Page 260 - ARM_19-1946_04
P. 260
(1**4
Փաէիզի ՀայագիտակաԱ ղորդուած են ոստիկանական տեսչութեան եւ օրի ԳԻՐ* ՄԸ ԶՕՐ ՊԼ՚Տ՚Բ է ԳՈՎԵԼ
ր ր վերջացած ըլլալովդ
նական ձեւակե ր պոլ թ իւննե պիտի լծուէ օ—-
գործնա -
ՈւսումԱասխութհաԱց Հհդրոճ Ընկերակցութիւնը շուտով Համեստ գիրք մրն է այղ, բո ւս աճ ան ա չո ւ .
կան աչվսատանքնեբոլ *
Վար չութ իւն ը կազմ՛ուած է Հետեւեալ ձեւով * թեան փոքրիկ փորձ մ շ :
-—• նախտգաՀ ՝ Աբրա յ Լուի Մ արիէս , Հայագէտ , Բուսաբանութիւն ր մէկն է այն գի տ ո ւթիւննե.
Առածին Համաշխա րՀա յին պաաեբազմէն վերջ, 1ռՏէ1էԱէ Շծէհօ1ւզսՇ^ Հայերէնի ուսուցիչ, փոխ-նա– րէն, որոնք... գլռ֊խ քերել կուտան ազգային լե.
Փ արի զի մ էք կազմուած՜ էր Հա յագի ա ական Ընկե իսադաՀներ * ակադեմական (էընէ Կրուսէ , փրոֆ* զոլի վարդապետներուն :
րութիւն մր, Տօճեշ է1յ2Տ էնէԱ<–6Տ ձա16աՇ1ա6Տ անու Ա* Ջ աք է՛ր եան եւ ՀրանտԱ ամուէլ ։ Փոխ֊նախա - Վասնզի ամէնէն Հարուստ լեզուն սՀևգա.1 յա .
նով։ Նպատակն էր Հայկական մ շա կ ո յ թ շ ծ անս - գաՀներ են նաե֊ Հ . ԱաՀակ վըդ* ՏԷբ-Մովսէսեան՝ ճախ կ՚անճրկի , երբ Հարկ կ՝ԱԱաՏ ––եղՆել գիտա. .
թացնել Եւրոպացիներուն : որ կապ պիտի պաՀ է Վենետիկի Հայկական կաճա կան տարազներ–. Լեզուն պէտք է օ<եաուաձ ըլլա,
Ընկերութիւնը Հիմնեց պարբերաթերթ մը , ռին Հետ, եւ Օր* Աիբարփէ Տէ բ֊Նե բսէսեան , որ կամ ճոխ բառամթերքով, կամ նոր բառեր կեր .
ք^^ԱՇ <–6Տ ճէաձշՏ ճոՈ€Ո1€Ոռ6Տ, որուն մէչ Հայոց կապ պիտի պաՀէ Ամ եր ի կեւՀ ա յկա կան Մշակութա տելոլ Համար՝ քերականական մասնաւոր ճկունով
պատմութեան, գրականութեան ել գեղարուեստին յին Ընկերակցութեան Հետ : Անգամներ * Զ°Րա - թե ամ բ մ ը։
մասին շուրջ ո ւս ո ւմ%ա սի բութ իւննե ր եւ մասնա - վար էտ* Պբէմոն ՚, կրօնաւորներ Հ* Հ* Կբաֆէն, Հարուստ բուսաչխարՀ մբ ունինք (քԱ^շ) , ճոիս
գիտական յօդուածներ Հրատարակուեցան ։ Ընկե– Կրիւմէլ Մէրսիէ եւ Նաւաքետն ; Ընկերակցող բուսամթերք եւ քերականական սքանչելի ճկունու
րութեան նա խադւսՀն Էր յայտն Է բիւզանդագէտ թեւ ն բնգՀանւ ֊֊բ քաարր տ ուո զարա վարիչն է թիւն մր։ ԱյսուՀանղերձ գժոլար է պատրաստել
անղամնեբէն յէ չենք միֆ– ծանօթ
Շառլ Տիլ, վարչութեան Հայագէտ Պ * Ֆբէտէրիք Ֆէյտի ։ Պատուոյ Հայերէն բուսաբանական աչիս ատ ութ իւն մր, ո .
ազգային Համ բաւի արժանացած՜ լեզուագէտ Ան. նախագաՀներն են՝ Փօլ Պ ուայեէ , նախկին տնօրէն՛ րովՀետեւ գաւառէ գաւառ կր տարբերին բուսա .
թոլան Մէյեէն, հայագէտ Ֆրէտէրիք Մաքլէբը, Արեւելեան կենդան ի Լե զո ւն եր ո ւ վարժարանին , կան անուան-ակոչութիւններր, այնքան որ չոլա .
\Ֆէբտրնան Հէրոլտը եւ. Գաբրիէլ Աէյեէ՚Խ; Ասոնց Ար տա լա զգ արք* Աիւրմէեան եւ Պ՝ Ա* Ձօպան եան ։ բումի եւ չփոթութեան մատնուած են բուսաճանա–
կողքին պարբերաթերթին աշխատակցեցան նաեւ Համաձայն Ընկերակցութեան ծրագրին , որ չութեան փոբձերոլ Հեղինակները, (տես Ալիչանի
ուր ի չ սլատմ՛տգէտներ՝ ու. գիտնականներ , ինչպէս վաւերաց՛ուած է, Հայագիտական ուս ո ւմն աս ի բու— նամակը Տոքթ • 8 • Աբթինեանի ուղղեալ , ԹէԹգիկ ,
(իօղէֆ Լօրան , Հիւ-Է , Հ • Փուատըպար , զօր • Պրէ– թե անց զարկ տալու Համ ար գլխաւորաբար ֆրան 1914, եւ Նորայր Բիւզանգացիի խոստովանութիւ
մոն , ՚Բլէման Հիւար , Աաթորէզ, էպէրսոլթ^ Տիւ–– սացի արեւելագէտներու եւ Հայ գիտնա կա՚ննեբ ու նը՝ Ալիչանի գործին նուիրած իր քննական աչխա–
փոն-Ֆէյրիէ , Պէնվէնիսթ, Հ. Միւ֊իլտէրմանս եւն։ միջեւ գիտական Հ աղոբգա՚գրռւթիւններ պ՛իտի կա տանքին յառաչա բանին մէչ, Վիէննա, 1925) ֊. ՚
Հայերէն Աբմենակ Աագրզեան ,Գաւիթ Բէկ, Տոքթ. տարուին։ Ղ՚աստխօսոլթիւններ պիտի կազմակեր Այս չվւոթոլթենէն գուբս ելլելու Համար ,փոր.
Թորգոմեան, քՀասմաֆեան , Հ. Պէրպէրեան եւն՚ . : - պուին Հայաստանի պատմութեան ,ա շխա րՀ ագրո լ.- ձռահ են երեք միչոցներ , առաջինը՝ ԱԱաւգա -
Հայագիտա կան Ընկեր ութիւն ր \920էն մինչեւ թեան , գրականութեան եւ– գեղարուեստին վերտ– բանական , որ մ՛եծ յաջողութիւն չգտաւ , (կարելի
1933 բերոգ զանազան ն ի ւթե բ՛ու շուրջ ։ չէ ուրանալ^ սակայն, Նորայր Բիւզանգացիի կարգ
շարունակեց իր գոյութիւնը ա ուա ւե չ կամ նը– Հա յե րէն ա շիւ ա ր Հ ա բա ր լեզուի իրիկնա յին մը նուաճումները)։ Երկրորդ՝ բաղդատական,
ւազ կանոնաւսրութեամը։ Ո^ԱՇ -ՇՏ ԸէսԺշտ ^Ո16– գաս բն թ աք մր պիտի Հաստատուի , երկու դասա րուձ յաջողութիւն՛ը կախում ունի բուսական նկա
աՇՈԱՇտի Հ ա ւա քած՜ ոն՝ բա ղկա ց ած՜ 22 պրակներէ ՝ րանի ծրագրով եւ շաբաթական երկուական մամ րագրութեանց գրական եւ էհողովրղական նպաստ
ներկա յիս գիտական– աշխարՀ ին կողմ է փնտռուած՜ դա ս ա ւան դո ւթ ի ւն պիտ ի բլլա յ իւրաքան չիւր գա - ներուն կատարելութենէն , աՐԳ ) ո ՛ չ գրական
ել ղևաՀատուած Հրատաբակութեանց շարքին կը սա բան ի Համար։ Նաիսատե ս՚ուած է նաեւ գրաբա վկայոլթիւնները կատարեալ են, ո՛չ ալ ժողովր–
պա տ կան ի ։ րի դասընթացք մըն ալ Հաստատել , շաբաթը մէկ ղականն կար ագրո ւթի լեները՝ գիտական։ Այս եր -
Ըն կեր ո ւթ ե ան Հ իմն ա դիրն ե րէն ու վաՐՀու - մամ գա ս ա լանդո ւթեամբ ։ Հայերէնէ դասընթացք կու մեթոտներբ շատ վյորձուած են եւրոպական
թեան .ան գա մ՚ն ե բ էն՛ շատ եր մեռան վերքին 15 ներ բ բաց են ամէնուն առջեւ եւ բո լո բովին ձրի : լեզուձերու մէշՀ, մասնաւորաբար ճչգելոլ Համար
տա Ընկերակցութիւնբ պիտի Հրատարակէ պարբե Հին մատենագիրներու կողմէ յիչատակոլած բոյսե–
րիներու ընթացքին ։ ՀԼշ\Ա&ի ՛Լերջին թիկԱ խմբագ– րաթերթ մբ , որ՛ուն– անունը ս/ի տ ի ըլլա յ <Հ^0Ա^611շ ր՚ոլ ինքնութիւնը։ Բայց մասնագէտները, ինչպէս
բեց երիտասարդ Հայագէտ Միշէէ Ժ՚ոնվալ, որմին– I^6Vս6 Օ՚ԼնէսճշՏ ^ՈՈ6Ո1ԸՈՈ€Տ»։ Այս թերթին մէջ պի Տոքթ. իմպէր - Կոլբպէր՝ յունական Հին բուսա -
մինչեւ Հայաստան ճամբոբդո ւթ իւն մըն ալ կատա տի Հրատարակուին միայն գիտական , գրական նուններոլ նոլիրաօ֊ իր կարգ մր աչխատութեանց
րեց եւ որ կը խոստան՛ար արժանաւոր յաջորդն ըԼ– կամ պատմական իրական արժէք ներկա յացնոդ մէէ^, կը խոստովա՛նին –որ նման փորձերը անյաջո
չ ա լ բէտէ ր իք Ա աքչէրի : կարճատեւ Հիւանդութե յօդուածներ : քՍ մ բա գրութիւնը իրաւունք ունի մեր– ղութեան պիտի մտանուին անպայման՝ պարզ այն
նէ մբ Վերջ, այս իւ ս ս տ մնա լք. ց գիտնականն այ ան ժե լու ոեւէ յօգո ւած , որ բա լականա չափ գի տա -
կան կամ գրական արժանիք մը չի ներ կայաց նեռ, պատճառով որ բոյսեբը անուն կը փոխեն գարերու
դարձ րամն ուեցաւ մ եզմ է * Ան որ մ աՀ ո ւի Հա յա գի որ զուրկ է ան կողմնակալութենէ եւ ճշտութենէ եւ ընթացքին : Եւ գեռ չենք յիչեր գրական քմայքներ ,
տական (Ընկերութիւնն ալ իր մաՀկանացուն կնքեց։ կամ քաղաքական ձգտում մը կվարտայա քտէ ։ Թեր– որոնց Հեղինակներ բ Հէքեաթային բոյսերռւ ան՛ուն
Ա յն ո լՀ ետեւ, ա յլեւս ֊ոք ոք խօսեցաւ ու խո ք– թբ գրեթէ ամբող^չոլթեամ բ ֆրանսերէն լեզու ով ներ են չինած Հէքեաթային։ յատ կո ւթ իւննե ր վե -
Հեցաւ այգ Ընկերութեան՛ մասին։ Եւ սակայն Հայ պիտի խմբա գրուէ % • րագրելով ան՛ոնց; Մեր մէչ, նման Հէքեաթային
ժ ո զ ո վ ո ւբ գի քա գա քա կր թ ո ւթ ի ւնն ու գրական ո լ - Արգիլուած է որեւէ –դասախօսութիւն՛ կամ րոյս ի մը՝ գիկտամին նոլիրած իր աշիսատոլ -
թիւն բ օտա րին ճան չցնե լու Համ ար անդն ա Հ ա տ ե լի յօդուած , որ քաղաքականէ կամ դաւանական վի - թեամբ, Տոքթ. ՎաՀբամ ՛Թորգոմեան՛ ղո՚Հ գա ցած
ւ ծա ռայ ո ւթ ի ւննե բ կրնար մ ւս տ ո լցան ել ան՛իկա տա ճաբաՆոլթեանց դուռ կրնայ բանալ։ է ծիծաղելի ա>՚Տէւք10&է1ՕՈ։/ մը :
կաւնին եւ արմ– ան ի Լ\էբ ա ք՚չ "/ի՛ սի անփառո ւնակ Ընկերակցութեան անդամակցելու կբ Հրաւիր Բուսաճանաչոլթեան երրորդ եղանակն է բոյ–
փտխճանի մբ ։ ուին բոլոր Հայերը
անխտիր , քաջալերելու Համար սի մը Հայերէն յ-ոգովրդական անուն բ ճչգելէ ետ–
Հիմա որ ՀամաշվսարՀային /* • պատերազմ բ այս մեծապէս ազգօգուտ ձեռնարկը ել սատարե ՔԸ Բ"յսԸ 9ոյ9 տալ բուսագէտ Հեղինակութեան
վերջացա լ եւ Հա Հ մ ո դո վո լ,ր գը աւելի քան՛ եր՛բեք լու անոր ծախքեքուն յ որոնք կարեւոր • գումարի &Լգեչու Համար նաեւ լատինական ան՛ունը։
պէտք ունի իբ անցեալի բարձր մ շա կո յ թ բ ճանչց մը կբ յանգին ներկայ պայմաններուն մ էջ : Պար Այս եղանակը եւս չի լուծեր չփոթութիւնը, օրի
նելու Եւր՛ոպացիին ու Ամերիկացիին , ուրախալի բերաթերթի իւրաքանչիւր պրակի տպագրութիւնը նակ մը, Արմաչի մէչ լոլիկ կ՚անուանենք կարմրա
է դիտել որ վերջին մէկ տարուան ընթացքին եր պիտի աըժէ շուրջ 120.000 ֆրանք։ հատ պտուղ մը, որ կը Հասնի փուչերոլ վրայ ,
կու ըն կերա կցո ւթի ւննե ր կազմուեցան՝ նախկին Պարզ անդամներ բ կը վճարեն տարեկան 250 ադկէ ձիւթ կը Հանէ ինք։ Երբ լոլիկը ցոյց տամ
Հայագիտական Ընկերութեան Հետապնդած՜ նպա - ֆրանք, նուիրատու անդամներ ը՝ 1000 եւ բարե բուսագէտին , ինծի պիտի ըսէ անչոլչտ լատինա
տակները իրագործելու Համար ։՝Առաջինը Նիւ նոր բար անգամներ ը 5000 ֆրանք ։ կան անուն մը, բայց ես չեմ կրնար պնդել թէ լա
քի մէջ կազմուեցաւ ճաՇՈՇՑՈ ճոՈՏՈաՈ. Օւ1է1Մտ1 Ընկ երակ ցու թեան առաջին ձ եռն ա ր կը պիտի տինական այգ անունք կբ Համապատասխանէ իս
ՏՕՕաէւՕՈ (ԱմերիկելՀայկական Մշակութային Ըն - ըլլայ իր նախ ագա Հին՝՝ Աբբայ Լուի Ա* արի է ս՛է կոդ֊ կական լոլիկին, որ ոլրիչ եւ գրեթէ ամէն տեղ
կերտկց ութիւն^) անունով* Անդամներուն մէջ կան մ է դասախօսութիւն մ ը Հայ Ա շտկո յթի մ աս ին , սամար–Էս1, է ;
ամերիկացի յայտնի գիտնականներ ։ Ընկերակցու Սալ տր ժէոկրաֆիի մէջ, 21 Գեկտ* երկուշաբթի ԱյսուՀանղերձ չփոթոլթենէն գուբս ելլելու
թիւն բ ձեռնարկած է իր պարբերաթերթի Հրատա օր ժամր Յին։ Այս առաջին դասախօսութեան՛ ըն ո ՛Ր՛Ի չ միից չկայ այլեւս , եւ այդ ձեւն է ո՛ր կբ
վարիչն
րակութեան՝ Հ\աւ6ուՑո (Յւաւ՚էշւ՚ւ^ անունով* թացքին Ընկերակցութեան վարիչ Պ* Ֆէյաի ման– փորձեն, ներկայիս , Հայաստանի մէչ՛.
է ծանօթ գրագէտ կոստան՛ Զարեան ; Երկու թիւեր րամ ասն ոլթիւններ պիտի տա յ իրենց ծրագրին ու X
լո յս տեսան արդէն , լուրջ բովանդակս ւթեամբ ։ առաջադրութեանց մասին ։ Հայաստանի գիտնականները վերչեբս լծուած
Աշխատակիցներուն մէջ են բիւսէլէ ազատ Հա - Պարբերաբար ուրիշ գասախօսոլթ՚իլններ տեղի են Հիմնական աչիս ատ ա՛հ րի մբ , երեւան Հանել եւ
մտ լսարանի տնօրէն փր՛ոֆ* Հանրի կրէկուար, Օր* պիտի ունենան Հ տ յ մշակոյթի եւ պատմո ւթեան նկարագրել Հայ բուսաչխաբՀբ (է\օւշ) , գիտական
Աիրարփի Տէր-Նեսէսեան ։ մասին՝ մասնագէտ անձնաւորութեանց կոգմէ։ ձեւով ճչգել բոյսերոլն անունները։ Այդ նպատա
Փարիզի մէջ եւ ս ալս տարուան յունիսէն սկսեաք Ա յմմ էն պա արաս տութ ի ւնն եր կբ տեսնուին՝ կով՝ պատերազմին սկիզբը պատրաստեցին Հա -
նախապատրաստական մոգովն եր տեւյի ունեցան՝ պարբերաթերթի ա ռա ջին թի՚ւը լո յս ընծայելու յաաոա1ն|ի բուսակաւն քաբսւէսր, 1 9 4 1 ^ ՝ Արարատ.
վերակենդանացնելու Համար Հանգուցեալ Հա յա - Համ ար 1947/՛ առաջին ամիսնեբու •ընթացքին– • եան եւ Բոչարեան Հրատարակեցին Ր-Ոլսական բա.
գիտական Ընկեր ութիւն բ ։ Այս վերջնոյն վաբիչնե– (՚ւբաքանչիւր Հա յու վրա յ պարտականութիւն^ ոարան մը, Փրոֆ. Թոլմանեան ,ոյս ընծայեց Ա–
րր մեռած վԼԼ1աԼով 1 Հր գ է ա ռ ո լ է ր ք^է Է՚՚^Հ եղած են կը ծան բանայ օժանդակել այս ն որ ա կազմ Ընկե - բադածի մշակ՛ելի բոց սերը, Ա. Թախթազեան՝ Ե–
իր դիւանա թ ո լոթերը ։ Կ ար ելի չէ եղած որեւէ բա կց՛ո ւթեան , անդամ արձան ա դրուելով անոր եւ բեւանի Ֆլորան (մօտ 640 էշ) , Փրոֆ. Բագէլեան՝
Հետք գտնել % տարածել ան ո ր՛ Հ ր ա տ ա ր ա կո ւ թի ւնն եր ը ֆրան սա - Ր-Ոյսերի ֆ ի զ ի ո լ ո գ ի ս * , եւ վերջապէս Հրապարակ
Երկար վիճաբանս ւթ ի ւնն եր է վերջ *. ^արմ ա Ր կան շրջանաէլնեբոլ մէջ , լաւագոյնս ճանչցնելու Հանուեցան քանի մը գրքոյկներ դեղաբոյսերու
ն կ ա տ ո ւե ց ա լ նորակազմ ընկերակցութիւնը չկապեք Հ ամար Հայ ազգը մ եղ Հ իւր ընկա լող երկրի ժող՛ո մասին։ «ԽորՀ. Հայաստան», պատերազմէն ա-
ՏօՇւշէՇ ԼէսճշՏ Հ\ա16ո1շՈՈ€Տ^ Հետ, քանի որ ոք վուրդին : "ո՛ք , բազմաթիւ ո ւսումնասի ր ութ իւններ Հրատա
մ էկ տեղեկութիւն կարելի եղած է ճարել անոր ՀՐԱ՛Ն Տ-ԱԱՄհԻԷԼ րակեց բոյսերոլ մասին (թելատու , եթերատ՚ո՚ւ
Հաշէւներ՚ուն մասին։ Ասկէ զատ Հայագիտական բոյսեբոլ մասին, նռյնիսկ ձգախէլէ– տու՛ող բոյսե -
Ընկերութեան ծրագիր ը շատ սաՀմ անափակ է բ * բու մասին զորս նոր գտած Էին) , այդ րոլորր
գլխաւս ր գործն էր Հ րատա բա կութի ւնը իր պար ԱՏԱՏԱՆ՚Բ քաղեց Հրատարակեց նաեւ «5,ս/ռա^» : Երեւան՛ի
բերաթերթին , որ սեղմ շրջանակի մը մէջ միայն ֊^ Է չ Հիմն՛ուած Է Բուսաբանական ինստիտուտ մը ,
սպառում ունէր ։ Երբեմն ալ դասախօսս ւթ ի ւննե ր ԼԵԻՈՆ ՇԱՆԹԻ ԵՐԿԵՐԸ, երկրորգ Հատոր , "•֊Ր կ՝ ՛ո չի։ ատ ի բուսագէտ Աեփեթճեան , (՛որ կար
կըսաըյ>էբճ բոլո բովէն պա տ աՀ ա կան ձեւով ։ գեղարո ւեսա ական գլ; ո ւթի ֊ձներ 1 8 9 6 ֊ 1 9 0 4 ,(ՎեՐ. ծեմ Պո լիսէն գացած է Երեւան, Հանրապետու -
Հանգուցեալ Ֆրէտէրիք ՄաՔէէրէ աշակերտ - ժ|ւն. Դարձ, ԴերաԱանոՆոին , Եսի Մարդը, |լ . թեան ւածռաչէինՀ օրերուն) :բոԱյւսսա իբաննստիբտուտը(հշքպետաՈտԱա–)
ւա ս ա ա
ներէն Պ* Ֆբէաէրիք Ֆէյտին է որ նախաձեռնու - րիշի համար , ճամբոՆն վրայ ) ։ Պէյրութ , տսլ * Հա ւ ել շարունակ ա նի
գա լառն ե ր ր ՚
թիւնը ստանձնեց կազմ ե լ ո ւ նոր ընկերութիւնը, ճեմարանի, 1946, մենագիր Հատոր Հ շ ' 3 8 1 ^, սա շխարՀ ը ՚, գիտական արշաւախումբեր կը գրկէ
գործադրելով իր ուսուցչին կա ակր : Ա՝ ի՛ չէ լ Հիոն– *–քեղ տպագրութեամբ ։ Ղ*ինր՝ եօթը սուր * ոէկի * ւմնւ ՚սիրելո Համ ւ ՛յ Բ"
վալի մտՀէն վերջ, ՄաՔէէբ յանձնարարած էր Ֆ է յ ֊ ՍԻԵՏԵԱ8 ԵՐԿԻՐ, (վէպ), գրեց՝ Վ. Հա .
տիի՝ վերակենդանացնել Հա յադի տակտն Ընկերու Հագեան, Պէ,րութ, 1946, 345 էշ, գին 10 ս– ա&։ Նման աչխատոլթեան մը պտուղն է Ալեք -՝
կարապետեանի
թիւն ր։ սանդր Արարատեանի եւ Ռոլզան
Նոր րնկե >7Աէկցութե<;ն անունն Է Օշոէյ՚Ք (^՚ԼէսճշՏ ՀԱ8 ՕԳՆՈՒԹԵԱՆ ՄԻՈՒԹԵԱՆ, եռամ֊եո,, մէկ Համեստ գործը,— Հայաստանի ջրային ե լ ա –
^ՈՈՇՈւՇՈՈՇՏ <3շ ք՚ծՈՏ (Փարիզի Հայագիտական (\լ– պարբերաթերթ , (* • տա րի թիւ 1 , Հոկտ . 1946 : ոափնեայ բ ո յ ս ե բ ը ։ ԱՀաւասիկ այդ գիրքն է որ
ս ո ւմն ասի ր ոէ թետնց Կեզ բոն) , կազմ ուած I Տու Հասցէ /Հ. Ո. Տ. 0.ւաՈ6ւ–1Հ 212 Տէստւ-է Տէ. 8*էօո, պիտի ներկայացնեմ , ատոր մէչ ցոյց տալով աչ -
չիս \90\ի օրէնքին Համաձայն ։ \ք ր ա գի ր –կանոնա –ա»,–(Ս. Տ. ձ . ) ։ իւ ատ ան րի մեթոտ մը՝ գովեստի արժանի :
գիրք եւ վարչութեան անգամներու անունն եր ը Հա , Շ՛ ՆԱՐԳՈԻՆԻ
Fonds A.R.A.M
Փաէիզի ՀայագիտակաԱ ղորդուած են ոստիկանական տեսչութեան եւ օրի ԳԻՐ* ՄԸ ԶՕՐ ՊԼ՚Տ՚Բ է ԳՈՎԵԼ
ր ր վերջացած ըլլալովդ
նական ձեւակե ր պոլ թ իւննե պիտի լծուէ օ—-
գործնա -
ՈւսումԱասխութհաԱց Հհդրոճ Ընկերակցութիւնը շուտով Համեստ գիրք մրն է այղ, բո ւս աճ ան ա չո ւ .
կան աչվսատանքնեբոլ *
Վար չութ իւն ը կազմ՛ուած է Հետեւեալ ձեւով * թեան փոքրիկ փորձ մ շ :
-—• նախտգաՀ ՝ Աբրա յ Լուի Մ արիէս , Հայագէտ , Բուսաբանութիւն ր մէկն է այն գի տ ո ւթիւննե.
Առածին Համաշխա րՀա յին պաաեբազմէն վերջ, 1ռՏէ1էԱէ Շծէհօ1ւզսՇ^ Հայերէնի ուսուցիչ, փոխ-նա– րէն, որոնք... գլռ֊խ քերել կուտան ազգային լե.
Փ արի զի մ էք կազմուած՜ էր Հա յագի ա ական Ընկե իսադաՀներ * ակադեմական (էընէ Կրուսէ , փրոֆ* զոլի վարդապետներուն :
րութիւն մր, Տօճեշ է1յ2Տ էնէԱ<–6Տ ձա16աՇ1ա6Տ անու Ա* Ջ աք է՛ր եան եւ ՀրանտԱ ամուէլ ։ Փոխ֊նախա - Վասնզի ամէնէն Հարուստ լեզուն սՀևգա.1 յա .
նով։ Նպատակն էր Հայկական մ շա կ ո յ թ շ ծ անս - գաՀներ են նաե֊ Հ . ԱաՀակ վըդ* ՏԷբ-Մովսէսեան՝ ճախ կ՚անճրկի , երբ Հարկ կ՝ԱԱաՏ ––եղՆել գիտա. .
թացնել Եւրոպացիներուն : որ կապ պիտի պաՀ է Վենետիկի Հայկական կաճա կան տարազներ–. Լեզուն պէտք է օ<եաուաձ ըլլա,
Ընկերութիւնը Հիմնեց պարբերաթերթ մը , ռին Հետ, եւ Օր* Աիբարփէ Տէ բ֊Նե բսէսեան , որ կամ ճոխ բառամթերքով, կամ նոր բառեր կեր .
ք^^ԱՇ <–6Տ ճէաձշՏ ճոՈ€Ո1€Ոռ6Տ, որուն մէչ Հայոց կապ պիտի պաՀէ Ամ եր ի կեւՀ ա յկա կան Մշակութա տելոլ Համար՝ քերականական մասնաւոր ճկունով
պատմութեան, գրականութեան ել գեղարուեստին յին Ընկերակցութեան Հետ : Անգամներ * Զ°Րա - թե ամ բ մ ը։
մասին շուրջ ո ւս ո ւմ%ա սի բութ իւննե ր եւ մասնա - վար էտ* Պբէմոն ՚, կրօնաւորներ Հ* Հ* Կբաֆէն, Հարուստ բուսաչխարՀ մբ ունինք (քԱ^շ) , ճոիս
գիտական յօդուածներ Հրատարակուեցան ։ Ընկե– Կրիւմէլ Մէրսիէ եւ Նաւաքետն ; Ընկերակցող բուսամթերք եւ քերականական սքանչելի ճկունու
րութեան նա խադւսՀն Էր յայտն Է բիւզանդագէտ թեւ ն բնգՀանւ ֊֊բ քաարր տ ուո զարա վարիչն է թիւն մր։ ԱյսուՀանղերձ գժոլար է պատրաստել
անղամնեբէն յէ չենք միֆ– ծանօթ
Շառլ Տիլ, վարչութեան Հայագէտ Պ * Ֆբէտէրիք Ֆէյտի ։ Պատուոյ Հայերէն բուսաբանական աչիս ատ ութ իւն մր, ո .
ազգային Համ բաւի արժանացած՜ լեզուագէտ Ան. նախագաՀներն են՝ Փօլ Պ ուայեէ , նախկին տնօրէն՛ րովՀետեւ գաւառէ գաւառ կր տարբերին բուսա .
թոլան Մէյեէն, հայագէտ Ֆրէտէրիք Մաքլէբը, Արեւելեան կենդան ի Լե զո ւն եր ո ւ վարժարանին , կան անուան-ակոչութիւններր, այնքան որ չոլա .
\Ֆէբտրնան Հէրոլտը եւ. Գաբրիէլ Աէյեէ՚Խ; Ասոնց Ար տա լա զգ արք* Աիւրմէեան եւ Պ՝ Ա* Ձօպան եան ։ բումի եւ չփոթութեան մատնուած են բուսաճանա–
կողքին պարբերաթերթին աշխատակցեցան նաեւ Համաձայն Ընկերակցութեան ծրագրին , որ չութեան փոբձերոլ Հեղինակները, (տես Ալիչանի
ուր ի չ սլատմ՛տգէտներ՝ ու. գիտնականներ , ինչպէս վաւերաց՛ուած է, Հայագիտական ուս ո ւմն աս ի բու— նամակը Տոքթ • 8 • Աբթինեանի ուղղեալ , ԹէԹգիկ ,
(իօղէֆ Լօրան , Հիւ-Է , Հ • Փուատըպար , զօր • Պրէ– թե անց զարկ տալու Համ ար գլխաւորաբար ֆրան 1914, եւ Նորայր Բիւզանգացիի խոստովանութիւ
մոն , ՚Բլէման Հիւար , Աաթորէզ, էպէրսոլթ^ Տիւ–– սացի արեւելագէտներու եւ Հայ գիտնա կա՚ննեբ ու նը՝ Ալիչանի գործին նուիրած իր քննական աչխա–
փոն-Ֆէյրիէ , Պէնվէնիսթ, Հ. Միւ֊իլտէրմանս եւն։ միջեւ գիտական Հ աղոբգա՚գրռւթիւններ պ՛իտի կա տանքին յառաչա բանին մէչ, Վիէննա, 1925) ֊. ՚
Հայերէն Աբմենակ Աագրզեան ,Գաւիթ Բէկ, Տոքթ. տարուին։ Ղ՚աստխօսոլթիւններ պիտի կազմակեր Այս չվւոթոլթենէն գուբս ելլելու Համար ,փոր.
Թորգոմեան, քՀասմաֆեան , Հ. Պէրպէրեան եւն՚ . : - պուին Հայաստանի պատմութեան ,ա շխա րՀ ագրո լ.- ձռահ են երեք միչոցներ , առաջինը՝ ԱԱաւգա -
Հայագիտա կան Ընկեր ութիւն ր \920էն մինչեւ թեան , գրականութեան եւ– գեղարուեստին վերտ– բանական , որ մ՛եծ յաջողութիւն չգտաւ , (կարելի
1933 բերոգ զանազան ն ի ւթե բ՛ու շուրջ ։ չէ ուրանալ^ սակայն, Նորայր Բիւզանգացիի կարգ
շարունակեց իր գոյութիւնը ա ուա ւե չ կամ նը– Հա յե րէն ա շիւ ա ր Հ ա բա ր լեզուի իրիկնա յին մը նուաճումները)։ Երկրորդ՝ բաղդատական,
ւազ կանոնաւսրութեամը։ Ո^ԱՇ -ՇՏ ԸէսԺշտ ^Ո16– գաս բն թ աք մր պիտի Հաստատուի , երկու դասա րուձ յաջողութիւն՛ը կախում ունի բուսական նկա
աՇՈԱՇտի Հ ա ւա քած՜ ոն՝ բա ղկա ց ած՜ 22 պրակներէ ՝ րանի ծրագրով եւ շաբաթական երկուական մամ րագրութեանց գրական եւ էհողովրղական նպաստ
ներկա յիս գիտական– աշխարՀ ին կողմ է փնտռուած՜ դա ս ա ւան դո ւթ ի ւն պիտ ի բլլա յ իւրաքան չիւր գա - ներուն կատարելութենէն , աՐԳ ) ո ՛ չ գրական
ել ղևաՀատուած Հրատաբակութեանց շարքին կը սա բան ի Համար։ Նաիսատե ս՚ուած է նաեւ գրաբա վկայոլթիւնները կատարեալ են, ո՛չ ալ ժողովր–
պա տ կան ի ։ րի դասընթացք մըն ալ Հաստատել , շաբաթը մէկ ղականն կար ագրո ւթի լեները՝ գիտական։ Այս եր -
Ըն կեր ո ւթ ե ան Հ իմն ա դիրն ե րէն ու վաՐՀու - մամ գա ս ա լանդո ւթեամբ ։ Հայերէնէ դասընթացք կու մեթոտներբ շատ վյորձուած են եւրոպական
թեան .ան գա մ՚ն ե բ էն՛ շատ եր մեռան վերքին 15 ներ բ բաց են ամէնուն առջեւ եւ բո լո բովին ձրի : լեզուձերու մէշՀ, մասնաւորաբար ճչգելոլ Համար
տա Ընկերակցութիւնբ պիտի Հրատարակէ պարբե Հին մատենագիրներու կողմէ յիչատակոլած բոյսե–
րիներու ընթացքին ։ ՀԼշ\Ա&ի ՛Լերջին թիկԱ խմբագ– րաթերթ մբ , որ՛ուն– անունը ս/ի տ ի ըլլա յ <Հ^0Ա^611շ ր՚ոլ ինքնութիւնը։ Բայց մասնագէտները, ինչպէս
բեց երիտասարդ Հայագէտ Միշէէ Ժ՚ոնվալ, որմին– I^6Vս6 Օ՚ԼնէսճշՏ ^ՈՈ6Ո1ԸՈՈ€Տ»։ Այս թերթին մէջ պի Տոքթ. իմպէր - Կոլբպէր՝ յունական Հին բուսա -
մինչեւ Հայաստան ճամբոբդո ւթ իւն մըն ալ կատա տի Հրատարակուին միայն գիտական , գրական նուններոլ նոլիրաօ֊ իր կարգ մր աչխատութեանց
րեց եւ որ կը խոստան՛ար արժանաւոր յաջորդն ըԼ– կամ պատմական իրական արժէք ներկա յացնոդ մէէ^, կը խոստովա՛նին –որ նման փորձերը անյաջո
չ ա լ բէտէ ր իք Ա աքչէրի : կարճատեւ Հիւանդութե յօդուածներ : քՍ մ բա գրութիւնը իրաւունք ունի մեր– ղութեան պիտի մտանուին անպայման՝ պարզ այն
նէ մբ Վերջ, այս իւ ս ս տ մնա լք. ց գիտնականն այ ան ժե լու ոեւէ յօգո ւած , որ բա լականա չափ գի տա -
կան կամ գրական արժանիք մը չի ներ կայաց նեռ, պատճառով որ բոյսեբը անուն կը փոխեն գարերու
դարձ րամն ուեցաւ մ եզմ է * Ան որ մ աՀ ո ւի Հա յա գի որ զուրկ է ան կողմնակալութենէ եւ ճշտութենէ եւ ընթացքին : Եւ գեռ չենք յիչեր գրական քմայքներ ,
տական (Ընկերութիւնն ալ իր մաՀկանացուն կնքեց։ կամ քաղաքական ձգտում մը կվարտայա քտէ ։ Թեր– որոնց Հեղինակներ բ Հէքեաթային բոյսերռւ ան՛ուն
Ա յն ո լՀ ետեւ, ա յլեւս ֊ոք ոք խօսեցաւ ու խո ք– թբ գրեթէ ամբող^չոլթեամ բ ֆրանսերէն լեզու ով ներ են չինած Հէքեաթային։ յատ կո ւթ իւննե ր վե -
Հեցաւ այգ Ընկերութեան՛ մասին։ Եւ սակայն Հայ պիտի խմբա գրուէ % • րագրելով ան՛ոնց; Մեր մէչ, նման Հէքեաթային
ժ ո զ ո վ ո ւբ գի քա գա քա կր թ ո ւթ ի ւնն ու գրական ո լ - Արգիլուած է որեւէ –դասախօսութիւն՛ կամ րոյս ի մը՝ գիկտամին նոլիրած իր աշիսատոլ -
թիւն բ օտա րին ճան չցնե լու Համ ար անդն ա Հ ա տ ե լի յօդուած , որ քաղաքականէ կամ դաւանական վի - թեամբ, Տոքթ. ՎաՀբամ ՛Թորգոմեան՛ ղո՚Հ գա ցած
ւ ծա ռայ ո ւթ ի ւննե բ կրնար մ ւս տ ո լցան ել ան՛իկա տա ճաբաՆոլթեանց դուռ կրնայ բանալ։ է ծիծաղելի ա>՚Տէւք10&է1ՕՈ։/ մը :
կաւնին եւ արմ– ան ի Լ\էբ ա ք՚չ "/ի՛ սի անփառո ւնակ Ընկերակցութեան անդամակցելու կբ Հրաւիր Բուսաճանաչոլթեան երրորդ եղանակն է բոյ–
փտխճանի մբ ։ ուին բոլոր Հայերը
անխտիր , քաջալերելու Համար սի մը Հայերէն յ-ոգովրդական անուն բ ճչգելէ ետ–
Հիմա որ ՀամաշվսարՀային /* • պատերազմ բ այս մեծապէս ազգօգուտ ձեռնարկը ել սատարե ՔԸ Բ"յսԸ 9ոյ9 տալ բուսագէտ Հեղինակութեան
վերջացա լ եւ Հա Հ մ ո դո վո լ,ր գը աւելի քան՛ եր՛բեք լու անոր ծախքեքուն յ որոնք կարեւոր • գումարի &Լգեչու Համար նաեւ լատինական ան՛ունը։
պէտք ունի իբ անցեալի բարձր մ շա կո յ թ բ ճանչց մը կբ յանգին ներկայ պայմաններուն մ էջ : Պար Այս եղանակը եւս չի լուծեր չփոթութիւնը, օրի
նելու Եւր՛ոպացիին ու Ամերիկացիին , ուրախալի բերաթերթի իւրաքանչիւր պրակի տպագրութիւնը նակ մը, Արմաչի մէչ լոլիկ կ՚անուանենք կարմրա
է դիտել որ վերջին մէկ տարուան ընթացքին եր պիտի աըժէ շուրջ 120.000 ֆրանք։ հատ պտուղ մը, որ կը Հասնի փուչերոլ վրայ ,
կու ըն կերա կցո ւթի ւննե ր կազմուեցան՝ նախկին Պարզ անդամներ բ կը վճարեն տարեկան 250 ադկէ ձիւթ կը Հանէ ինք։ Երբ լոլիկը ցոյց տամ
Հայագիտական Ընկերութեան Հետապնդած՜ նպա - ֆրանք, նուիրատու անդամներ ը՝ 1000 եւ բարե բուսագէտին , ինծի պիտի ըսէ անչոլչտ լատինա
տակները իրագործելու Համար ։՝Առաջինը Նիւ նոր բար անգամներ ը 5000 ֆրանք ։ կան անուն մը, բայց ես չեմ կրնար պնդել թէ լա
քի մէջ կազմուեցաւ ճաՇՈՇՑՈ ճոՈՏՈաՈ. Օւ1է1Մտ1 Ընկ երակ ցու թեան առաջին ձ եռն ա ր կը պիտի տինական այգ անունք կբ Համապատասխանէ իս
ՏՕՕաէւՕՈ (ԱմերիկելՀայկական Մշակութային Ըն - ըլլայ իր նախ ագա Հին՝՝ Աբբայ Լուի Ա* արի է ս՛է կոդ֊ կական լոլիկին, որ ոլրիչ եւ գրեթէ ամէն տեղ
կերտկց ութիւն^) անունով* Անդամներուն մէջ կան մ է դասախօսութիւն մ ը Հայ Ա շտկո յթի մ աս ին , սամար–Էս1, է ;
ամերիկացի յայտնի գիտնականներ ։ Ընկերակցու Սալ տր ժէոկրաֆիի մէջ, 21 Գեկտ* երկուշաբթի ԱյսուՀանղերձ չփոթոլթենէն գուբս ելլելու
թիւն բ ձեռնարկած է իր պարբերաթերթի Հրատա օր ժամր Յին։ Այս առաջին դասախօսութեան՛ ըն ո ՛Ր՛Ի չ միից չկայ այլեւս , եւ այդ ձեւն է ո՛ր կբ
վարիչն
րակութեան՝ Հ\աւ6ուՑո (Յւաւ՚էշւ՚ւ^ անունով* թացքին Ընկերակցութեան վարիչ Պ* Ֆէյաի ման– փորձեն, ներկայիս , Հայաստանի մէչ՛.
է ծանօթ գրագէտ կոստան՛ Զարեան ; Երկու թիւեր րամ ասն ոլթիւններ պիտի տա յ իրենց ծրագրին ու X
լո յս տեսան արդէն , լուրջ բովանդակս ւթեամբ ։ առաջադրութեանց մասին ։ Հայաստանի գիտնականները վերչեբս լծուած
Աշխատակիցներուն մէջ են բիւսէլէ ազատ Հա - Պարբերաբար ուրիշ գասախօսոլթ՚իլններ տեղի են Հիմնական աչիս ատ ա՛հ րի մբ , երեւան Հանել եւ
մտ լսարանի տնօրէն փր՛ոֆ* Հանրի կրէկուար, Օր* պիտի ունենան Հ տ յ մշակոյթի եւ պատմո ւթեան նկարագրել Հայ բուսաչխաբՀբ (է\օւշ) , գիտական
Աիրարփի Տէր-Նեսէսեան ։ մասին՝ մասնագէտ անձնաւորութեանց կոգմէ։ ձեւով ճչգել բոյսերոլն անունները։ Այդ նպատա
Փարիզի մէջ եւ ս ալս տարուան յունիսէն սկսեաք Ա յմմ էն պա արաս տութ ի ւնն եր կբ տեսնուին՝ կով՝ պատերազմին սկիզբը պատրաստեցին Հա -
նախապատրաստական մոգովն եր տեւյի ունեցան՝ պարբերաթերթի ա ռա ջին թի՚ւը լո յս ընծայելու յաաոա1ն|ի բուսակաւն քաբսւէսր, 1 9 4 1 ^ ՝ Արարատ.
վերակենդանացնելու Համար Հանգուցեալ Հա յա - Համ ար 1947/՛ առաջին ամիսնեբու •ընթացքին– • եան եւ Բոչարեան Հրատարակեցին Ր-Ոլսական բա.
գիտական Ընկեր ութիւն բ ։ Այս վերջնոյն վաբիչնե– (՚ւբաքանչիւր Հա յու վրա յ պարտականութիւն^ ոարան մը, Փրոֆ. Թոլմանեան ,ոյս ընծայեց Ա–
րր մեռած վԼԼ1աԼով 1 Հր գ է ա ռ ո լ է ր ք^է Է՚՚^Հ եղած են կը ծան բանայ օժանդակել այս ն որ ա կազմ Ընկե - բադածի մշակ՛ելի բոց սերը, Ա. Թախթազեան՝ Ե–
իր դիւանա թ ո լոթերը ։ Կ ար ելի չէ եղած որեւէ բա կց՛ո ւթեան , անդամ արձան ա դրուելով անոր եւ բեւանի Ֆլորան (մօտ 640 էշ) , Փրոֆ. Բագէլեան՝
Հետք գտնել % տարածել ան ո ր՛ Հ ր ա տ ա ր ա կո ւ թի ւնն եր ը ֆրան սա - Ր-Ոյսերի ֆ ի զ ի ո լ ո գ ի ս * , եւ վերջապէս Հրապարակ
Երկար վիճաբանս ւթ ի ւնն եր է վերջ *. ^արմ ա Ր կան շրջանաէլնեբոլ մէջ , լաւագոյնս ճանչցնելու Հանուեցան քանի մը գրքոյկներ դեղաբոյսերու
ն կ ա տ ո ւե ց ա լ նորակազմ ընկերակցութիւնը չկապեք Հ ամար Հայ ազգը մ եղ Հ իւր ընկա լող երկրի ժող՛ո մասին։ «ԽորՀ. Հայաստան», պատերազմէն ա-
ՏօՇւշէՇ ԼէսճշՏ Հ\ա16ո1շՈՈ€Տ^ Հետ, քանի որ ոք վուրդին : "ո՛ք , բազմաթիւ ո ւսումնասի ր ութ իւններ Հրատա
մ էկ տեղեկութիւն կարելի եղած է ճարել անոր ՀՐԱ՛Ն Տ-ԱԱՄհԻԷԼ րակեց բոյսերոլ մասին (թելատու , եթերատ՚ո՚ւ
Հաշէւներ՚ուն մասին։ Ասկէ զատ Հայագիտական բոյսեբոլ մասին, նռյնիսկ ձգախէլէ– տու՛ող բոյսե -
Ընկերութեան ծրագիր ը շատ սաՀմ անափակ է բ * բու մասին զորս նոր գտած Էին) , այդ րոլորր
գլխաւս ր գործն էր Հ րատա բա կութի ւնը իր պար ԱՏԱՏԱՆ՚Բ քաղեց Հրատարակեց նաեւ «5,ս/ռա^» : Երեւան՛ի
բերաթերթին , որ սեղմ շրջանակի մը մէջ միայն ֊^ Է չ Հիմն՛ուած Է Բուսաբանական ինստիտուտ մը ,
սպառում ունէր ։ Երբեմն ալ դասախօսս ւթ ի ւննե ր ԼԵԻՈՆ ՇԱՆԹԻ ԵՐԿԵՐԸ, երկրորգ Հատոր , "•֊Ր կ՝ ՛ո չի։ ատ ի բուսագէտ Աեփեթճեան , (՛որ կար
կըսաըյ>էբճ բոլո բովէն պա տ աՀ ա կան ձեւով ։ գեղարո ւեսա ական գլ; ո ւթի ֊ձներ 1 8 9 6 ֊ 1 9 0 4 ,(ՎեՐ. ծեմ Պո լիսէն գացած է Երեւան, Հանրապետու -
Հանգուցեալ Ֆրէտէրիք ՄաՔէէրէ աշակերտ - ժ|ւն. Դարձ, ԴերաԱանոՆոին , Եսի Մարդը, |լ . թեան ւածռաչէինՀ օրերուն) :բոԱյւսսա իբաննստիբտուտը(հշքպետաՈտԱա–)
ւա ս ա ա
ներէն Պ* Ֆբէաէրիք Ֆէյտին է որ նախաձեռնու - րիշի համար , ճամբոՆն վրայ ) ։ Պէյրութ , տսլ * Հա ւ ել շարունակ ա նի
գա լառն ե ր ր ՚
թիւնը ստանձնեց կազմ ե լ ո ւ նոր ընկերութիւնը, ճեմարանի, 1946, մենագիր Հատոր Հ շ ' 3 8 1 ^, սա շխարՀ ը ՚, գիտական արշաւախումբեր կը գրկէ
գործադրելով իր ուսուցչին կա ակր : Ա՝ ի՛ չէ լ Հիոն– *–քեղ տպագրութեամբ ։ Ղ*ինր՝ եօթը սուր * ոէկի * ւմնւ ՚սիրելո Համ ւ ՛յ Բ"
վալի մտՀէն վերջ, ՄաՔէէբ յանձնարարած էր Ֆ է յ ֊ ՍԻԵՏԵԱ8 ԵՐԿԻՐ, (վէպ), գրեց՝ Վ. Հա .
տիի՝ վերակենդանացնել Հա յադի տակտն Ընկերու Հագեան, Պէ,րութ, 1946, 345 էշ, գին 10 ս– ա&։ Նման աչխատոլթեան մը պտուղն է Ալեք -՝
կարապետեանի
թիւն ր։ սանդր Արարատեանի եւ Ռոլզան
Նոր րնկե >7Աէկցութե<;ն անունն Է Օշոէյ՚Ք (^՚ԼէսճշՏ ՀԱ8 ՕԳՆՈՒԹԵԱՆ ՄԻՈՒԹԵԱՆ, եռամ֊եո,, մէկ Համեստ գործը,— Հայաստանի ջրային ե լ ա –
^ՈՈՇՈւՇՈՈՇՏ <3շ ք՚ծՈՏ (Փարիզի Հայագիտական (\լ– պարբերաթերթ , (* • տա րի թիւ 1 , Հոկտ . 1946 : ոափնեայ բ ո յ ս ե բ ը ։ ԱՀաւասիկ այդ գիրքն է որ
ս ո ւմն ասի ր ոէ թետնց Կեզ բոն) , կազմ ուած I Տու Հասցէ /Հ. Ո. Տ. 0.ւաՈ6ւ–1Հ 212 Տէստւ-է Տէ. 8*էօո, պիտի ներկայացնեմ , ատոր մէչ ցոյց տալով աչ -
չիս \90\ի օրէնքին Համաձայն ։ \ք ր ա գի ր –կանոնա –ա»,–(Ս. Տ. ձ . ) ։ իւ ատ ան րի մեթոտ մը՝ գովեստի արժանի :
գիրք եւ վարչութեան անգամներու անունն եր ը Հա , Շ՛ ՆԱՐԳՈԻՆԻ
Fonds A.R.A.M