Page 34 - ARM_19-1947_04
P. 34
թեանց, իրօք, իք են ց Հիմնական իմ ասա ի ի֊որքին
ԵքեւաԱի թԱարուժութեաԱ Աեղւս&աԱԱԽի ՎնկԱոդխւԱ մէչ պարզապէս նոյնն են, ինչ որ է՝ սութոլն-սիլն
բառը, քանի, որ այս բոլոր բառերի Հիմևական
եւ Ա ա Ա խ յ ի ճ շուէեէՈՆ էական իմաստներ ր կամ իմաստն է՝ քար, ամուր,
Ուսոււ1Աարասլւ կոշտ, նեցուկ, պաՀ , ուժեզ, ծանր, կարհր –,բիրա,
II ԱԻՒՆԻ-Բ ա$ՓխՀ Աֆ^յ՚աց աչիարՀ , »- պինղ, կապ, րեր՚է ու այր եւայլն, րւ՚լւ՚ըշ մէկզմէ
մի
րր այսօր մենք ամէնքս ըմբ/մն ում ենք իբրեւ. կու Համազօ֊ր , Հաւասարազօր այնպէս , ինչպէս որ
(ի. եւ վհրջիճ մաս) ցեզանուն ձ 1& ՀայքՀ ԱղձնիքՀ Դութարք, ՎԷՐՔ մեր բեբգ 1՜>"ոը չեչեներէն քար , ժայռ ,
\եւայլն , իրապէս իթ թորքում պարունակում >է , կամ քրտերէն բերթ , քար , կամ թէ լատին .
Արզն իի շեբմ ոլկր էբ $ Ր ա յ է ՚ ն պաշարներով ու րստ իս , պարզապէս վԼերինք՝ի կլեռներ՝» իմ ասա ր , ~\աԱ& (~\ա , կոշտ) բառը օսեբէն լեզւում ստացել է
2յրէ բոլմիչ յատկութիւնն եր ով, տարրեր աղբիւր– ուրեմն՝, լեռնաստան* ,լեռնականք ,այն՚պէս , ինչպէս €ԱՄ (քար) բառի իմաստը, կամ թէ մեր բերդի
ների Հանքա յին րա ղա գ լ։ ո ւթ ե ան փ ո ւի ո թ ո լթ ե ան այսօր կովկասեան լեռևաշխարՀր կոչւում է թուր Համազօրն է գերմ • հէՀ՜Հ (լեռն) բառը եւ այսպէս
աստիճանական ութ եամր ածխաթթւի կասի Հաբս– քերէն <ձԴաղստան՝ծ , որր նոյնպէս նշանակում է լե անՎերչՀ; կւ ո՛՛վ կարող է մի րոպէ չմտանել, որ
ա ո ւթեամբ մի ո ւթ են ակ ան՛ նշան ակութ իլն ո լն ե– րինք , Լեռնաստան) ; Այստեղ տեղին՛ է յիշելո ւ ււ ի գուցէ թէ մեր ղուր բառը իր նախ իմաստ ին մէթ
Յող ջերմուկ է եւ սովետական Հանքային* ջաղբե լեղուակաս երեւոյթ , որպիսին՝, երեւի թէ, ՛Լր՛է - հ ահկում է այգ նայն օսերէնի ձ\1Հ (քար) բառին ի ֊
րու մասնագէտնեբու կարծիքով ունի աւելի ՛՛մեծ ոլել է շատ Հայ , անգամ իրագեկ մաբգկանց յա - մաստը, երբ մարզիկ իրենց զ. որ ձ՜ի քները քարից
փայլ ն ապագայ քանի որ Սովետական Միու տուկ ուշագբոլթիլնից , այնէ ոբ Հստան» "Լերջա–֊ էին՝ շինէում , որոնցից մինն է լ այգ մեր գուբ (քար)
նր
թեան ոչ մի այլ Հանքային ջերմուկ չունի ւ որ ո ւթ ի ւն ր ունի ոչ միայն՝ երկիր , նիստ Լշատ) գոր՚ձ՜իքն էր... չեմ պնգում , սակայն– , արժ՜անի է
ն չ ո ւա ծ աո ւեալներր նշանակութիւներ , որր գիտենք ամէնքս , այլեւ ու յիչելոլ
Մեր երկրորգ Հանքային) ջերմուկր, Դ հ լի ֊ նի սլար ղ յ ոգն ա կի ի իմա՛ստ , հաւասարազօր մեր Ինչ որ մնաց սոլթոլն , ոլսթոլն՝ , սիլթիլն 6էՇ.
քիլոմեթր
ճա\են է, որվԼ գտնւում է Երեւանիս 108 ք֊ւին , ջորեստան ^ջոբիք) 1 բա լնես տան Լրան՛ա - բառերի թ կամ տ Հնչիւնի սղման, կամ անկման ու
Հեռաւորութեան վրայ, ծովի մակերեսից 1260 լիք) , այգեստան Լայգիք) , րմպելաստան\ Լրմպե– սիւն ձելը րնգոլնե լուէն, անթիւ, մէկր միւսից ա–
ծած
մեթբ բարձրութեամբ ։ Դի չիջան ի լեռնեբր լիք 1 թմփչք) , անդաստան Լանտէբ, արդեր՛) , Հա ւելի ակնբաիս , րօինակներով կարելի էր պոյց տա։
կուած են փարթամ անտառներով, կլիման՛ ան՝–– յաստան ( Հայք , ք՚աբձր Հայք եւն\. ) : Ն"յն՝. երե լեղուական այգ օրէնքի սովորական չի&ելը : Սա^
թերի է , տարեկան միջինւ ջե բմ աստ իճանր Ցելսի ւոյթն" է, ինչ որ է՝ շատ Լբազում)ր Հաւասարազօր Կ֊"/֊՝ 1 բաւական կը լինին միայն Հետւեւեալ մի
ուսի 8.6 աստիճան
է , միւս կողմից սեբեկուայ եւ շատ Լբագմած ՚ նիստ , կայան\, Հաստատ) բա– քանին, որպէսզի ամէնից թեըաՀաւատ ընթերցո–
գի շեբուայ ջերմ աստիճանների տարբերութիւնր , ֊լին : ղըն իսկ Հեշտութեամբ Համոզուի ասածիս ,
այսպէս կո չուած տատանման թափր մեծ չէ , 1ԼՀ-Ա այն) աուեայներր, որոնք ինձ Հիմք ու ի– լատին. ա~.1տ1 , պաբսկ. մ աղար ղարձել ՝ էմս Սայր,
այս ինքն կլիման Հանդարտ է , միապաղաղ : Դի էի՜ վէաւունք են տալիս <&Աիւնիք"> րաո ի իմաստ ր «լե տ^^6 , լատ • բ&էշւ-ք թ^^^ , ո • բշէւ՚տւ
ջանն աչքի է րնկնում մ եծ քան՝ակո ւթեամբ ա րե– րինք» Համարելու* սիւն, Հայերեն) րաո ր Համաղօր1ն (քար)ը Բ16Ո-6, լատ . ատւ§ւտէշւ (մեձ)ր — աՑւէւ՚շ,
ւոտ օրերով , մանաւանգ որ արեւր, ձորր լուսա ,ոլ միահ-ագն) է սլարսկերէն սոլթուն , սիիԳոլն՝ կամ ա&Մ6, լատ. օտլէ6Ո& ՞շղթայ, ղայթան) շհ&1Ո6 ,
ւորում է ամբողջ օրր ՝• ուոթուն , Հին, սլարսկ • սըտոլնա (^էԱ1ա) , սանս– յոմևարէն ^^^էհ6^^3 (ամբիոն, աթոռ) ՇՈՁՄ6 եւ
Դ ի լի ջանն իր այգ աո օհ&1Տ6, լատ. տշճտքՇ (նստիլ, մեղրի՝ ըւ ֊ել ) -
ւեալներով գեբւ յան– կրի"՛ , սյչտունա (տէհսոտ) բառերին , որոնք քո լո րն
ցում է Աովե տա կան Մ իութեան բարձր լեռնային է լ նշանակում են սիլնՀ*) ել , ուրեմն,, ունենալով Տշ116 (թամբ) , նստելի) , իոկ ռուս՛ %\ո յն Տ1(16է (ն ր ս -
առաջնակարգ Հ ան՚քա յին. ջերմ ոլկնեբին Արաս նեցուկ, յեցուկ, ՏԱթբՕքէ, Յթթա եւայլն՛ իմաստնե աիլ) բառբ ա ո ւե լ է նախ Տ16շ11օ Լթամբ) եւ, շար ու
(ծ՝ ո ւմ ան ին է Տ եբեբգա յին՝ : Դիլիջանում բացի թո՜՛ րը , բնական է ո ւ Հասկանալի, որ, ըստ այնմ, ի– նակս ւ ե քո ւի սզլել, տուել է, րստ իս , մի այլ բառ՝
քաթտից մ եծ յաջողո ւթեամբ բմշկլում են նաեւ
ոսկրա յին Հի ւծա թ տ ո վ Հ ի լան գն ե բ ր հ րենց Հիմնիմաստին մէ^ միամ-ամանակ Համազօր Տշ\օ (դիւ֊ղ^ նիստ) բառր, որր թէ իր ձեւով եւ թէ
ներն են, նոյքնսլէս եւ անգլ . տէՕՈՇ, գեբմ . տէ61Ո, իր իմաստով յար եւ նմանն՝ է $շ\\շ բառին\ \
Լոլէտ . տէ6Ո (բոլորն էլ՝ քար) բառերին , Հին ֆբ–
Մեր երրորդ Հանքային ջոլրր ^երԱ՞Ոլկն է Աւելին ե ւս * յայտնի է , որ Մ ա ր զո ւ ան ի , Ա -
(Հա յկական ի սա ի ֊ — Ա ուն) ; Նա գտնելում է Երե բանսերէն 6Տէ&1Ո - <ք՜՜"յռ^ քար , լեռն,, "րից է բա բկի րի , Թոքաթի , ու Ակնայ Հայ բարբառներս՝
ւանից 215 քէէոմեթր Հեռաւորութեան վրայ, Ա— ֆրա՛նսերէն, եօսջստէտ (հօսշ, շտէառ - - ՚ ՚ ՛յձ քարի, կոտրել , կտրել , կտրիճ , Պետրոս եւայլն ար ու
"էղրեկովի շրջան՛ում , ա րե ւելե ան՝ Ար փա շայ ի քրէհ–) > Հոլանտ. տէտաո ել անգլ. տէ6ա (&բթԱ1,– ՏԱբ– նակ բառերը սղել ոլ ղարձրել )ե% նախ՝ կոռռե
(Վ^այոց ձոր) վերին ակունքների մօտ ; Զերմուկ բ օ ^ ) , ռուս. Տէ61ա (որմ. ամուր, կապ) , յուն* կրռռել, կըռռիճ, Պեռռոս,
Հանքային՝ ջրերր գա ս ւո ւմ են ածխաթթու —֊Աուլ– ՏէՇՈՈՏ (Տ6Ո՜6, սեղմ , ամուր , ՏէԽօ^Յւբհւշ) , յոմն ՚ Եւ ապա՝ կոյյել, կբյյել , կբ/իճ , \
Եւ , վերջապէս , յուն . տէս1օտ (շօ1օոՈ6, սիւն՛,
ֆաթ Հետ րո քա րպոնաթ ն ատ բա յին՝ 2,րերի տէհշոօտ (քօւշ6, ոյ<^1 ամուր), յուն֊ տէս1օտ (շօ1օոո6,
Հաս -
շարքին եւ ունեն բարձր, ջերմ ութիւքն , որր տեսակի սիւն) , Հայերէն՝ սատար , ստուար , ստուեր թաթւ՛. Յւ$աւ11օ, հասո բօսք 6^^^^6) բառը, ոըըտուել է
նում է Տելս ի ո լսի 95.8 աստիճանի * Ա յս են. (ծածկ , կապ, աինդ\՝) սլարսկ » սագրր Լմեծ , ու— բազմաթիւ ֆրանկս . բառեր , որոնց թւումն՝ են։
Հանքային ջրերն առՀասաբակ Հազուագիւտ մեղ***), պարս կ * շութոլր Լուղտ * մե ծ , ումեդ \ \ ) , Տէհ\֊, ՏԵ/\Շ (ոճ , ձեւ գրելու), Տէյ՚Խէ (Հերիւն) 6էՇ. ,
բացի Ագրբէջանի իստի Սուից Միութեան մէջ Վ^շտ ա ս պե ան ԴարեՀ ի ի*իսութո ւն՛ կամ բեՀսութուն ըստ իս, է Հնչիւնի Համանման սղումով, տուել է
ու ր ի շ ոչ մի տեղ չկան նման աղբի լրներ , իոկ Հա, բեւեռագիր մ ա յ ;ւ ր Լմեծ , վեՀ , բարձր լեռն, քար , գերմաներէն տճս1շ (սիւն)բառը,ճիշդ այնպէս ,ինչ
մ ուշիս ար Հ ա յին աղբիւրնեբից յայտնի է միայն Ջ ե՜– մայռԼ**) , Հայերէն* ա շա ան Լակ) եւ աշտարԼակ) պէս որ պա րսկ. սանսկրիտ , տէԱՈՅ, ՏԱէհսՈ բառը
թո ս լովաքիայ ի կարլսբատ կոչուած Հանքա յին\ եւա յ լն՝ եւայլն ՀսքմաՀնչիլն ու Համ աձեւ ա յս բա դարձել սիւն Հայերէն՚ոլմ եւ ճիչդ այնպէս , ինչ
ջերմուկր, որի Հանքային ջուբր իր քիմիական ռեր ի Հ ամաղօ բներն են , քան ի ոբ կրկնում եմ մի– պէս որ՝ մեր աչտանՀակ) (սոլթոլնի Համազօր) եւ
բաղադրութեամբ եւ այլ յա ակութ իւննե բով մօ ա յ ս բոլոր բառերր, Հակառակ ի–֊ աչտար(տկ) (տէս1օՏ^ Համազօր) բառերը, եթէ Աղ
տեն ում է մեր Ջերմուկի ջր.թ ։ րենց մեզ Համար ,ըն;տ\ելացած֊ յրբռ՜րւ ուէին , պիտի վերահ-ուէին՝ աշնակ եւ աշըակ բա
Ջերմ ոլկի ջրաբումական կայանր գտնւում է ( * ) Որ ւփսնւ բառը սա.թւուՆ|6. բառի համազօրս Է , ռերի :
այդ կարծիքին՛ են. եւլւեւլ շատ ռւ֊ շատ վաղուց
գեղեցիկ անտառապատ ձորում եւ մ աս ամբ նաեւ պբօֆ • • Պատկա(8ւհան(ը, յստէւ եսսյլք (տես Հ– Ա» Ամենայն՛ իրաւամբ կարող էի պնդել, որ՝,յուն՝,.
սառեանի Արմատ • բաւԼաբա1ն|չ,) , սակայն աո.ա1նց
սարաՀարթում , որր նաթատեսւում է Հանքային* բայյատբհլու սա թաՕր սիւնւի վերածման կերպը, Տէս1օտ^ ստացոլահ– ֆրանս. Տէ5^1© , Տէյ^Տէ (Հերիւն)
ինչպէս եւ այ|Թ, ոբ ե լ ոչ մէկը սրսւ%ից, ասսււՕւց
ջերմուկի ապագայ զարգացման Համար X Այստեղ թացսււեուր֊եան,, եւ ււչ մի թառ չէ ասում այԹ մա բառերին, քար ել ն՛ման՝, մեր սոլին), սուն ի (սուին),
սին , որ ա յ դ բառերը իր|1ւ8ց հիմնի մա ս ւռ(ւհ րոմ
են բումւում Հա յրենական ատերաղմի Հաշման - ւ1՚իաժամսւ)1;սւկ համացօթներԹ հԶ իմ այստեղ յիշած սունակ (փոքր , կարճ սոլին) բառերն էէ, սիւն բա
բազմաթիւ լքիւս թսահյ^իԹ ձ \& անդլ • տէօոտ ( ք ա ր ) ,
գամն երր , պտտեր ղմի եւ կենցաղային՝ վնաս– ռուս. տէ&ոձ (որմ), յռլքւ. «էտոոտ (սեղմ, սուղ) «էշ. ռին, Հետ Համընթաց , նոյնպէս ստաց ո լել են՛ յի -
ռյա|նք ինձ իրասւլնք ե (՛տայ ի ս սիւն, սիւն1իք բսւ–
ուածներր^ այգ թ ւո ւմ ջղային, Համակարգու ոհբը համար1յլու՝ քար, լեռ©, լերի՛նք։ չահ-ս պաբսկ* սան՛սկրիտ սութոլն , ուսթոլն , սիլ–
թեան , մանտւան՚գ մակերեսային ջիղերի վնաս– ( * * ) ՚Յիշելոլ Է , որ շատ սիյալվռւմ են Նւյյս թիւն բաաերից, բայց որովՀետեւ լիովին՛ Համոզ
զիտւՅական1ները , ուրո1նք ե1Թթադբսւմ են, ոբ պար.
ուածքնե րով Հ իւանգներր , նիւթավաթո ւթեան սից Դաբհհ Վշտասպի բեւհռազիր պատմոււր–իւ1ն|ը ուած չեմ , այստեղ յիչեցի միայն, յիչելու ու չբ
կրող թիսոլթ-ռւս կամ բհհսութււ,ւ13 տհզանո^նւր նը–
խանգարումներ ուՏնւե ց ողներ ր , Լեարդի եւ լեղային1 շաԹակում Է՝ Աստուածաստա1ն, Աստուածավայբ, մոռանալու Համար։ ի դէպս, նորերս միայն իմա
բնակատեղի եւայլւն, քանի որ այստեղ այս բի կամ
ուղին՛երի , ստամոքսի Հ իւանգներր , սրտի եւ կա բեի/* աչ մ|ի առ՚նչութ-իււնյ չո՛ւ՛նի «բազա» հաւասսւ. ցայ , ոբ չե ր քե զեր էն լեզւում եւս սիւն բառը սբն՚է :
րազօրը մեր «աւաղ» բառին, (բազ|ի|ն|ք, բադոլ,
նանց Հ ի ւան գո ւթ ի ւնն ե բ ուն՛ե ց.ո ղն երր : լւԱԱյաբաքւ, ռուս հօյ ( մ ե ծ ) , անղլ • հկ ( մ ե ծ ) , Այսպիսով, ուրեմն, ընդունելով որ մեր սիւն,
Աստուած) բառի(ն հետ, այլ նշանակում Է վեհ,
Հանրապետութեան լաւագոյն Հանքային\ ջեր վսեմ, բա՛րձր, իսկ սուրուն սիւՕ*ը ւնշա՚Թ, ժ ա յ ռ , բա՛ւը ոչ այլ ինչ է , <եթէ ոչ մի տարբերակը սանս
քար , լհռՕւ, ուստի եւ ամբողջ բառը ԹշաԹ Է՝
մուկն երէն՝ է կիրովականր : Այնտեղ գործում է բարձր լեռն, ժայռ : կրիտ , պարսկ. սոլթունա , ըսթունա , սոլթոլն՛ ,
ջղա յին Հ իւան դներ ի ապաքինարան որ ունի Հ իա ֊ ուոթուն ելն. բառերի, ինչպէս եւ միւս բոլոր
նալի բնարումոլթեան բամանմ ունք % ջր ա բ ո ւմ ա– սկզբում յիշածս՝ սիւն - քար-ամուր , որմ, սեղմ ,
բան. կաղմակեբպւում են ցեթաբոլմական , կաւա– պթեգ, կապ եւ այլն), մէկը միւսին Համազօր ի -
բումական՝ եւ ւ րֆաբո ւմա կա\ւ ՚յմանմո լն քօններե ։ մաստները ունեցող, բառերի , ստացուած բնական
Առանձնապէս մեծ ուշադրութիւն է գարձւում սղման պարզ օրէնքով, կարող ենք ասել, առանց
կ Ա ան փա ւ անի
Գիլլա գահակի վրայ, որր գտնւում տարակոյսի , որ սիլնիք բառի նախիմաստն է ե–
շրջանում՝ Լոռի ի լա ին– Հ ՛ւ վ տ ո ւմ՛ , ՝ք*ոշագիրան կա զել եւ աներկբա յօրէն՝ կայ ու մնում է մեզ Համար՝
յարանից 1 7 քիլոմեթր Հ եռաւո ր ո ւթեամբ : Դիւրս– «քարինք» , «լերինք» , «լեռնաստան»
գաբակի «Մեծ Սոճուտ» կոչուած անտառամասր, Գ Ոչ այնքան իբրեւ մի Կլորդ
ած եզրակա
որ շրջապատուած է ենթա լպեան մարգագետիննե կողմնակի վկայութիւն իմ այս յա յան
նկարագրու
րով , բուրումնաւէտ ծաղիկներով , թիստ առող - ցութեան , որքան Հակիրճ ու ճշգրիտ չեմ Համա
ջա րա ր են դարձնում այգտ\ե ղի օգբ ոչ մ անր էա թիւն սիւնեաց աշխարՀին՝, աւելորդ
կան՝ թոքա յինՀ ի ւան գո ւթեամ բ եւ սա կաւար ի լնու– րու ւե լո լ լ այստեղ ա Հն ա ղա բե ա\ն վարդապե -
,
թ եամբ տառապող Հիւանգների , մ՚ասնաւո րապէս *Հ֊–թ*–թ^>–&քւտ–ո,ա#–ա&՛.^ ա հհ՜– • յ Կ–. տի երկտող ն՚կարագրութիւնր այդ երկրամասին
երեխաների Համար հ Պ ա տ ա Հակ սւ ն չէ որ Հենց սննե մ սլոլելու են գիւ ,Հե III սւ // Օ 1/1 III որբ նա ան՛ձամբ այցելել ու տեսել է իբրեւ Առաջ
կԿա՛ն լուրջ 1՚" աշթատանքն
Դիւլագարակումն է գտնւում մեր Հ անգ ա պետ ո ւ - եր , որ ծրագրւում է բն ա– նորդ ՏԱ1 թեւի թեմին յ որ՛պիսին բերուած է իր
թեան մանկական ապաքիձե արան ր ; բո օմական՛ ւե լ Հանքա յին ջրերու ուսումնարանի ջան քե րով տպա գրուած Ս տ ե փանն ո ս 0 բբէ լե ւմ%՝ի
կողմից՝ այգ գործում ներգրաւելով
Մ եր ուսումնարան ի նոր Հնդամ եակի աշխա - բոլոր բար պատմ ո լ թ ե ան յառաջաբանում է
տ անքնե րի ծրագրի մէջ է մ տնում նաեւ Դալա լուի ձրորակ Հանքային՝ ջրերի մասնագէտն՚եբին եւ Հա ԱՀա ա /գ նկարագրութիւնր , ՀՍիոական Է եր
շրջանի գոք չէզոք (աճւքքշ1՚6Ոէ) աղբիլրների ջրերի մապատասխան գիտական ումեբին * կիր լեռնային , զերեք Հինդերորդ մասն աշխարՀին
ոսումնաս ի րութիւնր նրանց հա ս ա գա յթաղդե ֊ Ուսումնարանի ի^չաէս գործնական , այնպէս գրաւեն լերինք բաձրաբերձք՝ ,ո մ ան՛ք ան մ ա ւո չե լի
ցո ւթեան (յ&ձ\0– 6Շէւք) ո բո շումր , ա յնտեգ ուշ աշ է լ գիատՀ ետաղօտական՝ աշխատանքներում ամե — եւ անբերք, այլք զա ր դա լոհ ա լ մշտագալար՝ անտա
նանային՝ եւ ձմեռնային Հանքային ջերմուկներ նագործօն՝ կերպո՛վ մասնակցում են մեր Հանրապե ռօք աՀ եզ խոխոմ ք եւ ծմ ակք, լերանց յիշեցու —
զարգացնելու նպատակով մի ջրաբումական կա - տութեան լաւագոյև՝ մասն՚ագէտներր , ակագեմի - ցանեն տեսողաց ^ղանգուձ^գս երկրի • * • Ջոբ ել ձո
յոյն ^ որտեղ Հնարաւոր կր էք^է Բ^՜ւքէոլ–ռԼ ձ°Գա ՜ կո ս Լ* ՏովՀաննիսեան՚ր, պրօֆ * Ա՛ Մելիք րակ իւրաքանչիւր ունի զիւր Հեղեղատ որ գամ
ցաւէ , նիլթափո խոլթեան խանգարումներ՝՛ շաքա Ադամեան ր եւ (հ * Դեանջեցեանր, բմշկական՝ գի քան զգամ քառաձետ լ ել լաղթացեալ վտակօք, աղ
րախտ , բթացաւ , միգաթթոլ իւրացման գմուա - տութիւն նե ր ի թեկնահ ոլ Դ * Ղ^եւոնդեանր , բժիշկ բերբք ել Հա լեալ ձեամբք Հոսեցելովք ի շր ջա կա յ
րութ իւն՝ ,եբախտն երի ոսկրի փափկո ւմ , ե րի կամ - ներ Ա* Աալիսասեանր, Մ * Կամին-ցւեվան , Ատ* Փե– լերանց փրփրւքյգէզ դդչմամբ , զարՀուրելի յոՐ–
ների Հիւանգոլթիւններ , ջղային Հիւանդութիւն՝ ֊ րիխանեան՛ր , Հ . §իգբանեան՚ր , Հ * Արա - Մելիքր , ձսւնօք զայրացեալ քարավազս ե,ւ ^Ր1ԼԷ^՜ս բազումս
ներ, ոչ ումեղ ար տ ա յա յա ո լաք)֊ սլն գեր ա կո ւթ ի ւն , * Վաբղ ;ճւ՝նեան.ր եւ ուրիշներ է գործերով այսր անդր՝ թավքթն՝ ո մ անք յերասխ ,
կան՛անց Հ ի լան գո ւթ ի ւնն ե ր եւա յ լն ; ՊՐՈՖ • Ա. 6– 6ԱԿՈԲԿԱՆ այլք ի ծովակն գե ղամայի է
Օ ա/ւա ջի կա յում մեր բոլոր Հանքային ջրերու. (Գխաս–թ–եա(ն վաստակաւոր գործիչ) ԱՍՏՈՒԱԾԱՏՈՒՐ ՎԱՋԵԱՆՑ
Fonds A.R.A.M
ԵքեւաԱի թԱարուժութեաԱ Աեղւս&աԱԱԽի ՎնկԱոդխւԱ մէչ պարզապէս նոյնն են, ինչ որ է՝ սութոլն-սիլն
բառը, քանի, որ այս բոլոր բառերի Հիմևական
եւ Ա ա Ա խ յ ի ճ շուէեէՈՆ էական իմաստներ ր կամ իմաստն է՝ քար, ամուր,
Ուսոււ1Աարասլւ կոշտ, նեցուկ, պաՀ , ուժեզ, ծանր, կարհր –,բիրա,
II ԱԻՒՆԻ-Բ ա$ՓխՀ Աֆ^յ՚աց աչիարՀ , »- պինղ, կապ, րեր՚է ու այր եւայլն, րւ՚լւ՚ըշ մէկզմէ
մի
րր այսօր մենք ամէնքս ըմբ/մն ում ենք իբրեւ. կու Համազօ֊ր , Հաւասարազօր այնպէս , ինչպէս որ
(ի. եւ վհրջիճ մաս) ցեզանուն ձ 1& ՀայքՀ ԱղձնիքՀ Դութարք, ՎԷՐՔ մեր բեբգ 1՜>"ոը չեչեներէն քար , ժայռ ,
\եւայլն , իրապէս իթ թորքում պարունակում >է , կամ քրտերէն բերթ , քար , կամ թէ լատին .
Արզն իի շեբմ ոլկր էբ $ Ր ա յ է ՚ ն պաշարներով ու րստ իս , պարզապէս վԼերինք՝ի կլեռներ՝» իմ ասա ր , ~\աԱ& (~\ա , կոշտ) բառը օսեբէն լեզւում ստացել է
2յրէ բոլմիչ յատկութիւնն եր ով, տարրեր աղբիւր– ուրեմն՝, լեռնաստան* ,լեռնականք ,այն՚պէս , ինչպէս €ԱՄ (քար) բառի իմաստը, կամ թէ մեր բերդի
ների Հանքա յին րա ղա գ լ։ ո ւթ ե ան փ ո ւի ո թ ո լթ ե ան այսօր կովկասեան լեռևաշխարՀր կոչւում է թուր Համազօրն է գերմ • հէՀ՜Հ (լեռն) բառը եւ այսպէս
աստիճանական ութ եամր ածխաթթւի կասի Հաբս– քերէն <ձԴաղստան՝ծ , որր նոյնպէս նշանակում է լե անՎերչՀ; կւ ո՛՛վ կարող է մի րոպէ չմտանել, որ
ա ո ւթեամբ մի ո ւթ են ակ ան՛ նշան ակութ իլն ո լն ե– րինք , Լեռնաստան) ; Այստեղ տեղին՛ է յիշելո ւ ււ ի գուցէ թէ մեր ղուր բառը իր նախ իմաստ ին մէթ
Յող ջերմուկ է եւ սովետական Հանքային* ջաղբե լեղուակաս երեւոյթ , որպիսին՝, երեւի թէ, ՛Լր՛է - հ ահկում է այգ նայն օսերէնի ձ\1Հ (քար) բառին ի ֊
րու մասնագէտնեբու կարծիքով ունի աւելի ՛՛մեծ ոլել է շատ Հայ , անգամ իրագեկ մաբգկանց յա - մաստը, երբ մարզիկ իրենց զ. որ ձ՜ի քները քարից
փայլ ն ապագայ քանի որ Սովետական Միու տուկ ուշագբոլթիլնից , այնէ ոբ Հստան» "Լերջա–֊ էին՝ շինէում , որոնցից մինն է լ այգ մեր գուբ (քար)
նր
թեան ոչ մի այլ Հանքային ջերմուկ չունի ւ որ ո ւթ ի ւն ր ունի ոչ միայն՝ երկիր , նիստ Լշատ) գոր՚ձ՜իքն էր... չեմ պնգում , սակայն– , արժ՜անի է
ն չ ո ւա ծ աո ւեալներր նշանակութիւներ , որր գիտենք ամէնքս , այլեւ ու յիչելոլ
Մեր երկրորգ Հանքային) ջերմուկր, Դ հ լի ֊ նի սլար ղ յ ոգն ա կի ի իմա՛ստ , հաւասարազօր մեր Ինչ որ մնաց սոլթոլն , ոլսթոլն՝ , սիլթիլն 6էՇ.
քիլոմեթր
ճա\են է, որվԼ գտնւում է Երեւանիս 108 ք֊ւին , ջորեստան ^ջոբիք) 1 բա լնես տան Լրան՛ա - բառերի թ կամ տ Հնչիւնի սղման, կամ անկման ու
Հեռաւորութեան վրայ, ծովի մակերեսից 1260 լիք) , այգեստան Լայգիք) , րմպելաստան\ Լրմպե– սիւն ձելը րնգոլնե լուէն, անթիւ, մէկր միւսից ա–
ծած
մեթբ բարձրութեամբ ։ Դի չիջան ի լեռնեբր լիք 1 թմփչք) , անդաստան Լանտէբ, արդեր՛) , Հա ւելի ակնբաիս , րօինակներով կարելի էր պոյց տա։
կուած են փարթամ անտառներով, կլիման՛ ան՝–– յաստան ( Հայք , ք՚աբձր Հայք եւն\. ) : Ն"յն՝. երե լեղուական այգ օրէնքի սովորական չի&ելը : Սա^
թերի է , տարեկան միջինւ ջե բմ աստ իճանր Ցելսի ւոյթն" է, ինչ որ է՝ շատ Լբազում)ր Հաւասարազօր Կ֊"/֊՝ 1 բաւական կը լինին միայն Հետւեւեալ մի
ուսի 8.6 աստիճան
է , միւս կողմից սեբեկուայ եւ շատ Լբագմած ՚ նիստ , կայան\, Հաստատ) բա– քանին, որպէսզի ամէնից թեըաՀաւատ ընթերցո–
գի շեբուայ ջերմ աստիճանների տարբերութիւնր , ֊լին : ղըն իսկ Հեշտութեամբ Համոզուի ասածիս ,
այսպէս կո չուած տատանման թափր մեծ չէ , 1ԼՀ-Ա այն) աուեայներր, որոնք ինձ Հիմք ու ի– լատին. ա~.1տ1 , պաբսկ. մ աղար ղարձել ՝ էմս Սայր,
այս ինքն կլիման Հանդարտ է , միապաղաղ : Դի էի՜ վէաւունք են տալիս <&Աիւնիք"> րաո ի իմաստ ր «լե տ^^6 , լատ • բ&էշւ-ք թ^^^ , ո • բշէւ՚տւ
ջանն աչքի է րնկնում մ եծ քան՝ակո ւթեամբ ա րե– րինք» Համարելու* սիւն, Հայերեն) րաո ր Համաղօր1ն (քար)ը Բ16Ո-6, լատ . ատւ§ւտէշւ (մեձ)ր — աՑւէւ՚շ,
ւոտ օրերով , մանաւանգ որ արեւր, ձորր լուսա ,ոլ միահ-ագն) է սլարսկերէն սոլթուն , սիիԳոլն՝ կամ ա&Մ6, լատ. օտլէ6Ո& ՞շղթայ, ղայթան) շհ&1Ո6 ,
ւորում է ամբողջ օրր ՝• ուոթուն , Հին, սլարսկ • սըտոլնա (^էԱ1ա) , սանս– յոմևարէն ^^^էհ6^^3 (ամբիոն, աթոռ) ՇՈՁՄ6 եւ
Դ ի լի ջանն իր այգ աո օհ&1Տ6, լատ. տշճտքՇ (նստիլ, մեղրի՝ ըւ ֊ել ) -
ւեալներով գեբւ յան– կրի"՛ , սյչտունա (տէհսոտ) բառերին , որոնք քո լո րն
ցում է Աովե տա կան Մ իութեան բարձր լեռնային է լ նշանակում են սիլնՀ*) ել , ուրեմն,, ունենալով Տշ116 (թամբ) , նստելի) , իոկ ռուս՛ %\ո յն Տ1(16է (ն ր ս -
առաջնակարգ Հ ան՚քա յին. ջերմ ոլկնեբին Արաս նեցուկ, յեցուկ, ՏԱթբՕքէ, Յթթա եւայլն՛ իմաստնե աիլ) բառբ ա ո ւե լ է նախ Տ16շ11օ Լթամբ) եւ, շար ու
(ծ՝ ո ւմ ան ին է Տ եբեբգա յին՝ : Դիլիջանում բացի թո՜՛ րը , բնական է ո ւ Հասկանալի, որ, ըստ այնմ, ի– նակս ւ ե քո ւի սզլել, տուել է, րստ իս , մի այլ բառ՝
քաթտից մ եծ յաջողո ւթեամբ բմշկլում են նաեւ
ոսկրա յին Հի ւծա թ տ ո վ Հ ի լան գն ե բ ր հ րենց Հիմնիմաստին մէ^ միամ-ամանակ Համազօր Տշ\օ (դիւ֊ղ^ նիստ) բառր, որր թէ իր ձեւով եւ թէ
ներն են, նոյքնսլէս եւ անգլ . տէՕՈՇ, գեբմ . տէ61Ո, իր իմաստով յար եւ նմանն՝ է $շ\\շ բառին\ \
Լոլէտ . տէ6Ո (բոլորն էլ՝ քար) բառերին , Հին ֆբ–
Մեր երրորդ Հանքային ջոլրր ^երԱ՞Ոլկն է Աւելին ե ւս * յայտնի է , որ Մ ա ր զո ւ ան ի , Ա -
(Հա յկական ի սա ի ֊ — Ա ուն) ; Նա գտնելում է Երե բանսերէն 6Տէ&1Ո - <ք՜՜"յռ^ քար , լեռն,, "րից է բա բկի րի , Թոքաթի , ու Ակնայ Հայ բարբառներս՝
ւանից 215 քէէոմեթր Հեռաւորութեան վրայ, Ա— ֆրա՛նսերէն, եօսջստէտ (հօսշ, շտէառ - - ՚ ՚ ՛յձ քարի, կոտրել , կտրել , կտրիճ , Պետրոս եւայլն ար ու
"էղրեկովի շրջան՛ում , ա րե ւելե ան՝ Ար փա շայ ի քրէհ–) > Հոլանտ. տէտաո ել անգլ. տէ6ա (&բթԱ1,– ՏԱբ– նակ բառերը սղել ոլ ղարձրել )ե% նախ՝ կոռռե
(Վ^այոց ձոր) վերին ակունքների մօտ ; Զերմուկ բ օ ^ ) , ռուս. Տէ61ա (որմ. ամուր, կապ) , յուն* կրռռել, կըռռիճ, Պեռռոս,
Հանքային՝ ջրերր գա ս ւո ւմ են ածխաթթու —֊Աուլ– ՏէՇՈՈՏ (Տ6Ո՜6, սեղմ , ամուր , ՏէԽօ^Յւբհւշ) , յոմն ՚ Եւ ապա՝ կոյյել, կբյյել , կբ/իճ , \
Եւ , վերջապէս , յուն . տէս1օտ (շօ1օոՈ6, սիւն՛,
ֆաթ Հետ րո քա րպոնաթ ն ատ բա յին՝ 2,րերի տէհշոօտ (քօւշ6, ոյ<^1 ամուր), յուն֊ տէս1օտ (շօ1օոո6,
Հաս -
շարքին եւ ունեն բարձր, ջերմ ութիւքն , որր տեսակի սիւն) , Հայերէն՝ սատար , ստուար , ստուեր թաթւ՛. Յւ$աւ11օ, հասո բօսք 6^^^^6) բառը, ոըըտուել է
նում է Տելս ի ո լսի 95.8 աստիճանի * Ա յս են. (ծածկ , կապ, աինդ\՝) սլարսկ » սագրր Լմեծ , ու— բազմաթիւ ֆրանկս . բառեր , որոնց թւումն՝ են։
Հանքային ջրերն առՀասաբակ Հազուագիւտ մեղ***), պարս կ * շութոլր Լուղտ * մե ծ , ումեդ \ \ ) , Տէհ\֊, ՏԵ/\Շ (ոճ , ձեւ գրելու), Տէյ՚Խէ (Հերիւն) 6էՇ. ,
բացի Ագրբէջանի իստի Սուից Միութեան մէջ Վ^շտ ա ս պե ան ԴարեՀ ի ի*իսութո ւն՛ կամ բեՀսութուն ըստ իս, է Հնչիւնի Համանման սղումով, տուել է
ու ր ի շ ոչ մի տեղ չկան նման աղբի լրներ , իոկ Հա, բեւեռագիր մ ա յ ;ւ ր Լմեծ , վեՀ , բարձր լեռն, քար , գերմաներէն տճս1շ (սիւն)բառը,ճիշդ այնպէս ,ինչ
մ ուշիս ար Հ ա յին աղբիւրնեբից յայտնի է միայն Ջ ե՜– մայռԼ**) , Հայերէն* ա շա ան Լակ) եւ աշտարԼակ) պէս որ պա րսկ. սանսկրիտ , տէԱՈՅ, ՏԱէհսՈ բառը
թո ս լովաքիայ ի կարլսբատ կոչուած Հանքա յին\ եւա յ լն՝ եւայլն ՀսքմաՀնչիլն ու Համ աձեւ ա յս բա դարձել սիւն Հայերէն՚ոլմ եւ ճիչդ այնպէս , ինչ
ջերմուկր, որի Հանքային ջուբր իր քիմիական ռեր ի Հ ամաղօ բներն են , քան ի ոբ կրկնում եմ մի– պէս որ՝ մեր աչտանՀակ) (սոլթոլնի Համազօր) եւ
բաղադրութեամբ եւ այլ յա ակութ իւննե բով մօ ա յ ս բոլոր բառերր, Հակառակ ի–֊ աչտար(տկ) (տէս1օՏ^ Համազօր) բառերը, եթէ Աղ
տեն ում է մեր Ջերմուկի ջր.թ ։ րենց մեզ Համար ,ըն;տ\ելացած֊ յրբռ՜րւ ուէին , պիտի վերահ-ուէին՝ աշնակ եւ աշըակ բա
Ջերմ ոլկի ջրաբումական կայանր գտնւում է ( * ) Որ ւփսնւ բառը սա.թւուՆ|6. բառի համազօրս Է , ռերի :
այդ կարծիքին՛ են. եւլւեւլ շատ ռւ֊ շատ վաղուց
գեղեցիկ անտառապատ ձորում եւ մ աս ամբ նաեւ պբօֆ • • Պատկա(8ւհան(ը, յստէւ եսսյլք (տես Հ– Ա» Ամենայն՛ իրաւամբ կարող էի պնդել, որ՝,յուն՝,.
սառեանի Արմատ • բաւԼաբա1ն|չ,) , սակայն աո.ա1նց
սարաՀարթում , որր նաթատեսւում է Հանքային* բայյատբհլու սա թաՕր սիւնւի վերածման կերպը, Տէս1օտ^ ստացոլահ– ֆրանս. Տէ5^1© , Տէյ^Տէ (Հերիւն)
ինչպէս եւ այ|Թ, ոբ ե լ ոչ մէկը սրսւ%ից, ասսււՕւց
ջերմուկի ապագայ զարգացման Համար X Այստեղ թացսււեուր֊եան,, եւ ււչ մի թառ չէ ասում այԹ մա բառերին, քար ել ն՛ման՝, մեր սոլին), սուն ի (սուին),
սին , որ ա յ դ բառերը իր|1ւ8ց հիմնի մա ս ւռ(ւհ րոմ
են բումւում Հա յրենական ատերաղմի Հաշման - ւ1՚իաժամսւ)1;սւկ համացօթներԹ հԶ իմ այստեղ յիշած սունակ (փոքր , կարճ սոլին) բառերն էէ, սիւն բա
բազմաթիւ լքիւս թսահյ^իԹ ձ \& անդլ • տէօոտ ( ք ա ր ) ,
գամն երր , պտտեր ղմի եւ կենցաղային՝ վնաս– ռուս. տէ&ոձ (որմ), յռլքւ. «էտոոտ (սեղմ, սուղ) «էշ. ռին, Հետ Համընթաց , նոյնպէս ստաց ո լել են՛ յի -
ռյա|նք ինձ իրասւլնք ե (՛տայ ի ս սիւն, սիւն1իք բսւ–
ուածներր^ այգ թ ւո ւմ ջղային, Համակարգու ոհբը համար1յլու՝ քար, լեռ©, լերի՛նք։ չահ-ս պաբսկ* սան՛սկրիտ սութոլն , ուսթոլն , սիլ–
թեան , մանտւան՚գ մակերեսային ջիղերի վնաս– ( * * ) ՚Յիշելոլ Է , որ շատ սիյալվռւմ են Նւյյս թիւն բաաերից, բայց որովՀետեւ լիովին՛ Համոզ
զիտւՅական1ները , ուրո1նք ե1Թթադբսւմ են, ոբ պար.
ուածքնե րով Հ իւանգներր , նիւթավաթո ւթեան սից Դաբհհ Վշտասպի բեւհռազիր պատմոււր–իւ1ն|ը ուած չեմ , այստեղ յիչեցի միայն, յիչելու ու չբ
կրող թիսոլթ-ռւս կամ բհհսութււ,ւ13 տհզանո^նւր նը–
խանգարումներ ուՏնւե ց ողներ ր , Լեարդի եւ լեղային1 շաԹակում Է՝ Աստուածաստա1ն, Աստուածավայբ, մոռանալու Համար։ ի դէպս, նորերս միայն իմա
բնակատեղի եւայլւն, քանի որ այստեղ այս բի կամ
ուղին՛երի , ստամոքսի Հ իւանգներր , սրտի եւ կա բեի/* աչ մ|ի առ՚նչութ-իււնյ չո՛ւ՛նի «բազա» հաւասսւ. ցայ , ոբ չե ր քե զեր էն լեզւում եւս սիւն բառը սբն՚է :
րազօրը մեր «աւաղ» բառին, (բազ|ի|ն|ք, բադոլ,
նանց Հ ի ւան գո ւթ ի ւնն ե բ ուն՛ե ց.ո ղն երր : լւԱԱյաբաքւ, ռուս հօյ ( մ ե ծ ) , անղլ • հկ ( մ ե ծ ) , Այսպիսով, ուրեմն, ընդունելով որ մեր սիւն,
Աստուած) բառի(ն հետ, այլ նշանակում Է վեհ,
Հանրապետութեան լաւագոյն Հանքային\ ջեր վսեմ, բա՛րձր, իսկ սուրուն սիւՕ*ը ւնշա՚Թ, ժ ա յ ռ , բա՛ւը ոչ այլ ինչ է , <եթէ ոչ մի տարբերակը սանս
քար , լհռՕւ, ուստի եւ ամբողջ բառը ԹշաԹ Է՝
մուկն երէն՝ է կիրովականր : Այնտեղ գործում է բարձր լեռն, ժայռ : կրիտ , պարսկ. սոլթունա , ըսթունա , սոլթոլն՛ ,
ջղա յին Հ իւան դներ ի ապաքինարան որ ունի Հ իա ֊ ուոթուն ելն. բառերի, ինչպէս եւ միւս բոլոր
նալի բնարումոլթեան բամանմ ունք % ջր ա բ ո ւմ ա– սկզբում յիշածս՝ սիւն - քար-ամուր , որմ, սեղմ ,
բան. կաղմակեբպւում են ցեթաբոլմական , կաւա– պթեգ, կապ եւ այլն), մէկը միւսին Համազօր ի -
բումական՝ եւ ւ րֆաբո ւմա կա\ւ ՚յմանմո լն քօններե ։ մաստները ունեցող, բառերի , ստացուած բնական
Առանձնապէս մեծ ուշադրութիւն է գարձւում սղման պարզ օրէնքով, կարող ենք ասել, առանց
կ Ա ան փա ւ անի
Գիլլա գահակի վրայ, որր գտնւում տարակոյսի , որ սիլնիք բառի նախիմաստն է ե–
շրջանում՝ Լոռի ի լա ին– Հ ՛ւ վ տ ո ւմ՛ , ՝ք*ոշագիրան կա զել եւ աներկբա յօրէն՝ կայ ու մնում է մեզ Համար՝
յարանից 1 7 քիլոմեթր Հ եռաւո ր ո ւթեամբ : Դիւրս– «քարինք» , «լերինք» , «լեռնաստան»
գաբակի «Մեծ Սոճուտ» կոչուած անտառամասր, Գ Ոչ այնքան իբրեւ մի Կլորդ
ած եզրակա
որ շրջապատուած է ենթա լպեան մարգագետիննե կողմնակի վկայութիւն իմ այս յա յան
նկարագրու
րով , բուրումնաւէտ ծաղիկներով , թիստ առող - ցութեան , որքան Հակիրճ ու ճշգրիտ չեմ Համա
ջա րա ր են դարձնում այգտ\ե ղի օգբ ոչ մ անր էա թիւն սիւնեաց աշխարՀին՝, աւելորդ
կան՝ թոքա յինՀ ի ւան գո ւթեամ բ եւ սա կաւար ի լնու– րու ւե լո լ լ այստեղ ա Հն ա ղա բե ա\ն վարդապե -
,
թ եամբ տառապող Հիւանգների , մ՚ասնաւո րապէս *Հ֊–թ*–թ^>–&քւտ–ո,ա#–ա&՛.^ ա հհ՜– • յ Կ–. տի երկտող ն՚կարագրութիւնր այդ երկրամասին
երեխաների Համար հ Պ ա տ ա Հակ սւ ն չէ որ Հենց սննե մ սլոլելու են գիւ ,Հե III սւ // Օ 1/1 III որբ նա ան՛ձամբ այցելել ու տեսել է իբրեւ Առաջ
կԿա՛ն լուրջ 1՚" աշթատանքն
Դիւլագարակումն է գտնւում մեր Հ անգ ա պետ ո ւ - եր , որ ծրագրւում է բն ա– նորդ ՏԱ1 թեւի թեմին յ որ՛պիսին բերուած է իր
թեան մանկական ապաքիձե արան ր ; բո օմական՛ ւե լ Հանքա յին ջրերու ուսումնարանի ջան քե րով տպա գրուած Ս տ ե փանն ո ս 0 բբէ լե ւմ%՝ի
կողմից՝ այգ գործում ներգրաւելով
Մ եր ուսումնարան ի նոր Հնդամ եակի աշխա - բոլոր բար պատմ ո լ թ ե ան յառաջաբանում է
տ անքնե րի ծրագրի մէջ է մ տնում նաեւ Դալա լուի ձրորակ Հանքային՝ ջրերի մասնագէտն՚եբին եւ Հա ԱՀա ա /գ նկարագրութիւնր , ՀՍիոական Է եր
շրջանի գոք չէզոք (աճւքքշ1՚6Ոէ) աղբիլրների ջրերի մապատասխան գիտական ումեբին * կիր լեռնային , զերեք Հինդերորդ մասն աշխարՀին
ոսումնաս ի րութիւնր նրանց հա ս ա գա յթաղդե ֊ Ուսումնարանի ի^չաէս գործնական , այնպէս գրաւեն լերինք բաձրաբերձք՝ ,ո մ ան՛ք ան մ ա ւո չե լի
ցո ւթեան (յ&ձ\0– 6Շէւք) ո բո շումր , ա յնտեգ ուշ աշ է լ գիատՀ ետաղօտական՝ աշխատանքներում ամե — եւ անբերք, այլք զա ր դա լոհ ա լ մշտագալար՝ անտա
նանային՝ եւ ձմեռնային Հանքային ջերմուկներ նագործօն՝ կերպո՛վ մասնակցում են մեր Հանրապե ռօք աՀ եզ խոխոմ ք եւ ծմ ակք, լերանց յիշեցու —
զարգացնելու նպատակով մի ջրաբումական կա - տութեան լաւագոյև՝ մասն՚ագէտներր , ակագեմի - ցանեն տեսողաց ^ղանգուձ^գս երկրի • * • Ջոբ ել ձո
յոյն ^ որտեղ Հնարաւոր կր էք^է Բ^՜ւքէոլ–ռԼ ձ°Գա ՜ կո ս Լ* ՏովՀաննիսեան՚ր, պրօֆ * Ա՛ Մելիք րակ իւրաքանչիւր ունի զիւր Հեղեղատ որ գամ
ցաւէ , նիլթափո խոլթեան խանգարումներ՝՛ շաքա Ադամեան ր եւ (հ * Դեանջեցեանր, բմշկական՝ գի քան զգամ քառաձետ լ ել լաղթացեալ վտակօք, աղ
րախտ , բթացաւ , միգաթթոլ իւրացման գմուա - տութիւն նե ր ի թեկնահ ոլ Դ * Ղ^եւոնդեանր , բժիշկ բերբք ել Հա լեալ ձեամբք Հոսեցելովք ի շր ջա կա յ
րութ իւն՝ ,եբախտն երի ոսկրի փափկո ւմ , ե րի կամ - ներ Ա* Աալիսասեանր, Մ * Կամին-ցւեվան , Ատ* Փե– լերանց փրփրւքյգէզ դդչմամբ , զարՀուրելի յոՐ–
ների Հիւանգոլթիւններ , ջղային Հիւանդութիւն՝ ֊ րիխանեան՛ր , Հ . §իգբանեան՚ր , Հ * Արա - Մելիքր , ձսւնօք զայրացեալ քարավազս ե,ւ ^Ր1ԼԷ^՜ս բազումս
ներ, ոչ ումեղ ար տ ա յա յա ո լաք)֊ սլն գեր ա կո ւթ ի ւն , * Վաբղ ;ճւ՝նեան.ր եւ ուրիշներ է գործերով այսր անդր՝ թավքթն՝ ո մ անք յերասխ ,
կան՛անց Հ ի լան գո ւթ ի ւնն ե ր եւա յ լն ; ՊՐՈՖ • Ա. 6– 6ԱԿՈԲԿԱՆ այլք ի ծովակն գե ղամայի է
Օ ա/ւա ջի կա յում մեր բոլոր Հանքային ջրերու. (Գխաս–թ–եա(ն վաստակաւոր գործիչ) ԱՍՏՈՒԱԾԱՏՈՒՐ ՎԱՋԵԱՆՑ
Fonds A.R.A.M
