Page 86 - ARM_19-1945_03

8 Ա ռԱԶ

Վեց տ ա բ ի վ և ղ ը ա – ՍեԱ Լու Ազգային կրթական գորհունէութեան տեսա - ԶՕՐ* ՏԸ ԿՕԼ Ուոշինկթըն պիտի Հասնի օգոս­
տոս Հ2ին , նախագաՀ թ՚րումընի Հրաւէրով։ Պիտի
կէաէն կաբելի է առաչՀին մրցանակը տալ այս աղ­

քատ արուարձանին, որ պատերազմի վեց տարի­ քննուին բազմ աթիլ խնդիրներ , Ֆրանսա յի տըն–

ՄԱՐՍԷՑԼ Անպատմելի բազմութիւն մլլ ներուն պաՀ ահ է 2 գպրոց, մէկը անՀատական, տեսս կան կացութիւնը, ֆրանքեւգերման սաՀմա–
նազլուխը , Ֆրանսա յի
Հանրակառքի կլլ սպասէ, Ա էն - Լու, Ա էն Աարսէլ միւսը ազգային մանկապարտէզը , Օր՛ Սիրան Ա– ըէն եւայլն ։ բաժինը Հ ատուցումնե -

եւ Վալպաբի գիհ՜ին էիրայ յ Ֆրանսացի, իտալացի , ռաքելեանի Հսկողութեամբ։ Տէր ել Տիկին Աբո յ–

Ապան իա ց ի , Հա յ ։ Ա՛ի^սւսգա յին երկսեռ րազմ ու - եանի հաղկոցը ունեցահ է, 3-12 տարեկան 50-75"/–

թիւն մր։ իրար կր Հրմշտկեն, վայրկեան մլլ սւ՜ շակեբտներ եւ աշակերտուՀիներ : ինչպէս եւ գի­ ՀամեոսշխութհաԱ տոսքը

ռա^ տեգ գրաւելու Համար ; 27 Մայիսի տմերիկ «7 շերային գաս ընթացք, շաբաթը երկու օր։ Ագգ * օ

եան մեծ՝ ռմբակոծութենէն վնասո լածներ մեծ ման կապա բտէզի աշակերտներու թիւր եղահ է

մ ասով տեղաւո րուած են այս շրջանին մ է Փ ; ԱՀա 60—85 : Երէկ Հրատարակեր էինք Օգոստոս 12 օրէն­

Հանրակառքը ։\,ախ "ւեզ պէտք է տալ յզի եւ ծծկեր Այսպէս ուրեմն պատերազմի պատճառով այս քին տրամադրութեանց մէկ մասը։ Ա Հաւ ու ս ի կ ու­

մանուկ ունեցող կիներուն , յետոյ Հաշմանդամնե­ գիւզի նոր սերունդը չէ զրկուահ՜ դպրոցէն : Երի - րիշ տեզեկութիւննեբ եւս .

րուն , որոնք սկսած են ՀետզՀետէ աչքի զարնել տասարդները ընդՀանրապէս Հայերէն կը խօսին Հայրենի ստացուածքի վրայ չա փ աՀ աս զա -

ա ււ՛էն տեղ ; իրարու Հետ փողոցը, Հաւաքոյթներոլ մէչՀ, թէ ւակներու նմ ան զեղչ պիաի Հ աշուեն ա յն զա լա կն ե–

Հանրակառքէն *Լերք պէտք է քառ ո րգ մամ Հանրակառքի վրայ։ րուն վրայ որ մեռած են 16 տարեկանը լրացնելէ

քալել, Հասնելու Համար Հայկական արուարձանը ։ Պատերազմ ի ընթացքին Ա էն Լուն ունեցահ է վերջ կամ 16 տարեկանէն վար ԼՀԷԷալով սպաննուած

Նեղ եւ օձապտոյտ ճամբայ մը որուն երկու կողմի 102 հնունդ , 43 մաՀ , \) ամուսնութիւն։ Ազատա­ են թշնամիին կոզմէ պատերազմի ատեն կամ մե­

պարտէզներու պատ ե ր ը փլցուած են Դերմ անա ցի­ գրութեան օրերուն ղոՀ գա ց սահ է Լեւոն Եօթնեղ– ռած են պատերազմական գո րծողութեանց Հետե­

ներու կողմ է , իրենց վաշտերուն երթեւեկի գի*–֊ ՜ բայրեան : * ւանքով ։

բո ւթեան Հ ամաը յ Ազատագրումէն վերչ՝ Հոս եւս կազմ ուահ է ԱնչավւաՀաս զաւակներու Համար նախատես–

Արգէն Հասեր էինք Հայկական թաղը, որ կը Ազգ. .ճակատի մասնաճիւղ մը որ թաղականոլ - ուած կրճատումներ ը Հա բիւրին Հար իւր կ^ աւելնան

բաժնուի երկու փ ո զո ցն ե ր ո ւ, Կ բան Փ էն ել քՒբա– թեան Հետ միասնաբար որո շահ է աւելի ղաբկ տալ այրիներու Համար Լայր թէ կին՝) եթէ նորէն չեն

վէրս Շըվալիէ։ Համեմատաբար աւելի աղտոտ են Հայ մշակոյթին ու կրթական գորհին։ Գորհի վը– ամ ուսնացած , եւ ամ ուր ի կին ե ր ո լ Հ ամ ար , ԻսԿ

ա յս փողոցները : § ուներու աղտոտ ^ո ւ (՛երր լճա­ րայ են Հայ կարմիր հ/ա շ , Հայ Եր իա. Միութիւն մին չեւ 300 առ Հ ա ր իւր Ֆրանսա յի Հ ամ ար մե­

նալով գաբշաՀոտութեամբ կը լեցնեն մթնոլորտը։ եւ Աե ւան երգչախումբի մաս կազմող խումբ ^(Լ ռած զինուորներոլ եւ քաղաքացիներու այրինե -

՝ք*իչ անգին Հայկակւ էն սրճւ էրանի մ ը առ^ել ն ըս­ երկսեռ երիտասարդներ որոնք կը մարզուին Պ* Կ* բոլն Համար Լայր թէ կին) , եթէ նորէն չեն ա -

աւ ս ծ , տարէց եւ երիտասարդ , թուղթ ու նարտ կը Պօզոսեանի կոզմէ ։ մ ուսնացած եւն • ;

խազան , կին մը իր դրան աո ջե ւ ձուկ կը մաքրէ , Տուրքերու Համեմատութիւնն է, 3 առ Հարիւր

Ա էն Լուի Հայրենասէր Հ ա յբենա կիցնեբ ր 500.000^՚5ք վար կամ անոր Հաւասար գումարներու

իսկ Հայ ածխավաճառը ամառը պարապ չանցընե-Հ շնորՀաւորելէ վերջ, չեմ կրնար անտեսել ցաւալի Համ ար , 4 առ Հարիւր 2,էն Հինգ մ իլիոնի Հ ամ ար,

լու Համ աը սառ կը բաժնէ տուներուն եւ խանութ– պարագա յ մը , ձերբակալում եօթը երիտասարդ­ ձուկէս Յ՛էն 10 միլիոնի Համար եւն*։

նե, ւն։ ներու , որոնք ամըաստանուելով իբրեւ մոլեռանդ Հարսաացման աոլրք Զանազան կրճա -

կ^եբեւա յ ա յս գիւղին բնակչութիւնը չէ օգ - ազգայնականներ , չորս օր զօրանոցի մը մէջ ար - տումներէ վերջ որոնց մ անրամ ասնութիւնները

տուած պատերազմ էն ; Տուներէն շատեր ը կը մնան դելափակուելէ վերջ ազատ ձգոլած են։ Հ ր ա տ ա ր ա կո ւած են օրէնքին մ էջ , մնացեալ Հարս­

այնպէս ինչպէս վեց տարի առաջ , կիսաւաըտ , Կ՚ըսուի թէ ոստ իկանութեան յանձն ու ած ցան–՝ տութեան վրայ տուրք պիտի գանձուի Հետեւեալ

առանց ծեփի։ Հայ բանուորները մեծ մասով կ՚աշ­ կր 4է0ի մօտ անուններ կը պարունակէ բ , բա յց ոս– Հ ամ եմ ատ ութեամ բ . 5 առ Հարիւր մ ին չեւ \ 50

խատին Ա էն Ա ա ըսէ լի եւ *ա°՝օտէր ի դործտբաննե - տիկանութիւնբ առաջին եօթը Հոգին Հարցաքննե­ Հազար ֆրանքի Համար, 10 առ Հարիւր 150.000

բուն մէջ*. Աիայն կիներու եւ աղջիկներու Համար լէ վերջ, Հարկ չէ տեսած ուրիշներ ալ կանչել։ 300.000 ֆրանքի, 20 առ Հարիւր 300 Հազարէն 500

սկսուած է«ռաֆիա$>էն կօշիկ շինելու գործը, որմէ 1$որՀբգածութիւններր աւելորդ են ։ Հազար ֆրանքի , 25 առ Հարիւր կէս միլիոնէն մէկ

կ ՝օգտ ոլին 25–—30 ընտանիքներ : ՊԱՐԹԵՒ մ իլիոնի , 40 առ Հ ա ր իւր մ էկ մ իլիոնէն երկու մի–

լիոնի , 60 առ Հաբ իւր երկու մ իլիոնէն երեք մի -

տանեալին կեանքը, սկսելով 14 տարեկանէն , լիոնի, 80 առ Հարիւր երեք միլիոնէն Հինգ միլիո­
վեր ե–
իսկ Փէթէն՝ միայն ութ ամիս։ Փաստաբանը եր - նի , 100 առ Հարիւր Հ ինդ մ իլիոն ֆ ր անքէն

պատմեց անոր զինուոր * ասպարէզը, Ա՛ եծ Պատե­ կար օրէն բացատրեց թէ ղին ա դա գա րբ ն ո լա զա - ղած Հարստութեանց Համար ։

րազմը, Վէրտէօնը, վայելած փառքն ու երախտա­ գո յն չար իքն էր , առանց անոր Դերմ անները պիտի

գիտութիւնը ; Ա յ դ մ իֆոցին մ առէ շալը տեսնելով գրաւէ ին ոչ թէ 52 նաՀանգնե ր , այլ ամ բոզջ Ֆ Ր"

որ լուսանկարիչ մը գիրք բռնած է երկու մեթր րան սան , ինչպէս եւ Հիւս • Ափրիկէն ։ Տետո յ ըսաւ ՏԱՐՕՆ ՏՈԻՐՈՒԲԵՐԱՆՑԻՆԵՐՐԻՆ

անդին , ջզագբգռուեցալ եւ բողոքեց յ ՆախագաՀը թէ Դաշնակիցները չմեղադրեցին Ֆրանսան, եր բ ՏԻԹՐՈՅԹ (Մ– ՆաՀանգներ), 29 Ցուլիս. -

գուբս Հանել տուաւ լուսանկարիչը ; Փաստաբանը զինադադար կնքեց ։ «Փէթէն եղաւ սէնտիքբ սնան­ Սիրելի Հայրենակիցներ :

շարունակեց իր ճառը , շեշտելով ամբաստանեալին կութեան մը, ա յս ինքն վարձեց գլխաւոր պաՀ ան­ ԱշխարՀաւեր պատերազմի պատճառով չորս

Համեստութիւնը , անձնուրացութիւնը : «(\՝չ մէկ ջատէ ր էն ստանալ կարելի եղածին չափ նուազ տարիէ ի վեր մեր յ ա ր ա բ ե ր ո ւթ ի ւնն ե ր ը գա գրած

փառասիրութիւն , ոչ մէկ րնչաքաղցութիւն ։ Ան ծանր պայմաններէ : Փաստաբանը իր ճաոը վերջա– են Ֆ րանսայի , Աուբիոյ , (Հունաստանի , Պուլկա–

չընդունեց վարչական խորՀուրգի անգամ ի մը ա– ցուց Անա թո լ Ֆրանսի Հետեւեալ խօսքերով * բիոյ մասնաճիւղերուն Հետ։ ք^էեւ քանի մը ան­

ռանձնաշնորՀները ինչպէս ուրիշներ ։ իր վաս ՜ « Դաւաճանութիւն , դաւաճանութիւն Հատական նամ ակներ եւս ԴՐ^ռինք , բայց ցարդ

ա կած էն բան չի մնար մ է^տ եղը ։ ԱՀ աւասիկ այն աղաղակ մբ որ միասին քալել կա տայ քա^/ ու որ եւ է լուր չենք ստացած ։ Ուրախ ենք որ այսօր

Համեստ, անշաՀախնդիբ , փառաւոր մարգը զո ր վախկոտը ^> : Եվրոպայի մէջ պատերազմը վերջ գտած Էհ եւ կը

ձեր առ^եւ բերին բանտակառքով » * . ինչո^ւ Հա - Երկրորդ փ ա ս տ տ բան ը , Լըմ էռ , մ ասնաւո րա­ յուսանք թէ այսոլՀետել մեր Հայրենակիցները ի–

մար։ Ամբաստանագիրը անոր կը վերագրէ ամէ - պէս յարձակեցաւ ընգՀ « դատախազին վրայ , մե­ րենո յ ա ր ա բե ր ո ւթ ի ւնն ե ր ը պիտի վերսկսին մ եղի

սէն անպատիւ դաւաճանութիւնը Հ Անշուշտ այսօո ղադրելով թէ յանձն առած էր մասնակցիլ Ռիօմի Հետ , տեղեակ պաՀելով իրենց կացութեան մա -

գա լագը ո ւթեան տեղ կը դնեն* . . միայնակ պատ - դատին, օրէնք մը պատրաստել Համայնավար նե - սին ։ Հա յ ր . Ա իոլթեան կեդր . վա ր չո ւթ ի ւնը կը

ր ա ս ա ո ւթ ի ւն ը պետական Հարուածի մր : Ի՜՛ն չ բուն գէմ եւն . ; ԸնգՀ • դատախազը ուժգնօբէն Հ բաւի րէ բո լոր Տ ար օն ցիները կազմ ել մ ասն աճ իւ -

ախուր րան, ի՛՛՛նչ ամօթ, երբ միտք բերենք այս բողոքեց, Հարցնելով, «Դատխ յանձնել ^ոլ՜գէք ղեր եւ յարաբերութեան մէջ մտնել մեզի Հետ, Հե­
դատին թէ վկաներէն երկուքս , Օր*
արձագանգներր ի սփիւռս աշխաբՀի ։ Ս՝Ա1– ղիս՝ֆ ։ Տետոյ պատմեց տեւեալ Հասցէով,— Ր&էոօԱշ Սաօո օք Օծւ՚օո - Օօս–

ռէշալը եռս չեկաւ իր գլա֊խը փրկելու համար : Տընիզ Փրթի՛, որ աշխատած է «Փարիզէր Օայ - ւ–օսթ6ւ–Յռ , 1022, Լհ՚շաօւտ ^ շ , Օշէաւէ 9, 1\1ւշհ. (Ս.

Աւլէ՛ք այո. գլուխը ե թ է կ ՚ ո ւ օ է ք : Մենք շնորհ պիք. թ ունկիի մ էջ եւ լք՝ ան էթ ոտէ Հարցաքննութեան Տ. ճ.) : Կնիք :

աի չխնդրենք : Ան իր պատիւն է որ կը պաշտպանէ կան չուած են , վեր ջին ր «բազմաթիւ Հ ա յրենասէր–

եւ կեանքը անոնց ոբ իրեն Հ ետեւեցան» : նեբ ծա խած լ^էէալովյչ ։ ( ո ա է այն վկան է որ ր ս ւս ւ
թէ մ առէ շալր պէտք
Ա յաս ե զ վւա ս տ ա՛բան բ ցաւ յա յտնեց որ էալ՝ ջեւ , իր գլուխ բ վրայ է ծունկի զա յ զոՀերուն առ­ Հ. Տ՛ Դ* «Ակնունի» ենթա կոմիտ էն կազմա -

պա յմ աննեբու մ էջ կա տ ա ր ո լած չէր նախաքննու - տալէ ա ո ա ջ) : կերպած է , Համազասպ ենթակոմիտէին Հետ , ըն–

թ իւն ը : « ւս ա մը թ ուզթեբ չդրուեցան մ եր տրա­ Փաստաբանը ջանաց ապացուցանել նաեւ թէ կե րա-Հ ամ ակրական խնջո յք մը , /// ան ա ս ո րի ա ր շա–

մադրութեան տակ , մ եծ մ ասը նո յն իսկ չրաց ո ւե– մառէ շալը չէ դաւաճանած Հանրապետութեան ւանքի 49 ր ՛Լ տարեդարձին առթիւ , 19 Օգոստոս ,

զաւ : Վկաներ կան որ չլսուեցան եւ մենք արտօ­ դէմ , ընգՀակառակն յօրինած է սաՀմ ան ագրո լ - կիրակի օր առաւօտէն մինչեւ երեկոյ։ Ա՝ ան ր ւս -

նագիր չստացանք ուր ի շ վկաներ –ու Համար որ ա ր– թիւն մը Հանրապետական սկզբունքներով , մասնութ իւննե րը տեղին վբայ ։

տասաՀման կը գտնուին : կան ալ որ պէ ւ կան սաՀմ անադրութ իւն մր որուն Հ րատարակոլթ իւնբ

պա *ա օն եան եր են եւ ա ր տ օն ո ւթ ի ւն չեն ստացած ա ր գի լո ւե ց ա լ ն ա ց ին ե ր ո ւն կողմ է ։ ԳԱՇՏԱՀԱՆԳԷՍ Կազմակերպուած Արնոլ -

իրռնզ պետերէն վկա յութիւն տալու Համ ար : ^ի՛չ Երբ խօսեցաւ երրորդ փաստաբանը , Վ^Րջիս վիլի Ագգ* Միութեան մասնաճ իւղին կողմ է , 0 "

մը ողջմտութիւն բաւական է չքմեղացնելու մա– անդամ նորէն խօսք առաւ Պ * Փա յէն ։ $ետո յ երդ­ գոստոս 19/ ԿԻրաԿԻ °ԲԸ) գէ^՚էէ" մօտակայ կառժի

ո է շալը։ Մէն չեւ 1934—35 ոչինչ /չայ իրեն գէմ. ուեալները առանձնացան , արձակելու Համար՛ դղեակին ընդարձակ եւ Հովասուն պարտէզին մէջ։

հբայզ \ 936/՚/> , երբ 80 տարեկան էր քաղաքական վ ճ ի՛ւ լ՛ որ անթելով կը լսուէր աշխարՀի ամէն Առաւօտեան ժամը տասնէն մինչեւ իրիկուն ։ Դուր–

փառասիրութիւնը րոյն կը գնէ իր ուգեղին մէշ^..* կողմ բ : Փ տ ս տ ա բանն ե րը խօսած ատեն մ առէ շալր սէն եկողները կրնան միասին բերել իրենց ուտե­

80 տարեկանին է որ կը մտնէ քաղաքական կեան­ գրեթէ կը քնանար : Երբ գլխաւոր փա ս տ ա բան ին լի քՐ ՝• (իամ ագրավա յր՝ Արն ո ւվի լի Հա յոց եկեղե–

քին մէչՀ... եւ 84 տարեկանին հ՜երունի զինոլոբը, ճաոբ վեբջացաւ , յայտարարեց ՚ Կր վաւերա - ցիին պարտէզը, 31 33 ճս ։ (Առտուն
Աիմէոն -
մինչեւ այն ատեն Հաւատարիմ , կը ձեռնարկէ դա­ ցնեմ ինչ որ ըսաւ պաշտպանս : պիտի պատարագէ Աբսէն Ա– քաՀանայ

ւաճանելու իր երկրին գէմ, ի նուաստ Գերմանիս յ եան) ։ Շոգեկառք կառ տիւ Նորէն գէպի \^ւ11ւ61 1շ

որուն գէմ կռուած է ամրող^ կեանքին մէչ^։ Որո՞՛ւ ՚ Տէր եւ Տիկին Տ– Պալեան, Տէր ել Տիկին Ա. 861Հ1օււո6տտ6 , մամը 8.14 , 8.29 , 9.44, 10.44, 12.05,

/լ՝աղեն Հաւտացնել. • • Այն վկաները որ իրեն դէմ Պալեասն (Աթէնք) , Այրի Տիկին Ֆ– Ն աՀապետեան , 13.59, 14.14։

խօսեցան , անոնք են որ յանցաւոր են պատերազմը Այրի Տիկին 3). Աէֆէրեան ել զաւակները ԼԱ–

լալ պատ ր աւատ ահ՜ լԸ±լալոՎ ՝• Ան "՛եք պետերն են թէնք) , Տէր եւ Տիկին Ֆէնէրլեան (Պոլիս) եւ զա– ՄԱՐԱԷՑԼ Այրի Տիկին էօմէնի ՀաՀպաղ–

մ եհ՝ կո –.սակցութեանց , Պ՛ Պ– $ալատիէ , էռիօ , ւակներր , ինչպէս եւ $)է րմ ան եան , քՒօլեան , Տ է - լետն , Տէր եւ Տիկին Ն * ՇաՀպաղլեան եւ զաւակ­

Լէ օն Պլում, Փօլ քիէնօ եւն.7 Եւ Կամլէնը ղոր չհա­ յիրմկ նճեան , ՆաՀ ապետեան եւ Ա*էստճեան ընտա– ները , Տէր եւ Տիկին Ե * Հ/աՀպազլեան եւ զաւակ–

մարձակեցաք Հրաւիրել, ի"կ Վէկանը Հոս բերիք նիքներր խորին ցաւով կր ծանուցանեն դառնազէտ ^^ԲԸ 1 –ռլ Տիկին Ա . ՀյաՀպազլեան եւ զաւակ­

երկու ոստիկաններով։ Անոնց յայտարարութեան մակ իրենց սիրասուն ղաւկին ԱՄԲԱՏ ՊԱԼԵԱՆի , ները , Տէր եւ Տիկին Շ * ՀյաՀպաղլեան եւ զաւակ–

Համաձայն պարտութիւնը Հետեւանք էր մառէշա­ որ ^ւիջհ^ալ 8 տարեկան Հ ա ս ա կին մ էջ , Օգոստոս ներր, Տէր եւ Տիկին «. Պետիկեան, ինչպէս եւ

լին անձեռնՀ ասութեան եւ չարաշուք գերին, այն 1 1 ին : Տ ո ւզար կաւո բութիւն ր պիտի կատարուի ազգականներ բ շն ոբ Հ ակա լո ւթ ի ւն կը յա յան են բո­

մառէ շալին որ գորհօն կեանքէ բո լո րովին քաշ - վաղը ւ Հ ի ն զ շ ա ՚ բ թ ի , ժամը 14.30/5՛ յ Փարիզի Հա­ լոր անոնց որ ցաւակցութիւն յայտնեց ին անձամբ,
ուահ էր տասը տարիէ ի վեր : ը
Տեղն է յիշելոլ Լա յոց ե կեղես ին , 15 Ո16 յ&ՅՈ ՇօսյՕՈ , թաղում նամ ակով կամ ծաղկեպսակով , Հանգուցեալ ՅԱ -

Ֆոնթէնի մէկ առակը : Օ՜ն ուրեմն , գէպի կա - Պանեէօ Փ ա ր ի զի էն ի զերեզմ ան ւս ա ո ւ ն ը ։ ՐՈՒԹԻՒՆ ՇԱՀՊԱ՚ԼԼԵԱՆի մաՀուան առթիւ (մե–

ռաաինաւո •»•>>: ուած յետ երկար Հիւանդութեան, Օգոստոս 9/5/ ,

Պ • Փա յէն գիտել տուաւ թէ երբ մ առէ շալը ԿԱՐԳԱՑԻ՞ք՝ «Տառաչդ Ա աները», պաակերա– 80 տար եկան Հասակին մէէ) :
պատասխանատու
պատրաստութեան կը Համարին պատերազմ ի ան - զարգ ծաղկեփունջ մբ նոր սերունդէն : Դին՝ 50 1աբոա6Ո6 0&ճ–ձն01՚1ձԻ1, 17 , ճստ Օ&աէտաք • 13

Համար, կը մոռնան որ Պ՛ Տա– ֆրանք ; Դիմել Պ * ՚Ժատուրի , «Քո/՚ոա^» :

լատիէ ագատե բազմական սախաի՚աբ էր ութ տ՛ա րի է ս ա $ : ա ձՓա՚ա

Fonds A.R.A.M