Page 286 - \ARM_19-1946_03

ա Ս Ա » ԱՔ

ՌՈՒՍԱԿԱՆ ԱՐՋԸ « Գ ա ք փառքԱ հք մխէ ի վեր , գէպի ա յս Հլուծում»ը մղելու Համար

2.Լ 30 տարեկան Հ * Մ * Ը * Մ ՛ական երիտասար -

ծ/ւ Թ է ա ա Ն ԳԱՅԼԸ ԱԽ՛ Ա ա պ ա կ ա Ա չաէժումիԱ** դէլթիւնբ, մեր Հակառակս բռներ ը &իգ ու ջանք
չխնայեցին
մլ ։ Պիտի % ԱՀ ա ւա ս ի կ առաջիւն անդրագաբձու -

թ՛. •• - էփափաքէէ^՚Ք՚* ՈԲ Խ^խեբգանք մք գառ–

ինչպէս եւ պէտք էբ ակնկալել, Թրւրքերբ չա­ (Մասնակս թ֊զթակցութիսԸ «#ա«ա^»ի) ն՚կր այս աղգբ*բաբՐհի1ի*ֆըլ՝ Ցարդ ամէն ճիգ վքրբ–

փէն աւելէ սի բա առած են անգլելամե րիկեան Աիբելի Հձյ&առաջ» , ա յս տարրեր պատմութիւն ճեցինք կիրքերը մարելու, Ր^՛դՎղՐ^(Լ սանձելու :

պա շա պ ան ո ւթ են էն ; ԱՀնգլեւամեբ ի կեան բաբ ե կա - է , «էպոպէւո» , եւ ՀՀգբադէտիա» : Լաց եւ քրքիք ՚– Ր*ւյց կը թուի, թէ անոպաները միտք ու տրամա­

մութենէն ոգեւորուած թուրք մամոլլը, ամեբիկ - Բայց միշտ Հետեւանք այն ընդՀանուր անիշխանու՛­ գծութիւն չունին անդրադառնալու գո-իՀկրլթեան ;

եան թե բ թեբու Հաղո րգաղրութեանց Համ աձա յն , թեան , որ սկսաւ լիազօրներու ժամանումէն վերջ^ Տակաւին մէկ շաբաթ առաջ ալ, երկու տաք -

ցնծութենէ անց ահ՛ է յո ի» ո րաան քի եւ սպառնալիք­ ու կբ խորանա յ օրէ օր I դլու^խ Արաբներ ղրկեր էին Ակոկմբ, Հրձիգութեան

ներու ԽորՀրգային Միութեան Հասցէին * Տեղացիներու. պԱ1յրամ//5# առիթով , ամբողջ վարձելոկ Հայքար ; ՝Բիչ էբ մնացեր , ոբ յ ա ջ ՚ * ղ է ի ն ,
Աուրիա տօն ու ցնծերգ էր 27-^-30 Օգոստոս ՝, Ա աս–
Թբքսքկան ազդեց ի կ թեբ թեբ էն ճու֊մհոէրիէր– բայց, կարեչի եղաւ առաջքը առնել չաբիքին :

կբ գբէ յ թէ Հ-ԼԻ բ՛"ւեր մերժել ռուսական պաՀ անջ֊ նաւորաբաբ Հալէպ , ուր բժշկական Հ ամ աղ ու մ ար Ջեմ ուզեր աւելի գառն վկայութիլ%ներ մէջ

ներբւ ԽորՀրգային Միոլթեան պէաք է բսուի, ոբ մ ըն ալ ունէին արաբական ե րկիրներբ , կբ պար զէր բձբել, բայց կը տեղեկացնեմ։ Աոլրիոյ թէ Լի -

եա քաշուի այն ամէն աեզեբէ , ուր մտած է ա - բաց առա պէս Հ անգի ս ա ւո ր օրերու վի ճակ ւ \,ախա– բանանի մէջ, Դաշնակցութեան թէ Հ ՛ Ա ՛ Ը՛ Մ՛ի

ռանց իրաւունքի» ։ իսկ «Թանին» , քա ւլ մբ առա^ գաՀ ճիւքրիւ ՝Բուաթլի , Վ^արչապետ ^ապրի, նա­ Հ ատնդէ պ սա ր քուած պա յքարի այս ձեւբ , կրնա ք

երթալով , կ՝աւելցնէ • • «Ա արգկոլթեան խազա - խարարներ, երեսփոխաններ, եւ քոյր երկիրներու յանգի լ շատ աւե լի դառն, եզր ա կա ց ո ւթ ի ւնն եր ո լ * . ;
Հարիւրաւոր ներկայացուցիչներ,
գութեան եւ ապաՀ ովո ւթ եան Համ ար անՀ րաժեշտ մօտ 700 Հոգի, Հասկցողին շատ բար եւ :

Է որ ռուսական ա րքփն ակռաներ բ եւ ճ ի բանն երբ Եգիպտացի, իրաքցի, Պաղեստինցի , Թո՚-նուզցի I Մ.
Ցիշէ ԲՈԷ"Բ եգիպտացի
անվնաս դարձ ո լին : ԱչխարՀ այգ գործբ կատարե­ բժիշկներու արաբ Հողերը ; (Ի դէպ ,
սեան , երի­
լու ճ ամ բուն վրայ է ել /Թ՜ուրքիա պատրաստ է իր Հետ՝ նաեւ բնկ . Խա թանա

բաժին զո Հ ո զո լթիւնն բնելոլ մ արդկայ ին բնդՀա– տասարդ եւ Համակրելի ^Հայրիկբ»^ : Իս Հ ա յ ա ս տ ա ն ի

նուր գործին Համար » : Հալէպի կուսակալութիւնը, ի պատիւ Հ իւր ե– տնտեսական պացքը

Թուրքերու ա յս մ եծխօսիկ յո խոբտանքեերբ , րուն , կազմակերպած էր փառաւոր թափոր մը :

պարզ է որ, չեն բխիր իրենց ոյժի գիտակցոլթե - Այս առթիլ , սկաուաական արաբ թէ Օտար բոլոր

նէն , այլ ան գլեւա մ երիկեան ղօրութեանր կռթնած կազմ ա կե ր պո ւթ ի ւնն եր ո լ ղեկավարութիւներ յանձ - հՄՒ— \;ւ6 Տ<^աեզափ մէջ Ի – ԳարեՆիչ կը

ԲԼԼաԼո *~ ԻԲ ո ՛Լ"՛՜$՜ են էն ; նուած էր Հալէպի « Հ . Մ* Ը՛ Մ *»/՛ վարչութեան , զրէ այս խռրազրին աակ (20 Ս1ւպա •) .—

Թուբքիոյ սաՀման՚տկից փոքր ժողովուրդնե - ու, յականէ անուանէ , եղբայր Լեւոն Պապլուզ - Խ * Հայաստանի Հան բա պետ ո ւթի ւնբ կը գրա­

քու ել յատկապէս Հայկական ազգային շաՀեբու եանի Լսկաուտապետ^ : Հոս պէտք էր Բ1քայՒք » ւէ՝ լեռնադաշտ մբ որ Հիւսիսէն իբրեւ սաՀման ու­

անկիւնէն դիտուած ո զբեր գա կան երեւոյթ է , որ Հրճուելոլ եւ Հպարտանալու Համար ; Արաբ , տե­ նի կ ո վկա ս բ , իսկ Հ ա բաւէն վ էտ վէտ ուն լեռնա–

միջազգային քաղաքական ներկայ կացութեան մէջ ղացի քրիստոնեայ , յոյն եւ կաթոլիկ բոլոր սկա - չյէթայ ս^Ը^ երկարաձգում բ փոքր Ասիոյ սարերուն X

ան գլեւամ երիկեան շաՀ եր բ զուգադիպած են թրր - ւտական կազմ ա կե ր պո ւթ ե ան ց գլուխ , Հալէպի Հոկտեմբերի յեղափո խ ութենէն առաջ Հա յաս—

քական շաՀ երու^ն : Տեղին Է Հոս մատնանշել , որ Հ * Մ * (է * Ա՛ *ը , իր Հազարէ աւելի սկաուտներով , ա ա ն ր ռո լսական կա յսրութեան յետամնաց շրջան­

Թուրքիան անգլեւամ եր ի կեան իւ մբակցութեան մ ար զի կն եր ո վ , ֆ ո ւթպ ո լի ս ան ե րո վ եւ արծուի կնե– ներէն մէկն էբ՛ Պղինձի երկու աննշան Հիմնար–

գիրկը նետելու պատասխանատուութեան մեծա - բով , անգամ մ բ եւս արժանացաւ սուր իա ց ի ել օ՛­ կոլթիւձեներէ , ալքոլի զտարանէ մբ ել քանի մը

դոյն բաժինբ կբ ծանրանա յ նոյն ինքն ԽորՀրգային տար աւագանիին ու մտալ-որականո ւթեան անվե - կաշիի գործարաններէ կբ բաղկանար ամբողջ ճար–

II՛ ււ ւ ււ ի ո յ ուսերուն * Խ որՀրգա յ ին Ա՝ իոլթեան ծա - րապաՀ Հիացո ւյքին։ Ջեմ ընդլայներ պատկերը : ոա՛րարուեստ բ երկրի մը որ , սակա յ1 ւնի

ւալողա կան քա զա քա կան ո ւթ ի ւն բ Ար եւմո ւտքի մ Էջ Հա լան օբ էն Հասան մ ան բամ ասնո ւթ իւններբ , ու սաՀման Հարստութիւն մը զոր կՀարժէր շաՀագոր–

եւ դեմ ո կրասիի Հ ան գէ պ բռնած անՀաշտ գէբքՐ քաղեց իք Հատուածներ : կրկնենք միտյն Հան ր ա - ծել ՔաբփլղԲ ՚Եբկրագործութիւնն ալ, ճարտար–
՝Բուաթլիի էր ; Բարե­
պատճառ եզան որ Թուրքիա ան վե բ ա պաՀ օր էն յա­ պետութեան նախագաՀ խօսքերը * ար ուե ստին նման , շատ ետ մնացած

րի Արեւմտեան մեծ պետ ոլթիւններ ուն X Եւ իր բո­ — « Դռլք ւիաււքս է ք Սաւբիււյ մարզական– շար– բեր Հողեր շատ կային, բայց ո ռուլ ում ի պակասէն ,

վանդակ պատմութեան բ ն թ ա ց քի ն ի ր երկրի մէջ ել ժոււ%ն : Հ • Մ • Ը • Մ փ սկայււանեբն ու մարզիկնե­ գրեթէ ոչինչ 1լ.արտագրէին X

ձ"լՐ^Բ ^էայ*ե արիւն ու աւեր սփռած դիշատի՛չ րը պիւոի դառնան կ ո բ ի զ ը մեր սպա զա յ ււերոՆ;նդ - Ա թալինի նա խա պատերազմ եան Հ նգամ եակնե–

Թուրքիան այսօր ինկած է Միացեալ ՚ՀյաՀանգևերու ներ՚սւն յ> : րուն ատեն էր որ Հայաստանի արգիւնաբերութիւ–

ել Անգլիո յ նման քաղաքակիրթ, յառաջադէմ , ժո­ Պաղեստ ինէն երկար ո լ բարակոլկ բմ՜իշկ մբ, ն ը մ եծ զարկ ստացաւ ու կը շա ր ո ւն ա կո ւի առանց

ղովրդավար եւ ազատասէր երկի բներ ո լ բանակին ո ր քով ի կ" կեցած էր <ձՏ իքս ի՝2> ի մ էջ , աթոռի մ ր կանգ առնելու :

մէջ : իր ամբողջ էութեամբ էի ա շա կան թուրք Հան­ վրայ բարձրացած , ^կբՅալ ՂԱէՂ^*Լ Էր խանդավա - Շինուեցան մեծ գործարաններ, որոնց կար -

րապետութեան՝ տեղբ նաց ի ական ^ք-երմանիոյ կողքն ռոլթիւնը, երբ տեսաւ Հարիւրէ աւելի Հայ արե - դին Հիւսուածեղէնի , քիմիական , կրաղիւսի , ար­

ԲԷԷաԷՈԼ– էբ » էսէՒՂ^ս ռՐ եղաւ Համա շվսարՀ ային Ա– նոյշներու թարմ ու գեղեցիկ փունջը X Բառերր ուեստական ձդախէժի^ շինութեանց մեքենաներս ւ,

ռաջին Պատերազմի ընթացքին : Ղ՚էպքերբ , դըժ - յորդեցան իր շրթունքներէն : Ա՝ոռցաւ իր յուսա — պաՀած՜ոյ մսեղէններու դո րծար անն ե ր,բ , ինչպէս

բ ա իւ ա ա ր ար , այնպէս րն թացան, որ, ա յս անգամ էս ա բութ իւն բ ի տես տաս բ վա յ ր կե ան առաջ անց– նաեւ երկրորդական կարեւորութիւն ունեցող բազ­

Թուրքիա խուսափեցալ իր արժանի ճակատագրէն : նււղ խաժամուժին , ու ամբողջ Հրճուանք դարձաւ : մաթիւ գործարաններ թեթեւ ճար տա բաբո ւեստի

Ատոր փոխարէն՝ ֆաշական ^Թուրքիա այսօր կր » լի՛րբ , ա յս առթիւ եւ ուտեստեզէններ ու Հ ամա բ : Պղինձի ձուլարան­

վայելէ էի իացեալ \,աՀ անգնե բու եւ Անգլիոյ էիա ~~ « Տ՛առա՛ջ՛լի՜մ՛ական եւս ները բնգա բձակո ւե ցան կամ վերա շի ն ո ւե ց ան :

կատար Հովանաւորութիւնն ու պաշտպանութիւնը։ քացախ խմեցւ Համայնավարներու աղբիւրէն աբղ– կեդրոնական. ջր ելեկտրա կա յաննեբո լ շէն ո ւթե ան

Թուրքերը, սակայն, պէտք չէ որ մոռնան ա ո ր ջուր կըող Հ * Մ * Ը * Ս՛ ՛ականներ մերժե - Հես, ղուգբնթաց , յառաջ տարուեցան ոռոգումի

կ արգ մը ի րողո ւթի ւնն եր եւ Հ աւանա կան ութ ի ւն - ցին՛ Հ* Ա • Ը . Ա* »ի Հրամանին տակ մասնակ - ա շխ.ա տ ան քն ե ր բ որոնց՛ շնոբՀիլ Հարիւր Հ աղա բա­

ցիէ ԲսգՀ * թափս ր ին : Ու պաշտօնական Հանգի - ւս ր Հէքթար անբարեբեր կամ աղային Հողեր պար–,

ս ո ւթ ի ւնն եր էն վերջ ձեւական ցոյց մբ կատարեցին տէւլնեբու , բամ պտկի մ շակոլթեան կամ արօտ ա -

\յախ այն որ իրենց գեղեցիկ աչքերուն՝ այ1 * ** ջաՀերով * "սիչեւօ I Ղ՝արձանք տուն ,
յոգնած
խօսքով պատմոլթեան ընթացքին իրենց կատարած - դագբած , ու քնացանք : վայրերու վերածուեցտն^

Հլքաղա քա կրթական՝» դեր ին Համ ար չէ , ո ր Թուր– Օտջորդ առաւօտ , • շքադրամին միւս կոզմբւ 1946 50^ Հնգտմեակբ կբ նախատեսէ ոչ մի­

քերն ւ ՛՜ա սացսածա են Ա ի ա ց ե ա յ \թաՀ անգներո լ եւ, Տ եղական ա զբան ո ց ին մ էջ ( վէր ատ» ) , ս ր ի՜ այն շաբունակոլթիւնբ, այլեւ աճում բ այս տնտե­

ԱԱգլի՛ յ բա ոճը Հով ա ն ա ւոր ո ւթ ե ն , այլ շաՀեբու կայ մր Հետեւեալ տողերով 1լող^ունԷր Հ՛Ա* Ը * սական բարդաւաճման որուն Հետ գուգաՀեռաբար

այսօր ոլան յ ա ււ ա ւ ս րոլթեռն Հ ե տ ելա նքով : Բայց Ա՛ • ի ա րծուիկնե բու թափոր բ * պէտք է յա ււ 111^1լ իմ է երկրին մ շակոլթա յին կեան­

շաՀ եր ո ւ ղուգագիպումբ անփոփոխ չէ ; Այսօրուան՝ — « Կսմիր֊ներա. աակ քրքջացող արծուիկներ , քը X 1950ին Հայաստանի ճարտարար ո ւեստի ար -

բա ր ե կամ բ վաղը կրնայ թշնամ ի դառնալ եւ Հա - բոյոր՚ն ալ • • • : Համով պատաււ • • •» : ա ագրո ւթի ւնն երբ պէտք է կրկնապատիկը ըլլան

կաւէ.ակբ : Ատոր ապացոյց է պատմական այն ի - Ջեմ շարունակեր լ ււլի ր շ տողերու ցուցաՀան ՜ 1940// արտադրութեանց : Այս բարգաւաճումբ կա­

րողութիւնր, որ այսօր Թուրքիս զ պաշտպան կե - դէսբ : Մարգէկր ճաթեր էին , ու անշուշտ դուրս խում ունի , նախ եւ ջյ Հանրապետութեան

ցած նոյն Անգլիան (հուսիայէն ոչ պակաս մեծ դեր պիտի թափէր իրենց ամբողջ գա ր շաՀ ո տ ո ւթ ի ւն բ ւ բնական ուժերու օգտագործում ին Համար թափ -

կատարած է 0 ււ մ ան եան Կա յ ս բ ո ւթ ե ան՝ անդամ ա - Ա* ենք , մ եր քի թե ր բ բռնած անցանք , բա յց անոնք՝ ուած աշխատանքներում աստիճանական զարդա -

Հատման գործին մէջ՛, Անգլիան էր որ ուղղակի որոնք իրենց Հարազատ քո յրերուն ուղղուած ա յս ցում էն : կեդրոնական ջբելեկտրակա յաննե ր ո լ ու–

ինք կամ ուրիշ միջոցով Օսմանեան կայսբոլթենէն անարգանքը չէին կրնար մարսել, ուղղակի կ՚ընդ­ ժբ պիտի աւելնա յ 102.000 քիլովաթ ։Ելեկտրական

՚Ւ՚Ժց V ալթան , Կիպրոս բ , Եգիպտոս ը, Տրիպոլին , վզէին : Հակառակ ամէն միջամտութեան , կարելի ուժի օգտագործման այս յաւելումին շնորՀիւ պէ–

Երկոտասան Կղզիներ բ , իբաքբ, Ա տուտի Արա - չեղաւ զսպեյ մէկ 2 երիտասարդներ տաքարիւն՛ , ա ի զա բ դան ա յ ան շուշտ պղինձի , ալիւմ ինիոմի

բիան , Անգր յորդանանը , Ե մ էն բ , Պաղեստինբ եւ որոնք փողոցին մէջ, օր - ցերեկով, ել քաղաքին կամ մոլիպտէնի արտադրութիւն բ X Աժան գնով ե–

Աոլրիան։ Այս պարագան արժէ որ չմոռնան Թուր­ ամէնէն բանուկ Հրապարակին վրայ, թրքական լե կտրական ուժի այս ար տ ա գ ր ո ւթ ի ւն ը պիտի

քերը, վասնզի այս իրապաշտ աշխարՀին "^էջ Հիւպատոսարանին առջեւ տփեցին Թուրքէ մր ա– նպաստէ Հայաստանի աղգային տնտեսութեան

պտշտպանեալբ պէաք է որ վճարէ իր պաշտպանու­ ւ֊ելի գաբչելի Հեզինակբ այդ տողերուն՝ % Եբկու ա– միւս ճիւղերուն աղատ զարգացման ; Ար ո ւե ս ա ա -

թեան գին բ : կան ձգախէժի արտագրութիւնբ պիտի քառապատ­

Թուրքերը պէտք չէ որ մոռնան ո՛ւրիշ պարա­ կուի , օշնանաղի (սօաա^ արտադրութիւնը աիաի

գա յ մը եւս: մենռ՝ չ այերսՀ ՛դժբախտաբար իր ատենին, ռուս– կրկնապատկուի X <&Աիւփէրֆօսֆաթ»ի եւ ազօգէ

ԽորՀրգային քիուսիան էր, որ \9\&ին Պրէսթ թրքական բարեկամութեան օրերուն , ի զուր ան - դործարաններբ պիտի կրնան արտադրել բաւակա­

Լիթովսքի դաշնագրով Թուրքիս յ ձգեց Պաթումբ, ցան Հայ քաղաքական գործիչներու եւ Հայ մամու­ նաչափ պարարտանիւթ երկրագործութեան Հա -

Կարսբ , ԱբտաՀանր եւ Աուրմալուն ; Ղ՝արձեալ նոյն լի ն ախաղդո լշա ց ո ւմԳւ ե ր ը , թէ օժ ան գա կելո վ մար X

ԽորՀրգային քիուսիան էր, որ \92\փն նախ կարս ի Թուբքիոյ,, Ո՚ոլսիա օձ մ ըն է, որ կը տաքցնէ իր Ա՝ ետ աղագործ ո ւթի ւնբ մեծ քանակութեամբ եւ

եւ ապա Աոսկուայի դաշնադիրներով վերաՀաս - կուրծքին վրա ք : ամէն տեսակի արտագրութիւն պիտի ունենայ, •

տատեց կար սի , Արտահանի ել Աոլբմալոլի ղի - Այսօր Թուրքիա թրքավարի կբ Հատուցանէ իր Օրինակ, գործիքներ, արօրներ , ճնշիչ մեքենաներ,
երախտագիտութիւն բ (հոլսիոյ :
ջումր Թուբքիոյ։ է՛– վերջապէս \920ին երբ ՝Բէմա– երկրագործական մեքենաներ , Հեծանիւներ , ինք՜

լական Թուրքիա կր ճգնէր ոտքի ելլել ել իր գոյու­ Թուրքեբբ սակայն , պէտք չէ մոռնան Վ^Բ^է" նաշաժերոլ բաղկացուցիչ մասեր եւ այլնx

թիւնն ապաՀ ովել , ամ էն էն աւելի ք& որՀ րգային պարագա յ մ բ եւս Հ Շինութեան մէջ եղող գործարաններ ու զա­

Ռուս ի ան էր , որ կռնակ կեցաւ Համ ա շխարՀա յ ին Խ որՀրդային (հուսիա կրնայ սխալներ դործե ք նազան շէնքե ի պի տի ա շխ ա տ ին շո ւաով : Այս

Առաջին պատերազմի մէջ իւ ^ա իւ ու ած Թուր - եւ կր գործէ , կրնայ շեղիլ արդարութեան ել ա - պարագան այ ուրիշ ազդակ մ ըն է արգիւնաբեբոլ–

քիո յէ Ա յնռւՀետեւ , Հակառակ իր տնտեսական զատութեան ուղիներէ եւ , թերեւս , ծանր վբ - թեան զարգացման Համար : Մօտ ատենէն պիտի ա֊

ծանր կացութեան , ԽորՀրգային ()՝ ո ւս ի ա աՀագին տանզներոլ ենթարկել թէ ինքղինք , թէ աշխարՀի ւարտի Երեւանի կերպասեղէնի գործարանին շի -

գեր կատարեց Թուբքիոյ ճա րտա բա ր ո ւե ստա ցումի խաղաղութիւն բ : Ա՝ էկ բան , սակա յն , ակներեւ է : նէււթիւնը , ինչպէս նաեւ Լենինականի գունաւո -

եւ տնտեսական վերականգնումի մէջ : կաբելի է *հալիքն ինչ ալ պաՀած ըլլայ իր ծալքերուն մէջ րօւմի նիւթեբու գործարանը։ 1950^^ բամպակե -

ըոել որ ներկա յ Թուրքիան իր գո յո ւթեամբ առա­ Ո՝ ու սի ո յ Համար , բարեբախտաբար , ռուսական ղկններու արտադրութիւնը պիտի ըլլայ 45 միլիոն

ւելապէս պարտական է ԽորՀրգային (հոլսիոյ, ո ՛՛­ արջն այնքան զօրաւոր է , որ կբ յուսանք թէ կրր– մևթր , այսինքն 1940^ արտագրութենէն Հարիւրին

բու դէմ այսօր նիզակ կբ ճօճէ : նայ յօշոտել թրքական գորշ գո՚յլը 68 աւելի : Թեթեւ
ճ ա ր ա ա ր ա ր ո ւե ս տ ի արտագբու
Ոչ ոք աւելի լաւ կը ճանչնայ Թուրքչա քան (Խմբագրական ՀԱՅՐԵ՜սԻ֊քփ) -1

թիւնը պիտի անցնի նախապաաերազմեան քանա -

Fonds A.R.A.M