HARATCH, du 1er janvier au 29 juin 1952 - page 540

ե Փ Ր ե ԱԻ ԴԵՐԸ ԻՐ Ա նԻ
ԱԶԱՏԱԴՐՈԻքՅԵ11ն Ա էձ
(ՄԱՀՈԻԱՆ 40ԱՄԵԱԿԻՆ ԱՌԹԻԻ)
Տ ԵՍԱԿՑՈԻՕԻՒն ՍԸ
ԿԻԼԻԿ ե Ան Ս ահե Ս ՏԻՆ Վ.ՐԱՑ
ԽՄԲ— Անցհալ Մայիս 13ին լրացաւ Եփրեմի
լքաճսւան 40աւքեակր; Այս աււթիւ Բ՚էերանի մեր
սլտւշաօ1ւա1լիցը, «Ալիք՝» , ճրաաարակած է իր
սյարսիկ աշխաաակցիքւ՝ երիաասարդ Աէրսյ(ւ Ա–
Ֆաթհիի հեաեւեալ ցլաւթիւքւր ռր առաջինը չէ ի
փառս Դաշ;նէակցական հերսսին —
• • • Երբ Իրանի ա գա ա ա տ ե՛ն չ աար րե ր բ յաքո -
էլեցին Մ "գաֆա ր էգգին ՇաՀից ոաաՆալ սաՀմա -
նա գր ա կան իրաւա կարւլի Հ րամ անագի ր ր , ՀիւսՌգ
արքան կնքեց իր մ ա Հ կանա ց ո ւն , ել իրեն յաքոբ–
գ"գ Մ ոՀամմ ագ Ալի ՇաՀ բ , Հակառակ իբ ^օրլԼ ,
րնգգիմացալ այգ կաբգերին ել թ՚հ գանօ թ ի կապե֊
լաէ ԽորՀրգարանբ, " էք՚էացրեց ա յգւէա բ չաձե ւն իր
սաղմի մէք, ի բաց առեալ Թաւրիղի :
Այգ օրերին մեր յօգո ւահ՜ ի Հեբոսբ , Եփրեմ
խանբ, գանոլում էր Ռաչաում, որաեղ նա Աոէզ
է Աոլլթանի ել այլոց աքակցութեամբ կազմեց
« Աաթթար » անունոէի, յեղափոխական կոմիաէն ւ
Հեաազա յին Հայ եւ սլա բսիկ յե գափա խա կաննե բր
մ իասնաբաբ նախ գրաւեցին Ռա չա բ , ասլա Մ ան՛
քիւն ւո.ւ ՚էազուինբ , ել ի փերքո յ Բա խ թիա րց ինեբ ի
օգնութեամ բ զ.րաւելոփ ԹէՀբանբ , փ ե րաՀաուոա -
աեցին ս ա Հ մ ան ա գր ա կան կա րգերբ :
Այս կռիւներ ի մէք Եփրեմբ զեկափա ր դէմքե–
բից էր • ԹէՀրանի գրաւումից յեաոյ եւս նա քա -
նիցս րնգՀա րումնեբ ունեցաւ մ իա պեա ա կաննե բ ի
Հեա Զան քանում եւ Աա ր պատ ական ում եւ միչա
է լ յագթոգ Հանգիոացալ ;
Ոայց Եփ՜րեմի զլոլխ գոբհ՜ոց ա քտ ր կատար -
ուեց 1911 թուականին , երբ նա իր Հեոատեսոլ -
թե ամբ , բանիմ ացո լթեամ բ ել քա քութեամբ մեհ՜
փտանգից փբկեց իրան ի սաՀման ա գրա կան նո րա՛
հ՜ին ոէմիմ բ , առտնց որեւէ օտա բ ազգեցութեան
ու ։լ ո բՆօնի ւիո իւե լոփ մեր երկրի ճակատազփւբր %
Մ ան բամաոնո ւթիէն ր Հետեւեէս ի^ւ է : ^– ԹԷՀրա~
նբ, յեզափո խակտննե բ ի կոգմից գրա լուե լուց յե -՝
աո՛յ, ՄոՀամմագ Ալի ՇաՀր զաՀրնկեց եգաւ եւ
տքէէո րուեց եբկրից զ ուրս , րա յց նա նո յն տար ՚
ուայ Տո՛՛լիս "՛մ սին զ ինո ւահ ց աբա կտն Ռուէէիա յի
գէնքերոփ , իբ եղբօր՝ Մ ալեք Ա անսուր Ա իրՂ"՛
Շօէո Ա ալթանէ ի բնկեբա կցութեամ բ , մ ուտք գո ր՛ ՝
^եց Ղ՚էէրգան, Մ աւլսէնդէս րան, ել առաքացալ մին­
չեւ Բարֆրոլչ : Միւո կոզւՐից է լ Ալի իսան Արչաղ՛–"
գոէիլէն (ՄոՀամմաղ Ալի ՇաՀի կողմնակիցներից) •
Թուբքւք էննեբի աքակցութեամ բ զբա լե լոփ ՇաՀ -
րոլղբ , անցել էբ Աեմնէսն Գաւէղսւն քազաքնեբից
եւ. մ օտեցե լ ԹէՀ րանին ՚. Արեւմտեան կողմիղ եւս
ՄոՀտմմաղ Ալի ՇաՀի միւս եզբայբբ Աբ"լ 3)աթՀ
խս/1.^ Աալար - Գոփ լէն, անցահ Լոռերի ու ՚Բրէոեբի
գլուխբ , զրա ւելոփ ՚Բեբմ անչտՀբ , մ տագր ութ իւն
ունէ ո աբչա ւելո է. ԹէՀ րանի փբա՝ լ ;
իրանի նհրամանուկ իրաւակա բգբ ճզնաժ-տ -
մ՚սյին սլաՀեր էբ աէզրում։ կ առաէի ա բութիւն բ մի
խումբ ուզարկել էր Մաղանգաբսն՝ Աոէղ է Ա ո լ՛
թանի գլխաւո րութեամ բ , էքի այլ խմբակ՝ Աաբ -
գար Զաֆտբ Բախթիաբիի Հրամ անի ներքո յ ու ՚
զարկել էր Աէսլտր Գոէիլէի գէմ, իսկ եբբորգ խմ–
Ւ՚"Կռ^ Զկյ՚ւամ Աալթանէի եւ Ամիբ ՄոքաՀեդի
գլխաւ՛ո րութեամ բ , ուզարկուտհ էր Աբ չագ-գոփ -
էէի գէմ : Վերքին խմբակր Հեռագրոփ տեզեկա -
Յրել էբ ԹէՀրան , անկաբոգ են գէմ ւ^ել Արչագ -
գոփլէի ում֊երին :
Եփրեմ խանբ, ոբ մնացել էբ մայբաքազա ՛՜­
քում կազմ ու պատրաստ լիիճակում , անմիքա ՚
պէո փութա լո լ Հաէք աբ ա լն ռ ւզգո ւթե ա մ բ , ո րտեղ
կբ փաանգոլէր պետական ուժերի կացութիւնբ ,
նկատի ունենալոփ ստեղհուահ– փափուկ էէիճակբ ,
191 Ա եպտեմբերին Աարար ԲՀագուր Բախթէււա֊–
ԲՒԻ ընկերակցոլթեամ Բ չտապուէք է Արչւսղ՚գոփ ֊
էէէ՛ գիմաց՝ կմամղագէ Ջ ՚ ՚ ՚ ֆ ա բ ի չրքակայքում ,
որտեղ Զէյղամ Աալթանէի եւ Ամիբ ՄոքաՀեղի ու­
մեբբ չաբունակում էին բնւղՀա րո լմ ր : Եփրեմբ
կա րգագբոէ ւք է Հ բետաղօբի ղեբմ տն սսլայ՝ մ ամո ր
Հտնսին՝ անմիքապէս ^ԱաքԱ իմ» էոեսակի թնդա -
նօթների միքոցոփ մօտակայ բէուրէ՚ց կրակ տեղալ
Արչագ - գոփլէի գիրքեբի փրա՛յ , որից յեէոոյ բախ–
թիէսբցի փոբձ ձիաւորներբ սկսեց ին իբենց աբ -
շաւանքբ; Թոլբքմէննեբր էիախոլստ տուէէն , իսկ
Արչագ - գոէէլէն դերի լնկնելոփ , գաէոուեց տեղի
փրայ ու գնգա կ աՀաբուեց , ոբպէսղի Թէհրան
չբերուի , որոփՀետեւ փախ կար , էէր ռուսական
գեսպտնատունն իր ունեցահ մեհ՜ աղգեց ո ւթեամ բ
աղաէո արձակել տար Արչագ - գուէլէէւն :
ԵւիբեւՐբ եւ Աարգար ԲՀադուբր յաղթական
կեբպոէէ մուտք ղոբհեցին ԹԷՀրան, որոնց ԹէՀ -
բանի ժողո՛փուրգբ ցուցադրեց պատչաճ բնգունե -
լութիւն .
Այս պաբէոէէւթեան լուրբ փչբեց Մ ոՀամմագ
Ալի՛ ^աՀէէ ոգնաչաբբւ Տու՚ւաՀատ՝ նա Հեռացաւ
Ր րա նիւ, :
Տե էլա էիո էէէ տ կ ւսն նե ր էւ այս մեհ յտզթսւնակբ ,
Հքէիբեմէէ ղլխաւո լ ք լթեամ բ , այնքսն նշանակալից
(ի. եւ վերջին մաա)
Աբուեստբ ոբ սկսաւ մեհ թափոփ եւ փայ -
լուն կեբպոփ զարգանալ ԺԲ • գարուն փերքերբ, կշ
շարունակուի նաեւ ԺԳ • գարուն։ Մանաւանգ երբ
Հեթոկմեէէէն բնտանիքբ Կիլիկիոյ թագաւորական
գաՀ բ բտ րձրացաւ ; Հեթում ե աններբ աւելէւ մ շա­
կո յթի պաչտպան\եբ բլլալոփ, այդ չրքաններուն
Հայ աբուեստբ նոբ թոի չք կբ ստանայ , եւ մեր
ձեռադիրնեբոէն թիւբ ՀետղՀետէ կբ բաղմանայ :
Երբ ԺԳ • ղաբոլ ձեռադիբներբ թղթատենք,
մ ան աւան ղ ա յն ձ եռա գէւ րներբ ո րոնք թաղաւո -
բական բն տ ան ի քնե բ ո լ Հ ամար գբուահ են , բոլո -
բոփին նէՈր արուեստ մբ երեւան կուգայ։ Մինչեւ
ա յսօր մնացահ ձեռագի րնե բուն մ էք կրնանք տես­
նել Լեւոն։ թաղաւոբի պտտկեբբ իր կնոք Հեէո :
Այս ձեռադիրբ կբ կաբհ՜ոլի թէ ղբոլահ է 1246–
էն 1248 Թուականներուն • ա յժմ ձեռաէլիբբ էք -
միահին կբ ղտնուի։ Եբուսաղէմէէ ՛քէք եւււ ունինք
չատ գեղեցիկ եւ փա յլուն ձեռաղիր մբ Լեւոն
թաղ ալո րի թաւլո է.Հ ի ին ձօն ուահ ՚,
Մեր ձեռազիրնեբէնւ ի յայտ կուգայ՝ ոբ ^այ
թաղաւո րներր մեհաէէլէս քաքալե բահ են Հայ աբ­
ուեստբ : ԺԳ • գաբու լ^ւտիր գրիչներէն եղտհ է
նաեւ ՏոփՀաննէս Արքաեզրէսյբ , որ բնդօբինակահ
է կարդ լքբ ձեռագիրներ։ Անւէնցմէ ոմանւց մէք կը
տեսնենք էւր պաէոկերը եպիսկոպոսի տաբաղոփ ,
քաՀանտնէեբ եւ փարգապեսնեբ ձեոն՛ա գրե լու ձե -
ւէէն էոակ \
ԺԳ • դարու ձեռաղիրնեբուն մէք կբ տեսնենք
մեբ թաղաւո բնե րու սլա լոկերն երբ , որոնք չատ ա–
ւելէ։ յսէոակ ք,–լ նուրբ քն քան ղրամանիչերու փբայ
ղ տնուող ն կա րնե ր բ :
Հեթում եան թաղաւոբ նեբբ , Հեթում Ա. ,
Լեւոն եւ Հեթում Բ՛ չատ քաքալե բահ են մեր ա բ–
ուեսէոաղէտնեբբ։ ԺԳ * ղարուն ունւեցահ ենւք նաեւ
կոստանդէէն։՛ քլաթ ողիկոսբ ո բ արուեստի էքեհ մ ե–
կենէա սնե բէն մ էն եղէսհ է \
ԺԲգարուձեռաղէւբնւեբուն մէք ր1։ գՀանէ րաււլէս զար–
գերբ շաա ճոխ եզահ՜ ենւ, բայց պատկե րնեբբ նբ -
ւազ ՛Ի՛՛կ ԺԳ • գաբէն սկսեալ Կիլէէէլեանւ ձեէէէոգէւր–
ներոէն մէք ղա րդե բու Հետ կը տեսնենք ն՛աեւ ճոէս
պատկերներ : , Աէ.ետարաններու , Ասւոուէսհտ էՈ ւն։ -
չերոլ մէք յաճաէս քլր Հէւ։նգիպէ։նք էլ եղա տես իլ տե­
՛սարաններու.։ Աւետարաններու սկիզբի էքերռլն
՝ փ րս։ լ , չորս Աւետարաններու Հսււքեմ ատաէլան
տա՚խտաքլներբ կբլլան , ո րոնց եզերքբ քլամ արնւեբ
քլբ նքլտտուին՝ բուսեէլէն ,թռչ ո լննե րո։ք եւ եբքլրս։–
չա փական՛ ղա րգե րոփ շբ քանա քլո լ ահ : ՛Բ ր իստոնեա յ
այլ ազգերու ձեռաղիրնեբուն մէք եւս կբ նշմար -
ուին ււ։ լս ձեւի զէսրղեբ։ Նկարներր, միշտ ոսկէէ
անասուններ կբ տեսնուին։ Գո յներբ փառ ես նեբ -
դաշնակ բԱալոփ ներկայիս կը պաՀեն իբենց Հա .
բազատութիւնբ։ Ներսի է քերուն մէք էլբ .լտնենւք.֊
ձօնբ, այս անղամ կապոյտ լւսէոակի փրայ ոսքլի
գիրերոէէ։ Անմիքապէս էէերք էլուզան իւրէսքտնչփլր
աւետարանիչի, պտտկեբբ, Տէբունաէլան եւ ՛Բբիս -
տոսի կեանքի կաբեւոբ տեսա րաննե բ լ։՝ ինչէ։լէս
Աւետում, Մկրաութիւն , Հքնունդ եւ ,սյլ ։լէպքեր,
աւելի ՚իոքր ձեւով Լուսանցքին։ կամ էոոզէսմէքին ;
Լուսանցքներուն վ ր " ՚ յ երբեէքն չատ ՚իոքրէկ
գիպուահներ կբ նչուին Աւետա րաննե բո լ ոկիղիբ
էլիսախո բ՛աննե բու եւ ղէսրղեբու էլբ Հանէլիէղինք -
իւրաքանչիւր բնթերցուահի էլամ ՀաէԱուահ-ի
սկէլբնաւո բութեան միչտ ղարդաղիր մբ կբ գբտ -
նուի :
ԺԱ՛ գարէն սկսեալ ւքեր ձեռաղիրնեբուն մէք՝
կբ դտնենէք թոչնազիբեր : Մինչղեռ կիլիկեան ձե­
ռաղ իբնւե բունւ մէք, ասոնց քո։է կբ էոեսնենէք նաեւ
այլ անէէէէսռւննեբու ձեւերով զէ։րեր : Երբեմն ձոլէլ
մբ, օձ մբ եւ էէւրէւչ էլազտնէի ՚լէուխ ՛էր, յաճաէս կր
նշէքաբոէին նւաեւ ան։ձնա։լ է։ րե ր : Եթէ ան.ունբ ւքի
քա՚ձի ղէէբերէ կբ բաւլքլան։տ յ , էլբ կբճաւոոլէէ ել
այդ պտրէԱէլ էսյին ղա րղե բու էսմբանկաբ մ ր երե -
լէսն կ՝ելլէ ;
ԺԳ Հ գա րոլն Հռոմ էլլա յ ամ կ նւէն կարեւոր կեգ -
բէէնւբ եղ։։։հ է էլրչոլթեան աբուեստինէ Հաէքաբ , եւ
սէէքէնէն Հանէճէէւբեղր Թորոս Ռոսթի՚՝.ն է, ԺԳ • դա^ •
բոէն մէւբ գրէ։ չնե րբ քլբ շա ր ո լն ւ։։ էլեն էւրենւց աէէւէ.Ա–,–
տանքը, բայց աբուեստբ չունի ՚սւյնւ թոիչքբ, եթէ
ղայն բաղդտէոենք նաէսո րգ չբքտննեբունւ Հե։ո •
ԺԳ ՚ գարուն։ աբգ իւնաւո բ էէւ չ էւլ՛ա էո էէէ), յ^ էքբ ցո լց
կուտայ Աարզիս Պիհակ, որմէ մեհ թիւով ձեոա–
էլիրնեբ մեղի Հասահ են : Ատբէլիս Պիհաէլի Համ -
բաւը տաբահոլահ է նաեւ Կիլիկիոյ սաՀէքտննե -
բէնէ գուբս։ Հսւյաստ՚անի արեւմւսետն նաՀանդնե -
րոլն մէք կը ղէոնէենք Աարղիս ՚կիհաէլի ձե ռւէէդէէբ -
ներէն մի քանին։
Կիլիէլոյ ղրաւումէն եւ կորհանումէն վերք ,
նի/իկեան ղբչին արուեոէոն ալ կբ էէեր քտնա յ :
Թէեւ սէէելի վերք, այս չրք։սն։ներոլն մէք ղբոսահ՛
ձէ /էւազիրներ էլս։ն , րէսյց էէէսոնւք այլեւս չունէին այն՜
բտբձր էսբոլեստբ՝ որ հաղէլահ էբ Կիլիկեան թէս -
էքւ։էւո րութեան չրքանէին։ Աէսկայն, ասով մէկտեղ
Կիլիկեան արուեստի աղղեցութիւնբ կբ շարոլ -
նակուի, եւ ժէ • ղարուն ե ;բ էէեբահն ։ունպ մբ կբ
տեէէնենք Հէսյ գբչոլթեան մէք, ղբիչնեբբ կբ նեբ–
շնչոլին կիլիքլեէսնէ էսբուեսէոէն ել էլ՝ բն դօ ոինա քլեն
Կիլքէէլեան ձեռադէ;րն։երբ ; Առ Հ՛աստ րաէ/ էլբ լիչ -
ուին։ ^մասնաւոր յի շա տակա րաննե րո ւ մէք, ձեոէէ.–
դբէւն թուակէէէնէն ու էէէսյրբ :
Կիլիկեանէ էսբուեսէոր՝ թէեւ դաղ րեցաւ ղո,ո,.–
թիլն ունենալէ Կե/իկիոյ մէք, սաէ,տ,ն շարունա­
կեց իր ազգեցութիւնբ ղորհել ^այ Մ՚՚նրանկաբ -
չութեան ղարէլացմ ան վբա յ :
յատաէլի ՛էբայ էլ՚՝րլլէ։։ն՛ ԺԲ • եւ ԺԳ • . ղարերոլն ԱՏԱՕԱ\,՚Բ
կապոյտ ղոյնբ շատ դո րհահա՚կան էր , եւ էլա րհ՜էք ^^^^^^^^^^^
թէ ռսէքե ր չ՚ակ։սն դորհի մր տսլաւո բութիւն ր կու
տ՛ան մեղի : կապո /տինէ Հեւո էէււսռնոլտհ կր տես -
նոլէ։ն նէսեւ , կարմիր ե։. էլանտչ կէտեր, խաւլողի
ոէլկոյւ^էեբ՝ որոնւց մէք թռչուններ եւ կամ ուրիչ
ԿԱՐՄԻ։՝ ԳԵՏԸ , տրամ երեք արարով։ Գրեց՝
Մանուկ քՕանսլէկեան։ 1952։ Տպ– ՛Վենետիկ, Ա՛
Վաղար :
էր , որ մտմսւնաէլէյ ւէաբչապետ Աամսամ Աալթա –.\
ն։էն Եվւրեմը նւշւէնէսէլեց իրանի բանաէլի բնդՀա -
ն։։լր Հ բա։ք ւ^^ւատար ,եւ միաժէսմանաէլ առա քար -
կեց պէսր։լեւել նւր/։ն մի աղաւք անգս։ էլ ո ւււ թուր
որ է/լ էս երաէւ։տս։դ իտութեան աբէսայա յաութիւն :
՛Բաս րով էէն , ոբ յայտն.ի է իր « ԱաՀմանադրոլ -
թեանէ էէբս էէէէքէէէ իմ էէ էն՜»բ ղրքո՚է ել ցայժմ ոչ ոք նրա
նմ։։։ն։ վաբէէլետօրէն չէէ վեբլուհել ւլէէւլքեբբ , այգ
առթիւ ւլրէ^ւէք է՛ « Եթէ Եվւբեմ խանր պարտոլէր՝
այգ կռուի մէք , Աբչագ-դուէլէն պիտի գրաւէր
ԹէՀ բանւ բ , ել իրանէ։ ճակատ աղիրբ մ էէ անզամ ա յն
էէէ յլ ձքււ՚սէ. ւ՛ բէէ ււէ ։։լիտի ստանա ր : Ա յ դ պատճառով
է լ մ ե հ արժէք պիտի աայ յեղավւո էս ակա նն։ երի
այ։լ յա ւլթան։աէլին » ;
Ի Վ^ւՎ՚՚յ Եփրեէքն Իրսնի ազատութեան ու
նոբ իրաւակա րդի թշնամիների գէմ յլլահ մի այլ
էլռլում ղոՀեց իր կեանքբ յան էէւն իբէսնւէ։ ժոգուէբ–
դէէ բարօրութեան , ք 9 1 2 թուա էլան ի Մ ՚" յէ՛" 1 9/՛ 5* ,
Համ ա՚էլանէի մ օտ , Ա ուր քիէ ղ էււղում 1
Որքան։ տարիներբ սաՀ ում անցնում են Եփ՛րեմ
խան ի մ աՀուան։ փ րայոփ, ՛այնքան աւելի պարզո -
բոշ են ղԱէոնում Իրանին մատուցահ ն։բա թան։էլ։։։–
ղէ՚ն հառա յո ւթէէլննե ր բ :
Որքան տեղին։ պիտի լինէբ , եթէ ԹէՀրանի
բն։ակէ։<նեբբ ոբսլէս ե բ ա խտազ էւտա կւ։։ն արտայայ–
տոէ թիւն մէկի նկատմամբ, որբ ւիրկեց նրանց
քէէէղէէէքր էլիսոէէէա յբէնի Թուբքւք էնն։ ե բէէ կողհ։։լու -
տէւց, ել ամէնէ։ց կարեւոբբ պաշտպանեց Իրանի
ն ՛՛ր իր աւա կաբգբ , մ է։ յուշարձան էլ անգնե զնւ էէ
մ ս։ յբաքաղաքէ։ Հ րԱէէէլա բակնե բ է։ց մէէլոււք ել քա -
գաքէ։ փալոցնէեբից էլամ Հ րս։ ։։լա բաէլնէ։ ր ի ց մէէլբ
կո չէէ նրա անո էն Ոէէ , որպէսղիէ է՛բենց ե բ ՚սխտաէլ ի -
տութիւնբ լաւաղ.ո լնս արտսւյայտահ լէւնեն ա/գ
մեհ մարղոլ Հանգէպ է Ա. ՖԱԹՀԻ
X Հէւռեւեալ ճալաււածն ալ՝ «Ալիք»՝\ւ իյմբւա–
զրականէն (18 Մայիս) —
. . . Եւ այսօր, երբ ան։լուգական Հերոսի մաՀ­
ոլան 40ամեակի առիթոփ տնդրադաոնոււք ենք այդ
փւ֊ոթորէլալի չբքանէն, մեբ մաքի առտք տոէյան՛ -
ցում է շարքբ Իրանեան ԱաՀմանագբական կռիւ -
նեբին մ ասնակցահ Հայ արի արանց : Շարքբ
Ռ
ոստ էէմների, Գումանէնեբի , Եփբեմների , ՛Բեռի -
նէերի , Աամսոնների , Պետրոսներէ։ , Ջարոլխչեան -
ների , Նիկոլնեբի , Ալոյեաննեբի^ Փայլակների ,
Զուլումաթների , Ալ՚տեմնւերի, Զ՚՚՚հրաբնեբի , Գբ–
բիշանեբի եւ յայտնէ։ ու անյայտ Հերուէների եւ
գ ե ռ եւս ողք ռազմիէլնե բի ու փաստակաւոր գոբ -
հիչների , որոնց անուններբ անքնքելփ տառերով
պիաի ւլրոշմուեն Աարգար Ասագի , Աաթթար խա­
նի, Բագբբ խանի եւ պարտիէլ այլ ղեկափարների
շա րքին , իրանեան ԱաՀմ անա դրական Շարժմ ան
տարեւլ րութեան մէք։ Մեր աչքի առաք սլատկե -
րսնում է փաղէս^ւղբ այն մա րտ իէլնե բ էէ , որոնէք բն–
կան ռաղմի գաչտոլմ՝ Եփրեմից տռս։ք, Եփրեմի
Հետ եւ Եփրեմից յետոյ, իրենց դինակից պարսիկ
ռտղմիէլների Հետ, յանուն Ա աՀմանագբական կար­
ղե բ ի պաշտ սլանա լ թեան ել Հայ ու ։։լարսիքլ ժո -
ղոփուբդների գարաւոբ բարեկամ ոլթեան ՚ :
Հալ լեղափոխականների այգ փ։սզանգբ պա -
տիւ է բերում բոփանգակ Հայ ժոզոփբգին , որ իբ
սլարտքբ Հատո յց մ ա րդկութեան յանուն տդա ՚
տութեան ու ժողոփրղափաբական կտրգեբի պաշտ­
պանութեան , Եվ՚րեմի ու իր անձնուրաց զինակից–
ների կորովի մասնակցւթեան շնոբՀիլ :
Հայ ժողովոլրդբ, մասնաւոբապէս Իբանա -
Հտ յութիւնբ , իր երա՚խւոաւո բ ղոբհչի յիչաաակը
պիտէէ պաՀի յաւէտ անմոռաց ;
Fonds A.R.A.M