Page 15 - ARM_19-1945_04
P. 15
ԼԱՎԱԼ ԿԸ ԳԱՏՈԻԻ
Լք ճ Օ ճ 7՝/~՚է–ք *<*"ձ* «ո 1 9 2 4 ԱՌԱՆՑ ԼԱՎԱԼԻ
Օյւտշէշա-Րքօբոտէաո։ : ՏՇԱ. աՏՏաձԻՀ
17. &ո« Օտաշտա* - Րձ&1Տ ( 1 3 6 ) Նա փոթափկ և ւ ւոՆտաԱքևէօ–
օ
ա : 008. 15-70 - Շ. Շ. .Բ Բտոյ 1678-63
ԲԱԺՆԵԳԻՆ Տար. 750, 6ամս. 400, Յաւքս. 200 ֆրանք։
ա<ՄւԱ 9 Օօէօհռ 1945 Ե ր ե ք շ ա բ թ ի 9 Հ ՛ ո կ տ ե մ բ ե ր «1% գԱդակ 4Ց օ ^ և »
Եաբաթ օր աւելի ծանր փոթորիկ մը պայթե
Ժ Է – Տ Ա Ր Ի - 17* ձոո66 | * ° 4 5 2 6 – Ն ո բ շրջան թ ի ւ 155 Խ մ բ ա գ ի ր ՝ Շ. Մ Ի Ս Ա Ք Ե Ա Ն ԳԻՆ՝ 3 Ֆր– ցաւ Լավալի դատավարութեան առթիւ ։ Այն աս
տիճան որ դատաւոր , երդուեալ , ամբաստանեալ
Իրար խառնուեցան , ել ի վեր քո յ Լավալ յայտա -
ԶՐՈՅՑ Գ Ա Ր Ե Գ Ի Ն Ա Ւ ՐԻ Հ Ե Տ ԹՈՒՐՔԻԱՆ ԵՐԷԿ ԵՒ ԱՅՍՕՐ րաբեց ՝ թէ ա յլեւս պիտ ի չպատասխանէ Հարցում–
ներուն, ոչ ալ ներկայ պիտի բլլա յ ։
2 Ա Յ Ա Ս Տ Ա Ն Ւ ե հ ԳԱԴ.ՈՒԹՆԷՐՈՏ Ս՜ՍԼՍՒՆ Արդարեւ , ընդՀանոլր ժխորէն փռրքբ ՐԲ
նիսաը վերաբացուեցաւ
Աճգաոս միշտ ԱտաԽգ եւ ամ բա ս տ ան ե սւ նեՐ"
հրաւիրուեցաւ , Լալի պ լ մերժեց Համակերպիլ։
Թուրք մ ամ ուլը լեզու կտրած է , Լոնւոոնի Գերագոյն Ատեանը կոչնագիր մր ղրկեց բարապա
<
Ա ուր իա ունի երկու, առա քն որ դա կան վիճա՛կ– . խորՀրդաժոգովին առթիւ նի մը միքոցաւ* որպէսղի ներս գայ։ Լավալ նորէն
ներ .— Ա . Դ ա մ ս ա կ ո սք կաթ . ւիոխանոբգն են յգ յ֊ողո ուզե–
Աթս՚յ ։ մերժեց։ Թերթ մը կը դրէ թէ պաՀակները
որուն ա–
Անգաըա յի աչքեր բ ուղղուած V է" Բո՜ս1՛ "երս տանիլ , բա յց ամ բ,աստա նել
վին , ինչպէս կը դրէ ՖալիՀ Ոըֆքը բէն մերժեց , Ուրեմն դատ բ շարունակուեցաւ
Է Եփրեմ աբքեպ*։ Բ* Հ ա լ Է պ , առաքնոբդն Է Հ.Մ ենք չենք Հանդուրժեր ո՛ չ միայն մեր ռանց Լավալի եւ իր պաշտպան փաստաբաննե -
ՏԼարեՀ ծ*, վբգ * * ժիր Հոգեւորական մր, Կիլիկեւ՚հ Հ "զային ամ բոզք ու թեան դէմ ուղղուած որեւէ բուն։ Գերագոյն Ատեան ր այս որոշում ր տուաւ
Աթոռի ե ր իւոասաբդ^մ իաբաններէն : , ՚ քայլի , այ՚լեւ կը մերժենք ընդունիլ որ եւ է որո կա ր դա լո վ գտա ա կա)։ օրէնքին մէկ յօդուածը , որ
Լիբանան կր կազմէ մէկ առաքնո րդութիւն կ ր նախատեսէր այս պարագան։
փոխանորգն շում որ պիտի վտանգէ մեր գեր իշխան ութ ի ւնն եւ
Պէյ բութ՜ն ունենալովդ կեդրոն ; կ ա իժ * իրաւունքները այդ Հողերուն ՝1յ" ր միքագէպր պատաՀ եցաւ երբ նախագաՀ
սլրքեպ . ; Այս շբք աններ ուն մէք ե կ ծւ վեՀասլեաական վր՛
է Արաաւազգ Ա՛ ոնժ ի պօ կր Հարցաքննէր ամբաստանեալը Փէթէ ՜
եւ. ազգա յին <• րն կեր ական բայ։ Պատճառներ շուն ինք կասկածելու բարի
զ եսական - կրթական սի Հետ ունեցած յարաբեբութեանց մասին։
Հ՛"յբե– տրամադրութիւնն երէն անոնց , որոնք կր մասնակ
կեանքբ սովորական Հունին մէք է ։ Գէպի Հ՝Կ՝Բսյէք մառէ շալ Փէթէն ամենազօր
ա ար ո ղու - ցին Լոնաոնի Ժողովին։ Այսուհանդերձ > մինչեւ
նիք ներգաղթի ձգտումր ունի լայն էր , բսաւ նախադաՀր ; էքթէ ամենազօր էր , ի^նչ -
վսււական որոշումներու պահը, չենք կրնար ան -
թնիերւոնլ, աերւդիւկնաքս կառ։ր՜սաւ զյւս րւս կան մաաՀոգիշ խմորում^ վ ր դ ո վ ա պ ր ի լ » ։ («Պայրամ» , 9 Աեպա*)։ պէս կէ բլլա յ որ ձեզ պաշտօնանկ րնելէ վերք ստիսլ**
ռակ սելլաշկաւօսնսակկաած%ա յա բո յց երեւո յթներոլ , Հակա–
ուեցաւ նորէն պաշտօնի Հրաւիրել փեց ամիս
առրրւնամ շրքանակներոլ ոոյց տուած
բա բ ե ա զ ա կկաամ ա դբո ւթեան Ա– Անգարայի Համար մեծ Հոդ մ ըն է դարձեալ ,
Անթիլիասի
ւ «Ռոլսիոյ նպատակը» , ա զ դ ե ց Ո լ թ ե ա ն ց գ օ տ ի ն ե ր (ձետոյ, առանց սպասելու որ Լավ սւյ պատաս
մէք Կ ի լ ի կ ի " յ Հայրապետական
ստեգծել ։ Ձ)ալիՀ I* րֆքր • եր ես փո խ ան ու խմ բա - խանէ , նախագաՀ ը շարունակեց <ձԵ ս պիտի ը–
թոռին Վրայ Տ * Գարեգին կաթոզիկոսի ներկա յել–
դրապե տ Հաէքի պաշտօնաթերթ Հ.Ուլուս՝%>ի , էլ ուղէ սեմ թէ ինչո՛ւ այդպէս եղաւ։ Պատճառը այն է որ
թիւնր յուսալի է որ ունենա յ իր բարեբար ազգ ե–
Ա ոսկուա յի վերագրել ծրագիր մբ, որուն Համա - ՝ նէուք ձեր կռնակն ունէիք Գեբմաննեբր*
ւլոլթիւնն ու ղեր ր : Ապէցն էր
Եր ուս ազէմ ի պա տ ր ի ա րքո ւթ ի ւն բ նոր անկԿւ– ձա յն աւարի պիտի արուին զանազան պետ ու - որ Լգերման դեսպան) ձեզ աեզ •յւորեց : ւէրցւ մ–
թե անց Հ՛՛ղեր ր , ՈԼ ա յգ երկիրներու ան կա խո ւ. - Լավալ բորբոքելով պոռաց . Այլեւ
նագարձի մբ վրայ է ։ Մ^լնկալելի է որ նորրնտիր թետնց ի ս կ վտանգումով պիտի սաեզծուին ա զ- ֆեր կ րնէք եւ պատ ա ս խ անն ալ կուտաք %
պատրիարքը, կորովի՝ ա Հ Լ Հայրական շաբժոյթով դեցութեանց շբքանակներ : Այ" մտաՀոգութիւնը բեշս լ պատասխանեմ";
մր վերբերէ այգ գարաւս ր Հ աստատ ո ւթիւնը Ի Լ՛ կը վերաբերի , անշուշտ * Պ ա լքաննե ր ո ւ եւ կեգր * . ։ ա\,ա/խսադա՝ ը նոր
վերածնունդի առաքին օրերու բարձրութեան՝ 1սւ– (Տ՛ւր ոպա յի ներկայ կացութեան , ու , —^ ինչո^ ւ չէ Ե՛ ՚ԳԲ սրցէ ւմ մք
ուղղեց * բայց ..՛ամբաստանեալը մերժեց պաաաս -
գ ե շ ո ւ ն չ մթնոլորտի մր ստեղծումով՝. ֊ Նե.ղոլցներ
ւաքա կան ճաակս ա ա ա գրին : խ ա՛նել։ «Պիաի պատասխանէիք թէ ոչ» յ === Ո ՛չ :
էք գի պա ո ս ամ ենա բախտաւոր վ ի ՜ճակն է՝ իր
Ւսչսլէս գրեցին յթերէԳերր , քՒուրքիա Հղենաւյ Պաշտպան * փաստաբանները– բացատրեր էի"՝
կազմակերպական րազմ ակողմ անի ա ռա ւե լո ւթիէԶ/– ել մւսՀոլ Հարց՝» կլր նէչասւէ կարս - ԱրաաՀանր թ1 Լավալ շատ Հիւանդ է եւ չի կրնար կենալ մին
նեբովւ ք\ւեի արմաշեան իր եռանդուն առաքնոբ ՜՝ խնգիրր եւ ո ր ե լ է ս ր բ ա գ ր ո ւ թ ե ա ն չ ի հ ա ն դ ո ւ ր - չեւ գ ա տ ավար ո ւթե ան վերքր * թէ ուր բա թ օր ի՛է՛՜
դբ յան ձին Ա ամբրէ արքեպ * Ա իբունեան ի , իր ժ ե ր Թ ո լ ր ք ի ո յ է լ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի ս ա հ մ ա ն ն ե ր ո ւ ն մ ած քուրին մէք դեզ դրուած էր յ մեզ մ ացնելու
տարիներու փո բձառութեամրն ու պա ր կեշտ դսբ– վ ր ա յ » : Համար ստամոքսի ուռին ցաւեր բ : ԸնգՀ * զ ա ա ա -
ծունէութեամբբ արժանացած այգէ պաշտօնին | եւ խազը խօսեցաւ Լավալի Հրատաբակած օրէնքնե ա
։ Ա շակութա ք ին Ան գա բա ի^սԼ բանի կը ւԼսաաՀի ՝ ա յո քան վե– բուն վրայ : դո բ դուք այ ՛գո րծառ րեցիք , Դ ի՜
Հա յրապետական գնաՀատանքին
րէն թռչքյլու Համար : Խօսնա^կ ՛՛՛րն է ինք, թէ ուղ Օրէնքներ
շարժում բ շէ կաս ած % ղակի տէրբ իր դատին ։
Պատերազմի վեց տարիները ի°նշսլէս ան– կասկած չ \ կ ա յ յ թէ Թ ՚ ՚ ՚ - բ ք ի ա կբ գիտակցի աել ասւալ ամբաստանեալը։
ցուց Հարաւ» Ամերիկայի Հայ գտզութր՝. Գազուդ Մ ոսկուա յ ի գո բծելու վճռականութետն ու կարե ա Ղյա խադաՀ ր կարգի Հ րաւ իրեց Լավալը , ա զ–
թին ներկայ վիճակը նիւթական, կրթական ել ըն– լիութեան ; ՛Նո յնքան մ եծ է , սա կա յն , իր տ յն ա– դարարելով •
կերա յին տեսակէտներով : պաՀ ովո ւթիւնը՝ թէ Բ՛ուս իա , — ա յսքան սպառի չ Ամէն լրբութիւն թոյլաարելի չէ ձեզի, ո–
Լա՛ լ : Արժան թին դուրս մնաց պատերազ ու վայրագ կռիւներէ վերք , պիտի չուղէ լծուիլ րհվՀ ետ եւ կը գանուիք շատ ծանր դատապարտուէ
թեան մր տակ։
մական ծիրէն եւ օդաուեցալ տնտեսապէս Հ Հա յու– նոր ՀՀ,արկածախնդրոլթիւննե բո լ-% * երբ, մ անա -
թիւնը անմասն չմնաց այդ նպաստէն ։ կրթական ւանդ , Լոնտոն ո ւ() ւո շյին կթ րն պիտ ի չծափաՀարեն
եւ ընկեըային տեսակէտով շարունակեց իր բնա - նման քայլ մը։ Գի լան ագի տա կան ռազմավաըու - կամ այլ ծովային անցքերու պարագային ; \,ե^"
կանոն վիճակը, որ Համապատասխան է տրուած թիլնր կը Հարկադրէ , մ իւս կոզմ է , որ բաբձրերր գոլցներու երկայնքին* ու* ՚Հյեղոլցնե բու եւ Մի -
պ այ մ անն է, ր ո ւն ել են թ ա կա յ պետական Հ ակա - սաւառնի , տկարութեան ,կամ նենգութեան ոչ մէկ քեր կրական ի մ իքեւ՝ Ա արմ արա ծովուն Հուբք »
կշռին հ էա կեգեցին՝ իր կիսօրեայ վարժարաններով տրամադրութիւն ցոյց տայ, առաւելապէս պիրկ թուրք Հողեր ու թուրք իրաւունքներ կան : էք ար՛ -
(պետական վարժարանները^ ՚ ուր յաճախել պար - պաՀ ելու Համար թուրք ժողովուրդի քիղեբրՀ մարտ թրքական լիճ մըն է , եթէ կ1ուզէք : Հետե™
տաւո ր ի չ է նաեւ մեր աղոց Համար , նոյնպէս կիս՛ Անգ. արա տեղեակ է Հգալիք՝ֆին ; էք լ արիւնով ւաբար , Լոնաոնի մէք տրուած ո ՛ ե ւ է ՈրոշՈլմ * ո ր
ոտնակոխ կը դարձնէ այդ եգերք ներուն վրայ մեր
օրեայ են) եւ մշակութային ձեռնարկներով .եւ զոյգ զր սս պս։ առ ննայա։ Կր Հաւաաա նք <Հ,Թասվրր՝»ներոլ իրաւունք ներր , մեզի համար անընդունելի է :
ամսաթերթերով Լ<ձԱբաբատ» եւ <Հ.Հայ կեդրոնդ) , ւՎ^աթան^ներու , Հ^ք^անրն^ներ ո լ ու իրենց փոՔ ՜ « կր խոբՀինք, թէ ո՛ ե ւ է պատ քսաւ չ կ ա յ փո
փ ո խ ո ւ թ ե ա ն ե ն թ ա ր կ ե լ ո ւ Ա ո ն թ ր է օ յ ի Հ ամաձտւ -
կագմ ա կե ր պո ւթ ի ւննե բ ( Բարեգործական եւ կ՛" ՜ րաւ ո ո «$Էարաաքրր՚ֆներոլ այն սրտաղեգումէն
սա կցական ) եւ Մ՛ի ո ւթ ի ւնն եր՝ իրենց մամ ուլով եւ թէ « Թ ո ւ ր ք ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ը պ ի տ ի գ ի տ ն ա յ մ է կ մար
գրական - գեղաբուեստակտն աշխատանքներով, ՚ մին —մէկ հոգի ծառանալ ո՛չ միայն ս ո վ ի է թ նոլթիւնր, որ ամէն կարգի ոտնձգութենէ զերծ կբ
կ լ ո լ ե ն իրենց կարելին՝ օգտագործելու տբամա - թանքհրուն, այլեւ բովանդակ աշխարհի թշնա - ւզտՀԷ իսթանպուլն ու (քաբմարան՝. Եթէ հ ա մ ա շ -
գրելի բոլոր միքոցնեբր հ ա յ - ք ր ի ս տ ո ն է ա կ ա ն զի՜ մռլթեան դէմ, եթէ այդպէս նախասահմանած է խ ա ր հ ա յ ի ն ապաՀովոլթեան Համար տնՀբաժեշտ է
ծով* բացատրութեան իմաստին լայն ե ւ. ա ր տօն– պ ա տ մ ո ւ թ ի ւ ն ը » ։ ( « Տ իարաաքրր» , 1 0 Մեսչա • ) : զինուորապէս ու ռազմականօրէն սպառազինել \/ե–
ուած տարողութեամբ։ Այ"
կամ պակաս չափով՚ պատկերր, աս լ ելի Աւելի մեծ յանդգնութիւն մը Երեսփոխան ԳուՅԱերր* այգ պարտականութիւնը կ՚իյնայ
, միւս երկու
թեմերուն մէք ալ Եավոլղ Ապատանի ու իր նմաններու յանկտրծա Թ ո ւ ր ք ի ո յ , ու իյնգրոյ աււարկա յ չի կրնար գառ
(Աան Փաւլօ՝ Պրազիլիա եւ Ա՛ոնթէվիտէօ՝ (ււրու– կան րմ ր ո ս տ ա ո ո ւս եւ Է նոր կարգադրութեան նալ միակողմանի կարգագրութիւն մ՛ր։ իսէ ե թ է
Նեղուցներու
կուայ) : ԷՏրեք գաղութներն ալ կը վայելեն պե - դէմ, որ փ ո փ ո խ ո ւ թ ե ա ն կԳնթաբկէ միջազգային երաշխաւորութիւն մը պիտի չտըր–
տական եւ ա ե զա կա ո - ժողովրդական Հ ամ ակրս ւ - դո յտվիճակբ , «՜՛ւր կր մնա յ ի՚օսիլ Հ^Հոզա յին սլա– ուի հողային մեր ամբողջականոլթեան մասին,
թիւն եւ վարկ, շՀէ ո ր Հ ի /, իրենց պա ր կե շա ո ւթ ե ան Հանքներ ու» մասի՛ն % ա ն հ ե թ ե թ կ ր դ ա ռ ն ա յ ն ո ՚ յ ն ի ս կ ՛Նեղուցներու մ՛ի -
եւ Հ աւաաա րմ ական զգա ց ո ւմն եր ո ւն Հ անդէպ օր՛ — «8 ջ ա գ գ ա յ ն ա ց մ ա ՚ ն ծ ր ա գ ի ր մ ը ։ Տարբեր ո եւ է լու–
ուան կառավարութեան եւ պատ կան ազգին * Այդ աւաչի կր գրէ երեսփոխանր Հ$ում~ օ՜ում , Հարոլաձ՜ մր պիտի ԷԼԷԼայ ՀամաչիսարՀա -
վաբկր կը բնո բո շուի մ ական ունի 1x111,0. մասնիկով , Հոլբիէթ»ի 16 Աեպաեմբերի թիլին մէչ, որ՝ Հա - յին խաղաղութեանդ : (Եատքուղ Ապա տ ան , Հձ^ում*
որ կը ներ շնչէ մեծ վ սատՀ ութ իւն աո եւտ բտկան զիւ սչատերաղմր վերՀ էլա ահ , պետութիւն մր կ ը Հոլրիէթ» , 16 սեպտ .) :
Հրապարակիչէ վրայ ։ հարկադրուի պատրաստուիլ իր իրաւունքներու եւ Պարլլ է , . գէ թ ե րե ւո ւթաււլէ ււ , եւլրակաոու՜
էքմիածնի եկեզց * ժ ոգով ին ուրդին ւնքը ։ կենսական շ ա հ ե ր ո ւ պ ա շ տ պ ա ն ո ւ թ ե ա ն : Փաոա մր, թիւնր։
Էքմիածնի ազդ * եկեղոց քվր մեք ա ւա ււ ի կ , թե գա ր ււ ւս քաւլաքական րարո րսկան ր Ա ն գ ա ր ա ^ ս ո ա ծ է կ ռ ո ւ ի լ , եթէ (իուսիա պրն–
պատմ ո ՛թե ան մ Էք ու շա գրաւ գէ պք մր Հարկ է եւս իւաթարոււսօ– եւ անւիսաաՀելի : գէ Հոգային իր պաՀ անցներ ուն ՚ Լ ր ա յ ^ կամ եք^է
նկատել սովետական գբո ւթե ամ բ ղեկավարուող ՚ « Այս իւո րՀ րգաՆ ութ իւննե րր կ՚՚արձանա - նա աղագո յն ոտնձգութեան են թ ա ր կո լին թրքա -
մեր երկրի սաՀմաններէն ներս ։ Հայրապետական գրենք Լոնաոնի 3՝ոգաի*Էւն ա«ի թ ո վ , ու կ՝ ենթա - կան եզերքներ ր :
բաբեյա քող ըն տ ը ո ւթ ի ւն , խմ բագբութ իւն եկեզե– գրենք՝ թկ իւօսակցո ւթի ւննե ր ր շո լա ո ւԼ պիտի Նկատելով որ ա ն խ ո ւ ս ա փ ե լ ի է աոաջին քայլր,
ցական նոր ս ա Հ մ անադբութեան՝ ո ր , Հաստատ - յանգին Նեղուցներուս : ԱնՀրաժեշտ կր նկատենք մանրամասնութիւն կր գաոնայ խ՚՚Ր^էէ թէ "՛ւր
ուելէ եւ ստոբագրուելէ վերք նորընտիր Հայբա - անգամ մր եւս շևչտել, թէ ա ռ ա ն ց ԹւՈւրք ի ո յ մաս կրնան յանգիլ գէպքերր ^ երկրորգ ք ա յ լ ի Հաւա -
պետին կողմ է , պիաի ուդաբկուի բոլս ր առաքնոր– նակցութեան , բոլո՛ր որոշումները տառ մնալու նականութեամր :
դութեանց առժամեայ գործադրութեան Համար, դ ա տ ա պ ա ր տ ո ւ ա ծ ե ն ։ Պատմական ու իրաւական Մ ոսկուա պիտի ուղէ՛ կարսր , պիտի՛ ոլղէ )
ապա իւրաքանչիւր թեմէ եղած գի տ ո գութ իւննե բն տեսակէտով՝ Նեղուցներու չուր^ խօսելու միակ նաեւ , ԱրտաՀանր «իւր սարօքն» : Աի ժպտիք, •
ու թելադրութիւններր նկատի առնուելով այգ իրաւասուն է Հանրապետական Թուրքիան : Ո՛չ ոք թերեւս պիտի փորձէ Լոնտոն քաշքչել նոյնիսկ
ս աՀ մ անադրութ իւն ր պիտի ստանա յ վերքնական պէտք է տարակոյս ունհնայ ա՛յն մասին, թէ՛ ի Երեւանր, անոր գատր եւս գումարելու Համար իր
թեմերուն
ձեւ. եւ. պարտաւորի չ Հանգամանք բոլոր հ ա ր կ ի ն , ն ի ւ թ ա կ ա ն ո ւ բ ա ր ո յ ա կ ա ն մ ե ր բ ո լ ո ՛ ր կա– պաՀանշներուն վրայ։
Համար յ " ր ե լ ի ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո վ պ ի տ ի պ ա շ տ պ ա ն հ ն ք մ ե ր ագգ– Ջենք ուղեր եզրակացնել՝ թէ ի՛"չ պիտի պա
իրաւունքները : տաՀ ի աւելի վերչ1... է
(ՎհՐ2Ը յ ա 2 ո Ր Գ ո Վ ) « Պէտք է նկատի ունենա լ , թէ Նեղուցներու ԱՐՄԷՆ ԱՄԱՏԵԱՆ
պարագան չի պատշաճիր Աուէղի , ճ ի պր ա լթ ա ր ի
Fonds A.R.A.M
Լք ճ Օ ճ 7՝/~՚է–ք *<*"ձ* «ո 1 9 2 4 ԱՌԱՆՑ ԼԱՎԱԼԻ
Օյւտշէշա-Րքօբոտէաո։ : ՏՇԱ. աՏՏաձԻՀ
17. &ո« Օտաշտա* - Րձ&1Տ ( 1 3 6 ) Նա փոթափկ և ւ ւոՆտաԱքևէօ–
օ
ա : 008. 15-70 - Շ. Շ. .Բ Բտոյ 1678-63
ԲԱԺՆԵԳԻՆ Տար. 750, 6ամս. 400, Յաւքս. 200 ֆրանք։
ա<ՄւԱ 9 Օօէօհռ 1945 Ե ր ե ք շ ա բ թ ի 9 Հ ՛ ո կ տ ե մ բ ե ր «1% գԱդակ 4Ց օ ^ և »
Եաբաթ օր աւելի ծանր փոթորիկ մը պայթե
Ժ Է – Տ Ա Ր Ի - 17* ձոո66 | * ° 4 5 2 6 – Ն ո բ շրջան թ ի ւ 155 Խ մ բ ա գ ի ր ՝ Շ. Մ Ի Ս Ա Ք Ե Ա Ն ԳԻՆ՝ 3 Ֆր– ցաւ Լավալի դատավարութեան առթիւ ։ Այն աս
տիճան որ դատաւոր , երդուեալ , ամբաստանեալ
Իրար խառնուեցան , ել ի վեր քո յ Լավալ յայտա -
ԶՐՈՅՑ Գ Ա Ր Ե Գ Ի Ն Ա Ւ ՐԻ Հ Ե Տ ԹՈՒՐՔԻԱՆ ԵՐԷԿ ԵՒ ԱՅՍՕՐ րաբեց ՝ թէ ա յլեւս պիտ ի չպատասխանէ Հարցում–
ներուն, ոչ ալ ներկայ պիտի բլլա յ ։
2 Ա Յ Ա Ս Տ Ա Ն Ւ ե հ ԳԱԴ.ՈՒԹՆԷՐՈՏ Ս՜ՍԼՍՒՆ Արդարեւ , ընդՀանոլր ժխորէն փռրքբ ՐԲ
նիսաը վերաբացուեցաւ
Աճգաոս միշտ ԱտաԽգ եւ ամ բա ս տ ան ե սւ նեՐ"
հրաւիրուեցաւ , Լալի պ լ մերժեց Համակերպիլ։
Թուրք մ ամ ուլը լեզու կտրած է , Լոնւոոնի Գերագոյն Ատեանը կոչնագիր մր ղրկեց բարապա
<
Ա ուր իա ունի երկու, առա քն որ դա կան վիճա՛կ– . խորՀրդաժոգովին առթիւ նի մը միքոցաւ* որպէսղի ներս գայ։ Լավալ նորէն
ներ .— Ա . Դ ա մ ս ա կ ո սք կաթ . ւիոխանոբգն են յգ յ֊ողո ուզե–
Աթս՚յ ։ մերժեց։ Թերթ մը կը դրէ թէ պաՀակները
որուն ա–
Անգաըա յի աչքեր բ ուղղուած V է" Բո՜ս1՛ "երս տանիլ , բա յց ամ բ,աստա նել
վին , ինչպէս կը դրէ ՖալիՀ Ոըֆքը բէն մերժեց , Ուրեմն դատ բ շարունակուեցաւ
Է Եփրեմ աբքեպ*։ Բ* Հ ա լ Է պ , առաքնոբդն Է Հ.Մ ենք չենք Հանդուրժեր ո՛ չ միայն մեր ռանց Լավալի եւ իր պաշտպան փաստաբաննե -
ՏԼարեՀ ծ*, վբգ * * ժիր Հոգեւորական մր, Կիլիկեւ՚հ Հ "զային ամ բոզք ու թեան դէմ ուղղուած որեւէ բուն։ Գերագոյն Ատեան ր այս որոշում ր տուաւ
Աթոռի ե ր իւոասաբդ^մ իաբաններէն : , ՚ քայլի , այ՚լեւ կը մերժենք ընդունիլ որ եւ է որո կա ր դա լո վ գտա ա կա)։ օրէնքին մէկ յօդուածը , որ
Լիբանան կր կազմէ մէկ առաքնո րդութիւն կ ր նախատեսէր այս պարագան։
փոխանորգն շում որ պիտի վտանգէ մեր գեր իշխան ութ ի ւնն եւ
Պէյ բութ՜ն ունենալովդ կեդրոն ; կ ա իժ * իրաւունքները այդ Հողերուն ՝1յ" ր միքագէպր պատաՀ եցաւ երբ նախագաՀ
սլրքեպ . ; Այս շբք աններ ուն մէք ե կ ծւ վեՀասլեաական վր՛
է Արաաւազգ Ա՛ ոնժ ի պօ կր Հարցաքննէր ամբաստանեալը Փէթէ ՜
եւ. ազգա յին <• րն կեր ական բայ։ Պատճառներ շուն ինք կասկածելու բարի
զ եսական - կրթական սի Հետ ունեցած յարաբեբութեանց մասին։
Հ՛"յբե– տրամադրութիւնն երէն անոնց , որոնք կր մասնակ
կեանքբ սովորական Հունին մէք է ։ Գէպի Հ՝Կ՝Բսյէք մառէ շալ Փէթէն ամենազօր
ա ար ո ղու - ցին Լոնաոնի Ժողովին։ Այսուհանդերձ > մինչեւ
նիք ներգաղթի ձգտումր ունի լայն էր , բսաւ նախադաՀր ; էքթէ ամենազօր էր , ի^նչ -
վսււական որոշումներու պահը, չենք կրնար ան -
թնիերւոնլ, աերւդիւկնաքս կառ։ր՜սաւ զյւս րւս կան մաաՀոգիշ խմորում^ վ ր դ ո վ ա պ ր ի լ » ։ («Պայրամ» , 9 Աեպա*)։ պէս կէ բլլա յ որ ձեզ պաշտօնանկ րնելէ վերք ստիսլ**
ռակ սելլաշկաւօսնսակկաած%ա յա բո յց երեւո յթներոլ , Հակա–
ուեցաւ նորէն պաշտօնի Հրաւիրել փեց ամիս
առրրւնամ շրքանակներոլ ոոյց տուած
բա բ ե ա զ ա կկաամ ա դբո ւթեան Ա– Անգարայի Համար մեծ Հոդ մ ըն է դարձեալ ,
Անթիլիասի
ւ «Ռոլսիոյ նպատակը» , ա զ դ ե ց Ո լ թ ե ա ն ց գ օ տ ի ն ե ր (ձետոյ, առանց սպասելու որ Լավ սւյ պատաս
մէք Կ ի լ ի կ ի " յ Հայրապետական
ստեգծել ։ Ձ)ալիՀ I* րֆքր • եր ես փո խ ան ու խմ բա - խանէ , նախագաՀ ը շարունակեց <ձԵ ս պիտի ը–
թոռին Վրայ Տ * Գարեգին կաթոզիկոսի ներկա յել–
դրապե տ Հաէքի պաշտօնաթերթ Հ.Ուլուս՝%>ի , էլ ուղէ սեմ թէ ինչո՛ւ այդպէս եղաւ։ Պատճառը այն է որ
թիւնր յուսալի է որ ունենա յ իր բարեբար ազգ ե–
Ա ոսկուա յի վերագրել ծրագիր մբ, որուն Համա - ՝ նէուք ձեր կռնակն ունէիք Գեբմաննեբր*
ւլոլթիւնն ու ղեր ր : Ապէցն էր
Եր ուս ազէմ ի պա տ ր ի ա րքո ւթ ի ւն բ նոր անկԿւ– ձա յն աւարի պիտի արուին զանազան պետ ու - որ Լգերման դեսպան) ձեզ աեզ •յւորեց : ւէրցւ մ–
թե անց Հ՛՛ղեր ր , ՈԼ ա յգ երկիրներու ան կա խո ւ. - Լավալ բորբոքելով պոռաց . Այլեւ
նագարձի մբ վրայ է ։ Մ^լնկալելի է որ նորրնտիր թետնց ի ս կ վտանգումով պիտի սաեզծուին ա զ- ֆեր կ րնէք եւ պատ ա ս խ անն ալ կուտաք %
պատրիարքը, կորովի՝ ա Հ Լ Հայրական շաբժոյթով դեցութեանց շբքանակներ : Այ" մտաՀոգութիւնը բեշս լ պատասխանեմ";
մր վերբերէ այգ գարաւս ր Հ աստատ ո ւթիւնը Ի Լ՛ կը վերաբերի , անշուշտ * Պ ա լքաննե ր ո ւ եւ կեգր * . ։ ա\,ա/խսադա՝ ը նոր
վերածնունդի առաքին օրերու բարձրութեան՝ 1սւ– (Տ՛ւր ոպա յի ներկայ կացութեան , ու , —^ ինչո^ ւ չէ Ե՛ ՚ԳԲ սրցէ ւմ մք
ուղղեց * բայց ..՛ամբաստանեալը մերժեց պաաաս -
գ ե շ ո ւ ն չ մթնոլորտի մր ստեղծումով՝. ֊ Նե.ղոլցներ
ւաքա կան ճաակս ա ա ա գրին : խ ա՛նել։ «Պիաի պատասխանէիք թէ ոչ» յ === Ո ՛չ :
էք գի պա ո ս ամ ենա բախտաւոր վ ի ՜ճակն է՝ իր
Ւսչսլէս գրեցին յթերէԳերր , քՒուրքիա Հղենաւյ Պաշտպան * փաստաբանները– բացատրեր էի"՝
կազմակերպական րազմ ակողմ անի ա ռա ւե լո ւթիէԶ/– ել մւսՀոլ Հարց՝» կլր նէչասւէ կարս - ԱրաաՀանր թ1 Լավալ շատ Հիւանդ է եւ չի կրնար կենալ մին
նեբովւ ք\ւեի արմաշեան իր եռանդուն առաքնոբ ՜՝ խնգիրր եւ ո ր ե լ է ս ր բ ա գ ր ո ւ թ ե ա ն չ ի հ ա ն դ ո ւ ր - չեւ գ ա տ ավար ո ւթե ան վերքր * թէ ուր բա թ օր ի՛է՛՜
դբ յան ձին Ա ամբրէ արքեպ * Ա իբունեան ի , իր ժ ե ր Թ ո լ ր ք ի ո յ է լ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի ս ա հ մ ա ն ն ե ր ո ւ ն մ ած քուրին մէք դեզ դրուած էր յ մեզ մ ացնելու
տարիներու փո բձառութեամրն ու պա ր կեշտ դսբ– վ ր ա յ » : Համար ստամոքսի ուռին ցաւեր բ : ԸնգՀ * զ ա ա ա -
ծունէութեամբբ արժանացած այգէ պաշտօնին | եւ խազը խօսեցաւ Լավալի Հրատաբակած օրէնքնե ա
։ Ա շակութա ք ին Ան գա բա ի^սԼ բանի կը ւԼսաաՀի ՝ ա յո քան վե– բուն վրայ : դո բ դուք այ ՛գո րծառ րեցիք , Դ ի՜
Հա յրապետական գնաՀատանքին
րէն թռչքյլու Համար : Խօսնա^կ ՛՛՛րն է ինք, թէ ուղ Օրէնքներ
շարժում բ շէ կաս ած % ղակի տէրբ իր դատին ։
Պատերազմի վեց տարիները ի°նշսլէս ան– կասկած չ \ կ ա յ յ թէ Թ ՚ ՚ ՚ - բ ք ի ա կբ գիտակցի աել ասւալ ամբաստանեալը։
ցուց Հարաւ» Ամերիկայի Հայ գտզութր՝. Գազուդ Մ ոսկուա յ ի գո բծելու վճռականութետն ու կարե ա Ղյա խադաՀ ր կարգի Հ րաւ իրեց Լավալը , ա զ–
թին ներկայ վիճակը նիւթական, կրթական ել ըն– լիութեան ; ՛Նո յնքան մ եծ է , սա կա յն , իր տ յն ա– դարարելով •
կերա յին տեսակէտներով : պաՀ ովո ւթիւնը՝ թէ Բ՛ուս իա , — ա յսքան սպառի չ Ամէն լրբութիւն թոյլաարելի չէ ձեզի, ո–
Լա՛ լ : Արժան թին դուրս մնաց պատերազ ու վայրագ կռիւներէ վերք , պիտի չուղէ լծուիլ րհվՀ ետ եւ կը գանուիք շատ ծանր դատապարտուէ
թեան մր տակ։
մական ծիրէն եւ օդաուեցալ տնտեսապէս Հ Հա յու– նոր ՀՀ,արկածախնդրոլթիւննե բո լ-% * երբ, մ անա -
թիւնը անմասն չմնաց այդ նպաստէն ։ կրթական ւանդ , Լոնտոն ո ւ() ւո շյին կթ րն պիտ ի չծափաՀարեն
եւ ընկեըային տեսակէտով շարունակեց իր բնա - նման քայլ մը։ Գի լան ագի տա կան ռազմավաըու - կամ այլ ծովային անցքերու պարագային ; \,ե^"
կանոն վիճակը, որ Համապատասխան է տրուած թիլնր կը Հարկադրէ , մ իւս կոզմ է , որ բաբձրերր գոլցներու երկայնքին* ու* ՚Հյեղոլցնե բու եւ Մի -
պ այ մ անն է, ր ո ւն ել են թ ա կա յ պետական Հ ակա - սաւառնի , տկարութեան ,կամ նենգութեան ոչ մէկ քեր կրական ի մ իքեւ՝ Ա արմ արա ծովուն Հուբք »
կշռին հ էա կեգեցին՝ իր կիսօրեայ վարժարաններով տրամադրութիւն ցոյց տայ, առաւելապէս պիրկ թուրք Հողեր ու թուրք իրաւունքներ կան : էք ար՛ -
(պետական վարժարանները^ ՚ ուր յաճախել պար - պաՀ ելու Համար թուրք ժողովուրդի քիղեբրՀ մարտ թրքական լիճ մըն է , եթէ կ1ուզէք : Հետե™
տաւո ր ի չ է նաեւ մեր աղոց Համար , նոյնպէս կիս՛ Անգ. արա տեղեակ է Հգալիք՝ֆին ; էք լ արիւնով ւաբար , Լոնաոնի մէք տրուած ո ՛ ե ւ է ՈրոշՈլմ * ո ր
ոտնակոխ կը դարձնէ այդ եգերք ներուն վրայ մեր
օրեայ են) եւ մշակութային ձեռնարկներով .եւ զոյգ զր սս պս։ առ ննայա։ Կր Հաւաաա նք <Հ,Թասվրր՝»ներոլ իրաւունք ներր , մեզի համար անընդունելի է :
ամսաթերթերով Լ<ձԱբաբատ» եւ <Հ.Հայ կեդրոնդ) , ւՎ^աթան^ներու , Հ^ք^անրն^ներ ո լ ու իրենց փոՔ ՜ « կր խոբՀինք, թէ ո՛ ե ւ է պատ քսաւ չ կ ա յ փո
փ ո խ ո ւ թ ե ա ն ե ն թ ա ր կ ե լ ո ւ Ա ո ն թ ր է օ յ ի Հ ամաձտւ -
կագմ ա կե ր պո ւթ ի ւննե բ ( Բարեգործական եւ կ՛" ՜ րաւ ո ո «$Էարաաքրր՚ֆներոլ այն սրտաղեգումէն
սա կցական ) եւ Մ՛ի ո ւթ ի ւնն եր՝ իրենց մամ ուլով եւ թէ « Թ ո ւ ր ք ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ը պ ի տ ի գ ի տ ն ա յ մ է կ մար
գրական - գեղաբուեստակտն աշխատանքներով, ՚ մին —մէկ հոգի ծառանալ ո՛չ միայն ս ո վ ի է թ նոլթիւնր, որ ամէն կարգի ոտնձգութենէ զերծ կբ
կ լ ո լ ե ն իրենց կարելին՝ օգտագործելու տբամա - թանքհրուն, այլեւ բովանդակ աշխարհի թշնա - ւզտՀԷ իսթանպուլն ու (քաբմարան՝. Եթէ հ ա մ ա շ -
գրելի բոլոր միքոցնեբր հ ա յ - ք ր ի ս տ ո ն է ա կ ա ն զի՜ մռլթեան դէմ, եթէ այդպէս նախասահմանած է խ ա ր հ ա յ ի ն ապաՀովոլթեան Համար տնՀբաժեշտ է
ծով* բացատրութեան իմաստին լայն ե ւ. ա ր տօն– պ ա տ մ ո ւ թ ի ւ ն ը » ։ ( « Տ իարաաքրր» , 1 0 Մեսչա • ) : զինուորապէս ու ռազմականօրէն սպառազինել \/ե–
ուած տարողութեամբ։ Այ"
կամ պակաս չափով՚ պատկերր, աս լ ելի Աւելի մեծ յանդգնութիւն մը Երեսփոխան ԳուՅԱերր* այգ պարտականութիւնը կ՚իյնայ
, միւս երկու
թեմերուն մէք ալ Եավոլղ Ապատանի ու իր նմաններու յանկտրծա Թ ո ւ ր ք ի ո յ , ու իյնգրոյ աււարկա յ չի կրնար գառ
(Աան Փաւլօ՝ Պրազիլիա եւ Ա՛ոնթէվիտէօ՝ (ււրու– կան րմ ր ո ս տ ա ո ո ւս եւ Է նոր կարգադրութեան նալ միակողմանի կարգագրութիւն մ՛ր։ իսէ ե թ է
Նեղուցներու
կուայ) : ԷՏրեք գաղութներն ալ կը վայելեն պե - դէմ, որ փ ո փ ո խ ո ւ թ ե ա ն կԳնթաբկէ միջազգային երաշխաւորութիւն մը պիտի չտըր–
տական եւ ա ե զա կա ո - ժողովրդական Հ ամ ակրս ւ - դո յտվիճակբ , «՜՛ւր կր մնա յ ի՚օսիլ Հ^Հոզա յին սլա– ուի հողային մեր ամբողջականոլթեան մասին,
թիւն եւ վարկ, շՀէ ո ր Հ ի /, իրենց պա ր կե շա ո ւթ ե ան Հանքներ ու» մասի՛ն % ա ն հ ե թ ե թ կ ր դ ա ռ ն ա յ ն ո ՚ յ ն ի ս կ ՛Նեղուցներու մ՛ի -
եւ Հ աւաաա րմ ական զգա ց ո ւմն եր ո ւն Հ անդէպ օր՛ — «8 ջ ա գ գ ա յ ն ա ց մ ա ՚ ն ծ ր ա գ ի ր մ ը ։ Տարբեր ո եւ է լու–
ուան կառավարութեան եւ պատ կան ազգին * Այդ աւաչի կր գրէ երեսփոխանր Հ$ում~ օ՜ում , Հարոլաձ՜ մր պիտի ԷԼԷԼայ ՀամաչիսարՀա -
վաբկր կը բնո բո շուի մ ական ունի 1x111,0. մասնիկով , Հոլբիէթ»ի 16 Աեպաեմբերի թիլին մէչ, որ՝ Հա - յին խաղաղութեանդ : (Եատքուղ Ապա տ ան , Հձ^ում*
որ կը ներ շնչէ մեծ վ սատՀ ութ իւն աո եւտ բտկան զիւ սչատերաղմր վերՀ էլա ահ , պետութիւն մր կ ը Հոլրիէթ» , 16 սեպտ .) :
Հրապարակիչէ վրայ ։ հարկադրուի պատրաստուիլ իր իրաւունքներու եւ Պարլլ է , . գէ թ ե րե ւո ւթաււլէ ււ , եւլրակաոու՜
էքմիածնի եկեզց * ժ ոգով ին ուրդին ւնքը ։ կենսական շ ա հ ե ր ո ւ պ ա շ տ պ ա ն ո ւ թ ե ա ն : Փաոա մր, թիւնր։
Էքմիածնի ազդ * եկեղոց քվր մեք ա ւա ււ ի կ , թե գա ր ււ ւս քաւլաքական րարո րսկան ր Ա ն գ ա ր ա ^ ս ո ա ծ է կ ռ ո ւ ի լ , եթէ (իուսիա պրն–
պատմ ո ՛թե ան մ Էք ու շա գրաւ գէ պք մր Հարկ է եւս իւաթարոււսօ– եւ անւիսաաՀելի : գէ Հոգային իր պաՀ անցներ ուն ՚ Լ ր ա յ ^ կամ եք^է
նկատել սովետական գբո ւթե ամ բ ղեկավարուող ՚ « Այս իւո րՀ րգաՆ ութ իւննե րր կ՚՚արձանա - նա աղագո յն ոտնձգութեան են թ ա ր կո լին թրքա -
մեր երկրի սաՀմաններէն ներս ։ Հայրապետական գրենք Լոնաոնի 3՝ոգաի*Էւն ա«ի թ ո վ , ու կ՝ ենթա - կան եզերքներ ր :
բաբեյա քող ըն տ ը ո ւթ ի ւն , խմ բագբութ իւն եկեզե– գրենք՝ թկ իւօսակցո ւթի ւննե ր ր շո լա ո ւԼ պիտի Նկատելով որ ա ն խ ո ւ ս ա փ ե լ ի է աոաջին քայլր,
ցական նոր ս ա Հ մ անադբութեան՝ ո ր , Հաստատ - յանգին Նեղուցներուս : ԱնՀրաժեշտ կր նկատենք մանրամասնութիւն կր գաոնայ խ՚՚Ր^էէ թէ "՛ւր
ուելէ եւ ստոբագրուելէ վերք նորընտիր Հայբա - անգամ մր եւս շևչտել, թէ ա ռ ա ն ց ԹւՈւրք ի ո յ մաս կրնան յանգիլ գէպքերր ^ երկրորգ ք ա յ լ ի Հաւա -
պետին կողմ է , պիաի ուդաբկուի բոլս ր առաքնոր– նակցութեան , բոլո՛ր որոշումները տառ մնալու նականութեամր :
դութեանց առժամեայ գործադրութեան Համար, դ ա տ ա պ ա ր տ ո ւ ա ծ ե ն ։ Պատմական ու իրաւական Մ ոսկուա պիտի ուղէ՛ կարսր , պիտի՛ ոլղէ )
ապա իւրաքանչիւր թեմէ եղած գի տ ո գութ իւննե բն տեսակէտով՝ Նեղուցներու չուր^ խօսելու միակ նաեւ , ԱրտաՀանր «իւր սարօքն» : Աի ժպտիք, •
ու թելադրութիւններր նկատի առնուելով այգ իրաւասուն է Հանրապետական Թուրքիան : Ո՛չ ոք թերեւս պիտի փորձէ Լոնտոն քաշքչել նոյնիսկ
ս աՀ մ անադրութ իւն ր պիտի ստանա յ վերքնական պէտք է տարակոյս ունհնայ ա՛յն մասին, թէ՛ ի Երեւանր, անոր գատր եւս գումարելու Համար իր
թեմերուն
ձեւ. եւ. պարտաւորի չ Հանգամանք բոլոր հ ա ր կ ի ն , ն ի ւ թ ա կ ա ն ո ւ բ ա ր ո յ ա կ ա ն մ ե ր բ ո լ ո ՛ ր կա– պաՀանշներուն վրայ։
Համար յ " ր ե լ ի ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո վ պ ի տ ի պ ա շ տ պ ա ն հ ն ք մ ե ր ագգ– Ջենք ուղեր եզրակացնել՝ թէ ի՛"չ պիտի պա
իրաւունքները : տաՀ ի աւելի վերչ1... է
(ՎհՐ2Ը յ ա 2 ո Ր Գ ո Վ ) « Պէտք է նկատի ունենա լ , թէ Նեղուցներու ԱՐՄԷՆ ԱՄԱՏԵԱՆ
պարագան չի պատշաճիր Աուէղի , ճ ի պր ա լթ ա ր ի
Fonds A.R.A.M
