Page 12 - ARM_19-1945_04
P. 12
Զ Ր Ո Տ Տ ԳԱՐձԳԻՆ ԱՐՓՓ ՀԵՏ ՊԱՐՏՈԻԱԾ ԳԵՐՄԱՆԻԱՆ ՔԱՌԵԱԿՆԵՐ
մասինա ս ա ^ Ի ե հ գ ^ ա ^ ն ե Ր Ո Ւ Ա Կ Ա Ն Ա Տ Ե Ս Ի Ա9ՔՈՎ֊..– 5 ՛օ •
ԱբարատեաՕ դ ա շ տ ո ւ մ լխԱւմ, կոԹակս տ ո ւ ա ծ Ա.
ԽՄԲ — +*նչպէս գ ո ա ծ է ի ն ք , Հարաւ. Ա մ ե ր ի - Յարգելու Համար սովորութիւնը , բարակ ու րազափին,
կ ա յ ի կ ա թ ո ղ * պա աո լ իրակ Գարեգին արք* հյաչա– Բամպակ քաղող աղջկանց հետ , նստիմ սաշի ամ -
տրեանյ որ էջմիածին գացած է ր եկեզց• ժողովին յամառ անձրեւը երկինքը կր կապէ դե անին ։ Հա -
աււթիւ, վերադարձին Մարսէյլ հանդիպած է, րան շոգին ,
Հիւս՛ Ամերիկա երթալ՛ու համար։ Շ ՛ ՚Աարդունի, Բիւ֊ր քիլոմեթր արագութեամբ վազող ճիվ1Հ» » աա Ա ր ա ր ա տ ի ս ա ռ ն ա ր ա ն ի ց , ա չ ք ե ր ր ս սսւո. ջաւՆբը
պւ պատահարար Մ ա ր ս է յ լ կ ը գ տ ն ո ւ է ր , շ ո գ ե ն ա ւ
ռաւօտեան զով օդը փոխած է ձմրան ցուրտի եւ ծըծեն,
Արտաւաղդի շղթաներիշըրըխկոցին տամիմհոդին :
կը դողամ ։ Աակայն Մ ա գ է ք ի ն (լեՀ կառավարը)
ուրախութիւնը տեւլ մը չկայ։ «Շա տ կը սիրեմ
մ տ ն ե լ ո վ գ գ ր ա ւ ո ր հ ա ր ց ա ր ա ն մ ո ո ւ ղ ղ ա ծ է ,Լւ պա կառք քշելը է կ^ըսԷ> մանաւանդ աս անկ սիրուն Կ ա ր մ ր ր ւ ո ր ի վ ա ն ք ո ւ մ լ ի ն ե մ , թ է Վ ա ր ս պ ա յ սա
տասխաններն ալ ստացած գրաւոր: Ահաւասիկ րին վրայ ,
ճամբանեբուն վրայ՝^ ։
այդ խօսակցութփւնը (կարգ մը հարցումներ կը Ֆբանքֆորթ ԱանՀայմ Օթօպանին վրան Սիփան սարը դէմըս կ՛ուզեմ, ոսկի արեւ թ ա ռ ա ծ
յապաւենք , տեղի խնայողութեան համար).– ենք, իսկապէս սիրուն ։ Ն ո յ ն ուղղութիւնը ունե - վււայ ,
Մայիս 24իս * օդանաւով, գէպի Նիւ-Եոըք, ցող երկու կառքեր Հանգիստ կրնան քով - քովի Սրաամետի հ ո տ ո տ խ ն ձ ո ր ո ւ օ ա հ պ ա ղ ո լ գինին.
Արհւսհակը կ՛ուզեմ ,
ուսկից մեկնեցանք Հազիւ. Յունիս 23ին , եւ. Գաղա երթալ ։ Եզերքը , Հեծելանիւներու յատկաց ուած
քովըս նստած , մագեր իաւրձ - խոլրձ
պ լան գա - (յ գի սլա ո ս - է՛ր աք - իրան ( ԹԷ Հ ր ան –՛րաւ.՛ ճամբայ մ ր՝ տարբեր գոյնով, որպէսղի չխանգա ծունկիս վրայ :
բ ի զ ) * Ջոէ-էֆա օգային գօ՜ով* Յունիս ՅՕի" Հա - րէ միւսներուն թռիչքը ։
սանք Երեւան , երր Էքմիածնի մէք Ագգայիս եկե Նոյնքան՝ Հակառակ ռւղղութենէն եկողնե ա
ղե ց ական ժոգոայո աւար ա ած էր իր ա շ իա ա անք - բուն Համար իսկ* յււրկածները սաՀմ անավւա կե լու , Վ ա ր դ ա վ ա ՛ ռ է • • • Տ ա ր օ ն ա կ ա ն ծ ա ղ կ ա ծ դ ա շ տ ե ր
ները եւ աեգի ունեցած էի՛ս Տ * Գէոբգ Զ ՛ի ընտրու ճամբո բ դո ւթհ ան միօրինակութիւնը փո խելու նր– սիրտըս կ՛ուզէ,
թիւնն ու օծումը։ Հարաւ* ԱմեըիկաՀայոց առաք– պատակով, երկու ճամ բաները զատուած են , Սուրբ կարապետ վանքի թակում՝ ուխտաւորներ
սիրտըս կ՛ուզէ,
նոբղութիւնը ունեցաւ իր եկե զա ցական սլա տղա - մէկուկէս մեթր լայնքով, կանանչ թուփերով ծած
Գինին հոսի ւսղբիւրի պէս, գեղուհիներ շուրջսյար
մաւորր յանձին նոյն վիճակի ՛կաթ* պատուիրակին կուած Հոգա յին շերտով մ ր ։ Յաճախ կնանցն ինք րոԱհն ,
ե ւ. երկու աշխարհական պատգամաւորներու յան՛* մ այբիի անտյսոնե բու մէքէն , ուր ե բկրա չափական Մամիկ^ւնհանց գունդերը յ ա ղ թ , սպառազէն՝ սիր
տըս կ՛ուզէ:
ձին հ * Պ * ՍաՀակ Պագչէճեանի եւ Իսբայէլ Արս - ճշդութեամ բ տնկուած ծառերը մ արզ կա յին քըր"
X
լան ե ան ի , որոնց առաքինլլ մ իա յն Հնարաւո բու - տինքի արդիւնք են եւ ոչ թէ բնութեան ։ Լսեցի վիրաւոր պառկեր ես , եկայ , քեզ չգտայ ,
թիւն ունեցաւ ընկերակցելու պատուիրակին ; Ոչ մէկ ՝™լղի կամ երկաթուղի կը խաչաձեւէ
Գաբձին , պարզ այցելութեան մր նպատակով, Օթապանը : ^անցնին վրա յէն՝ կամուրքով, կ՚անց֊
Հանգիպեցանք Աուրիա (՛համ ա ս կո ս , Հալէպ) * Լի նին տակէն՝ թ ի ւ ն է լ յ յ / Հ , որով՝ քշէ ուզածիդ չափ։
բանան ԼՊէյբութ–, Անթիլիաս) , Եբուսաղէմ եւ Ե" Խնայողութիւն ձգախէժի , քաբիւզի , ժամանակի ; մա՛յրիկ ,
գիպաոս , Ագեքսանգր իա յէն առնելով նաւ : Հազա բալո ր քիլո մ ե թ րնե բով ինքնաշարժի ճամ բա Ասացին - մ ե ռ ա ւ , թ ա ղ ե ց ի ն — շ ի ր ի մ ի դ չ գ տ ա յ
Հա յաս տանէն մեր ստացած տպաւորութիւն •» ներ ր՝ կարելի է վարչաձեւին գրական ա շխ ա - մա՛յրիկ ,
նե ր ը եզան րնգՀանբապէս դրական , քաքա - ա անքն ե ր ո ւ էքը արձանագրել , սա կա յն նո յն վար Մ ն ա ց ի ն վ է ր ք ե ր ը դ ա ն դ հ ղ , ս ր գ ա ց ի ր մ՛երձ ի մ ա հ ,
լերական , բարեյոյս ։ Գտանք Հոն ոգի մը՝ Համա չաձեւին, գերման քեողոփու–բգիս բերած վնասները անտէր ,
պատասխան դա զո ւ թ ա Հ ա յա թեան ոգիին • ( նո յն այնքա՛ն շատ են* որ, եթէ կերման ըլլայի* պիաի Ու հ ի մ ա յ չ գ ի տ ե մ ո ՞ ւ ր հս , գ ա մ հ ո դ ը դ հ ա մ բ ո լ .
ձգտումները , թէեւ խոՀականօրէն զուսպ * բոլոր նախընտրէ ի զրկուիլ ա յս առաւե լութենէն , ու րեմ, մա՛յրիկ։
շբքանաէլնե բու մ էք , տ ա յո ւթե ան ապագա յի մ ասին* կանգուն ունենա լ քաղաքներս ; X
քաղաքական գիծով) ։ Ընկերային - տնտեսական ինծ ի կ՝ ըն կեր ան ա յ գա գթա կաննե ր ո լ գո բծով Կին ու զաւակս արնաշաղախ , թ շ ն ա մ ո լ հ ո ղ
մտեր էի ,
մարզին մէք ոբդեգբուած ուղղութիւնր , էու - գրագող Հ ա յ բեն ակից մը՝, <իոքրաՀ ասակ , նիՀ ար *
Ծանըր հիւանդ ե ւ անըզգայ , մի դաշտի մ է ջ ին–
թեամբ եւ իր բոլոր կողմերով, խրտուցիէ չէ ։ Հա» կծկտած : Տ առա պանք բ ի ր ա կան տա րի քէն աւելի կեր էի,
ւանաբար ապագան պիտի վկա յէ ի նպաստ ա յդ կնճիռներ շարած է զէմքին վրայ։ Առաքին անգամ Խաւար գիշե՛՛ր • • • մեռելահոտ , դիակների կոյտհ–
րի մէջ,
ուգզութեան ։ Նորին Հ անդէպ Հինին մ ա աՀ ոգու - է կը տեսնեմ զիոքը ) սակայն , քիչ մը խօսելէ վերք
ՄիՀայուհի փրկեց ինձի ,թէ չ է վաղո՚՚լցկորհր էի :
թ ի ւնն եր ը անցողակի թերեւս անբնական կը Հասկնամ արդէն , թէ նուիրուածի մը Հետ է
Ա– ՏԱՐԱԳԻՐ
չեն : Պաղարիւնով դիաել ։ Զգուշաւո ր եւ անկեղծ գ ործս ։ Բոլոր գազթականնե ր ր իր ընտան իքի ան»
դ ի տ ո գո ւթ ի ւնն ե ր ո ւ Հ անդէպ ական քներն ու սրտե– դամներն են , ՚յնք՛ / ն գուրգուրանքով կը խօսի
ընթացքին
րբ բոլորովին գոց չեն ։ Ջեմ կարծեր թէ Լողո ՜ եւ կր մաատանքուի։ ձամբորգութեան
քո րթութիւննե ր ր Հ աճելի ա պա ւո բ ո ւթ ե ա մբ տեղ ուրիշ մէկ յատկութ իւն ը եւս զարմացուց զիս *
գանեն առողք դատողութեանց մէք ՝ւ որոնցմէ մէկ անգամ անցած Հարիւրաւոր քիլո մ եթբնեյւով
–՚""։և ՚ ՝Վ մ ե եբԿԻբր– ճամբան կր յիշէը ՚՝ 3 ե զա փո խակասի բսագդր շէր ճե, * ւո ա ւ քէ ւ Հ ամրա ։ Կր շսյրւ վ,ն սրի
բթացած աւանդական կարգով. ծերերը առքեւը 1 կիներբ՝
Հոն, քառորդ գարու շինարարական եւ մ շա -
կութա յին գո րծունէո լթե ան արդիւնքը , ո բուն ա Ներս կը մանենք առաքին գաղթակայւ քնէն։ ետեւբ լուռ կը սպասեն ըսելիքիււ ։
կտնատես եոանք , կր գերազանցէ տրուած պա յ - Յուզուած եմ, փշաքաղ Հին յուշերու ճնշւ ւմին Գիտեմ թէ րնդՀ ան րապէս ԹբքաՀա յեր են,
մանները եւ կարճ ժամ անա կամ իք ո ց ր եւ Համա - տակ ։ Գիտնալով Հանդերձ թէ քարդուելու , անօ Կարնեցի , Տրապիզոնցի , Աէաշկերացի եւն . ւ Հայր
պատասխան է Հայկական ոգիին եւ աւանդութիլն– թի մեռնելու ,ա ռե ւան գո ւե լո ւվտ ան գէն զե րծենմեբ Միքայէլի եւ ճամբորդներու միքոցաւ ու զար •»
ներուն : Հին եւ նոր սերունդի ներկայացուցիչներ , Հայբենակիցները , նորէն , սրտաճմլիկ տեսաբան - կուած նամակներն ու լուրերը Հասած են Փարիզի
մ ասնագիաօրէն պատրաստուած , ամ էն մարզի մ էք ներ ո ւ ականատես է՚լլա չ՛ո լ վախն ունիմ ։ –Հայկական եկեղեցիին, գաղթականական մար -
կը ցուցաբերեն , իրենց ընտրած ճիւղի կամ ասպա քՅոշոր զօրանոցբ ուր ՛կը բնակին , մանրանկար մ իններուն, որոնք, մեծ դժուարութեամբ կրցած
րէզի մասին , գիտակցութիւն , լրքութիւն , խանդ , Բաբելոն մ րն է ։ Երեք - չորս Հազար Հոգի Եւրո • են զիս ԴՐ^ել* իրենց մասին ճշդըիա աեղեկադիը
Հաւատք եւ տեսիլ : Ուշագրաւ է վեբագաբձր դէպ պայի բոլոր ազգե ր էն , գլխաւորաբար աբեւել - կազմելու, տեղական կաըգադրութիւննեը ընելու,
ի գնաՀ ատանքր անցեալ ի արժ էքներուն ք"ոԲ եան ։ Կր պատիմ Հայերու բաժինր ։ *Բարաշէն իրաւասու թեամբ ։ ՖրանսաՀայ եղբայրներուն մէք
գուրգուրանքով : Մշակութային Հիմնարկներու երեք ս րաՀնե բու մէք տեղաւո րուած են 70—80 գեռ ամուր է արիւնի կապը, կ՛ուզեն օգտակար ըլ
մէք (Համալսարաններ՝ մասնաւորապէս) պատա •» Հա յբենակիցներ ։ Բախտաւո րներ ր մ աՀճակա լնե - լալ ։ Այս խօսքերուն պատճառ ած Հոգեկան Հըբ "
նիներու Հոգեռանդն եռուղեռբ, ԲաՐոձքի օ՜անր բու մէք, մնացածնեբբ գետնին վրայ։ Խեղճուկ ճուանքր կ՚արաացոլայ դէմքեբուն վյբայ ։ Գազ -
^1ւ*11րլուԼ ւ արժանի է Հ իա ց ո ւ մ ի : գոյքերու դէզեր ամէն կողմ ։ Մեծ, պզտիկ խառ տադոզի արցունքներ կր ս ր բու՛ին , կը զգան թէ
Շինարարական եւ այլ աշխաաանքնեբու րնդ - նուած ։ Մխիթաբակտն կէա մր , քՈԼՐ ելեկտրա մինակ չեն ։
Հատ մր կամ դանդաղում մը, քառամեայ պաաե - կանութիւն , խոՀանոց եւ մնացեալբ կարգին են : Այս Հոգեբանական պաՀ ը մենք եւ ւպրւ
Գիտեմ,
բազմի մը Հետեւանքով եւ Հայրենանուէր երիտա - *հէշ չեն Հագուած , նոյսիսկ մէկ - երկու երիտա - ենք ժամանակին բազմաթիւ անգամներ ։
սարգութեւսն գէպի ճակատ երթալու Հարկագրան– սարդ ագքիկներ վայելչութեան ճիգ մր ցոյց կու իմ խօսքերէ ս պիտի առնեն իրենց գործ ին ե կա ծ
քով, -— Հասկանալի է : Ղ՝անդաղում , բայց ոչ ղ ///• Բոոլիկ արտա յա յւոո ւթիւննե ր ր , ձիւնագնդակի պէս պիաի
գ արում : Խաղաղութիւնը պիտի ստեղծէ նոր ոգ ե– "ԲԳ է1 մեծցնեն ։ Որպէսղի ի զուր չխանդավառոլին , թեւ
ւոբութիւն եւ նոր թափ ; Ընկերակիցս ծանօթ Է արդէն իրենց։ Երկու չառնեն ու չթռին, յետոյ յուսախաբ Բէէալու Հա
Կրօնական թո յլտուութիլնր սովէ թական սաՀ բառով կլւ յա յանէ թէ Փաբիզէն եկած եմ ու, կա մար, կբ բացատրեմ գաղթականի անստոյգ կացու**
մ՛ աննե բէն ներս , գոՀունակութեամբ ողքունելի է : րեւոր ըսելիքներ ունիմ ։ Անմիքապէս տեղ կը թեան գժուարութիլննեբն ու անակնկալները , եւ
Կր խորՀ ինք թէ ողքմ տութեան ա յս ձա յն բ ար - պատ ր աստ են սրաՀներէն մէկուն մ՛էք։ Արեւելքի կ՚ընեմ եգըայրական թելադրութիւներ՝ իրենց իս^Լ
դիւնք է րազմ ամ եա յ փորձառութեան եւ կարող է սովորութեան Համաձայն կր սկսին դուրս Հանել շաՀուն Համար ։ կր զգամ՝ թէ գոՀ չմնացին ճառէս
դառնալ ՀեազՀեաէ աւելի տիրական , Հ եռու նա - կիները։ Կբ միքամաեմ ։ Կ՛ուզեմ որ բոլոր Հաս - վերքին մասէն ։ Ուրիշ բան կր սպասէ ին , սակայն
Հանքի փորձութենէն : կնալու տարիք ունեցալԳւեբր , կին , աոքի^Լ ներկա յ խիղճս Հանդարտ է իբականութիւնր բացատրած
Ա՛ էքմիածնի վերակազմութիւնը , որուն մեծ յետոյ ըսի բսաւնեբու , ընտանեկան վէ - Ըէէալով։ կբ դժկամակին լեցնել Հետս տաբած
Հաւասաիքր կուաայ նորընտիր Հայրապեարիր կա– Հարցարանները ։ Ջեմ մեղադրեր խեղճերը , այն •
բոզութեամբ եւ շբքաՀայեցութեամբ , կր կարօտի երկրի բարոյական վարկր մեծ Համեմատութիւ քա՛ն փորձանքներէ անցած են * • . :
արաասաՀ մանեան Հայութեան նիւթական եւ բա - ներով ։ Համողկեր , անկեղծ շեշտ , խօսքեր որ նոյն"
բո րսկան օժանդակութեան : Անխոլսափելի գբժ - Այսպէս* ուրեմն , ի սփիւռս աշխարՀ ի զ ըա - վ՛ան սրտէ ն կուգան՝ որքան տրամ ա բան ո ւթ են էն
ուա բո՛ւթ եանց Հարթում ր կար ելի ութ են Հ վեր չէ ն ո լ ո ,լ Հայութեան բեւեռ աստղը կը զաոնսւյ Ասվե» կը վանեն կասկածը ։ Կր սկսին Հարցումները ։Ա
եւ ժամանակին գործն է : տական Հայաստանը , որմէ կր բխին պաշտօնական մէնքն ալ կարեւոր ըսելիքներ ունին, նոյնիսկ չեն
Գագռւթներու մէք մ է կ ճ ա կ ա տ ի սլա Հանքը՝ պւսՀանքն ո ւ իրաւունքը՝ իրեն կցելու դարերու ըն քաշուիր վիճաբանելէ ; ԸնգՀանրապէս ազգական,
մայր - Հայրենիքի եւ Մայր - Աթոռի պատգամն է* թացքին օտար լուծի տակ Հեծոզ մեր միւս Հոգա– բարեկամ ունին ա րաասաՀ ման ի մէքւ
որուն Հարկ է Րէէալ ունկնդիր : Հին քէները բան մ ասերը: Ֆրանսաբնակ ծանօթներ կը Հարցնեն* կչ*
չեն չիոեր , ոչ ալ Հին յաւակնութիւններր ; Խաղաղասէր է Հայաստան ։ Բայց իր դաւա - ճան շնամ ։ Ուրախութիւնը անսաՀմ ան է , ոըովՀե–
Չմոռնանք յիշատակել օրինակելի երեւոյթ մ ըն նած Համամարդկային սկզբունքները ոէիսԼով կը տեւ տարիերով դիզուած կաբօար կայ։
ալ մեր երկրին մէք*— Ը ն թ ե ր ց ա ս ի ր ո ւ թ ի ւ ն ը ։ Գիր– դաւաճանեն կամ կը Հակասեն իր ազգային գի - Յանկարծ Հրամաններ 1լ արձակուին : Ափռոց ,
քր զարդ մր կամ աւելորդ շռայլանք մր չէ Հոն, տ ա կց ո ւթ ե ան եւ նախանձախնդրութեան ։ թ է յ ի գաւաթ մէքտեզ կ՚ելլեն, սակայն ստիւղուած
այլ Հ ո դե կան ինքն ա բո ւխ պաՀ անք մը։ Խորենացին Աւելցնենք, լուսանցքի վբայ , թէ Աբեղեան եմ մերժել։ Հազիւ օձիքս կ՛ազատեմ , յա քորդ ան
նոր գանգատ մը չի կրնար արձանագրել գ ի ր ի Աւն– ուղղագրութիւն ր * կամ սխալագբութիլնր գամին միասին ճաշելու խոստումով ;
ս ի ր ե լ ռ լ թ ե ա ն մասին ։ կո րսնցուցած կբ թուի ըլլալ իր նախկին մոլեռանդ Զի փոխուիբ մեր սքանչելի ժողովուրդը։ Ա"
Արուեստ , գեզարուեստ Հայեցի ղրոէմով եւ պաշապանութիւնը ։ Փոքրիկ յետադարձը՝ աւե - մ են ա սեւ օրերուն , ան պա յմ ան անկիւնը պաՀ ուած
բովանդակութեամբ, ճաբտարարուեստին եւ գի - լիին՞նախանշանբ նկատելու պատճառներ կան։ Ա* լաւ ուտելիք մր ունի, անակնկալ Հիւբերոլն առք եւ
լռութեան Հետ* տիրացած են բարձր Համբաւի եւ ւելի կարեւոր է , ըսա ի՛* * երկու բարբառներու, ճերմակ երես ելլելու Համար։
արժանացած՝ մրցակիշի : խնդրին լուծումը ։ Զէ ^Լարելի ուրանալ դժուա - Կերածի էափ եղայ* բան մ ըն ալ աւելէ* թան*
Հայ մարտական օյ^ն ու խիզախումները* բութիւնը ։ կագին Հայրենակիցներ ;
բարձրացուցած են մեք
կռիւներու ընթացքին, (Մնացեա՛լը յաջորդով) ՀՐԱՆՏ ԱԿՈՆԱ6ԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
մասինա ս ա ^ Ի ե հ գ ^ ա ^ ն ե Ր Ո Ւ Ա Կ Ա Ն Ա Տ Ե Ս Ի Ա9ՔՈՎ֊..– 5 ՛օ •
ԱբարատեաՕ դ ա շ տ ո ւ մ լխԱւմ, կոԹակս տ ո ւ ա ծ Ա.
ԽՄԲ — +*նչպէս գ ո ա ծ է ի ն ք , Հարաւ. Ա մ ե ր ի - Յարգելու Համար սովորութիւնը , բարակ ու րազափին,
կ ա յ ի կ ա թ ո ղ * պա աո լ իրակ Գարեգին արք* հյաչա– Բամպակ քաղող աղջկանց հետ , նստիմ սաշի ամ -
տրեանյ որ էջմիածին գացած է ր եկեզց• ժողովին յամառ անձրեւը երկինքը կր կապէ դե անին ։ Հա -
աււթիւ, վերադարձին Մարսէյլ հանդիպած է, րան շոգին ,
Հիւս՛ Ամերիկա երթալ՛ու համար։ Շ ՛ ՚Աարդունի, Բիւ֊ր քիլոմեթր արագութեամբ վազող ճիվ1Հ» » աա Ա ր ա ր ա տ ի ս ա ռ ն ա ր ա ն ի ց , ա չ ք ե ր ր ս սսւո. ջաւՆբը
պւ պատահարար Մ ա ր ս է յ լ կ ը գ տ ն ո ւ է ր , շ ո գ ե ն ա ւ
ռաւօտեան զով օդը փոխած է ձմրան ցուրտի եւ ծըծեն,
Արտաւաղդի շղթաներիշըրըխկոցին տամիմհոդին :
կը դողամ ։ Աակայն Մ ա գ է ք ի ն (լեՀ կառավարը)
ուրախութիւնը տեւլ մը չկայ։ «Շա տ կը սիրեմ
մ տ ն ե լ ո վ գ գ ր ա ւ ո ր հ ա ր ց ա ր ա ն մ ո ո ւ ղ ղ ա ծ է ,Լւ պա կառք քշելը է կ^ըսԷ> մանաւանդ աս անկ սիրուն Կ ա ր մ ր ր ւ ո ր ի վ ա ն ք ո ւ մ լ ի ն ե մ , թ է Վ ա ր ս պ ա յ սա
տասխաններն ալ ստացած գրաւոր: Ահաւասիկ րին վրայ ,
ճամբանեբուն վրայ՝^ ։
այդ խօսակցութփւնը (կարգ մը հարցումներ կը Ֆբանքֆորթ ԱանՀայմ Օթօպանին վրան Սիփան սարը դէմըս կ՛ուզեմ, ոսկի արեւ թ ա ռ ա ծ
յապաւենք , տեղի խնայողութեան համար).– ենք, իսկապէս սիրուն ։ Ն ո յ ն ուղղութիւնը ունե - վււայ ,
Մայիս 24իս * օդանաւով, գէպի Նիւ-Եոըք, ցող երկու կառքեր Հանգիստ կրնան քով - քովի Սրաամետի հ ո տ ո տ խ ն ձ ո ր ո ւ օ ա հ պ ա ղ ո լ գինին.
Արհւսհակը կ՛ուզեմ ,
ուսկից մեկնեցանք Հազիւ. Յունիս 23ին , եւ. Գաղա երթալ ։ Եզերքը , Հեծելանիւներու յատկաց ուած
քովըս նստած , մագեր իաւրձ - խոլրձ
պ լան գա - (յ գի սլա ո ս - է՛ր աք - իրան ( ԹԷ Հ ր ան –՛րաւ.՛ ճամբայ մ ր՝ տարբեր գոյնով, որպէսղի չխանգա ծունկիս վրայ :
բ ի զ ) * Ջոէ-էֆա օգային գօ՜ով* Յունիս ՅՕի" Հա - րէ միւսներուն թռիչքը ։
սանք Երեւան , երր Էքմիածնի մէք Ագգայիս եկե Նոյնքան՝ Հակառակ ռւղղութենէն եկողնե ա
ղե ց ական ժոգոայո աւար ա ած էր իր ա շ իա ա անք - բուն Համար իսկ* յււրկածները սաՀմ անավւա կե լու , Վ ա ր դ ա վ ա ՛ ռ է • • • Տ ա ր օ ն ա կ ա ն ծ ա ղ կ ա ծ դ ա շ տ ե ր
ները եւ աեգի ունեցած էի՛ս Տ * Գէոբգ Զ ՛ի ընտրու ճամբո բ դո ւթհ ան միօրինակութիւնը փո խելու նր– սիրտըս կ՛ուզէ,
թիւնն ու օծումը։ Հարաւ* ԱմեըիկաՀայոց առաք– պատակով, երկու ճամ բաները զատուած են , Սուրբ կարապետ վանքի թակում՝ ուխտաւորներ
սիրտըս կ՛ուզէ,
նոբղութիւնը ունեցաւ իր եկե զա ցական սլա տղա - մէկուկէս մեթր լայնքով, կանանչ թուփերով ծած
Գինին հոսի ւսղբիւրի պէս, գեղուհիներ շուրջսյար
մաւորր յանձին նոյն վիճակի ՛կաթ* պատուիրակին կուած Հոգա յին շերտով մ ր ։ Յաճախ կնանցն ինք րոԱհն ,
ե ւ. երկու աշխարհական պատգամաւորներու յան՛* մ այբիի անտյսոնե բու մէքէն , ուր ե բկրա չափական Մամիկ^ւնհանց գունդերը յ ա ղ թ , սպառազէն՝ սիր
տըս կ՛ուզէ:
ձին հ * Պ * ՍաՀակ Պագչէճեանի եւ Իսբայէլ Արս - ճշդութեամ բ տնկուած ծառերը մ արզ կա յին քըր"
X
լան ե ան ի , որոնց առաքինլլ մ իա յն Հնարաւո բու - տինքի արդիւնք են եւ ոչ թէ բնութեան ։ Լսեցի վիրաւոր պառկեր ես , եկայ , քեզ չգտայ ,
թիւն ունեցաւ ընկերակցելու պատուիրակին ; Ոչ մէկ ՝™լղի կամ երկաթուղի կը խաչաձեւէ
Գաբձին , պարզ այցելութեան մր նպատակով, Օթապանը : ^անցնին վրա յէն՝ կամուրքով, կ՚անց֊
Հանգիպեցանք Աուրիա (՛համ ա ս կո ս , Հալէպ) * Լի նին տակէն՝ թ ի ւ ն է լ յ յ / Հ , որով՝ քշէ ուզածիդ չափ։
բանան ԼՊէյբութ–, Անթիլիաս) , Եբուսաղէմ եւ Ե" Խնայողութիւն ձգախէժի , քաբիւզի , ժամանակի ; մա՛յրիկ ,
գիպաոս , Ագեքսանգր իա յէն առնելով նաւ : Հազա բալո ր քիլո մ ե թ րնե բով ինքնաշարժի ճամ բա Ասացին - մ ե ռ ա ւ , թ ա ղ ե ց ի ն — շ ի ր ի մ ի դ չ գ տ ա յ
Հա յաս տանէն մեր ստացած տպաւորութիւն •» ներ ր՝ կարելի է վարչաձեւին գրական ա շխ ա - մա՛յրիկ ,
նե ր ը եզան րնգՀանբապէս դրական , քաքա - ա անքն ե ր ո ւ էքը արձանագրել , սա կա յն նո յն վար Մ ն ա ց ի ն վ է ր ք ե ր ը դ ա ն դ հ ղ , ս ր գ ա ց ի ր մ՛երձ ի մ ա հ ,
լերական , բարեյոյս ։ Գտանք Հոն ոգի մը՝ Համա չաձեւին, գերման քեողոփու–բգիս բերած վնասները անտէր ,
պատասխան դա զո ւ թ ա Հ ա յա թեան ոգիին • ( նո յն այնքա՛ն շատ են* որ, եթէ կերման ըլլայի* պիաի Ու հ ի մ ա յ չ գ ի տ ե մ ո ՞ ւ ր հս , գ ա մ հ ո դ ը դ հ ա մ բ ո լ .
ձգտումները , թէեւ խոՀականօրէն զուսպ * բոլոր նախընտրէ ի զրկուիլ ա յս առաւե լութենէն , ու րեմ, մա՛յրիկ։
շբքանաէլնե բու մ էք , տ ա յո ւթե ան ապագա յի մ ասին* կանգուն ունենա լ քաղաքներս ; X
քաղաքական գիծով) ։ Ընկերային - տնտեսական ինծ ի կ՝ ըն կեր ան ա յ գա գթա կաննե ր ո լ գո բծով Կին ու զաւակս արնաշաղախ , թ շ ն ա մ ո լ հ ո ղ
մտեր էի ,
մարզին մէք ոբդեգբուած ուղղութիւնր , էու - գրագող Հ ա յ բեն ակից մը՝, <իոքրաՀ ասակ , նիՀ ար *
Ծանըր հիւանդ ե ւ անըզգայ , մի դաշտի մ է ջ ին–
թեամբ եւ իր բոլոր կողմերով, խրտուցիէ չէ ։ Հա» կծկտած : Տ առա պանք բ ի ր ա կան տա րի քէն աւելի կեր էի,
ւանաբար ապագան պիտի վկա յէ ի նպաստ ա յդ կնճիռներ շարած է զէմքին վրայ։ Առաքին անգամ Խաւար գիշե՛՛ր • • • մեռելահոտ , դիակների կոյտհ–
րի մէջ,
ուգզութեան ։ Նորին Հ անդէպ Հինին մ ա աՀ ոգու - է կը տեսնեմ զիոքը ) սակայն , քիչ մը խօսելէ վերք
ՄիՀայուհի փրկեց ինձի ,թէ չ է վաղո՚՚լցկորհր էի :
թ ի ւնն եր ը անցողակի թերեւս անբնական կը Հասկնամ արդէն , թէ նուիրուածի մը Հետ է
Ա– ՏԱՐԱԳԻՐ
չեն : Պաղարիւնով դիաել ։ Զգուշաւո ր եւ անկեղծ գ ործս ։ Բոլոր գազթականնե ր ր իր ընտան իքի ան»
դ ի տ ո գո ւթ ի ւնն ե ր ո ւ Հ անդէպ ական քներն ու սրտե– դամներն են , ՚յնք՛ / ն գուրգուրանքով կը խօսի
ընթացքին
րբ բոլորովին գոց չեն ։ Ջեմ կարծեր թէ Լողո ՜ եւ կր մաատանքուի։ ձամբորգութեան
քո րթութիւննե ր ր Հ աճելի ա պա ւո բ ո ւթ ե ա մբ տեղ ուրիշ մէկ յատկութ իւն ը եւս զարմացուց զիս *
գանեն առողք դատողութեանց մէք ՝ւ որոնցմէ մէկ անգամ անցած Հարիւրաւոր քիլո մ եթբնեյւով
–՚""։և ՚ ՝Վ մ ե եբԿԻբր– ճամբան կր յիշէը ՚՝ 3 ե զա փո խակասի բսագդր շէր ճե, * ւո ա ւ քէ ւ Հ ամրա ։ Կր շսյրւ վ,ն սրի
բթացած աւանդական կարգով. ծերերը առքեւը 1 կիներբ՝
Հոն, քառորդ գարու շինարարական եւ մ շա -
կութա յին գո րծունէո լթե ան արդիւնքը , ո բուն ա Ներս կը մանենք առաքին գաղթակայւ քնէն։ ետեւբ լուռ կը սպասեն ըսելիքիււ ։
կտնատես եոանք , կր գերազանցէ տրուած պա յ - Յուզուած եմ, փշաքաղ Հին յուշերու ճնշւ ւմին Գիտեմ թէ րնդՀ ան րապէս ԹբքաՀա յեր են,
մանները եւ կարճ ժամ անա կամ իք ո ց ր եւ Համա - տակ ։ Գիտնալով Հանդերձ թէ քարդուելու , անօ Կարնեցի , Տրապիզոնցի , Աէաշկերացի եւն . ւ Հայր
պատասխան է Հայկական ոգիին եւ աւանդութիլն– թի մեռնելու ,ա ռե ւան գո ւե լո ւվտ ան գէն զե րծենմեբ Միքայէլի եւ ճամբորդներու միքոցաւ ու զար •»
ներուն : Հին եւ նոր սերունդի ներկայացուցիչներ , Հայբենակիցները , նորէն , սրտաճմլիկ տեսաբան - կուած նամակներն ու լուրերը Հասած են Փարիզի
մ ասնագիաօրէն պատրաստուած , ամ էն մարզի մ էք ներ ո ւ ականատես է՚լլա չ՛ո լ վախն ունիմ ։ –Հայկական եկեղեցիին, գաղթականական մար -
կը ցուցաբերեն , իրենց ընտրած ճիւղի կամ ասպա քՅոշոր զօրանոցբ ուր ՛կը բնակին , մանրանկար մ իններուն, որոնք, մեծ դժուարութեամբ կրցած
րէզի մասին , գիտակցութիւն , լրքութիւն , խանդ , Բաբելոն մ րն է ։ Երեք - չորս Հազար Հոգի Եւրո • են զիս ԴՐ^ել* իրենց մասին ճշդըիա աեղեկադիը
Հաւատք եւ տեսիլ : Ուշագրաւ է վեբագաբձր դէպ պայի բոլոր ազգե ր էն , գլխաւորաբար աբեւել - կազմելու, տեղական կաըգադրութիւննեը ընելու,
ի գնաՀ ատանքր անցեալ ի արժ էքներուն ք"ոԲ եան ։ Կր պատիմ Հայերու բաժինր ։ *Բարաշէն իրաւասու թեամբ ։ ՖրանսաՀայ եղբայրներուն մէք
գուրգուրանքով : Մշակութային Հիմնարկներու երեք ս րաՀնե բու մէք տեղաւո րուած են 70—80 գեռ ամուր է արիւնի կապը, կ՛ուզեն օգտակար ըլ
մէք (Համալսարաններ՝ մասնաւորապէս) պատա •» Հա յբենակիցներ ։ Բախտաւո րներ ր մ աՀճակա լնե - լալ ։ Այս խօսքերուն պատճառ ած Հոգեկան Հըբ "
նիներու Հոգեռանդն եռուղեռբ, ԲաՐոձքի օ՜անր բու մէք, մնացածնեբբ գետնին վրայ։ Խեղճուկ ճուանքր կ՚արաացոլայ դէմքեբուն վյբայ ։ Գազ -
^1ւ*11րլուԼ ւ արժանի է Հ իա ց ո ւ մ ի : գոյքերու դէզեր ամէն կողմ ։ Մեծ, պզտիկ խառ տադոզի արցունքներ կր ս ր բու՛ին , կը զգան թէ
Շինարարական եւ այլ աշխաաանքնեբու րնդ - նուած ։ Մխիթաբակտն կէա մր , քՈԼՐ ելեկտրա մինակ չեն ։
Հատ մր կամ դանդաղում մը, քառամեայ պաաե - կանութիւն , խոՀանոց եւ մնացեալբ կարգին են : Այս Հոգեբանական պաՀ ը մենք եւ ւպրւ
Գիտեմ,
բազմի մը Հետեւանքով եւ Հայրենանուէր երիտա - *հէշ չեն Հագուած , նոյսիսկ մէկ - երկու երիտա - ենք ժամանակին բազմաթիւ անգամներ ։
սարգութեւսն գէպի ճակատ երթալու Հարկագրան– սարդ ագքիկներ վայելչութեան ճիգ մր ցոյց կու իմ խօսքերէ ս պիտի առնեն իրենց գործ ին ե կա ծ
քով, -— Հասկանալի է : Ղ՝անդաղում , բայց ոչ ղ ///• Բոոլիկ արտա յա յւոո ւթիւննե ր ր , ձիւնագնդակի պէս պիաի
գ արում : Խաղաղութիւնը պիտի ստեղծէ նոր ոգ ե– "ԲԳ է1 մեծցնեն ։ Որպէսղի ի զուր չխանդավառոլին , թեւ
ւոբութիւն եւ նոր թափ ; Ընկերակիցս ծանօթ Է արդէն իրենց։ Երկու չառնեն ու չթռին, յետոյ յուսախաբ Բէէալու Հա
Կրօնական թո յլտուութիլնր սովէ թական սաՀ բառով կլւ յա յանէ թէ Փաբիզէն եկած եմ ու, կա մար, կբ բացատրեմ գաղթականի անստոյգ կացու**
մ՛ աննե բէն ներս , գոՀունակութեամբ ողքունելի է : րեւոր ըսելիքներ ունիմ ։ Անմիքապէս տեղ կը թեան գժուարութիլննեբն ու անակնկալները , եւ
Կր խորՀ ինք թէ ողքմ տութեան ա յս ձա յն բ ար - պատ ր աստ են սրաՀներէն մէկուն մ՛էք։ Արեւելքի կ՚ընեմ եգըայրական թելադրութիւներ՝ իրենց իս^Լ
դիւնք է րազմ ամ եա յ փորձառութեան եւ կարող է սովորութեան Համաձայն կր սկսին դուրս Հանել շաՀուն Համար ։ կր զգամ՝ թէ գոՀ չմնացին ճառէս
դառնալ ՀեազՀեաէ աւելի տիրական , Հ եռու նա - կիները։ Կբ միքամաեմ ։ Կ՛ուզեմ որ բոլոր Հաս - վերքին մասէն ։ Ուրիշ բան կր սպասէ ին , սակայն
Հանքի փորձութենէն : կնալու տարիք ունեցալԳւեբր , կին , աոքի^Լ ներկա յ խիղճս Հանդարտ է իբականութիւնր բացատրած
Ա՛ էքմիածնի վերակազմութիւնը , որուն մեծ յետոյ ըսի բսաւնեբու , ընտանեկան վէ - Ըէէալով։ կբ դժկամակին լեցնել Հետս տաբած
Հաւասաիքր կուաայ նորընտիր Հայրապեարիր կա– Հարցարանները ։ Ջեմ մեղադրեր խեղճերը , այն •
բոզութեամբ եւ շբքաՀայեցութեամբ , կր կարօտի երկրի բարոյական վարկր մեծ Համեմատութիւ քա՛ն փորձանքներէ անցած են * • . :
արաասաՀ մանեան Հայութեան նիւթական եւ բա - ներով ։ Համողկեր , անկեղծ շեշտ , խօսքեր որ նոյն"
բո րսկան օժանդակութեան : Անխոլսափելի գբժ - Այսպէս* ուրեմն , ի սփիւռս աշխարՀ ի զ ըա - վ՛ան սրտէ ն կուգան՝ որքան տրամ ա բան ո ւթ են էն
ուա բո՛ւթ եանց Հարթում ր կար ելի ութ են Հ վեր չէ ն ո լ ո ,լ Հայութեան բեւեռ աստղը կը զաոնսւյ Ասվե» կը վանեն կասկածը ։ Կր սկսին Հարցումները ։Ա
եւ ժամանակին գործն է : տական Հայաստանը , որմէ կր բխին պաշտօնական մէնքն ալ կարեւոր ըսելիքներ ունին, նոյնիսկ չեն
Գագռւթներու մէք մ է կ ճ ա կ ա տ ի սլա Հանքը՝ պւսՀանքն ո ւ իրաւունքը՝ իրեն կցելու դարերու ըն քաշուիր վիճաբանելէ ; ԸնգՀանրապէս ազգական,
մայր - Հայրենիքի եւ Մայր - Աթոռի պատգամն է* թացքին օտար լուծի տակ Հեծոզ մեր միւս Հոգա– բարեկամ ունին ա րաասաՀ ման ի մէքւ
որուն Հարկ է Րէէալ ունկնդիր : Հին քէները բան մ ասերը: Ֆրանսաբնակ ծանօթներ կը Հարցնեն* կչ*
չեն չիոեր , ոչ ալ Հին յաւակնութիւններր ; Խաղաղասէր է Հայաստան ։ Բայց իր դաւա - ճան շնամ ։ Ուրախութիւնը անսաՀմ ան է , ոըովՀե–
Չմոռնանք յիշատակել օրինակելի երեւոյթ մ ըն նած Համամարդկային սկզբունքները ոէիսԼով կը տեւ տարիերով դիզուած կաբօար կայ։
ալ մեր երկրին մէք*— Ը ն թ ե ր ց ա ս ի ր ո ւ թ ի ւ ն ը ։ Գիր– դաւաճանեն կամ կը Հակասեն իր ազգային գի - Յանկարծ Հրամաններ 1լ արձակուին : Ափռոց ,
քր զարդ մր կամ աւելորդ շռայլանք մր չէ Հոն, տ ա կց ո ւթ ե ան եւ նախանձախնդրութեան ։ թ է յ ի գաւաթ մէքտեզ կ՚ելլեն, սակայն ստիւղուած
այլ Հ ո դե կան ինքն ա բո ւխ պաՀ անք մը։ Խորենացին Աւելցնենք, լուսանցքի վբայ , թէ Աբեղեան եմ մերժել։ Հազիւ օձիքս կ՛ազատեմ , յա քորդ ան
նոր գանգատ մը չի կրնար արձանագրել գ ի ր ի Աւն– ուղղագրութիւն ր * կամ սխալագբութիլնր գամին միասին ճաշելու խոստումով ;
ս ի ր ե լ ռ լ թ ե ա ն մասին ։ կո րսնցուցած կբ թուի ըլլալ իր նախկին մոլեռանդ Զի փոխուիբ մեր սքանչելի ժողովուրդը։ Ա"
Արուեստ , գեզարուեստ Հայեցի ղրոէմով եւ պաշապանութիւնը ։ Փոքրիկ յետադարձը՝ աւե - մ են ա սեւ օրերուն , ան պա յմ ան անկիւնը պաՀ ուած
բովանդակութեամբ, ճաբտարարուեստին եւ գի - լիին՞նախանշանբ նկատելու պատճառներ կան։ Ա* լաւ ուտելիք մր ունի, անակնկալ Հիւբերոլն առք եւ
լռութեան Հետ* տիրացած են բարձր Համբաւի եւ ւելի կարեւոր է , ըսա ի՛* * երկու բարբառներու, ճերմակ երես ելլելու Համար։
արժանացած՝ մրցակիշի : խնդրին լուծումը ։ Զէ ^Լարելի ուրանալ դժուա - Կերածի էափ եղայ* բան մ ըն ալ աւելէ* թան*
Հայ մարտական օյ^ն ու խիզախումները* բութիւնը ։ կագին Հայրենակիցներ ;
բարձրացուցած են մեք
կռիւներու ընթացքին, (Մնացեա՛լը յաջորդով) ՀՐԱՆՏ ԱԿՈՆԱ6ԵԱՆ
Fonds A.R.A.M