Page 187 - ARM_19-1947_04

Ու. իրաւունք ու՚Նի մնալու իր աշտարակին մէչ՝ : ՊՈՒՏ՝Մ ԵԻԵԱՂ. մը յօրինելու տեսակէտէն՛ անգին՝, գմուար պիտի

Մեր ճանչցած բոլոր մեծ գրողները, ՚կոտլկ– րլբոր ճշգորոշելր ։

ռէն՚, Մալլարմէէն սկսեալ, Հեռու մնացած են կու– ^երասանները, էրե֊՝ց րուն գերին մէք մտած

սակցութիւններկ՜ւ , կամ մտած են, անոնց մէչ՝ ու Բարձր ոճ կէսՎ... կամ մտնելու ճիգերով գա աո ւած ըլլալու ի ր ո ւլո ւ ֊

Հեռացան–, փնչպէս ժիտ մր ե ուրիշներ; ՀօՀրապ թիւՀը արգարացումի կուգար ; Ա* ե 9 * • արար–

Դաշնակցական մը չէր, եթէ պէտք է Հայ անուն ուածներս լքլէ մէք , Խ * Մ եղում եանի , կատարելու­

Որոչեո՚չ. ։ Գեղարուեստական յ^նադատոլթեան թեան Հա՛սնելու, մեր՝ յոյսերը ի գերել չՀանելու

մը տալ, ել ըլլալով չէղոք ,ո֊չ սաՀմ անափակ ուղեղ ճիւղին պիտի Հետելիմ։ ճ ի գ ալ չի պաՀանքեբ այս

մ ըն էր ել ոչ ալ կամակոր էակ մ ը ։ Գաշնակցու– էճիգր, մեղ եւ Հանգիսականն երր ծափի մղելու

նմաններէն աս պար Էգք ։ չափ առաք երթաըր ղձՆաՀաաելի էր։ 9 * * թամիս -

թիւնբ , ընդՀ ակա ռ ա կն , Զրի թատրոն կամ երգաՀանգԷս կ՚երթաք : եանի խաղարկութիւնդ , կրնար աւելի մեծ շ ար­

1*"էս1էս ել էէզոք Հայդուկներէն , տրոնք իր փառքը Նկարաց՚ոլցագր՚ոլթիւններէն ալ կ՚օգաոլիք : Մր - ժ մն եր ոլ մզումը ենթագրել տալ, բա՛յց ոլշա–

Հիւսեցի.՝*, \,կատի առնուելիք կէա մրն է ասիկա, ուեստագէտնե ր\ն, ըսես , շուրքգ կր դառնան քեղ ցալ Օբ* Թռթ֊իկեան , բեմին զեփիւռն էր՝, վայր–

սիրելի Ժ * : Չխռովել չէզոք Համակի,րներբ .• • հրաշ, ,Հե լու Համար։ \,ո/ւիսկ կշ վաթէ ան ք ե գ ֊ կեսձ՚ներ եզան, ուի , ինքզինքը գերազանցելու
մէ
Ուրեմն , կա յ մտքի սա Հման մը ուր Հայ մ ատ - մթն-ոլորտբ գրաւելու չափ ումգթն էր։ Մեծ /ոյԱեր

լորականբ, մնալով վեր առօրեայ , վաղանցիկ աւ Բայց կարոզութիւն կ՛՛ուզէ։ Ա* շա կո ւմ եւ ենթագրել կուտսձ1\ օբիորգին քնքուշ ե ւ շնոբՀւ դի

շատ ա եղամ կեղտոտ պայքարներ էն , 1լ բլլայ ա– ձեւէ
՝ՐՐ
ւելի աղատ, լայԱ֊ախոՀ, ազգասէր ել քաք ել օգ­ ուսումնասիր՛ութիւն՝ երկար տարիներ՛ ։
.Աւելի
անթերի կրնա՞ր բլլալ այս առաքթ\ բե–

տակար։ Պայքարր կամ փողոց բ չէ որ Հանճաբբ Օ՚Հօ՛ , միամիտ մտածում ։ էս Հ ա յ քննա– մ ա գ ր ո լթի լե՚Աք •։ ք*ա յց այս առաքին\ր , մե՛ղ , թերու­
կտրուկ
Հաեճար պ՛իտի ընէր եթէ ասիկա չունենար իր գատ պիտի ր֊լլամ ։ Ներկայ գա ր ր կարճ , թեան եւ տկարութեան տեսարաններէն յափշտա­

մէշ ՛երկ ,ատ,ո լ ր , կամ ս ե բ ունգնե բ ոլ թմ որ էն եւ գիլբին՝ ճամ բան եր ո լ գարն է։ կելու րոպէ\1\երով ակաղձ՛ուն էր ել քննա՛դատ ին

կաղմէււաօ– ա յ գ շԱ՚որՀը։ ՊէՀովԷն մը, Ն ի չէ մը, Իմ թն՛ար ած ճիւղս , դրամա՛գլուխ ալ չի պա­ գրի ԷՐ քրտն՛ցնելու ատաղձով յուսագբուած »*•*
մր, երախայի
՚Բաֆքա մր ել Հին ու նոր փիլիսոփաներ փողոց Հան՛քեբ։ Փոքր տետրիկ մատիկին

չիվան : Ըն գ Հ ա կա ռակն՝ , ան ո նք ի ր են ո փ ո ո " –լՐ է մեծութիւնով կապարագր ի չ մր ։ ԱՀա բոլորը * **

աշտարակին մ է քէն՛ տեսան շատ աւելի անգին՝ , Կբ նօթագրէք դերասաններ՛ուն երգիչ-երգչուՀինե– կամ ։ ձԵրէկո ւան ե բ գ ա Հ ա ն գ է ս բ, Հայ երգի

զգացին ու ապրեզան շատ աւելի թո ր ա պ է ս , քան մննե րը : Եւ 7<ր\ը՝ Վը. Կ ռ Ւ է ք ձԿ՝ գբ– ցուցաՀանգէս բլլա լ է աւե լի , Հալ Հոգիին պոռթ­
ք լ—
անոնք որ զիրար կք Հրեն մայթերուն՝ վրայ ազատ պանք ։ չունիք Հ անգէսիս ամրռղ^ տեւոտ՚եւզո կումի , քրվիմացումի ու Հայ ՚ Հ ա գ ա գ ի կարողու­

կարծելով իրենք զիրենք* կեդծիք&եբէն ու պատ­ թեանբ փակուած մնալու սրաՀթն՝ մէք։ 0այաա֊ թեան փաստարկում ր Հաստատելու ղեր ազանց տ-

ա՛նք՛ ւտ րէն վեր պէտք է փնտռել միայն ա յգ աղսւ– գիրն ալ մեծ չափով կ*օգնէ ձեզի, եթէ Հակառակ ռիթ մր Համարելբ անիրաւ թէ ր ւՐ/քա՝Ր՝ •

տոլթիլնբ ել ոչ թէ ինյթ֊ախաբէութեան մէք։ պա։րագայթն\Հ նշատե՛տր,բ աո՚լն՚ր մոռցա\ ըլլաք ։ Տ ա յ տ ա գ ի ր բ Հարուստ եւ գեղատիպ ։ Երգա*֊
Ակսինք Ամ են ա գմուարին
•՛յ լէգոք I տա ւո րոտականկըա՛ պէտք չունի տես­ , փորձել Հատ մր ։ ցանկբ բնտ բ՛ովի եղած ըլլալս լ Հանգամանքէն
որ
նելու կարճատես սնափառն՛եր ու խեչափառներ մասնտ է՝ այս Հսկսիլըմ • •• ղոլրկ ւէր * * *

կը կրեն Հա յ ո լ անաւն մր, կատաղութեան ախտէ « Շաբաթ գիշեր Ծր ,, ասեղ զ ձճգգռելլոոլւ տւեողո գ չկար ումբր՝ երկսեռ : Նորութեան մ իա ու մ մ\րն ա ՚
ս/ա ւ ն է ա յ ււ ; Երգիչներուն՝
ա ե ո ւ ա հն.ե բ • յաս առ ներ ու Հաստգլուխն՚եր : Ին– պէս –ըսել Զ՝ոյգ Ագուաւ թա՛տրո­ ուզղաՀա յեաց կեցուածքի ոճբ

չո՞ւ իշնելմյնչեւ Հոգ եւ խորՀիլ գաս տալանոԱ՚ց։ % թ մ է լ . Ա–^ թ ,1 Ա 1 ո ր ֊ կռ ո լ էգ ր երէք նի Հ ար ակնբաիս ։ $ ա յնտ ռո լթ ի ւնբ տեղին * էք մ ըավարին՝ ,
էր։ գռն
(

Ինչ ւ Հ այրենաս իրական՛ պարտականութիւն նկա– մարդու յատկացուած ՍրաՀի ր »ցԷքր * իր շա բմո ւմ\ն՝ե\ր ո ւ ն մ էք խնա յողա կան ր լ լ ա լ ո ւ ճիգ
;ց–
ել այս թ շո ւաոո ւթ իմ1 \ր փորելը, երբ ոչ Ա Հ գ ճիչդ մամ տնակէն՝ մամ մր յե ւեգի մ ը փորձելը փավէաքելի՝ կրնա յ րլլալ :

գաղափարականութիւն կայ անոր մէլ\, քաղաքս ո զո վ ո լր գ ր անՀ ամբե\ր՝ո ւթեան՝ նշաննե բ ց՝ո՝յց տալ ՄենեբգՏհե;րՏ.բ, Հարուստ ձայնեբոլ ներդաշնա­

կան ու դրական գեահի վր ա յ փռած իր խեղկու­ սկսաւ։ Այնքան գեգար ո ւեստա.ս է ր է Հայր : Ւր՛ կութեան մտ աՀ ո գ ո լթ ի լն\ո\վ մը բեռնաւոր , մեղի

թեամբ։ Ջէգոք Հայ մտաւորականը գիտէ ուրկէ մ այբենի մ շա կո յ թ ին Հ ա՛մ ար Հոգի կո ւ աւոյ : Ե ք՛– տուին՝., ինչ ո\ր՝ պէտք էք է Տիկին Աամուրեա նի մե–

ս,/ուր է քաւյէ ի՛ր առգին մեոբր՝ ազգին՛ Համար՛։ բեմՏկ, ն՛ո՝յնիսկ , գրամն ալ չի խնայեր անոր Հա– նեքգը , թ ե ւ ա տ ա ր ա ծ եւ գ է պ ի մոդովուրգր Հակած

մար՝ » : ձեւով մ\բ, րձսքոլշ զգացումներ թելադրեցին մեզի։

դ ԼՏՔ ՛ւ ււ « Ն.ԱԱՐԱՖԵԱՆ Կ ա լէ մե ան ի՝ , դաշնակի .ստեզնա՛շարին
ւբե բութեւ
«Որքանն՛ անգո ւթ բան պիտի բլյ աբ , մ եր մո– ւտ՝ն՝աՀա բում բ , թոնալիթէի չափւ

ՄՏ-ԲԻ ԶԲՕՍԱՆ-Բ զո,վո ւր գին գեղարուեստական մ ղում ը վերա­ պաՀանքբ կր զգացնէին\ կարծես թէմ %

ՈՐ-ԲԱՆ ԲԱՆ ԳԻՏԷ-Բ ՚ գրեր» , տալոքբ ազուն Համ աբ ա ո ք է կ տեսնելու , Հպարտ եւ կլա յ ե կո ւ ած դուրս եկանք սրա -

ւ^պրոլկ Հանբմին Հետ տեսակցելո՛ւ , սաՏնկ քանի մ\ր Հէն » :

հյՄԲ ՚ Հետեւեալ Հար՛ցումներուն տրուած Հայրենակից ի Հանգիպելու, կամ ն\ո\ր՝ գնած մո ւշ– Ես բան չՀասկցալ այս աոդերէն ։ Ես հ
կո յ ս ի
տակր ցուցագբե լու օթեակի ց ո լց ափեզկէն» ի ւսանկ բա\Ներ մբ Հասկնալու պէս եմ : Ջէ՞ք կթնար

պատասխաններէն՝ .ոՌ րթ ճիչդ է : Եթէ տարա պէս անփրալ պատճառներում : Ա%ցնիձնք նիւթին % քչիկ մ բ բացատրել մեղի այս ձեր գթութիւնը •

" * է լ էք ա՚Լսէք չորրորդ Է2հը : « /* ո լոր՝ ովք՚ն ն ո ք ո ւթ ի ւ ն էր կտոբր՝ ; Զայն՝ ^ գեգաբուեստական քննադատական՝
Հայրիկը միւ տում
1.— Խրիմեան ե՞րբ մեռաւ ֊ 1911/*, Հայ թատրոնի թագն պւ *կր նկլ բարձիր՝ –ո՛ճ է այս : Ասկէ աւելի պա՞րդ : ^^ւերտկանմ
կ\բ մ օ–
1900/*, 1907/6։ մր օոյ& տալը , իրալ՝,ո\ւձ1\քի սաՀմ անԱեր՚ուն իմաս­ կամ <Հ1Լա բմ ութ իւն Մ ած կանցմ կ ա Ր Գ ա ռ է ք է տղա–
տենւա՞ ր ։ /» եմա
յարդարո ւմբ , խաղին բոլն քբս . . .

2. ԱչխարՀի ամէնէն րա\րձր լեռք ո՞րն՝ է տին թափանցելու , ել մամ ան ա կա վր է սլ ի Հակում Կ. ՊԵՏՈԻԵ
Արարատը *
, Մ օն Պլանը , էվէրէսթր

3. Ամէն՝է՝ն երկար գե՞տը Նեգոսը, Ղ՚անու-.
լ թի ւն1
բր * Ամազոնր ;

4. Հա յաստան քանթ մ զ ո ն ա ա րած՚ո 9. Ո՞վ է Հեղին ակր «Ե՚ազկամատեան^ին ՝վ$Հ կոմ ինֆորմին ք աք ււչ՛ գ մ ո դո վր պիտի գու­

ունի ֊ 15.600, 8000; 11.580։ Ջիթունին , Նաբդունին , Որբո*^ին : մարուի Պելկրատի մէք յտռաքիկայ նոյ* ին ։
10. —
5. • Հ ետ եւեալ լ՛ աո երո լ ն մ էք ո ւգգագ րական Ա թալին Խ֊պրՀ. Միութեան ի՞նչն է ֊ Ամերիկացի զօրավար մբ Լ* Օլիվ\բր "Ր
1 խո՛ս­ կսյ^
սխալներ կա՞ն գաՀավեմ , թամփ, Գոյք ն ախագաՀ\ր , Վար չապետբ , ներ քին նա խար աբ բ ; բմ ,

տում : 1 1. քյ՞բբ ստո,րագ.ր ո ւեցալ Աալանտեանի ան ՛ց ե ալն ե րբ յայտ ար արա ծ էր թէ « ^ աձհ.ա

՛Ծ. Ամերիկան քա՞նի նաՀանգներ տւնի 43 * Ո ւ խ տ ը ֊ ֊ 1940/Տ, 1945/6՛, 1941^։ քարգեբուն՛ պատասխանատու են իրենք, Հայեր

39, 48։ 12. թոլրքիա ե՞րբ պատերազմ Հր՛ատարակեց պաշտօնանկ եդած է իր անփափկանկատ յայտա­
Ղ՚ե րմ ան ի ո յ գէմ 1 945 Փետրուար 23ին հ Մարտ րարութեան
7.– ԱշխարՀի ամէնէն մեծ կղզին ո՛՛րն է \4ին, Յունուար
Յին։ պատճառաւ :

՛Ան գլի ան , Նոր Զելանաան , կրոէ&լան տան ;

8. Ո^ր է ամէնէն կա։րծր մետաղը ոսկին,

երկաթը , փլա թինք :

«ՅԱՌԱՋԷԻ ՊԱՏՄՈՒԱԵ-ԲՆԵՐԸ ու աղայ իրարմէ զատուին : Ջղայնացած՝ քերան բ բացաւ,

թող չզատուէր, իրեն .ով ըսաւ ,,որ< կն կան ֊ ^ – ՝Բեզի պէս Հ՛ովին , քեղի պէս աբզեւթն՛ ակր

վարտիքբ մսձ1էր : գոցոլի , Արզե՞ւ կհուզես , առ քեղի փորձանք ;

ԱՍՏՈԻԾՈՑ ՐԱՐԿՈԻԹԻԻՆԸ - Ջայնգ իշո֊կ : Երկինքր աւելի մթնեց ։ Հովբ կր1ին\ապաա–

-— Չես կրնար արգիլել ։ Պիտի խօսիմ : Մին­ կո ւե ցաւ։ Տ ե ղա տար ա վւ բ կբ ծեծէ բ ՛գետինը ; Նազ­

չեւ որ Հասկնան թէ ինծի Նազլու 1լ բսեն : լու շուարեցաւ ; Վ^րան գլուխը թր քո լած՝ փոր՛ձեց

Ե բիաասաբգ ամ՛ոլը , քաշուեցաւ յար կա բաժ - Արամ վարպետ , ամօթէն֊ կաս կարմիր չր^~ ետ դառնալ ; Աակայն , Հովը , գլխունւ չԳաՐՀ\ը ա~

նին մէչ ու լռեց։ ք՛ա յց Արամ .վարպետ ոչ։ Զ ա ՚ ւ – ներբ խածաւ ու է"–եց : "ոնրատունբ , Հ ետգՀ ետ Է ււ ա ւ թռցռլց ։ թ՛րքուած մազերը , օձի պէս պլլուե–

կի ոէրբ ւ երբեմն երբեմն , զայն կը քաշէր աՒնոնց կբ մ թնէ րէ ճ ր ա գ ը 1լուշ սնար ։ Բս ,յց Նազ - ցան քթին \ու բերնին ։ Յ^ոլսաՀ ատ , կեցա՛ւ պատ ին

սեմէն ներս ։ Նագլոլ կռաՀեց : Նախանձբ ալ աւելի լու , յա՛սյ՚մտռօարռէօնյ գեռ կբ խօսէր տակ , բերան\բ բաց *
թոզ լուսնա յ՝., ու
ՀրաՀրեցաւ կուրծքին տակ : կատղեցաւ : Վ֊աղԲ » ՚ւ՚^Ղձ"՝ ես • ան՛ոնց Տուեր, –զգ լրի, դուռդ գոցումի՛,

Ւ1 րիկուն մբ , սովորականիս, սլ է ս , երբ Արամ պիտի սորվեցնեմ : էրիկ կնիկ 1 պ է ա ք է "Լ՛ ճան\չ– Աստուած։ Ալ Հերիք է, ալ Հերիք է

վարպետ ուղղուեցաւ գ է պ ի տզոլն սենեակը , Նազ­ ն սին. Ն , ս ՚( Iո լ–^ս Այս պաՀո ւ\Լ , կա բծես խաւար բ ճեղքուեցաւ,

լու Վազելով՝ պոռաց երեսին . Յանկարծ սոս կալի ո բ ո տ ո ւմ մ\ր լսուե ցաւ ։ ու երկինքէն՝ կրակէ սիւն մբ, աՀաւոր ո բ ո տ ո ւմ ի

իՒոնրատան պատեր ը , քանի մը Հ եղ դաց ին, ու ե– մ բ Հետ ինկաւ Նազլուի գլխոլն •

էյ իտտկ տուն չի գա՞ ս % Նազլու կայծակնաՀար , մաՀ՚ուան Վերքին

\քերունի% վիրաւոբուեցաւ ։ ի*՝այց առան՛ց լսե– կան։ կայծակը, Հրեղէն սիւնի մր՝ պէս երգիքէՀն֊

կա խո ւե լով՝ կբ լուսաւորէ ր մ Հնչել մութ ան– Հ ուն դ ի ւ\1 բ 1լա բ ձա կ էր ;

էու , դար՛ձեալ մտաւ ներս ; Երկու խօսք , ք ք ՚ ձ մբն՛ Յան կարծ անձրեւբ գ ա դ ր ե ց ա ւ Հ Հով^բ ալ չէր

ալ մ պիա՝ ել աՀա վեր ադա րձաւ ; Աչքե րբ կ ար - կի ւնն երո։ Երկի՚եքբ) ^ԷՐս^ս՚> Հէմա պիտի փլի *

ԱՀա քանի մ\բ խոշոր կաթիթեր։ Յանկար՛ծ, Ն՚՚ւղ– փչեր ։ Աստզերն սկսան՝ փայէէէ ։Խաղագոլթիլն ա–

մրեր է թ ֊ 1 : Նազլո լ շրթ^եբր կաբեց : փան ի մը ձեռքր ծ։ ւնկին զարնելով՝ մբմնքեց մէն կողմ է

. տարտամ նայուածքներ հ Յուղում եւ Հառաչանք : Մ \ոեա յ , աչքս չելլա յ , լաթեբբ տենե րբ

Եւ փո թորի կ ք պայթեցաւ ; Որոտոլմէն Վռրք) Ղ*աբեդին՝ .սրտատր՛ոփ , բա–

ս ո ււ ց ււ ր եմ : Ղ՛՛ուն ալ բերանդ կարեր նստել՜վ՛՛ ես Հբ ա ռ ա ւ ու տանիք վադեց : Աք ու ձախ , սբտա–

Ըսէ յ ս չՀան\եմ, բ ա յ ց կբ տե սնեմ որ ճմ I ի կ տ ե ս ա ր ան մ բ կր պատկերանար ։ Հյտեմ արտ­
դնե–
ձԸէէաՐ՛» իկբաքա§.չիւր բառի վբայ շեշտ մբ չխօսի*Ս Հ

է"՝վ պոռաց Արամ վարպետ : Մ ատս քթիս. Հո՞տ կուտա ք Նազլու ի՞ն ք ն-բ– ա՛մբո ղք ո ւթեամբ փլեր էր Հ Աարլճինաներբ ան՚֊

Որո վՀ ետ եւ արդար ո ւթ իւն ա կբ խօսիմ , գիտեմ թէ աեներբ լաթ ունիս : բնդՀատ կբ վառէին։ Ու քի չ մր անդթ՛–, կիսափուլ

պատասխ ան ե ց Նազլո լ % Նազլու , քդայնացած՝ ելաւ ու տանիք վազեց X պատ ին տակ , ցնցոտիներու դէղ մբ կբ մխար՝ ։
Ար Գա բութ ի՞ւն : Տ ՚ ՚ ւ ն ս մինչեւ
ք ա ն գ ե ց իր , ու Անձբեկր կԴքնէր։ Տաքութիւն չունեցաւ Մօտեցաւ։ Աչքեր ու թեւեր։ Մազեր ար կ՝այրէ>1՝^ 1

տակաւին՝ արգարութեան\ մասի՞ն կբ խօսիս։ Ես Վերբ Հասնելու ։ ԱՀա , կո՚թիլսեբբ աւելի խոշոր– Մ արմին մբ , որ արդէն սկսեր էր՛ տապկուիլ ։ Ա^*
խուր -
կեանքիս մ էք, այսպիսի Հար ո ւած երբեք տեսած Հո՛վբ կումոպչտաց։ Աաբբինաներոլ ւե լի մօտեցաւ՛. Տեւ ՝յէԼն է էէն, Էր ։ Աիրաբ
, առան՛ց քաքութիւնբ կորսնցնե–
չէի ք ել ոչ ալ , մեր գերդաստանին մէք տեսնուեր ձերբ , որոնց վրա ք փռուած էի՛ն ճ եր մա կեդէնն ե րւո , կոտտաց ։Աակայն

է ։ք՝այց գուն՝, ո տ ք դ ա յ ս սեմէն ներս դրիր՝ թէ ո չ * տակն ու վրայ եղան։ Մէկ երկու կառ ր՛բ Հ"Վը ա– վերցուց կլ ՚պերլ վրան ձգեց

քոակն ու վբայ բրիր տունէս ւ Ո**՛Լ էԱեր էր , որ՛ Հայ՛ր՝ ո ա լ ու թռցոլց ։ Նազլու ալ չ^ԼՐ9աէ՜ Հ ամբերել \ Հիմա, գիւղացիներն իրենց բաՀ ու րրէ^ն՝ե ֊

Fonds A.R.A.M