Page 190 - ARM_19-1947_04

Փոսկպհ Խ") գ ա ղ ո ւ թ դ «ռո^^Լ

Ա Կ ն ա ՚ Կ ՄԱ Դ Է Պ Ի ԱԼՆ8Ա11Ա ԿԻՊՐՈՍԻ ՄԵԼ-ԲՈՆԵԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹԻՒՆԸ

փ ր ա կա , քառին քուն առում ով գա ղո ւթ գ ո յ ո ւ –

Հանրապետուիքես/ն նախագաՀ ը Յուլէս 27ին թիւն ունեցած չէ*. քան\ի ո ք ան եղած է Աւստրիո յ

կատարեց բացումը Լուվրի թ անդարանէն Արեւել­ Այս տարի եւս Աելքո՚նեան կրթ . Հաստատոլ,

եան Հև ո ւթիւննե րոլ նորակառոյց բաժնին; գաւառական քազաքներէն մ ի ն ։ ԱիրոլԱ, պատմա­ թեան աչակերտոլթիւնբ Այ Նիքօլա փոխագրուե­

Շքեղ ու լուսացնցուղ քսանըչորս սբաՀներու կան յի շա տ ա կար անն ե րո վ Հարուստ քաղաք մր : ցաւ ամրան արձակուրդը անցնելու : Այ Նիքոլան

մէչ ցուց ա գ ր ո ւած են Հիմա թանկագին նշխարներ I 9\Տին , անկաիսութենէն յետ ո յ է ոք ան կ՛ա­ •Բակոբեթ, իայի կից ուխտատեղի մբ\1 էր, չրա֊

Արեւելքի ամենաՀին քաղաքակրթութիւնն երէնւ —. րեւորութ՜իւն ստացած է , դառնալով մայրաքա. ռատ եւ ծառաղարդ , վրանաբնակ կեանքի մբ ան՝.
նշխարներ
պատմութեան, մօտաւոր տպէս 6000 զաք*. Ո*– \9Հ2ին– եւ անկէ յետոյ է որ Հա յերր Հաս Հրամեչտ պայմաններով օմտուած »

տարիներու աւերակներէն՛ գուբս բերուած յան՝, ոտք գ ր ա ծ են, շատեր իրրեւ ուսանող, մօտ 6 0 Այնտեղ աշակերտներ երկու ամսուան։ ըճ՚թաց–

գուգն , խրոխտ, անձնազոՀ երկրախոյզներու կող­ Հոգի , որոնցմէ քսձ^ ի մր Հոգի մնացին ; փանի մը քի)1. ոչ միայն կրցան կաղդուբուիլ , այլ նաեւ ե

մէ, որոնք Եւրոպային ճ ան էց,ո լց ին\ առասպելական ա յսպէս կո չո ւած ՀԷԱերլլ ծուռ կը նա յէ ին նորեկ­ , ենո դպրոցական աշխատա)Եքներր շար, ՚կեցին

քազաք\։երն ու քա ղաքա կր թո լ թ ի ւններբ , ել որոնց ներուն եւ լ՛ ն ակա ն արար կը Հալած են ալ ղաՏնոնք , Հաստատութեան անօրէն Պ– Գ– Ոսկեսճի, Պ– Պ–

անուձնևերը, Հին կտակարանին մէ^ միայն կար­ ամէն անն՛երելի միքոցներով։ Այսօր ոչ Հղ֊\ւ– \ ա յ Ռ– Փիլիպաոսեանի ել 3– էսէկիւլեանի Հսկողու­

դացուած էին– մինչեւ երէկ՛ Տ Հո\ձ ոչ ալ ն՛որ , կամ գրեթէ չկայ : Ու Վանեցի թեան ճերքեւ։ Տեղի ունեցան ասուլիսներ ել գրա­

ձեր ան սան , առտչին տեղր կբ գրաւէ Արեւելքի Տիգրան. ԱաՀակեանի ժամանակէն Հիմնած ք*արե– կան գեղարուեստական երեկոյթներ :

այս փառայեղ գիւտերու յայտնութեան մէչ; գործական՛ Աիւոթիւնն ալ անգոյ է եւ անգործ X Անցեալ տարի Հարիւր վաթսուն աշակերտներ։
ֆրսձ^սական
Բ. Լ. 8օէէ&, 1 8 4 9 / * , Ա՚ռւսոլլի Հիները քոլոլն ալ մաՀը ա ռ ա ւ տարաւ։ Անոնցմէ դիմած էի՛ն, որոնցմէ միայն 35ը \րեդո լնուեցան, ,

Հիւպատոսը, առաչին . պեդաւմներրլ կատարեց Տիգ­ կր մնան իրե՛նց չեխուՀի ա յրիներ ը , նստած իրենց աշակերտութեան բնգՀ • թիւր Հասցնելով 145/։

րիսի ափերուն վրայ։ ՜Լախ Գուեունճբգ կոչուած Հարսաութիւններոլն ՛վրա յ ։ Մէկը նո ի֊վ. ս կ կտակ Այս տա՛ր ի դիմողներու,՛.՛ թիւր եղած է մինչեւ

վայրը, այմմ նոյնացուած Նինուէի Հետ, ել Ա1– կ^ընէ իր՝ Ջեխո ւՀ ի կեոքբ ո րպէսղի Հա յաս տանիմ էք Հեմա 1 5 0 ։ Տնօրէն Պ– Ոսկեան մօտ երկու շաբաթ

պա , /Աորսապատ , 15 քիլոմեթր Հեռու Ա՛ոլսոլլէս , երկու գիւղ կառուցանէ • Կինը ոչ իսկ գ է ՚ ֊ զ մր կա֊֊ Աու^իա Լիբանան մեկնեցալ տեղւոյն վրա/

ուր գտաւ Աարդոն՝ Բ . (725—705 ֊Բ– Ա ) , Ասորես– ռուցանելու մաս ին կր մ տածէ I Այս փոքր գաղո լ– անձամբ րնտրելոլ Համար թեկնածուները : Ի ն չ.

տանի թագաւորին սլա լա տ թե աւերակնե րուն մէկ պէս անցեալքն մէչ, ներկայիս ալ աշակերտ չի

մ ա ս\յչ , մ և օ ած աւալ Հարթաքանդակներովդ , Հո յա– թը \944է\ն ասդին կը կորսնցնէ եօթը Հոգի, ո– պակսիր եւ ամէն տարի, Հիմա ալ տակաւին , ա–

կասլ գ ո ւուն եր ով ՛որոնց մ ո լտքը սլա շա սլ ան ո ւա ծ րոնցմէ մին , Կ ովկասաՀայ Մ ես րոպ Աիմոն եան , մէն օր մեծ թիւով կո դիմեն , բայց Հաստատու­

էր մարգագլութ ցուլերու եւ ագգայէն Հերոս Գիէ– Գերմ անաց իք կե զրոն ա ց մա ն կա յան կր գրկեն եւ թիւն՛ը իբրեւ երկր՛որդական՝ վարմարան , րնտրոլ–

գ ա մ էշվւ Հսկա յ արձաններով : 1945 Մայիս Յին կվլ ղՏ֊գակաՀարեն X Հիմա Հոն թ յ ՚ լ ն ն ե ր ը կր կատարէ նկատի ունենալով • անոնց

Այս Հալ ուստ Հ \ ո լ ն ձ ք լ լ \Տ47ին , ճէշգ 100 տա­ զուտ Հա հ ԱԷԼաԼո1Լ կ ա ս ՝ 4 ընտանիքներ ։ վշկինլեան տար ՚ քո , աոող9ո ւթ իւն բ , ո ւս ո լմէ՝ ՛ա կ ա՛ն՝ պատրաս–

րի առաք, կր Հասնէր Յյրանսա ել ԼօԱ1Տ Րհւեբբշ/՛ ընտանիքը , ե ր կո ւ եղըա յր , ամ ո ւր ի , Աս լան ե սձն աոլթիլք եւ վարքը : •

իշխանութեան օրով , Ասոր ե սա ան եան թ ան գա ր անի ընտան՛իքը , մա յր\ր * տղա յ մր ել աղքիկ մը : Կիւ– Այմմ սկսաՆ են՝ Հեռաւոր գաղոլթնեբէն ալ

մլլ քացում ք կք կատարուէր ա ռ ա քին անգամ , լէսէրեան. ընտանիքը մայր այլ տղայ։ Եւ Տօքթ • *(յ * նոր ա չա կե րտ,Լ՚եր գալ, ինչպէս 3ո ււ՚՚ա ս տանէն եւ

Լոււվրի մէք ։ Ա ինչեւ այդ թուականդ, Եպ՚ոպա յի Ս արտ ի ր ո ս եան ի ընտանիքը, Հայր, մայր, տղա/ Ւսք^անպռւլէն։ Այս տարի Հաստատութիւներ կ՚ու­

թանգարաններուն Հնագիտական րամ ինը կր կագ. 1 Ր^ւ"^ »Հ ա յ "Ըոլյն փաքրէԿ. աՂ.1ԷԿ.1Լ 1946/՛ ա– նենայ աւելի քան 160 ուսան՛ող :

մ է ին ե էլի սլա ակա՛ն , յունական ել Հռովմէական՝ մառր վախ տա լով սպան\..եր են՛ Զեխե րր .... Տնօ յտէնր տեսնուած է նաեւ թեկնածու ո ւս ո լ –

Հ նա լ թ ի ւնն եր.ը՝ Ասորեստանի քանդակն երք , \իր ենց գերմանուՀի կարծելով : Հ՚1՝՝սԳ Հա՛տ ալ խառն՛ ցիչներոլ)՝.՛ Հետ, որոնցմէ Պ՝ Նչան ՅովՀաննէս -

տարրեր ոճով, վիթի/արի Հասակով, քո լո քովին՝ ընաա-ւփք , որ՛ոնց կիները ԶեխուՀի, այրերը Հայ։ եան՝ վաստակաւոր՛ ուսուցիչ ել կրթական* ՝ գտն՛ա-

ն ո ր եւ ասլշե ցո լց ի չ յա յան ութիւն մ ր ե զսա՛ն՝ Ալ եւ– (իուսերր տարած են ան՛ոնց Հայրերը եւ ընտան իք– ղա\՚Ն պա չտո\ւն։՝ե րո վ ծանւօթ , մամանած է արգէն

մո ւտքին Համար, մանաւանդ որ Աարգոն յիշա– ներ՚ը կր ս^նան ան\ւեցուկ։ Երկու Հոգի ալ աներե­ Հտլէպէն , իբրեւ պատմոլթեա',1.՝ ել իմաստասիրոլ–

տակո ւա& ա^֊-սւն մլլն էր Հին կ տ ա կա ր անին մ էք ։ ւութացած են, Հեռացած շատոնց, պատերազմը թեան դասաիսօս :

•ք՛ր սլա լա ար եւ արձանագրութիւնն երր եվ. ելան ե– ՛Լեր քան ա լուն մ օտերը : Մօտ օրէնւ կր՝ Հասն՛ի նաեւ Պ • 0>նւիկ ՛Սարդիս–

լա հ էին Հ ՕօէէՅ. ք Ասորեստանի քաղաքակրթու– եան, իբրեւ մանչերու բամն՚ին դաստիարակ Հըս–

թիւն\ր ճանէցռլցահ՜ էր աշթարՀին եւ անծանօթ Ասոնցմէ գոկրս $ 4 ամուր ի , տաճկաՀա / կ՚՚զ, որ ասկէ աոտչ Հալէ պ ք> ղան աղան՝ ազգային

Հ ո ր ի գոննե ր քացած մարգկութեան առք եւ ։ րնակսձ՚..արա՚ր , •որոնք յ ո յ ս չկայ այլեւս որ ընտա– մարմար անէ՚.՝ե բո լն մէչ պատասխանատու ուսուցիք

"իք կազմեն քանի որ կր պակսի ՀայուՀին ել ՛ի­ եղած է ։ ֆրան՛սերէնի դասախօս եւ աղչիկներու

Ա*իքագետքի Հոգք Հարուստ էր ուրեմն զգա­ րենք չեն ուզեք օտար առնել։ 1 ֊2, Հատ ալ կիսա– բամնին՝ դաստիարակ ՀսկողոլՀի նշանակուած է։

յացունց իս ոստումներով : Անգլիացիները գործի Հայ ։ կիսաՀայ կր նշանակէ ծագումով Հայ , ար

լծուեցան * Երբեմն մրցակց ո ւթիւններ եւ քա խում– Օր– Հ– Գարագաշեան•• , Մ ե լդոնեան վարմարապե–

՛իր լեզուն չէ սորված , .կր խօսի զանա՛զան. օտար տան՚ոցէն ել Պ րիւքսէ լի Համալսարա՛նէն ընթացա–

ներ տեգի ունեցան : թ՝ ան գար ան ր թան կարմ էք ու լեզուներ , կ՚ապրի իր Հաշւոյն եւ լուր չունի ազ­
փառաւոր
յ ո լշա րձաններռվ Հարստացաւ* 1887/՛՛^՛ ւաք.տ :

դէն ու. իր ցաւերէն ե Հոգն ալ չէ արգէն՛։ ^Անցեալ տարուան նոր ուսուցիչներէն իրենց

Գերմ աքացիները , եւ \ 8Տ9ին Ամ երիկացի առա քին Այ ււ տ խո լ ր վի ճակ ագր ո ւ թի ւն ը անգամ մ ըն ա/.

արեւե լագէտնե ր ր երեւան Հանեցին. Պարսից ծո ; ի՛ն՛ պաշտօնը կր շարունակեն Պ • Պ • Թէմալ , Տրէզտէ–

ւ"լՐք^) Ս1՚սհ –եէ Եփրատի երկայնքն ի վեր , էլ ապացուցանէ որ Հայր կ\ր նման՛ի ձուկին՝ որ քու– նէն, իբրեւ գծագրութեան , Նիլիթօ ԱՆգւիայէն ,

գէպի Հիւսիս եւ Արեւմ ուտք , մ ինչեւ Մ իքե րկրա– \րէն՝ դուրս չի կրնար ապրիլ։ Աա տ ար ր եր ութ ի իբրեւ անգլիերէնի եւ Տօքթ. 3– էսէկիւլեան
սլատմ ու- է, Հա յաս–
կան , անՀ ետացած մ ո զո վո ւր փն ե ր ո լ լն\ը ետ "՝1Լ որ Հայուն քՈէ֊ՐԸ Էր հայրենիքն Պ րի՛ւքս է լի Համալսարա՛նէն , իբրեւ Հայ լեզուի ել
տանբ *
թիւձնն՚ե րր ել քա զալոներ ո որոնց Հնութի ՚1Րականոլթեահ դասախօսներ :

կ՝ երթայ 4000 Ուրախ ենք տեղեկացնելու թէ այս տարի

տարի մեր թուականէն, առաք; ԱՆՑՈՐԴ– ՄԸ Մելքոնեան կրթ. Հաստատութեան Հոգաբարձու -

Այս կորսա ած քազաքներէն շատերուն անոմԼ–

ներք, վերակենդանացած են այսօր ու կր կար–

գ անք զան ո՝նք ի լրաքան չի ւր սրա Հ ի մ ո ւտք ին առ–

քեւ։ Աումէր , Աքատ , Գելլօ, Ա՚ուզա, Բաբելոն, տերուն վրայ ... : Րայց երբ , մօտէն՝ կը ծանօթա­ թա՚դուՀիին պղնձաձոյլ, 1750 քիլօ կշռող ար­

Նինուէ , հյօր սապատ, Կարկէմիշ, Մարի, Րաս Շ ամ– նաք գիտական պեղումներու անցքերուն , ել կր ձանին առչեւէն, որ՛ կարծես , արդիական Հագուս­

Րա , Արս լան թա չ եւա յլն ։ պտտինք մամերով, լուռ , անցեա՛լի բեկոր\ւելւ.ր տով տիկին մ ը ն է ;

Ի*ւրաքանչիւք սրաՀի մուտքին , Հնագիտական այսքաԼ՝ խնամքով պաՀ՝ող ել արձագանգող այս Ամբողչ սրա՛Հ մըն ալ յատկացուած

քարտէս մ ր ցոյց կուտայ քաղաքին աշխարհա­ սրաՀներոլն մէչ, քաղցր մպիտ մ\շ կ՚ընկերանայ Աքիմին–

գրական գիրքն ու սաՀմանակից երկիրները ։ Հա­ . ձեր մելամաղձոտ խոբՀրդածութիլ\ններտւն ... եան Աղեվւաւորն երուն (550—331 ՛Բ՛ Ա-), "ք"ն9

մ՛ աձայն թա՛նգար անա յին ուս ո ւմնասի ր ո ւթեան Հայաստանի ե բ կր ա շար մե ր ո վ ճեղքուած , պատե– գեղին , կա պո յտ , ճերմ ակ երփնեբս/ևգ , զուարթ

(^ՈսՏ^Օ§^^^թհ^6) , ամենավեր քի՛՜ն՝ տուեալներու, մա­ րտղմներով աւերակ, բայց մայր՛ախնամ , գորո­ Հագուստները , խոպոպներով զարդարուած ԳԼՀ՜

ման ա կա գ ր ա կան ել աշխարՀ ագբա կան կարգով, վալից Հոգր, Հակառակ Համայնակուլ մա մ անառ­ լոլխները, նիզակներով, աղեղներով եւ կապարճ­

ընտրուած եւ ն՛երկայացուած են– ամէնէն արմէքտ– կին , կրնայ օր մը անսպասելիօրէն , իր ծոցէն ներով ղին ուած տեսքը , այնքան ընտանի եւ ծա­

գււլբս ՀաՀւել նաեւ ուրի՛շ թանկագին գանձեր՝, ել ՛ն օիժ են՝ մ եղի ;

ւոր կտորները միայն, որպէսզի ամէն ինչ գիլբա– Պտոյտ ր կը վերչանայ Ասորեստանի նուիր–

Հասկն ալի եւ յստակ բլլա յ , նո յնիսկ Հասարակ նորանոր յայտնութիւնն՛եր րնել մարդկութեան *.. ուած սրաՀներով; Բայց ես թոլեցի քանի մը գԼՀ–

մողովուրդին Համար : ԱՀա Աամէր . Աքատցիները (4000—3000) , լուխ գոբծտցներ՝ միայն ; Պէտք եղաւ երկար պա–

Ու այսպէս , քանի մը մամուան այցելութեան յատկանշուած իրենց շատ խոշոր քացուած աչքե­ Հեր կանգ առնել այն բազմազան , փոքր՛ առարկա­

մ ը ըն թացքին կր փո թագ ր ո լինք ասիական նախա­ րով, թա՚ւձրաիսիտ յօնքերոՎ, որոնք քէթթս վե­ ներուն, արձաններուն , քսձնղակներոմն կտոր,

պատմական շըքանները, կ\ր մտնենք պատմութեան րել կր մի ան ան ինչպէս կորագիծ երկու ձուկի ո ւանքն ե ր ո ւն առչեւ , որոնցմէ տակաւ առ տակաւ

սեմէն՛ նեքս , 4000 փուշեր։ Ֆրանսական պեղո ւմնե բու շնորՀիլ է որ կարծես դուրս կ՛ե լրէ , Հողի ել շունչ կ՛ամն՛է

տարի քրիստոսէ առաք ^ակա\ւա– դարձեալ, Աումէբներբ, յայտնուեցան՝ \՚&Ա–աշխար՚Հին՝; չուր՚չգ, ամբողչ ժողովուրդի մը քարացած, փո­
մարդկութեան կոթողներէն՝ շիացած կեանքը . • .՚
տես կըլլանք Ա"1՚ոյ Հ՝ողին՝ փրայ Իրենց Համբաւաւոր Տէշ16 Ժտտ

զարթնումին, անոր առա քին քայլերուն եւ Մ իքա­ էՕԼՄՏ ( 3 Հազարամեակին սկիզբը) Տէտ\շ ձշ ՒՀտ.1Տ.աՏ.1Ո

գետքի մեծ քաղաքակրթութեան աստիճանական՝ ( 2 0 0 0 ) : Անոնք մեզի Հաղորդակից կ՛անեն իրենց Հո­

զարգացման • Աումէրեան ոսկեդարէն՝ ՇօսճշՅ իշխանին ( 3 գեկան յոլղումներոլն , ըմբռնտ ւմ՛նե ր ո ւն , իրե՛նց

Այս ԸոլոԸ բ ա ր գ ա ւ ա ճ քազա^Լ եքը , 1լ եզերէին Հազարամեակին երկրորդ կէսիև) կանգնած ել նս– փ՛իլիսոփայութեան , կր գտնենք զիրենք դէմ առ

Ու֊րարտան ոխ 9րգ գարու կէսին, արդէն ^*Ղ°Ը սւ սւձ 2 0 սեւ տիօրիթէ արձս/նն երր տրոԱք նոլիր– Դէմ Իւ՝են9 պաշտած ասաուածնեբուն : կը մտեր­

պետութիւն մ ըն էր եւ մրցակիցը Ասորեստան՛ին՛* ՝ո լած է ի՛ն զանազան աս տուած ութ իլննյեր ւո ; մա՛նանք իրենց ար՛տայայտուելու միիցներաւՏն ,

7րգ գարուն , կամ երգի ս կէգբ^ե ը ը , նոյն՝ եր՛կնա­ Յետոյ, Բաբելոն ենք։ Ահաւասիկ Համրապիի որոնց զարգացման կբ Հետելինք աստիճանաբար :
պաղալթէ.
մասին վրայ, լաղթական Ա^րմէններոլ մուտքով ել ( 2 0 0 0 ) վեՀաշոլք ել երկնասլաց սեւ Կը ծանօթանանք իբեՀԼցտ իպա բնե րո լն մաս՚նայատ–

երկու տարրեր՛ու ձուլումով՝ կազմակերպուեցաւ, կոլթ իլննե րուն , իրենց սովո րո ւթ իլննե ր՛ուն ՝, Հան­

եւ ստե ղծուեցալ պա ամ ական Հ ին Հա յաստան\ր : կոթողը՝ պատկառելի։ Ան, խոնարՀաբար՛ կանգ­ դերձեղէններուն , զարգեղէններուն եւ վ ե հ ա պ է ս

Հայաստսձւը , կարելի է Համարել Աիքագետքի ՛նած է Շամաշ Աստուծոյ՛ն դէմ որ իրեն 2&2օրէնք– իրենց առօրեայ մտերիմ կեանքին յ

այս Հին, ել. իրարու փոխա՛նցուած քագաքակրր^ ներ կր թելադրէ : ԱմենաՀին օրինագիրքն է այս Եւ 6000 տարի՛ներու Հեռաւորութեան մէչէն ,

թոլթիլններոլ Հ արագատ ել անմի քական մառանդ մէկը : այնքան աղմկա՛լից պատերազմներէ , աւարառու–

գորգը , որ յետոյ , գարե րաւ ընթացքին , ՝ն եաո ւած Ս՚ուղայի սրաՀին մէչ եՏն՝ այնքան նուրբ եւ թիւն՛ երէ , կոզոպուտներէ , քազաքներու Հիմնա–
եւ Արեւ– Հանդարտ, լուռ եւ
կամուրք մր պիտի ըլլար Արեւելքթն ազնիւ խեցեղէն ամաններր որոնք Տէ)46 I ՏսՏ6 յատակ կործանումէ վեբչ,

մուտքին միքեւ, այս վեր քինին փոխանցելու Հա­ ( 4 0 0 0 ) անաւն ով ծանւօթ են։ Ա եր ոլշադրոլթիլքր խոբՀրդաւոր , Հզօր իշխաններու Հետ դէմ աո.

մար շարք մր մշակութային 1 որութիւններ , ի&չ կր գ րաւեն իրենց կենդանական զարդանկար)։ երր գէմ, մենք եւ անոնք, անլուծելի , գառն եւ տխուք՛

պէս կը վկայէ այսօր եւրոպական Հ՝՚1 ագիւոոլ^ եւ ոճաւոըումը : ի՚որՀրդածութիմւ՚ներոլ մէչ կը կորսոլինք :
պա– կ՝անցնինք ԱՐՇԱԼՈՅՍ ԽԱՆՏԱՆԵԱՆ
թիւնը : Ի1&ԲՄ- ճտս (1500 –Բ. Ա.) , Ելամի

ք՛ր անունը չկաք այս մեծ թանգարանին

Fonds A.R.A.M