կը կազմեն զէը -
բանս այ ի նոր խո րՀրդարանը ;
՚ Տ Ա Ր ի ..... 18 ձտ&& 8՛ 4889– 1աբ շբջ^ն թի՝– 528 Խմբագիր՛ Շ– ՄԻ»Ա*1)Ա\> Ն ի ո ա ին կը նախագաՀ էբ Պ՛ Կասէ ,Օրանի ներ
կայացուցիչը, իբրեւ երիցագոյն ՛անդամ (80 տա -
րեկա՚ն է) * Ըլլալով նախկին ծերակուտական, Պ*
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ՕՐԸ ՕՐԻՆ Կասէ գնաՀատեց անոր կատարած գերը 65 տար -
ո ւան ընթացքին , երեսվւ* ժողովխն Հետ* «՛Բանի
քանի անգամներ ^ Գ . Հանրապետութեան ամէնէն
յա բ գիտցաւ,
ՏԱՐԻ ՄԸ ԵՒ&, ՏԺԳՈՏՆա❁, ԿԸ ՀԱՐՑՆԵԻ, ՐԱ88 • • • ծանր տադնապնե բուն ատեն , ծեբակո
վտանգուած
օգնութեան Հասն իլ, փրկելու Համար
նաւը։ 9** Հանրապետութեան \$որՀուրդը ծուռ
Ահաւասիկ աարի մը եւս ամ֊ղոի եւ միօրի - Բ՛արեկամ , ընթերցող , դէմդ ելլողը կը Հարցնէ շարժած պիտի չըլլայ, եթէ յիշէ անցեալին գա -
նակ : Եթէ չհաշուենք մէկ - երկու կազդուրիչ պա֊ ինչո^լ բան մը չգրուեցաւ թերթին մէջ կոմի - ւեբը։ Այո նոր ժոզովր պէտք է օգտակար գեր կա–
րագանե եւ ժամ ան ա վակի ց սլա ամ ո լիէ Լ ան ամ ե տաս վարդապետի ծ՛ննդեան 7$ամեակին առթիւ տ՛ա բէ իր խո բ Հ՛ո ւբ դնե ր ո ւն եւ խոբՀ բղածո ւթեան
նամ եհ՜ դէպքը, Հայրենադարձ * տրուահ– Համերգի մասին, ինչո°ւ ասկէ առաջ Հեղինակութիւնբ բերելով Ազգ ՚ ժողովին ; 10որՀր–
Տժգո յն ան ո ր Համ ար ո ր , Հայկական Ղ*ատը ալ բան մբ չգրե ցիք Հսյ յկանո յ շ Թորոսեանին եր– դականի այգ դերը կր Համապատասխանէ խորունկ
մնաց աուկաիս : գաՀանդէսին մասին : եւ մարդկային պէտքի մը » ;
Առածին Ա՝ եծ Պ ա ա եըադմի գին ա գա գա ր էն ի Պիտի պատասխ՛անես , պիտի բացատրես մէ - ՆախագաՀը օրինակներ յ ի Հրելով Հ ին Աթէնքի
Պեբիկլէս
վեր , ոչ մէկ ատեն այսքան ճիգ թափուած էր , կին միւսին թէ՝ դժուար է գտնել երաժշտական պատմ ո ւթ են էն , երբ Ղ՝եմ ոս թենէս մը , յ եզրա -
արժեցնելու Համար մեր սլաՀանիերշ։ Թէեւ թե քննադատ մ ը որ ընգՀ ան՚ո ւը տպաւորութենէ զատ մը այնքան փրկարար գեր կը կատարէին
ւերու բաժնուած , բայց եւ այնպէս Համազգային բան մը կարենար ըսել Հ կսւ ց ո ւց ՚ «Եթէ կհուզենք ոչ թէ դառնալ միայն
էր շարժում բ % *Լեբջը վերջը միօրինակ կը դառնայ քսան տա ց ո լացիկ Հա յելի մը , ա յլ ի րապէս խոբՀ ր դածո լ ֊
ԱշվսարՀի ամէնէն Հեռա լոր կէտին վյւայ իսկ, բի նոյն բաները կրկնեք այս կամ այն երգչուՀիին, թեան ժողով մը, պարտինք յաճախ բարձրանայ
չմնաց Հայկական Համրանք մբ որ ձայն չբարձրա երգիչին ,երգաՀանգէսին թողած տպաւորութեան , բանականութեան պայծառութեան, անոր զէերիշ -
ցնէր յանուն տարրական արդարութեան X Հեռա - խլած ծափերուն , ստացած փունջեր՛ուն մասին։ իւ ան ան շաՀա խնդրո ւթեան\առժամ ա պ էս լռեցնելով,
դիքն եր , աւղերձնեբ , յուշագիրներ , գրքոյկներ , Ա* էկբ չեղաւ , «Հ ա ս կց ոզ»նե ր էն ՛որ իր ստորա– մեր կո ւս ա կց ա կան Նա խ ա ս ի բ ո ւթ իւննե ր ը » %
ժողովնեբ ագգային թէ մի^ագգային , լման մէկ գբութեան տակ , անվերապաՀ երկու տող գրէր » Վերջացնելէ առաջ , մ եծա ր անք մը ուղղեց
տաբի իրար Հրմշտկեցին այս բոլորը*. ՊաՀանջներբ գնաՀ ատական կամ քննադատական , ուր կա ր են ա– զօր* տը Կ°լի եւ Ղ*իմադրական ճակատի ռազմիկ -
ձ ելա կեր սչոլեցան յաղթականներու լեղունեբավ ։ յի ր բուն արուեստին ն \ո լի ր ո ւա ծ , լո լք ջ մ տածում ներուն , ապա Հնդկա չին ի զինուորն, երուն Հ Այս
Զարնուեցան՝ բոլոր դուոները, Աոսկուա , Լ՚ոն - մը գտնել ; վերջին յայտարարւոթեան վրայ , աջակողմեան
տոն, Ուոշինկթրն , Փարիզ : Ա ինչեւ անգամ չինա յ-ո զովականներ ը \ոտքի ելան ,նո յն Հրաւէրը ուղղե
կան բ։ ( Հ9*յինւ*.ադռենբոուբեդցաւVՄ եծ) որ։ եւ Մ ի Հ՛՛էք թէ չ"ւնինք : ճիշդ է , քիչ են , բայց լով Համայնավարներուն , որոնք պաՀ մը վարանե
Ջան *.
է միքաղգային ժո - կան ջութակէ , դաշնակէ , երգէ կամ նուագախում լէ վերջ, կանգնեցան :
ապա
ղո՛ի ) Սան ւհրանչիսկոյէե մինչեւ Փաբիղ եւ բէ Հ ա ս կց ո զ , իրեն ց կարգին ս ո բվա ծ եւ ճիշդն ՛ու ՝*Հհ՛ Հանրապետութեան նախագաՀ ին ընտբոլ -
թիւնբ պիտի կատար ո լի Ամէնէն
Նիւ֊ Եորք ) մ/՛Լել"*– Համար միայն գլխաւորները։ սիսալը յ գէշն ու աղէ կը զանազանել գիտցողներ , Հաւան ական թեկնածուն յունուար 1 ճին : Վէնսան
Ե*– սակայն , կր սպասենք տակաւին * * * ս՛ակայն, ամէնքն ալ կը վարանին իրենց գիտցածը կը Համ արուի
Աաիպուած ենք սպասել, մինչեւ որ մարդիկ գրի առնել եւ տակն ալ ստորագբել : Օբիոլ ք Ազգ * ^՜ոԳո1Լէ՚ս նախագաՀը Լըն կեբվաբա -
կան , 62 տարեկան) է
յազողի ն լուծել, քակել ուրիշ աՀաւոբ թն ճուկ - Մ ան աւանդ Հիմա մարդիկ առ Հասարակ կը
ներ ։ Ս*ինչեւ –ռբ կարդը մեղի գայ : իս ո ւս ա փ ին , «գէշ մ արդ ՀյլՀ1Լալու» մ տ ա վա խո լ - Կռիւէւեդ կը շաաւԱսէկաիճ
ինչպէս ամենօբեայ կեանքի մէջ , քա գա քա - թեամբ ։ «ինչո^ւս պէտքը» ի պատուի է առաւել
կան - գի ւան ա գի տ ա կան ճակատ իւն վրա յ եւս ժդ ֊ քան երբեք * ՀԱդկաչիԱի Վկ
զո վուր գները Հարկադրուած են կարգի սպասել ։ Ըստ իս բանի չ ի ծառա յեր ա յ դ «ղգուշու -
Օրուան բառովդ «պոչ կապել» ; թի ւն ը» , ոչ միայն կը տուժէ մեր մշակոյթը այդ–
Հար իլբապատի կ աւե լի մ եծ ժո գո վո լր դն ե ր * զ ի ս ի նկատումներէ , այլեւ կը տուժէ Հանրային ՀԻ"Գ "ր անընդհատ կռուելէ վերէ\, ֆրանսա -
մատնուած են նոյն անտանելի կացութեան , բարոյականը, որ մաղի մը թելով կախ՚ուած է ար կան հրասայլերը եւ զինուորները յա^ոդեցան
սպասել եւ յուսալ ; դէն գտզթաշխարՀի այսպէս կոչուած մտքի մշակ վկէնասլէս գրաւել– (Լոնքէնի մայրաքաղաքը Հա–
Ս պասել եւ յուսալ ոչ թէ յօրանջելով , Հաքւա– ներու մ՛եծամասն ո ւթեան լամ բակէն : Ա՝ շա կնե* ր , եոյ% էէ^չւանւււա^ը պահակները չէնքէ շէնք խոյա -
չելաէ , բա զկա տ ա բ ած՛ ա զօթ ելո §է կամ անէծքներ որոնք քա ղ ա քա կան ո ւթ ի ւն խաղալով խաղալով , ցան , խորտակելու համար դիմադրութեան վերջին
սկսած են իրենց պուտ մ բ խելքին՝ Հետ ալ խաղա լ ։
տեղալով , այլ գո բծելով անընդՀատ եւ անվՀատ : ըոյները, մինչ հրասայլերը կը չընէին ամայի փո
ԱՕԱԻ
Տ աբատեւօ րէն արծաըծե լով , տար ահ ելով , Հետ՛ա ղնոցներուն մ է ^ ։ Հանոյի հարաւակողմը^ ֆրանսա
ղ Ա ե քու %
պնդելով մեր արիւնազանգ եւ արդար Ղ՝ատը : կան զօրամասեր յառա^ կը խաղան դէպի Հի՚-Է ,
1945 Մայիս 7ին է ,ոք–, Նիւ Եորքի մ է լ կազ - 300 մղոն հարաւ; Հեռագիր ը կ՚ըսէ թէ Հնղկաչինի
մ ուած յանձ՚նա թումբ մբ, Հայկ* Ղ՛ատի կոմիտէ Ամղհ ոդադանթխԱ բանակին միացաձ֊ ճափոնցիներ անձնասպան կ՚ըլ֊
Ա Խդա ղթո
այն որ Ղ՚աշնակցական կբ կոչուի առածիւն ան >յն. ե րբ ապւ սմ բները կբ նաՀանջեն ։ &ատեր\
լ ւ <- ւ Լ
գամ Ս ան *ե բան չիսկո Հի խոբՀ ր գաժ՛ ո զո վին նեբկա– Լ, » « ք ւ
յացուց կուռ յուշագիր մը ; ՊաՀա^ն^յԼ , Ներկա յ ալ սպաննուած են կռիւներու պաՀուն։ Կը կար ֊
Հա յաստ ան ին կցել թ բքաՀա յ Հողերը , Հտմ աձա յն ծուի թէ ճափոնցի սպաներ օգնած են ամըութիւն–
Ո*–իլս ին ի գծած սաՀմ աննե բուն : իյՄԲ «Սովետական Հայաստան»ի % ռ յ . 17|ի նեբբ կազմակերպելու Համար * ֆրանսական սպա -
Ուրիշներ աւելորդ, մինչեւ անգամ վնասակար, թիէ-Էն կ՚արաագրենք հետեւեալ տեղեկութիւնը , յակոյտին ղեկոյցը ^*՝լ\սէ թէ ապստամբները վար
կբ գտն էին ա յս ձեռնարկբ ; Բա յց , ամիս մ ր չան - իրե՛նց հայերէնով •— պետ օր էն սա ր քուած ականներ եւ թակարդներ կբէ
ցած՜ , 1945 Յունիս 4ին իրենց կարգին կբ զարնէին « Հայաստանի Կ ( ր ) Պ * Կենտկոմը քննարկեց գործածէին։ Հանոյի Հարաւակողմը, Նամ Տինի
նոյն դուոները, նոյն պաՀանջները դնելով : Եր ելան ի ՛Բա զսով ե սէի գործկոմի Ա՝ եիս՚անիկական մէջ ՛Ֆրանսացիները ղր աւե ցին քա զա քա պե տ ա բա
Երկրորդ յուշագրէին Հառաւելո ւթիւն»ն այն գոբծա բանում ա շիսաաող արատ սաՀմ ան ի ց վերա - նը , նամակատունբ եւ ոստիկանատունը ։ Ա՝եծ
էբ որ կբ փայլէբ թշուա՛ռ անգլեբէնով եւ դարձած Հա յեր ի ա շխա տ ան քա՛յին ՛ո Լ կեն ց աղային Հ րգեՀնԶեօրր– Լծաշգքելցէոա֊նԱնԳնչա՛մց°Բ ճաիմնբեարյ ո լ թաղեելրուն գէմդիէջ ։
«Հայրենասիրական» ելոյթով մբ — ֆաշական վիճակի վե րա բերեալ յա յ ա ա ր ար ո լ թի ւն ր ; Հնդկաչին; թերթերը կը գրեն թէ իրաւասութիւն
ներկայացնել Հ* $* Ղ՚աշնակցութիւնբ, յիսուն ազ Պարղւեց որ գործարանի դիրեկտոր հա\քկ (ր) ստացահ֊ է աւմ֊գնօրէն գործելու; Օգնական զօրք
դերս լ առ^եւ • • • Պի անգամ * Գիգոբեա՚նը անՀր՚աժեշտ պայման - ճամբայ հանուաՆ է հի* Ափրիկէէն, երկո.
Ն ո յ ն օրերուն ուրիշ յոլշագիբ մը կ՚ուղղուէր ներ չ ի ստեղծել ժամանակների նորմալ աշխատան վաշտ ալ օտար լեգէոնի զինուողներէն ։
Հինգ Ս՚եծերուն, Փարիզէն, նախաձեռնութեամբ քի Համար , չի ա պա Հ ո վե լ նոր իրեր թողաբկող ցե (7՝ովակալ տ^Արժանլիէօ , Հնդկաչինի ֆրանսա
Գաղթ* յ&ոբՀուրդի եւ Գաղթ* կեդբ * Տանձնա<ժո– խի ժամ՛անակին կազմ ա կեր պո ւմը որտեղ պէտք է կան մարզպանը, Ծնունդի առթիւ ճառ մը խօսե -
ղովի նախաղաՀնեըուն է աշխատէին վերադարձած Հայերը, ինչպէս նաեւ ցաւ Սայկոնի մէջ, պարզելով Հեըանսայի քաղաքա
Մնացեալը գիտէք։ հնացողները արթնցան։ կոպիտ , անՀոգի վերաբերմունք է ցուցաբերել նաւը կանութիւնը։ ԱՀաւասիկ Հիմնական մասերը*––
Փարիզի մէջ ալ Հապճեպով կազմուեցաւ ԹրքաՀայ ժամանած բանոլորների նկատմամբ։ «Ֆրանս* կառավար՛ութիւնը նախ եւ ՛առաջ կ՚ուսէ
Ղ՛ատի Տանձնաժողով մը* Լոնտոնի մէջ Հ* 0* Հայաստանի կ Լբ) Պ* կենգկոմը ա շի/ ա տ ան - պատասխանատուութեան Հ բաւիրել Հանո յի կա -
դ՛աշնակցութեան ներկա յա ցուցի չը փութաց գրկեք քից Հանեց գործարանի դիրեկտոր ընկեր *Լ * Գրի–, ռա վար ո ւթիւնը , բարեկարգութիւնը պաՀ պան ե լու
երկու յուշագիրներ , յանուն կուսակցութեան ։ Ե*~ գորեանին եւ նրան նկատ՛ողութիւն յայտարարեց եւ ազատօրէն կնքուած Համ՛աձայնութիւնները
շաբժումբ ծաւալեց ալ ամէն ուղղութեամբ : Ա՝ թս–֊. տ բառասահման ից վե րագարձած Հայերին ամէն ոլղղամտոլթեամ բ գործադրելու Համար։ Ֆրան
չեւ յետին գաղութը ։ կերպ օգնութիւն ցոյց տալու վերաբերեալ պար - սական կառավա բո ւթիւնը Հնգկաչինի ժողովուրդ
Ալ ս ա եզ՝ մ էկ տա րուան աշխատանքին պատ - ա իա յ ի ու կառավարութեան տիրեկտիվնեբը չկա ներու ներկայ վիճակին մէջ, տրամագիր չէ ա -
կերը չէ որ պիտի գծենք : (Հագեցինք պարզապէս տարելու Համար : ռանց պա յմանի եւ ամբո զէական անկախութիւն
արձանագրել ամ էն էն մխ ի թ ա բ ա կան իրոզոլթիլ^ Հայաստանի կ Լբ) Պ* Կենգկոմը մի ձաՐ<ք* շն ո րՀելոլ » ;
նը , բոլոր ձայները միացած է՛ին մէկ բանաձեւի կոն կրետ մ իջոց առումներ ձեռնարկեց գո րծարա ֊ ՚^՛ Պոոտոյի , Ա՚ուլէնի եւ Թուլուղի Հնգկաչի
վրայ ։ Այն ինչ որ յիշեցինք արդէն ։ նում յայտաբերուած թերութիւնները վերացնելու նի գազթականնճե ր բ ցո յցեբ կատարեց ին փողոց -
՛Ան շուշտ միեւնո յն բա՛նաձեւը պիտի մնա յ ու– Հ ամ ար » • նեբոլ մէջ, պաՀանջելով անկախութիւն շնոբՀել,
ղեց՚ո յցճ \ 947/՚5> ալ, բո լոր անոնց Համ ար որ գոր ետ կանչել ծովակալ տ^Արժանլիէօն եւ ֆրանսա -
ծելու կամք եւ ուժ ո ւնին։ ՑՈՒՐՏԸ ՄԵՂՄԱՑԱՒ Փարիզի մ է լ եւ կը կար. կան զօրքը։ Պոռտոյի ցոյցին կր մասնակցէին 1500
բան -
ինչ անաքլնկալներ ալ վերապաՀուած ըլլան , ծուի թէ աւելի պիտի մեղմանա յ։ Զմեռը նոյն Հ"գի ՛որոնք Հրաւիրեցին նաւաՀանգիստի Հնդկա–
կէս ճամբան պիտի չմնանք ։ Միացեալ ճակատ՝ սաստ կո ւթեամ բ կը շա ր ո ւն ա կո ւի գաւառի , մաս - ոլորները զօրք եւ ռազմանիւթ չբեռցնել թէ
Հնդ–
բաբո յապէս ։ Մ ի *Հ ա պատրաստ նիւթական տեսա նաւորասլէս լեռնային շրջաններուն մէջ՛. Կբընոպ - չփսի Համար ;
կէտով ։ (8իչեցնէիՈնք թէ Հայկ * Գատի անունով լէն կը Հաղորդեն թէ գայէեր երեւցած են շրջակայ Սպայակոյտը կը Հերքէ այն զրոյցները
Հաւաքուած Բ"ԷՈՐ գումարները պէտք է մնան գիւղերու մէջ յ 2300 Ֆրանսացիներ անձնատուր եղած են։
չէ
ԲԱ8ԱՐՃԱԿԱՊԷԱ ԱՆ2ԵՌՆՄ1»ԵԼԻ •. Ներելի ԻՈԱՆԻ կառավարութիւնը օրէնք մը Հրա տա - կաչինի ֆրանսական զօրքին թէ^Ա կ/Լ Հաշուեն
նոյն իսկ որ եւ է փոխառութիւն կամ վարկ՝ արեւէ քակեց ոքով պարտաւորիչ կրթութիւն կը Հաս - 82 Կ ազար տ
անոլնսվ՝) Հ տատ ո լի , 7 եւ 11 տարեկանէն սկսեաՀ : (ԼաււբերյՈՆ շարունակեսթիյ.(1ր կարդալ դ. էյ,շ
9.
Fonds A.R.A.M
սկսաւ Գեկտ, 24իԱ
(է. Շ. Տ»ւո» 376.286
17, 8Ա6 Օ&ատտատ - 1ԲՃ111Տ (136) Երեքշաբթի օր, 24 Գեկտեմբեբ տեղի ունեցաւ
« Լ ։ 008. 15-70 - €• 0. Ր– V*™, 1678-63 նորահաստատ Հան բա պետ ո ւթեան
1Ա որ Հո ւրգին
$սւր. 1000, 6ամս. 500, հ»""՛՛1՛– 300, ֆր–, Ար՛"""՛. 10 &դ. բացումը, Լիւքսէն պուր կի պալատին մէջ (նախկին
ծերակոյտ) ։ Ասով կբ սկսի Չորրորդ Հա՚նրապե -
01» I I ^շաետճւ 27 06Շ«ահ«տ 1946 Ուրբաթ 27 Դհկսւեմբհւ տ ո ւթեան Ա ամ մանրագրութեան գո բծադր ո ւթիւնը :
Աղդ* ժողովը եւ այս /ԱորՀւուբդը կը կազմեն զէը -
բանս այ ի նոր խո րՀրդարանը ;
՚ Տ Ա Ր ի ..... 18 ձտ&& 8՛ 4889– 1աբ շբջ^ն թի՝– 528 Խմբագիր՛ Շ– ՄԻ»Ա*1)Ա\> Ն ի ո ա ին կը նախագաՀ էբ Պ՛ Կասէ ,Օրանի ներ
կայացուցիչը, իբրեւ երիցագոյն ՛անդամ (80 տա -
րեկա՚ն է) * Ըլլալով նախկին ծերակուտական, Պ*
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ՕՐԸ ՕՐԻՆ Կասէ գնաՀատեց անոր կատարած գերը 65 տար -
ո ւան ընթացքին , երեսվւ* ժողովխն Հետ* «՛Բանի
քանի անգամներ ^ Գ . Հանրապետութեան ամէնէն
յա բ գիտցաւ,
ՏԱՐԻ ՄԸ ԵՒ&, ՏԺԳՈՏՆա❁, ԿԸ ՀԱՐՑՆԵԻ, ՐԱ88 • • • ծանր տադնապնե բուն ատեն , ծեբակո
վտանգուած
օգնութեան Հասն իլ, փրկելու Համար
նաւը։ 9** Հանրապետութեան \$որՀուրդը ծուռ
Ահաւասիկ աարի մը եւս ամ֊ղոի եւ միօրի - Բ՛արեկամ , ընթերցող , դէմդ ելլողը կը Հարցնէ շարժած պիտի չըլլայ, եթէ յիշէ անցեալին գա -
նակ : Եթէ չհաշուենք մէկ - երկու կազդուրիչ պա֊ ինչո^լ բան մը չգրուեցաւ թերթին մէջ կոմի - ւեբը։ Այո նոր ժոզովր պէտք է օգտակար գեր կա–
րագանե եւ ժամ ան ա վակի ց սլա ամ ո լիէ Լ ան ամ ե տաս վարդապետի ծ՛ննդեան 7$ամեակին առթիւ տ՛ա բէ իր խո բ Հ՛ո ւբ դնե ր ո ւն եւ խոբՀ բղածո ւթեան
նամ եհ՜ դէպքը, Հայրենադարձ * տրուահ– Համերգի մասին, ինչո°ւ ասկէ առաջ Հեղինակութիւնբ բերելով Ազգ ՚ ժողովին ; 10որՀր–
Տժգո յն ան ո ր Համ ար ո ր , Հայկական Ղ*ատը ալ բան մբ չգրե ցիք Հսյ յկանո յ շ Թորոսեանին եր– դականի այգ դերը կր Համապատասխանէ խորունկ
մնաց աուկաիս : գաՀանդէսին մասին : եւ մարդկային պէտքի մը » ;
Առածին Ա՝ եծ Պ ա ա եըադմի գին ա գա գա ր էն ի Պիտի պատասխ՛անես , պիտի բացատրես մէ - ՆախագաՀը օրինակներ յ ի Հրելով Հ ին Աթէնքի
Պեբիկլէս
վեր , ոչ մէկ ատեն այսքան ճիգ թափուած էր , կին միւսին թէ՝ դժուար է գտնել երաժշտական պատմ ո ւթ են էն , երբ Ղ՝եմ ոս թենէս մը , յ եզրա -
արժեցնելու Համար մեր սլաՀանիերշ։ Թէեւ թե քննադատ մ ը որ ընգՀ ան՚ո ւը տպաւորութենէ զատ մը այնքան փրկարար գեր կը կատարէին
ւերու բաժնուած , բայց եւ այնպէս Համազգային բան մը կարենար ըսել Հ կսւ ց ո ւց ՚ «Եթէ կհուզենք ոչ թէ դառնալ միայն
էր շարժում բ % *Լեբջը վերջը միօրինակ կը դառնայ քսան տա ց ո լացիկ Հա յելի մը , ա յլ ի րապէս խոբՀ ր դածո լ ֊
ԱշվսարՀի ամէնէն Հեռա լոր կէտին վյւայ իսկ, բի նոյն բաները կրկնեք այս կամ այն երգչուՀիին, թեան ժողով մը, պարտինք յաճախ բարձրանայ
չմնաց Հայկական Համրանք մբ որ ձայն չբարձրա երգիչին ,երգաՀանգէսին թողած տպաւորութեան , բանականութեան պայծառութեան, անոր զէերիշ -
ցնէր յանուն տարրական արդարութեան X Հեռա - խլած ծափերուն , ստացած փունջեր՛ուն մասին։ իւ ան ան շաՀա խնդրո ւթեան\առժամ ա պ էս լռեցնելով,
դիքն եր , աւղերձնեբ , յուշագիրներ , գրքոյկներ , Ա* էկբ չեղաւ , «Հ ա ս կց ոզ»նե ր էն ՛որ իր ստորա– մեր կո ւս ա կց ա կան Նա խ ա ս ի բ ո ւթ իւննե ր ը » %
ժողովնեբ ագգային թէ մի^ագգային , լման մէկ գբութեան տակ , անվերապաՀ երկու տող գրէր » Վերջացնելէ առաջ , մ եծա ր անք մը ուղղեց
տաբի իրար Հրմշտկեցին այս բոլորը*. ՊաՀանջներբ գնաՀ ատական կամ քննադատական , ուր կա ր են ա– զօր* տը Կ°լի եւ Ղ*իմադրական ճակատի ռազմիկ -
ձ ելա կեր սչոլեցան յաղթականներու լեղունեբավ ։ յի ր բուն արուեստին ն \ո լի ր ո ւա ծ , լո լք ջ մ տածում ներուն , ապա Հնդկա չին ի զինուորն, երուն Հ Այս
Զարնուեցան՝ բոլոր դուոները, Աոսկուա , Լ՚ոն - մը գտնել ; վերջին յայտարարւոթեան վրայ , աջակողմեան
տոն, Ուոշինկթրն , Փարիզ : Ա ինչեւ անգամ չինա յ-ո զովականներ ը \ոտքի ելան ,նո յն Հրաւէրը ուղղե
կան բ։ ( Հ9*յինւ*.ադռենբոուբեդցաւVՄ եծ) որ։ եւ Մ ի Հ՛՛էք թէ չ"ւնինք : ճիշդ է , քիչ են , բայց լով Համայնավարներուն , որոնք պաՀ մը վարանե
Ջան *.
է միքաղգային ժո - կան ջութակէ , դաշնակէ , երգէ կամ նուագախում լէ վերջ, կանգնեցան :
ապա
ղո՛ի ) Սան ւհրանչիսկոյէե մինչեւ Փաբիղ եւ բէ Հ ա ս կց ո զ , իրեն ց կարգին ս ո բվա ծ եւ ճիշդն ՛ու ՝*Հհ՛ Հանրապետութեան նախագաՀ ին ընտբոլ -
թիւնբ պիտի կատար ո լի Ամէնէն
Նիւ֊ Եորք ) մ/՛Լել"*– Համար միայն գլխաւորները։ սիսալը յ գէշն ու աղէ կը զանազանել գիտցողներ , Հաւան ական թեկնածուն յունուար 1 ճին : Վէնսան
Ե*– սակայն , կր սպասենք տակաւին * * * ս՛ակայն, ամէնքն ալ կը վարանին իրենց գիտցածը կը Համ արուի
Աաիպուած ենք սպասել, մինչեւ որ մարդիկ գրի առնել եւ տակն ալ ստորագբել : Օբիոլ ք Ազգ * ^՜ոԳո1Լէ՚ս նախագաՀը Լըն կեբվաբա -
կան , 62 տարեկան) է
յազողի ն լուծել, քակել ուրիշ աՀաւոբ թն ճուկ - Մ ան աւանդ Հիմա մարդիկ առ Հասարակ կը
ներ ։ Ս*ինչեւ –ռբ կարդը մեղի գայ : իս ո ւս ա փ ին , «գէշ մ արդ ՀյլՀ1Լալու» մ տ ա վա խո լ - Կռիւէւեդ կը շաաւԱսէկաիճ
ինչպէս ամենօբեայ կեանքի մէջ , քա գա քա - թեամբ ։ «ինչո^ւս պէտքը» ի պատուի է առաւել
կան - գի ւան ա գի տ ա կան ճակատ իւն վրա յ եւս ժդ ֊ քան երբեք * ՀԱդկաչիԱի Վկ
զո վուր գները Հարկադրուած են կարգի սպասել ։ Ըստ իս բանի չ ի ծառա յեր ա յ դ «ղգուշու -
Օրուան բառովդ «պոչ կապել» ; թի ւն ը» , ոչ միայն կը տուժէ մեր մշակոյթը այդ–
Հար իլբապատի կ աւե լի մ եծ ժո գո վո լր դն ե ր * զ ի ս ի նկատումներէ , այլեւ կը տուժէ Հանրային ՀԻ"Գ "ր անընդհատ կռուելէ վերէ\, ֆրանսա -
մատնուած են նոյն անտանելի կացութեան , բարոյականը, որ մաղի մը թելով կախ՚ուած է ար կան հրասայլերը եւ զինուորները յա^ոդեցան
սպասել եւ յուսալ ; դէն գտզթաշխարՀի այսպէս կոչուած մտքի մշակ վկէնասլէս գրաւել– (Լոնքէնի մայրաքաղաքը Հա–
Ս պասել եւ յուսալ ոչ թէ յօրանջելով , Հաքւա– ներու մ՛եծամասն ո ւթեան լամ բակէն : Ա՝ շա կնե* ր , եոյ% էէ^չւանւււա^ը պահակները չէնքէ շէնք խոյա -
չելաէ , բա զկա տ ա բ ած՛ ա զօթ ելո §է կամ անէծքներ որոնք քա ղ ա քա կան ո ւթ ի ւն խաղալով խաղալով , ցան , խորտակելու համար դիմադրութեան վերջին
սկսած են իրենց պուտ մ բ խելքին՝ Հետ ալ խաղա լ ։
տեղալով , այլ գո բծելով անընդՀատ եւ անվՀատ : ըոյները, մինչ հրասայլերը կը չընէին ամայի փո
ԱՕԱԻ
Տ աբատեւօ րէն արծաըծե լով , տար ահ ելով , Հետ՛ա ղնոցներուն մ է ^ ։ Հանոյի հարաւակողմը^ ֆրանսա
ղ Ա ե քու %
պնդելով մեր արիւնազանգ եւ արդար Ղ՝ատը : կան զօրամասեր յառա^ կը խաղան դէպի Հի՚-Է ,
1945 Մայիս 7ին է ,ոք–, Նիւ Եորքի մ է լ կազ - 300 մղոն հարաւ; Հեռագիր ը կ՚ըսէ թէ Հնղկաչինի
մ ուած յանձ՚նա թումբ մբ, Հայկ* Ղ՛ատի կոմիտէ Ամղհ ոդադանթխԱ բանակին միացաձ֊ ճափոնցիներ անձնասպան կ՚ըլ֊
Ա Խդա ղթո
այն որ Ղ՚աշնակցական կբ կոչուի առածիւն ան >յն. ե րբ ապւ սմ բները կբ նաՀանջեն ։ &ատեր\
լ ւ <- ւ Լ
գամ Ս ան *ե բան չիսկո Հի խոբՀ ր գաժ՛ ո զո վին նեբկա– Լ, » « ք ւ
յացուց կուռ յուշագիր մը ; ՊաՀա^ն^յԼ , Ներկա յ ալ սպաննուած են կռիւներու պաՀուն։ Կը կար ֊
Հա յաստ ան ին կցել թ բքաՀա յ Հողերը , Հտմ աձա յն ծուի թէ ճափոնցի սպաներ օգնած են ամըութիւն–
Ո*–իլս ին ի գծած սաՀմ աննե բուն : իյՄԲ «Սովետական Հայաստան»ի % ռ յ . 17|ի նեբբ կազմակերպելու Համար * ֆրանսական սպա -
Ուրիշներ աւելորդ, մինչեւ անգամ վնասակար, թիէ-Էն կ՚արաագրենք հետեւեալ տեղեկութիւնը , յակոյտին ղեկոյցը ^*՝լ\սէ թէ ապստամբները վար
կբ գտն էին ա յս ձեռնարկբ ; Բա յց , ամիս մ ր չան - իրե՛նց հայերէնով •— պետ օր էն սա ր քուած ականներ եւ թակարդներ կբէ
ցած՜ , 1945 Յունիս 4ին իրենց կարգին կբ զարնէին « Հայաստանի Կ ( ր ) Պ * Կենտկոմը քննարկեց գործածէին։ Հանոյի Հարաւակողմը, Նամ Տինի
նոյն դուոները, նոյն պաՀանջները դնելով : Եր ելան ի ՛Բա զսով ե սէի գործկոմի Ա՝ եիս՚անիկական մէջ ՛Ֆրանսացիները ղր աւե ցին քա զա քա պե տ ա բա
Երկրորդ յուշագրէին Հառաւելո ւթիւն»ն այն գոբծա բանում ա շիսաաող արատ սաՀմ ան ի ց վերա - նը , նամակատունբ եւ ոստիկանատունը ։ Ա՝եծ
էբ որ կբ փայլէբ թշուա՛ռ անգլեբէնով եւ դարձած Հա յեր ի ա շխա տ ան քա՛յին ՛ո Լ կեն ց աղային Հ րգեՀնԶեօրր– Լծաշգքելցէոա֊նԱնԳնչա՛մց°Բ ճաիմնբեարյ ո լ թաղեելրուն գէմդիէջ ։
«Հայրենասիրական» ելոյթով մբ — ֆաշական վիճակի վե րա բերեալ յա յ ա ա ր ար ո լ թի ւն ր ; Հնդկաչին; թերթերը կը գրեն թէ իրաւասութիւն
ներկայացնել Հ* $* Ղ՚աշնակցութիւնբ, յիսուն ազ Պարղւեց որ գործարանի դիրեկտոր հա\քկ (ր) ստացահ֊ է աւմ֊գնօրէն գործելու; Օգնական զօրք
դերս լ առ^եւ • • • Պի անգամ * Գիգոբեա՚նը անՀր՚աժեշտ պայման - ճամբայ հանուաՆ է հի* Ափրիկէէն, երկո.
Ն ո յ ն օրերուն ուրիշ յոլշագիբ մը կ՚ուղղուէր ներ չ ի ստեղծել ժամանակների նորմալ աշխատան վաշտ ալ օտար լեգէոնի զինուողներէն ։
Հինգ Ս՚եծերուն, Փարիզէն, նախաձեռնութեամբ քի Համար , չի ա պա Հ ո վե լ նոր իրեր թողաբկող ցե (7՝ովակալ տ^Արժանլիէօ , Հնդկաչինի ֆրանսա
Գաղթ* յ&ոբՀուրդի եւ Գաղթ* կեդբ * Տանձնա<ժո– խի ժամ՛անակին կազմ ա կեր պո ւմը որտեղ պէտք է կան մարզպանը, Ծնունդի առթիւ ճառ մը խօսե -
ղովի նախաղաՀնեըուն է աշխատէին վերադարձած Հայերը, ինչպէս նաեւ ցաւ Սայկոնի մէջ, պարզելով Հեըանսայի քաղաքա
Մնացեալը գիտէք։ հնացողները արթնցան։ կոպիտ , անՀոգի վերաբերմունք է ցուցաբերել նաւը կանութիւնը։ ԱՀաւասիկ Հիմնական մասերը*––
Փարիզի մէջ ալ Հապճեպով կազմուեցաւ ԹրքաՀայ ժամանած բանոլորների նկատմամբ։ «Ֆրանս* կառավար՛ութիւնը նախ եւ ՛առաջ կ՚ուսէ
Ղ՛ատի Տանձնաժողով մը* Լոնտոնի մէջ Հ* 0* Հայաստանի կ Լբ) Պ* կենգկոմը ա շի/ ա տ ան - պատասխանատուութեան Հ բաւիրել Հանո յի կա -
դ՛աշնակցութեան ներկա յա ցուցի չը փութաց գրկեք քից Հանեց գործարանի դիրեկտոր ընկեր *Լ * Գրի–, ռա վար ո ւթիւնը , բարեկարգութիւնը պաՀ պան ե լու
երկու յուշագիրներ , յանուն կուսակցութեան ։ Ե*~ գորեանին եւ նրան նկատ՛ողութիւն յայտարարեց եւ ազատօրէն կնքուած Համ՛աձայնութիւնները
շաբժումբ ծաւալեց ալ ամէն ուղղութեամբ : Ա՝ թս–֊. տ բառասահման ից վե րագարձած Հայերին ամէն ոլղղամտոլթեամ բ գործադրելու Համար։ Ֆրան
չեւ յետին գաղութը ։ կերպ օգնութիւն ցոյց տալու վերաբերեալ պար - սական կառավա բո ւթիւնը Հնգկաչինի ժողովուրդ
Ալ ս ա եզ՝ մ էկ տա րուան աշխատանքին պատ - ա իա յ ի ու կառավարութեան տիրեկտիվնեբը չկա ներու ներկայ վիճակին մէջ, տրամագիր չէ ա -
կերը չէ որ պիտի գծենք : (Հագեցինք պարզապէս տարելու Համար : ռանց պա յմանի եւ ամբո զէական անկախութիւն
արձանագրել ամ էն էն մխ ի թ ա բ ա կան իրոզոլթիլ^ Հայաստանի կ Լբ) Պ* Կենգկոմը մի ձաՐ<ք* շն ո րՀելոլ » ;
նը , բոլոր ձայները միացած է՛ին մէկ բանաձեւի կոն կրետ մ իջոց առումներ ձեռնարկեց գո րծարա ֊ ՚^՛ Պոոտոյի , Ա՚ուլէնի եւ Թուլուղի Հնգկաչի
վրայ ։ Այն ինչ որ յիշեցինք արդէն ։ նում յայտաբերուած թերութիւնները վերացնելու նի գազթականնճե ր բ ցո յցեբ կատարեց ին փողոց -
՛Ան շուշտ միեւնո յն բա՛նաձեւը պիտի մնա յ ու– Հ ամ ար » • նեբոլ մէջ, պաՀանջելով անկախութիւն շնոբՀել,
ղեց՚ո յցճ \ 947/՚5> ալ, բո լոր անոնց Համ ար որ գոր ետ կանչել ծովակալ տ^Արժանլիէօն եւ ֆրանսա -
ծելու կամք եւ ուժ ո ւնին։ ՑՈՒՐՏԸ ՄԵՂՄԱՑԱՒ Փարիզի մ է լ եւ կը կար. կան զօրքը։ Պոռտոյի ցոյցին կր մասնակցէին 1500
բան -
ինչ անաքլնկալներ ալ վերապաՀուած ըլլան , ծուի թէ աւելի պիտի մեղմանա յ։ Զմեռը նոյն Հ"գի ՛որոնք Հրաւիրեցին նաւաՀանգիստի Հնդկա–
կէս ճամբան պիտի չմնանք ։ Միացեալ ճակատ՝ սաստ կո ւթեամ բ կը շա ր ո ւն ա կո ւի գաւառի , մաս - ոլորները զօրք եւ ռազմանիւթ չբեռցնել թէ
Հնդ–
բաբո յապէս ։ Մ ի *Հ ա պատրաստ նիւթական տեսա նաւորասլէս լեռնային շրջաններուն մէջ՛. Կբընոպ - չփսի Համար ;
կէտով ։ (8իչեցնէիՈնք թէ Հայկ * Գատի անունով լէն կը Հաղորդեն թէ գայէեր երեւցած են շրջակայ Սպայակոյտը կը Հերքէ այն զրոյցները
Հաւաքուած Բ"ԷՈՐ գումարները պէտք է մնան գիւղերու մէջ յ 2300 Ֆրանսացիներ անձնատուր եղած են։
չէ
ԲԱ8ԱՐՃԱԿԱՊԷԱ ԱՆ2ԵՌՆՄ1»ԵԼԻ •. Ներելի ԻՈԱՆԻ կառավարութիւնը օրէնք մը Հրա տա - կաչինի ֆրանսական զօրքին թէ^Ա կ/Լ Հաշուեն
նոյն իսկ որ եւ է փոխառութիւն կամ վարկ՝ արեւէ քակեց ոքով պարտաւորիչ կրթութիւն կը Հաս - 82 Կ ազար տ
անոլնսվ՝) Հ տատ ո լի , 7 եւ 11 տարեկանէն սկսեաՀ : (ԼաււբերյՈՆ շարունակեսթիյ.(1ր կարդալ դ. էյ,շ
9.
Fonds A.R.A.M
