Page 259 - ARM_19-1946_04
P. 259
Ն Ո Ւ ԴԱՀԼԻՃԻՆ ԿԱԶԾՈհԹԻԻՆՀ
& 4 / – * « \ / Գ , լ %,Ո Տ . Տ61Ո6 3 7 6 . 2 8 6
Ա^«շէէաքվյքօբոէւտ,ւ–. : ՏՕ֊1. աՏՃ,<\&ա^ ինչպէս Հյաղորգած էինք երէկ , Ազգ • ժողովը
17, &ս6 03ա6տատ - քճէԱՏ (13 ) 575 ձայնով նոր վարչապետ ընտրեց ՛Կ • Լէոն ՛Կլու
^ Լ ։ 008. 15-70 - €. Շ. Ր. ք յ Յ Ո Տ 1678-63 մը, ոը այգ ծանր պաշտօնը յանձ՚ե առաւ մեծ գր^՝~
Տ"–ր. 1 0 0 0 , 6ւ»մ՚ս. ՏՕՕ, հո-սւս՞ս. 3 0 0 , ֆր., Արաաս. 1 0 Տ»լ. ուարութեամըՀ ընկերվարական կուսակցութիւնը
իր թեկնածութիւնը գրաւ վերէդն պա Հոլն , անա -
Օւատոշհք 15 0«6ահք6 1946 Կիրակի 15 Դեկտեմբեր կւկալ մը սարքելով։
Նոր վար չա պետ ը 74 տարեկան է : Երբ Պ • Վէն
ԺԸ– ՏԱՐԻ - 18" ճոո.6 8 ° 4880-Նոր շրշան թիլ 519 Խմբագիր՝ & ՛ ՄԻՍԱ՝ք*ԵԱՆ ԴԻՆ՝ 4 ՓՐ սան Օրիոլ ՜պաշտօնապէս յանձնեց վա ր չա պե ա ա -
կան իրալասոլթիլնները , յանուն Ազգ • ժողովի ,
Լէոն Պ լուս՛ Ֆրանսայի կացութիւնը ներկա յա–
ցուց <(.գժուարին , թերեւս վտանգաւոր» : Խօսած
ատեն յայտնապէս
ՄԵՐ ԽՕՍ՚ԲԸ Խ. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ կ^երեւար յոգնութիւնը ;
Ազգ * ժողովի
Ե չ • օր ո լան ն ի ս ա,ին քո լէ ա ր կո ւ.-
•ԲԻԶ ՄԸ Ա Ւ Ե Լ Ի ՀԱՄԵՍՏ թեան մասնակցեցան՛ 590 երեսփոխաններ :. Եօթր
Եէզ կռոնԱկի, մասիԱ Հոգի սպիտակ քուէ տուած էին : Լէոն Պլում շա -
Հեցալ 5/5 ձայն 583 քուէներոլ վրայ։ ՍաՀմանա–
Աւքէն անգամ որ ՛չ ր ք՛ Հ կք՛ շարժենք, խօսելու. գրական մեծամասհ,ոլթ,իւնն է 310 քոլէ •
Համար /:/ • Հայասաանի գրական-գեդար.ու.եսաա - կւա՚ւնկ Հայււց, մոխիր կար քո թեւ-հրին՝ (յոր վարչապետը քոլէարկութենէն 15 վայր
Երբ չուեցիր,
վան կեանքի մասին, կլյ փորձենք գրական՛ կողմե– կեան վեր^ր սկսաւ խորՀրգակցիչ բոլոր Հոսանք -
Թրջուած էր քո աչք ր Հայոց արցունքներից ,
րր գիաել, անտեսելովդ շատ մր վրիպումներէ «Լաւ. Երբ չուեցիր, ներու ներկայացուցիչներուն Հետ, սկսելով Հա -
ւեն, ք որ լաւ ըլլայ Ասիր «Չե՛մ գայ էլ Հայաստան, մա՛հ է այնտեղ, մա յնավա ր Լ/. րէն : Այս վերջինները վճռած են բա
Աւե՛ր, աւա՛ր»
Եւ սակայն, ամէն օբ իրար կո Հրմշտկեն մէ ցարձակապէս ընգիմանալ «ազգային միաձայն ու -
Ահր երկրի պէս աւեր բոյնդ կարի թողիր
կը մ ի ւսէ ն վրգովԻչ այլանդակութիւնն եր ։ Ու չուեցիր : թիւն» կոչուած երկգիմութեան ՚ ուրիշ խօսքով,
Զա յն չՀանել պիտի նշանակէ ր մ ե զսա կիզ Ու չուեցիր, ուր գնացիր Հայոց վշտից, չեն ուզեր որ աչ ֊ ձախ իրար խառն ո լին , աղզ -
Դու դուրս չեկար ,
Հան դ\իս անա լ • Ուրիշ խօսքով՝ նո լիրա գործել ար– միութիւն կազմելու Համար ; իրենց ուզածն է՝ քա
Ամէն ջրում, ամէն հողում մի տարագիր
1Ա գագափվլւտրներ , նաիւապւա շար ո ւմնե ր, րւ Հայի տեսար, ղաքականութիւն մը որ Համախմբէ եւ միացնէ
սեր ու խոսքեր , որոնք Հետեւանք են անՀոգու - Ականջ դրիր մէկի հարցիւն, մէկին թալիր բանուորական եւ ժողովրդավար ուժերը : Ա՝որիս
ԱԼւպատասխան,
թեան, ծուլութեան , տգիտութեան ; թորէղ եւ քիաք Տիւքլօ յատկապէս ծանրացան այս
ԵԼ աշխարհում նրանց սման՝ քո բնի պէս
Մ ենք ան Հուն խանդաղատանքով կ^արձա Լա - Իոյն չտեսար։ կէտ ին վրա յ , նոր վար չա պե տ ին ունկնդրութեան
գրենք ին Է որ կը կատարուի ա յնտեգ : Ո*– մ իշա Եկար տեսար Հայաստանում ժայոի վրայ ատեն :
Վարդ է րացուել,
՛պատրաստ ենք նոր ո ւթիւն , բան , մինչեւ անգամ Պ * Լէոն Պ էում յետո յ լսեց արմ ա տ ա կան կա֊–
Եկար տեսար գարնան հովից՝ աէնգամ չոր ծաոյն
բա՛ ո սորվելու * Է կանաչել • սակցութեան Լէո-իօ) , ինչպէս եւ ժողովրդական եւ
Աենք սակար կո ւթեան չենք գներ ա յս Հայրե ԵԼ Թախանձից Աասիսն այ՛նքան թեք ուել Է , որ պաՀ պան ո ղա կան Հոսանքներու ներկա յաց ո լցիչնե
Արագն անցնէ,
նասիրական պարտականութիւնը ; րը ։ Ի ք՛առեկներ կը կարծեն թէ նոր գաՀ լիճը կազ
Ծուխ է ելնում ամէն տնից ու ամէն հալք
ք*տ յս , տարրական տրամ ա բան ո ւթ ի ւնր կը պա– իոյն է դարձել: մուած պիտի ըլլայ մինչեւ երեքշաբթի , եթէ ոք
Հանչէ ոբ իրենք ալ քիչ մը լայն բանան իրենց աւելի կանուխ % Նոր վարչապետին ծրագիրն է քա
աչքերը , քիչ մր յոգնութիւն կրեն , ԷՐ^րէ*" ^չ՛ ռաթեւ կառա վաք ութ իւն մ ր կազմ ել մ ասն ա կցո լ -
տեւելու Համ ար Հա յ կա կան Ար տ ա ս աՀ մ անի ստեղ թեամ բ ըն կեր վա բ ա կանն եր ո ւ , Համ ա յն ա վա րն ե ր ո ւ ,
ծագործական ճիգերուն * ժ ո զո վր դա կանն եր ո ւ եւ արմ ատականնե բու . թե -
թէեւ արմատախիլ եւ ցիրուցան , Հարիւրաւոր բեւս ներկայացուցիչներ առնէ նաեւ չափաւոր Հո
տարիներու վաստակ ունինք մենք ; սանքներէն ։ Ո՛՛լոր Հոսանքներն ալ քուէ տուին
Մ իա յն վերջին Հարիւր յիսուն տարիներու , եւ Լէոն Պլում՛ի , վարչապետ ո ւթեան Համ ար , բա յց
ամենավեր Փին՝ տարագրութեան 25 տարիներու անոր կազմած կառավարութեան ալ պիտի տա^ն ,
պատ կա/ւելի նուաճումնե րը պիտի կրնա յին բարե ա յս խնդի բ բ կախում ուն ի դո րծո ւն է ո ւթեան
լի կեսն ել ամէնէն ինքնաՀաւան ակադեմականը : Եկար մեգ մօտ, քո թելերին՝ պանդուխտների ծրագրէն ;
Վի՛շտը բերիր,
Թող –Հրալին ոչ իրենք, ոչ ալ իրենց ինքնակոչ Ազգ* ^՜ոոՈէԼԷ Եշ՛ օրուան նիստին մէչ, երբ
Նրանց կարօ՛տն հայրենիքի ու դարերի
ուղեկիցներն ու բա ր ե կա մնե բ ր , երբ սս յնքան* վր Ի՛ղձը բերիր , կուսակցապետներ ր էրե՚նց տեսակէ աներբ կբ
դովումով կը խօսւինք այս մասին : Եկար նորոգ բոյնդ, գտար ու չլո՜ւմ ես յայտնէին, Պ* էուիօ մասնաւոր տպէ ս շեշտեց * 1.
Բախտից հարբած,
Ո չ կո ւս ա կց ա կան իս\նդի ք ունինք այստեղ , ոչ Ոքր ան ս այ ի կացութիւնը անՀ բաժեշտ կը դարձնէ
Որ ժա՜մ աոաջ փրկես մահից, բերե՛՛ս հեոուից
*» ս§տուած ական , ոչ ալ քաղաքական : Ա՝ ե ր ամբող9 ՝թո ձագերին: աւ՚ձէ– միութեան գաՀ լիճի մը կազմութիւնը այնպի
մտաՀոգոլթիւնր , վւոխագարձ ճանաչում, լ՚րա - սի աշի/արՀի մը մէչ որ տակալին խաղաղած չ1է X
զարգացնել ճոխ ացն ել ո լ * ամ ար Ելմ տա կան կացութիւնը ա յնպիսի գժուարոլթ իւն–
կական ՄշաԿոյք^ր ներ կը ներկայացնէ որոնք չեն կրնար անտեսուել։
Եթէ մենք գրկուած ենք Արարատ ի շուքէն , 2, 0րո ւան այս ժամ ուն երբ Ղ*երմ ան ի ո յ ճակա -
կամ Աքաքսի եւ Հ ր աղդ ան ի լուսապայծառ , Հայրե Դնա/, կոո՚լյնկ, Հայոց դաշտից ծի՜լ տար կտցիդ՝ տագիբը պիտի վճռոլի , $)րանսան պէտք է ներկա
Պանդուխտներին,
նաշունչ ափեր էն , այդ չի նշանակեր թէ անապա յանա ք միացեալ ճակատով ։ (իողովր ծավւաՀարեց
Արարատի ձի՛ւն տար թ ե ւ ի դ , ջո՜ւր Արաքսից,
տէն եկեր ենք եւ Աառուցեալ ովկիանոս կ՚երթանք։ Պանդուխտներին, նախկին վարչապետր , երբ գիաեյ կուտար թէ պե
Ջ՝ի բաւեր քանի մը գիրք թղթատել, ափ մբ Ականջիդ մէջ՝ մեր ե՛րգն ուրախ , աչքերիդ մէջ՝ տս ւթ ի ւննեբ կան ԼԱնգլիա ել Ա * 1^ աՀ անգն եր ) փո
•Հրար ե յո յս^Հաւատափոխ ուսումնականներ ղատել , Ս՛եր լ ո ՚ յ ս ը նոր ,
Հիւր աս ի ր ե լ , եւ ապա րոնք աւելի տրամագիր են ներելու նախայարձակին
արձակել % յիմ ար –իմ աստուն վճիռներ Մի րուո հո՜ղ տար՝ ոտքիդ կպած՝ մեր տարագիր
Պանդուխտներին: քան օգնելու զոՀին՝ֆ։ (Հետոյ ուշադրութեան յան՛ձ
նեց ֆ րան սա կան գաղթավա յրեբոլ ծանր կաց ու -
թիւնը ։
Այգ ՐՈԷՈՐՐ է *Լ^՚Բ2.Ոյ հ.Ա. ծառայեն պարզապէս Լիոնի քաղաքապետք քրքրեց նաեւ մ ամ ուլի
կեղծ իքբ եւ մ ի չա
•մինակէն* այ վար կա վար ո ւթիւն ր զարգացնելու , ազատութեան խնդիրը , պաՀանչելով վեբաՀաստա–
կանութիւն
; իջեցնելով գիր* լեզու եւ գրա Դնա՛, շրջի՜ր երկրէ - երկիր ու ե՜տ դարձիր՝ ւո ե լ նախկին իրաւո լնքներ բ ,- ամէն ֆրանսացի
քնարո՜վ դաոնաս ,
Ա՝ ե ր մէչ, կուսակցութեան մը կեգր* կոմիտէ– կրնայ գրել ել Հրատարակել ինչ որ 1լ ուղէ , առանց
Երամիդ հե՛տ՝ եղբայրների՜ մեր տարագիր՝
ները չեն որ ուղեգիծ կբ պարտագրեն գրական ու— Բարո՜վ դաոնաս, նախապէս արտօնութիւնէ խնդրելու կառավաբոլ -
թենէն.
Դարձիր այնպէ՛ս,որ ո՛չ մի տեղ,ո՛չ մի պանդուխտ
թեան եւ արուեստի Համար : ^ՐՐ հ.Ա. թօսէսք . •Կբ կարծուի թէ ն ո բ վարչապետը արտաքին
փեգ չսպասի՛,
օրինակ , լեզուի իսաթտրումներու մասին , Ղ*աշ - նախարար, պիտի պաՀԷ Պ* Պիտօն, դատական նա–
նակցակ ան ն եր ու մեղքերն/ ալ չ են ք միստեր ։ Ես ք եգ զարի՛ր կոունկ չասի ու չլացի՛, իս ա ր ա բ ո ւթ ի ւն ը պիտի յանձնէ րն կե ր վա ր ա կան ի
ինչո^ւ ա յս դառն իսոքՀ ր գած ո ւթ ի ւնն ե ր ր • մը , փոխանակ ժողովրդականի , գաղթային նա ֊
Անցեալ կիրակի , ակնարկ մը նետելով Հայաս– Բարով դաոնաս։ ԳԷՈՐԳ ԷՄԻՆ խարար պիտի նշանակէ արմատական– մը , վա իւ ա -
տան\ի Սիրողներու Համագումարին վրայ* Ո\Ր տեւեց նակ Պ * Մութէի ^ընկերվարականի եւև * ։
Աեպտ. 25էն Հոկտ. \ , յիշեբ էինք էդ* թոփչեանի + Լէոն Պլում ծնած է Փարիզ, \&72ին : Ասպա
զեկուցում ր ՀձԱրտասաՀմ անեան մամ անակակից եԽգաղրի ռ ւ ս ճ գ ա Ա ա կ ռ ւ թ ի ւ ե ըւ րէզ նետուելէ վերչ, 1 9 0 4 ^ ժոռէսի Հետ կը Հիմ
Հայ գրականս ւթեան մ աս ին՝^ ։ էք լ յա յաներ է ինք նէր «Իւմանիթէ»ն : 1919/4՛ երեսփոխան ընտրոլե–
վճիռներ , որոնք իսկապէս ախուր գաղափար մը ցաւ ,
կազմել կուտային զեկուցանողին Հմտութեան ,դա Հ • Բ • Ը • Միսւր֊եաճ դիւանէն մեգ կը հազոր. 1920/4 դարձաւ տ նօրէն Վը Փոփիւլէռ^ի ,
տողութեան եւ ճաշակին Վըայ ՚ դեն թէ՛ Իսի լէ Մուլինոյի ներգաղթի Հ ան գան ակի չ 1936/& վարչապետ Տ՚ողովրգ– ճակատի կառա -
ԱՀաւասիկ ապացոյց մր եւս, նւ1 յնքան պատ– յանձն ա խո ւմրր շնորՀա կա լութեամ ր ստացած եւ վարութեան , որ ընկերային լայն բարենորոգում -
կե ր ա ղա ր գ • անմ՛իգապէս 8&ՈզԱ6 1V^Օ^Տ^^Ո յանձնաձ– է կէս միլիոն ներ Հաստատեց ^վճարովի արձակուրգ եւն*՝) :
— «Անհրաժեշտ Է Թշել որ յատկապէս պատ . ֆրանք, ի նպաստ ներգագթին։ Հանգան ակո ւթ իւ- 1940/5*՛ արգելափակս լելով գատի քաչոլեցաւ Վի -
՛մ՛ական ր-եմայով գրուած գեղաբ՚ուեստական եր - նէ կր շարոլնակուի ^օրինակելի թավւով : շիի կառավարութեան կողմէ : 1945/5/ ազատեցաւ
կերում շատ աւելի ցայտուն կերպով է արտայայտ Լիոնի մէշ՝ այգ առթիւ տրուած թէյասեղանի Գաշնակիցներուն մի^ոցաւ : Այս տարաւան սկիզբր
արք՛ , 730
ուիլ նացիո՛նալիստական գաղափարախօսուլՅփւնըՏ մ/Լ, որուն նախագաՀած է Արտաւաղգ կատար ուած Ուոշինկթրն ղրկուեցաւ իբրեւ արտակարգ գեսպան
եւ բուրժուական ււէակցիոն պատմագբոլթ-եան ա. Հագար ֆրանքի արձանագրութիւն, մր եւ յաԳողեցալ մեծ վարկեր ապաՀովելՀ
րատաւոր սկզբունքները : Ազգայ՛նական գրողները է ի նպաստ ներգագթին : ՛ՀՀ Երէկ գրած էինք թէ զանազան կրճատում -
(Շանր–, Ահարոնեան, Օշական, Համաստեղ) ի. Կ՝իմանանք թէ ՖրանսաՀայ գաղութին Հան - ներ պիտի կատարուին , իբրեւ Հետեւանք ածուխի
գսնակոլթիւնլլ արգէն Հասած է 4ուկէս միլիոն
դէալականաց՚նում են պատմական անցեալը . այս՛ ֆյանքի : տագնապին : Թերթեր ր կը գրեն թէ չլուրն ալ բաժ
դարձնում մարդկային գոյութեան բացարձակ չա. նեչափի պիտի վերածուի Փարիզի մէչ1, նկատելով
փան|իշ՝ ժխտելով ապագայի որեւէ հեոանկար» : ՆԵՐԳԱՂԹԻ ՇՐՋԱՆԱՅԻՆ ԵՒ ՏԵ՚ԼԱԿԱՆ որ կարելի չէ նորոգել մաշած խողովակներր :
Հարցուցէք թէ կաբգացե^բ են։ ԿՈՄԻՏԷՆԵՐՈՒ ՈՒՇԱԳՐՈՒԹԵԱՆ րուն վրայ պէտք է անպայման գրուած է լ լ ա յ անոր
Ամենագէտ գրադատ ին Համար խե զկա ա ա կո ւ— ԽԱԲ— Ներգաղթի Կեդր– կոմիտէն կը հա . ծննդեան տարին՛, ամիսը եւ օրը, եթէ նոյնիսկ իր
թիւն է Կ * ՉԼաքեանի վերջին վէպն ա Հ * «Նաւը լե֊. դպգէ– ինքնութեան թուղթե՛րուն մէէ՝ կը պակսին այդ
քան վրայֆ : կարգ մբ շրջանն երէ մեզ կը Հա սնին ներ գաղ ճշգռւմնեբը, Հարկաւոր է որ որոշուած ըլլան
Հարկ եղաւ 25 տարի սպասել , մինչեւ ոբ բա– թողներ ու ձեւաւորո լած գործերը որոնց շաաեբոլն ներգաղթի արձանագրութեանց թուղթեր ո ւն վրա յ :
րեՀ աճեցան կարդաք >ոլ փառաբանել թաֆֆին , Աի - մ ԷԼ ենթականեր ու ծննդեան օրն ու ամիսը &Րշ– Կր խնգրենք մեր կոմիտէնեբէն նկատի ունենա/
ամանթօն , Վարուժանը , Ա եւակր , $Հօ Հ բ ա պ բ եւն ։ գոկձէծ չեն : Այգաիսի գոր°՜երր չքիւ չեն կրնար ուրեմն այս պարագան՛, ստուգման ենթարկել բո
Պա յմ ա*ն է ո բ երկրորդ Ղ^ամեակ մբ սպա– նկսևաուիլ եւ ետ կը վե ր ա դարձ ո լին ; լոր թղթածրարները եւ լրացումը կատարելէ վերք
սեձւք , որպէսզի բաբեՀաճին մնացեալն ալ ճանչնաք ի ւ.ր տքան չի ւր բ ներգաղթողի | Հաբցարաննե - միայն ուղարկել կեդրոնիս :
ու դնաՀատեւ * * • 4*ա •
Fonds A.R.A.M
& 4 / – * « \ / Գ , լ %,Ո Տ . Տ61Ո6 3 7 6 . 2 8 6
Ա^«շէէաքվյքօբոէւտ,ւ–. : ՏՕ֊1. աՏՃ,<\&ա^ ինչպէս Հյաղորգած էինք երէկ , Ազգ • ժողովը
17, &ս6 03ա6տատ - քճէԱՏ (13 ) 575 ձայնով նոր վարչապետ ընտրեց ՛Կ • Լէոն ՛Կլու
^ Լ ։ 008. 15-70 - €. Շ. Ր. ք յ Յ Ո Տ 1678-63 մը, ոը այգ ծանր պաշտօնը յանձ՚ե առաւ մեծ գր^՝~
Տ"–ր. 1 0 0 0 , 6ւ»մ՚ս. ՏՕՕ, հո-սւս՞ս. 3 0 0 , ֆր., Արաաս. 1 0 Տ»լ. ուարութեամըՀ ընկերվարական կուսակցութիւնը
իր թեկնածութիւնը գրաւ վերէդն պա Հոլն , անա -
Օւատոշհք 15 0«6ահք6 1946 Կիրակի 15 Դեկտեմբեր կւկալ մը սարքելով։
Նոր վար չա պետ ը 74 տարեկան է : Երբ Պ • Վէն
ԺԸ– ՏԱՐԻ - 18" ճոո.6 8 ° 4880-Նոր շրշան թիլ 519 Խմբագիր՝ & ՛ ՄԻՍԱ՝ք*ԵԱՆ ԴԻՆ՝ 4 ՓՐ սան Օրիոլ ՜պաշտօնապէս յանձնեց վա ր չա պե ա ա -
կան իրալասոլթիլնները , յանուն Ազգ • ժողովի ,
Լէոն Պ լուս՛ Ֆրանսայի կացութիւնը ներկա յա–
ցուց <(.գժուարին , թերեւս վտանգաւոր» : Խօսած
ատեն յայտնապէս
ՄԵՐ ԽՕՍ՚ԲԸ Խ. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ կ^երեւար յոգնութիւնը ;
Ազգ * ժողովի
Ե չ • օր ո լան ն ի ս ա,ին քո լէ ա ր կո ւ.-
•ԲԻԶ ՄԸ Ա Ւ Ե Լ Ի ՀԱՄԵՍՏ թեան մասնակցեցան՛ 590 երեսփոխաններ :. Եօթր
Եէզ կռոնԱկի, մասիԱ Հոգի սպիտակ քուէ տուած էին : Լէոն Պլում շա -
Հեցալ 5/5 ձայն 583 քուէներոլ վրայ։ ՍաՀմանա–
Աւքէն անգամ որ ՛չ ր ք՛ Հ կք՛ շարժենք, խօսելու. գրական մեծամասհ,ոլթ,իւնն է 310 քոլէ •
Համար /:/ • Հայասաանի գրական-գեդար.ու.եսաա - կւա՚ւնկ Հայււց, մոխիր կար քո թեւ-հրին՝ (յոր վարչապետը քոլէարկութենէն 15 վայր
Երբ չուեցիր,
վան կեանքի մասին, կլյ փորձենք գրական՛ կողմե– կեան վեր^ր սկսաւ խորՀրգակցիչ բոլոր Հոսանք -
Թրջուած էր քո աչք ր Հայոց արցունքներից ,
րր գիաել, անտեսելովդ շատ մր վրիպումներէ «Լաւ. Երբ չուեցիր, ներու ներկայացուցիչներուն Հետ, սկսելով Հա -
ւեն, ք որ լաւ ըլլայ Ասիր «Չե՛մ գայ էլ Հայաստան, մա՛հ է այնտեղ, մա յնավա ր Լ/. րէն : Այս վերջինները վճռած են բա
Աւե՛ր, աւա՛ր»
Եւ սակայն, ամէն օբ իրար կո Հրմշտկեն մէ ցարձակապէս ընգիմանալ «ազգային միաձայն ու -
Ահր երկրի պէս աւեր բոյնդ կարի թողիր
կը մ ի ւսէ ն վրգովԻչ այլանդակութիւնն եր ։ Ու չուեցիր : թիւն» կոչուած երկգիմութեան ՚ ուրիշ խօսքով,
Զա յն չՀանել պիտի նշանակէ ր մ ե զսա կիզ Ու չուեցիր, ուր գնացիր Հայոց վշտից, չեն ուզեր որ աչ ֊ ձախ իրար խառն ո լին , աղզ -
Դու դուրս չեկար ,
Հան դ\իս անա լ • Ուրիշ խօսքով՝ նո լիրա գործել ար– միութիւն կազմելու Համար ; իրենց ուզածն է՝ քա
Ամէն ջրում, ամէն հողում մի տարագիր
1Ա գագափվլւտրներ , նաիւապւա շար ո ւմնե ր, րւ Հայի տեսար, ղաքականութիւն մը որ Համախմբէ եւ միացնէ
սեր ու խոսքեր , որոնք Հետեւանք են անՀոգու - Ականջ դրիր մէկի հարցիւն, մէկին թալիր բանուորական եւ ժողովրդավար ուժերը : Ա՝որիս
ԱԼւպատասխան,
թեան, ծուլութեան , տգիտութեան ; թորէղ եւ քիաք Տիւքլօ յատկապէս ծանրացան այս
ԵԼ աշխարհում նրանց սման՝ քո բնի պէս
Մ ենք ան Հուն խանդաղատանքով կ^արձա Լա - Իոյն չտեսար։ կէտ ին վրա յ , նոր վար չա պե տ ին ունկնդրութեան
գրենք ին Է որ կը կատարուի ա յնտեգ : Ո*– մ իշա Եկար տեսար Հայաստանում ժայոի վրայ ատեն :
Վարդ է րացուել,
՛պատրաստ ենք նոր ո ւթիւն , բան , մինչեւ անգամ Պ * Լէոն Պ էում յետո յ լսեց արմ ա տ ա կան կա֊–
Եկար տեսար գարնան հովից՝ աէնգամ չոր ծաոյն
բա՛ ո սորվելու * Է կանաչել • սակցութեան Լէո-իօ) , ինչպէս եւ ժողովրդական եւ
Աենք սակար կո ւթեան չենք գներ ա յս Հայրե ԵԼ Թախանձից Աասիսն այ՛նքան թեք ուել Է , որ պաՀ պան ո ղա կան Հոսանքներու ներկա յաց ո լցիչնե
Արագն անցնէ,
նասիրական պարտականութիւնը ; րը ։ Ի ք՛առեկներ կը կարծեն թէ նոր գաՀ լիճը կազ
Ծուխ է ելնում ամէն տնից ու ամէն հալք
ք*տ յս , տարրական տրամ ա բան ո ւթ ի ւնր կը պա– իոյն է դարձել: մուած պիտի ըլլայ մինչեւ երեքշաբթի , եթէ ոք
Հանչէ ոբ իրենք ալ քիչ մը լայն բանան իրենց աւելի կանուխ % Նոր վարչապետին ծրագիրն է քա
աչքերը , քիչ մր յոգնութիւն կրեն , ԷՐ^րէ*" ^չ՛ ռաթեւ կառա վաք ութ իւն մ ր կազմ ել մ ասն ա կցո լ -
տեւելու Համ ար Հա յ կա կան Ար տ ա ս աՀ մ անի ստեղ թեամ բ ըն կեր վա բ ա կանն եր ո ւ , Համ ա յն ա վա րն ե ր ո ւ ,
ծագործական ճիգերուն * ժ ո զո վր դա կանն եր ո ւ եւ արմ ատականնե բու . թե -
թէեւ արմատախիլ եւ ցիրուցան , Հարիւրաւոր բեւս ներկայացուցիչներ առնէ նաեւ չափաւոր Հո
տարիներու վաստակ ունինք մենք ; սանքներէն ։ Ո՛՛լոր Հոսանքներն ալ քուէ տուին
Մ իա յն վերջին Հարիւր յիսուն տարիներու , եւ Լէոն Պլում՛ի , վարչապետ ո ւթեան Համ ար , բա յց
ամենավեր Փին՝ տարագրութեան 25 տարիներու անոր կազմած կառավարութեան ալ պիտի տա^ն ,
պատ կա/ւելի նուաճումնե րը պիտի կրնա յին բարե ա յս խնդի բ բ կախում ուն ի դո րծո ւն է ո ւթեան
լի կեսն ել ամէնէն ինքնաՀաւան ակադեմականը : Եկար մեգ մօտ, քո թելերին՝ պանդուխտների ծրագրէն ;
Վի՛շտը բերիր,
Թող –Հրալին ոչ իրենք, ոչ ալ իրենց ինքնակոչ Ազգ* ^՜ոոՈէԼԷ Եշ՛ օրուան նիստին մէչ, երբ
Նրանց կարօ՛տն հայրենիքի ու դարերի
ուղեկիցներն ու բա ր ե կա մնե բ ր , երբ սս յնքան* վր Ի՛ղձը բերիր , կուսակցապետներ ր էրե՚նց տեսակէ աներբ կբ
դովումով կը խօսւինք այս մասին : Եկար նորոգ բոյնդ, գտար ու չլո՜ւմ ես յայտնէին, Պ* էուիօ մասնաւոր տպէ ս շեշտեց * 1.
Բախտից հարբած,
Ո չ կո ւս ա կց ա կան իս\նդի ք ունինք այստեղ , ոչ Ոքր ան ս այ ի կացութիւնը անՀ բաժեշտ կը դարձնէ
Որ ժա՜մ աոաջ փրկես մահից, բերե՛՛ս հեոուից
*» ս§տուած ական , ոչ ալ քաղաքական : Ա՝ ե ր ամբող9 ՝թո ձագերին: աւ՚ձէ– միութեան գաՀ լիճի մը կազմութիւնը այնպի
մտաՀոգոլթիւնր , վւոխագարձ ճանաչում, լ՚րա - սի աշի/արՀի մը մէչ որ տակալին խաղաղած չ1է X
զարգացնել ճոխ ացն ել ո լ * ամ ար Ելմ տա կան կացութիւնը ա յնպիսի գժուարոլթ իւն–
կական ՄշաԿոյք^ր ներ կը ներկայացնէ որոնք չեն կրնար անտեսուել։
Եթէ մենք գրկուած ենք Արարատ ի շուքէն , 2, 0րո ւան այս ժամ ուն երբ Ղ*երմ ան ի ո յ ճակա -
կամ Աքաքսի եւ Հ ր աղդ ան ի լուսապայծառ , Հայրե Դնա/, կոո՚լյնկ, Հայոց դաշտից ծի՜լ տար կտցիդ՝ տագիբը պիտի վճռոլի , $)րանսան պէտք է ներկա
Պանդուխտներին,
նաշունչ ափեր էն , այդ չի նշանակեր թէ անապա յանա ք միացեալ ճակատով ։ (իողովր ծավւաՀարեց
Արարատի ձի՛ւն տար թ ե ւ ի դ , ջո՜ւր Արաքսից,
տէն եկեր ենք եւ Աառուցեալ ովկիանոս կ՚երթանք։ Պանդուխտներին, նախկին վարչապետր , երբ գիաեյ կուտար թէ պե
Ջ՝ի բաւեր քանի մը գիրք թղթատել, ափ մբ Ականջիդ մէջ՝ մեր ե՛րգն ուրախ , աչքերիդ մէջ՝ տս ւթ ի ւննեբ կան ԼԱնգլիա ել Ա * 1^ աՀ անգն եր ) փո
•Հրար ե յո յս^Հաւատափոխ ուսումնականներ ղատել , Ս՛եր լ ո ՚ յ ս ը նոր ,
Հիւր աս ի ր ե լ , եւ ապա րոնք աւելի տրամագիր են ներելու նախայարձակին
արձակել % յիմ ար –իմ աստուն վճիռներ Մի րուո հո՜ղ տար՝ ոտքիդ կպած՝ մեր տարագիր
Պանդուխտներին: քան օգնելու զոՀին՝ֆ։ (Հետոյ ուշադրութեան յան՛ձ
նեց ֆ րան սա կան գաղթավա յրեբոլ ծանր կաց ու -
թիւնը ։
Այգ ՐՈԷՈՐՐ է *Լ^՚Բ2.Ոյ հ.Ա. ծառայեն պարզապէս Լիոնի քաղաքապետք քրքրեց նաեւ մ ամ ուլի
կեղծ իքբ եւ մ ի չա
•մինակէն* այ վար կա վար ո ւթիւն ր զարգացնելու , ազատութեան խնդիրը , պաՀանչելով վեբաՀաստա–
կանութիւն
; իջեցնելով գիր* լեզու եւ գրա Դնա՛, շրջի՜ր երկրէ - երկիր ու ե՜տ դարձիր՝ ւո ե լ նախկին իրաւո լնքներ բ ,- ամէն ֆրանսացի
քնարո՜վ դաոնաս ,
Ա՝ ե ր մէչ, կուսակցութեան մը կեգր* կոմիտէ– կրնայ գրել ել Հրատարակել ինչ որ 1լ ուղէ , առանց
Երամիդ հե՛տ՝ եղբայրների՜ մեր տարագիր՝
ները չեն որ ուղեգիծ կբ պարտագրեն գրական ու— Բարո՜վ դաոնաս, նախապէս արտօնութիւնէ խնդրելու կառավաբոլ -
թենէն.
Դարձիր այնպէ՛ս,որ ո՛չ մի տեղ,ո՛չ մի պանդուխտ
թեան եւ արուեստի Համար : ^ՐՐ հ.Ա. թօսէսք . •Կբ կարծուի թէ ն ո բ վարչապետը արտաքին
փեգ չսպասի՛,
օրինակ , լեզուի իսաթտրումներու մասին , Ղ*աշ - նախարար, պիտի պաՀԷ Պ* Պիտօն, դատական նա–
նակցակ ան ն եր ու մեղքերն/ ալ չ են ք միստեր ։ Ես ք եգ զարի՛ր կոունկ չասի ու չլացի՛, իս ա ր ա բ ո ւթ ի ւն ը պիտի յանձնէ րն կե ր վա ր ա կան ի
ինչո^ւ ա յս դառն իսոքՀ ր գած ո ւթ ի ւնն ե ր ր • մը , փոխանակ ժողովրդականի , գաղթային նա ֊
Անցեալ կիրակի , ակնարկ մը նետելով Հայաս– Բարով դաոնաս։ ԳԷՈՐԳ ԷՄԻՆ խարար պիտի նշանակէ արմատական– մը , վա իւ ա -
տան\ի Սիրողներու Համագումարին վրայ* Ո\Ր տեւեց նակ Պ * Մութէի ^ընկերվարականի եւև * ։
Աեպտ. 25էն Հոկտ. \ , յիշեբ էինք էդ* թոփչեանի + Լէոն Պլում ծնած է Փարիզ, \&72ին : Ասպա
զեկուցում ր ՀձԱրտասաՀմ անեան մամ անակակից եԽգաղրի ռ ւ ս ճ գ ա Ա ա կ ռ ւ թ ի ւ ե ըւ րէզ նետուելէ վերչ, 1 9 0 4 ^ ժոռէսի Հետ կը Հիմ
Հայ գրականս ւթեան մ աս ին՝^ ։ էք լ յա յաներ է ինք նէր «Իւմանիթէ»ն : 1919/4՛ երեսփոխան ընտրոլե–
վճիռներ , որոնք իսկապէս ախուր գաղափար մը ցաւ ,
կազմել կուտային զեկուցանողին Հմտութեան ,դա Հ • Բ • Ը • Միսւր֊եաճ դիւանէն մեգ կը հազոր. 1920/4 դարձաւ տ նօրէն Վը Փոփիւլէռ^ի ,
տողութեան եւ ճաշակին Վըայ ՚ դեն թէ՛ Իսի լէ Մուլինոյի ներգաղթի Հ ան գան ակի չ 1936/& վարչապետ Տ՚ողովրգ– ճակատի կառա -
ԱՀաւասիկ ապացոյց մր եւս, նւ1 յնքան պատ– յանձն ա խո ւմրր շնորՀա կա լութեամ ր ստացած եւ վարութեան , որ ընկերային լայն բարենորոգում -
կե ր ա ղա ր գ • անմ՛իգապէս 8&ՈզԱ6 1V^Օ^Տ^^Ո յանձնաձ– է կէս միլիոն ներ Հաստատեց ^վճարովի արձակուրգ եւն*՝) :
— «Անհրաժեշտ Է Թշել որ յատկապէս պատ . ֆրանք, ի նպաստ ներգագթին։ Հանգան ակո ւթ իւ- 1940/5*՛ արգելափակս լելով գատի քաչոլեցաւ Վի -
՛մ՛ական ր-եմայով գրուած գեղաբ՚ուեստական եր - նէ կր շարոլնակուի ^օրինակելի թավւով : շիի կառավարութեան կողմէ : 1945/5/ ազատեցաւ
կերում շատ աւելի ցայտուն կերպով է արտայայտ Լիոնի մէշ՝ այգ առթիւ տրուած թէյասեղանի Գաշնակիցներուն մի^ոցաւ : Այս տարաւան սկիզբր
արք՛ , 730
ուիլ նացիո՛նալիստական գաղափարախօսուլՅփւնըՏ մ/Լ, որուն նախագաՀած է Արտաւաղգ կատար ուած Ուոշինկթրն ղրկուեցաւ իբրեւ արտակարգ գեսպան
եւ բուրժուական ււէակցիոն պատմագբոլթ-եան ա. Հագար ֆրանքի արձանագրութիւն, մր եւ յաԳողեցալ մեծ վարկեր ապաՀովելՀ
րատաւոր սկզբունքները : Ազգայ՛նական գրողները է ի նպաստ ներգագթին : ՛ՀՀ Երէկ գրած էինք թէ զանազան կրճատում -
(Շանր–, Ահարոնեան, Օշական, Համաստեղ) ի. Կ՝իմանանք թէ ՖրանսաՀայ գաղութին Հան - ներ պիտի կատարուին , իբրեւ Հետեւանք ածուխի
գսնակոլթիւնլլ արգէն Հասած է 4ուկէս միլիոն
դէալականաց՚նում են պատմական անցեալը . այս՛ ֆյանքի : տագնապին : Թերթեր ր կը գրեն թէ չլուրն ալ բաժ
դարձնում մարդկային գոյութեան բացարձակ չա. նեչափի պիտի վերածուի Փարիզի մէչ1, նկատելով
փան|իշ՝ ժխտելով ապագայի որեւէ հեոանկար» : ՆԵՐԳԱՂԹԻ ՇՐՋԱՆԱՅԻՆ ԵՒ ՏԵ՚ԼԱԿԱՆ որ կարելի չէ նորոգել մաշած խողովակներր :
Հարցուցէք թէ կաբգացե^բ են։ ԿՈՄԻՏԷՆԵՐՈՒ ՈՒՇԱԳՐՈՒԹԵԱՆ րուն վրայ պէտք է անպայման գրուած է լ լ ա յ անոր
Ամենագէտ գրադատ ին Համար խե զկա ա ա կո ւ— ԽԱԲ— Ներգաղթի Կեդր– կոմիտէն կը հա . ծննդեան տարին՛, ամիսը եւ օրը, եթէ նոյնիսկ իր
թիւն է Կ * ՉԼաքեանի վերջին վէպն ա Հ * «Նաւը լե֊. դպգէ– ինքնութեան թուղթե՛րուն մէէ՝ կը պակսին այդ
քան վրայֆ : կարգ մբ շրջանն երէ մեզ կը Հա սնին ներ գաղ ճշգռւմնեբը, Հարկաւոր է որ որոշուած ըլլան
Հարկ եղաւ 25 տարի սպասել , մինչեւ ոբ բա– թողներ ու ձեւաւորո լած գործերը որոնց շաաեբոլն ներգաղթի արձանագրութեանց թուղթեր ո ւն վրա յ :
րեՀ աճեցան կարդաք >ոլ փառաբանել թաֆֆին , Աի - մ ԷԼ ենթականեր ու ծննդեան օրն ու ամիսը &Րշ– Կր խնգրենք մեր կոմիտէնեբէն նկատի ունենա/
ամանթօն , Վարուժանը , Ա եւակր , $Հօ Հ բ ա պ բ եւն ։ գոկձէծ չեն : Այգաիսի գոր°՜երր չքիւ չեն կրնար ուրեմն այս պարագան՛, ստուգման ենթարկել բո
Պա յմ ա*ն է ո բ երկրորդ Ղ^ամեակ մբ սպա– նկսևաուիլ եւ ետ կը վե ր ա դարձ ո լին ; լոր թղթածրարները եւ լրացումը կատարելէ վերք
սեձւք , որպէսզի բաբեՀաճին մնացեալն ալ ճանչնաք ի ւ.ր տքան չի ւր բ ներգաղթողի | Հաբցարաննե - միայն ուղարկել կեդրոնիս :
ու դնաՀատեւ * * • 4*ա •
Fonds A.R.A.M