Page 95 - ARM_19-1945_02

ւ6 « ա ս ա » (շաւաւտԻւ ձ ո ա ս & ո ըաօբտ ՎԵՐՋԻՆ ԺԱՄ

քօոմ6 6Ո 192 5 ՖՐԱՆՍԱՑԻՆԵՐԸ ԿԸ Պ Ա Ր Պ Ե Ն
Տ.Օ.8. 376.286 ՍՈԻՐԻՈՅ ԲԱ՛ԼԱԽՆԵՐԸ

օ;ք6շէ6Աք–Բաթո6էտ1ք6 ։ տա. ա տ & ա ճ ս

17, 11ս6 Օ&ոսօա - Րձ&1Տ (136)
ա : 008. 15-70 ֊ 0. 0. Ր. Րտոտ 1678-63

ՕՐՇԹԽՐք֊*՝ է11էոո6ւ 6 մ ս ա 1945 Չ ո ր ե ք շ ա բ թ ի 6 Յ ո ւ ն ի ս ԿացաթիւԱը դեռ աԱոաշ

ԺԶ– Տ Ա Ր Ի - 166 ձա166 « Օ 4 4 2 0 – ՚ ն ո բ շ ր ջ ա ն թ ի լ 4 9 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՍԱՔԵԱՆ Գին՝ 3 Ֆր ԴամասկոսԷն կը հհոագլւեն Յունիս 4 թուա­

կանով 3» ր ան ս ա կան գօրքը այսօր քա շո ւե ց ա լ

քաղաքէն ; Աուրիոյ միւս քաղաքներուն մէկ ալ

ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ֆրանսական ոօբքբ ել բնակիչնեբբ Հեռացան , բրի­

Ի՚ՆԶ ԿՈՐՍՆՑՈՒՑԻՆ* տանական զօրքին պա շտ պան ո ւթ ե ամբ : րամ տոկո­

Ս՜ՈՍԿՈհՍՅԻ ե հ ԿԱՐՍՒ ԴԱՇնԱԳւ՚էԻԼ սի մէկ ղին ո ւո րն ե ր բ իրենց զօրանոցներէն գուբս
3000/՛
49Ա ՑՈԻՆԻՍ 6 ելան այսօր օրն ի բուն։ ՊաՀակաղօբքը , որ
մբ,
կբ Հասնի , գնաց մ ասնաւո բ բանակատեղի

Ա էղզէի մօտ , Գամաս կոսէն իբր 7 քիԼոմեթ ր Հե -

Այսօր, 6 Յունիս , տարեդարձն Է այն Հսկայա­ Մ0ՍԿՈՒԱ8Ի ԳԱՇՆԱԳԻՐԸ ո ու ; Ֆրանսական զ°րքլ* Գամասկոսէն Հեռացա֊֊
խաղաղ
կան , իսկապէս անն ախ բնի/աս արշաւանքին որ կա­ Խ * քիուսիո յ ներքին նպատակն էր զանազան անցնելով Հանդարտ փոզոցներէ եւ օրուան խուսափի
Անդրկով­
տարուեցաւ ՚իաշնակիցներուն կոդմէ , խորտակելու ղիկումնեբով՝ սանձաՀ ա բե լ (Թուրքիան ի վբա յ , ժամերուն , Լցերեկուան քուն^ , որպէսղի

Համար Հիթլէրական բռնակալութիւնը : կասի մէկ եւ ա յգ ղիկումնեբով, այլ գետն թշնամական ցոյցերէ ։ ( ( հ ի ւ թ է ր ) :

Ամ բողկ Աւրոսչան լուծի տակ էր պատերազմին շաՀիլ իսլամական աշխարՀի՝ քժ՝ուբքիոյ Հետ կապ– Իսկ ամ երիկեան գո րծ ա կա լո ւթ ի մն ը կբ Հե -

սկիզրէն ի վեր , իբրեւ Հետեւանք «շանթաՀ ա ր ի չդ ւած՝ Հակումը ։ Թուբքերբ՝ լաւ Հ աս կցած այգ ա– ռագրէ թէ ամ բո խ բ անարգական ռոյցեր բբաւ, երբ

ռազմագիտութեան մբ : Տարիներով պատ բաս ֊ մէնբ, ոչ մէկ յարմար առիթ ա չքէ ձգեցին , առանց ֆրանսական Հ ետ ե լ ա կաւլօբ քբ , Հրասայլերը եւ

տուած «ամ բո զկա կան պատերազմ դի Հ ամ ար , թ Ր* օգտագործման ։ Աէկ\աԴ.Գայէն ուժերու փոխ-յարա– թնդանօթնե ր բ կբ քաշուէ ի քազաքէն , ընգ Հսկո­

ծուած ցեղային գերազանցուիք եան մոլեռանգոլ - բեբութիւնն ալ ստիպեց , որ Ս ՝ Ո ս կ ո ւ ա յ ի ե ւ ԱնդԱ1– ղութեամբ անգլիական զօրքին։ «՚Բազաքէն դուրս

թեամբ , Նացի Գերմանիան ասպարէզ կ՚՚իկնէր յա­ ր ա յ ի մ ի ջ ե ւ կ ն ք ո ւ ի դ ա շ ն ա գ ի ր մ ը : Այս գաչնադիբբ տանող լայն պողոտան լեցուած էր անապատէն

նուն «կենսական տարածութեանդ : Նշանախօսք մբ ստո րագբուած է 1 921 Մ արտ \ (ձին Ա ո ս կո ւա ։ Եօթ եկած շէյխերով որոնք պէտէվէի Հագուստներ Հա­

որ ՀետզՀետէ ոլորուելով, տափակնալով դարձաւ ամիս վերկ, յակորգեց 1921 Հոկտեմբեր 13ի Կաըսի գած էին, ինչպէս եւ ֆէսաւոբ քաղաքացիներով,

գոյութեան պայքարէ «Եթէ պատերազմ բ կորսըն– դ ա շ ն ա դ ի ր ը : /<ԻԷ Ա ոսկուայի եւ թէ կարս ի դաշ - Հ ովիւնեբով որոնք Ա * Պօ գոս ի ժամ տնակէն մնա­

դնեն ո , այլեւս կոբսուած ենք իբրեւ պետութիւն եւ նագբեբն են , ոբ ատաղձ դարձան 1925/՛ բաբեկա– ցած վրայ - գլուխ ունէին , լայն վարտիքներ Հա­

իբրեւ ժողովուրդ։ Ջ՛եր զաւակքներ բ, ձեր մայրերն մ ո ւթ՜եան եւ չէզոքութեան աղմ կա յո յզ դաշնագրի գած– գիւղացիներով եւ Տի֊֊րզերով։ Այս բաղմու -

ու քոյրերբ պիտի դառնան գերի , պոռնիկներ՝ Համար ։ Առանց այս երկու գաշնագբեբու , մա - թի֊-նբ կո ծափաՀարէբ , երբ անգլիական ռօՐՔՐ

զօրանոցներու Համարդ ; նաւանգ առանցՄոսկուայի դաշնագրին , չէր կրնար կ՚անցնէր ինքնաշարժն եր ով , բեռնա կառքերով ,

Ա՛յս էր օրՀասական մարտակոչը անոնց որ կնքուիլ \925ի դաշնագիրը։ Այգ երկու, Աոս– զրաՀապատ կառքերով եւ Հ րասա յլեր ով : Ե րրեք
կուայի
մ ասնաւո րապէս \ 940^Տ> ի վեբ կբ գո զա ցն է ին Ե՚֊~ ել կաբսի , ՜վա ւե բ ա գր ե ր ո ւ քննռւթեամբ այսքան ժողովրդականութիւն շաՀած չէր Ան գլի ան

րոպան , իրենց զարՀուբելի ս պառազինո ւթ իւննե - է որ պարզ կբ տեսնուին Հանրապետական քՒոլր– Միկին եւ Մօտաւոր Արեւելքի մէկ։

րով , մի լիոննե րոլ գե ր եվա րո ւթեամ բ , ամ րողկ եր­ քիոյ գիտումներբ մասնաւորապէս Անդրկովկասի Տակաւին Չէրքէզներ եւ Ա են եկա լցի զին ոլոր­

կիրներու եւ ժողովուրդներու ստրկացումով, ան­ եւ , բնգՀ անրապէս , ք§որՀ՜ * Ա՛իութեան մասին ։ ներ կբ գտնուին ՛է՛ամ աս կո սի մէկ, անգլիական

տաշիւ գն գա կա Հ ա ր ո ւթ ի ւնն ե ր ո վ եւ կա խազան ով ՚, Ա ոսկուա յի գաշնագիրբ կը կոչուի «բա բե կա֊ զօրքին Հսկոզութեան տակ ։ Հ յ ա տ չանցած քազաքբ

Ե՚֊րոպան դարձած Էր զօրանոց ել զինարան՝, մութետն եւ եղբայրոլթեանդ դաշնագիր : Գաչնա– Ր" էո է Լէ1ՈԼ ս "էէտ է պա րպո լի ֆրանսական զին ոլոր­
եղբայրութիւ­
Ապանղանոց եւ «լքեալ գոյքդ։ գրի Հիմք բնգունուած է «աղգերու ներէ որոնք աչքէ Հեռու վայրեր պիտի վախտ -

Ե֊– աւարը անձեռնմխելի դարձնելու Համար , նը եւ ժողովուրդներու ինքնոբոշման իրաւունք - գրուին , որպէսղի ընգՀարումներ չպատաՀին ։ Ա–

օրուան յաղթականբ յղացած Էր ցնորական ծրագիր նեբբդ եւ նաեւ քս * Աո ւո ի ո յ ու ի&ուբքիո յ միասնա– րեւելքի ֆրանսական Հրամանատաբբ Գամ աս էլ

մբ, բովանդակ Ե ւր ո ււչան պա շարել սպառազէն , կան կռիւբ ի մ պ ե լ ի ա լ ի զ մ / ՛ գէմ։ Հ ան գի պե լո վ , տեսաւ ռմ բակոծութեան Հետեւանք­

անծա յրածիր պա ր ի ս պն եր ո վ , որպէսղի ո է ոք Հա– Գաշնադրի ա ո ա ջ ի ն յ օ դ ո ւ ա ծ ո վ էք . Աո ւււ աս տա­ ներ բ ։

մ արձակի ներս մ անել ։ նը կ^բնգունի թուբքիա մբ ա յն սաՀմ աններով, ոբ ,ճէմ իլ Մ էրտան պէ յ , Ա ուբիո յ առժամ ե այ

Այսպէս պիաի Հաստատուէ բ «նոր կա րգուսաբ– գծուած֊ է 1920 Յունուար 2,$ին թրքական վա բ չապետբ ել ա ր տ ա քին նախաբար ր , Հ ետեւեալ

քբԴ , Հովանաւորութեամբ ափ մբ մոլեռանդ, վայ­ աղղային ուխտով՝ Կ* Պոլսոյ մէկ։ Այգ յօդուա­ յայտարարութիւնն բրաւ. «Անցեալ Աայիսի բն–

րագ եւ զինապաշտ ե բ աղա տ եսն եր ո ւ , որոնք ամէն ծով 1Լ որո շուի նաել թուրքիոյ եւ եք* քիուսիոք

բան նախատեսեր էին , բացի մէկ տարրական ի ֊. սաՀմանբ սկսած Աեւ Ծովի ափին գտնուած Աարսչ թացքին մենք բացէ ի բաց տեղեկացուցինք Ֆրան­

մ աստութենէ , մ ո ղո վո ւր գն ե ր ո ւ կամքը ։ գիւղէն • ս ա Հ մ անագիծ ր էլ անցնի տ յնու^ Հետ եւ հ)ե– սացիներուն իժէ ց տ ւա լի Հետեւանքներ պիտի ծա­

Անոնք տրորեր , Հարթեր էին նոյնիսկ իրենց ա ի ււ Ատա լեբան վբա յով եւ & աւշէտ-կ աննի֊Գագ գին , եթէ նոր զօրք Հանեն։ Մենք մեր կաբելին

մ ո զո վո ւբ գ ին գի տ ա կց ո ւթ ի ւն բ ։ «կենսական տա - լեռներ ո լ կր բաժան գծով ու կբ շա բունտ կուի Ա,բ– վա բձեցինք Հետեւե լու Համ ար անգլ * կառավա–

րածութիւնբդ դարձած էր աարզ ա շխաբՀա կա էու­ փաչայ եւ Արաքս գետերու Հունո վ՝ մինչեւ Ներ - րոլթեան խորՀ ուրդնեբուն , որպէս ղի բարեկամա­

թիւն % Ապրելու իրաւունքբ վերածուած էր ուրիշ­ քին Գաբասու ։ Այս ս աՀ մ ան ա գծում բ մ ան րամ աս֊ բար լուծուի մեր վէճ ր Ֆրանսացիներուն Հետ։

ները զգետնելու դ Հրամանակատար, լծվար բազ - նուած է դաշնագրին յաւելուածներով ։ Մ ենք ունինք փաստաթուղթեր Մ ա յիս 2 0 ել 26

մ ոլթեանց վերածելու դրութեան ։ Եւ ին շ որ «նոր Ե ր կ ր ո ր դ յ օ դ ո ւ ա ծ ո վ թուրքիան «կը Համա - թո ւա կի ր որոնք կ՚ապացուցանեն թէ <Ֆրանսացի -

կարգ ու սարքԴանուաներ էին ,այլեւս կը նշանակէր ձայնի զիկիլԴ Բաթում քաղաքը ել նալաՀանգիս - նե բ բ գաւ մ բ կը պատրաստէին , խռովո ւթիւններ

ւո ո Վ^րտստանի գե ր ի շխ ան ո ւթ եան , պա յմ անով որ յ ա ր ո ւց ան ե լո լ Հ ամ ար Ա ուբիո յ մ էկ ։ Մ ենք ոնգՀ ա–

Ե" պիտի Հ րամ ա յեմ , գուն պիտի Համակերպիս ։ «Թուբքիո յ պէտք է տրուի՝ առանց մ աքս ի ազատ կառակն խուսափեցանք խռովոլթիւններէ եւ Հ բա­

Ես ա է ր ՜ ա իրական, գուն Հպատակ; Ես էշխա<ս » թ բան ղի տի ի ր ա ւո ւն ք ամ էն տեսակ ա պբ անքն ե ր ո ւ մ՛ ա յեց ինք մ եր ո ս տ ի կան-ւլօ ր քին կրակ բանա լ մի­

գուն ստրուկ % Համաբ , որոնք 1Լ ո ւղա ր կո լին ն ա ւա Հ ան գի ս տ էն այն յարձակման պարագային ։ Ֆրանսա յի վեր ՜

Եւ եթէ խելօք միտքեբ ալ ունէ ին , թուղթի (Թուրքիա կամ քՒուբքիա յէն Բա թ ումի նաւաՀան ֊ կին ա րարքներ ը կնկեց ին ին չ որ մնացած էր

վրայ , ա յգ բո լո ր բ աղճատուեցան եւ դարձան Հա­ գիստով ա յլ երկիրներդ ։ Առաքումներ բ նաւաՀ ան­ իբ եւ Աուրիոյ միկեւ, իբրեւ բարեկամական յա -

սարակ ծաղրանկար : , գի ստէն պէտք է կա տ ա բ ո լին առանց յապաղում ի բաբերու թիլն : Ամուրիական կառավաբութիւնբ բո­

Աարդիկ մոռցան թէ ամէնէն Հրապուրիչ ծրա­ եւ առանց ո եւ է գանձումի ։ լորովին խզած է իբ յա րա բե րո ւթ իւննե ր բ Ֆրան­

գիրն ալ դատապարտուած է խորտակուելու , երբ Աեղ, Հայերուս Համար մեծ Հետաքբքբութիւն սացիներուն Հետ եւ կրնայ վերանորոգել միայն

կը Հիմնուի բռնութեան , արիւնի եւ աւերի , աք­ կը ներկայացնէ դաշնագրի երրորդ յօգուածբ; Այգ գիւանաղիտական սովորական միկոցներով, առանց

սորի կամ կախաղանի վրայ։ Ա ոռցան , մանաւանդ , յօդուածով գաշԳւագիր ե ր կո լ կոզմերբ կը Համա­ անտեղի առա ւե լո ւթ իւննե ր տալու Ֆբանսացինե -

որ սուրբ սուրով կը խորտակուի ։ ձայնին* Ա, Նախիկեւանի շրկանը, որ աշխար– բուն ։ Մ ենք չենք ճանչնար որ եւ է իրաւունք Հիմ­

Արդարեւ, զօրքի) զէն ու զրաՀի, ռազմ ագի - նուած աւանդութեան ւէբտյ , բացառիկ գիրք մը

Հաղրական սաՀման չունի Ագբբէկանի Հետ , կազմէ տալու Համաբ Ֆր անսայի : Մ ենք պատրաստ ենք

տ ո ւթե ան եւ ղինարուեստի գե բ ազան ց ո ւթ ի ւնն էր ինքնավար Հոգամ աս եւ գրուի Ագր րէ կան ի Հ ոգա– րո լոր խնդի րնե ր բ լուծելու Հաւասարութեան եւ

ոբ ապաՀ ո վեց «շանթամ արտդներռւ առակին շաբ– տարութեան տտկ ։Բ Ագրբէկանր իրաւունք արդարութեան Հիման վրայԴ :

քԲ ։ ի^ա յց , երեք - չորս տաբի վերկը , ա յգ ղե րա- չունի զիկելու ա յգ Հ ո գատ ա ր ո ւթ ի ւն ռ ուր ի շ որ եւ

կշռո ւթ ի ւն ր արգէն սարսիլ , ճարճատ ի լ սկսած էր ։ է պետութեան ։ Նախարարը ա յս առթիւ յա յան ե ց թէ անց ե ա ք
մեռեալ,
Հազար օդանաւի դիմաց տասբ Հազար ։ ՝Բ սան Պարզ է , ուրիշ պետութիւն բսուածբ Հայաս­ շաբթոլ Գամասկոսի մէկ ունեցած են 4 0 0

Հ աղար Հ րասա յ լեր ո լ գէմ քառասուն Հազար : Գի­ տանն է, որուն ոչ մէկ պայմանով Ագրրէկանն ի– 100 անՀետացած եւ 500 վիրաւոր։

տութեան զէ մ տասնապատիկ աւելի գիտութիւն ; բաւունք չունի գիկելու Ն ա խ ի կե ւան ի ինքնավար Ի ո ա կո ո ւթի ւ Անե^

Ա*աղմ՛տգիտութեան , ճարտարարուեստի , աշխա - շրկանի Հ ոգատաբութիւնբ ։

տանքի եւ կազմակերպութեան գէմ նոյնքան եւ ա– Յ օ դ ո ւ ա ծ վ ե ց ե ր ո ր դ ո վ ի . Ա՚ուսաստանբ կը եւ կաբծիթե^

ւելի յաբաճուն , անսպառ պա տ ր ա ս տ ո ւթ ի ւն ։ յայտարարէ, թէ (Թուրքիան ազատ է բոլոր տեսա­

Ե՛– քակութ իւն , անձն ո ւի ր ո ւթ ի ւն ; Ա ի լիոննե - կի պա ր տ ա ւո ր ո ւթ ի ւնն ե ր էն , որոնք Հ ի մն ո ւած են Եբկուշաբթի օր Փարիզի անգլիական , խոր -

բու գրոՀ , ամ բողկ ժողովուրդներով; միջազգային ո ել է Համաձայնագրի վրայ՝ կըն– Հր դա յին եւ ամե րի կետն դես պանն երբ ղօբ * ա ը Կօ­

Այսպէ՛ս էր որ յակողեցալ 1944 Յունիս եբ Հ : քուահ՜ քՒուրքիոյ եւ ցարական կառավարութեան լի այցելեցին զատ զատ, այնպէս ոբ կարելի չեղաւ

արշաւանք գէպի Եվրոպա։ կարճատում «Ատ լան- միշեւ։ Հ աւաքական խորՀ ր դա կց ո ւթ ի ւն մ բ կատարել ։

տեան պարիսպնեբունդ ։ Ե*– այնոլՀեաեւ ճեղք բո­ Յ օ գ Ո լ ս ւ ծ 1 3 ր դ ո վ իիուսաստանր կը պարտաւոր՛ Զ°ր * ս*բ Կօլ իր առկի օրուան յայտարարոլ -
լոր ճակատներուն վրայ։
ուի իր նիւթական միջոցներով զինուորական եւ թեանց մէկ կ՝ըսէր թէ Հրամայած է ֆրանսական

Ո*– միայն բանակները չէին որ Հարթեցին ճամ­ քագաքական բոլոր գերիներ ո րերել մինչեւ թրր– զօրքին գադրեցնել կրակբ, բայց պաՀել իրենց

բան , այլեւ «մաքիդներբ, բոլոր այն երկիրներուն քական սահմանը։ Թ՛ուրքիան նման պարտաւորու­ ԴՒ Րքե Ր Ր ։ Արգ 1 էնչպէս կը Հաստատեն փեբկին

մէկ ուր տուն - տեգ էր եգած յազթականբ; ժ՛ողո­ թիւն չունիմ պարզ այն պատճառովդ որ Հոն գերի լուրեր բ ֆր ան ս տ կան զօրքր ո չ մ իա յն ձգած է իր

վուրդներու յաւիտենական ոգին , ըմ բո աո ոգին , չկայ, րոլորր կնքաձ֊ են իրենց մահկանացուն; դիրքերբ , այլեւ 3 0 0 0 ղինուորներ Հեռացած են

գիմ սւնտ լո վ բո լո ր բռնութեանց եւ տառապանքնե­ Յ օ դ ո ւ ա ծ ւ Տ բ դ ո վ քՍ . Ռուսաստանը կր պարտա– Գամասկոսէն ։ Լո ւս ա բանո ւթ իւննե ր խնդրուած բլ–

րուն , դարձած էբ անտանելի մղձաւանկ մբ բբռ– ւորոլի միջոցներ ձեռք առնել, որպէսղի Անդր - լալով այս Հակասութեան մասին, կառավարոլ -

նակաչներուն Համար ։ Զանդուածային գնգակաՀա– կովկասի հանրապետոլթ իւննե րշ նոր գաշէւագիր իժեան ներկայազոլցիչնեբէն մէկբ բացատրեց թէ

ր ո ւթ ի ւնն ե րն ու աքսորնեբբ փոխանակ ընկճելու , կնքեն Թուրքիո յ հետ եւ այս պայմանագրին մէ^ ղօբ * տբ Կօլ կրակս դաղ րեցնե լու Հ րամ ան տուած

թեւ կ ուտային ըմբոստներու յաբաճուն բազմու­ յիչոլաճ իրենց վերարերոզ րո լո ր կէտերն ընգոլ– ատեն , պատուիբած էր Հաշտարար տրամագբոլ -

թեանց ։ Ե-- երբ թունիս (ձի ազդանշանը տ ր ո լեց ա լ , ՚ նին : Այս յօդուաՆի հիմով է որ Ննունղ կ՚առնէ թեամբ վարուիլ Անգլիացիներուն Հետ։ Աւրեմն ,

ամ էն տեղ ալ , «ներքին ուժե բբԴ կը կազմ էին ճբշ– Հայերուս համար ագեաարեր կարս ի գաչնագիրր։ կրակբ ղ աղրեցնելէ զատ , Ֆրանսացիներ ր աւելի

մ արիտ բանա կնե ր , կազմ եւ պատրաստ մ աՀ ա ց ու Ս՝ոսկուայի գաչնագիրր, ինչպէս տեսանք, յարմար դատած են Հեռանալ , ո րպէ սւլի անախոր–
քիուսիան
անակնկալներ սարքելու յ զիջումներու չարք մ րն է, որ կ՝զնէ Խ • ժութիւններ չծաղին ։ Միեւնոյն ատեն որոշած են

Նոր պատմութիւն մր կբ սկսի 1944 Յունիս Թուրրիոյ, աո անց ո ել է հատուցումի։ Պէյրութ փոխ աղբել ֆրանսական Հպատակներբ :

()էն ։ իրական երկունք մ ո , աշխարՀի Համաբ։ Ա. ՅՈՎՀԱՆՆեՍԵԱՆ ք1 բա ղեկն եր ղիտե լ կուտան թէ ֆրանսական
(Մնացեալը յաջորդով)
կառավարութիւնը դժուարութեանց կը մ ատն Ուի

Fonds A.R.A.M