Page 92 - ARM_19-1945_02
P. 92
շ 6ԱՌԱԶ
Ջրանցքի ներկայ աՐդելիէ պայմանները թոյէ ՌԱՄԿԱԿԱ՛Ն ԵՐԳ
Արաբիոյ եւ ՊաՀբէյնի ամե
չեն տար որ Աաուտի
օ րիկեան քարիւղները բերուին եւրոպական շուկա–
Եքեք Մե& Ազգերէն իւրաքանչիւրը Մերձաւոր յին մէչ–. ի Պստիկ Հով անուն բանաստեղծ՛է ասացեալ
Արեւե «Երեք Մեծդեբը շաՀ ագրգռուած են այգ Հա Փչվի էսպէս ժամանակն , յոյս ու հաւատ սէր չկայ ,
Մաշվել է հշմարտութիւնը ,մէկիմացոզ տէր չկայ ,
ԼՔԸ. ևը. նկատէ «ասլա Հովութեան շրկանակ» ղո րգակցութեանց ճամբաներով, եւ Մերձաւոր Ա– թոնել ենք իրարու հիտը , մէկ մէկու բամբասելով ,
Պղտորվեց իստակութիւնը , պատուող հէր ու մէր
մ՝ը։ Մ ո ս Լլո ւա զայն կը ս էլա ա է Սովիէթական «զին– բեւելքի քարիւղի շաՀ ագո բծում ով եւ բաշխումով։
Պդտոբվել է բարելի միտքը, սէրով բարեւ տալ
* ոլորական ապաՀ ովութեանդ շյրկանակ : * թէեւ Ա ան Ֆրանչիսկոյի խոբՀբգաժո զովին մէկ չունինք•
ք-րիաանիո յ Համ ար երկար աարիներ ան նը– ա յս խնգիբները Հ ր ապար ակով պիաի չվ իճաբան– Պէաք է որ մէկմէկու մատնենք, էլ ուրիշ հար չու
նինք •
կա տուած էր «անտեսական եւ զինուորական ապա– ուին , բա յց խո րՀ բգակցութ իւննե րը անկասկած
ճշմարիտ յուսով մարդ սիրել, միասին ման գալ
Հովո ւթեան շրջանակդ ։ ի րա կանո ւթե ան մէկ « Ե– պիտի ազգուին ա յս նկատումներէն ։ չունինք:
ր ե ք \յ՝նծդերը նոյն շաՀերն ունին Մերձաւոր Արե Ա ան Ա)ր ան չի ս կո յի խորՀբգաժո ղովյշ եզակի ( թ ա գ մ ա վ է պ , 1850 Ցուլիս 1 5 – ամէնը Հինգ տուն)
ւելքի մէկ՝ Հաղորդակցութեան ճամրաներու եւ պատեՀ ութիւն մբ պիտի բլլա յ , որ Մերձաւոր Արե
քարիւղի մ ասին ։ Ս երձաւոր Արեւելքը փորձա - ւելքի երկիրներ ը ամրապնգեն իրենց նոր ստացած
քարն է «Երեք Աեծդերու Համերաշթութեան , որ անկախութիւնը :
Հիմնաքարն է մ իկաղգա յին ա սլա Հ ո վո ւթ ե ան կ աղ
ս՛ ակերսլութեան ; Ա ան Ֆրան չի սկոյ ի խո բՀ բգաժողովբ առակին
յացուցիչնեբ
Մ ինչեւ ա յժմ Ա* երձաւոր Արեւելքի ապաՀ ո - մ իկաղգա յին ժողովն է , ուր ներկա
վութ եան պատասխանատուութիւնը սա ան ձնած՜ էր ունին Թուրքիա , Ի բան , ք*բագ , Աաուտի Արա -
ք՝րի տան իա , բացի Հիւս էսա յին Պարսկաստանէն , բիա , Եգիպաոս , Աուբիա եւ Լիբանան ։ Աուբիա եւ 2Տ–30է000 ռայ գաղթակաԱԱհէ
ոբ ռուսական գրաւման տակ է ։ Եթն «Տ բմ սլա ր թըն Լի բանան գեռ նոր ս տ ա ց ան իրենց ան կա խո ւթ ի ւն ը ։ ԱՆՏԷՐ ԱԼՆՏՒՐԱԼԿԱՆ ԳեՐՄՍԼՆՒՌՅ ՄԷՋ
Օքսդի օ՜րագիրը իրականանա յ , Անգլիա աոանձինն «Տբմպաբթըն Օքսդի ծրագիրը , Հաւաքական ապա
պատասխանատու պիտի չըլլա յ Ա՝ երձաւոր Արեւել Հովութեան տեսակէտով, լաւ առիթ մըն է Եգիպ Օ
քի ապաՀովութեան Համար ։ Ապահովութեան այգ տոսի եւ իբաքի Համար։ Մերձաւոր Արեւելքի եր ք*ո.նի ա շ խ ա տ ա ն ք ո վ Փ ա յ փ զ է ն Գ ե ր մ ա ն ի ա փո
խնգիրներբ գլխաւորաբար պիտի լուծուին աշխար՜ կիրներ բ կողմնակից են «Տ բմ պար թըն Օքսդի ծրա խադրուած երիտասարդ մր կը դրէ Միւ֊նիխէն, իր
Հագրականօրէն մօտ պետութեանց կողմէ ւ Եթէ գրին եւ կ առակարկեն բարեփոխումներ , ել կր մ է կ ա զ դ ա կ ա ն ի ն , Մ ա յ ի ս 18 թ ո ւ ա կ ի ր նամակով
այգ սկզբունքբ ընգունուի Ա ան Ֆրանչիսկոյի խոր– ձգտին որ Եգիպաոս ղեկավարող գեր ունենա յ ; մը որ ս տ ա ց ո ւ ա ծ է Յ ո ւ ն ի ս 1ին.—-
Հ բ գամ ո ղո վին մէկ , Աւոշինկթընի մ էկ գիւանագի– Ա երձաւոր Արեւելքի ա յգ ե բկի բներ բ էլ ուզեն , որ Գժբախտաբաբ չեմ կրնար Ֆրանսա վեբագաււ֊
տական գիտողներ 1լ բսեն , որ հէոբՀբգ * Միոլթիլ– ունենան Համ աշխարՀա յին ապաՀովութեան գա շ - նալ մէկ ամիսէն առակ : կ՝ուզեմ ՚էրազիլ Միւնիխ
նը ք-բիտանիայէն աւելի մօտ է Ա՝երձաւոր Արեւել նագբեբ եւ ամ րապնգեն զանոնք շրկանտյին ապա Հաւաքուած բաղմաթիլ Հայերով , որոնք Հոս ին
քին եւ կբ բաժնէ պա տաս խան ատ ո ւութ ի ւնբ Բրի ՜ Հովութեան Համ աձա յնագրե րով։ Արաբական ՚)՝ ա շ– կած են աշխաբՀի բոլոր մաս երէն եւ նո յնիսկ կով–
տ ան ի ո յ Հետ , խաղաղո լթիւնը պա Հ պան ե լո լ Հա - նակց ութի ւնբ ոբ Հ աստատուեցաւ ԳաՀ ի րէ ի մ էկ , կասէն : Աչ ոք կբ զբաղի այս թշուառներով, որոնք
մար Ա երձաւոր Արեւելքի մէկւ Այգ շրկանը Մ * Նա՜ թե լա գրուած֊ էբ «Տ ըմ պա րթըն Օքսդ ի խորՀ րգա - երկիր չունին այլեւս եւ չեն գիտեր ո՛ւր երթան։
Հանգնեբէն բաւական Հեռու է ։ Բայց Ա • ՆաՀ անգ– ժողովին կոզմէ ։ կաբելիս պիտի փորձեմ , ամ երիկեան գբաւմ ան իշ
նեբու կառավարութիւնը, որ Մերձաւոր Արեւելքի « Երեք Մ եծ Դերը պէտք է նախապէս Հասկա խանութեանց գիմ ելով , անոնց վիճակը բարւոքե
մէկ շաՀեբ ունի , իէ-զի եւ Հաղորգակցութեանց մի– ցողութեան գան , Ֆրանսա յի եւ Չինաստանի Հետ ։ լու Համար։ Կբ խնդրեմ որ Ֆրանսայի Հայ Կ* ք$ա֊
կոցներու վերաբերեալ, պիտի պնգէ գործածելու Պազեստինի Հարցը բաւական փափուկ է ։ //- շբ (եթէ կարելի է Ամ ե ր ի կե անն ալ) իրենց կարգին
Հ ամ ար Գա տնակիցներու ծովա յին եւ օդա յին կա - Ր"վՀ ետ եւ Ա իոնականներ ր պ իա ի գործածեն ամ էն ձեռնարկ մը կատարեն։ կը յուսամ թէ արգէն ը–
յ անն Լ՜ր ը , որոնք պիտի Հաստատուին Մ երձաւոր ազգեցութիւն ի նպաստ Պ պղե ս տ ի ն ի մէկ Հաստատ րած են : Ֆբս՚նսա վերադարձած՜ ատեն իրենց, տրա–
Արեւելքի մէկ ա յ " պատերազմէն յետոյ X ուած 600.000 Հրեաներու։ Հաւանական կբ թուի, մ ագրո ւթեան տակ պիտի Ըէէամ , ճշգրիտ թ ու ա -
Այգ շրկանի՛ ապաՀովութեան խնգիբներուն որ Եգիպտոս եւ ք1բաք գաղտնի կերպով Հակառակ նշաններ եւ անՀ րաժե շտ տ ե ղե կո ւթ ի ւնն եր բ բեբե–
մէկ են Տ ա ր տ անէ լբ եւ Աոլէղի կր անցքը ։ Ա * Նա– րլլան Ան գլի ո յ եւ Թուրքիա ել Պարսկաստան խուլ էով մեր թշուառ Հայրենակիցներու մասին։ ^Ր
Հանգներու կառավաբութիւնբ շա Հա գրգռուած չէ կերպով Հակառակ ըլլան քԱոբՀբգային կա ուա վա - յուսամ թէ Ամերիկա յի եւ Անգլիո յ Հա յերն ալ կը
Նեղուցներով , բա յց որոշ կե րպո վ շաՀ ագրգռուած ր ո ւթեան ։ մ տածեն ա յս ծանրակշիռ Հարցին մ ասին ։ Կրնամ
է Աուէզի Կրանցքի իրաւական գիրքովբ։ ( V Ե • Հէրըլտ) ԱՆՏՐԷ ՎԻՍՈՆ (Ռուս) առանց չափազանցութեան ՐԱել թէ 2 5 30.000
մէկ, միասին
ցիրուցան Հայեր կան Գերմանիոյ
Հաշուելով քքէ* Հայաստանի գերինեբբ։ Աճապարէ
աեղեկութիլնբ կերմ ապէս պիտ ի գե աՀ ատ ո ւ ի ա մ- քեբբ որ Հելլէն ժողովուրգբ Ղ՚ա շնա կի ցնե ր ո ւն գէմ իսօսիլ Փարիզի ձեռնՀաս Հայերս ւն Հետ * ըսէ թէ
ՐոզԿ ժողովին կողմէ։ Այժմ կրնանք վստաՀ էլլլալ Հանեցին։ ԱՀ աւասիկ այժմ ալ Իրանն է որ կբ պա– իրենց տրամադրութեան տակ եմ : Եթէ ^ ա յ ՜ լ *
բո^՜ "՝ ՚ "ուն գործակցոլթեան վրայ , կա Հանկէ իր Հողէն Հ եռացնել գրաւման զօրքերը եւ պատուիրակութիւն մը կամ Կ * Խ ա չը ուզեն գալ ,
՛ս ՛ւ տատ ելու Համ ար օրէնքը եւ ա յգ ղօրքերբ ֆրանսական չեն : Անտարակո յս ու ֊ կրնան ինծի դիմել։
բ ՛որ գար եւ էական նա ի՛ւս - Րի շ ե ր կիրն եր ալ կը պա Հան կեն Արեւելքէն քաշել
ք– խնդի՚րը լուծելու Հ ամարդ ։ գբաւման °°րքերը ։ Կր թուի թէ տ ր ո ւած խոս - թիլնբ քննեցի զօր * Վէկանի Հետ , որ բանակին
3* Հֆ թէ կաբելի պիաի բլլայ շու– տումներ.ը չկատարելու քաղաքականութիւնք մի - սպարապետն էր : Ֆրան՛սա ճակատամարտ մը կոր–
աով բա ւ ա զ^յ ո ւլժ ի ւննե ր կատարել Լոնտոնի մ էկ , այն ֆրանսական չէ , ա յլ ե ւբ ո պա կան քաղաքա - սբնցուց 1940^5/ : Ես օգնեցի զայն վերստին շա -
վերկնապէս կարգագրէ լու Համ ար ա յս «նեղացու կանո ւթ իւն մ բն էդ ։ Հելու » :
ցիչ խնդիրը» ։ *** Տ եզական թե րթե բ ր չեն ծածկեր իրենց Այս յայտարարութիւնը տեսակ մը ապշութիւն
*** ԽորՀ ր ղ ա կց ա կան ժողովին արտաքին գոր ղառնոլթիւնբ բրիտանական մ ի կա մ տ ո ւթե ան առ– պատճառեց յանձնաժողովի անգամներ ուն ։ Նորէն
Հարցումներ կազմակեր–
ծերու յանձնախումբբ առկի օր նիստ գումարելով, ի-Հի*– Հ Համ այնավաբ թեր թեր բ գիտել կուտան թէ եղան «Վ՝ակուլդի գաղտնի
բաց ատ բութ ի ւնն եր պաՀ անկե ց արտաքին նախա - իքռովարարներ թ Հիթէէրի եւ Տորիո յի գործակալ ֊ պ ութ եան , Տ ալատիէ ի , Ա*էյնո յի , Պէում ի բան ֊
պիտի
րարէն ։ Աանձնաժոզովբ որոշեց պատուիրակու - ներ են ։ Ալբիշ թերթեր քարիւղի պատմութիւնբ տտրկութեան մաս ին ։ Հինգշաբթի օր կրկին
թիլն մբ զրկել զօր* տը Կօլի, խնգբելու Համար ոբ կբ յ ի շեցնեն : «Լ^ՕբտրԴ մ ասնաւո րապէս կբ քննա Հարցաքննուի ։
ԷՐի*– խո րՀբգակցութիւն մը կատարուի , կարելի դատէ Ձբր չի լի ծանուցագրին լեզուն եւ ոճը : Լուի Տ եզական թերթերը կը գրեն թէ Լ ա վալ ո–
,
եղածին չ ա փ շուտ , լուսաբանելու Համ ար Ֆրան– Մաււէն կը յորդորէ «պաՀել մեր պաղարիւնբ, մա րոշած է յանձնուիլ ֆրանսական իշխանութեանց
ոայի քաղաքականութիւնը արաբական ա՛շխարՀ ին նաւանդ ոբ կը տեսնենք 1919^ սխալներուն ճիշդ ու ի/է ինքզինքը ել թէ մ առէ շալ Փէթէնը պաշտպա
Հանգէպ Հ ճիշգ վերսկսումբդ : Բոլոր թերթերն ալ կբ բա - նէ լու Համար ։ Տիկին Լավալ ել ուրիշ չորս բախ
՛Լար չապետո ւթ իւն բ զեկոյց մը Հրատարակեց , ցատրեն թէ Ֆրանսա յի ուզած բ ճիշդ այն է ինչ որ տակիցներ Ա պան իա պիտի մնան , Հսկողութեան
ասւկ ։ Լավալ ոսեր է 0Է դաւաճանութեան ամ
Ջբր չ^էէի ծ ան ո ւց ա գր ին առթիւ , լո լս ա բան ո ւթ ի ւն– Անգլիա կարգադրած է Երաքի ել Եգիպաոսի Հետ ։
նեբ Հաղո ր զ ֊ ռ էով գէպքե բու ընթացքի մ ասին ։ քԼե– " *" Կ կարծուի թէ Երեք Մեծեբու ժոզովբ բաստանութիւն բ «կատաղութիւն կբ պատճառէ
իբենդ ։
կոյցը կը Հաստատէ թէ՝ «մթնոլորտբ թեթեւցնե– պիտի գումարուի անյապաղ , այս տագնապն ալ
լու եւ բրիտանական կառավարութեան մ տա Հ ուլ ւլ– նկատ ի առնելով : Հաւանական է որ ժողովբ գու
թիւններբ փարատելու Հ ամ արդ , Աայիս 31 ին Հ բտ մարուի Ո՚ուսերուն կողմէ գրաւուած գերմանական ՔԱՆԻ ՄԸ ՏՈ՛ԼՈՎ
ման տ բո ւեց ալ Մ ի կին Արեւելքի ֆրանսական զօր քաղաքի մը մէկ։ II I 11111 111111111 >1»11111է )
քին ոք գագրեցնէ կրակդ։ Այս Հրաման բ գսբծա– 3 2 0 0 ԹՈՆ ՌՈՒՄԲ ՋԳՈՒԵՑԱՒ ճափոնի ամե–
ղրուեցաւ նոյն օրուան իրիկունն իսկ* Ֆրանսական ՓհրհԱ չի գ ղ ջ ա ^ նսւմեծ քաղաքին՝ Ազաքա յի վրա յ , ոբ կեդրոնն է
կառավա ր ո ւթ ի ւն բ ա յս կարգագրութեամ բ 1լ ո լզէ ր նաւաշինութեան եւ երկաթուղիներու մեծ Հաս -
աւելի նպաստաւոր մթնոլորտ մբ ստեղծել յառա– տատութեանց ։ Մօտ 5 0 0 ամերիկեան Հսկայ օդա
կիկայ բանակցութեանց Համար եւ անՀրաժեշտ կր Մառէշալ Փէթէն առկի օր երեք ժամ Հարցա նաւեր եւ 150 որսկաններ կբ մասնակցէին ռմբա
գտնէ ոբ խորՀբգային կառավարութիւնն ալ «գոնէ քննուեցաւ Գերագո յն Ատեանի Հ ար ց աքնն ի չ յանձ– կոծ ութ եան : \քուխե ր ր Հ ինգ մ գոն բարձրութեան
տեղեակ սլա Հ ո լիդ * նախում բին կողմ է , Մոնռուժի բերդին մ էկ ։ Հար Հասած էին քաղաքին վրայ։ Ա՛մբա կոծ ո ւթ իւննե րը
ցաքննիչները 12 Հոգի էին, մէկը կին մը որուն աւելի պիտի սաստկանան ։ Ե՚֊բոպա յի ամ եբիկ -
պիտի ոբբ -
Ո սրիչ դ հ պ ք Խ եւ ե^ւոյթԱեք աքսորական ամ ուսինը նոր վերադարձած էր Գեր֊ եան բանակէն 1.500.00 Հոգի լՀտվան
արձակուելու
օ մ ան իա յէն ։ Ամ րա ս տ ան ե ա լին ա կան կն ե ր ր ծանրա կուին, 700.000 Հոգի ալ Ամերիկա,
Պէյրութէն կը Հեռագրեն թէ ընգՀ . գո ր ծա ցած ր լ լալով , Հաբցումներբ քանիցս կրկնուեցան ։ Համար ։
՛լ ո՛֊ լը կբ շարունակուի , բայց որ ել է գէպք չէ Հա բ ցուց ին թէ նախարարական խո բՀուբգբ Հաւա ԳԵՐԻՆԵՐՈՒՆ ԵՒ ԱՔՍՈՐԱԿԱՆՆԵՐՈՒՆ Հա–
բռնա–
սլա տ աՀ ած , բացի քանի մբ Հ րացանաձգո լ թ ի ւննե– նութիւն յա յ ան ա ծ էր Լավալի Հետեւեալ յայտա գուստ , –լՕշէէէ ) եւն * Հաւաքելու Համար ի վա -
առկեւ։
բէ ։Հաղո րգակցոլթիլննե րբ բնգՀ ատուած ենճէպէ– րարութեան • • «Կը մ աղթեմ որ Գերմ անիան գ բալում որոշուեց ալ ոբ Հ անգե բ ձեզէն
Է Ր ^ Տ բ ի ՚ ֊ զ ի եւ Հաւբանի միկեւ։ Տասնի չափ ֆրան յաղթէ» : ճաււատուննե բ բ փակուին Հասարակութեան
սացի սսլանե բ գեր ի բռնուած ֆն Ա ուէյաա յի կա– Փէթէն ծ « տեղեակ չէի խնդրին : Երբէք ՊԵՈԼԵՆՒ մէկ այս շաբթոլ ժողով պիտի գոլ–
կավաբիչին կոզմէ որ լաւ կբ վարուի անոնց Հետ ։ ին&ի չէին Հ աղորգեր այն լուրեր դ որ անաիյորժ մ ա բեն երեք մեծ պետութեանց սպարապետները ,
Հանդարտութիւն կբ տիրէ Հօմսի, Համայի ել Հա էին ինձի Համար՛. Երր Լ"ռոի^ զարմացայ։ ոօր • ԱյզբնՀաուրբ , զօր* Աոնթկոմբբի եւ մառէշալ
լէպի մէկ։ Տէր-Ջօբի մէկ կացութիւնբ խառնակ է ։ ՚Շարլ Ս ււ11 ա ՛ւ ձեր կառավարութեան իյոր– (իա կ՚՚վ , կազմ ա կե ր պե լո լ Համ ար գաշԳւակից զին
Ղ՚էպքերէ խուսափելու Համար , ֆրանսական զօրքը Հրգականր չէ՞՛ր : ուորական քանձնախումբբ որ պիտի վարէ Գերմա
քաղաքին շրկականերբ քա շո ւած է ։ Մենք երկուքս խորաւղէս կր Հիանայինք նիան , աոժամսւոքէս Հ
*** Աղեքսանգբիո յ Համ ալս արանին նախկին Ա՚իսթրաչի վ^րայ։Ա՝ք՚ր մաերմութիննը միայն գրա ՀԱՄԱՅՆ ՌՈՒՍԻՈՅ ՊԱՏՐԻԱՐՔԸ, Ալէք»իյ
վեբատեսուչբ գիտել կուտայ ԳաՀ իրէ ի «էլ Պա– կան էր : արք . Ե բուսաղէմ Հասնելով ըն գո ւն ո ւե ց ա Լ մ եհ՝
լաղդ թերթին մէկ «Աուրիոյ եւ Լիբանանի ող Ղ՚աէով գին ագա գա րին , ամրասաանեաչներր պատիւներով : ՚Բաղաքին բոլոր կոչնակները կը
բերգութիւնը չէ որ տեղի էլ ունենա յ , այլ ամ բողկ րացաարեց թէ իր կարծիքով ամէնէն օգտակար Հնչէին։ Պատրիարքը պիտի այցելէ Մօտաւոր Արե–
Մ օ տ ա ւո ր Արեւելքի ել նո յնիսկ բոլոր սլղտիկ ժո գիրք" րռնահ՝ էր , տուեաչ պայմաններուն մէ^Հ ւե լքի բոլոր երկիրները ;
ղովուրդներուն : ԱշխաբՀբ պիտի չմոռնա յ Եւ֊րո - « ծ « երրեք չեմ ղղ^տբ • Զինա գա գա րր զինուորա
պայի մ էկ պատաՀ ած տագնապներ թ ։ վ կրնա յ կան անՀրամեչտութիւն էր : 1940 Մայիս \6էն իսկ ,
մոռնալ Պելժիոյ տագնապը եւ այն արիւնալի գէա– եբր փոխ-վարչապետ եղայ, զինուորական կաւյոլ– ւ տ $ է » ո » « – » ւա–*ա»աւ, 17, &«•
Fonds A.R.A.M
Ջրանցքի ներկայ աՐդելիէ պայմանները թոյէ ՌԱՄԿԱԿԱ՛Ն ԵՐԳ
Արաբիոյ եւ ՊաՀբէյնի ամե
չեն տար որ Աաուտի
օ րիկեան քարիւղները բերուին եւրոպական շուկա–
Եքեք Մե& Ազգերէն իւրաքանչիւրը Մերձաւոր յին մէչ–. ի Պստիկ Հով անուն բանաստեղծ՛է ասացեալ
Արեւե «Երեք Մեծդեբը շաՀ ագրգռուած են այգ Հա Փչվի էսպէս ժամանակն , յոյս ու հաւատ սէր չկայ ,
Մաշվել է հշմարտութիւնը ,մէկիմացոզ տէր չկայ ,
ԼՔԸ. ևը. նկատէ «ասլա Հովութեան շրկանակ» ղո րգակցութեանց ճամբաներով, եւ Մերձաւոր Ա– թոնել ենք իրարու հիտը , մէկ մէկու բամբասելով ,
Պղտորվեց իստակութիւնը , պատուող հէր ու մէր
մ՝ը։ Մ ո ս Լլո ւա զայն կը ս էլա ա է Սովիէթական «զին– բեւելքի քարիւղի շաՀ ագո բծում ով եւ բաշխումով։
Պդտոբվել է բարելի միտքը, սէրով բարեւ տալ
* ոլորական ապաՀ ովութեանդ շյրկանակ : * թէեւ Ա ան Ֆրանչիսկոյի խոբՀբգաժո զովին մէկ չունինք•
ք-րիաանիո յ Համ ար երկար աարիներ ան նը– ա յս խնգիբները Հ ր ապար ակով պիաի չվ իճաբան– Պէաք է որ մէկմէկու մատնենք, էլ ուրիշ հար չու
նինք •
կա տուած էր «անտեսական եւ զինուորական ապա– ուին , բա յց խո րՀ բգակցութ իւննե րը անկասկած
ճշմարիտ յուսով մարդ սիրել, միասին ման գալ
Հովո ւթեան շրջանակդ ։ ի րա կանո ւթե ան մէկ « Ե– պիտի ազգուին ա յս նկատումներէն ։ չունինք:
ր ե ք \յ՝նծդերը նոյն շաՀերն ունին Մերձաւոր Արե Ա ան Ա)ր ան չի ս կո յի խորՀբգաժո ղովյշ եզակի ( թ ա գ մ ա վ է պ , 1850 Ցուլիս 1 5 – ամէնը Հինգ տուն)
ւելքի մէկ՝ Հաղորդակցութեան ճամրաներու եւ պատեՀ ութիւն մբ պիտի բլլա յ , որ Մերձաւոր Արե
քարիւղի մ ասին ։ Ս երձաւոր Արեւելքը փորձա - ւելքի երկիրներ ը ամրապնգեն իրենց նոր ստացած
քարն է «Երեք Աեծդերու Համերաշթութեան , որ անկախութիւնը :
Հիմնաքարն է մ իկաղգա յին ա սլա Հ ո վո ւթ ե ան կ աղ
ս՛ ակերսլութեան ; Ա ան Ֆրան չի սկոյ ի խո բՀ բգաժողովբ առակին
յացուցիչնեբ
Մ ինչեւ ա յժմ Ա* երձաւոր Արեւելքի ապաՀ ո - մ իկաղգա յին ժողովն է , ուր ներկա
վութ եան պատասխանատուութիւնը սա ան ձնած՜ էր ունին Թուրքիա , Ի բան , ք*բագ , Աաուտի Արա -
ք՝րի տան իա , բացի Հիւս էսա յին Պարսկաստանէն , բիա , Եգիպաոս , Աուբիա եւ Լիբանան ։ Աուբիա եւ 2Տ–30է000 ռայ գաղթակաԱԱհէ
ոբ ռուսական գրաւման տակ է ։ Եթն «Տ բմ սլա ր թըն Լի բանան գեռ նոր ս տ ա ց ան իրենց ան կա խո ւթ ի ւն ը ։ ԱՆՏԷՐ ԱԼՆՏՒՐԱԼԿԱՆ ԳեՐՄՍԼՆՒՌՅ ՄԷՋ
Օքսդի օ՜րագիրը իրականանա յ , Անգլիա աոանձինն «Տբմպաբթըն Օքսդի ծրագիրը , Հաւաքական ապա
պատասխանատու պիտի չըլլա յ Ա՝ երձաւոր Արեւել Հովութեան տեսակէտով, լաւ առիթ մըն է Եգիպ Օ
քի ապաՀովութեան Համար ։ Ապահովութեան այգ տոսի եւ իբաքի Համար։ Մերձաւոր Արեւելքի եր ք*ո.նի ա շ խ ա տ ա ն ք ո վ Փ ա յ փ զ է ն Գ ե ր մ ա ն ի ա փո
խնգիրներբ գլխաւորաբար պիտի լուծուին աշխար՜ կիրներ բ կողմնակից են «Տ բմ պար թըն Օքսդի ծրա խադրուած երիտասարդ մր կը դրէ Միւ֊նիխէն, իր
Հագրականօրէն մօտ պետութեանց կողմէ ւ Եթէ գրին եւ կ առակարկեն բարեփոխումներ , ել կր մ է կ ա զ դ ա կ ա ն ի ն , Մ ա յ ի ս 18 թ ո ւ ա կ ի ր նամակով
այգ սկզբունքբ ընգունուի Ա ան Ֆրանչիսկոյի խոր– ձգտին որ Եգիպաոս ղեկավարող գեր ունենա յ ; մը որ ս տ ա ց ո ւ ա ծ է Յ ո ւ ն ի ս 1ին.—-
Հ բ գամ ո ղո վին մէկ , Աւոշինկթընի մ էկ գիւանագի– Ա երձաւոր Արեւելքի ա յգ ե բկի բներ բ էլ ուզեն , որ Գժբախտաբաբ չեմ կրնար Ֆրանսա վեբագաււ֊
տական գիտողներ 1լ բսեն , որ հէոբՀբգ * Միոլթիլ– ունենան Համ աշխարՀա յին ապաՀովութեան գա շ - նալ մէկ ամիսէն առակ : կ՝ուզեմ ՚էրազիլ Միւնիխ
նը ք-բիտանիայէն աւելի մօտ է Ա՝երձաւոր Արեւել նագբեբ եւ ամ րապնգեն զանոնք շրկանտյին ապա Հաւաքուած բաղմաթիլ Հայերով , որոնք Հոս ին
քին եւ կբ բաժնէ պա տաս խան ատ ո ւութ ի ւնբ Բրի ՜ Հովութեան Համ աձա յնագրե րով։ Արաբական ՚)՝ ա շ– կած են աշխաբՀի բոլոր մաս երէն եւ նո յնիսկ կով–
տ ան ի ո յ Հետ , խաղաղո լթիւնը պա Հ պան ե լո լ Հա - նակց ութի ւնբ ոբ Հ աստատուեցաւ ԳաՀ ի րէ ի մ էկ , կասէն : Աչ ոք կբ զբաղի այս թշուառներով, որոնք
մար Ա երձաւոր Արեւելքի մէկւ Այգ շրկանը Մ * Նա՜ թե լա գրուած֊ էբ «Տ ըմ պա րթըն Օքսդ ի խորՀ րգա - երկիր չունին այլեւս եւ չեն գիտեր ո՛ւր երթան։
Հանգնեբէն բաւական Հեռու է ։ Բայց Ա • ՆաՀ անգ– ժողովին կոզմէ ։ կաբելիս պիտի փորձեմ , ամ երիկեան գբաւմ ան իշ
նեբու կառավարութիւնը, որ Մերձաւոր Արեւելքի « Երեք Մ եծ Դերը պէտք է նախապէս Հասկա խանութեանց գիմ ելով , անոնց վիճակը բարւոքե
մէկ շաՀեբ ունի , իէ-զի եւ Հաղորգակցութեանց մի– ցողութեան գան , Ֆրանսա յի եւ Չինաստանի Հետ ։ լու Համար։ Կբ խնդրեմ որ Ֆրանսայի Հայ Կ* ք$ա֊
կոցներու վերաբերեալ, պիտի պնգէ գործածելու Պազեստինի Հարցը բաւական փափուկ է ։ //- շբ (եթէ կարելի է Ամ ե ր ի կե անն ալ) իրենց կարգին
Հ ամ ար Գա տնակիցներու ծովա յին եւ օդա յին կա - Ր"վՀ ետ եւ Ա իոնականներ ր պ իա ի գործածեն ամ էն ձեռնարկ մը կատարեն։ կը յուսամ թէ արգէն ը–
յ անն Լ՜ր ը , որոնք պիտի Հաստատուին Մ երձաւոր ազգեցութիւն ի նպաստ Պ պղե ս տ ի ն ի մէկ Հաստատ րած են : Ֆբս՚նսա վերադարձած՜ ատեն իրենց, տրա–
Արեւելքի մէկ ա յ " պատերազմէն յետոյ X ուած 600.000 Հրեաներու։ Հաւանական կբ թուի, մ ագրո ւթեան տակ պիտի Ըէէամ , ճշգրիտ թ ու ա -
Այգ շրկանի՛ ապաՀովութեան խնգիբներուն որ Եգիպտոս եւ ք1բաք գաղտնի կերպով Հակառակ նշաններ եւ անՀ րաժե շտ տ ե ղե կո ւթ ի ւնն եր բ բեբե–
մէկ են Տ ա ր տ անէ լբ եւ Աոլէղի կր անցքը ։ Ա * Նա– րլլան Ան գլի ո յ եւ Թուրքիա ել Պարսկաստան խուլ էով մեր թշուառ Հայրենակիցներու մասին։ ^Ր
Հանգներու կառավաբութիւնբ շա Հա գրգռուած չէ կերպով Հակառակ ըլլան քԱոբՀբգային կա ուա վա - յուսամ թէ Ամերիկա յի եւ Անգլիո յ Հա յերն ալ կը
Նեղուցներով , բա յց որոշ կե րպո վ շաՀ ագրգռուած ր ո ւթեան ։ մ տածեն ա յս ծանրակշիռ Հարցին մ ասին ։ Կրնամ
է Աուէզի Կրանցքի իրաւական գիրքովբ։ ( V Ե • Հէրըլտ) ԱՆՏՐԷ ՎԻՍՈՆ (Ռուս) առանց չափազանցութեան ՐԱել թէ 2 5 30.000
մէկ, միասին
ցիրուցան Հայեր կան Գերմանիոյ
Հաշուելով քքէ* Հայաստանի գերինեբբ։ Աճապարէ
աեղեկութիլնբ կերմ ապէս պիտ ի գե աՀ ատ ո ւ ի ա մ- քեբբ որ Հելլէն ժողովուրգբ Ղ՚ա շնա կի ցնե ր ո ւն գէմ իսօսիլ Փարիզի ձեռնՀաս Հայերս ւն Հետ * ըսէ թէ
ՐոզԿ ժողովին կողմէ։ Այժմ կրնանք վստաՀ էլլլալ Հանեցին։ ԱՀ աւասիկ այժմ ալ Իրանն է որ կբ պա– իրենց տրամադրութեան տակ եմ : Եթէ ^ ա յ ՜ լ *
բո^՜ "՝ ՚ "ուն գործակցոլթեան վրայ , կա Հանկէ իր Հողէն Հ եռացնել գրաւման զօրքերը եւ պատուիրակութիւն մը կամ Կ * Խ ա չը ուզեն գալ ,
՛ս ՛ւ տատ ելու Համ ար օրէնքը եւ ա յգ ղօրքերբ ֆրանսական չեն : Անտարակո յս ու ֊ կրնան ինծի դիմել։
բ ՛որ գար եւ էական նա ի՛ւս - Րի շ ե ր կիրն եր ալ կը պա Հան կեն Արեւելքէն քաշել
ք– խնդի՚րը լուծելու Հ ամարդ ։ գբաւման °°րքերը ։ Կր թուի թէ տ ր ո ւած խոս - թիլնբ քննեցի զօր * Վէկանի Հետ , որ բանակին
3* Հֆ թէ կաբելի պիաի բլլայ շու– տումներ.ը չկատարելու քաղաքականութիւնք մի - սպարապետն էր : Ֆրան՛սա ճակատամարտ մը կոր–
աով բա ւ ա զ^յ ո ւլժ ի ւննե ր կատարել Լոնտոնի մ էկ , այն ֆրանսական չէ , ա յլ ե ւբ ո պա կան քաղաքա - սբնցուց 1940^5/ : Ես օգնեցի զայն վերստին շա -
վերկնապէս կարգագրէ լու Համ ար ա յս «նեղացու կանո ւթ իւն մ բն էդ ։ Հելու » :
ցիչ խնդիրը» ։ *** Տ եզական թե րթե բ ր չեն ծածկեր իրենց Այս յայտարարութիւնը տեսակ մը ապշութիւն
*** ԽորՀ ր ղ ա կց ա կան ժողովին արտաքին գոր ղառնոլթիւնբ բրիտանական մ ի կա մ տ ո ւթե ան առ– պատճառեց յանձնաժողովի անգամներ ուն ։ Նորէն
Հարցումներ կազմակեր–
ծերու յանձնախումբբ առկի օր նիստ գումարելով, ի-Հի*– Հ Համ այնավաբ թեր թեր բ գիտել կուտան թէ եղան «Վ՝ակուլդի գաղտնի
բաց ատ բութ ի ւնն եր պաՀ անկե ց արտաքին նախա - իքռովարարներ թ Հիթէէրի եւ Տորիո յի գործակալ ֊ պ ութ եան , Տ ալատիէ ի , Ա*էյնո յի , Պէում ի բան ֊
պիտի
րարէն ։ Աանձնաժոզովբ որոշեց պատուիրակու - ներ են ։ Ալբիշ թերթեր քարիւղի պատմութիւնբ տտրկութեան մաս ին ։ Հինգշաբթի օր կրկին
թիլն մբ զրկել զօր* տը Կօլի, խնգբելու Համար ոբ կբ յ ի շեցնեն : «Լ^ՕբտրԴ մ ասնաւո րապէս կբ քննա Հարցաքննուի ։
ԷՐի*– խո րՀբգակցութիւն մը կատարուի , կարելի դատէ Ձբր չի լի ծանուցագրին լեզուն եւ ոճը : Լուի Տ եզական թերթերը կը գրեն թէ Լ ա վալ ո–
,
եղածին չ ա փ շուտ , լուսաբանելու Համ ար Ֆրան– Մաււէն կը յորդորէ «պաՀել մեր պաղարիւնբ, մա րոշած է յանձնուիլ ֆրանսական իշխանութեանց
ոայի քաղաքականութիւնը արաբական ա՛շխարՀ ին նաւանդ ոբ կը տեսնենք 1919^ սխալներուն ճիշդ ու ի/է ինքզինքը ել թէ մ առէ շալ Փէթէնը պաշտպա
Հանգէպ Հ ճիշգ վերսկսումբդ : Բոլոր թերթերն ալ կբ բա - նէ լու Համար ։ Տիկին Լավալ ել ուրիշ չորս բախ
՛Լար չապետո ւթ իւն բ զեկոյց մը Հրատարակեց , ցատրեն թէ Ֆրանսա յի ուզած բ ճիշդ այն է ինչ որ տակիցներ Ա պան իա պիտի մնան , Հսկողութեան
ասւկ ։ Լավալ ոսեր է 0Է դաւաճանութեան ամ
Ջբր չ^էէի ծ ան ո ւց ա գր ին առթիւ , լո լս ա բան ո ւթ ի ւն– Անգլիա կարգադրած է Երաքի ել Եգիպաոսի Հետ ։
նեբ Հաղո ր զ ֊ ռ էով գէպքե բու ընթացքի մ ասին ։ քԼե– " *" Կ կարծուի թէ Երեք Մեծեբու ժոզովբ բաստանութիւն բ «կատաղութիւն կբ պատճառէ
իբենդ ։
կոյցը կը Հաստատէ թէ՝ «մթնոլորտբ թեթեւցնե– պիտի գումարուի անյապաղ , այս տագնապն ալ
լու եւ բրիտանական կառավարութեան մ տա Հ ուլ ւլ– նկատ ի առնելով : Հաւանական է որ ժողովբ գու
թիւններբ փարատելու Հ ամ արդ , Աայիս 31 ին Հ բտ մարուի Ո՚ուսերուն կողմէ գրաւուած գերմանական ՔԱՆԻ ՄԸ ՏՈ՛ԼՈՎ
ման տ բո ւեց ալ Մ ի կին Արեւելքի ֆրանսական զօր քաղաքի մը մէկ։ II I 11111 111111111 >1»11111է )
քին ոք գագրեցնէ կրակդ։ Այս Հրաման բ գսբծա– 3 2 0 0 ԹՈՆ ՌՈՒՄԲ ՋԳՈՒԵՑԱՒ ճափոնի ամե–
ղրուեցաւ նոյն օրուան իրիկունն իսկ* Ֆրանսական ՓհրհԱ չի գ ղ ջ ա ^ նսւմեծ քաղաքին՝ Ազաքա յի վրա յ , ոբ կեդրոնն է
կառավա ր ո ւթ ի ւն բ ա յս կարգագրութեամ բ 1լ ո լզէ ր նաւաշինութեան եւ երկաթուղիներու մեծ Հաս -
աւելի նպաստաւոր մթնոլորտ մբ ստեղծել յառա– տատութեանց ։ Մօտ 5 0 0 ամերիկեան Հսկայ օդա
կիկայ բանակցութեանց Համար եւ անՀրաժեշտ կր Մառէշալ Փէթէն առկի օր երեք ժամ Հարցա նաւեր եւ 150 որսկաններ կբ մասնակցէին ռմբա
գտնէ ոբ խորՀբգային կառավարութիւնն ալ «գոնէ քննուեցաւ Գերագո յն Ատեանի Հ ար ց աքնն ի չ յանձ– կոծ ութ եան : \քուխե ր ր Հ ինգ մ գոն բարձրութեան
տեղեակ սլա Հ ո լիդ * նախում բին կողմ է , Մոնռուժի բերդին մ էկ ։ Հար Հասած էին քաղաքին վրայ։ Ա՛մբա կոծ ո ւթ իւննե րը
ցաքննիչները 12 Հոգի էին, մէկը կին մը որուն աւելի պիտի սաստկանան ։ Ե՚֊բոպա յի ամ եբիկ -
պիտի ոբբ -
Ո սրիչ դ հ պ ք Խ եւ ե^ւոյթԱեք աքսորական ամ ուսինը նոր վերադարձած էր Գեր֊ եան բանակէն 1.500.00 Հոգի լՀտվան
արձակուելու
օ մ ան իա յէն ։ Ամ րա ս տ ան ե ա լին ա կան կն ե ր ր ծանրա կուին, 700.000 Հոգի ալ Ամերիկա,
Պէյրութէն կը Հեռագրեն թէ ընգՀ . գո ր ծա ցած ր լ լալով , Հաբցումներբ քանիցս կրկնուեցան ։ Համար ։
՛լ ո՛֊ լը կբ շարունակուի , բայց որ ել է գէպք չէ Հա բ ցուց ին թէ նախարարական խո բՀուբգբ Հաւա ԳԵՐԻՆԵՐՈՒՆ ԵՒ ԱՔՍՈՐԱԿԱՆՆԵՐՈՒՆ Հա–
բռնա–
սլա տ աՀ ած , բացի քանի մբ Հ րացանաձգո լ թ ի ւննե– նութիւն յա յ ան ա ծ էր Լավալի Հետեւեալ յայտա գուստ , –լՕշէէէ ) եւն * Հաւաքելու Համար ի վա -
առկեւ։
բէ ։Հաղո րգակցոլթիլննե րբ բնգՀ ատուած ենճէպէ– րարութեան • • «Կը մ աղթեմ որ Գերմ անիան գ բալում որոշուեց ալ ոբ Հ անգե բ ձեզէն
Է Ր ^ Տ բ ի ՚ ֊ զ ի եւ Հաւբանի միկեւ։ Տասնի չափ ֆրան յաղթէ» : ճաււատուննե բ բ փակուին Հասարակութեան
սացի սսլանե բ գեր ի բռնուած ֆն Ա ուէյաա յի կա– Փէթէն ծ « տեղեակ չէի խնդրին : Երբէք ՊԵՈԼԵՆՒ մէկ այս շաբթոլ ժողով պիտի գոլ–
կավաբիչին կոզմէ որ լաւ կբ վարուի անոնց Հետ ։ ին&ի չէին Հ աղորգեր այն լուրեր դ որ անաիյորժ մ ա բեն երեք մեծ պետութեանց սպարապետները ,
Հանդարտութիւն կբ տիրէ Հօմսի, Համայի ել Հա էին ինձի Համար՛. Երր Լ"ռոի^ զարմացայ։ ոօր • ԱյզբնՀաուրբ , զօր* Աոնթկոմբբի եւ մառէշալ
լէպի մէկ։ Տէր-Ջօբի մէկ կացութիւնբ խառնակ է ։ ՚Շարլ Ս ււ11 ա ՛ւ ձեր կառավարութեան իյոր– (իա կ՚՚վ , կազմ ա կե ր պե լո լ Համ ար գաշԳւակից զին
Ղ՚էպքերէ խուսափելու Համար , ֆրանսական զօրքը Հրգականր չէ՞՛ր : ուորական քանձնախումբբ որ պիտի վարէ Գերմա
քաղաքին շրկականերբ քա շո ւած է ։ Մենք երկուքս խորաւղէս կր Հիանայինք նիան , աոժամսւոքէս Հ
*** Աղեքսանգբիո յ Համ ալս արանին նախկին Ա՚իսթրաչի վ^րայ։Ա՝ք՚ր մաերմութիննը միայն գրա ՀԱՄԱՅՆ ՌՈՒՍԻՈՅ ՊԱՏՐԻԱՐՔԸ, Ալէք»իյ
վեբատեսուչբ գիտել կուտայ ԳաՀ իրէ ի «էլ Պա– կան էր : արք . Ե բուսաղէմ Հասնելով ըն գո ւն ո ւե ց ա Լ մ եհ՝
լաղդ թերթին մէկ «Աուրիոյ եւ Լիբանանի ող Ղ՚աէով գին ագա գա րին , ամրասաանեաչներր պատիւներով : ՚Բաղաքին բոլոր կոչնակները կը
բերգութիւնը չէ որ տեղի էլ ունենա յ , այլ ամ բողկ րացաարեց թէ իր կարծիքով ամէնէն օգտակար Հնչէին։ Պատրիարքը պիտի այցելէ Մօտաւոր Արե–
Մ օ տ ա ւո ր Արեւելքի ել նո յնիսկ բոլոր սլղտիկ ժո գիրք" րռնահ՝ էր , տուեաչ պայմաններուն մէ^Հ ւե լքի բոլոր երկիրները ;
ղովուրդներուն : ԱշխաբՀբ պիտի չմոռնա յ Եւ֊րո - « ծ « երրեք չեմ ղղ^տբ • Զինա գա գա րր զինուորա
պայի մ էկ պատաՀ ած տագնապներ թ ։ վ կրնա յ կան անՀրամեչտութիւն էր : 1940 Մայիս \6էն իսկ ,
մոռնալ Պելժիոյ տագնապը եւ այն արիւնալի գէա– եբր փոխ-վարչապետ եղայ, զինուորական կաւյոլ– ւ տ $ է » ո » « – » ւա–*ա»աւ, 17, &«•
Fonds A.R.A.M