Page 23 - ARM_19-1945_02

ւտ ր ո ք յ ա ւ օ - ա ւ ւ օ ա ս ձ ւ ա օ ա Վ ա ռաա ՊԱՏԵՐԱԶՄ

ք՜ՕՈճտ 6Ո 102 5 ՎՃՌԱԿԱՆ ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏԸ
Տ.Շ.Տ. 376.2Տ6

նձշ^Հ՚ւօ-ոձճւշ : տա. ա տ տ ծ ա ո ՊԵՐԼԻՆԻ ԱՐՏԱՔԻՆ ԱՍ՜ՐՈՑԱՐՈւՆ ԱՌՋԵՒ

1 7 , » Ա 6 Օտսատտւայ - Ր ձ ա Տ ( 1 3 տ )

է 761. : 0 0 8 . 15-70 - 0. 0. ք. Բտատ 1 6 7 8 - 6 3 Ս Թ Ա Լ Ի Ն Ա Ն Ձ Ա ՛ Մ Բ Կ Ը Վ.ԱՐԷ
, - ԳՈՐԾՈՂՈՒԹԻՒՆ ՆԵՐԸ

Օւա&ոշհք 22 Ճ*ո1 1 9 4 5 Կիրակի 22 Ապրիւ

ԺԶ– Տ Ա Ր Ի - 166 ձ ա ւ & 8 ° 4 3 8 4 – ՚ ս պ ւ 2Ր*ա& թ ի ւ 13 Խմրագփր՝ Շ . ՄԻՍԱՔԷԱՈւ Գին՝ 3 Ֆր– Թերթերը կը գրեն թէ նորէն գերմ անական
աոա9 եւ ման­
գործակալութիւններն են որ ամէնէն

րամասն կը խօսին կարմիր բանակի յառաջխաղա­

ցութեան մասին՝ դէպի Պերլին։ Մ ոսկուա հաղոր­

ՄԵՐ Խ Օ Ա * Ը Վ.ԱԼԱՆ Թ է Ք Է Ե Ա Ն դեց կարգ մը քաղաքներու գրաւումը, բայց նոյն

Վերապահութիւնը կը շարունակուի գործողոլ -

Վ • $՝ԷքԷեանի մա հ ո ւէ կր փակուի թրքահայ թե անց ընթացքի մասին։ Ուրեմն , գերման աղ–

աարէց քերթողներուն շարքը ՝՝ բիւ-րներոլ համաձայն , (Սուսերը արդէն հասած են

&աԲ17/. ^ Ւ ոաանգէն բախտին մէկ ի/աղովր Մեծն Պերլինի շրջանին մէչ, այնքան մօտ որ դաշ­

« Արահ-անի »5» սգաւոր բաժին մր ունէր, տս՛ յին շարժուն թնդանօթներ բ կրնան զարնել

Հ ո զ վ ր ս փ ք , ուր կ՝արձանագրուէին քիչ - չաւտ, ազաաուաՆ ի՛նք միակն էր որ իբրեւ տեսակ մր Ղ-երմանիոյ աւերակ մայրաքաղաքը, առածին ան­

յայտնի գէմ՝քեբու մահերը։ խորհ, ր գան ի շ ժամանակակից երիտասարդ գրակա­ դս մ րէէաէսվ երկու Համաշխարհային պատերազմ*

Վահան Թէքէեանի մահ ո լան առթիւ, երբ ն)ւ– նութեան քովն ի ՚Լ^Բ տակաւին կր պտըտցնէ ր նա– ներու ընթացքին : <ձՆի*– Եորք Հէրըլա^ի մէկ լու­

բէս կր թղթատենք այգ երկու ժողովածուները, խանցեալ սերունդին շուքն ու Հրապոյրները՛. Ո՛՜ րին Համաձայն, թերեւս Աթալին ինք անձամբ կր

սարսուռ մր կր համակէ մ ե զ ։ Կր համրենք , 5 0 ներկայ պատերազմէն առա$ , ^՚րբ քանի մր տարին վարէ յա րձակո զական ը։ Ղ՚ժուար է Հաստատել այս

անուն՝ առաչին , 27 ալ Բ . դիրքին մէչ : Ամէն գա. անգամ մր կո լ գա ր Փտրիզ, իրմով տեսակ մր մեր կարհիքր * Բայց գազտնիք չէ որ Աթալին 1941 յու­

սակարգէ։ թատերբ յանկարծամահ : Մնացեալը կարօտր կր քաղէինք ս ե ր ո ւն դէն՝ որուն , ՚Ս՚Ր^Է^՛ նիսի գերման արշաւանքէն ի վեր , մանրակրկիտ

հիւանդութենէ մեռած՜ կամ արկած՜ի զոհ դաց ած՜ : օղակն ու մնացորդր կր Հանդիսանար Թէքէեան : ուշագրութեամբ կր Հետեւի զինուորական գորհ՜ո*

Մեծ– մասով տաբէց։ «Լի ամօք»։ Նաեւ երիտա­ Այո օր տխրութեամբ եւ քիէ մէն ալ գոՀունակու– ղոք-թեանց , եւ անձամբ կր Հսկէ եւ ՀրաՀանգներ

սարդներ ել մի9ին տար իքէ։ թեամբ կր վեր յիշեմ Տ ա բ դ գ ա լ ^ ա յն երեկոներ ր կուտայՀ Հաւանական է որ այս յա րձակո զական ին

Անշուշտ պակասաւոր է ցանկը։ Տուեալ պայ­ ուր երբ քՒէ քէ եանն էր ներկա յ՝ վարգունին , Հոա Լ մ էջ ալ Ա թալին , իբրեւ գերագո յն Հ րամ ան ատ ար ,.

մաններուն մէչ՝, կարելի չէր տեղն ու տեղօք Ատու­ Զուր գար եանր , Ա . Ա աս ունին , Տիկ* Լա սր , • Ա ե– իր ափին մէջ կր պաՀԷ բոլոր գո րհսղութեան ց ղե–

՛է ել իւրաքանչիւր պարագայ : Տեաոյ , յարաբերու­ ւունին եւ ուր ի շներ առիթներ կր ս տ ե ղծ՜ է ինք մեր՛ կր , վճ ռա կան Հ ա ր ո ւահ՜ ր տալու Համ ար Հի թ էէ" ի
(հայերյէֆ)
թիւները խզուած–, տեղական մամուլը Հ իա ցումր արտա յա յտելու իր քե րթ ո զական մ եհ՝ որ | կը պա րհ՝ են ա ր իր ռազմ ագիտութեամբ ։

դաղրած–, արտասահմանի թերթերն ալ խստօրէն արժանիքներուն Հանդէպ :

արգիլուած՜ ըլլալով, կարելի չէր ամէն բան լսել : քՍառնուահ-քով վերՀին հ՜այր մենասէր, սլո– » Ղ՚երմաններթ Հաստատելով ռուսական յառաջ–

Ի՞նչ կը տեսնենք , միայն այդ երկու ցանկեր ր հէ՜Ա՛ , ինքն իր Ա^ԷՀ ամփովաւահ մարգ մր, անշուշտ իսաղացութիւնր , կ* աւելցնեն թէ Հարիւր տար ի է

աչքի աւՎեւ. ունենալով : ցո յց տ ր ո լ ահ՜ ս րտակցութիւն ր կր սփոփէ ր զինքր , ի վե ր ա ռա ջին անդամ ԸէէաԼոլԼ թնդանօթներու՝

Կատարեալ տերեւաթափ։ Ամբող^ սերունդ մր ու փ ո խ ա գա ր ձ ինքն ալ մ աերմ իկ զգա ց ո ւմն եր ո վ ձայնր կր լսուի մ ա յրա քաղաքին մ էջ : քիուսերը
մը կապուահ՜ կր նկատէր Հոս Հասակ
անհետացած– : Ուրիշ խօսքով՝ լայն անջրպետ առնող սերուն­ արդէն մտահ են Պերլինի արտաքին ամրոցներուն
դին Հետ :
բացուած երէկուան եւ այսօբուան միչ^եւ։ առջեւ , ուր կռիւները Հ ետզՀետէ կո սաստկանան ։

Երկու ցանկերէն զատելով միայն անոնք որ՜ Ղ՝րաւուաօՀ քաղաքներէն Զէլով ո ւղոա կի ճամ բա յ

Ներկայ կարճ գրո ւթեամբս երբ մ եհ՜ բանա ս– մր կր բանայ դէոլի Պերլին, Հրասայլերու Համարէ

վարուցան կատարած՜ են մտքով ու ԳՐձոՎ կամ տեղհին կորուստ ր պիտի սգամ , չեմ կրնար անտես Ո3 ո ւո ական ուր ի շ բանակ մր կը քալէ Տ րէ զտէն ի

հանրային ղո րծ՜ո ւն է ո ւթեամ բ , մեր առֆեւ կը առնել ուրեմն այն մտերմիկ կապր , որ կար ու վրայ, ուր Հաւանաբար պիտի միանա յ ամերիկեան

պարզուի կսկծ՜ալի պատկեր մ ո : մնաց մինչեւ վերՀր իր անձին եւ մեր սերունդին Հ)՛ • բանակին Հետ : կերման զինուորական մասնա*

Ցիրուցան կը շարենք անունները ել գոլք միՀեւ։ էքլ ասիկա քիչ մր ամէն տեղ, սկսեալ Տ ո ւ - գէտ ր , ձա յնասփիւռ ճառով մ ր յա յտարարեց թէ

գատեցէք . նաստանի որբանոցներէն մինչեւ Աուրիոյ, Պոլսոյ հՊ ե ր լին ի ճակատ ամ արտը իր վճռական փուլին

1940ին մ ե ռ ա ծ Աեպուհ (Ամերիկա), Մար– եւ ուրիշ երկիրներու գրոց բրոց երիտասարդու­ Հասահ՜ ^՜» , եւ թէ Ո՚ո՚֊ոերր յ ա ջ ո զ ահ են կարեւոր

տին Շաի/իրեան (Տարագիր , իրան), Արամ ինճի– թեան միքեւ ։ Ա՝ենք քհէքէեանի մօտ չես գիտեր ճեղքեր բանալ թէ Օտէրի եւ թէ ՛Լյա յս է ի ճակատ­

ճետն, Ա. ի ս ա Հակ եան (Փարիզ) * Հա յրական ինչ մր կո գտնէինք , մ ասնաւո րա բա ր ներուն վրա յ : Ռուսական Հ րասայլերը սրրնթաց

1941 Տիգրան կամսարական (Հիշի), Ար– իր զա յրո յթի պաՀերուն որոնք առաՀ կուգա յին կր թաւալին դէաի Պերլին , զանազան ուղղու–

սէն Միքայէլեան (Հարաւ * Ամերիկա) , Վազգէն մեր անտարբեր կեցուահքին պատճառով Հանրա­ Ր՚4.՚.՚մր ք Գլխաւոր ճակատամարտ ռ կր մղուի Հան*

Հյուշանեան (Փարիզ), Աղա ս ի քԻուր-Աարգի սեան Հ ** յին ինչ ինչ երեւոյթներու առՀեւ։ Կր թթուէր , կէ լսպէրկի անտառին լիճերուն ձոլՐւՀւՀ » մա յրա–

Փարիզ) , Պօղոս կսմէրեան ԼԱաՐսէյէ) ։ Հզ ա յնոտ շա րժուձեւեր կր կատարէ ր , կր յանգի* քաղաքին արեւելեան սահ մ տնագլուխ ին ՛ի Րսյ յ1

1942 Փրոֆ– Ագոնս (Պրիւսէլ), Վաբդան մանէր ու մենք առանւյ րնգիմախօսելու գլխա՚Հակ 1Ս ո րհ րդա յ ին Հր ասա յ/ եր ր արգէն մ տ ահ են անտա–

Աէշաոլաճեան ( Պուքրէշ) , Աիմոն Գավւա մ աճեան մ տիկ կ^րնէինք զինքր , շատ շա տ կմ կմ ալով թէ՝ ռր։ կարմիր բանակր յառաջ կր խազա յ երեք թե*

(Փարիզ) , (հուրէն ք*եբբեբեան (ֆրան սա) , կա– Հգուք տարէցներդ երջանիկ սերունդ մր եղաք քա­ ւե րով % Ո*ո ւսա կան թնդանօթներուն կրակ ր ոչ մի–

րասլեա ք՝ասմաՓեան (Փարիզ) , Լեւոն $0արեան նի ո րճ * . : Զէր ձգեր որ շարունակէ ինք , կր գու­ ա յն Պերլին Հասահ՝ է, այլեւ Տրէզտէն։ Ա իւս կող­

(Փարիզ) , Տիգրան ք*էգղաաեան (Փարիզ) , ք*ժ * շակէր մեր սրտին ցաւր, եւ վայրկենապէս իր մէ, ՈՏուսերո Հագի*– 9 0 քիԼոս°եթր Հեռու են Ամե*

ՎաՀ րամ քհորգռմեան (Փարիզ) , (Հուսիկ արք* Զ°Հ՜ զա յրո յ թ ր փո խելով կարեկցութեան , պատրաստի րիկացիներէն :

րասչեան ( Աո ա^նո րզ Ո՛ ում ան իո յ) : սրտմտութեամբ մր • ակնառու պատրաստաբան

1943 Լեւոն Բաշալեան (Հիշի) , Եղիշէ մըն էր միեւնոյն ատեն մեր ուշագրութիւնր այլ ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ ՃԱԿԱՏ, ԳԷՊԻ ՀԱՄՊՈՒՐԿ

արք. կարօեան (Պէյրութ) , Արմէն Ամուր (խաչիկ տեգ կ*առաջնորդէր , անշուշտ ներքնապէս ա առա*՝ Գերմ ան ի ո յ ամ ենամ եհ՜ նաւաՀ անգիս տը , Համ -

Գավալճեան, Փարիզ) , Գառնիկ Բարունակեան ոք ելով : Արդէն իր վերջին տարիներու գրականու­ պուբկ , այժմ կր գտնուի անգլիական բանակի կրա­

(Փարիզ) , Վահրամ Թաթուլ (Փարիզ) : թիւնն ալ , մասնաւորապէս Ս է ր Հատոր ր ներքին կին տակ ։ Ո՚֊րիշ անգլիական զօրաբաժիններ յա*

1944 Մանուկ Աբեղեան (Երեւան) , Հ . Վար­ Հեկեկանք մ րն է , ի խորոց սրտի Հեկեկանք մր ռաջ կր խաղան տարբեր սւզոութեամբ , պաշարե–

գան Հացունի (Վենետիկ) , Մերուժան Պարսամ– զաղթաշխարՀի նորաստեղհ՜ գոյավիճակին առֆեւ ; լու Հ ամ ար թէ Համ ոլՈէ֊րկը եւ թէ երկրորդ մ եհ՜

եան (Փարիզ) , Մանուկ Ասլանեան (Պէյրութ) , Իր Հին գո^էհ-երուն մէչ չկան ՈրրԹ " ՚ ֊ Հ ա յ ա ս տ ա ն դ նաւաՀանգիստը , Պրէմէն : Այո ^^Ր^է՝^ քաղաքին

Վահան Մինախորեան (Պելկրատ) , Արսէն Պալեան այնպէսճ ինչպէս որ տխրութեամբ 1լ երգուի ՀԱէր– ոստ ի կան ական ուժերն ալ կր կռուին ճակատին

(Աթէնք) , Վահրամ Ավաճեան (Փարիզ), Ատեփան ր$>ին մէ^ւ իր Հին դորհ՜երուն մէ^ Հայասաանր վե՛* վրայ։ Գաշնակից օդանաւերր. գարկին գերմանա­

կուրտիկեան (Պոլիս), Տ ո քթ • 6– Տէր Ատեփան– բացական զգա յութիւն մ րն է , տեսակ մ ր տեսլա­ կան 5 0 0 կառքեր որոնք դէպի էլպա կը նաՀան*

եան (Թէհրան) , Պատ* Պէննէեան (խմբագիր Կոչ-ք պաշտութիւն , իսկ փհրԼ\ի*ե Հատորին մէ^ նիւթա– ջէին ։ Ա՝իեւնոյն ատեն խորտակուեցան 5 0 շոգե­

ն ա կ / , Ամերիկա) , Տիգրան Բուդաղեան (Փարիզ) , կ անաց ահ տառապանք % քհէքէեան սէրով փակեց շարժ մեքենաներ եւ 2 4 0 վակոններ ։ Գաշնակից օ–

Աշոտ ՝Բէչեան եւ Պետրոս Ատ րուն ի (Պոլիս) եւն • : իր կեանքր , սէր եւ Համակերպութիւն գ է ա ի ա յն գ անաւեր գորհակցելով ռուսական օդանաւերուն ,

Ել ահաւասիկ ամենավերջինը, Վահան Թէ" բոլոր երեւոյթներր որոնք եկան իբ արուեստագէ* յաճախ կր Հանդիպին անոնց : Ամերիկեան Հետե*՛

քէեան , բանաստեղծ–, հ ր ա պա ր ա կա գի ր ել հան­ տի սիրտր բզկտել : Վերջին անդ ամ ուղղելով իր ւակազօ րքե ր Հարց լեռն ե բու. ամ բո ւթե անց մ էջ

խշսքր Հայաստանին րսաւ • մտնելով, գտան ահագին քանակութեամբ քաղա­

րային գործ՜իչ։ « Մ ի ք դու մի լոսեր ղիս , եւ յաւիտեան բրէ քային եւ զինուորական ատենագր ութ իւններ որոնց

Անշուշտ մարդիկ մահկանացու են ել ուշ-կա– այնպէս ինչպէս գիտես • . »^ : րնթերցումր տարիներ պիտի տեւէ ։Այս առթիւ գե­

նուխ պիտի փակեն իրենց աչքերը : X րի բռնեցին Հունգարական սպառազէն զօրամաս մը

Բայց, ո՛՛րքան ծանր կը կչռէ այգ անխուսա­ $՝էքէեանի աեղր ճշդել մեր գրականութեան որ անձնատուր եղաւ առանց կռո լե լո ւ ;

փելի վախճանը՝ այս եղերական , ճակատագրական մէ^, քիչ մր դժուար է* կարելի է զայն աեղաւորել Լ ա յ ւ ի ց ի կ ր գրեթէ մաքրուահ՝ է , Համաձայն

օրերուն , երբ ոչ միայն հայկական մչակոյթը, այլ այն քերթողներու շարքին՝ որոնք առաւելապէս ի– ամ եր իկեան զեկո յց ին , իսկ ամ էն գիմ ա դրութիւն

եւ հանրային կեանքը լճանալ սկսած՜ են։ Երբ այն­ րենց ներքին յո յզերն ու ապրումներր երգեց ին : դադրած֊ է ՚ ս ի ւ ր ը ն պ է բ կ ի մէչ ուր 4 0 0 0 էս-էսներ

քան պէտք ունինք «պաշարաբարձ» , փորՀ 1 Ղ՚պրոցր կր սկսի Բուրեանով , Հասնելու Համ ար Հի թլէ րէն Հ րամ ան ստացեր է ին մ ին չեւ մ աՀ կրռ–

ձեռնհաս ուժերու : հ մինչեւ Ա * Զարիֆեան , որուն մաս կո կազմեն Աե– ուելու։ Գաշնակիցներր այս շրջանին մէջ Գ&՚րի

Մեր վիչաը կը ծ՜ան բանայ մանաւանգ անոր հաբենց , Պէշկէօթիւրեան, Հր* Արշակեան, Թէ" բռնեցին 8 1 0 0 Հոգի, որոնց երեքր զորավարներ են։

համար որ, այս պիտանի տարրերը, ցիրուցան , քէեան։ (\ւնի գրահ՜ չորս Հատոր գիրք, Հոգերդ Ամերիկեան զօրամասեր կտրեցին Ֆրանքֆորթ -

սպառեցան հայրենիքէն գուբս, օտարութեան մէշ*։ Հ ր ա շ ա լ ի Յ ա ր ո լ - թ - ի լ ն , կ է ս գ ի շ ե ր է ն մ ի ն չ ե ւ Ա ր շ ա ­ Աիւնիխ երկաթուղին , \թիւրրնպէրկի Հարաւ - ա–.

՛Ել յետոյ անոր համար որ, դժուար է նոյն ձելի լ ո յ ս եւ Ս է ր ։ Ւ ր այս բոլոր գորհ՜երր եթէ ուզենք

սերունդ հասցնել այսուհետեւ , մասնալո րապէս Համադրումի մր բերել՝ Հոգ կր գտնենք* ջալոյսներ, տեղական մ եզկութ իւննե ր , հ՛առեր ու

Եւրոպայի ել Ամերիկայի պողոտաներուն վրայ։ 1 • Աէրոյ խորունկ գողեր, որոնք ապրում– ճամբաներ, բոլորն ալ վերցուահ՜ Ալէմ - Տաղիի

Հազիւ մէկ - երկու նմոյշներ մնացած՜ էին Աեր (ԼԼԼալէ էիաւլռ տենչանքներ են ւ Ատոր մէ^ կու կամ Ակիւաարի բարձունքներէն ։ Իր գրելու եղա­

իւրաքանչիւր ասպարէզէ , եւ անոնք ալ կը հալին , գայ Հոսիլ երազո ւահ աղջկան շուն չ ր , յիշատակն նակը , կամ աւելի ճիշդ /ւր ս ա ն ս ի պ ի լ ի թ - է ծ դիլրա*

կը հատնին հետ՜զհետէ , իրենց ետին ձգելով պա­ ու անուն ր ։ 2 * Ազգայնական շեշտ մր, Հ ա յ ր են ա* Հաղորդ չէր* երկար ընթերցումներու կո կարօ­

րապ մ ը որ բացատրութեան չի կարօտ իր : բաղձո ւթեան մ է^ տար բալո ւհուահ՜ , ղս պո ւահ՝ եւ տէ ր՝ ըմբռնուելու Համար , բայց բառերր տեղին

Անշուշտ ունինք միՀին սերունդ մը, որ կը ժուժկալ ։ Անիկա իր տողերուն տակ կր հ՜ահ՜կէ ի– էին եւ լաւ րնտրուահ՝ : Իր որ եւ է մէկ բանաստեղ­

գործ՜է այստեղ եւ ամէն տեղ, հակառակ բազմա­ տէալացահ՝ Հայրենասիրութիւն մր որ կուգա յ իր ծութեան մէջ կարելի չէ ստորակէտ մը իր տեղէն
խախտել, այնքան որ ճիշդ կր գրէր °ւ ինքնատիպ
զան դժուարութեանց : Ունինք նորահաս ուժեր ալ, ցեղին խորքէն։ 3– Ո*– ՚Լ^Ր^ա/յւէ" բնութիւնը, որ՛ արուեստով
մը։ *
մսւսնաւորապէս Մօտաւոր Արեւելքի երկիրներուն իր գրականութեան մէ^ դոբհողութիւն մր րԱալէ

՚՚՝էէ\ւ առանց հաշուելու Հայաստանը, ուր դրա.՛ աւելի շրջանակ մ*րն է , եւ կուգա յ մի ան ալ իր Հո­ Ո՚անաստեղհ քՒէքէեանին անուն ր անկորն չե լի

դէսւ-զիտուն ուժերու, արժէքաւոր միաքերոլ նոր գեկան վիճակներուն : Ւսկ իր երգահ– նիւթերն ալ պիտի մնայ մեր գրականութեան Ա°էջ՛ Իր քիշա*

փաղանգ մը կազմուած է: առաւելապէս սրէ լսական են, օրինակ հ ս ւ ն ր մ մը որ տակն ու ա՛րուեստագէտ Հոգին միշտ լարգող եւ

Ո՛ոյց , այգ իրականոլթիւնը կր բաւէ՞ մխիթա­ «Հոտի ալիք մրե Է՝», ՎժԱփհբ՚Էն ՀբղեՀհւհղ վեր* սիրող՝ ՀՐ. ԲԱԼՈՒԵԱՆ

րելու մեվ, այս կսկծալի տերեւաթափին առշԴւՀ

է՛
Fonds A.R.A.M