նը զի տունքն երո ւ՝ գեղարուեստի պատմագէտներու,
լեգո լարա՛ն՛ն եր ո լ, նոր-կ
տակարանի
մեկնիչներու։
Առաջնութեան
պատիւը | կր վերաբերի ժօզէֆ
Ատրցիգովսկիի,
1891 ին իր մէկ
ռ
րկովը գիտուններու ուշադրութիւնր
Հրաւիրեց անոր վրտյ
և մատնան՛շեց անոր՝ գեղարուեստի պատմութեան Համար ունեցած մե
րեւորութիւնը։
Վիեննացի ուսուցչապետի այս գիտական ո ւսո լանաս իր ութիւ՛
նը ՀետզՀետէ բարեշրջում
մը կրեց» նախ ք այտ արարեց, թէ Հայերու գեղար
ուեստն ու քա ղա քա կր թութի՛ւն ր կախում ունին Բիւզանգիոն^ն. սակայն յե
տոյ աւելի խորամուխ րէէ
ա
է
ո
վ էր ուս ու
ասիրութեանը մէք վերաՀասու
եղաւ
և Հրատարակեց,
թէ Բիւզանգական գեղարուեստը շատ բան կր պարտի
տանին։ իրեն վերապաՀուած
էր Հայ գեղարուեստի Համադրական ու յօրին
ծական ( սիստեմաթիք ) ուսումնասիրութիւնը, որ Հրատարակեց «
Da S E
lïliadzi n - Evangelie r
y> խորագրով 1891 Վիեննա։ ճիշդ այս թ. 229 Աւե
րա՛նն էր, որ Հիմը դարձաւ իր ուսումնասիրութեան։
Ա*ակլէր այս կարեւոր
գործք։ն
I
դելով Հետաքրքրուողները,
Հետեւեալ
դիտողութիւններր
կ՚ընէ,
որոնք կ՛ ամփոփ են իսկապէս իր գիտական Հրատարակչական
ուսո
թեան
արդիւնքր։
Ատրցիգովսկի գրչագրի (լուսատիպի 228 և 229 թերթերը)
վերջընթե
թերթերու
վրայ գծուած մանրանկարներր աւելի Հին, այսինքն, Զ* գարու
առածին կիսու գործ կը Համարի, քան գր չութի ւնր, որ ժ* գարուն է։ իոկ
Ա՛ակլէր կ՚ըսէ.—
«Հատորի վերք (թերթ 228 և 229) գտնուած չ
ո
Ր
ս
մանրանկարներ
անվիճելիօրէՀն նախնագոյն JJիւրիական երանգանկարներ
(Enluminure )
են
գրչագրի մէք* ասոնք այսպէս ըսուած
ներբերուած
կտորներ են ձեռքով
և այնպիսի ժամանակ, որ ճշդելը դժուար
է
։ն
«Ասոնք Պ* Vտրցիգովսկի կր Համարի Q» գարու առածին կիսու գործ
Jju այսքան
Հինթուական մր պիտի չվերադրէի ասոնց։ է,ատ մօտէն քննեցի
մագաղաթի տեսակր,
անոր Հաստու թիւնը, գոյնը, թանաքի
երանգր, Հա
բարբառի կանոնները ե ամբողք ր կը թուի կատարելապէս
ժամանակակ
նոյն գրչագրի ընդօրինակութհանը։
Եթէ.այս սկզբնական
f l l l i c i a l e )
մանրա
նկարներն աէլնաբախ կերպով կը յի՛լեցնեն
։
ձ80 ի Աստուածաշունչի
նկար՛
ներր, ասով անոնք Հարկաւ ժամանակակից չեն դառնար, ե (/». գա
ծաղկարար մը կրնար նմանագործ ել Աիւրիական
է, գարու
օրինակ մ
Ըլլայ ուղղակի, ըլլայ միջնորդաբար, որոնք ներկայիս
մեզիանծանօթ են։Ֆ
էքմիածնի թիւ֊ 229 Աւետարանի մանրանկարները շատ կը
յիշեցնեն
Մլքէ թագուՀիի (Վենետիկ
՛Հազար) Աւետարանի զարաղնկարներր,
որու
գրչութեան թուաականն է 902 $ ք)ւստի կարելի է ենթ աղբել, որ
և է» դա
րերուն միք եւ կար Հայ գեղարուեստի դպրոց մր, որ ներշնչում կ՛ստանար
Սիւբրական օրինա1լներէն, և պէտք չէխորՀիլ, թէ
Զ»
գարու գործ են Աիւրի
ական տեսք ունեցող Հայ այն վաւերաթուղթերը
(
d o CU Ï l i e t S
)» որոնք կը պա–
տաՀին վերքին ժամանակներուն
գրչագրերում։»
