Page 131 - ARM_19-1945_02

ւ& բ ա « օ * Չ յ ս օ ւ ա ա ո * ւ ա տ ա « ատ ա տ օ ո շ

քօռճ6 6Ո 1925

Ո.Ը.Ց. 876.288

ա^շէշսք-ԲաթոշէՅ^ : Տա. 1\41ՏՏՃՃԼ\Ի1 ա Ր Դ Ի Հ Ա Ի ՀԱԼԷՊԻ Ա կ Ջ
17, 11ս6 0<սո6տա6 - ԲձքԱՏ (13 )

ա : 008. 15-70 - 0. 0. Բ. Բ&ոտ 1678-63

Ցհղախոնմրեդ կը գաէձակիԱ

Ատմրձւ 26 մաո 1945 Երեքշաբթի 26 Յունիս

սաձՎաԱիԱ ւխայ

ԺԶ– ՏԱՐԻ - 166 ձւա€« Ո°–4437–՚սոբ շրջան թիւ 66 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱքԵԱ՜ն Գին՛ 3 Ֆր– Հալէպէն կը հ՚հռագրհն ամհբիկեաս «էսօ–
շփէյթրտ Փբէս» գործակալութեան, Յունիս 23
թ ուականով

ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ Ա. Ա Հ Ա Ր Ո Ն Ե Ա Ն Ի ՎԻՃԱԿԸ Հիւսիսային Աոլրիոյ կատաղի ցեղախումբեր
ՂՌ յարձակին ֆրանսական ել սոլրիական շրջուն

Մաբսէյլէն Յունիս 22 թ֊ոլակիբ նամակէ մ ր սլաՀականոցներու դէմ թուրքեւսոլրիական սաՀ­
կր ահղհկանանք թ-է Ա • Ահարոնեան նոր կաթ– -
ՆՈՐԷՆ 8ԻՐՈԻ8ԱՆ ԵԻ ՄՏԱՀՈԳ ուած մը ունեցեր է հրեք օր առաջ , այս անգամ մանին վրայ ել գոնէ մէկ պարագայի մէջ Ֆրան­
ձախ կողմին վրայ : Փրոֆ • Օժէ, որ հինէն ի վեր
կը դարմանէր եւ բժ • Տիկէրեան խորհրդակցելով սացիները քշեցին սահմանէն անդին դէպի Թուր­
բժ– Սիվրիհիսաբլեանի հետ, վիճակը թէեւ ծանր
գտած են, Ր ա յ ց ո չ յուսահատական։ Սիրտր կանո­ քիա : Դեռ ամէն օր դէպքեր կը պատահին Հալէպի
նաւոր է եւ կազմն ալ տոկուն, բայց հաւանական
Տակաւին յ ա ը ա բե ր ո ւթ ի ւ ն ն ե ր ը կանոնաւոր­ չէ որ այսուհետեւ կարենայ պտտիլ սենեակին՛ շրխ՛կան երր՛, ուր Ֆրանսացիներ ր ճամբաներոլԱ
մէջ։
ուած Հեն ԱրտասաՀմանի –Հետ • այնպէս որ, ստոյգ վրայ իրենց զօրանոցներուն մօտ յարձակում դրե՜

չուրե՛ր կը պակսին միւս դագո ւթներէն : ցին Աուրիացիներու կողմէ : իսլամ րնակչութեան

Բա յց ինչ որ ղ իմանանք օրուան թեր թերէն , մէշ\ Ֆրանսացիներու Հանդէպ ատելութիւնո եր -

սլաաաՀական ճամբորդներէ . կամ կցկտուր նա - թալով կ՛աճի, իբրեւ Հետեւանք այն իրողութեան

մ ակն եր է , բաւական են , գա գա փա ր մբ տալու Հ ա– որ Ֆրանսացիներր տակաւին չեն պարպած շրջա­

մ ար ընդՀ ան ո ւբ կա ց ո ւթ ե ան մ աս ին ։ կաները, թէեւ Հեռացած են Ա ուրիո յ միւս խո ո -

Այսսլէս , կացութիւնը բարենշան չերեւաբ ՎայոյԳ շրջաններէն :
կբ վախնան
ՍոՆոիա. - Լիբանանի մէջ > ուր լրբօրէն ՄԻՆԱՍ Վ-ԵՐԱԾհՆ (ԳսեԱՊԵԱՆ) Հալէպի քրիստոնեայ տաբրեբր, որոնց թիւր

նոր իւ ս ո վո ւթիւններէ ։ Ողբացեալ Փայլակ Աանասարի գերեզմանը կր հաշուեն 100.000, երկիւղի մատնուած են, ֆր–

Ֆրանսացիները Հեռացած են Աուրէո յ գլխա­ Հազիւ փակուած , աՀա սեւ լուր մը եւս, ընկեր րանսական եւ անգլիական իշխանութեանց միաժա­

ւոր կեդրոններէն , եւ , ինչպէս 1լերեւայ , թուրք - ՄիԱաս Վերածինի մահը, Ֆլ-էզնոյի մէջ (՛Բալի - մանակ հեռացումէն : Անոնք կ՚րսեն թ է Պէտէվինհ–

եւս ուր հական սաՀմ տնագլուխ ի փոքրաթիւ սլաՀա– ֆորնէա) : բր հաււսհաբաբ պիտի յարձակին քրիստոնեայ թա­

կախումբերն ալ ի վիճակի չեն երաշխավորելու ա– ՝Բանի մր ամիսէ ի վեր գիտէինք որ ընկերը ղին վրայ որ դիւբամատչհլի է անապատէն, պիտի

սլաՀ ովութիւնը յ ԸնդՀակառակն , էրենք ալ են - սրտի տկարութենէ կբ տառապէր եւ Հիւանդանոց ընկճեն ոստիկան - զօրքր եւ ջարդ մր պիտի կազ­

թտրկուած են Պէտէվինե բու եւ ուրիշ տարրերու մակերպեն :

յարձակման , եւ կարգ մբ գօրախումբեր Հարկա­ փոխագրուած էր • «Հայրենէք^է վերջին թիլերէն

դրուած են թրքական ^ոդեբը ապաստանիլ ։. Կը (Մայիսէ կդիմանայինք թէ վիճակը բարւոքած է, Ս ոլրիական իշխանութիլններլչ կբ պաաաս -

նշանակէ թէ բաբեկա ր գութ իւն ը չէ վե ր ա Հ ա ս - իսկ երէկ իր մա Հ ո ւան Գոյ*եբ կէՀ Հ ա ո ո Ր գ է ր մաս– խանեն թէ ա յդպիսի շ\սբդի մբ վտանգ չկայ եւ
նամ ե կ մր;
տատուած , Հակառակ բրիտանական մի^ամտու - թէ այգ վախերբ Ֆրանսացինեբբկբ տարածեն ,ի ֊

թեան , ինչպէս դ՛իտել կուտան ֆարիգի մէջ , Տ ա ս - Բնիկ Պաբտիզակցի , ծնած՝ 1882 - ՏՅին , ող­ րենց իշխանութիւնբ պաՀելու Համար ։ Անցեալ չո՛՝

կնալի գառնութեամբ; բաց եալ Մինաս ԱքարՀատ ( ()՝ա ս ա սլԼ ան ) , որ 1918^ բեքշաբթի օր ^աբապլուսի մէջ պա տաՀ ած դէպ­
զինադադարէն
Պալքաններէն եւ մասնաւորապէս ՌոՆմանիա– վեր ջ կոչուեցաւ Մ– Վերածին, քին Հետեւանքով մեռած են քանի մբ Ֆրանսացի–

յ է ն եւ Պ^ւլկարիայէն ուղղակի մեր աբժէքաւոբ մտաւո րականներէն էբ , կան ո ւ - ներ եւ վիրաւորոլած ուրիշ 30 Հ"գի որոնք թրքա­

լուր չուն ինք ամիս­ խէն նուիրուած Հանրային գոբծունէութեան , իբ - կան Հողբ փախած են կամուր^է մբ անցնելով։

ներէ ի վեր ։ Զանազան աղբիւբներէ 1Լ իմանանք րեւ ուսուցիչ եւ գործիչ : Հմուտ էբ մայրենի լե­

թէ կսկծալի դժ բա խտո ւթիւններ պատաՀա ծ են զուին , անգլերէնի , ֆրանսերէնի ել թուրքերէնի ;

երկու վաղութնեբուն մէջաէ\ է ս է ա է ս եւ Յոէ-նաս– *\յախոբգ պատերազմէն առաջ, երկար ատեն եղած յչնդունուած խնդիր մբ նկատ ո լած էՀ

աանի մէջ, իբրեւ Հետեւանք ներքին կռիւներու է Լոնտոն , մասնաւոբ պաշտօնով , յետոյ վեըա - Թրքական Հայաստանի սաՀմաններբ որոշուած են
: ԸնդՀ -
որ տեղի ^ունեցան անց եալ ձմեռ ։ Զ^հեբ ալ պա­ դարձած իր ծննդավայրը * տեղաՀանու Աեւռի դաշնագրով, Ուիլսբնի վերջնական վճ ի

կաս չեն : թեան ատեն , երբ \, ի կո մ ի գի ո յ շրջանն ալ տեղա– ռռվ , կ է րէնսքի ի կառավարութեան զինքնավար

Ա՚թնոլորտբ թունաւորելու տեսակէտէն չա - շրջանիդ յայտարարութեամբ եւ Լենինի նշանաւոր

բա շուք գեր կատարած են կաբգ մը Հրատաբակու– Հան. եղաւ , Մինաս $)աբՀ ատ ու րի շ յեղավախւ Հգեկրեայով : Մօտ 90 Հագար քիլմ • տարածու -
կաննեբու
թիւններ ՚, Աղե քս անդր ի ո յ Հելլենական օբկանբ , Հ ետ դատապարտուեցաւ 15 տաբի թիա– թիւն կը մնար Հայ ժողովուրդին եւ այդ Հոդա -

ճԱնատօլու՝%> , ամիսներ առաջ։ արտատպած էր պարտութ եան եւ Գոնեա յի բանտ բ փո խադբուե - մ ՛՛վէսին վրայ ոնակոզ ա յլ փոքբամ ասնո է.թիւննե -

<(ՀամաՀելլէն Միութեան Պայքարող 6՚բիտասաբգ– ցոււ : Զինադադարին վւրկուեցաւ իր ընկերներուն բուն : Հ

ներ^հւ մէկ թռուցիկը , որ Հձգա ղան ո ւթիւններէ կր Հետ , անգլիական դ ե էսպա սա տա ն միասչամ տոլ Երկրորդ.— կ արս ի , ԱբտաՀանԷ։, Ա ոէ֊րմալոլ֊է
ատեն մը Պոլսոյ ^ճակատա­
վերադրէր Մ ակեդոն իո յ եւ քՒրակիո յ Հա յերուն , թեամբ : ԱյնուՀետել շրջանեբու խնդէրն է, որ ներկայ Հայաստանէ

՜պո ւլկա բ ա ա կան գրաւմ ան շրջան ին ՚. ( Պիտի ար - մարտկին աշխատակցելէ , ՝Լ,իկոմիգիոյ շրջանին սաՀմանա յ է ն յատուկ խնդէ ր մ ը բԼԼաԼ"վ Հան -

՚տատպենք այս թռուցիկը) : մ էջ ո ւսո ւ մ ն ա ս ի ր ո ւթ ի ւններ կատաբե լէ Վերջ , ղերձ ռուս նախկէն պետութեան ընդՀանուր սաՀ–

Լուրջ մտաՀ ոգութեան արժանի տագնապ մը մասնակցեցաւ Հ* Տ * Գ * 9րգ Ր"Գ^ * Ժողովին ԼԵ ՜ մ անէ խսզէ բ մ ր կբ մնա յ մ էեւնո յն ժամ տնակ :
կ՚աշխատէր
եւս՝ Օւկըայնայէն , կովկասէն , ԼեՀաստանէն , րեւան) : 1 921 ին զնաց Ամերիկա , ուր քյ ո րՀ ր դ ա յ է ն Մ էութէւն ո գոբ°^ով մ է շտ ձ գ տ ա ծ է

Տունաստանէն եւ Պալքաններէն Գերմանիա քրշ - ՀձՀայրենիքկի մէջ^, իբրեւ խմբագիր , վարչական վերականգնել ռուսական կա յս բութ եան նախկէն

ուած աեղահան բազմոսթ-իՆնները , որոնց տնօրէն եւն • : Ատեն մբ Հետեւեցաւ ոտնաբուժու - սաՀմտնները ։ էյ՛– երբ այսօր ռուսեւթուբք նոր յա­
թեան բա յց
թէ՚֊ր Հան բա (բօ^ւշԱքօ) եւ վկա յա կան ալ ստացաւ * յդպիսի

40-45.000 կբ Հաշուէր ժբնեւի Միջազգային կար­ րա բեբութեանց բերում ով խօսք կ^ բէէա յ Կարսէ եւ

յին կեանքի տենդր թո յլ կուտա^ ր ա ԱբտաՀանԷ մասէն , այդ կբ նշանակէ մէայն ու

միր Իյաչը։ նու արՀեստներով զբաղելու։ Վ^եբջին տարիներս խբմ– մ է ա յն կա յսրռւթեան նախկէն սաՀմ աննեբոլ վե -
ճամբորդներ մաս–
ալ պատմեցին թէ բագիբն էր Տ)րէզնոյի ՀձԱսպարէղկին , զոր վարեց րագաբձբ , քՕորՀ * Մ էութեան պատկանող խնգէբ
20 25.000 անտէր տաբագիրներ կը գտնուին
մինչեւ ֊ ի ր Հիւանգութիւնբ Հ մբ, լրացում ր ներկայ Հայաստանէ սաՀմաննե ֊

նաւոըապէս Պավարիո յ եւ Վիէ֊բթէսէզէբկի շրջան­ Ողբացեալ ընկեր բ ունի շարք մբ ո ւսո ւ մ ն ա - բուն, որ ունէր \ 91 ^ էս ք 1 ^)2Տ)էն ,էր անկախութեան

ներս կովկասաՀայ , իբանաՀայ , $ունաՀայ ։ ս իբութիւններ Հա յ բո շաներոլ ել ՛Հայ Հոռոմներու շրջանէն ։ Ա ա կա յն նո յն ա յ դ ժամանակաշրջանին

Բռնի աշխատաւորներ , լեգէոնականներ , փախս - մասին՛, \թաեւ աբժէքաւոբ եւ շատոնց սպառած մէջազգայէն սեղանէն վրայ գրուած էբ Տաճկա -

տականներ եւե . ; Բոլորն ալ ճար մբ կր խնդրեն , գիրք մբ, «Հայերը Նիկոմիդիոյ մէջ» (1913) : Հայաստանէ ազատագրութեան Հ էմնական խբն -

քանի ոբ մեծ մ ասով Հա յրենազուրկներ են , զըբ - \$անօթ էբ նաեւ իբրեւ երգիծաբան : (Մեղու Հյնոր– գէրԲ) որու լուծման լծուած էէն Հայաստանէ

կուած ո եւ է պետութեան պա շտ պան ո ւթենէն ։ Հան րապետութ էւն բ եւ արտասաՀմանէ Հա յ ո ւթէ ւ–

Գրաւման շրջանի իւրաքանչիւր զինուորական իշ­ Հ Ա 1 լ ի ստորագրութեամբ) Հ

խանութիւն ղրլ վտարուի Համաձայն իր Հայեցո - Գեռ կբ խօս ինք իր մ աս ին : Մ եր խո ր ին ցա - նբ մէաՀամուռ ջանքերով :

գոԼէիԳեան ւ ւա կց ո ւթ ի ւ ն ն ե ր բ Ամ երիկա յի ընկերներուն եւ իր ԱյսօՐ 1 Ու֊էլոընէ գծած սաՀմ աններով Տաճ -

Գաղափար մր աալու Համար այս ցիրուցան ընտանեկան պարագաներուն ւ կաՀա յաստ անէ խսգէրր նորէն մ էջազգայէն սեղա­

բւագմոլթ-եանց կսկծալի կացութեան մասին , ստո­ նէն վրայ գրուած է : Զեն խօսէր այդ մասին ,

րեւ 1լ ա ր աա ։ո սլհն ք 19 յոԼնաՀայ երիտասարգնե - բա յց քՒուրյյէո յ անունը տրուած ժամ տնակ , Հա -

րու մէկ նսյմակրՏ \%Ա՝այիս թուակիր , ուղղուած ԿԱՐՍ ԵԻ ԱՐՏԱՀԱՆ լաստանի ասունն ալ լռելեայե կբ յէշեԱ * Հ ա յ ժո­

Փարիզի եկեղեցւոյ վարչութեան* ղովուրդն ՛ալ լուռ է եւ Հանդարտ : Բայց այգ չէ

- « Ստորագրեալներս մաս կր կաղմենք 1200 քիուսեւթուբէբ յարա բեր ութի ւններ բ ոոր փուլի նշանակեր թէ բոլոր ազգեբէն աւելի լաբուած՝ չի

գերի պատանդներու որոնք բոնի Գերմանիա տար­ մը մէջ մտնելէն վեր^, Հայաստանի սաՀմաննեբու Հետեւի ր իր դատ ին :

ուեցան 1944 Օգոստոս 9ին եւ որոնց մէջ կային խսգիրբ մ էջ\աԳԳա յէս ^ ՛ո մ ուլի քննութեան նիւթ Այսօր , տակա լ ի ն յայտնի չէ թէ ԽորՀ . Մի–

մօտ 250 հայորդիներ։ Շատ մը մահասարսուռ, դարձաւ։ \ , ո յ ն ույդ աբձագանդնեբո երեւցան Հայ ութ իւն բ ինչպէս պիտի կարգադրէ իր դոբծբԹուբ–

տառապանք ներէ վերջ , սուրերով եւ բիրերով մեզ մ ամ ուլին մ էջ : Բա յց , արտա յա յ տ ո ւթ ի ւ ն ն ե բ ո ւ քիոյ Հետ ։ \)րեւանր ամբողջոփին լուռ է ։ քաղա­

բանտային վակոննհրու մէջ տհզաւորեցին եւ փո­ մէջ բնդՀանուր շփոթ *^ Ր ^էա Հ 1 խնդի րնե բու. իրա­ քական բարդ խնգիրներբ թերեւս իրենց լուծումը

խագրեցին Գերմանիա, ցբուելով զանազան քա - կան բմ բռնում ի թերացում մը, որ օտարներուն կբ ստանան անթափանցելի գաղտնի սենեակներու

զաքնհբու մէջ , լծելով ծանր եւ տաժանակիր աշ­ Համար ներելի է , սակայն մեզի Համար Հայկա - մէջ։ ԱշխարՀի միւս մեծերն ալ լուռ են մեր արիւ­

խատանքներու , օրական 12 ժամ : Անօթի ծարաւ, կան Գատբ սաՀմանային սրբագրութեան Հետ նոտ դ ա տ ի մասին : Բայց լուռ չեն Հայ ժողովուր­

մերկ ու բոպիկ քաշքշեցինք ա յ դ կհանքր մօտ շփոթելս անթոյլատրելէ ; դի սիրտն ու միտքբ ։ Արթնութեամբ ել աբժանա–

տասր ամիս, մինչեւ 0՝աշնակից յաղթական բա - Առաջին աււթէւ կարս է ել Ար տ ա Հ ան է շլ^ան– պատուութեամ բ Հա յութիւնր կը Հետեւի քաղա -

նակներոլ յառաջխաղացութիւնը եւ փրկուեցան 19 ներբ ետ սլաՀանջելոլ լոլրբ տբուեցաւ։ քրուսեւ– քական կեանքին ել կբ սպասէ իր դատ ին արզտր

հայորդիներ : 25—30 օրերու տաժանելի սամբոբ - թոլրք սաՀմաննեբու խսգէբբ վէբաւոբ պատմու– լուծման :

դութ-ենէ մր վերջ , օր մր երբ յ ո գ ն ա ծ եւ ուժաս­ թէւն մը ունէ, որ կբ սկսէր Պբէսթ կէտովսքէ կար սի եւ Ար տա Հան ի վե բ ա դա ր ձ բ Ո* ուս աս -

պառ կր սպասէինք համբան, ամերիկհան ինքնա­ դաշնագրով եւ թուրքէս յ կը թոզոլբ կարս է, Ար– տանին՝ առաջին շօշափմ ան կէտ բ կը կազմ է (հու­
շարժի մր ազնիւ վւսրիչը խղճահարելով մեր կի­
սամեռ վիճակին, մեզ փոխադրեց Սթ-րազպուրկ, տաՀ ա՝ն է եւ Ա ուր մ ալուէ ( Ար ա բ ա տ ե ան գ սւ շս։ ի Ա– սա ս տ ան ի եւ Թուբքիո յ յա բա բե ր ո ւթեանց ։ Ան -
ոլբ կը գանուինք ֆրանսական Կարմիր Խաչին հո­
գածութեան տակ : Ուտելիքր խմելիքր գոհացու - րաքս գետէ աջ ափերը) շրջաններ բ , մօտ 25 Հա­ շուշտ ներկայ Հայաստանի րնգլայնումր մեծ գո–
ցիչ են, բայց մեր սիրտր հանգիստ չէ– • •» :
զար քառ՛ քէս^ * տարածութեամբ մը։ Հ ունակոլթեամ բ պիտի լեցնէ Հայ սիրտերբ, սա­

Արդ , Հաբցերբ երբ պայծառ լոյսէն տակ առ­ կայն ռուսական Համապետական սաՀմաննեբու

նեն՜ք եւ էրոդութէւննեբը լբէւ կերպով պատկեբա– սրրազբութիւնը Հայկական Գատի լուծում բ չ է ։

Զենք գիտեր ի՛նչ դարման խորՀաՆ է Փարիզի ցնենք. յսաակօրէն կշ տեսնենք ԵՐԿՈՒ ՏԱՐԲԵՐ Տ ստակ տեսնենք եւ &ի շդ դատենք իրադարձ ու -
ել միել֊ թիւններբ
եկեղեցւոյ վարչութիւնը։ (ծ՛երելս ուրիշ Հաստա– ԽՆԳԻՐՆԵՐ, միեւնոյն սաՀմանին վրայ ծ: տակաւին , մանաւանդ որ, ինչ որ պիտի բլլայ^
մինչեւ
տոլթիւններ ալ դրաղաՆ են կամ պիտ ի ղրաղին ։ նո յն ժողով ուրդի կեանքին Հ ետ կա ւղ ուա աղա - մշուշներու մէջ ծրարուած կո մնայ
, ոբ մի -
Ամէն պարագայի մէշ1* անՀրաժ՚եշտ է Հաւա - Առաջին • Հայկական նաՀանգներու այսօր X

քական ձեռնարկ մր , գործ՜նական առա^աբկներով : տաղբումբ թրքական տիրապետութենէն (Ազդակ)

ջազգային բազմաթիւ ժողովնեբով քննուած եւ.

Fonds A.R.A.M