Page 126 - ARM_19-1945_02

տ 00*14

ՕԳՆՈՒԹհՏն 2ԱՅ ԳԵՐՒնեՐՈԻ անգամները, մասնաւորապէս Մարտիրոս աղբարը, ՁԱՅՆԵՐ ԳԱԻԱՌԷ՚ն
0
քիուբէն աղբարը, Գէորգը եւ ուրիշներ , որոնք գի­

շեր ցորեկ տքնելով, սովամ աՀ ութենէ փրթեցին 21.000 ՖՐԱՆՀ՝ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՄԷ ՄԸ

Փռ& ա՚ՕպԹա Գերման բանակէ նահանգին ա– րաղմաթէւ ե ր է տ ա ս ա բ դ կեանքեր ։ Տ֊ղէն *էրայ օ—-

աեն , բազմաՀաղար Հայ , Է^Գ՚^Է ^ * թաթար եւայլ կա ա ա ր ո ւե ց ա ւ Հանգանակութիւն մը, որուն մաս­
ազգէ գերիներէն
մաս մ բ , լեռներն ա սլա ս ա ան ահ՜ , նակցեցան գրեթէ բոլոր Հ ա յ ե ր ը ։ Առածին առթիւ ԿՐԸՆՈՊԼ (յապաղած). Ագգ՛ ճակատի նա­

մ աս մրն ալ անձն ա ա ուր ե գահ՜ է էն ա եղական էշ՝ 20 22 Հազար ֆրանք , ապա պարէնի Հ ալ աքում , խաձեռնութեամբ, խումբ մը սիրողներու կոզմէ

խանութեանս :/*ո լո րն ալ թշուառ վէճակէ մէշէէն, մ՛ինչեւ որ օգնութեան Հասան Մարսէ յլէ եւ Լիոնի ներկայացուեցաւ ձՈւշ լիսի, նուշ լինի՛»։

մերկ ու բոկոտն , անօթէ , Հէւանգ ու ւԼէրաւոր , ԱզԿ - ճակատները : Թէեւ սիրողներ էին գերակատարները, կային

խէստ Հսկողութեան տակ, եւ *Լայե՝չեցէն մեր գա­ Այն օրերուն երբ Հոս երբեմն 10 15 օր բնաւ նաեւ սկսնակներ, բայց ե լ այնպէս յաէող անցաւ

ղութ էն եղբայրական օմանդակոլթէւնը% Հաց չէր բաշխուեր ժողովուրդէն, Փ ոն տ^Օպնացի– խաղր։ Բոլոր երգեր ր, նօթագրուած եւ յարմար֊

Ջեռնարկն սկսաւ «Երկար Գբէգոր՚^է գեղեցէկ նեբը իրենց պաՀեստի քչիկ մը ցորենն ու ալիւրո ^ ցոլած էին Պ* Տէրկոմսեանի կոզմէ, որ ն ո լա դա­

օրէն ակով եւ արագօրէն րնգօր էն ա կո ւե ո ա ւ Փ ոն ձաւարն ու գետնախնձորը, իւզ>, շաքար , մէկ խօ ս– խում բով կ՚ընկերակցէր ամբոզէ խազի ընթացքին :

տ^Օպնայէ քանէ մը Հայերու կողմէ, որոնք նախ ք ո վ ինչ որ ունէին, ինչ որ գտնէին կթ ղրկէին Հայ Առաէին վարագոյրէն անմիէապէս վերէ

ա՛նձնական միԼոցներով օգնութեան Հասան, ապա գերիներուն։ կական պարեր ելեկտրականացուցին սրաՀ ո :

Հէմր գբէ*ե Ե՝ոբայր՝ա՚^Լա<Կ Օղ֊նռւթեաֆ մարմնէ *քը, Առանց զարմանքի կարելի չէր տեսնել, երբ Տասներկու օրիորդներ Հայկական տարազներով

անոր կապիլրվ գաղութի երկսեռ֊ բոլոր ՀայերԱ : պ ա ռ ա ւ մ ամիկներ , չքաւոր ա յբիներն անգամ ի- պարեցին, Նորից սոր մածուն րերեմ^7 Ել ու ելք ,

Կազմակերպութեան նախաձեռնողբ Հանդիսա­ րենց րամին 50 կբամ կարագը նպա րա վաճառէն Հ ո յ Նազանըմ, եւ Հ ո յ Հէլինէ5/ : Արդէն երրորդ

ցան «Հոգեւոր» կոչուածները , որոնց միացաւ էք - առնելով գերիներու Հ անգանակի չ մ ար մնին կը անգամ բեմ ելած այս խումբին պատրաստութիւ­

ս էն արձա կուր գ ո վ Հոս ե կահ երիտասարգ պատ - յանձնէ ի ն ։ Օգնութեան գործին առատաձեռն մ ա ս– նը ալ կը պարտինք Տէկէն Ա* Աէսլեանէ տքնական

ուլի Տ ա ր ո ւթ ի ւն Հ է լվա ճ եան ։ Պատուելին կրցաւ նակցեցան նաեւ ՄաՐսէյէէս » Փարիզէն եւ ուրիշ ա շյխ ա տ ան քէն : Մ էշնարարէն , Տէկէնը բացատրեց

կապ Հաստատել տեղական իշխանութեան Հետ, վայրերէ Հոս եկած գաղթականներ Հ թէ Ագգ ՚ ՛ճակատէ վա բ չո ւ թիւնը միշտ պատրաստ

բացատրեց կո վ կա ս աՀ ա յ գերիներու վէ&ակ,ր ւ ար­ Օպնայի Հիւանդանոցին մէ2 կովկասաՀայ զին­ է այս տեսակ Հանդէսներ սարքելու , շար ո ւն ակե -
իր ստացած *Լէրքէս
տօնութիւն ստացաւ գնումներ կատարելու եւ գե­ ուորի մբ թեւը կտրեցին, լու դպրոցները , եւ սորվեցնելու Հ այ կա կան դե -

րիներու կայաննեբ աղատ ե լ ու մոլտք ընելու : պատճառով : զարուեստ ը , նորաՀաս սե բունդին եւն * : &ճ Հրա­

էէն որ ան խոն 2 գործակիցները Հ անգի սա ցան Ա յ մ մ , ազգա յ էն կեանքը նո րէն գագար առած ւիրեց քաշալերել Հանգանակութիւնը, Հ* Ա* ճ ՚ ի

նաեւ գաղութիս կոզմէ ընտրուած վարչութեան է ։ — Տարագիր ծախքերը Հոգալու Համար; Այս առթիւ ճառ մբ

խօսեցաւ Պ* Գեղունի , անդամ Հ* Ա* ճ-է Լէոնէ

Շր2* վարչութեան , քաշալեբելով ներկաները ;
. Հասոյթը ֆրանք։
Հանդէսէն ընգՀ եղաւ 21000
մասնակցելէ ֆր *
Ի&չո\ յաղթուեցաւ Գեո1անիա ա Ն Ի Մ Ը տ–ո%ով Հանգանակութեան վեբ2, Հազար

ՊԵԼԺԻՈՑ ԹԱԳԱՒՈՐԸ ինգրած է նախկին նուէրեց Պ * Ա աՀակեան , գում արը ամ բո ղ^ա ցնե լո ւ

վարչապետ Վան Զէլանտէն նոր դահլիճ մ ր կազ - Համար , էբբեւ առա շէն կնքաՀ ա յ ր : Հազա ր ֆր . ալ

ՍխԱԼ ա Շ Ւ Ւ ն ե Ր Եհ ԱՃՌԵԼՒ ԿՈՐՈՒՍՏՆԵՐ մել , իր վերադարձէն աո\աէ : Վան Զ.էլանտ անդամ Պ * Մաբկոսեան վճարեց էբբեւ Ո . կնքաՀայբ X

Գա շն ակից սպարապետ ո ւթե ան կեգբոնէն կը է կաթոլիկ կուսակցութեան եւ րնդհանուր վստա­ (ԸնգՀ * գումարէն մէշն է ) : ՀթնորՀակա լութ է լ ն

Հաղոբգեն թէ մասնագէտնեբ զատ զատ Հարցա - հութիւն կր վայելէ Պերեիոյ բոլոր քաղաքական բոլորէն , էնչպէս եւ դ ե բ ա կա տ ա բնե բ ո ւն , պարող

քննած են գերման երեք Հեղէնակաւոր գէմքեր , չրէանակներուն մէէ, բայց^մինչեւ հիմա հեռու օրէոբգնեբուն եւ յանձնախումբէն;–֊– Տ ՝ Ա*

զօր– Եօտլ, ընգՀ « սպայակոյտէն խորՀրգականը, մնացած է ներքին պայքարներէ : թ՛ագաւորին այս

մ առէ շալ ՝ Բ ա յ թ Րէ -> սպարապետը եւ մառէ շալ ՝Հ՝Է– ձեռնարկր աւելի գրգռեց այն հոսանքներր որ հա­

սէէրէսկ » յ՚տալէո յ գերմ ան բանակնե բուն Հրամ ա– կառակ են իր վերադարձին , եւ կր վախցուի որ ԳԻՆԵՋՕՆ Ի ՊԱՏԻՒ ՎԵՐԱԴԱՐՁՈՂՆԵՐՈՒՆ

նատաբը , Հասկնալու Հ ամ ար Գերմ ան է ո յ պարտու­ ծանր դէպքեր պատահին : Ընդհ . գործադուլի րս– 39.000 ֆրանք հանգանակութիւն

թեան պատճառները : Երեքն ալ , առանց էրաբ տե­ պառնալիքր օրէ օր կ՚աճի : Բոլոր ձախ հոսանք - ՌՕԱՆ *—- Ագգ* ճակատէ կազմակերպած գէ -

սած բլ լալու , գրեթէ մէեւնո յն ձեւով րա ց ա ար ած ներր կր պահանէեն որ թագալորր հրաժ՜արի : Լու­ նեձօնէ առթէւ քիօանէ գագոլթը վայելեց էր գեբէ­

են աղէտը : Ա֊նոնց կարծէքով , պարտո ւթե աս եր - րի մբ համաձայն , երեսփ* էՒոզովին ել ծերակոյ­ նեբուն ու տաբագրեալնեբուն ներկայութէւնը :

կու գլխաւոր պատճառներն եղան գերման մեծ տին նախագահներդ Աալցպոլրկ թռած են, թագա­ Պ * Տ ՚ Ատեւէանեան , Հ * Ա * ճ ՛է նախագաՀը իր

յ ա ր ձա կո զա կան էն վրէպում ը Ավռանշէ մ էշ ( Ն որ՜ ւոր ր համոզելու համար։ խնամակալ իշխանր տե– բացման խօսքը վեր2ացուց ծանրանալս յ մեր եո ֊

մ անտի ) , որ օ գա ագո բծուեցաւ ամ եր իկեան բանա­ սակցութիւննճր ունեցաւ անգլիական եւ ամերիկ­ բայ բութ եան ու միաբանութեան անՀրամեշտու. -

կին կողմէ , եւ քիէմ ակէնի կամ ուրդին կորուստը եան դեսպաններուն հետ։ թեան վրայ; Պ՛ Հաճի ՊաՀանեան , օրուան նա -

Հռենոսի վրա յ : էւագաՀը, իր կարգին բաբի գալուստ մաղթեց բո­

Ամ են ա վերտէն Հաշէ ւնեբ ո ւ Համ աձա յն , գեր ՜ ՄՊԱՆԻԱ Ո Ր Ո Շ Ե Ց ՈՒՏԵԼԻ֊Բ ԶՂ.ՐԿԵԼ Ֆրան– լորին եւ ըսաւ . «Ո՝օանի գաղութը իր Համեբաշ -

ման գեբէնեբուն թէւն է 7.614794, որոնց 4.209– սա : ԱաՀմանագլոճխը վւակուեցաւ Տունիս 2,0ի եւութեամբ եւ միաբանութեամբ կատարեալ է* քէՀ

Հազարը բռնո ւած են անձ ն ա տ ր ո ւթ են էն առա^ ;Ս1ի– առտուն , եւ ա բ գի լո ւե ց ա ւ ամ Էն տեսակ ուտեստ ի բաղառո ւթե ամբ բոլորն ալ անդամ են Հ * Ա * \ճ ՛ ի

այն արեւմտեան ււակատին վրայ սպաննուած կամ եւ Հանդերձեղէնի առաքումը; Արտածման բոլոր եւ Հ. Կ. Իյ-ի միութեան ։ Երգերով եւ մեներգնե­

ծանրապէս վիրաւորուած են 1.400.000 հոգի : ա բ տօն ագի բներ բ 2՚)՚2Ո1 ե ց ան : 3>բան սաց ի ճամ - րով, արտասանութեամբ եւ ուղեբձն*եբով Համեմ–

Երեք գերմ ան ղօրավաբնեբ ը շաՀ եկան տեզե– բորգնեբո, մէշն րէէաէով դի ւան ագի տա կան պաշ - ուած, մէջ ընդ մէշ խօսք առին Պ՛ Պ* Գաւիթեան ,

կութ էւննե ր Հա զոր գա ծ են նաեւ Ան գլէ ո յ գէմ ծը– աօնեաներն ալ, մանրակրկիտ խուզարկութեան Պ * Մաբտիկեան եւ Պ* Մ* քՒորոսեան։ Ատեղծուած

ր ա գ ր ուած արշաւանքէ մ աս էն : Արշաւանքէ Հրա– կ1 ենթ ար կո լ ի ն : Մ իեւնո յն ատեն ս պան ի ա կան մա֊ գորովալի տրամ ագրութեան ներդաշնակեցի ՛Մ ե ս֊

մ ան բ արձակուած էր 1 940 &ո՚՜էէս –էս » 3) բան սա­ մուլո բուռն պայքար մը բացած է Հհբանսայի դէմ Հ րոպ Թ ո ր ո ս ե ա ն ի կո չբ : Ան *Լեր2ացնելով իր խօս­

յի գրաւում էն վե՝բ2չ* , բա յց չեղեալ Համ աբուեցաւ ՄԱՌԷՇԱԼ ՓԷԹԷՆԻ դէմ նոր եւ շատ ծանր քը , ըսաւ • «Չ ի բաւեր գոՀանալ մ իա յն կարեկցու­

Հո կտեմբեր (յէն , ո րովՀ ետ եւ Գերմ ան իա չէր ձա~ մ եղա դրանք մը երեւան Հ անուեցաւ :/*բդեսպանին թեան եւ քանի մր բարի գալուստի խօսքերով , մեր

շողած ոչնչացնել բրէ տան ական օգաաորմ էղր եւ աը Պ ր ի ն ոն ի պա յուսակնե բուն մ էշ գտեր են Հիթ~ բա բո յա կան Հ ամ ակբանքին պէտք է ԷՀննեզեեոբ անա »

օգը նպաստաւոր չէր ա յ ս ատեն ւ Պատերազմէն ա֊ լէ ր ի ուղղուած Հեռագիր մը, \^^քԼ Օգոստոս նաեւ նիւթականը

ռաշ Հէլ^լէր գՒսսյ^էէՅ ^՝Ր հ֊ԼՀ փ՜առէ ր , եւ վարձեց 21 Փոքրիկ Հանգանակութեան մը ձեռնա ր կո ւե լո վ ,

սէրաշաՀել Ան դլէ ան , սակայն ձախողելով, ստի ԱԼ - թուակիր , որով էլ ՝ ա էւսյ ^ ա ր կ Հ ր ի Հարկին օդտա - դո լացաւ անակնկալ արդիւնք մը , Հակառակ դա -

ոլեցալ՜ ընղուն ի լ ք1 տա լ ի ո յ զինակցութիւնը; ք*ա - դործե լ ֆրանսական ղօրքը , Գա շնա կիցներ ո ւ ար - զութ ին փ ո քր ո ւթ ե ան (20 25 ընտան իք^ ե լ 2 3

նակը Համաձայն չէր ա յ ս զինակցութեան : Իր ՜ շաւանքին գէմ : Հեռադիրը զարնուած է Տիէփի

անգլիական արշաւանքին ձախոզումէն փ^Րւմէ՛ Հ ի ւ ր ե ր , Տէր եւ Տիկին ՊաՀատուրեան , Լիոնէն ,

բել զինակից րն գ ո ւն ո ւե լէ վեր2ն ալ , չէին ուզեր (Թերթերը Հրատարակած են Հ ե ռ ա գրին պատճէնը * .եւ Պ * <յ՚ամկոչեան , Մ ա Ր ս է ^ է է ս » որոնք մասնակ -
ցեց ան առատաձեռն ։ Հանգանակուեցան
որ Ի՛տալիան մ ասնակց ի պատերազմ ի ն ,՝ բա յց երբ բա յց աո շ ի օր Հ ա ր ց ա քեն ո ւած ատեն , Փէ թէ՚ե ու– 39.000

Ֆրան սան անձնատուր եղաւ , չէ ի ն կրնար զսպել րացաւ , ԱԱելով թէ այդպիսի ձեռնարկ մր Հակա­ ֆրանք եւ 132 կաոբ լաւագոյն ապրանքներ^,֊–

Մուսոլինին որ կռնակէն չզարնէ $)բանսան : ռակ էր իր քաղաքականութեան ; Որոշուեցալ Հար­ գուլպայ, շապիկ ելն՛֊, ի նպաստ գերիներուն ու

Երբ ^արցոէ֊ցիս Է^Է Գերմանիա ինչո՛ւ արագ­ ցաքննել տը Պրինոնբ, ստուգելու Համար թէ Հե­ սւ ա բազ ր ե ա լնե րո ւն ;

օրէն չյարձակեցաւ Անգլիո յ վ ր ա յ , երեք զօրավար– ռագիր բ իսկապէս պսյրնոլա՜ծ է: ք$՝օանի Հ . Ա . ճ ՛ ի վարչութիւնը շնոբՀակա -

նեբը բացատրեցին թէ իրենց կարծիքով , երբ ՋԸՐ9ԻԼ ԾԱՆՐ ԱԶԴԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ ՄԸ ՈՒՂ.– լութիւն կբ յա յանէ բոլոր Հայրենակիցներուն , ի–

լրանար քէքբանսայի նուաճումը, Անգլիա պիտի ՛ԼԵՑ Ասգլիոյ <եոզովոլրգին , իբ երրորդ ձայնաս - րենց առատաձեռնութեան Համար ւ 1 Վաբչու -

չշարունակէր պատերազմբ; Գալով արշաւանքի ՚1՚ I" 11 ճաոր խօսելով ընտրական պայքարին առ - թիւն ւէ՚ասնասիւղի :

ծբագր ի ն , կը յուսա յին տասը ղօբ ա բամ ի ն ո ամ աք թ ի ւ ։ Վարչապետը միասին պիտի տանի ընկերվա­

Հանել տասթ օրէն , բայց իրենց մէշոցնեբը անբա­ րական ծանօթ վարիչը , եթլի , Երեք Մեծերոլ <ք–ո–

ւական եկան; Արշաւանքէ գլխաւոր կազմածները ղովին , այն համոզումով թէ համաձայն են իր ար­ ՀԱԶԱՐԱՒՈՐ ԳԵՐՄԱՆՆԵՐ խուճապահար

գլխաւորաբար կը բաղկանա յ է ն Հռենոսէ մակոյկ­ տաքին քա զա քա կան ո ւթ ե ան : Արդ , ընկերվարա - դէպի աարեւմ ուտք , ամերիկեան շր2աննե ր ը կը

ներէն, յետոյ չկրցան ապաՀովել օդանաւայէն կան կ ո լս ա կց ո ւթ ե ան նախագահ դ հրասլարակաւ փ ա խ չին ա յն քա ոաքն ե ր էն որ ֊ վեր2երս պա րպուե–

կատարեալ գեբակշռութէւնը : ք1րենց Համ ար անա­ յայտարարեց թէ իրենք բոլորովին տարբեր տե­ ցան եւ Ո-ուսեբուն յանձն ո ւե ց ան ( էմնից եւն • ) :

կնկալ մը եղաւ Գաշնակէցնեբու ցամաքաՀանումը սակէտներ ունին: Ա յս յա յաա րա ր ո ւթե ան վրա յ , Ամերիկացիները արգիլեցին գաղթը , բայց անօ -
մէկ օրուան
Հէւս • Ափրէվէէ մէ2* Ի ն չ կը վերաբերէ էրենց ԶրրչէԼ ազդարարեց Անդլէո յ ընտ բո զներ ո ւն որ զուտ, միայն մէշ 7000 Հ™գէ Հ֊ռա -

ռուսական արշաւանքէն (1941 Տունէս 22) , երեք ուշադիր ըլլան, որովՀետեւ «ազդէն կեանքբ վր ֊ ցան քաէելով եւ էրենց անՀրամեշտ գոյքե^բը Հէէ1 է՜

զօբավաբնե բ ը ըս հն թէ նա խապէ ս ա յգաէսէ ծբա– տա նգի մէէ է» : իր կարծի քով , ամ էն բան տակնու– կած ւ 1Լա յմարէ բնակչութէւնո ե ռա սլա տ կո ւած

գէր չունէ էն. բայց Հէթլէր կր կարծէր որ եթէ վբայ պէտէ Հ լ լ ա յ Հ&թէ ընկերվարական կառավա– է* ոչ ուտելէք մնացած է.» ոչ ալ բնակարան ւ

էրենք չյարձակէն , Ո՛՛՛ւ ււ իա ինք պիտի յարձակի , բոլթէւն մ բ կազմ ուէ : 1ՈՒԿԷԱ ՄԻԼԻՈՆ ԼԵՀԵՐ պիտի հաստատուին
արեւելեան Փողեանիոյ
նոր պաՀանշներ ներկայացնելով : ք1 վեր2ոյ որո - ՍԱՆ ՖՐԱՆՋԻՍԿՈՅԻ ԽՈՐՀՐԴԱԺՈՂՈՎԸ պի– մէէ, բռնելով Փրուսիոյ, Փոմերանիոյ ել փախած
են ռուսական
շում տրուեցալ եւ ծ բագի բնե ր բ մշակուեցան տէ վւակոլէ Տունէս 2()էն , եբեքշաբթէ ; (Բացուած Գերմաններուն տեգր որոնք :

1940/ վերչերո։ էր Ապրէ լ 25էն) : Գլխաւս ր Հարցերի լուծուած են ար շաւանքին հետեւանքով

եւ այմմ մասնագէտական խնդիրները կո քննուին է

՚Բիս՚տեդ կը յաբձակիԱ ՌՈՒՍԵԻՊՈՒԼԿԱՐ ԶԻՆՈՒՈՐՆԵՐ "համախըմ–

բուած ՐԼԼաԼով Թբակիոյ սահմանին վրայ, Հելլե­ ա ը շ տծտտօւտ
նական թերթերը : ՃԱՇԱՐԱՆ Ն Ս Ա Ս Ո Ւ Ն Ի
Հայհաւ վրայ մ տ աՀ ո զ ո ւթ ի ւ ն կը յայտնեն

Պոլսէն կը հեռագրեն Յունիս 21 թուականով–

Ա ուրիո յ Թէլքէօչէք չրէանին մէէ, քիւրտ - ա– ԳԻՆԵՋՕՆ ՍԱՐՍ ԷԼԻ ՄԷՋ–֊ Ի պատիւ Գեր - 31 1-Ա6 4՚ճ1«էտւոօ1ո6, Բյոտ (2) 761. Շսէ. 92-65

րտր Հրոոտիյումրեր յարձակեցան Հայերուն ւէրայ մանիայէն վերադարձած գերիներու, կազմակեր­ Հա յկական կերակուրներ , ընտէր օղէ եւ ա -

որոնք կր գործակցէ ի ն ֆրանսական իշիյանոլ - պուած Սարսէ լի Հ. Ա. ճ ֊ի կոզմէ, վաղր, կիրա­ զանգեր : Հարսնէքէ, նշանտուքէ , կնունքէ մաս -

թ՜եանց : Ա՝եոեալներ եւ ւԼիրաւորներ կան երկու կի, 24 Յունիս, կէսօրէ վերէ յ ֊ ա մ ը 230ին , Տ&1Խ նաւոր սրաՀ : կէբակէ օրերը գոց է :

կոզմէն ալ։ Նմանօրինակ գէսլքեր սլատաՀեցան շ1տ »օշ6տ/՛ մէէ, ք^սշ (Յշ Բյոտ , Տյ^611տտ : Պիտ՛ի խօսի

Ա՚էյտան էրաէզի մէէ։ Անգլիական հրասայլեր Պ– Գորգիկեան : Գեղարուեստ ական ճոխ բաժին։

հասած են ճարասլլուս : Մուտքը 25 ֆրանք : 1աթոա6Ո6 068–ձՕՕԲաւ, 17, ճատ Օ&ատտատ - 13°

Fonds A.R.A.M