Page 131 - \ARM_19-1946_03
P. 131
8 Տ # ՏԶ
Ի՛Ալ ւ ^ ժ ե ց պատեոսզմը Պատերազմական նախարարութեան տեղեկու Նա պ ա շ տ օ ն ա կ ի ց մը
մեռեալ
թեանց Համաձայն , ի տ ա լ ի ո յ պատերազմի
ներու թիլը կբ Հասնի 135.000^, ուրիշ Հաշիւնե Ի մ ա ց հ ր է ի ն ք արդէն, բ ա յ ց դեռ. նոր ստա
Միջազգային Հ ա շո ւե յարդար ի ղրամատունը րու Համաձայն՝ 200.000/–։ Ամէն պարագայի մէվ, ցանք առաջին կապոցը, «Արեւելք»ի, ոբ կը հրա
(Պազէլ՝) ուսումնասիրելէ վերք բոլոր տրամադրե Րտ ա յ ի ան աւեան պատերազմ մը ունեցաւ , ոբովՀե– տարակուի Հ ա լ է պ ի մէջ , նախաձեռնութեամբ Դաշ
լի նիւթեր ր, կ՝եզրակացնէ թէ ուղղակի պատերազ տեւ առաքին պատերազմին 460.000 մեռեալ ունէր։ նակցական րնկերներու : Յաջողութիւն մաղթելով,
մի ծախքերուն ել անուղղակի կորսոլած կեանքե– ճ ա փ ո ն ունեցաւ 1.300.000 մեռեալ Զինաստա– առաջին թիւի խմբագրականէն կ՛արտատպենք հե
Րո1– դրամագլուխի տեսակէտով, երկրորդ Մեծ նի դէմ պատերազմելով։ Ամերիկեան տեղեկատու տեւեալ հատուածը, ո բ կը պարզէ թերթին ուղ
Պատերազմը աշխարհ ի արմ֊եց 338 միլիառ յւթեր– դիւանը կբ Հաշուէ ոբ ճավւոնական կորուստները ղութիւնը (23 Յունիս). —
լին։ Աւլածին Մ՝եծ Պատերազմ ր արքեած էր 84 մի կը Հասնին 2.500.000^ : Առաքին պատերազմին կո « թերթ մը, ամէն բանէ առաք, աչք մ ըն է որ
լիառ սթերլին : (\լրեմն երկրորդ պատերազմ ր էորս րուստն էր 303.., իլը տեսնէ ու տեբածը չտեսնելու չ ի եղարներ : (քու–
անգքււ մ քաւի լի նստած է աշխար Հի՛ն • ԱՀալասիկ ընդՀանուր կերպովդ զինուոբնե րու ցամալո մը սակայն , րբ ի Հարկին պէտ ք է գիտնւսյ
Պատերազմի սւմէնյէն սբւր չ ր ք ք - ՚ ի ն Աֆգլիր ւ թէ քաղաքացիներու մաՀերու թիւր երկրորդ պա ըլլալ նաեւ բռունցք մը։
ամ բողք ժողովուրդը միասին աշխատելով Հասաւ տերազմին % - Աեծն Բրիտանիա՝ 357.000, Մ • Նա– «Անկախ» թերթ մը չէ Ա ր ե ւ ե լ ք դ ։ Հայ թերթ
արտադրութեան նոր բարձրագոյն ա՛ստիճանի մր Հանդներ՝ 250.000, Խ– Միութիւն՝ 7.000.000, ՖՐան– մը երբեք անկախ չ ի կրնար Լ\ԼէաԼ՛՛. Հէս.ք է^՚երթը
10 միլիառ արժողոլթեամբ : Հետեւաբար երկրորդ սա՝ 450.000, Գերմանիա՝ 3.300.000, Իտալիա՝ 200 միշտ կաթուած պէտք է մնայ Հանրային խղճմը–
պատերազմին արժ՜էքը Հ ա ւ տսա ւ է 34 սբ ո֊-Ա Հազար, Չինաստան՝ 3.180.000, ճափոն՝ 2.500.000։ տանքէն, իր գոյութիւնը իմաստաւորող իտէալէն,
ծայրայեղ արաղ ո ւթե ամ ր աշխատա՛նքի մր ամբողջ ՛Բոան միլիոն Հոգի կոբսուած , աւելի քան 300 իր խանգավառոլթեան զսպանակը եղող ղաղա փա֊
աԴղի՝ն կողմէ : միլիառ ոսկիի Հարստութեան Հետ։ րին անշեղ սկզբունքներէն։ իտէալէ զուրկ՝ մար
Բոլոր ազգերուն մէջ պատերազմի զօրա շաբմի գը ոգբալի արարած մ ըն է, թերթը՝ ԷՐագէր մը,
գրեթէ ամէնէն բարձր չափը ունեցաւ Ա*եծն Բբ,ի՜ ՀԽոսամաքտի օ դ իսկ լրագիրր իւ ան ո է֊թ մբ ։ Խանութ մը չէ Արեւել
քդ 1 Ա ,1է "Բ,ո–չ եւ յստակ իա է ա լի մը գ Ր°չակի Ր Ր1
տանիան, իբ մոզովուրգին եւ արտագրութեան 54
առ Հաբ իւր բ տրամադրած ՐԱ^Լ"*^ 1944/՛ 5՛ : միեւ Շ Ա Վ Ի Լ *—• Յուլիս 2Տի կիրակի °ՐՐ Հայկական Մեր իտէալը ունի մոլեռանդ Հաւատաւոր նե .րու
նոյն տարին Մ . ՆաՀ անգնե բուն բ եզաւ 46 տոլ Հա Հյավիլբ տօնական օրուան կերպարանք ստացաւ : կուռ շարքեր ։ Ո֊-նի նաեւ ոչ նուազ մոլեռանդ Հա
րիւր, (հուսիան 46 առ Հարիւր, Նոր Ջ֊ե լանտան 49 « Ց ա ռ ա ջ^ ի մ էջ տ պո ւած պարզ յա յտա բարութ իւնբ կառակորդներ ։ Բարեկամն ու Հ ա կա ռա կո ր գր Հա
առ Հա ր իւր է ՝ք*անատան 52 առ Հարիւր : Փարիզէն եւ շրջաններէն գէպի Եավիլ բերած էր ւասարապէս կրնան վստաՀ ԷՀԼԷաԼ * թէ մեր ումր
Միացեալ Ագգերու ծախքերը ամ էն դասակարգի Հայ եր ո լ Հոծ բազմ ութիւն մ բ ։ կառնենք մեր Համոզումներէն եւ Համողումնեբբ
Մեծն. Ր-րիսւանիա ծախսեց 20 միլիառ ոսկի Փ ւս ր ի ղբ եւ իր բոլոր ար ո ւա ր ձ անն։ ե ր բ անխտիր, կը խարսխենք սուղ վճար ուած փորձառութիւնե
(1.350 ոսկի իւրաքանչիւր աշխատաւոր ի ) : ունէին իրենց ներկայացուցիչները ։ Եկուծ էին ամ– րով Հարուստ անցեալի մբ վրայ։ իբ Համեստու–
Մ ի ա ց ե ա լ "Նահանգները ծախսեցին 70 միլիառ բոզջ բնտանիքնեբով եւ ուտելիքներով, այնպէս որ թեանբ մէջ շքեղ փառասիրութիւն մը ունի այս
ոսկի ( 1 600 ոսկի իւրաքանչիւր աշխատաւորին * ամ էն տարուան դա շտա Հանդէս ի վ ՚" յ ր ր շտտ նեղ ք^եբթր , միակ եւ գերագո յն ձգտում մը • • ըլլալ
Ռ ո ւ ս ի ա ծախսեց 30 միլիառ ոսկի (450 ոսկի եկաւ, իրարու ետեւէ խումբ խում բ Հասնող մ ո զո՜ Հաւատարիմ ա ւան դա պաՀ ը այն սերունդին ^ որ
իւրաքանչիւր աշխատաւորին ։ վոլրդին : Դ է տ Ց ա լ ՝ մեռնիլ Հայրենիքին Համար 1ւ Հիմացեալ^
Առանցքի այգերը ՚ Առտուն սււի ի լ ի մ ատ բան մ էջ կատարուեցաւ մաՀ ով պա յծառացոլց Հայոց պատմութեան մ ռա յլ
Գ ե ր մ ա ն ի ա ծախսեց 46 միլիառ ոսկի (1300 Հ ոգեՀ անգս տ եան պատարագ, Հայկական բոլոր ^՚Ր^էէ^Քււ » "՛Ր պատուաւոր մ աՀ բ գերադաս եց ան–
ոսկի իւրաքանչիւր աշխատաւորէ * Հերոսամ արաներու զոՀե բուն յ ի շատ ա կին, նախա պատիլ կեանքէն , որպէսզի գալիք սերունդներուն
իասւլիա ծախսեց 5 միլիառ ոսկի (330 ոսկի դաՀ ութեամ բ Արս էն Ա . քաՀանա յ Ա իմ է ոնեանցի, դիմագիծը ԼՀէլայ պայծառ եւ Հոդին ամո՛ւր , որ
իւրաքանչիւր աշխատաւորէ : ոբ խօսեցաւ իր այնքան Հայրենասիրական քարոզ— գա բեր ո լ ս արկս ւթեան մ ուր ը սրբեց Հայ մ արդուն
ճ ա փ ո ն ծախսեց 14 միլիառ ոսկի (420 ոսկի ներէն մ էկբ, սլա ամ ելով քԱ անաս որ ի արշաւանքբ եւ ճակատէն , խիզախ մարտնչումներով եւ անՀ ա լա
իւրաքանչիւր աշխատաւորէ ; պանծացնելով բոլոր Հերոսամարտերու ոոՀեբուն ւս ՚"լի խոյանքներով ;
՝Բանի որ երկրորդ պատերազմ բ չորս անգամ յիշատակը : «Չէզոք» թերթ մբ չէ Ա ր ե ւ ե լ ք դ * Զէզոքութիլ–
լելի ծանր Էբ Աջին պատերազմէն, ուստի Կէսօրին անտառին մ էջ ս ա բ քո ւե ց ան բնտանե– նը այն է թերթի մը Համար , ինչ ոբ է անկոգմնա–
երկրո րղ պատերազմ
բ չորս անգամ աւելի զա րՀ ոլ կան ու •ընկերական սեղանները ու սկսաւ կերու– կա լութի ւնը * . . կո զմնաց ո յցի մ բ Համ ար • Ա եբ
րելի եղաւ վնասի տեսակէտով ։ էսումը։ Հ ՚Օ ՛Գ * Աբղութեան խում րի եւ Նոր Աե— թերթին կոդմնացո՛յց ր Հիւսիս չի նայիր անպայ–՛
Երկրորդ պատերազմին 14 մ*իւ լ իոն զինուոբներ րունգի ՀԱն գ րան ի կ$> խում բի րն կե ր –բն կե ր ո ւՀ ինե– ժ ան , եւ ոչ ալ Հարաւ ^ եւ կամ արեւմ ուտք , //<
մ եռան , Համ աձա յն Ամ երիկեան Պ ա ՛ո եր աղմի Տ՛ե ՐԲ պատրաստած էին ճոխ պիւֆէ, մատչելի գինե– իսկ * * ՛արեւելք ։ Ա ր ե ւ ե լ ք / սլաքը իրեն մագնիս
ղեկատու գրասենեակին յ բով ։ Ժամբ 4ին մողովոլբղբ ոլղղոլռցաւ ունի միտ՛ն Հայ մարդուն Հոգին, Հայ մ ո զո վո ւբ–
դին իրական
Զանգուածսւյին սսլասութփւն ^աէԼէւէ ^՝ Է^* գերեզմանատունը, այցելելու իշխան պա գան ։ շաՀը^ Հայ Հայրենիքին պայծառ ա՜
գերեգման–
Բայց նոր ել աՀռե լի պ ատ կ եր մբ ԼեՀաս– Յովսէփ 1լ Աաթենիկ Ար գո լթեաննե ր ո լ
տանի, քիուսիոյ, Չինաստանի մէջ քաղաքացի– ներբ ։ Այս առթիւ խօսեցաւ ընկեր Գերասիմ Բա֊ Հա յու ոգիով կը սկսինք Հ րատաբա կե լ ^ ա յ
ներ ու զան գո ւա ծա յին բնա^նքումն էր ։ Եօթբ մ ի– լայեան, իսկ Նոր . Սերունդի կողմէ ըն կ . Ց ո վի կ թերթ մը ։ Գաղափարական թերթ մը։ Գիտենք
լիոն մոգովուրդ սպաննուած է • րձւդՀ * դում արբ Եզիազարեան ։ Յուզիչ էր այն պաՀ ը երբ րնկ՛ Բա թէ ինչ գրկաբաց բնղունելութիլն կը սպասէ այս
քագաքաց իներոլ կո ր ուստին կր Հ ասն ի քսան մի լա յ եան իր քովր ունենալով քՕ անասո ր ի արշաւան թ ե բթին , Հաւատաւո ր ել խանդավառ երիտասարդ
լիոն ի, ոբ երկուքս ւկ է ս անգամ աւելի է քան Ա * քի մասնակցողներէն Հաւանաբար միակ վերապրո գոլթեան կռո մ է ւ Ա եբ ճիգը պիտի բլլա յ մնալ ար
Մեծ Պատերազմը , երբ 8.500.000 մարդիկ մեռան ։ ղը Պ՛ 1$ անասո րց ին, մի առ մի կարդաց նո լն ար մանի ց ո յ Յ տուած Համարումին Հ Մեր ներշնչու
Գրեթէ Բրիտանիոյ մոզովուրգին կէսր։ Զինեալ շաւանքի մէջ ինկած 19 Հերոսներու անունները։ մին ագբիլբը Հա յուն փառաւոր անցեալն է ու մեր
ումեբուն կորուստը Ա * Ա եծ Պտտերազմ ին 37 մի՛ Եավիլի Նոր Աերունգէն 0 րիո բգնեբ &ուշանիկ ո րոնումնեբռւն նշանակէտ ը Հա յ մղովուբդին պայ
լի ււն եղած է , էսկ երկրորդին՝ 60 միէիոն : Ա ար ա իր ո ս ե ան եւ Աստղիկ ՚Բէօսէեան արտասանե ծառ ապագան գ որուն կբ Հաւատանք ամբողջ Հ ո–
Խ. Միութիւնր, Մ– Ն աՀ անղնեբ ը , ^ափոն , ցին ԱՀարոնեանէն եւ Վաբանգեանէն ։ ՚^Ոաֆֆի^ի գիվ եւ որուն Համար պատրաստ ենք ռոՀելու ՛ա
Գերմ ան իա աւելի մեծ վնասներ ունեցան քան ա– ե բդչախում բը երգեց 1$անասո րի քա յ լերդը եւ կո– մէն– րան գ ինչպէս զոՀեցին մեր նախորդները՚ , կա–
ււ ա ջին պտտերազմ ին * Ա եծն Բրիտանիա եւ 3)ր ան - միտասի ճՀայր մեր՝^ը։ իւա րգուած/ միեւնոյն երազէն եւ ի խնդիր մ իել–
Յետոյ այցելեցինք նաեւ մեր նորոգ Հանգուց նոյն իտէալին իրականացման ։
ս նուաղ,ղ կորուստներ, բ. ոոււնննես ո ւ ան յնձի կ. եալ ընկեր Բմ * Յովսէփ Տէր Ղ՝ալթեանի գերեզմա Ար տ ա ս աՀ մ ան ի Հա յ մ ամուլին շարքերուն , ա–
Բրիտա նիւ նաւերու
ունեցաւ 357.000 նը ուր դարձեալ խօսելով ընկ* Բալայեան Հակիրճ Հաւասիկ նոր թերթ մ բն ալ։ Երիաասարգ թերթ
մ էքն ըլլալով 30.000 առեւտրական ել
պա ամ ա կան ր բբաւ մեր ոիրելի Բմիշկին կեանքին մը։ Հ՛" ,ք կեանքի այս բախտորոշ օրերուն , երբ
60.000^ աւելի օդային ռմբակոծութեան ղոՀեբ ։
եւ վեր Հանեց անոր մէջ դագափարական մ արդն մեր արդար Գատը կ՚ապրի իր ամէնէն ճակատա–
•Առաջին պատերազմին Բր իտանիան ունեցաւ
ու Հայրենասէր Հայր։ Այցելեց ինք նաեւ 1942/ 0— գբական պաՀ ը , երր ^ ա յ զան՛գուածներուն սրտին
812.000 մաՀ ։ ք)ւրեմն երկրորդ պատերազմին մա–
գային ռմբակոծութեան զոՀ գտցած <ձԱրզութեան՝ֆ մէջ փոթորփկ կայ եւ աչքեբուն մէջ գեղեցիկ ակն
Հերը կիսովին նուազ ծանր էին քան առաջին պա
խում բի բն կ ե րն ե ր էն տաքարախտ Հրանդ Աթան– կալս ւթիւններոլ կա յծը , պէ՛տք էր որ ա յս գա
տերազմ ին :
եանի չիրիմին, ուր դարձեալ խօսեցաւ րն կ • Գերա ղութն ալ լ Ա ե լ ի դարձնէր իր ձայնը։
Ա մ ե ր ի կ ե ա ն մահերը,—• Ա* Ն աՀ անդն երր ունե սիմ բ, այս անգամ վեր Հանե/ով Հ *3 *Գաշնակցռլ– Ու մեր ձայնը պիտի ունենայ ա՛յն կչէռՐ^ Փ^*
լէ աս 250.000 մ աՀեր, որ երկու անգամ աւելի Է թեան ըն կեր ա կան ոգին, ոբ խտ ի ր չ ի դներ Հ ա սա կշիռ ոբ ունի մեր կազմակեբպոլթիլննեբուն
քան առաջին սլատերազմինբ, որ 126.000 Էր՛ րակ շարքային ,ե ամենաբարձր պարտականութեան զանգուածր Հայ կեանքին մէջ »։
Ռ ո ւ ս ա կ ա ն վ ն ա ս ն ե ր , Անցեալ մարտին Ա թա վբայ գտնուած րնկերներու միջեւ։ « Անշուշտ այդ
լին յայտարարեց թէ մաՀերու թիւր միայն կռիւիդ է պատճառբ ոբ ա յս ^ոօՐ կազմ ա կե բ պո ւթ ի ւնբ ՁԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ
գրաւումի եւ տարագրութեան մէջ եդած է քաղա այնքան անտանելի պայմաններու մ էք դիմացեր է
քաց ի ն եր ո ւ թէ զինուոբներոլ Համար 7 միլիոն։ քքք * այսքան տարիներ ել այսօր իսկ իր ՀաՐքեբլ7 կր
Աիութիւնր չորս անգամ աւելի վնաս ունեցաւ քան խտացնէ նորանոր երիտասարդ ումերով »; իրա ՄԻՆՉԵՒ Ե՞ՐԲ ԱՅՍՊԷԱ
թէ առաջինին ուր 1.700.000 էր։ Միութիւնր ոբ ւունք ունէր ըն կե ր ը, ոբովՀետել ճիշտ ա յ դ վա յ ր– ՊՈՌՏՕ, 30 Յ ո ւ լ ի ս ( Յ ա ռ ա ջ ) ԱռՀ,,,,,,,,բակ
ունի 193 միչի"ն բնակիչ, 3 3/4բ կորսնցուց պա կեանին իբ Լոլրջր բո լոր ո ւած կր տեսնէ ր, այս օ–
տերազմ ին: % ա ա ր ափերուն վրայ Հասակ նետած մեր երկսեռ ե– Գ ա շն ա կց ա կ ան մ ամ ուլն է որ շեշտակի կը պախա–
բիտասարգ սերունդը որ եկած էր Հալրենասիրա Հ՚ակէ եւ կը մտր՜ակէ բոլոր անոնք որ Վազգասէր»
Ֆ ր ա ն ս ա յ ի կոբուստբ նուազ էր քան առաջին կան դասեր առնելու մ եր անմ աՀներէն եւ իր ուխ եւ ՀՀայրենասէր» ներկայանալով Հանդերձ դեռ կր
պատերաղմբ , երր 1.350.000 մեռեալ ունեցաւ։ տը կատ ա ր ե լո լ անոնց նուիրական շի՛րիմ ին վրա յ ; յամ առին թուրք երգբ տա րած ե լ Ե ւրոպայի սրա ին
րան սա 200.000 զինեալ ում կորսնցուց , բայց վրա յ ; Աիստաւո բ «մառան գո ւթ ի ւն» մը ոբ միասին
Հազարաւոր քաղաքացիներ կորսնցուց \ 940 ի ն գ եր - Այո պաշտօնական եւ սրբազան աբարողոլ - ա րաասաՀ ման փո խագրուած է ։ Գմ բա խ տա բար
մ անական գբոՀ ի մամ տնակ , օդա յին ռմ բա կոծ ու– թ իւննե ր բ կտտա րե լէ վերջ, անտառին մ էջ ուրա ա յ դ «մ առան զ ու,թիւն բ» կը փոխանցուի նաեւ մեր
թեան եւ կեդրոնացմ ան կա յաններոլ մ էջ : Ֆրան– խս ւթի ւնն երբ, երգերն ու պա բեր ը շաբունակուե– նորաՀ ասն եր ուն, ագաբտելով անոնց ա զդա յին նկա–
սա ունեցաւ 250.000 քաղաքացիներու կորուստ ցան մինչե ուշ ատեն, խանդավառ մթնոլոբտի մէջ՝, րազիրր ։
աւելի քան իր զինսւո բակտննեբ բ : ^Թզթ-ակից Կիրակի օր նշանտուքի մը ներկայ եղայ։ ՛Բա
Չ ի ն ա ս տ ա ն ի մէք 3.180.000 զինուոր եւ քաղա նի մ ր Հայերէն եւ եւրոպական երդեր ^ ու աՀա
քացի սպաննուեցան : ԱՆԳԼՒՈՅ բնկերա յին ապաՀ ո վազ ր ո ւթ եան չ ի Փ ^ ՜ է թ ե լ լ ի (ձայնագրի վրայ) X Բարեկամս վըբ֊
Առանցքին գալով, Գ ե ր մ ա ն ի ա ն ունեցաւ 3 մի Հեզինակբ, լորտ Պ իվբրիճ Պ եբ լին ա յցե էելով, ա– դովուած առաջարկեց որ գուբս ելլենք*** Կ^ուզէի
լիոն զինուոր մեռած եւ 3.400.000 վիրաւոր։ Մէկ ռաջարկեց րնդՀ * ներում շնոբՀել ոչ միտքն ան տե սնել թէ ա յս մ արդիկբ Հ այեր էն երգեք ալ ւլ ի–
ու կէս անգամ աւելի մաՀ ունեցաւ բաղդատմամբ ուանական Նացիներուն, այլ եւ փոքր դոբծակից– տե^ն , թէ ոչ միայն թրքերէն*** Ե-– աՀա անմեզ
առաքինին , երր 2 միլիոն զինուոբներ սպաննուե ներոլն, ամբողջ Ե–֊րոսվայի –^Է9՚ Ւր կարծ՛իքով, պատանիներ նուագի Հ ետեւոզութեամբ սկսան խա
ցան։ Գերմանիան ունեցաւ նաեւ 300.000 մեռեալ պա տ ե բ ա զմ ի ոճ րա գործն երր պէտք է պատմուին, զալ դռեՀ ի կ բացագան չութիւննե ր ով : Այնպէս ինչ
օդային ռմբակոծութեան ատեն, Հինգ անգամ ա֊ բայց անոնք ոբ ուրիշ յանցանք չունին եթէ ոք պէս որ իրենց ծնողներ ր վարմեցոլցած են։ Աիրտդ
ւելի քան Մեծն Բրիտանիան : Հ ի թ էէ րի կուսակցութեան պա տ կան ի լ, պէտք չէ էլարիւնի երր ականատես կք՚Րէէաս նման տեսարա
(իուսիան աւելի մաՀեր ունեցաւ Գերմանիս յ ն եզո լին % « Աիայն Համալսարաններով եւ կրթու նի մը։ Մ ատաղ Հ ոգիներ պորտախաղ բնե լով կբ
թէ ինչ
դէմ կռուելով քան թէ Գերմանները ամէն ճակա թեամբ կրնանք սորվեցնել Գեբմաններուն կարծեն գեղարուեստի ծառայած բլլա լ : Այս մտա
տի վյրայ « է ագատ բնկերութիւնրլ Տ> • ծումներով տարուած էի *. յանկարծ քանի մբ պա–
Fonds A.R.A.M
Ի՛Ալ ւ ^ ժ ե ց պատեոսզմը Պատերազմական նախարարութեան տեղեկու Նա պ ա շ տ օ ն ա կ ի ց մը
մեռեալ
թեանց Համաձայն , ի տ ա լ ի ո յ պատերազմի
ներու թիլը կբ Հասնի 135.000^, ուրիշ Հաշիւնե Ի մ ա ց հ ր է ի ն ք արդէն, բ ա յ ց դեռ. նոր ստա
Միջազգային Հ ա շո ւե յարդար ի ղրամատունը րու Համաձայն՝ 200.000/–։ Ամէն պարագայի մէվ, ցանք առաջին կապոցը, «Արեւելք»ի, ոբ կը հրա
(Պազէլ՝) ուսումնասիրելէ վերք բոլոր տրամադրե Րտ ա յ ի ան աւեան պատերազմ մը ունեցաւ , ոբովՀե– տարակուի Հ ա լ է պ ի մէջ , նախաձեռնութեամբ Դաշ
լի նիւթեր ր, կ՝եզրակացնէ թէ ուղղակի պատերազ տեւ առաքին պատերազմին 460.000 մեռեալ ունէր։ նակցական րնկերներու : Յաջողութիւն մաղթելով,
մի ծախքերուն ել անուղղակի կորսոլած կեանքե– ճ ա փ ո ն ունեցաւ 1.300.000 մեռեալ Զինաստա– առաջին թիւի խմբագրականէն կ՛արտատպենք հե
Րո1– դրամագլուխի տեսակէտով, երկրորդ Մեծ նի դէմ պատերազմելով։ Ամերիկեան տեղեկատու տեւեալ հատուածը, ո բ կը պարզէ թերթին ուղ
Պատերազմը աշխարհ ի արմ֊եց 338 միլիառ յւթեր– դիւանը կբ Հաշուէ ոբ ճավւոնական կորուստները ղութիւնը (23 Յունիս). —
լին։ Աւլածին Մ՝եծ Պատերազմ ր արքեած էր 84 մի կը Հասնին 2.500.000^ : Առաքին պատերազմին կո « թերթ մը, ամէն բանէ առաք, աչք մ ըն է որ
լիառ սթերլին : (\լրեմն երկրորդ պատերազմ ր էորս րուստն էր 303.., իլը տեսնէ ու տեբածը չտեսնելու չ ի եղարներ : (քու–
անգքււ մ քաւի լի նստած է աշխար Հի՛ն • ԱՀալասիկ ընդՀանուր կերպովդ զինուոբնե րու ցամալո մը սակայն , րբ ի Հարկին պէտ ք է գիտնւսյ
Պատերազմի սւմէնյէն սբւր չ ր ք ք - ՚ ի ն Աֆգլիր ւ թէ քաղաքացիներու մաՀերու թիւր երկրորդ պա ըլլալ նաեւ բռունցք մը։
ամ բողք ժողովուրդը միասին աշխատելով Հասաւ տերազմին % - Աեծն Բրիտանիա՝ 357.000, Մ • Նա– «Անկախ» թերթ մը չէ Ա ր ե ւ ե լ ք դ ։ Հայ թերթ
արտադրութեան նոր բարձրագոյն ա՛ստիճանի մր Հանդներ՝ 250.000, Խ– Միութիւն՝ 7.000.000, ՖՐան– մը երբեք անկախ չ ի կրնար Լ\ԼէաԼ՛՛. Հէս.ք է^՚երթը
10 միլիառ արժողոլթեամբ : Հետեւաբար երկրորդ սա՝ 450.000, Գերմանիա՝ 3.300.000, Իտալիա՝ 200 միշտ կաթուած պէտք է մնայ Հանրային խղճմը–
պատերազմին արժ՜էքը Հ ա ւ տսա ւ է 34 սբ ո֊-Ա Հազար, Չինաստան՝ 3.180.000, ճափոն՝ 2.500.000։ տանքէն, իր գոյութիւնը իմաստաւորող իտէալէն,
ծայրայեղ արաղ ո ւթե ամ ր աշխատա՛նքի մր ամբողջ ՛Բոան միլիոն Հոգի կոբսուած , աւելի քան 300 իր խանգավառոլթեան զսպանակը եղող ղաղա փա֊
աԴղի՝ն կողմէ : միլիառ ոսկիի Հարստութեան Հետ։ րին անշեղ սկզբունքներէն։ իտէալէ զուրկ՝ մար
Բոլոր ազգերուն մէջ պատերազմի զօրա շաբմի գը ոգբալի արարած մ ըն է, թերթը՝ ԷՐագէր մը,
գրեթէ ամէնէն բարձր չափը ունեցաւ Ա*եծն Բբ,ի՜ ՀԽոսամաքտի օ դ իսկ լրագիրր իւ ան ո է֊թ մբ ։ Խանութ մը չէ Արեւել
քդ 1 Ա ,1է "Բ,ո–չ եւ յստակ իա է ա լի մը գ Ր°չակի Ր Ր1
տանիան, իբ մոզովուրգին եւ արտագրութեան 54
առ Հաբ իւր բ տրամադրած ՐԱ^Լ"*^ 1944/՛ 5՛ : միեւ Շ Ա Վ Ի Լ *—• Յուլիս 2Տի կիրակի °ՐՐ Հայկական Մեր իտէալը ունի մոլեռանդ Հաւատաւոր նե .րու
նոյն տարին Մ . ՆաՀ անգնե բուն բ եզաւ 46 տոլ Հա Հյավիլբ տօնական օրուան կերպարանք ստացաւ : կուռ շարքեր ։ Ո֊-նի նաեւ ոչ նուազ մոլեռանդ Հա
րիւր, (հուսիան 46 առ Հարիւր, Նոր Ջ֊ե լանտան 49 « Ց ա ռ ա ջ^ ի մ էջ տ պո ւած պարզ յա յտա բարութ իւնբ կառակորդներ ։ Բարեկամն ու Հ ա կա ռա կո ր գր Հա
առ Հա ր իւր է ՝ք*անատան 52 առ Հարիւր : Փարիզէն եւ շրջաններէն գէպի Եավիլ բերած էր ւասարապէս կրնան վստաՀ ԷՀԼԷաԼ * թէ մեր ումր
Միացեալ Ագգերու ծախքերը ամ էն դասակարգի Հայ եր ո լ Հոծ բազմ ութիւն մ բ ։ կառնենք մեր Համոզումներէն եւ Համողումնեբբ
Մեծն. Ր-րիսւանիա ծախսեց 20 միլիառ ոսկի Փ ւս ր ի ղբ եւ իր բոլոր ար ո ւա ր ձ անն։ ե ր բ անխտիր, կը խարսխենք սուղ վճար ուած փորձառութիւնե
(1.350 ոսկի իւրաքանչիւր աշխատաւոր ի ) : ունէին իրենց ներկայացուցիչները ։ Եկուծ էին ամ– րով Հարուստ անցեալի մբ վրայ։ իբ Համեստու–
Մ ի ա ց ե ա լ "Նահանգները ծախսեցին 70 միլիառ բոզջ բնտանիքնեբով եւ ուտելիքներով, այնպէս որ թեանբ մէջ շքեղ փառասիրութիւն մը ունի այս
ոսկի ( 1 600 ոսկի իւրաքանչիւր աշխատաւորին * ամ էն տարուան դա շտա Հանդէս ի վ ՚" յ ր ր շտտ նեղ ք^եբթր , միակ եւ գերագո յն ձգտում մը • • ըլլալ
Ռ ո ւ ս ի ա ծախսեց 30 միլիառ ոսկի (450 ոսկի եկաւ, իրարու ետեւէ խումբ խում բ Հասնող մ ո զո՜ Հաւատարիմ ա ւան դա պաՀ ը այն սերունդին ^ որ
իւրաքանչիւր աշխատաւորին ։ վոլրդին : Դ է տ Ց ա լ ՝ մեռնիլ Հայրենիքին Համար 1ւ Հիմացեալ^
Առանցքի այգերը ՚ Առտուն սււի ի լ ի մ ատ բան մ էջ կատարուեցաւ մաՀ ով պա յծառացոլց Հայոց պատմութեան մ ռա յլ
Գ ե ր մ ա ն ի ա ծախսեց 46 միլիառ ոսկի (1300 Հ ոգեՀ անգս տ եան պատարագ, Հայկական բոլոր ^՚Ր^էէ^Քււ » "՛Ր պատուաւոր մ աՀ բ գերադաս եց ան–
ոսկի իւրաքանչիւր աշխատաւորէ * Հերոսամ արաներու զոՀե բուն յ ի շատ ա կին, նախա պատիլ կեանքէն , որպէսզի գալիք սերունդներուն
իասւլիա ծախսեց 5 միլիառ ոսկի (330 ոսկի դաՀ ութեամ բ Արս էն Ա . քաՀանա յ Ա իմ է ոնեանցի, դիմագիծը ԼՀէլայ պայծառ եւ Հոդին ամո՛ւր , որ
իւրաքանչիւր աշխատաւորէ : ոբ խօսեցաւ իր այնքան Հայրենասիրական քարոզ— գա բեր ո լ ս արկս ւթեան մ ուր ը սրբեց Հայ մ արդուն
ճ ա փ ո ն ծախսեց 14 միլիառ ոսկի (420 ոսկի ներէն մ էկբ, սլա ամ ելով քԱ անաս որ ի արշաւանքբ եւ ճակատէն , խիզախ մարտնչումներով եւ անՀ ա լա
իւրաքանչիւր աշխատաւորէ ; պանծացնելով բոլոր Հերոսամարտերու ոոՀեբուն ւս ՚"լի խոյանքներով ;
՝Բանի որ երկրորդ պատերազմ բ չորս անգամ յիշատակը : «Չէզոք» թերթ մբ չէ Ա ր ե ւ ե լ ք դ * Զէզոքութիլ–
լելի ծանր Էբ Աջին պատերազմէն, ուստի Կէսօրին անտառին մ էջ ս ա բ քո ւե ց ան բնտանե– նը այն է թերթի մը Համար , ինչ ոբ է անկոգմնա–
երկրո րղ պատերազմ
բ չորս անգամ աւելի զա րՀ ոլ կան ու •ընկերական սեղանները ու սկսաւ կերու– կա լութի ւնը * . . կո զմնաց ո յցի մ բ Համ ար • Ա եբ
րելի եղաւ վնասի տեսակէտով ։ էսումը։ Հ ՚Օ ՛Գ * Աբղութեան խում րի եւ Նոր Աե— թերթին կոդմնացո՛յց ր Հիւսիս չի նայիր անպայ–՛
Երկրորդ պատերազմին 14 մ*իւ լ իոն զինուոբներ րունգի ՀԱն գ րան ի կ$> խում բի րն կե ր –բն կե ր ո ւՀ ինե– ժ ան , եւ ոչ ալ Հարաւ ^ եւ կամ արեւմ ուտք , //<
մ եռան , Համ աձա յն Ամ երիկեան Պ ա ՛ո եր աղմի Տ՛ե ՐԲ պատրաստած էին ճոխ պիւֆէ, մատչելի գինե– իսկ * * ՛արեւելք ։ Ա ր ե ւ ե լ ք / սլաքը իրեն մագնիս
ղեկատու գրասենեակին յ բով ։ Ժամբ 4ին մողովոլբղբ ոլղղոլռցաւ ունի միտ՛ն Հայ մարդուն Հոգին, Հայ մ ո զո վո ւբ–
դին իրական
Զանգուածսւյին սսլասութփւն ^աէԼէւէ ^՝ Է^* գերեզմանատունը, այցելելու իշխան պա գան ։ շաՀը^ Հայ Հայրենիքին պայծառ ա՜
գերեգման–
Բայց նոր ել աՀռե լի պ ատ կ եր մբ ԼեՀաս– Յովսէփ 1լ Աաթենիկ Ար գո լթեաննե ր ո լ
տանի, քիուսիոյ, Չինաստանի մէջ քաղաքացի– ներբ ։ Այս առթիւ խօսեցաւ ընկեր Գերասիմ Բա֊ Հա յու ոգիով կը սկսինք Հ րատաբա կե լ ^ ա յ
ներ ու զան գո ւա ծա յին բնա^նքումն էր ։ Եօթբ մ ի– լայեան, իսկ Նոր . Սերունդի կողմէ ըն կ . Ց ո վի կ թերթ մը ։ Գաղափարական թերթ մը։ Գիտենք
լիոն մոգովուրդ սպաննուած է • րձւդՀ * դում արբ Եզիազարեան ։ Յուզիչ էր այն պաՀ ը երբ րնկ՛ Բա թէ ինչ գրկաբաց բնղունելութիլն կը սպասէ այս
քագաքաց իներոլ կո ր ուստին կր Հ ասն ի քսան մի լա յ եան իր քովր ունենալով քՕ անասո ր ի արշաւան թ ե բթին , Հաւատաւո ր ել խանդավառ երիտասարդ
լիոն ի, ոբ երկուքս ւկ է ս անգամ աւելի է քան Ա * քի մասնակցողներէն Հաւանաբար միակ վերապրո գոլթեան կռո մ է ւ Ա եբ ճիգը պիտի բլլա յ մնալ ար
Մեծ Պատերազմը , երբ 8.500.000 մարդիկ մեռան ։ ղը Պ՛ 1$ անասո րց ին, մի առ մի կարդաց նո լն ար մանի ց ո յ Յ տուած Համարումին Հ Մեր ներշնչու
Գրեթէ Բրիտանիոյ մոզովուրգին կէսր։ Զինեալ շաւանքի մէջ ինկած 19 Հերոսներու անունները։ մին ագբիլբը Հա յուն փառաւոր անցեալն է ու մեր
ումեբուն կորուստը Ա * Ա եծ Պտտերազմ ին 37 մի՛ Եավիլի Նոր Աերունգէն 0 րիո բգնեբ &ուշանիկ ո րոնումնեբռւն նշանակէտ ը Հա յ մղովուբդին պայ
լի ււն եղած է , էսկ երկրորդին՝ 60 միէիոն : Ա ար ա իր ո ս ե ան եւ Աստղիկ ՚Բէօսէեան արտասանե ծառ ապագան գ որուն կբ Հաւատանք ամբողջ Հ ո–
Խ. Միութիւնր, Մ– Ն աՀ անղնեբ ը , ^ափոն , ցին ԱՀարոնեանէն եւ Վաբանգեանէն ։ ՚^Ոաֆֆի^ի գիվ եւ որուն Համար պատրաստ ենք ռոՀելու ՛ա
Գերմ ան իա աւելի մեծ վնասներ ունեցան քան ա– ե բդչախում բը երգեց 1$անասո րի քա յ լերդը եւ կո– մէն– րան գ ինչպէս զոՀեցին մեր նախորդները՚ , կա–
ււ ա ջին պտտերազմ ին * Ա եծն Բրիտանիա եւ 3)ր ան - միտասի ճՀայր մեր՝^ը։ իւա րգուած/ միեւնոյն երազէն եւ ի խնդիր մ իել–
Յետոյ այցելեցինք նաեւ մեր նորոգ Հանգուց նոյն իտէալին իրականացման ։
ս նուաղ,ղ կորուստներ, բ. ոոււնննես ո ւ ան յնձի կ. եալ ընկեր Բմ * Յովսէփ Տէր Ղ՝ալթեանի գերեզմա Ար տ ա ս աՀ մ ան ի Հա յ մ ամուլին շարքերուն , ա–
Բրիտա նիւ նաւերու
ունեցաւ 357.000 նը ուր դարձեալ խօսելով ընկ* Բալայեան Հակիրճ Հաւասիկ նոր թերթ մ բն ալ։ Երիաասարգ թերթ
մ էքն ըլլալով 30.000 առեւտրական ել
պա ամ ա կան ր բբաւ մեր ոիրելի Բմիշկին կեանքին մը։ Հ՛" ,ք կեանքի այս բախտորոշ օրերուն , երբ
60.000^ աւելի օդային ռմբակոծութեան ղոՀեբ ։
եւ վեր Հանեց անոր մէջ դագափարական մ արդն մեր արդար Գատը կ՚ապրի իր ամէնէն ճակատա–
•Առաջին պատերազմին Բր իտանիան ունեցաւ
ու Հայրենասէր Հայր։ Այցելեց ինք նաեւ 1942/ 0— գբական պաՀ ը , երր ^ ա յ զան՛գուածներուն սրտին
812.000 մաՀ ։ ք)ւրեմն երկրորդ պատերազմին մա–
գային ռմբակոծութեան զոՀ գտցած <ձԱրզութեան՝ֆ մէջ փոթորփկ կայ եւ աչքեբուն մէջ գեղեցիկ ակն
Հերը կիսովին նուազ ծանր էին քան առաջին պա
խում բի բն կ ե րն ե ր էն տաքարախտ Հրանդ Աթան– կալս ւթիւններոլ կա յծը , պէ՛տք էր որ ա յս գա
տերազմ ին :
եանի չիրիմին, ուր դարձեալ խօսեցաւ րն կ • Գերա ղութն ալ լ Ա ե լ ի դարձնէր իր ձայնը։
Ա մ ե ր ի կ ե ա ն մահերը,—• Ա* Ն աՀ անդն երր ունե սիմ բ, այս անգամ վեր Հանե/ով Հ *3 *Գաշնակցռլ– Ու մեր ձայնը պիտի ունենայ ա՛յն կչէռՐ^ Փ^*
լէ աս 250.000 մ աՀեր, որ երկու անգամ աւելի Է թեան ըն կեր ա կան ոգին, ոբ խտ ի ր չ ի դներ Հ ա սա կշիռ ոբ ունի մեր կազմակեբպոլթիլննեբուն
քան առաջին սլատերազմինբ, որ 126.000 Էր՛ րակ շարքային ,ե ամենաբարձր պարտականութեան զանգուածր Հայ կեանքին մէջ »։
Ռ ո ւ ս ա կ ա ն վ ն ա ս ն ե ր , Անցեալ մարտին Ա թա վբայ գտնուած րնկերներու միջեւ։ « Անշուշտ այդ
լին յայտարարեց թէ մաՀերու թիւր միայն կռիւիդ է պատճառբ ոբ ա յս ^ոօՐ կազմ ա կե բ պո ւթ ի ւնբ ՁԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ
գրաւումի եւ տարագրութեան մէջ եդած է քաղա այնքան անտանելի պայմաններու մ էք դիմացեր է
քաց ի ն եր ո ւ թէ զինուոբներոլ Համար 7 միլիոն։ քքք * այսքան տարիներ ել այսօր իսկ իր ՀաՐքեբլ7 կր
Աիութիւնր չորս անգամ աւելի վնաս ունեցաւ քան խտացնէ նորանոր երիտասարդ ումերով »; իրա ՄԻՆՉԵՒ Ե՞ՐԲ ԱՅՍՊԷԱ
թէ առաջինին ուր 1.700.000 էր։ Միութիւնր ոբ ւունք ունէր ըն կե ր ը, ոբովՀետել ճիշտ ա յ դ վա յ ր– ՊՈՌՏՕ, 30 Յ ո ւ լ ի ս ( Յ ա ռ ա ջ ) ԱռՀ,,,,,,,,բակ
ունի 193 միչի"ն բնակիչ, 3 3/4բ կորսնցուց պա կեանին իբ Լոլրջր բո լոր ո ւած կր տեսնէ ր, այս օ–
տերազմ ին: % ա ա ր ափերուն վրայ Հասակ նետած մեր երկսեռ ե– Գ ա շն ա կց ա կ ան մ ամ ուլն է որ շեշտակի կը պախա–
բիտասարգ սերունդը որ եկած էր Հալրենասիրա Հ՚ակէ եւ կը մտր՜ակէ բոլոր անոնք որ Վազգասէր»
Ֆ ր ա ն ս ա յ ի կոբուստբ նուազ էր քան առաջին կան դասեր առնելու մ եր անմ աՀներէն եւ իր ուխ եւ ՀՀայրենասէր» ներկայանալով Հանդերձ դեռ կր
պատերաղմբ , երր 1.350.000 մեռեալ ունեցաւ։ տը կատ ա ր ե լո լ անոնց նուիրական շի՛րիմ ին վրա յ ; յամ առին թուրք երգբ տա րած ե լ Ե ւրոպայի սրա ին
րան սա 200.000 զինեալ ում կորսնցուց , բայց վրա յ ; Աիստաւո բ «մառան գո ւթ ի ւն» մը ոբ միասին
Հազարաւոր քաղաքացիներ կորսնցուց \ 940 ի ն գ եր - Այո պաշտօնական եւ սրբազան աբարողոլ - ա րաասաՀ ման փո խագրուած է ։ Գմ բա խ տա բար
մ անական գբոՀ ի մամ տնակ , օդա յին ռմ բա կոծ ու– թ իւննե ր բ կտտա րե լէ վերջ, անտառին մ էջ ուրա ա յ դ «մ առան զ ու,թիւն բ» կը փոխանցուի նաեւ մեր
թեան եւ կեդրոնացմ ան կա յաններոլ մ էջ : Ֆրան– խս ւթի ւնն երբ, երգերն ու պա բեր ը շաբունակուե– նորաՀ ասն եր ուն, ագաբտելով անոնց ա զդա յին նկա–
սա ունեցաւ 250.000 քաղաքացիներու կորուստ ցան մինչե ուշ ատեն, խանդավառ մթնոլոբտի մէջ՝, րազիրր ։
աւելի քան իր զինսւո բակտննեբ բ : ^Թզթ-ակից Կիրակի օր նշանտուքի մը ներկայ եղայ։ ՛Բա
Չ ի ն ա ս տ ա ն ի մէք 3.180.000 զինուոր եւ քաղա նի մ ր Հայերէն եւ եւրոպական երդեր ^ ու աՀա
քացի սպաննուեցան : ԱՆԳԼՒՈՅ բնկերա յին ապաՀ ո վազ ր ո ւթ եան չ ի Փ ^ ՜ է թ ե լ լ ի (ձայնագրի վրայ) X Բարեկամս վըբ֊
Առանցքին գալով, Գ ե ր մ ա ն ի ա ն ունեցաւ 3 մի Հեզինակբ, լորտ Պ իվբրիճ Պ եբ լին ա յցե էելով, ա– դովուած առաջարկեց որ գուբս ելլենք*** Կ^ուզէի
լիոն զինուոր մեռած եւ 3.400.000 վիրաւոր։ Մէկ ռաջարկեց րնդՀ * ներում շնոբՀել ոչ միտքն ան տե սնել թէ ա յս մ արդիկբ Հ այեր էն երգեք ալ ւլ ի–
ու կէս անգամ աւելի մաՀ ունեցաւ բաղդատմամբ ուանական Նացիներուն, այլ եւ փոքր դոբծակից– տե^ն , թէ ոչ միայն թրքերէն*** Ե-– աՀա անմեզ
առաքինին , երր 2 միլիոն զինուոբներ սպաննուե ներոլն, ամբողջ Ե–֊րոսվայի –^Է9՚ Ւր կարծ՛իքով, պատանիներ նուագի Հ ետեւոզութեամբ սկսան խա
ցան։ Գերմանիան ունեցաւ նաեւ 300.000 մեռեալ պա տ ե բ ա զմ ի ոճ րա գործն երր պէտք է պատմուին, զալ դռեՀ ի կ բացագան չութիւննե ր ով : Այնպէս ինչ
օդային ռմբակոծութեան ատեն, Հինգ անգամ ա֊ բայց անոնք ոբ ուրիշ յանցանք չունին եթէ ոք պէս որ իրենց ծնողներ ր վարմեցոլցած են։ Աիրտդ
ւելի քան Մեծն Բրիտանիան : Հ ի թ էէ րի կուսակցութեան պա տ կան ի լ, պէտք չէ էլարիւնի երր ականատես կք՚Րէէաս նման տեսարա
(իուսիան աւելի մաՀեր ունեցաւ Գերմանիս յ ն եզո լին % « Աիայն Համալսարաններով եւ կրթու նի մը։ Մ ատաղ Հ ոգիներ պորտախաղ բնե լով կբ
թէ ինչ
դէմ կռուելով քան թէ Գերմանները ամէն ճակա թեամբ կրնանք սորվեցնել Գեբմաններուն կարծեն գեղարուեստի ծառայած բլլա լ : Այս մտա
տի վյրայ « է ագատ բնկերութիւնրլ Տ> • ծումներով տարուած էի *. յանկարծ քանի մբ պա–
Fonds A.R.A.M