Page 19 - ARM_19-1945_02

լը ր ա ա * Չ ս օ ւ ա ա ձ ա ա ա տաօրը ՊԱՏԵՐԱԶՄ

Րօոճ6 6Ո 1925
Տ.Օ.8. 376.286

0տյշէ«ԱիԲւօրո6էւս« : ՏՕՒԼ ա Տ Տ ծ ա « 2,500,000 կաէմխ՝ գիԱուաևնք

• V * 1 7 , &Ա6 Օ ա ա - Ր ձ 8 1 Տ ( 1 3 ) դհպի ՊևղիԱ

՛ա. : Շ 0 8 . 15-70 - Շ. 0. Բ. Ր*ոտ 1 6 7 8 - 6 3 օ

7 6 ո ճ « < 1 ւ 2 0 ձ™1 1945 Ո ւ ր բ ա թ 20 Ապրիլ ԱՄԵՐԻԿԱՑԻՆԵՐԸ ՋԵԽՈԱԼՈՎԱԲԻԱ ՄՏԱՆ
Պատերազմ ական
գործս զութ Է ւններ ը կ^ընթա–

նան շանթաՀ արի չ արագութեամբ։ Պաշտօնական

Տ Ա Ր Ի - 16* Ճոո66 » ° 4 3 8 2 – ՚ 0 ո ր շրջան թ ի ւ 11 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱ-քԵԱՆ Գին՝ 3 Ֆր– զեկոյցները ամէն օր դղրդագին յաղթանակներ կը

Հաղորդեն ; ինչպէս գրած էիսՔ ^րէկ, անոնք ար­

դէն գրաւած են Գերմանիոյ կէսէն աւելին։ Բացի

ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ԻՍԼԱՄ ԱՇԽԱՐՀԸ Մ իւնիխէն , Գերմ անիս յ մնացեալ բոլոր մ եծ քա­
ղաքները կա՛մ ինկած են եւ կամ իյնալու վրա յ են։

Ամփոփենք վերՀին տեղեկութ իւննե ր բ * Վ^ռ

աքԱԿՇՏռ՚Ւ/՚ՇԿռ՚Ն ©ԲԵՐ ՝Բրիսաոնեայ Եւբոպայի քաոսին դիմաց , լուռ տարի առաՀ, Հիթլէր կր յայտարարէր թէ Հայչեւս

ու պռեղծ-ո լած՜ա յին , ինքն իր վրայ ամփոփուեր է գոյութիւն չունի Ջ ե խո սլովաքիան» : Վեց տարի

՚հղրգագին լուրերու, կ– սպասուի , մէկ Օրէն կենդանի սփինքսը , իսլամ աշխարՀը : Մութին ՎեբՀԲէ ամերիկեան Գ* բանակը ԶեխոսլովաքԷա

միւսը։ թ՝երեւս ժամէ ժամ։ մէԼ^ կծ՛կուած– , կարծ՜ես կը սպասէ իր ժամուն։ կը մ անէր , Հրամ ան ա տար ո ւթե ամ բ զօր * Փէթընէ

Հսկայական ուժեր , արեւելքէն ել արեւմուտ­ Իր կենսական տարած՜ութիւնը կ՜ընգլայնի , կը՛ որ– սաՀմանր անցաւ Աաբէլ \$էն֊, կոթմանէկրԻւ–

քէն , սասանելուց ի չ ալիքներով կր քալեն Պերլինի թափանցէ գէպի սեւ Ափրիկէի, գեղին Ասիոյ խռ ն՚յն : Մէեւնոյն ատեն , գերմանական– գոբծակալու–

՚ Է Ր ա յ » ո րուն գուռներուն առշ՝ել սլէտի մ դո լի բերը։՝ Նախնական մ՛տա յնո լթիւննե բու շատ աւելի թէւնը կը հ ան ո ւց ան է ր . եր էէն է ՚ճակատամ ար­

«պատերազմին ամէնէն արիւնռուշտ ճակաաա– մատչելի է Գուրանի պարզ դաւանանքս ել բարո­ ար էր գագաթնակէտէն Հասած է : Ւնը բանակներ

մարտներէն մէկր՝)> : յականը քան քրիստոնէական բնազանց Հաւատամ–՝ կր մասնակցէն րնգՀանուր յարձակոզականէնֆ :

Կարմիր բանա™ կը առաք պիտի մտնէ Գերմա– ք ը ։ Այսօր արդէն 2 5 0 միլիոնը կ՝անցնի մաՀմետա– Այո էնր բանակներր կը պատկանէն ք() » Մ էու­
զանգուա–
նիոյ մայրաքաղաքը թէ անգլելսաքսոն են որոշ կաններոլ թիլը, որոնք միատարր գօտի մը կը թեան ւ Գերմաններր առ նուաղն 2 ^ 5 0 0 ) 0 0 0 կր Հաշ­

հ՜ր։ կամ արդեօք երկուքը ժամագրոլած րապէս կազմեն Ափրիկէի, Ասիոյ մէշքին վրայ, մինչեւ ուեն կարմէբ զէնուո րնե բուն թէլԲ՛ (Հարձակողա­

կէաի մը վրայ, միասնաբար եւ Հանդիսաւո Մալէզեան կղզիները : կանը շոգեպինդ յառաՀ կր տա բուէ .երեք թեւերով ,

մտնելու Համար։ գարուն լճացահ , անկենղան զան գո ւահ մէկս մէւսէն զօրաւոր : Մոսկուա լռութիւն կը պա­

Գժոլար է ըսել : Երբեմն զինուորական գաղտ­ մ րն էր այգ աշխարՀը, ճակատագրապա շտօրէն ՀԷ զինուորական գործողութեանց մասին եւ օտար

նիքները շատ աւելի անթափանցելի են քան ա յս– Համակերպած՝ էր անկումէն, ու օաա րէ տիրապե–՝ թղթակիցներուն արգիլած է մօտենալ ճակատին։

պէս կոչուահ– աստուած՜ային գաղտնիքներր։ Մա­ աո ւթե ան՛. Մեր գարուն սկիզբէն սակայն րազմ ա– Այնպէս որ , տեղական թեբթերր լուր կը քաղեն

նաւանգ որ , դաշնակից սպարապետս ւթ ի ւնն ե րը ել թէւ պատճառներ եկան արթնցնել ա յգ քնացող զանազան ձեւերով Հ Գերմանական աղբիւբէ կը

մասնաւո րապէս խորՀրգայինը բացարձակ լռու­ Հսկան, որ սկսաւ Լարժիլ, էբ ուժէն, էր էրա - Հաղորդեն թէ Հ իւս ի սա յին ճակատին վրա յ , կար–

թիւն կը պաՀեն վճռական գորՆողութեանց ատեն , ւո ւն քն ե ր ո ւե գիտակցութեան բարձրանալ , արտա– մ իր բանակր անցաւ ստորին Օտէրր , Շթէթինի

Իսձաէ" այս անգամ : Նոյն իսկ դաշնակից մամուլի յա յտե լ որո լ փափաքներ եւ յա յտարարել էր <ա– Հարաւակողմ ր , մ ասնաւոր մակո յկներով եւ Հրա­

թղթակիցներուն արգիլուած՝ է տեղեկութիւննե ր էիաՀ ասութիլնր ; յին - ցամ ա քա յին , զերկակենցաղն Հ րա ս ա յէերով ,

Հաղորդել, առ այժմ: 1914/՛ Մեծ Պատերազմն Էբ մանաւանգ որ ցրն– թնդանօթներու կրակին տակ : կեդրոնական ճա­

• Ամէն պարագայի մէշ՝, «մօտ է գարունը» : (\լ– ցո ղ ա զգեցութիւն մ ր ունեցաւ իսլամ գէաա կզու­ կատին վրա ձ 1 Ռուսերր ճեղքեցին զօրաւոր ամ -

բիշ խօսքով , բուն պատերազմը իր վախճանին կը թեան վրայ : Պատերազմիկ կողմեր ր մրցումի ելան րութիւններ , ուժգնօրէն յառաՀ խաղալով ։ Մ իա–

մօտենայ սրընթաց , ինչպէս այն Հազարաւոր Հրա­ էբարու Հետ, իւրաքանչիւրը իր Հաշուոյն սի բա– ժամանակ յարձակումներ կր կատարուին բազմա­

սայլերն ու օդանաւերը որ պիտի փութացնէին շաՀելու Համար մ աՀ մ ե տ ա կան երկիրներու ժողո­ թիւ կէտերէ ։ Գերմանները կը խոստովանին թէ

յաղթանակդ : վուրդները։ Գերմանիա Հ ամաթո լրանա կան ցնորած կարմիր բանակը մայրաքաղաքին շրՀակաները Հա–

Բախտորոչ , ճակատագրական օրեր են բովան­ քր պատցուց իթթիՀատական քՒուբքիո յ ա չքէ՛ն ու* ՚ ս ած պիտի ԲԱա յ ա յսօր - վաղբ ւ ^ իեւնո յն ատեն

դակ մարգկոլթեան Համար։ Պերլինի անկումով, ճ ի հ ա ա / յ կանաչ գրօշով փորձեց մագնիսացնել իս– կր յորդորեն դիմադրել առանց րնկրկելու։ Այսօր.

պիտի տապալի աՀարկու միջնաբերդ մը, որ չորս– լամ տարերային ուժեր ր ։ Մինչ Անգլիա , շաա ա– կ ա լք վ ա ղ ը , « պ ա տ ե ր ա զ մ ի ն ա մ է ն է ն ա ր ի ւ ֊ ն ա լ ի ս ա –

Հինդ տարիէ ի վեր լուծ՜ի տակ աո ած էր ա մրողէն լելի գրապաշտ , տեռակալ Լօրէնսի մր ազգ ու ճի­ կ ա տ ա մ ա ր տ ն ե ր է ն մ է կ ը պ ի տ ի մ ղ ո ւ ի Պ ե ր լ ի ճ ի

•Եէ֊րոպան, «նոր կարգուսարք» Հաստատելու յա– գեր ուի , կրցաւ արաբ ժողովուրդները իբ մականին դ ա ռ ն ե ր ո ւ ն ա ւ ւ ջ ե ւ » :

ւակնութեամբ : ա ակ Համախմբել ու կազմակերպել, ՀբաՀրելով Մ ոսկուա յի «Կարմիր Աստղ » թերթը կը գբէ
անոնց մէՀ ցեղա յէն ՛գիտակցութիւնը , ան կա էւ ու­
•Ամբոդշ^ Ե՚֊րսաան լողաց արեան ճապաղիքնե­ թեան իԺԷ խորՀ բղա յին վեթերան զին ո ւո րն ե բ Հ ամ ախրմ–
ընթացքին։ տենչյր է
րու մ՛էգ, այգ չորս - Հինգ տարիներու - բուԽ& են Օաէրի ճակատին չուՐ^Բ ; «Պերլինի

Անօ՜այբած՜իր տարած՜ութիւններ մոխիրի յիերա ծ՜­ Տ ե ա պա ա ե րազմ ե ան շփոթ շրՀանին , էս լամ ո ւղղո ւթե ամբ» , միասին տանելով յաղթանակի

ուեց ան միլիոնաւոր մարդկային զոՀերով։ աշէյարՀր ապրեցաւ կատարեալ երկունք մ ր : խոս­ դրօշներ որոնք պիտի պար զո լին Պերլինի վրայ :

,Եւ գեռ մարդկութիւնը կը գալարուի աՀաւոր , տումներ տրուած էէն ,պէտք էր յարգել ։Խմ որում է Այս դրօշներ ո Հետեւեալ արձանագրութիւնը կը

անասելի ոգբե րգոլթեանց մղձաւանջի մը տակ։ մ ատն ուած է էն մ իաք՝֊՝րը եւ Հո գէն եր ր ։ Զարթօն­ պարունակէն.— « Ցաղթանակի դրօշներ։ Մա՜ճ

Ղ՝եռ չեն ցամքած– արեան գետերր։ Ղ-եռ քստմնելի քէ , վերակազմ՛ութեան շարժում բ կը տ ար ած ո լէ ր գ ե ր մ ա ն ր ւ ւ ն ա գ ր ա ւ ի չ ն ե ր ո Ն ն » (խորՀբգաՀայ թեբ–

անակնկալներ կրնան պատաՀ իլ, քանի որ Հ իթլէ– զանազան ո լղղութեամ բ , քաղաքական , ցեղա յէն , թերր կր յամառին գործածել թուրքերէն բառ մր,

րականութիւնը չուզեր տեղի տալ , եւ ընգՀակա– բաբո յա կան ու մ շակութա յէն գետ էններու վրա յ , զավթիչ • ••) :
այլազան
ււ սւկն կը թելադրէ մոլեռանդ պայքար եւ յուսա– ու տարբեր նշանաբաններով^ Համաձայն Նիւ֊ Եորքի անթելը կը ծանուցանէ թէ կարմիր
մ ԷՀ, ա–
Հատական դիմադրութիւն՝ բոլոր միջոցներով։ երկիրներու տեղական պայմաններուն հ իրողու­ զինուոբներթ արդէն կր գտնուին Պերլինի շրՀակա­

Ղ*աշնակից սպարապետը, զօր՛ ԱյզընՀաուրր քաղաքական - մշակութային մարզին ները։ Լուրէ մը Համաձայն, մեծ ՀրդեՀներ կ^երե–

ինք անցեալ օր կը յայտարարէր թէ վերջնական մէնէն անակնկալ, ամէնէն յեղափոխական

յաղթանակի օրը պիտի չծ՜անուցոլի , մինչեւ որ թիւն ր եղաւ՝ քէմա լական քՒուրքիոյ վերակազմ ու­
իքնէ «աւազակութեան»
թշնամի դիմադրութիւնր թի* ն ր : (Հախուռն ուղեղ մը, յաղթանակի Հմայքով ՈՏՒԼեԸՄ Ս1ՄՈՅԵԱՆ ֊ԼհՐԱհՈՐՈՒԱԾ

աստիճանին : մը պար ուրո լած , Մ • ՝$էմալ կրցաւ նուազագոյն Ցաւով կ՛իմանանք թէ ամերիկաՀայ երիտա­

Զինուորական իշխանութիւնները կ ուզեն ա– ճիգով մը գերազանց նպատակ մր իրագործելէ Ոչ սարդ գրագէտ ր , Ուիլեըմ Աարոյեան որ ամերիկ­

մէն բանէ առա^ 2չատել , քանդել Գերմանիոյ զին­ միայն Հիւանգ, մաՀամերձ մարդր վերակենգանա– եան բանակին Հետ ճակատ կը գտնուէր , վիրաւոր–

ուորական աՀեղ կազմակերպութիւնը։ Կտրել այն ցուց , այլեւ երիտասարդական աւիշ ներարկեց ուած֊ ըլլալով, նախնական դարմաններէ վերէ օ–

բոլոր երակները որ կրնան կանգուն պաՀել ո եւ է զառամ կազմի մյլՀ գ անաւ ով փոխագրուած– է Ամերիկա։

բանակ՝ պատերազմը շարունակելու Համար։ Ու­ քՒուրքիոյ օրինակը վարակիչ եղաւ* ազգայ­

րեմն իրարու ետեւէ պիտի գրաւեն անսաՀման նական գիհ՚բ տիրական Հ^՚Է^Բ ^ԼաԴ^^*° իսԷամ եր­ վիթխարէ սնտուկ մըն է»։ Արդարեւ, էր ո եւ է

տարած՛ութիւններ, մասնաւո րապէս ճարտարա­ կիրները յուղող խմորումներուն Հ Պարսկաստանէն , կէաին տրուած պզտէկ Հարուած մը կո բաւէ որ

գործ՜ական կեդրոնները։ Աֆղան ի ս տ ան էն վերՀ , էյ գ ի սլտ ո ս եւ արաբ նո րա­

Արգէն շատ բան չէ մնացած՜ գլխաւոր քաղած­ կազմ պետռ ւթիւններն ալ մտան միեւնոյն ճամբուն ամբողՀ իրանը Հնչէ ու արձագանգը ա ա ր ահ ո լի

ներէն, որոնք մեծ– մասով աւերակ դարձած են, մ ԷՀ , աւելի կամ պակաս թափով ու եռ անգո վ : իր բո լո ր անկիւննեբը ։

իբրեւ Հետեւանք օդանաւային անրնղ Հ ատ եւ ան­ Ուշագրաւ եղաւ Պ ա ր ս կա ս տ անի պարագան : կերկայ պատերազմի ընթացքին ամէնէն յատ­

խնա յ\, աննախընթաց ռմբակոծ՜ութեանց : ք1բ ազգա յն ա կ ան ոգին , ար գի ա կան ո ւթեան յարե­ կանշական երեւոյթ ր կը կազմ է մ ան ա լան դ հ ա մ ա ­

Գերմանիոյ կէսէն աւելին Դ՛աշնակիցներու ն լով Հանգեբձ , վերագաբձ մր փորձեց գ է ա ի իբ ր ա ր ա կ ա ն շ ա ր ժ ո ւ մ ը յ որ արտաքին կամ ներքին

ձեռքն անցած՜ ԱԱալով, ՀետզՀետէ կր փլին եւ նա խիս լամ ական անցեալր : Ե րկիրր կո չո ւե ցաւ ք1– ՚ բազմ ազան պատճառներով , կը ձգտի դառնալ քա­

պիտի փլին բազմաթիւ ռազմական եւ ճարտարա– բան, շաՀր ՓէՀլէվի , (ՊաՀլաւունի) : Աակգիբ մը ղաքական մեծ ազդակ մը։

գործ՛ական ճակատներ : Այնպէս որ, ի վերջոյ պա­ զո ր կը կրէին սասանեան վեՀապե աներբ : ^Շա1ւ–> Մոռցուած չէ անշուշտ որ վերՀերս ԳաՀիրէէ

տերազմ ր պիտի վերած-ուի ասպատակս ւթե աս , նաս*Է՚»/ք գիւցազներգակ բանաստեղծին՝ Տ)էրտով^ մէՀ Համարարական այդ շարժում ր ունեցաւ գէւա–

զանազան մ իՀնաբերգերու կամ չեռնա յէն շր Հանն ե– սիի Հազարամեակր ազգային տօնի Հանգամանք նագէտական , էբ առա Հին , ուժեղ արտայայտու -

րումէի առաւ : թիւնը։ Համաժողովի մթ մէՀ, որուն կը մասնակ­

Այդ ելքը չեն ծ-ած-կեբ Գերմաններր իրենք ալ, Միանգամայն իսլամ անկախ կամ կիսանկախ ցէին Եգիպտոսի , իպն-Աէուտի Արաբիս յ , ի բա­
իւրացնելու քի , Պաղեստինի
քանի որ բազմաթիւ զօրամասեր կը Հոսին գէպի երկիրներուն մ ԷՀ զգա լի է ձգտում ր , Աուրիոյ եւ Լիբանանի պատուի­

Հարաւ , Համախմբուելու եւ գիմագրելու Համար ինչ ո բ ե ւր ո պա կան արՀ եստագիաութիւն ը արտա­ րակները, Հանգիսաւորապէս Հռչակուեցաւ Համա­

Պավարիո յ լեռներուն մ էշ1 եւ այլուր : գրած է իբրեւ գրական եւ օգտաշատ : Արաբական րարական քաղաքական - բարոյական միութեան

Ուբիչ խօսքով , Գերմանիան ալ պիտի ունենա յ անապատներու մէՀ ինքնաշարժ կառքը այլեւս փ"ա մը սկզբունքը, իբրեւ մեկնակէտ , իբրեւ ուղեգիծ ,

իր «մաքիսները, ինչպէս գրեցին թերթերը , զար­ խաբինած է ուղտը ; Օդանաւը կարճեցուցած է նպատակակէտ մ ի անգամ այն բոլոր մ ասնակիցնե–

մանազան մ ան րամ ա սնութ իւննե ր Հրատարակելով։ ^էէ–ՈՑԲ իսլամ կեդրոններու միՀեւ: Ելեկտրակա­ րու , անՀատ կամ խմբովին ։

ԸնգՀանրապէս երկար կը տեւեն այս կարգի նութիւնը, ռատ ի օն մուտ գտած են մինչեւ Հեռա­ կ անիւ աՀա ս է տակաւին նախատեսելու քաղա–՛

կռիւները , գժուարութիւններ պատճառելով կա­ ւոր ովասիսներու խորը՝, կեանքի արտաքին պատ­ քական այգ նոր ազդակին, Համարարական ա յգ/

նոնաւոր բան ակն եր ո ւն : Բայց կը թուի թէ դաշնա­ կերը կը կորսնցնէ աստիճանաբար իր աբեւելա– դաշինքին տարողութիւնը եւ Հետեւանքներս է Պեր­

կից Հրամանատարութիւնը նախատեսած– է ամէն շունչ գրոշս°բւ ճախօս Է արաբական պետութեանց վերաբերումը

բան, ի վերիոյ ընդունի լ տալու Համար անխուսա­ Բայց եւր ո սլա կանացսւմի այգ կեղեւին տակ , Աուրիոյ եւ Լիբանանի անկախութեան փշոտ Հաբ–՛

փելի ելքը : աւելորդ է ըսել, իսլամ աշխարՀը , թէեւ ինքն իր ցին մԷՀ, եւ աւելորդ է կանխել ապագան հ

մէՀ շերտաւոր ուած , երանգաւս բուած , նախանձա– Ամէն պարագայի մ ԷՀ, պատերազմէն ուժաս–*»

ԱՀաւոր մղձաւանջ մըն է որ պիտի փարատի , խնդրո ւթեամբ կր^ պաՀԷ իր Հողե կան խոՐՔԲ ւ ՈԲ պա ո , արիւնաքամ դուրս գալիք քրիստոնեայ Եւ–

երբ առտու մը պաշտօնական զեկոյցը աւետէ բուն մի է եւ անվերծանելի , ամէն Հորիզոնի տակ : Այգ րոպա մը, էր առՀեւ պիտի գտնէ Հաբցերու վիթ–,

պատերազմին վախճանը։ բաբոյական միութիւնը կր կազմէ իսլամ աշխաբ– խաբի թնճուկ մը , իսլամական դարաւոր

Այնուհետեւ , նոր Եւրոպայէն վիթխարի եր. Հին ամէնէն յատկանշական խոբՀրդանէշյէ, գաղտ* սփինքսը , որ սկսած է արգէն խօսիլ եւ աաամներյլ

կունքն է որ պիտ՛ի Սկսի, ղաբմանաՀբաշ ան ակ ըն­ "էքլՀ՝ անոր Հմայքէն եւ. զօրութեան է

կա լներ1 ով տ 5• Հ Ի «–լամ աԱսաՀՀՀ) ՀԱած Է ԼիթԿ % ՀնՀէ*$ Փ* ԱԱՆԱՍԱՐ

Fonds A.R.A.M