Page 71 - ARM_19-1947_03
P. 71
փա❁Ա*
ԳՊՐՈՑԱԿԱՆ ՀԱՆԴԷՍ ՄԸ ԱՒԷՆ՝ԲԻ ՄԷՋ ՄԵՐ ՆՇԱՆԸ ւագոյն՝ գասաւորումներով պատիւ բերին մասնա–
ճիւղիս •
Հ Յառաջ »ը ուրախութեամբ կ՚աւեաէր կարե Գալով Մարսէյլի կազմակերպած միքմասնա -
ԱԹԷՆՔ (Յաււսւջ). - Աթէնքի լռինի Հա, ւոր նուէր մը, «Համազգայ՛ին»/ «1)էյր»ւթֆ. Հ ա յ ճիւղային մբցումներուն , անգամ մը եւս առիթր
վարժարաններու ամավեբքի Հանդէսներուն՝ վի՛ր - ՚ճեմարաւնը կ՚օժսաւի սեփակա)ն շէնքով: Ու կը յի– տրուեցաւ մարզիկներուն եւ վարիչներուն աւելի
քթեն էր Ֆիք»ի Հ*Կ*Խաչի գարոսին շրքանաւարտ– շէր բարերարը, ողբացեալ Նշան Փալաեճեան՝ : մօտէն ծանօթանալու եւ կատարեալ իրերաՀասկա–
ներու Հանդէսը ^ որ տեղի ունեցաւ Յունփս 29ին–։ 1945/՛ սկիզբները ճամբորդէ մը ցաւով իմա - ցոգութեամբ զարգանալու :
Նոյն օրր ուրիշ Հաւաքսյթ մ\ր եւս կար, բայց ցանք Նշան՛ի անակնկալ մաՀը Եգիատոսի մէէ : 3 աքորդո վ՝ նոր շրքանի մասին։— Վ. Շամլեան
բաղմ՚ութիւն ր լեցուած էր արդէն եւ շատեր ս ա ի Աչ Ցաինքը մօտէն ճան չց ո ղնե րուն շատ ծանր թուեցաւ
ուեցան ոտքի մնալ : ՓԱՐԻԶԻ ՀԱՅ ՀԱՄԱԼԱԱՐԱՆԱԿԱՆ ՈԱՏԱՆ
յա ս գոյ^է տ (ք*« եւ վերջին մաս)
քսակին մ էք սլա տ ր աս տ ո ւած րեմ ր արտա կարդ Բնիկ Տիգ բանակ եր տցի՝ Հա մե ստ ընտ անիքի
երեւոյթ մր առաւ, երբ վարժարանին կրթական ղաւակ՝ Հայրր Հիւսն էր , մաղապուրծ ճողոպրած Ա * Գրաւոր ստոյգ տեղեկութիւններ խնգ -
կոըսնցու– թը -
Հունձքը, 22 շրքանաւարտներ շարուեցան։ Հան՛ ֊ 1915;/ Հայկական քարդերէն։ Ամէն ինչ րարկուին՛ անունին, մականունին, ծննզձեան -
Հաս
դէ ս ր ս կ սալ Տ ո ւն աս տան ի թագա լո րին եւ ա բքա– ցած՝ աղտիկ եղբօրը ու քոյրերուն Հետ շատ ան լականին եւ վայրին , Հպատակութեան եւ
յա կան ընտ անիքի արե ւշատ ո ւ թեա՛ն ո ւ֊ղդո ւած շա ՜ ձուկ պայմաններու տակ՝ կ՚աշխատէր մետաքսէ ցէիե մ ասին ։
րական մաղթանքով մր, որուն յաքոՐԴ^՚3 Հ* ^* կե րպասնե ր Հի ւս ելու գո ր ծա բանի մը մէք ( թ րքա՝* Բ, իրենց ուսման՛ մակարդակը Հաստատող
հքաշի Քայէերգր։ Յաքորգարար շրքանաւարտներ ու կան՝ ծաղկաւոր ու պարզ չարսաֆ՝ Տիգրանակեր– Վկայագիր մը զոր պարտին ձեռք րե րել իբ ենց
կողմէ արտասանուեցան ՚Եղէշէ ՛հուր եան ի « 0 շա֊ տի մասնագիտութիւնէ ։ Ջ ար քաշ բնաւորութեամբ
կանր% , Գ * ՝Բաթիսչա յի <ք,Եղիշէն՝2> , էս աճ ան ե ան ի յաճախած՝ բարձր . վարժարանին տեսչութենէն
^Պանծացում Հայ լեզուի» ։ Արա աս ան ո ւթիւննե - ու աշխատասիրութեամբ , մօտ ա ւո ե ն էն դարձաւ կրն՛ան ի Հարկին այդ \վկայագրին\ պատճէնը միայն
րուն յա քո բդեց յունարէն կատակերգութիւն մը Գ * դո բծա ր ան ա տ է բ , բա յց դժբախտ ութ ի ւնը ունեցաւ ղրկել , բնագիրը Հետե բնին Փարիզ բերելու պայ–
դասարանի կողմէ ^ ՛ծափեր խ՚լելով : ՛բուրեանի արկածով կո րսնցնե լու քարդերէն աղատ ո ւ ա ի ր մ անաւ ։
«հքաչր» եւ Գ . կառվարենցի ^Արարատը» արտա - միակ եղբայրը (տանիքէն ինկաւ ու մեռաւ) ։ Գ . Փարիզի մէք իրենց յաճախելիք Համ ա -
սան ութիւններէն ետքր , ներկայացուեցաւ ճԹիք Հալէպ փոխադբուելով , երկու ուրիշ Հ այբե֊. լսարանին , մասնագիտական կամ բար ձ ր ա գո յ\ն՝
թաք»ը, որուն յաքող խաղա ր կութի ւն ր Հանգիստ. նակիցներու Հետ Հիմնեցին Նշաբթվա մ ետ աքս 5՜ վարժ ա բ անին մ էք ընդո լնուած կամ արձան ադըր ֊
կաններուն մէջ զուարթ տ րամ ադր ութիւն մը Հիւսուածեղէնի տունը ԼՆշան - Յարութիւն » Վա– ա ՛ս ձ Բ/ք^քնին Հաստատող վկայագիր մը , շատ
Հան) ։ անՀ րաժեշտ ։
ստեղծեց; (Հայտագրի Ա. մասը փերշ\սցալ Օր՛ Իր ձ եոներէ ցո ւթե ամբ ՝ աս տ ի ճան արար ո լ ա– Դ», Բժշկական վկայագիր մը որ երեք ամի -
Ազնիւ. Պապայեանի յունարէն «Հրամեշտի խօսք»ի բագօրէն րարձր դիրքի մը տիրացաւ։ Միշտ Հա ա սէն աւելի Հին բ / / ա լ ո լ չէ :
•ընթերցումով, ել յոյն ուսուցչուհի Տիկ– Աօֆիա ԼԷ՚Դ բնակելով, մասնաճփւգ մըն ալ ունէր է, դիպ - Ե • Տան ամսական վարձքը (առայժմ 1450
՚Բալօերայի բանա իսօս ո ւթ եամ ր , որ ՀելլենեւՀաՀ տոս ։ Հազիւ թէ պիտ ի Հանգստանար ու տուն - ֆրանք՝) կանոն՛աւոր արար ՛վճարելու՝ երաշխաւոր ֊
պատմական անցքերու ամփովաւմն էր։ տեղ կազմէր , վրայ Հասա լ անսպասելի մաՀը։ եալ յանձնառութիւն մը: ԱնՀրաժեշտ է որ թեկ -
Հանդէսին Բ. մասը սկսաւ Աիպիէի «Հայ Լե Ազգային գործերու մէք եղած է միշտ առա տ ա - նածուն եւ ծնողքը նիւթապէս ի վէ^ակի Րէէա^"՝ զ՛
զուն», Ոբրերեանի «Գիւղիս ճամբան» ել նորա - ձեռն ։ յանձնառութիւն մը ստորագրեն՛, ամսէ ամիս եւ
գոյն գրողներէն Գ– Ագգա ր եան ի «Հայաստան» ք1 ր երկու տարաբախտ քոյբեըը իրենց յաւէտ անյ\ը)նդՀատ կանխ ա.վճ աըելո լ այգ գումարը , ոըով–
արտասանութիւներով, որոնցմէ վերջ, «0լ քի– պաշտելի ՝եղբօրը յի շատ ակը յաւերժացնելու Հա - Հետ^եւ Տան ֆրանսական վա բ չո ւթ ի ւն ր իրաւուն՛ք
ր ի ււ 11 թաքսիտէվի» ծիծաղաշա րմ կատակերգու - մար աՀա շատ զկարեւոր գումար մը կը տ րամ ա - ունի թերացմ ան՛ պարագա յին՝ Հեռացնելու պար ֊
թի՚ւճը ն՛երկայացուեցաւ , ղոր իւն ամ քով պատրաս գրեն , ա պաՀ ո վե լո վ Համազգա յիՆի Հա յ ^եմ արա** տազանցը, եւ Հ * Բ • Ը • Մ ի ութի ւնը անզօր է մի -
տած էր Տիկ– Ս– ՚Բալօերան; նի սեվւական շէնքի կառուցումը ։ Լ^եմարանը պի քամտելու եւ վարկ ալ չուն՛ի ա յդպիս ինե բուն օգ —
Յայտնութիւն մ ըն էր Հայր Աիմոն Երեմեան ի ՛տի կոչուի Համազգայինի "Նշան ՓալաԱ՚ճեան ճ՚ե. Աելոլ Համ ար ։ Ա ենեակի վարձքը պա՛Հ ան քելի է
-
«Աաթենիկ» երգախառն ողբերգութիւնը, որ տա - մարաւն) : Հոկտեմրեր 1 էն սկսեալ, եթէ նոյնիսկ թեկնածուն
րիներ առաք ներկայացուած էր Զաւաբեան վար Պ ատ իւ իրենց ։ Ա եր ո ւնդէ սե բունդ պիտի յիշա ուշացած ՐԼէայ ։
ժաբանի բեմէն։ ուի իրենց անունը ոսկի ւո ա ռե ը ո վ ,ս փ ի ւռքի պատ Բարի վարաց վկայական մը, ՛որ տըը -
Վարժարանի կրթական եւ բարոյական տեգե– մութեան մէք։ Ոլ պատիլ այն կուսակցութեան՝ որ ուած կամ Հաստատուած պիտի ըլլայ թեկնածուին
կագիրը ամփոփ կերպով նեբկայացռւց Պ* Զ* Զա~ տարի ներ ո լ ընթա ցքին՝ Հ ա յր ե նա սի ր ո ւթե ան եւ բնակած վայրին Բարեգործականի վարչութեան
քար եան * Վարժարանը ունեցած է 184 աշակերտ ֊ ղո Հա բեր ո ւթե ան կայծը գրաւ իրենց Հոգիներուն կամ ազգային ի շիանո ւթիւններուն կողմէ։ քհեկ -
ներ՝ մանչ եւ աղքիկ , նախակրթարանի մէք եօթ մէք ։ Հանգի ստ Նշան ին եւ բոլոր անձնուէր Նշան" նածուն պարտի գրաւորապէս յանձն՝ առնել յարդեւ
պաշտօնեանեբով ,- իսկ մ ան կա պարտէ ղի մէք 60 ներոլ ոսկորն՛երուն ու մ խիթա բութիւն իր Համեստ Տան ներքին կանոնագիրը , ինչպէս եւ րա րի կ են՝–
փո ՔՐ է ԿԱէ՛ Ր երկու պ աշտ օնեանե րո վ։ Տ բու ած տ ե– քո յր երուն , մաՀ ո լան երրորդ տ ար ելից ին՝ առթիւ ։ ցաղի ել բարս յա կանի բո լոր պա լմ անները ։
ղե կա գրէն իմ՛ա ց ո ւ ե ց ալ որ վարժարանը ունեցած Թ • Նալպանաեաւնւ է * էքր\եք օրինակ ինքն ո ւթ եան լուսանւկար ,
է 22 շրքանաւարտներ։ Ասոնք լաւագոյն նիշերով սովորական 4^>^3 ծաւալով ։
եւ յա քող կե րպով իրենց քենո ւթ ի մեն ե րր անցնե ֊ ԶԱ8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ Բաց աստի , ուսանողները եւ անոնց ծն՝ողքն՚ե–
լով , արժանացան վկայականներու , որոնց բաշ - րը ել պաշտպ՛ա՛նները պարտին* ի վիճակի ԷՀԷԼաէ
խումը կատարեց վարժարանի Տնօրէն 3՝ովսէփ նա ել ի ր ենց մ իքոցներով Հո գա լ ո լ ո ւս ա1ն ո գին
վարդապետ հ)անցեալն * Յանուն՛ շրքանաւարտներու Հ– Մ– Ը– Մ Ը ՄԱՐՍԷՅԼԻ ՄԷՋ սնունդի , Հագուստի, ճեբմակեղէնի , տեղափոխու
Հրաժեշտի խօսք կարդաց Օր՛ Արտեմիս Գուրտօղ– թեան եւ այլ ծախքեր ր որ կարեւոր գումար մը կը
լան եան ։ ՄԱք*ԱԷՅԼ* Տաբեշրքան մը եւս րոլոըեց Հ * նե ըկա յացնեն ։
Հ^Հուսկ րանք»ը խօսեցաւ 3* վարդ* իք նցեան, Մ * Ը– * Մ –ի Մարսէյլի մասնաճիւղը , տաբեշրքան Մ յս առթիւ պարտք կը Համ աՀրենք զգո ւշա ցն՚ե է
մը օրինակելի գո րծունէութեամր եւ մեծ յա քո ֊ արտասաՀմ անի այն Հայ ո ւս ան ո ղնե ը բ որ առանց
Տնօրէնը կուռ եւ իմաստալից ոճով մը, նիւթ Ո ղոլթ իւն՛ն՛ե րով։ Մարզիկ թէ վարիչ, Համակիր նփւթական բաւարար միջ՛ոցներ՛ու եւ ր/յս գնելով
նենալով շրքանաւարտներու տրուած նշանաբան՛ը՝ կամ բարերար բերին իրենց սիրայօժար նիւթական ենթադրական՝ օդն ութիւննեբու վրա յ կր փո րձուի
«ԽոըՀիլ ու գործել, լրումն, իմաստութեան» ։ Բա փնքզին քն՛ին՛ Փարիզ ն՛ետել ՚. Ա լգսլի ս ին՛ե ր ուն ստու
ցատ ր ելէ վ երք ն շան ա կո ւթ ի ւնը կեա՚ե քի այս ,ոսկ ե– ել բարոյական մասն՛ակցութիւնը , անգամ մը եւս գապէս կը սպասէ գառն յուսախաբութիւն ել շատ
դէն կանոնին , վարդապետը չեշտեց . <ձՊէտք է ցո յց տալով թէ մ իայն՝ կատարեալ Համերաշխու - գԺն՚գակ ել անել կացութիւն ։
խորՀ\իլ գիտնաք։ Պէտք է խորՀիք ձեզի լաւագոյն թեան ՛ոգիով կարելի է ամ էն գժ ո ւաբ ո ւթ ե ա՛ն ց Հ - Բ * Ը * Մ իութեան Փարիզի Գ՛ործադիր ^//–
ապագա յ մ\ը պա տ ը աս տ ե լո լ Համ ար , ըմբռնելու յաղթել եւ Հ * Մ * Ը՛ Մ *ի անունր բարձր պաՀել։ ղովր պարտք ս՛եպեց ի գիտութիւն սփիւռքի Հա ֊
Համար ձեր պարտ ա կանո ւթիւնները» եւն ։ Մ ասնաճիւգիս անդամն ե ր ո ւն թիւր մ օտաւո - յո ւթե ան ներկա յիս բացատրել եւ ճշդել Փարիզի
Հանդէսը փակուեցալ վարժարանի ել յուսա - րապէս կը Հասնի 250ի , բայց մօտեըս կը յուսանք Մ արի Նուպա ր Ուսանողական Տունը ընգունուելու
կան քայլերգներով ։ Ներկաները մ եկն ե ցան մ՜եծ "V "էէ՚^է կրկնապատկուի ,քանզի զինուորական իշ սլայմաններր % Տրամադրելի 55 սեն՛եակն՛երէն՛ շո՚ւրք
գոՀ ունէ ակո ւթե ամր , շն ո րՀ ա լոր ե լո վ վարժարան ի խանութեան Մ ի ո ւթե անս 41 \ի զօր ադաս ին 40հ* արդէն իսկ Հա յե բու կողմ է վարձուած կամ
տեսչութիւնը եւ ուսուցչութիւնը ։ ընծայ ա ծ գիւ րութի լն/նե րը առի իժ պիտի ա ան ոը վերապաՀել տրուած ԼՀԼԷաէով յ ցանկս,էլի Է որ
Թղթակից բոլոր ֆ ր ան ս ա Հ ա յ երիտասարդները օգտոլին այս մնացեալ \^)ին Համար ֆրանսական մշակոյթէն
բախտաւոր պատեՀութենէն ։ Լ^ամանակէ մը ի՝ օգտուիլ ոլզոզել իրենց րն՚ա կո ւթ ե ա\ն՝ , ապրուստի,
վեր Հայ երիտասարդներ կը դիմեն՛ վա բ չո ւթեան ղարոցի եւա լ լ ծախքեր ը , Հոգալու պատրաստ ըն՛
օգտուելու Համար Հ* Մ* Ը* Մ*ի սաՀմանուած դունակ Հա ք ո ւս ան ո ղնե րր փութով ղձնեն իրենց
սարդ Ա. ՚ԲիւվւԷլեանր իր Պ"ւզիի գերով , որ դ ի ւր ութի ւնն եբ էն ։ Վար չութ ի ւն՛ը \ի րաւո ւնք չո ւն ի թեկնածութիւնը , առ առաւելն մինչեւ 30 Աեպ ֊
ներկայացման առածին վարագոյրէն մինչեւ վերչ՝ը անոնց փափաքին գոՀացում տալու , քանդի պէտք տեմբեր , դրելով Հ • Բ * Ը • Մ իութեան՝ Գործադիր
յաջողութեամբ եւ երգելու բացառիկ ընդունակու է առ նուագն՝ մէկ տարիէ ի վեր անդամ եղած ըէա Ժողով1 ինւ , սւոորել նշսԽակոլած Հ ա՛ս ց է ին՝ 0օՈՏ6ւ1
թեամբ ջերմապէս գնահատուեցաւ ; իրեն՛ Հետ , լալ Հ ՛Մ ՛Ը՛Մ ՝ի Մարսէյլի մասնաճիւղին) ։ 51x60111^6 1 ՚ Ա Շ. հ. 8., 11 ՏցսՅք6 ձ1եօա, Րյոտ (16) :
Մելիք ՇաՀնազարի աղախինը (Օր– Ս– ՇաՀինեա– Պ՛ա լով մ ա ր ։լա կան խում բերուն գո րծո ւն՝Է ո ւ ֊
էե՚ը) , եւ Մելիք ԱլլաՀվերտիի ծառան՝ թելանը (($ • թեան , անոնք ըրին իրենց կաբելին\ եւ շատ անգամ
ք1ւրբաթեան) յաֆող ե րրորղութիլնը կը կազմէին դժուարին պայմաններու տակ տարին մեծ յագ - 600.000 ՓԱՐԻԶՑԻՆԵՐ օդափոխութեան գա -
խազա ըկութեան ; թոլթիլններ : ԱՀ աւասիկ անոնց դասաւորուիմ ը* ցած են Յուլիս \ \ ՝\4 , ինչ որ շատ մեծ թիւ մըն
Ապրիք է "Իր^էԻ երիտասարդներ եւ աղջիկներ : Աոաջին՛ խոլմբո երկրորդ անգամ բլլալով շա֊ է, բաղդատելով անցեալ տարուան նոյն՝ ժամ անա -
Ջեր կատարած գործը կ՚ապացուցանէ թէ օտար Հեցալ 0ց.ւ11օ1/ք բաժակը, ի" կ միքմասնաճ իւղայ ին կաշրքանփն Հետ ։
երկնքի տակ մեծցած ըլլալով Հանդերձ , անւծանօթ մբցումներուն մէք շաՀեցալ Պ* Լեւոն Մնացական– ՃԱՓՈՆԻ ՀԱՇՏՈՒԹԵԱՆ դաշնադիրը պիտի
չէք Հայկական՛ կեանքին եւ մշակոյթին : եան՚ի բաժակը երկու անգամ յաղթ՜ելով Լիոն-Տէ՜ պատրաստուի՝ մասնակցութեամբ 1 1 ազգեբու , ո–
Շարունակեցէք զարգան՛ալ նոյն ե ռանգով եւ Հան սինի զօրաւոր խում րին ՚, եւ ախոյենական խա - րոնց Հրաւէրներ ոլզզուած են ամ երիկեան կառա
րութիւնը միշտ ալ պիտի գնաՀատէ ձեզ : ղարկութեան մէք իր շարքին ((%ՀՕԱբշ)եբրորդը վարութեան կողմէ։
Կը լսեմ թէ արձակուրդէն վերչ\ մեծ պատրաս սացալ : ՄԱՐՈ֊ԲԻ ԱՊՍՏԱՄԲԱՊԵՏԸ, Ապա էլ –Բէըէմ,
տութեամբ պիտի ներկայացուի «՚Լարաբաղի Մե Բ • խումբը երկրորդ կարգի խադարկութեանց վեց ժամ խօ սա կցելով ա մ ե ր ի կե ան գո ոծ ա կա լու ֊
լիքները» Փարիզի մեծ սրածներէն մէկուն մէշ : թեան մր թզթակցին Հետ , յայտարարեց . «Ֆը "
մասնակցելով բ շարքին 4րդ Հանդիսացաւ : րանսա Հիւս * Ափրիկէ վերադառնալով , շ ասք աւե
Ս– Ցովհա|ննէսեա|ն; 4՝ • խումբը իբ շարքին Հրդը Հ անդի ս ա ց ա ւ : լի խիստ օրէնք մը պարտագրեղ քանԳերմանները ։
յսաՕՄ խումբը իր չարքին առա քինը Հանդիսա Կոչ կուղղեմ ֆրանսացի ժոգովուբգին որ պաՀան–
նալով մասնակցեցաւ Տսճ ւ^%\.ի ախոյենական խա - քէ իր կառավարութենէն անկախութիւն տալ Հիլ
ստաԱՆ-բ զար կո ւ թե անց եւ Հաս ալ մինչեւ ձշսձշ քւՈ2ւ1շ , բայց ԱՓրիկէի, ք քփելք. Համ ւ ՛բ 1ւ\ո ր ւել ,զմէ
ինչպէս ժամանակին գրած ենք, ոչ Հ ՚ Մ * Ը* Մ *ա– մը։ Այլապէս , ամէնէն սարսափելի պյա տեր ւ զմը
կան Հասարակութիւն մը դաշտ խուժած եւ կռիւի պիտի յայտարարեմ Ֆ րանսա յի դէմ : Հազարաւոր
ՀԱՏԻԿՆԵՐ յ բանաստեղծութիւնն եր եւ յան - առիթ տուած ԷՀԱաէով կորսնցուց պատժական ատ" ներ պիտի մեռնին։ Մենք պիտի կռուինք բոլոր
գա լոր թատ՛երախաղ մը, Արայ Գհզէցփ-կ։ Գրեց՝ եանին առք ել : տրամադրելի միքոցներով, ի Հարկին մերկ ձեռ ֊
ԱբրաՀամ Ավճեան-. Փարիզ, 1947։ Գթ 100 ֆը– Շ&<3շէ ել աւաաՇՏ իրենք ալ իրենց կարգին լա քերով ւ Թերեւս ձախհգանքներ պիտի է ե սնէ ենՔ՛1
բայց պիտի կռուինք մինչեւ վերքին մարգը՝»,
Fonds A.R.A.M
ԳՊՐՈՑԱԿԱՆ ՀԱՆԴԷՍ ՄԸ ԱՒԷՆ՝ԲԻ ՄԷՋ ՄԵՐ ՆՇԱՆԸ ւագոյն՝ գասաւորումներով պատիւ բերին մասնա–
ճիւղիս •
Հ Յառաջ »ը ուրախութեամբ կ՚աւեաէր կարե Գալով Մարսէյլի կազմակերպած միքմասնա -
ԱԹԷՆՔ (Յաււսւջ). - Աթէնքի լռինի Հա, ւոր նուէր մը, «Համազգայ՛ին»/ «1)էյր»ւթֆ. Հ ա յ ճիւղային մբցումներուն , անգամ մը եւս առիթր
վարժարաններու ամավեբքի Հանդէսներուն՝ վի՛ր - ՚ճեմարաւնը կ՚օժսաւի սեփակա)ն շէնքով: Ու կը յի– տրուեցաւ մարզիկներուն եւ վարիչներուն աւելի
քթեն էր Ֆիք»ի Հ*Կ*Խաչի գարոսին շրքանաւարտ– շէր բարերարը, ողբացեալ Նշան Փալաեճեան՝ : մօտէն ծանօթանալու եւ կատարեալ իրերաՀասկա–
ներու Հանդէսը ^ որ տեղի ունեցաւ Յունփս 29ին–։ 1945/՛ սկիզբները ճամբորդէ մը ցաւով իմա - ցոգութեամբ զարգանալու :
Նոյն օրր ուրիշ Հաւաքսյթ մ\ր եւս կար, բայց ցանք Նշան՛ի անակնկալ մաՀը Եգիատոսի մէէ : 3 աքորդո վ՝ նոր շրքանի մասին։— Վ. Շամլեան
բաղմ՚ութիւն ր լեցուած էր արդէն եւ շատեր ս ա ի Աչ Ցաինքը մօտէն ճան չց ո ղնե րուն շատ ծանր թուեցաւ
ուեցան ոտքի մնալ : ՓԱՐԻԶԻ ՀԱՅ ՀԱՄԱԼԱԱՐԱՆԱԿԱՆ ՈԱՏԱՆ
յա ս գոյ^է տ (ք*« եւ վերջին մաս)
քսակին մ էք սլա տ ր աս տ ո ւած րեմ ր արտա կարդ Բնիկ Տիգ բանակ եր տցի՝ Հա մե ստ ընտ անիքի
երեւոյթ մր առաւ, երբ վարժարանին կրթական ղաւակ՝ Հայրր Հիւսն էր , մաղապուրծ ճողոպրած Ա * Գրաւոր ստոյգ տեղեկութիւններ խնգ -
կոըսնցու– թը -
Հունձքը, 22 շրքանաւարտներ շարուեցան։ Հան՛ ֊ 1915;/ Հայկական քարդերէն։ Ամէն ինչ րարկուին՛ անունին, մականունին, ծննզձեան -
Հաս
դէ ս ր ս կ սալ Տ ո ւն աս տան ի թագա լո րին եւ ա բքա– ցած՝ աղտիկ եղբօրը ու քոյրերուն Հետ շատ ան լականին եւ վայրին , Հպատակութեան եւ
յա կան ընտ անիքի արե ւշատ ո ւ թեա՛ն ո ւ֊ղդո ւած շա ՜ ձուկ պայմաններու տակ՝ կ՚աշխատէր մետաքսէ ցէիե մ ասին ։
րական մաղթանքով մր, որուն յաքոՐԴ^՚3 Հ* ^* կե րպասնե ր Հի ւս ելու գո ր ծա բանի մը մէք ( թ րքա՝* Բ, իրենց ուսման՛ մակարդակը Հաստատող
հքաշի Քայէերգր։ Յաքորգարար շրքանաւարտներ ու կան՝ ծաղկաւոր ու պարզ չարսաֆ՝ Տիգրանակեր– Վկայագիր մը զոր պարտին ձեռք րե րել իբ ենց
կողմէ արտասանուեցան ՚Եղէշէ ՛հուր եան ի « 0 շա֊ տի մասնագիտութիւնէ ։ Ջ ար քաշ բնաւորութեամբ
կանր% , Գ * ՝Բաթիսչա յի <ք,Եղիշէն՝2> , էս աճ ան ե ան ի յաճախած՝ բարձր . վարժարանին տեսչութենէն
^Պանծացում Հայ լեզուի» ։ Արա աս ան ո ւթիւննե - ու աշխատասիրութեամբ , մօտ ա ւո ե ն էն դարձաւ կրն՛ան ի Հարկին այդ \վկայագրին\ պատճէնը միայն
րուն յա քո բդեց յունարէն կատակերգութիւն մը Գ * դո բծա ր ան ա տ է բ , բա յց դժբախտ ութ ի ւնը ունեցաւ ղրկել , բնագիրը Հետե բնին Փարիզ բերելու պայ–
դասարանի կողմէ ^ ՛ծափեր խ՚լելով : ՛բուրեանի արկածով կո րսնցնե լու քարդերէն աղատ ո ւ ա ի ր մ անաւ ։
«հքաչր» եւ Գ . կառվարենցի ^Արարատը» արտա - միակ եղբայրը (տանիքէն ինկաւ ու մեռաւ) ։ Գ . Փարիզի մէք իրենց յաճախելիք Համ ա -
սան ութիւններէն ետքր , ներկայացուեցաւ ճԹիք Հալէպ փոխադբուելով , երկու ուրիշ Հ այբե֊. լսարանին , մասնագիտական կամ բար ձ ր ա գո յ\ն՝
թաք»ը, որուն յաքող խաղա ր կութի ւն ր Հանգիստ. նակիցներու Հետ Հիմնեցին Նշաբթվա մ ետ աքս 5՜ վարժ ա բ անին մ էք ընդո լնուած կամ արձան ադըր ֊
կաններուն մէջ զուարթ տ րամ ադր ութիւն մը Հիւսուածեղէնի տունը ԼՆշան - Յարութիւն » Վա– ա ՛ս ձ Բ/ք^քնին Հաստատող վկայագիր մը , շատ
Հան) ։ անՀ րաժեշտ ։
ստեղծեց; (Հայտագրի Ա. մասը փերշ\սցալ Օր՛ Իր ձ եոներէ ցո ւթե ամբ ՝ աս տ ի ճան արար ո լ ա– Դ», Բժշկական վկայագիր մը որ երեք ամի -
Ազնիւ. Պապայեանի յունարէն «Հրամեշտի խօսք»ի բագօրէն րարձր դիրքի մը տիրացաւ։ Միշտ Հա ա սէն աւելի Հին բ / / ա լ ո լ չէ :
•ընթերցումով, ել յոյն ուսուցչուհի Տիկ– Աօֆիա ԼԷ՚Դ բնակելով, մասնաճփւգ մըն ալ ունէր է, դիպ - Ե • Տան ամսական վարձքը (առայժմ 1450
՚Բալօերայի բանա իսօս ո ւթ եամ ր , որ ՀելլենեւՀաՀ տոս ։ Հազիւ թէ պիտ ի Հանգստանար ու տուն - ֆրանք՝) կանոն՛աւոր արար ՛վճարելու՝ երաշխաւոր ֊
պատմական անցքերու ամփովաւմն էր։ տեղ կազմէր , վրայ Հասա լ անսպասելի մաՀը։ եալ յանձնառութիւն մը: ԱնՀրաժեշտ է որ թեկ -
Հանդէսին Բ. մասը սկսաւ Աիպիէի «Հայ Լե Ազգային գործերու մէք եղած է միշտ առա տ ա - նածուն եւ ծնողքը նիւթապէս ի վէ^ակի Րէէա^"՝ զ՛
զուն», Ոբրերեանի «Գիւղիս ճամբան» ել նորա - ձեռն ։ յանձնառութիւն մը ստորագրեն՛, ամսէ ամիս եւ
գոյն գրողներէն Գ– Ագգա ր եան ի «Հայաստան» ք1 ր երկու տարաբախտ քոյբեըը իրենց յաւէտ անյ\ը)նդՀատ կանխ ա.վճ աըելո լ այգ գումարը , ոըով–
արտասանութիւներով, որոնցմէ վերջ, «0լ քի– պաշտելի ՝եղբօրը յի շատ ակը յաւերժացնելու Հա - Հետ^եւ Տան ֆրանսական վա բ չո ւթ ի ւն ր իրաւուն՛ք
ր ի ււ 11 թաքսիտէվի» ծիծաղաշա րմ կատակերգու - մար աՀա շատ զկարեւոր գումար մը կը տ րամ ա - ունի թերացմ ան՛ պարագա յին՝ Հեռացնելու պար ֊
թի՚ւճը ն՛երկայացուեցաւ , ղոր իւն ամ քով պատրաս գրեն , ա պաՀ ո վե լո վ Համազգա յիՆի Հա յ ^եմ արա** տազանցը, եւ Հ * Բ • Ը • Մ ի ութի ւնը անզօր է մի -
տած էր Տիկ– Ս– ՚Բալօերան; նի սեվւական շէնքի կառուցումը ։ Լ^եմարանը պի քամտելու եւ վարկ ալ չուն՛ի ա յդպիս ինե բուն օգ —
Յայտնութիւն մ ըն էր Հայր Աիմոն Երեմեան ի ՛տի կոչուի Համազգայինի "Նշան ՓալաԱ՚ճեան ճ՚ե. Աելոլ Համ ար ։ Ա ենեակի վարձքը պա՛Հ ան քելի է
-
«Աաթենիկ» երգախառն ողբերգութիւնը, որ տա - մարաւն) : Հոկտեմրեր 1 էն սկսեալ, եթէ նոյնիսկ թեկնածուն
րիներ առաք ներկայացուած էր Զաւաբեան վար Պ ատ իւ իրենց ։ Ա եր ո ւնդէ սե բունդ պիտի յիշա ուշացած ՐԼէայ ։
ժաբանի բեմէն։ ուի իրենց անունը ոսկի ւո ա ռե ը ո վ ,ս փ ի ւռքի պատ Բարի վարաց վկայական մը, ՛որ տըը -
Վարժարանի կրթական եւ բարոյական տեգե– մութեան մէք։ Ոլ պատիլ այն կուսակցութեան՝ որ ուած կամ Հաստատուած պիտի ըլլայ թեկնածուին
կագիրը ամփոփ կերպով նեբկայացռւց Պ* Զ* Զա~ տարի ներ ո լ ընթա ցքին՝ Հ ա յր ե նա սի ր ո ւթե ան եւ բնակած վայրին Բարեգործականի վարչութեան
քար եան * Վարժարանը ունեցած է 184 աշակերտ ֊ ղո Հա բեր ո ւթե ան կայծը գրաւ իրենց Հոգիներուն կամ ազգային ի շիանո ւթիւններուն կողմէ։ քհեկ -
ներ՝ մանչ եւ աղքիկ , նախակրթարանի մէք եօթ մէք ։ Հանգի ստ Նշան ին եւ բոլոր անձնուէր Նշան" նածուն պարտի գրաւորապէս յանձն՝ առնել յարդեւ
պաշտօնեանեբով ,- իսկ մ ան կա պարտէ ղի մէք 60 ներոլ ոսկորն՛երուն ու մ խիթա բութիւն իր Համեստ Տան ներքին կանոնագիրը , ինչպէս եւ րա րի կ են՝–
փո ՔՐ է ԿԱէ՛ Ր երկու պ աշտ օնեանե րո վ։ Տ բու ած տ ե– քո յր երուն , մաՀ ո լան երրորդ տ ար ելից ին՝ առթիւ ։ ցաղի ել բարս յա կանի բո լոր պա լմ անները ։
ղե կա գրէն իմ՛ա ց ո ւ ե ց ալ որ վարժարանը ունեցած Թ • Նալպանաեաւնւ է * էքր\եք օրինակ ինքն ո ւթ եան լուսանւկար ,
է 22 շրքանաւարտներ։ Ասոնք լաւագոյն նիշերով սովորական 4^>^3 ծաւալով ։
եւ յա քող կե րպով իրենց քենո ւթ ի մեն ե րր անցնե ֊ ԶԱ8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ Բաց աստի , ուսանողները եւ անոնց ծն՝ողքն՚ե–
լով , արժանացան վկայականներու , որոնց բաշ - րը ել պաշտպ՛ա՛նները պարտին* ի վիճակի ԷՀԷԼաէ
խումը կատարեց վարժարանի Տնօրէն 3՝ովսէփ նա ել ի ր ենց մ իքոցներով Հո գա լ ո լ ո ւս ա1ն ո գին
վարդապետ հ)անցեալն * Յանուն՛ շրքանաւարտներու Հ– Մ– Ը– Մ Ը ՄԱՐՍԷՅԼԻ ՄԷՋ սնունդի , Հագուստի, ճեբմակեղէնի , տեղափոխու
Հրաժեշտի խօսք կարդաց Օր՛ Արտեմիս Գուրտօղ– թեան եւ այլ ծախքեր ր որ կարեւոր գումար մը կը
լան եան ։ ՄԱք*ԱԷՅԼ* Տաբեշրքան մը եւս րոլոըեց Հ * նե ըկա յացնեն ։
Հ^Հուսկ րանք»ը խօսեցաւ 3* վարդ* իք նցեան, Մ * Ը– * Մ –ի Մարսէյլի մասնաճիւղը , տաբեշրքան Մ յս առթիւ պարտք կը Համ աՀրենք զգո ւշա ցն՚ե է
մը օրինակելի գո րծունէութեամր եւ մեծ յա քո ֊ արտասաՀմ անի այն Հայ ո ւս ան ո ղնե ը բ որ առանց
Տնօրէնը կուռ եւ իմաստալից ոճով մը, նիւթ Ո ղոլթ իւն՛ն՛ե րով։ Մարզիկ թէ վարիչ, Համակիր նփւթական բաւարար միջ՛ոցներ՛ու եւ ր/յս գնելով
նենալով շրքանաւարտներու տրուած նշանաբան՛ը՝ կամ բարերար բերին իրենց սիրայօժար նիւթական ենթադրական՝ օդն ութիւննեբու վրա յ կր փո րձուի
«ԽոըՀիլ ու գործել, լրումն, իմաստութեան» ։ Բա փնքզին քն՛ին՛ Փարիզ ն՛ետել ՚. Ա լգսլի ս ին՛ե ր ուն ստու
ցատ ր ելէ վ երք ն շան ա կո ւթ ի ւնը կեա՚ե քի այս ,ոսկ ե– ել բարոյական մասն՛ակցութիւնը , անգամ մը եւս գապէս կը սպասէ գառն յուսախաբութիւն ել շատ
դէն կանոնին , վարդապետը չեշտեց . <ձՊէտք է ցո յց տալով թէ մ իայն՝ կատարեալ Համերաշխու - գԺն՚գակ ել անել կացութիւն ։
խորՀ\իլ գիտնաք։ Պէտք է խորՀիք ձեզի լաւագոյն թեան ՛ոգիով կարելի է ամ էն գժ ո ւաբ ո ւթ ե ա՛ն ց Հ - Բ * Ը * Մ իութեան Փարիզի Գ՛ործադիր ^//–
ապագա յ մ\ը պա տ ը աս տ ե լո լ Համ ար , ըմբռնելու յաղթել եւ Հ * Մ * Ը՛ Մ *ի անունր բարձր պաՀել։ ղովր պարտք ս՛եպեց ի գիտութիւն սփիւռքի Հա ֊
Համար ձեր պարտ ա կանո ւթիւնները» եւն ։ Մ ասնաճիւգիս անդամն ե ր ո ւն թիւր մ օտաւո - յո ւթե ան ներկա յիս բացատրել եւ ճշդել Փարիզի
Հանդէսը փակուեցալ վարժարանի ել յուսա - րապէս կը Հասնի 250ի , բայց մօտեըս կը յուսանք Մ արի Նուպա ր Ուսանողական Տունը ընգունուելու
կան քայլերգներով ։ Ներկաները մ եկն ե ցան մ՜եծ "V "էէ՚^է կրկնապատկուի ,քանզի զինուորական իշ սլայմաններր % Տրամադրելի 55 սեն՛եակն՛երէն՛ շո՚ւրք
գոՀ ունէ ակո ւթե ամր , շն ո րՀ ա լոր ե լո վ վարժարան ի խանութեան Մ ի ո ւթե անս 41 \ի զօր ադաս ին 40հ* արդէն իսկ Հա յե բու կողմ է վարձուած կամ
տեսչութիւնը եւ ուսուցչութիւնը ։ ընծայ ա ծ գիւ րութի լն/նե րը առի իժ պիտի ա ան ոը վերապաՀել տրուած ԼՀԼԷաէով յ ցանկս,էլի Է որ
Թղթակից բոլոր ֆ ր ան ս ա Հ ա յ երիտասարդները օգտոլին այս մնացեալ \^)ին Համար ֆրանսական մշակոյթէն
բախտաւոր պատեՀութենէն ։ Լ^ամանակէ մը ի՝ օգտուիլ ոլզոզել իրենց րն՚ա կո ւթ ե ա\ն՝ , ապրուստի,
վեր Հայ երիտասարդներ կը դիմեն՛ վա բ չո ւթեան ղարոցի եւա լ լ ծախքեր ը , Հոգալու պատրաստ ըն՛
օգտուելու Համար Հ* Մ* Ը* Մ*ի սաՀմանուած դունակ Հա ք ո ւս ան ո ղնե րր փութով ղձնեն իրենց
սարդ Ա. ՚ԲիւվւԷլեանր իր Պ"ւզիի գերով , որ դ ի ւր ութի ւնն եբ էն ։ Վար չութ ի ւն՛ը \ի րաւո ւնք չո ւն ի թեկնածութիւնը , առ առաւելն մինչեւ 30 Աեպ ֊
ներկայացման առածին վարագոյրէն մինչեւ վերչ՝ը անոնց փափաքին գոՀացում տալու , քանդի պէտք տեմբեր , դրելով Հ • Բ * Ը • Մ իութեան՝ Գործադիր
յաջողութեամբ եւ երգելու բացառիկ ընդունակու է առ նուագն՝ մէկ տարիէ ի վեր անդամ եղած ըէա Ժողով1 ինւ , սւոորել նշսԽակոլած Հ ա՛ս ց է ին՝ 0օՈՏ6ւ1
թեամբ ջերմապէս գնահատուեցաւ ; իրեն՛ Հետ , լալ Հ ՛Մ ՛Ը՛Մ ՝ի Մարսէյլի մասնաճիւղին) ։ 51x60111^6 1 ՚ Ա Շ. հ. 8., 11 ՏցսՅք6 ձ1եօա, Րյոտ (16) :
Մելիք ՇաՀնազարի աղախինը (Օր– Ս– ՇաՀինեա– Պ՛ա լով մ ա ր ։լա կան խում բերուն գո րծո ւն՝Է ո ւ ֊
էե՚ը) , եւ Մելիք ԱլլաՀվերտիի ծառան՝ թելանը (($ • թեան , անոնք ըրին իրենց կաբելին\ եւ շատ անգամ
ք1ւրբաթեան) յաֆող ե րրորղութիլնը կը կազմէին դժուարին պայմաններու տակ տարին մեծ յագ - 600.000 ՓԱՐԻԶՑԻՆԵՐ օդափոխութեան գա -
խազա ըկութեան ; թոլթիլններ : ԱՀ աւասիկ անոնց դասաւորուիմ ը* ցած են Յուլիս \ \ ՝\4 , ինչ որ շատ մեծ թիւ մըն
Ապրիք է "Իր^էԻ երիտասարդներ եւ աղջիկներ : Աոաջին՛ խոլմբո երկրորդ անգամ բլլալով շա֊ է, բաղդատելով անցեալ տարուան նոյն՝ ժամ անա -
Ջեր կատարած գործը կ՚ապացուցանէ թէ օտար Հեցալ 0ց.ւ11օ1/ք բաժակը, ի" կ միքմասնաճ իւղայ ին կաշրքանփն Հետ ։
երկնքի տակ մեծցած ըլլալով Հանդերձ , անւծանօթ մբցումներուն մէք շաՀեցալ Պ* Լեւոն Մնացական– ՃԱՓՈՆԻ ՀԱՇՏՈՒԹԵԱՆ դաշնադիրը պիտի
չէք Հայկական՛ կեանքին եւ մշակոյթին : եան՚ի բաժակը երկու անգամ յաղթ՜ելով Լիոն-Տէ՜ պատրաստուի՝ մասնակցութեամբ 1 1 ազգեբու , ո–
Շարունակեցէք զարգան՛ալ նոյն ե ռանգով եւ Հան սինի զօրաւոր խում րին ՚, եւ ախոյենական խա - րոնց Հրաւէրներ ոլզզուած են ամ երիկեան կառա
րութիւնը միշտ ալ պիտի գնաՀատէ ձեզ : ղարկութեան մէք իր շարքին ((%ՀՕԱբշ)եբրորդը վարութեան կողմէ։
Կը լսեմ թէ արձակուրդէն վերչ\ մեծ պատրաս սացալ : ՄԱՐՈ֊ԲԻ ԱՊՍՏԱՄԲԱՊԵՏԸ, Ապա էլ –Բէըէմ,
տութեամբ պիտի ներկայացուի «՚Լարաբաղի Մե Բ • խումբը երկրորդ կարգի խադարկութեանց վեց ժամ խօ սա կցելով ա մ ե ր ի կե ան գո ոծ ա կա լու ֊
լիքները» Փարիզի մեծ սրածներէն մէկուն մէշ : թեան մր թզթակցին Հետ , յայտարարեց . «Ֆը "
մասնակցելով բ շարքին 4րդ Հանդիսացաւ : րանսա Հիւս * Ափրիկէ վերադառնալով , շ ասք աւե
Ս– Ցովհա|ննէսեա|ն; 4՝ • խումբը իբ շարքին Հրդը Հ անդի ս ա ց ա ւ : լի խիստ օրէնք մը պարտագրեղ քանԳերմանները ։
յսաՕՄ խումբը իր չարքին առա քինը Հանդիսա Կոչ կուղղեմ ֆրանսացի ժոգովուբգին որ պաՀան–
նալով մասնակցեցաւ Տսճ ւ^%\.ի ախոյենական խա - քէ իր կառավարութենէն անկախութիւն տալ Հիլ
ստաԱՆ-բ զար կո ւ թե անց եւ Հաս ալ մինչեւ ձշսձշ քւՈ2ւ1շ , բայց ԱՓրիկէի, ք քփելք. Համ ւ ՛բ 1ւ\ո ր ւել ,զմէ
ինչպէս ժամանակին գրած ենք, ոչ Հ ՚ Մ * Ը* Մ *ա– մը։ Այլապէս , ամէնէն սարսափելի պյա տեր ւ զմը
կան Հասարակութիւն մը դաշտ խուժած եւ կռիւի պիտի յայտարարեմ Ֆ րանսա յի դէմ : Հազարաւոր
ՀԱՏԻԿՆԵՐ յ բանաստեղծութիւնն եր եւ յան - առիթ տուած ԷՀԱաէով կորսնցուց պատժական ատ" ներ պիտի մեռնին։ Մենք պիտի կռուինք բոլոր
գա լոր թատ՛երախաղ մը, Արայ Գհզէցփ-կ։ Գրեց՝ եանին առք ել : տրամադրելի միքոցներով, ի Հարկին մերկ ձեռ ֊
ԱբրաՀամ Ավճեան-. Փարիզ, 1947։ Գթ 100 ֆը– Շ&<3շէ ել աւաաՇՏ իրենք ալ իրենց կարգին լա քերով ւ Թերեւս ձախհգանքներ պիտի է ե սնէ ենՔ՛1
բայց պիտի կռուինք մինչեւ վերքին մարգը՝»,
Fonds A.R.A.M
