Page 187 - ARM_19-1946_01
P. 187
- քՕՈՈ6 1925 - Իք1ՐՀՐԳԱ8ԻՆ ՊԱՏՓԻՐԱԿԸ
8. Շ. .Տ 376.286 ԱՌԱԻ ՛ՐԱ 1 Ե 8
Օււշօէ-ԱիԲաթհշէ-ե–© : ՑՕԼ \1ԼՏՏ^ե–\
17, Տետ– նքսա*ա* - 8ձ–ԱՏ (13°) ժողովը 1ֆը շ ա ռ ւ ւ Ա ա կ ո ւ ի
տատ,ա.։ 008. 15-70 - €. €. 8. 8տա» 1678-63
ք*8.3՝նեԳԻ1ւ–~ Տ՚"ք– ՞50> 6–ւ–"–. 400, Յա Աս. 200 ֆրաՆք ԱպաՀովութեան 1սորՀուրգը ծանր տագնապի
Ուրբաթ 29 Մարտ մր մատնուեցաւ չորեքշաբթի օր , Իրանի Հարցին
առթիւ ։ ինչպէս
1946 գրած էինք երէկ , խորՀրդային
պատուիրակբ, Պ* Կբոմիկօ նախորդ օրը առաջարկ
ՏԱՐԻ - 13* ճատ&տ » • 4572-Նոբ շրջան րփւ 301 Խմբագիր՝ Շ– Մ1՚ՍԱ*ԵԱ՚ս ԳԻՆ՝ 3 ֆր կած էր օրակարգէն Հանել այս խնդիրը։ Առաջար
կը մեըմուեցաւ 2 / դէմ 9 ձայնով։ ՚Ւշ* օր Պ* Կբո՛
միկօ առաջարկեց մինչեւ ապրիլ 10 յետաձգել
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ Հարցին քննութիւնը։ Այս առաջարկն ալ մերմուե–
Հետ է միայն
ԹՐ-ԲԱՊԱՏՌԻՍ1 ցաւ 2ի գէմ 9 ձայնովդ (Խ՛Մ իութեան
ԼեՀաստանը) : Ասոր վրայ խորՀ րգա յին պատուի
ՀՐԱՒԷՐ ԼՐՀՈԻԹԷԱՆ (Մասնաւոր թ-զթ-ակցութիւն Յառաքը.) րակը առաւ քալեց , եւ սրաՀ մտաւ իրանեան
կառավաբու––
պա տ ո լի ր ա կը , պաբզելու Համ ար իբ
թե ան գանգատները :
Մասնաւոր նամակներ ալ կր Հաստաաեն թէ Ամերիկեան թերթերը կը գրեն թէ Կբոմիկօ
իսկապէս պաղ Հով մր կր փչէ Աուբիա - Լիբանանի ՀԱ8Կ- ԶԻՆԱՐԱՆ ՄԸ ԱՏԱՆԱ6Ի ՄԷՋ իր առաջարկը ներկա յացուց ռուսերէն եւ անտար
մէջ, Հայ գաղութին Հանդէպ։ Մինչեւ անդամ կբ Պոլսոյ «Թասվիր»ի Ատանայի թղթ֊-կիցԼՀ, այ" բեր սպասեց ոբ նախ ֆրանսերէն ի , յետս յ անգլե–
խօսուի մութ խաղերու մասին։ Խաղեր՝ թուրք թէ (1 Ա՚արա). ր էն ի թարգմանուի ։ Երբ տեսաւ որ կբ մերմեն ,
^ԴեԼՈԼ՜ խորագրով կը Հաղորդէ իր թերթին
եւրոպացի գործակալներու կողմէ, իրար թուգթեր ը մոգվեց ել Հ եռացաւ երեք խորՀ րգա -
« Թէփէսլաշ թաղի ( Աւո անա) էյրիսլուճաք
Համար Հայերն ու. Արաբներ բ՛. Մանաւանդ ոբ այլ կաններուն Հետ X
։ փողողին մէչ, նախապէս Հա յո լ մ ը պա տ կան ո գ
եւս վճռուած է պարպել անգլեւֆրանսականզօրքր կ՚արմէ ամփոփել նիստին մանրամասնութիւն^–
«Ագգակ»ին ատն մը գետնայարկէն ռազմամթերանոց մբ երե
Երէկ արաաապեբ էինք Պէյրութի նեբը * (Ի ո ղո վր սկսաւ առջի օր կազմ ուած մ աս–
որ քանի մը ախ– ւան ելած է : Լուր տրուած է , անմի9ապէս , ոստի–
Մ արա \ ի կարճ խմբագրականը, նա խում րին ղեկուցմ ան ընթերցում ով X Նախագա֊–
կանութետն ։ ճշդուած են Հետեւեալ գո՛սքերը :
ա ան շանն եր կը մաանանշէր * Հը յա յ ւո արար ե ց թէ մ ասնախում բը չէ կրցած ար
Երեք թնդանօթ , 250 թնդանօթի ռումբ, 50 ձեռ -
1. Տեղական մամուլը սկսած է վարկաբեկել ն աո ում բ , 60 Հ բացան , մէկ սնտուկ դիւնքի մ ը յանգի լ : Հետեւաբար Հ բաւիրեց պատ–
փամփուշտ ,
կամ Հեղնել, ծաղրանկարներով նա խաս։ ել Հա յե ո լի բակն երբ պատասխանել Հետեւեալ Հարցումին*
ոլ մեծաքանակ ումանակ (տինամիթ) : Ատոլդ -
րր ։ Այն աստիճան որ, Հայ երեսփոխանները Հար ուած է , որ այս մթերքը ֊ — իրան պիտի արտօնուիմ ներկայացնել իր ա ե ս ա֊֊*
Հաւաքուած եւ պաՀուած
կադրուեր են Մամուլի Տեսչութեան ուշադրութիւ է Հայերու կ էտնե ր բ ։ Եւ առաջարկեց քո լէ արկել Հ ետեւեա ք
կողմէ , նախորդ պատերազմին , երր
նը Հ բաւիրել ; բանաձեւեր ը,—- |, ք$որՀրդ • բանաձեւը, որ կ՛առա–
Ատանտ ֆրանսական գրաւմ ան տակ կը գտնուէ ր ,
2. Այս տոթ ի լ կը Հարցնեն թէ Հայ եբեսփո - եւ Հայերը ջարկէր ապրիլ 10/5– յեաաձղել իրանեան Հար -
պա յքա ր կը ՛մզէին Թուրքերու գէմ ։
իւ անն ե ր ր ի^նչ կբ ներկայացնեն Լիբանանի խոր ~~ Ոոլոբ զէնքերն ցին քննութիւնը* 2, Եղիպաոսի պատուիրակու -
ալ ֆրանսական արտա գլաւ -
Հր գա բանին– մէջ, քանի որ Հայերը պիտի մեկնինէ թիւն են» ։ թեան բանաձեւը , որ կը թե լա դրէ ր քննել իրան -
Յ.Այնճարի քաղաքապետութիւնը Հ րաՀանգ «ԿԱՐՍ ԵԻ ԷՐԶՐՈՒՄ՝ ԹՈԻՐ՝Բ ՊԻՏԻ ՄՆԱՍ եան տեսակէտը, խորՀրդային բանաձեւին անցնելէ
ստացեր Է մինչեւ երկու ամ իս քանգել ջուր ի էճիՀատ Պապան , «Թասվիր»ի 27 փետրուարի առաջ * 3. Աւստրալիոյ բանաձեւբ , որ կը Հրա
«թիլրպին»ը Լջրանիւ, փոթորակի, որուն բացու թիւին մէջ, կ՚անգրագառնայ Խ* Միութեան մէջ ւիրէ ր իրանեան պատուիրակը դրաւորապէս յայտ–
մը դեռ նոր կատարուեցաւ, Լիբանանի Հանրապե Հայկ * րատի ի նպաստ սարքուած գասախօսու ւ– նել իր տեսակէտը X
տութեան նախագաՀին եւ վարչապետին կոգմէ X թիւններուն , վրացի եւ ռուս փրոֆէսէօրնեբու «ե– Յետոյ սկսան վիճաիանիլ այս երեք բանաձե–
ԼԱ յնճարը ա յն գիւղաքաղաքն է ուր տեղաւո րուե– լոյթնեբոլն» , եւ կբ խոբՀրգածէ ի մէջ այլոց * ւերուն վրա յ : 1Ա ո ր Հ րգա յին պատուիրակը խօսք
ցան Մուսա Լերան տարագիրներբ , Աանճաքին « 1918/ յաէ֊ոՐԴոո աաբիներուն եւս, այ — առնելով , պարզեց կա ց ո ւթ ի ւն ր եւ յիշեց սպարա՛
պարպումէն վերջը X Եթէ ^րանիւր իսկապէս քան ււ օր ո ւան օրինակով Հ ա յկական ազմ ուկ մ ր կբ նըշ– պետ Ա թալին ի քա յտա րա րութիւնը ամ երիկեան
դեն , ջուըէ պիտ ի զրկուի գազութր որ կբ բա զ՛ մ արուէ ր ամ էն տեգ : Թուրքիո լ գէմ իրենց թշնա՝*– գո րծա կա լո ւթեան մր : (Բացատրեց թէ՝ Համաձայն
եան ա ւ 1000 տունէ եւ որ չարաչար տումեց եւ մական տրամագրութիւննեբը գոՀացնելու Համար, ԱպաՀովութեան 1ՍորՀուրդին կողմէ յունուար
բազմաթիւ զոՀեբ տուաւ մ ինչեւ Հիմ ա , Համ ա ճա գործիք կը դարձնէին , դարձեալ , Հա յերբ ; ք*ոզո– 30/5> եղած յանձնարարութեան , Խ * Մ իութիւնը եւ
րակներէն եւ ջուրի պակասէն՝) X քի նամ ակներ եւ Հ բատա րակութիւննե ր ամ էն իրան շարունակեցին բան ա կց ութ ի ւնն եր ը , ինչպէս
ԵԼ գեռ ուրիշ սեւ լուրեր Հ կողմ , մինչեւ Ամեբիկա : Ն"յնիսկ է տեղական կը Հաստատէր իրանի վարչապետն ալ , մարտ
Այս տողերը դրած ատեն, ստացանք փետր * կարգ մը թերթեր՝ ի նպաստ Հայերու Հրատարա 22/5/ : «Ա՝եզի Համար ամէն բան պարզ է՛. Ուղղակի
շշ թ ուակիր նամակ մը, ուր կը կարդանք* կութիւներ կը կատարէին , մաս մբ Հող նուիրելու բանակցութիւններր յանգած են Համաձայնութեան
- « Անգործութիւնը սկսած Է համաճարակի Հ ամար անոնց մեր սեփական Հողերէն : (Կ՛ ակնար մը , Հինգ - Վեց շաբաթէն պարպելու Համար իր ա ե՛ -
հանգամանք աււն-յլ : Եթէ հարկ ըլլայ պաշտոն» ա»– կէ ԱՀմէտ էմին Ե ա լ մ ան ի այն յօդուածներուն , ո ~ ե^ան Հողը, եթէ անակնկալ մր չպաաաՀի ւ Համ&֊֊ւ–
ներ եւ բանուորներ ոամբել որ եւ է հաստատու րոնք , 1919/ Մ արտին * Օգոստոսին , լո յս տեսած ձայնութիւնբ յիշուեցաւ ամբողջ Հ ամ աշխար Հ ա -
թենէ, ամէնէն սա աջ Հայերը կ՛արձակեն։ Ր՚ագ– են Պոլսոյ «Վտգբթ» թերթին մէջ՛– Մ*)։ (ին մամուլին կողմէ։ Ե" ինքս ալ Հոս յիշեց ի եր՛
մաթիւ են անոնք որ կը թափոտին արգէն , քաշ «Թուրքիա պարտ ուած էր պատեբազ մին կու անգամ ; Ի^նչ բան մութ է այս բոլորին մէջ։
քշելով իրենց գոյութիւնը ՚ Անտէր բազմութիւն– մէջ։ Պոլսոյ կառավարութիւնը՝ անզօր էր պաշտ– 1Ս * Միութիւնբ չի կրնար մասնակցիլ րստ էու -
ներ՝ կարօտ պատաււ մը հացի • • •» : պանելու իր շաՀերը X ԱՀա , այգ օրերուն է ոբ մեր թեան վիճաբանութեանց ապրիլ \Հ)էն առաջ, ո -
Որ եւ է տրամադրութիւն չուն ինք խտացնելու Արեւ * Ն աՀ ան գն ե ր բ կր Հասնի Ամ եբիկ * Պատուի բովՀետեւ "ւգզակի բանակցութեանց առաջին շըր–
գո յները ։ Պարզապէս կ՛արձանագրենք տ յս տեզե րակութիւն մը, որուն պարտականութիւնն էր ճըշ~~ ջանը յանգած է գրական արդիւնքներու» X
կո ւթ ի ւնն ե ր բ , սպասելով լրացուցիչ ել փաստացի դեէ ի^է հրգՐՈԼյմ «Հայկական» Հող է*
լուսաբանութեանց յ «Զիրենք կը դիմաւորէ էրզրումի քաղաքապետ Հ Ա մ>ա\ ա յԱու թ ի 10 չ հ կ է Հ ք ա ա ծ
Անշուշտ այս ր ոչ ո ր ր Հետեւանք են ոչ մ ի այն Զաքիր պէյ X Կ՛անցնի պատուիրակութեան գլուխ,
ներգաղթի առթիւ սարքուած «յառաջդիմական» ու կբ պտըտցնէ Ամ ե ը ի կա ց ին եր ը՝ թաղէ թաղ ,
խեղկատակութեանց , այլեւ միջաղդային քաղա - թանգարանէ թանգարան , յիշատակարանէ յիշա - Յետոյ տեղի ունեցաւ երկար վիճաբանութիւն
քակտն դաւերու , որոնց գաղտնի ծալքերը դմուտր տակարան , գերեզմանէ գերեզման։ Ամէն կողմ , մ ը , որուն մասնակցեցան զանազան պատուիրակ -
չէ գուշակել։ Թուրք եւ միւսիւլման կնիք եւ դրոշմ։ Ամէն մէկ ներ X Մ* ՆաՀանգներոլ ներկա յացուցի չբ , Պ •
Ուշագրաւ պարագա յ մբ , Անդարա Ա ուրիո յ գերեզմանի մէջ կը պառկին աճիւնները ջարդերու Պըրնս դիտել տուաւ թէ՝ Համաձտյն արտաքին
եւ Լիբանան ի ան կա խ ո ւթ ի ւն բ ճանչնալոէ. ո բոշում զոՀ թուրք նաՀատակնեբոլ, թշուառութեան եւ նախարարութեան ստացած պաշտօնական տեղե
կուտա յ ճիշղ ա յն պաՀոլն երբ ներգաղթի արձա՛ ւլբկանքի մ արտ իրոսներու ։ Կողք ^ԼոոքԻ ֊ դԻՐ^է կութեանց , ԹէՀ րան առաջարկներ ստացած է,
նագրութիւնն եր կը կատարուին այգ երկու եր - Գրկի կը Հանգչին աճիւնները բոլոր այն սերունդ բայց չէ ընդունած , Հետեւաբար ոչ մէկ փովախու–
կիրներուն մէջx Եւ ճիշգ նոյն սլ աՀ ու ն ուրիշ ար֊– ներուն, որոնք պայքարեց ան յանուն Էրզրումի թիւն կացութեան մէջ։ Մ* ՆաՀանգնեբը չեն կըր–
տաքին ումեր կը քաջալերեն երկու պետութիւննե– թ ր քո ւթեան , եւ ինկան Ազի գի Էի ամրոցին առջեւ։ նար ընդունիլ յետաձգումը , առանց լսելու իրանի
րը , մերձեցում Հաստատելու Համար ոչ մ իա յն Հոգի ամէն կտոր , ամէն շիրմաքար , ամէն մի մրգ պատուիրակը ։ «Եթէ յետաձգումը րնղունինք , Ա–
մ իւս ա ր ա բա կան երկիրներուն , ա յլեւ Թուրքիս ք կի թ ք ամէն մէկ քար չիԲ պոռար թրքութիւնբ ա յս պաՀ ո վո ւթե ան իյ որՀուրդին ո եւ է մէկ անդամ բ
Հետ X քիւրտերուն անձնագիր տալու կա րգա գր ու քաղաքին X պիտի կրնայ նոր պայմանամամ պաՀանջել, ինչ որ
թիւնն ալ ուրիշ ախւ աանշւ ՛յն մը։ Մէկ յենարանի Ամ ե ր ի կե ան պա տ ո ւի ր ա կո ւթ ի ւն ը կը դառնա յ պ ի տի խա խտ է վ ստաՀութի ւնբ Մի աց եալ Ազգ ե -
Հաստատելու
փոխարէն ուրիշ մը**» ձեռնունայն , էրզրումի թրքութիւնը բուն վրայ» ։
կը նշանակէ թէ առկախ, կազմալոյծ վիճակի Հարկադրանքին տակ յ Վերջապէս քուէարկութեան ձեռնարկեցին եւ
Ասոր
մը մատնուած է 1 50.000*/«# էէ" ԳաԳո։֊ԲԸ։ ՝ԷԻՃԱԿ « Կ՚անցնին մօտ 19 տարիներ ։ Միլիոններ կը յետաձգումը մերմուեցաւ 2ի գէմ 9 ձայնով։
մը որ կրնայ անդարմանելի դառնալ, Հայկական ծախսուին , այդ չր^ա^ի" յ բա բեզա րգե լու Համար
ընգՀ անուր շաՀեր ու տեսա կէտ ով Հ այս նաՀանգբ։ Կր փաթթուին վէրքերը տառապեալ գութեամբ զինուորական նիւթեր , որոնք կը պատ–
Ի */երջոյ սովորական գաղութներ չեն Ա ուր իա քաղ աքին ; Հ ին գերեղմ աններ ո ւն վրա յ կը բարձ կանէին Մերձ* Արեւելքի դաշնակից բանակներուն :
Լիբանանը, Միջերկրականի ափերուն վրայ, իրենց րանայ արդիական աւանը։ Այնքան անճանաչելի կր Անգլիա եւս, ռազմանիւթ պիտի ար ամ աղ րէ
ազգ * Հ ա ս տ ա տ ո ւթ ի ւնն եր ո վ , դսլ ր ո ցնե ր ո ւ լա յն դառնայ էրզրոլմ , որ ԹաՀսին Օւզէր^ Արեւ - Ան դա բայի , ապառիկ :
ցանցով եւ բնտ իր մշակոյթով ։ Ոչ ալ մարզադաշտ ։ ՆաՀանգներոլ ԸնգՀ • ՚^ենիչր ւ Հետեւեալ տողե
Առ այմմ չենք ուզեր աւելի խորանալ, այն են՛ րով կը նկարագրէր քաղաքք • «ՊԱՌԱԿՏՈՒՄ ԼԻԲԱՆԱՀԱՏՈՒԹԵԱՆ ՄԻՋԵՒ»
թագրութեամբ թէ սթափում բ պիտի չուշանա յ : - « Դարերու ճակատսսքարաները՝ յարկ յարկ 24 Փետրուարի «Թասվիր» , կը Հրատարակէ
«Հայուն վերջին խելքը» ; գերեզմաններ բարձրացուցած են հայրենիքի այս Պէյրութի իր թզթակցին Հետեւեալ Հեռագիրը *
Նորէն ել նորէն կր յիշեցնենք , աւելի լուրջ անկիւնին մէջ : էրգրոււքի հողին տակ, իրարու վրվ —- « Պառակտում բ ծայր տուած է Պէյրութի
եւ աւելի արթուն ։ Ուրիշ բան է արձանագրել եւ րայ դիզուած են ոսկերոտիքը հայրենիքի համար Կաթոլիկ եկեղեցիին, եւ դ՛աշնակցական եւ Հա -
բո լո ր ո վին ուրիշ բան՝ իսկապէս Հա յրենագարձ մարտիրոսացողներուն» ; մ ա յնավար կո ւս ա կց ո ւթե ան ց մ իջել :
կատարել : Տարրական սլա Հ ան ջ է գիտնալ , ճշգել « Այ" Ր"Է"Ր Հին ո լ նոր ւէկա յո ւթի ւնն եր էն « Դաշնակցական եւ Համայնավար մամուլբ
թէ ո՛ր բաղմութիւններն են որ ամէնէն առաջ կըր–~ վերջ^ Հարկ կա® յ պոռալու բոլոր պա տ ե Հ տ պա շտ բուռն պայքար բացած է կարտինալ Աղս.ջանեան
նան ճամբայ Հանուիլ, առանց վնաս ելու մեր Հիմ նորելո ւկներոլ. երեսին՝ թէ էրղրում թուրք է , "՚ կաթողիկոս-Պատրիարքի դէմ , որով Հ ետել ա յս
նական շաՀերուն : Թուրք ւղիտ,ի մնայ, եթէ նո յնիսկ Հարկ ձ֊ագի նոր վերջինը դատապարտած է Րս^աԴՔՐ ՚"յն Հայե -
Ներգաղթ , վերադարձ դէպ ի Հ "՛յրենիք՝ աւե ղ երեղմա՚ններ րարգել Հիներուն վրայ . . .» : բուն, ո րոնք 1լ արձանագրուին Հայաստան ի ներ -
լի քան երբեք X Բայց պտզարիւն եւ մ եթ ոտիկ ա շ–* ԱՆԳԼԵԻԱԱԵՐԻԿԵԱՆ ՌԱՋՄԱՆԻԻԹ՝ ԹՈՒՐք-ԻՈՑ գազթի ցանկերուն մէջ»։ Մ ՚
խտտանքով : Երեւանէն Հասած նամակներն անգամ « Բ՚ասվիրֆի Անգարա յի թղթակից ր , 24 Փե - ՅԱՌԱՋ— ՀսպէպԻ թ ո ր ա Կ Ի ց ը , Պէյըա––
որոշ նրբութիւններ կբ պարունակեն , եթէ ուզեն արռւարին կր Հաղորդէ իր թերթին , թէ Բ՛ուրք թի հայ շրջանակնեբուն մէջ քննութիւն կատարած
Հասկնալ : ոլաաուիրակութիւն մր մեկնած է Ղ՚աՀիրէ , Բ"ուր - է այս ոլղղոլթեամբ : Լուրը ո՛չ հիմ ունի, եւ ոչ
Ժամանակ է ո՛ր քիչ մը լայն բաց ուին աչքերը, քիա փոխագրելու Համար 10 միլվ/ո՚ն աո լար արմ ո– ալ կը դիմանայ որեւէ արամարասոՆթեսւ&:
մէկգի գնելով գո՛ւնաւոր ակնոց՜նե ր րէ։ 5՛
Fonds A.R.A.M
8. Շ. .Տ 376.286 ԱՌԱԻ ՛ՐԱ 1 Ե 8
Օււշօէ-ԱիԲաթհշէ-ե–© : ՑՕԼ \1ԼՏՏ^ե–\
17, Տետ– նքսա*ա* - 8ձ–ԱՏ (13°) ժողովը 1ֆը շ ա ռ ւ ւ Ա ա կ ո ւ ի
տատ,ա.։ 008. 15-70 - €. €. 8. 8տա» 1678-63
ք*8.3՝նեԳԻ1ւ–~ Տ՚"ք– ՞50> 6–ւ–"–. 400, Յա Աս. 200 ֆրաՆք ԱպաՀովութեան 1սորՀուրգը ծանր տագնապի
Ուրբաթ 29 Մարտ մր մատնուեցաւ չորեքշաբթի օր , Իրանի Հարցին
առթիւ ։ ինչպէս
1946 գրած էինք երէկ , խորՀրդային
պատուիրակբ, Պ* Կբոմիկօ նախորդ օրը առաջարկ
ՏԱՐԻ - 13* ճատ&տ » • 4572-Նոբ շրջան րփւ 301 Խմբագիր՝ Շ– Մ1՚ՍԱ*ԵԱ՚ս ԳԻՆ՝ 3 ֆր կած էր օրակարգէն Հանել այս խնդիրը։ Առաջար
կը մեըմուեցաւ 2 / դէմ 9 ձայնով։ ՚Ւշ* օր Պ* Կբո՛
միկօ առաջարկեց մինչեւ ապրիլ 10 յետաձգել
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ Հարցին քննութիւնը։ Այս առաջարկն ալ մերմուե–
Հետ է միայն
ԹՐ-ԲԱՊԱՏՌԻՍ1 ցաւ 2ի գէմ 9 ձայնովդ (Խ՛Մ իութեան
ԼեՀաստանը) : Ասոր վրայ խորՀ րգա յին պատուի
ՀՐԱՒԷՐ ԼՐՀՈԻԹԷԱՆ (Մասնաւոր թ-զթ-ակցութիւն Յառաքը.) րակը առաւ քալեց , եւ սրաՀ մտաւ իրանեան
կառավաբու––
պա տ ո լի ր ա կը , պաբզելու Համ ար իբ
թե ան գանգատները :
Մասնաւոր նամակներ ալ կր Հաստաաեն թէ Ամերիկեան թերթերը կը գրեն թէ Կբոմիկօ
իսկապէս պաղ Հով մր կր փչէ Աուբիա - Լիբանանի ՀԱ8Կ- ԶԻՆԱՐԱՆ ՄԸ ԱՏԱՆԱ6Ի ՄԷՋ իր առաջարկը ներկա յացուց ռուսերէն եւ անտար
մէջ, Հայ գաղութին Հանդէպ։ Մինչեւ անդամ կբ Պոլսոյ «Թասվիր»ի Ատանայի թղթ֊-կիցԼՀ, այ" բեր սպասեց ոբ նախ ֆրանսերէն ի , յետս յ անգլե–
խօսուի մութ խաղերու մասին։ Խաղեր՝ թուրք թէ (1 Ա՚արա). ր էն ի թարգմանուի ։ Երբ տեսաւ որ կբ մերմեն ,
^ԴեԼՈԼ՜ խորագրով կը Հաղորդէ իր թերթին
եւրոպացի գործակալներու կողմէ, իրար թուգթեր ը մոգվեց ել Հ եռացաւ երեք խորՀ րգա -
« Թէփէսլաշ թաղի ( Աւո անա) էյրիսլուճաք
Համար Հայերն ու. Արաբներ բ՛. Մանաւանդ ոբ այլ կաններուն Հետ X
։ փողողին մէչ, նախապէս Հա յո լ մ ը պա տ կան ո գ
եւս վճռուած է պարպել անգլեւֆրանսականզօրքր կ՚արմէ ամփոփել նիստին մանրամասնութիւն^–
«Ագգակ»ին ատն մը գետնայարկէն ռազմամթերանոց մբ երե
Երէկ արաաապեբ էինք Պէյրութի նեբը * (Ի ո ղո վր սկսաւ առջի օր կազմ ուած մ աս–
որ քանի մը ախ– ւան ելած է : Լուր տրուած է , անմի9ապէս , ոստի–
Մ արա \ ի կարճ խմբագրականը, նա խում րին ղեկուցմ ան ընթերցում ով X Նախագա֊–
կանութետն ։ ճշդուած են Հետեւեալ գո՛սքերը :
ա ան շանն եր կը մաանանշէր * Հը յա յ ւո արար ե ց թէ մ ասնախում բը չէ կրցած ար
Երեք թնդանօթ , 250 թնդանօթի ռումբ, 50 ձեռ -
1. Տեղական մամուլը սկսած է վարկաբեկել ն աո ում բ , 60 Հ բացան , մէկ սնտուկ դիւնքի մ ը յանգի լ : Հետեւաբար Հ բաւիրեց պատ–
փամփուշտ ,
կամ Հեղնել, ծաղրանկարներով նա խաս։ ել Հա յե ո լի բակն երբ պատասխանել Հետեւեալ Հարցումին*
ոլ մեծաքանակ ումանակ (տինամիթ) : Ատոլդ -
րր ։ Այն աստիճան որ, Հայ երեսփոխանները Հար ուած է , որ այս մթերքը ֊ — իրան պիտի արտօնուիմ ներկայացնել իր ա ե ս ա֊֊*
Հաւաքուած եւ պաՀուած
կադրուեր են Մամուլի Տեսչութեան ուշադրութիւ է Հայերու կ էտնե ր բ ։ Եւ առաջարկեց քո լէ արկել Հ ետեւեա ք
կողմէ , նախորդ պատերազմին , երր
նը Հ բաւիրել ; բանաձեւեր ը,—- |, ք$որՀրդ • բանաձեւը, որ կ՛առա–
Ատանտ ֆրանսական գրաւմ ան տակ կը գտնուէ ր ,
2. Այս տոթ ի լ կը Հարցնեն թէ Հայ եբեսփո - եւ Հայերը ջարկէր ապրիլ 10/5– յեաաձղել իրանեան Հար -
պա յքա ր կը ՛մզէին Թուրքերու գէմ ։
իւ անն ե ր ր ի^նչ կբ ներկայացնեն Լիբանանի խոր ~~ Ոոլոբ զէնքերն ցին քննութիւնը* 2, Եղիպաոսի պատուիրակու -
ալ ֆրանսական արտա գլաւ -
Հր գա բանին– մէջ, քանի որ Հայերը պիտի մեկնինէ թիւն են» ։ թեան բանաձեւը , որ կը թե լա դրէ ր քննել իրան -
Յ.Այնճարի քաղաքապետութիւնը Հ րաՀանգ «ԿԱՐՍ ԵԻ ԷՐԶՐՈՒՄ՝ ԹՈԻՐ՝Բ ՊԻՏԻ ՄՆԱՍ եան տեսակէտը, խորՀրդային բանաձեւին անցնելէ
ստացեր Է մինչեւ երկու ամ իս քանգել ջուր ի էճիՀատ Պապան , «Թասվիր»ի 27 փետրուարի առաջ * 3. Աւստրալիոյ բանաձեւբ , որ կը Հրա
«թիլրպին»ը Լջրանիւ, փոթորակի, որուն բացու թիւին մէջ, կ՚անգրագառնայ Խ* Միութեան մէջ ւիրէ ր իրանեան պատուիրակը դրաւորապէս յայտ–
մը դեռ նոր կատարուեցաւ, Լիբանանի Հանրապե Հայկ * րատի ի նպաստ սարքուած գասախօսու ւ– նել իր տեսակէտը X
տութեան նախագաՀին եւ վարչապետին կոգմէ X թիւններուն , վրացի եւ ռուս փրոֆէսէօրնեբու «ե– Յետոյ սկսան վիճաիանիլ այս երեք բանաձե–
ԼԱ յնճարը ա յն գիւղաքաղաքն է ուր տեղաւո րուե– լոյթնեբոլն» , եւ կբ խոբՀրգածէ ի մէջ այլոց * ւերուն վրա յ : 1Ա ո ր Հ րգա յին պատուիրակը խօսք
ցան Մուսա Լերան տարագիրներբ , Աանճաքին « 1918/ յաէ֊ոՐԴոո աաբիներուն եւս, այ — առնելով , պարզեց կա ց ո ւթ ի ւն ր եւ յիշեց սպարա՛
պարպումէն վերջը X Եթէ ^րանիւր իսկապէս քան ււ օր ո ւան օրինակով Հ ա յկական ազմ ուկ մ ր կբ նըշ– պետ Ա թալին ի քա յտա րա րութիւնը ամ երիկեան
դեն , ջուըէ պիտ ի զրկուի գազութր որ կբ բա զ՛ մ արուէ ր ամ էն տեգ : Թուրքիո լ գէմ իրենց թշնա՝*– գո րծա կա լո ւթեան մր : (Բացատրեց թէ՝ Համաձայն
եան ա ւ 1000 տունէ եւ որ չարաչար տումեց եւ մական տրամագրութիւննեբը գոՀացնելու Համար, ԱպաՀովութեան 1ՍորՀուրդին կողմէ յունուար
բազմաթիւ զոՀեբ տուաւ մ ինչեւ Հիմ ա , Համ ա ճա գործիք կը դարձնէին , դարձեալ , Հա յերբ ; ք*ոզո– 30/5> եղած յանձնարարութեան , Խ * Մ իութիւնը եւ
րակներէն եւ ջուրի պակասէն՝) X քի նամ ակներ եւ Հ բատա րակութիւննե ր ամ էն իրան շարունակեցին բան ա կց ութ ի ւնն եր ը , ինչպէս
ԵԼ գեռ ուրիշ սեւ լուրեր Հ կողմ , մինչեւ Ամեբիկա : Ն"յնիսկ է տեղական կը Հաստատէր իրանի վարչապետն ալ , մարտ
Այս տողերը դրած ատեն, ստացանք փետր * կարգ մը թերթեր՝ ի նպաստ Հայերու Հրատարա 22/5/ : «Ա՝եզի Համար ամէն բան պարզ է՛. Ուղղակի
շշ թ ուակիր նամակ մը, ուր կը կարդանք* կութիւներ կը կատարէին , մաս մբ Հող նուիրելու բանակցութիւններր յանգած են Համաձայնութեան
- « Անգործութիւնը սկսած Է համաճարակի Հ ամար անոնց մեր սեփական Հողերէն : (Կ՛ ակնար մը , Հինգ - Վեց շաբաթէն պարպելու Համար իր ա ե՛ -
հանգամանք աււն-յլ : Եթէ հարկ ըլլայ պաշտոն» ա»– կէ ԱՀմէտ էմին Ե ա լ մ ան ի այն յօդուածներուն , ո ~ ե^ան Հողը, եթէ անակնկալ մր չպաաաՀի ւ Համ&֊֊ւ–
ներ եւ բանուորներ ոամբել որ եւ է հաստատու րոնք , 1919/ Մ արտին * Օգոստոսին , լո յս տեսած ձայնութիւնբ յիշուեցաւ ամբողջ Հ ամ աշխար Հ ա -
թենէ, ամէնէն սա աջ Հայերը կ՛արձակեն։ Ր՚ագ– են Պոլսոյ «Վտգբթ» թերթին մէջ՛– Մ*)։ (ին մամուլին կողմէ։ Ե" ինքս ալ Հոս յիշեց ի եր՛
մաթիւ են անոնք որ կը թափոտին արգէն , քաշ «Թուրքիա պարտ ուած էր պատեբազ մին կու անգամ ; Ի^նչ բան մութ է այս բոլորին մէջ։
քշելով իրենց գոյութիւնը ՚ Անտէր բազմութիւն– մէջ։ Պոլսոյ կառավարութիւնը՝ անզօր էր պաշտ– 1Ս * Միութիւնբ չի կրնար մասնակցիլ րստ էու -
ներ՝ կարօտ պատաււ մը հացի • • •» : պանելու իր շաՀերը X ԱՀա , այգ օրերուն է ոբ մեր թեան վիճաբանութեանց ապրիլ \Հ)էն առաջ, ո -
Որ եւ է տրամադրութիւն չուն ինք խտացնելու Արեւ * Ն աՀ ան գն ե ր բ կր Հասնի Ամ եբիկ * Պատուի բովՀետեւ "ւգզակի բանակցութեանց առաջին շըր–
գո յները ։ Պարզապէս կ՛արձանագրենք տ յս տեզե րակութիւն մը, որուն պարտականութիւնն էր ճըշ~~ ջանը յանգած է գրական արդիւնքներու» X
կո ւթ ի ւնն ե ր բ , սպասելով լրացուցիչ ել փաստացի դեէ ի^է հրգՐՈԼյմ «Հայկական» Հող է*
լուսաբանութեանց յ «Զիրենք կը դիմաւորէ էրզրումի քաղաքապետ Հ Ա մ>ա\ ա յԱու թ ի 10 չ հ կ է Հ ք ա ա ծ
Անշուշտ այս ր ոչ ո ր ր Հետեւանք են ոչ մ ի այն Զաքիր պէյ X Կ՛անցնի պատուիրակութեան գլուխ,
ներգաղթի առթիւ սարքուած «յառաջդիմական» ու կբ պտըտցնէ Ամ ե ը ի կա ց ին եր ը՝ թաղէ թաղ ,
խեղկատակութեանց , այլեւ միջաղդային քաղա - թանգարանէ թանգարան , յիշատակարանէ յիշա - Յետոյ տեղի ունեցաւ երկար վիճաբանութիւն
քակտն դաւերու , որոնց գաղտնի ծալքերը դմուտր տակարան , գերեզմանէ գերեզման։ Ամէն կողմ , մ ը , որուն մասնակցեցան զանազան պատուիրակ -
չէ գուշակել։ Թուրք եւ միւսիւլման կնիք եւ դրոշմ։ Ամէն մէկ ներ X Մ* ՆաՀանգներոլ ներկա յացուցի չբ , Պ •
Ուշագրաւ պարագա յ մբ , Անդարա Ա ուրիո յ գերեզմանի մէջ կը պառկին աճիւնները ջարդերու Պըրնս դիտել տուաւ թէ՝ Համաձտյն արտաքին
եւ Լիբանան ի ան կա խ ո ւթ ի ւն բ ճանչնալոէ. ո բոշում զոՀ թուրք նաՀատակնեբոլ, թշուառութեան եւ նախարարութեան ստացած պաշտօնական տեղե
կուտա յ ճիշղ ա յն պաՀոլն երբ ներգաղթի արձա՛ ւլբկանքի մ արտ իրոսներու ։ Կողք ^ԼոոքԻ ֊ դԻՐ^է կութեանց , ԹէՀ րան առաջարկներ ստացած է,
նագրութիւնն եր կը կատարուին այգ երկու եր - Գրկի կը Հանգչին աճիւնները բոլոր այն սերունդ բայց չէ ընդունած , Հետեւաբար ոչ մէկ փովախու–
կիրներուն մէջx Եւ ճիշգ նոյն սլ աՀ ու ն ուրիշ ար֊– ներուն, որոնք պայքարեց ան յանուն Էրզրումի թիւն կացութեան մէջ։ Մ* ՆաՀանգնեբը չեն կըր–
տաքին ումեր կը քաջալերեն երկու պետութիւննե– թ ր քո ւթեան , եւ ինկան Ազի գի Էի ամրոցին առջեւ։ նար ընդունիլ յետաձգումը , առանց լսելու իրանի
րը , մերձեցում Հաստատելու Համար ոչ մ իա յն Հոգի ամէն կտոր , ամէն շիրմաքար , ամէն մի մրգ պատուիրակը ։ «Եթէ յետաձգումը րնղունինք , Ա–
մ իւս ա ր ա բա կան երկիրներուն , ա յլեւ Թուրքիս ք կի թ ք ամէն մէկ քար չիԲ պոռար թրքութիւնբ ա յս պաՀ ո վո ւթե ան իյ որՀուրդին ո եւ է մէկ անդամ բ
Հետ X քիւրտերուն անձնագիր տալու կա րգա գր ու քաղաքին X պիտի կրնայ նոր պայմանամամ պաՀանջել, ինչ որ
թիւնն ալ ուրիշ ախւ աանշւ ՛յն մը։ Մէկ յենարանի Ամ ե ր ի կե ան պա տ ո ւի ր ա կո ւթ ի ւն ը կը դառնա յ պ ի տի խա խտ է վ ստաՀութի ւնբ Մի աց եալ Ազգ ե -
Հաստատելու
փոխարէն ուրիշ մը**» ձեռնունայն , էրզրումի թրքութիւնը բուն վրայ» ։
կը նշանակէ թէ առկախ, կազմալոյծ վիճակի Հարկադրանքին տակ յ Վերջապէս քուէարկութեան ձեռնարկեցին եւ
Ասոր
մը մատնուած է 1 50.000*/«# էէ" ԳաԳո։֊ԲԸ։ ՝ԷԻՃԱԿ « Կ՚անցնին մօտ 19 տարիներ ։ Միլիոններ կը յետաձգումը մերմուեցաւ 2ի գէմ 9 ձայնով։
մը որ կրնայ անդարմանելի դառնալ, Հայկական ծախսուին , այդ չր^ա^ի" յ բա բեզա րգե լու Համար
ընգՀ անուր շաՀեր ու տեսա կէտ ով Հ այս նաՀանգբ։ Կր փաթթուին վէրքերը տառապեալ գութեամբ զինուորական նիւթեր , որոնք կը պատ–
Ի */երջոյ սովորական գաղութներ չեն Ա ուր իա քաղ աքին ; Հ ին գերեղմ աններ ո ւն վրա յ կը բարձ կանէին Մերձ* Արեւելքի դաշնակից բանակներուն :
Լիբանանը, Միջերկրականի ափերուն վրայ, իրենց րանայ արդիական աւանը։ Այնքան անճանաչելի կր Անգլիա եւս, ռազմանիւթ պիտի ար ամ աղ րէ
ազգ * Հ ա ս տ ա տ ո ւթ ի ւնն եր ո վ , դսլ ր ո ցնե ր ո ւ լա յն դառնայ էրզրոլմ , որ ԹաՀսին Օւզէր^ Արեւ - Ան դա բայի , ապառիկ :
ցանցով եւ բնտ իր մշակոյթով ։ Ոչ ալ մարզադաշտ ։ ՆաՀանգներոլ ԸնգՀ • ՚^ենիչր ւ Հետեւեալ տողե
Առ այմմ չենք ուզեր աւելի խորանալ, այն են՛ րով կը նկարագրէր քաղաքք • «ՊԱՌԱԿՏՈՒՄ ԼԻԲԱՆԱՀԱՏՈՒԹԵԱՆ ՄԻՋԵՒ»
թագրութեամբ թէ սթափում բ պիտի չուշանա յ : - « Դարերու ճակատսսքարաները՝ յարկ յարկ 24 Փետրուարի «Թասվիր» , կը Հրատարակէ
«Հայուն վերջին խելքը» ; գերեզմաններ բարձրացուցած են հայրենիքի այս Պէյրութի իր թզթակցին Հետեւեալ Հեռագիրը *
Նորէն ել նորէն կր յիշեցնենք , աւելի լուրջ անկիւնին մէջ : էրգրոււքի հողին տակ, իրարու վրվ —- « Պառակտում բ ծայր տուած է Պէյրութի
եւ աւելի արթուն ։ Ուրիշ բան է արձանագրել եւ րայ դիզուած են ոսկերոտիքը հայրենիքի համար Կաթոլիկ եկեղեցիին, եւ դ՛աշնակցական եւ Հա -
բո լո ր ո վին ուրիշ բան՝ իսկապէս Հա յրենագարձ մարտիրոսացողներուն» ; մ ա յնավար կո ւս ա կց ո ւթե ան ց մ իջել :
կատարել : Տարրական սլա Հ ան ջ է գիտնալ , ճշգել « Այ" Ր"Է"Ր Հին ո լ նոր ւէկա յո ւթի ւնն եր էն « Դաշնակցական եւ Համայնավար մամուլբ
թէ ո՛ր բաղմութիւններն են որ ամէնէն առաջ կըր–~ վերջ^ Հարկ կա® յ պոռալու բոլոր պա տ ե Հ տ պա շտ բուռն պայքար բացած է կարտինալ Աղս.ջանեան
նան ճամբայ Հանուիլ, առանց վնաս ելու մեր Հիմ նորելո ւկներոլ. երեսին՝ թէ էրղրում թուրք է , "՚ կաթողիկոս-Պատրիարքի դէմ , որով Հ ետել ա յս
նական շաՀերուն : Թուրք ւղիտ,ի մնայ, եթէ նո յնիսկ Հարկ ձ֊ագի նոր վերջինը դատապարտած է Րս^աԴՔՐ ՚"յն Հայե -
Ներգաղթ , վերադարձ դէպ ի Հ "՛յրենիք՝ աւե ղ երեղմա՚ններ րարգել Հիներուն վրայ . . .» : բուն, ո րոնք 1լ արձանագրուին Հայաստան ի ներ -
լի քան երբեք X Բայց պտզարիւն եւ մ եթ ոտիկ ա շ–* ԱՆԳԼԵԻԱԱԵՐԻԿԵԱՆ ՌԱՋՄԱՆԻԻԹ՝ ԹՈՒՐք-ԻՈՑ գազթի ցանկերուն մէջ»։ Մ ՚
խտտանքով : Երեւանէն Հասած նամակներն անգամ « Բ՚ասվիրֆի Անգարա յի թղթակից ր , 24 Փե - ՅԱՌԱՋ— ՀսպէպԻ թ ո ր ա Կ Ի ց ը , Պէյըա––
որոշ նրբութիւններ կբ պարունակեն , եթէ ուզեն արռւարին կր Հաղորդէ իր թերթին , թէ Բ՛ուրք թի հայ շրջանակնեբուն մէջ քննութիւն կատարած
Հասկնալ : ոլաաուիրակութիւն մր մեկնած է Ղ՚աՀիրէ , Բ"ուր - է այս ոլղղոլթեամբ : Լուրը ո՛չ հիմ ունի, եւ ոչ
Ժամանակ է ո՛ր քիչ մը լայն բաց ուին աչքերը, քիա փոխագրելու Համար 10 միլվ/ո՚ն աո լար արմ ո– ալ կը դիմանայ որեւէ արամարասոՆթեսւ&:
մէկգի գնելով գո՛ւնաւոր ակնոց՜նե ր րէ։ 5՛
Fonds A.R.A.M
