Page 278 - ARM_19-1947_01

րր. Այդ գործր վերիւապէս Հաստատեց յառաիս -

ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԱԼԺԵՐԻԱ8ԷՆ ԱղհխաԱդէ սպեԱդիաավ դէմ երամշտական շրջաններու կարծիքը Ապենդի­

արովի մասին՝ իբրեւ յայտնի յօրինող եւ նոլա–

Մոռցուած գ ա ղ ո ւ թ ի մը կ ե ա Տ ք հ Ա Ա– գախմբային ե րամ շտադր ութեան վարպետ :

ԽՄԲ •— «Սովետական Հայաստան» ամսագրի Հեռու– լՀԱաԼով\ անՀ ատ ապա շտ ական ար ամա -
1946 Նոյեմբերի թ ի ւ է ն , մ՛եր հ՜այերէնով — գեղարուես–
դրրւթիւններէ., Ապինդիարով առոգ՛է,

տական բնազդով շարունակ կր ձգտէր ստեղծա -

1014. Համա շխաբՀա յին պատերազմին թղ ֊. 1946 Նոյեմբերի սկիզթը՛ – ա յ Հասաբակութիւ– դործօրէն իւրացնել մողովրղական երամշտու -

թակցութիւնները կը ղադրին , մտաՀոգութիւն նր նշեց անուանի եբդաՀան , Հայկական երամշտու֊ թեա՛ն՛ Հարուստ գանձէ ր ր ։ (հուսական , ոլկրայնա–

թեան դասական Հեղինակ , Ալեքսանդր Ասլենդիա– կան , ԻՏրիմի եւ Հայկական երդերու անոր ազատ

պատճառէլով բո լո րին՛ ։ Ա ա կա յն շո ււո ո վ կբ Հ աս֊, բովի ծննդեան 75 ամ ե ակը։ մշակո ւմնե րր կր Հանդիսանան արդարև երամշտա­

$>փն սեւ. լուրերը տ եզաՀ անութեանց եւ թարդեբոլ։ Ալ. Ալղենգիարովր ծնած է 1871 Նոյեմբեր կան մշակոյթի իսկական , իսկ որոշ պարագաներու

Բոլորը ան ձ կո ւթեամ բ կը սպասեն պատերազմ ի 1 ին Գնեսլրի ափերուն վրայ, կ ա իւ ո վկա գ՛իւղը : մէի նաեւ չգերազանցուած գլուխ-ղործոցներ ;

վախճանին , լուր մը առնելու Համար իրենց սիրե– Ասլենղիարով իր երամշտական ձիրքը մառան– ՇաՀեկան է նշել որ Ապենդիարովի՝ ռուս բա­

լթերէն : գած է մօրմէն, որ շատ լաւ դաշնակ կը նուագէ բ : նաստեղծներու խօսքերուն վրայ ամ բողէ չարք մր՛

1918* Զինադադար • Բոլորը իրար անցած են Այդ Հանգամանքս մանկան մէչ՝ սէր տրթնցուց ղէ– ՈոմանսՏւ/քր՝ դրուած կանուխէն ,գունաւորուած են

օր առաթ օգնութեան Հասնելու Համար իրենց մնա­ սլի ե ր ամշտ ո ւթիւնը : արեւելեան դոյներով։ Այս Հանգամանքը ստեղծա­

ցորդներուն։ Յոյսեր, երագներ , ,ի դերեւ կ՚ելլեն։ Երախայի մէշ՝ արթնցաք երամշտական ընղու– գործական յետագայ զարգացման մ էէ կը ստանա)

Հյաա քիչեր րախա կ ՝՝՝ո ւն են ան սրա ակից մը - Հա - նակութիւններն ու Հակումը գէպի ստեղծագործա­ չափազնց իլրայատուկ ել բաբդ երանգաւորում:
րաղաա մր գանելու։ ՊաՀ մը վ Հատեց ան , յետո / կան աշխատանքը
գրգեցին ծնողքը սորվեցնեք Բայց Ասլենգիարովը երամչտական այդպիսի գոլ–
կր սկսին ամփոփուի լ եւ նոր բո յնեբ կազմել, ա–
անոր ն՚ուագել դաշնակ, աւելի ուշ նաեւ թութակ։ նաւորումր չէր դարձներ իր ստեղծագործական
մուոնանալով որբուՀիներու Հետ ; Հյատեր կ^օգնեն
Ալ. Ասլենդիարովի երամշտական լուրէ1 ուսու­ գաղափարներու Հիմնական նպատակը, այլ կ՛՛են
իր են ց Հա յրե նա կ իցն ե րո ւն եւ նոր եկս ւո րն երով կ ր
ցումը կապուած է անոր ուսանողական տարինե - թարկէ իր ստեդծագործութիւններու Հիմնական՛

բագմ անա յ գա գո ւթ ը ։ բուն Հետ, Ա՝ոսկուայի Համալսարանի փրաւաբա - դագափարներուն :

յի՝ օաաւոբ զ ա զա ւի ա ր մը տա լո լ Համ ար 1լ ար­ նա կան բամինը՝. Հոն երիտասարդ ուսանոգին երա­ Ան՚չուչտ ան* որ բարեկամական կապեր ր ռուսա­

մէ քիձ թիւերով խօսիլ։ Ալմերիա կր բա զկա - մշտական արտասովոր ընղունակութիւնները կր կան մչակոյթի յառաիլիմ՛ական գործիչներու Ն -Ա •

նա յ երեք նաՀանգներէ , ուր բո յն կազմած են մեր նկատէ Ա ոսկուայի մէէ^ յայտնի երամշտագէտ եւ Ռիմսկի-Կորսակովի , Ա. Կ– Գլուանովի , Ա. Պ •

Հա յբենակիցնեբը • Ալժէ , կո ստանգին ել Օրան ։ մանկավարմ Ն՛ Ս– Սլէնովսկին : Անոր գեկավա - Զեխովը, Մ • Կ"բկիի Հետ, իրենց կնիքը գրին ե -

՚Բազած տե գե կո ւթիւննե ր ս Հ ետեւեալ պատկերը կր րած ուսանոգական երամշտախում րի իւ ւ թ ա էրս - բամշտագէտ ին ստեղծագո բծական կերպարի 1ւ այ/

ներկա յացնեն ա յս ե րեք նաՀ անգն երուն մ էթ * Հարներոլ առածին շարքին վրայ կընուագէր Ապեն– գազափարական ՚Լպատ ա կաս լաց ութ ե ան վըայ , որ

Ալ-Է 22 ընտանէք 71 Հագի գիարով : կ1 երե ւայ Ապենդիարովի բազմաթիւ ստեղծագո ր ֊

Պ լի՛ ս՛ա 25 102 ,, Գիմնազիական եւ ուսանոգական տարիներուն ծութիւննեբուն մէի\903ի աՀեգ իրագաբձոլթիւն–
Աֆֆրէվիլ 3 ո ;,
կո սա անտին 5 ,, 26 ՝ , , Ա պենգիարով շատ կ՝աշխատէ ր սիրերգներ եւ թու­ ներու նախօրեակին , ան կը գրէ ՀԱ պասում» մեծ
Ա ուքա ըաս 4 17
Պօն 5 1) թակի , թաւջութակի ել դաշնակի Համար փոքրիկ արիոգո|ն– 1917/,5<, ան կր ստեղծէ «Մայիսմէկեան
22 1 1
կտորներ յօրին ել : Հիմն»ի խօսքերն ու երամշտութիւնր։ Ունենալով

3 1) 9 ,, Բայց Ապենգիարովը երկար տարիներ Համոզ­ իսկական արուեստագէտի յատուկ զգա ց ո գո ւթ ի ւն ,

Ֆէլիփվիլ 25 ,, ուած չէր ,իր յօրինողի ձիրքին վրայ ; Անոր այս ան կր շարունակէ ռուսական երամշտութեան՛ դա­

Սէթէֆ 6 11 երկբայութիւն ր շուտով փարատեցռուս ականաւոր սականներու /աւագս յն աւանդո ւթիւննե րր , քաղե­

Պօրճ Պ ո ւա րըբ իճ 6 1 1 27 ,, յօրինող Ն-Ս .(հիմսկի-Կ՚որսակովր, որ ծանօթանա­ լով իր ստեդծագո՛րծութիւններու նիւթը մողովր–

Օրան 7 11 32 , , լով ան՛որ ստեղծագո րծութ իւննե րՈւն , ո շ՝ միայն դական ե րամ շաութեան գանձերէն :

Աիտի Պել Աապէս 4 13 ,, յայտնեց թէ ան ունի ստեղծագո բծական բոլոր ՛Ապենդիարովի ստեղծագո րծո ւթ իւնն ե րը իրենց

90 355 տուեալներր , այլ ե պատրաստակամութիւն, յայտ­ Հարուստ բանւաստե-ղծակսւն՛ կերպարներով, ազգա­

նեց դաոնալու անոր ուսուցիշ՚ը։ յին ոճով , պատկերաւոր դրուագներով եւ մեգե ֊

Անշուշտ այս թիլերուն վրա յ կարելի է աւել­ ԱյնուՀետեւ սկսան՛ Ապենդիարովի եռանդուն դիականէ ճկուն/ պատկերներով, ինչպէս ե լ լօրին–

ցնել մոռցուածներ , խուլ անկիւններ մնացածներ պարապմունքները (հիմս կէ-Կ որ ս ակալ ի մօտ, որ ոլածքի բազմազանութեամբ, մեծ Հնարաւորու -

ել ամուրիներ որոնք մեզի ծանօթ չեն; 400 Հոգի­ չափազանց բա ր ե րա ր ներգործութիւն ունեցաւ թիւ՚ւնւեր կ՝րնւձեռնւին ան* ո ր ա չխատո ւթիւննե ր ու

նոց գագութ մը ցիրուցան՝ րնգտրձակ տարածոլ - I)պե'.1. դի ա րովի քօրինողսէկան տաղա՚Լղին ղարդաց - կատարողականէ մեկնաբանութեան Համար.

թեան մվւ վրայ։ Այս Համրանքէն 56 երիտասարդ­ մ ան վրա յ : Յօրինողի գուԼեղ, բոլորէն ճանչցուած Հա -
Հա ւա ա ա լո վ իր կա րո զութ իւննե ր ո ւն , Ապեն - մանոլադա/ին Հմուտ կր թո–
ներ զինուոր եղած են 1939-40./–ն , եւ \943էն մին– երանգաւորումները

Հել զին ադա գաբ ։ Բարեբախտաբար ունեցած ենք գիարով յետագայ քանի մը տարիներու ընթացքին գուն խոր տպաւորութիւն ունկնդի րնե բու վրայ։
ալ,.4 , հր . րէ ՚ւ՚Ր առա Հին մեծ աշխատանքները
•• *<՚– ՛ք՛եզ ^ ձՀ€ ^է8է^/^#» ռ եւ*ե ֊ Համա ֊ I Գ– ԲՈՒԳԱՂ.ԵԱՆ

ներ ։ Ունեցանք անձն աղ ո Հ քաթե ր , որոնք արմա - նուագային (սէմֆոնիկ) նուագախումբի Համար, (Հայկ. ՍՍՌ– ժողովբդական արուեստագէտ)

նի Հպարտութեամբ զարդարեցին իրենց կուրծքէ րր ինչպէս օրինակ «Համէ րդա յին ուվերտիւրան» (ՄՕացհալը յաջորդով)
Մաքսիմ Գորկիի
դին ուորական շքանշաններով * Այս Հա յո րգ\ինե բ ր բնագրի Հիման վրա՛յ նուադա -

մասնակցած են գր եթէ բոլոր ճակատագրական խումբի Հետ երդուող ««պաս֊»ի Համար գրուած

կռիւներուն , Ափրիկէէն մինչեւ իտալիա , $)րան ֊ «Ջկնո րսն ու փերին– գեղօնը (բալադ) ^ այնուՀե ք՛իչ մը վհքապա^ութիւԱ

սա եւ ^երմտ՚՚ւ՚իա , ^ԷՐ՚ռէո1լ\ Հ111 ՚" ՚ " ր ռմբակոծոլ - տեւ «հ/բիմի էսքիզներում առածին, չարքր, որ Հե­

թ իւննե բու սարսափր, պատերազմին ամբողթ ար - ղինակի շա լվ մեծ մողովրգականութիւն ստեղծած

Հաւիրքը որ երբեմն կր յիշեցնէր 1915-22/ օրերը։ է ։ Ի դէպ Ապենդիարովի ել Մ • Կոբքիի 4չվել Նկատի ունենալով թէ աշխարՀի մէթ ոչինչ կայ

է՚նչպէս ամէն գա գութ . մենք եւս ունինք մա­ Հաստատուած– էին ամենասերտ բարեկամական եւ բացարձակ, ել իմաստ՛ո՛ւթեան Հիմնական "կրղ ֊

նուկներու, նո բաՀասնե րու բազմութիւն մը։ Կը ստեղծագործական կապեր : բունքն եր էն մին է թէ ամէն ինչ յա բա բեր ա կան է ,

մ եծն ան Հասակ կը նետեն բոլորովին/ անտ եզե ակ 1905/1 Փեթերպոլրկի մէչ Հեղինակին ղեկա­ կեանքի բոլո ր իբաղարձութիւնւնեբուն մէթ, Հարկ

իրեց ինքնռլթ ե ան ։Ա իա յն ան՛ո ւն ի տարբերութիւնն վարութեամբ կատարուեցաւ «Երեք Արմաւենիներ» է ղնել քիչ մր վերա պաՀ ութիւն/ :

է որ իրենց զգալ կուաայ թէ Հայորդիներ են։ Բի­ (րստ Մ՛ Լերմ՚ոնտովի) Համանուադային պատկե– Հայութիւնք՝ այս տեսակէտով, Հին շրթանն/ե­

թ՛ ր կան որ կտորիկ մը կը թո թովին քան/ի մը Հա­ րէն ի վեր , միշտ ան/զգոյշ դիըք բռնած է, տարա­

յերէն բառեր , տլ՚ն՝ ալ աղճատուած ; Այս սեւ տախ­ մեգի բան չըլլար , ասիկա դեռ բան մր չէ , մենք բախտաբար ։0 բ ին ակ , երբ քրիստոնէութիւնք երե­

տակին մէթ գմբաի/տաբտբ տեղ կր բռնեն/ իմին ֊ ասկէ աւելին տեսանք երբ՝ գ ե ռ ասոնք կր քնա

նե րս ալ . . . նային, աշխարՀի բաներէն լուր չունէին։ Նոր է ւան եկաւ , Հայ ազգը ամէնքէն առաթ գիմ
աւոբեց
Անցնինք մե ր պբպտումն ե բո՛ւն ։ է*ն չսլէ ս տե - որ սորվի/ սկսան իրենց մորթին, վրայ կրել Հալա.

սանք, Ալմերիոյ գաղութին Հիմնաքարը գրած են ծան ՔՐ. սն/թանքը , ՛՛եղ ^ղել֊փախչիլը : եւ ոզթագուրեց զայն։ Համաշխա րՀ ա յին պատմու­
մ եր պատմ ութեան ,
քԲէմախցինեբ , յետո յ կուղան ուրիշներ , էք բ զն կա– Ալ Հիմ ա թե րեւս Հաւատան թեան մէթ , պաշտօնապէս՝ քքիստ 7 ՜* ^ԼՐ^ՔքԼ \ԼՀ

ցի, Իղմիրցի, Պոլսեցի, ԲէօթտՀեացի, ԱիվրիՀի– մեր իսօսքին , քան/ի որ իրենց աչքերուն առթել կ՛11 - ՚Ւ՚Ր^1ՈէԼ *Լռ Հ ա "վե տր Հայ Է րգա ՛ո թ ա գա ւո ր ) :

սարցի , Այնթապցի , Ատափաղարցի , իքարրերդցի , տ ա ըեցի նք մեր տ ղա մա բդու քաթա գո ր ծ Ո ւ թի ւննե - Վեբթին եւ ն/ոբազոյն շբթաննեբուն մէթ, նւմսւ–

Շ * *հա րաՀ իսս/բց ի նոյնիսկ իֆ լիղց ի եւն» : քէն/գ֊ րը, ապացուցան/ելով թէ մենւք վախկոտ ստրուկ ֊ %ապէս Հայեր՝ կարապետի եւ մոլեռան/դ ազդակի

Հ ան/բա պէս բո լո րն ալ բա բե կեցիկ դիրքեր ո լ տի - ներ չենք : ղերեր կատարած են , բազմաթիւ պաբագան/երու

բացած են շնո րՀ իւ իրենց տոկուն ել յամառ աշ ֊ <ձԹող կարդան ՛ոլ սորվին* մեր պատմութիւնք , մէթ։ Այլապէս բսելով , թագաւորէն աւելի թագա­

խտտանքին ։ կան փայլուն դիրքի "՛էէ՛ անՀ ա տներ , մի շա կռո ւած են ք ստրկութեան գէմ եւ Հաւատա­ ւորական , Պապէն/ աւելի կաթոլէ կI

որոնք մ ի շս֊ խուսափած են ցուց ամ ո լութ են է ։Գ*րե– •ցած Ար գա բ ո ւթ ե ան , Աղատո ւթեան։ Մենք ա / ի– Ա եր կարճատեւ կեանքին տեւոգոլթեան րն֊

թէ բոլորն/ ալ ունին ի բեն ց սեփա կան գո րծերր եւ բենս Հ ետ րլլալոփ կր նորոգենք մեր երգում բ , մեր թացքին,, արդէն ականատես եգանք ուժգին փո -

արՀե սաները , - ա //.ե ւտ բ ա կան , նպարավաճառ , ուխտը՛. Հարկաւ, ինչո*Լ չէ, ա յ ս անգամ լոյս մը, փոխութիւննեբու եւ Հիմնայատակ յեղաշրթումն/ե^

սրճաղո րծ , ոսկերիչ , դե բձակ , կօշկակար , մ սա ֊ յո յս մր պիտի ծագի մեզի ալ * * •» բու։ Առարկայի մը դոյն/էն աւելի կարեւոր է իր

վաճառ , պանգոկատէր , ճաշաբանատէր, սափրիչ, կազմութիւնք ել Հ անդամ ան քրՀ^ե բմ ակ , կարմիր*

աղիքի եւ մորթի աբՀեստանոց , ներածումի ել ար­ Շրջան երկրորդ Ազղայինւ շարժում : 1918^1 կանաչ կամ դեղւին կը կազմեն, անցողական/ պի -

տածումի դ լ։ ա ււ են ե ա կ , ա պաՀ ովա դբական տուն , տա1լներ միա յնւ ;

վերթ նորեկներով բազմացած է գաղութը։ Աինչել Բազմ աթիլ Հա յեր՝ անգիտակցաբար կբ տաբ­

պաշտօնեայ , գրագիր եւ Հ ա շո ւա կա լ , մէկ բմ ի շկ , 1923 Պլիտայի մէթ միակ Հայը ՝Բ.եբոբ Բ՝որոսեանբ ուին Հոսան/քէն եւ ստէպ թուրը չտեսած կը Հան/՛են

մէկ ե րկրա չափ ու մաս մըն ալ շրթուն լուս ան կա- կար* այնուՀետեւ Հատիկ Հատիկ, իրարու ե ւո ե լէ իրենց ՛ո տն ,ա մ ան/նե ր ր * Ուրիշներ ալ, ղուրկ Հե/ւԱ՚–

բիչներ ։ ԱնՀատապէս բոլորն ա լ^Հ ա յ բենասէ ր են Հասնողներ տուն տեղ եղած, կազմած ռ ն այսօր– տեսութենէ ^ Հոգիով, մարմինով կր փարին/ որեւէ

եւ Հիւրասէր , բայց Հաւաքաբար , ապիկար , ինչ­ ո ւան Համ րանքք ։ Ա ասնաւո բե լով մեր խօսքը Պլի­ նո րա թեք ՚որեւո յթի : Օրուան մթնոլոբտբ կբ սլա–՛*

պէս Հաստատեց փոբձր ։ Ն՛որեկ մը կ^ արժանանա յ տա յի վրա յ , առածի կարգ անցած է , թէ ան որ շարէ ոլ կը սաՀմանափակէ իրենց միտքը ւՕրինակ *

բոլորին Հ,ի ւրասի բ ութեան ՚ մէկբ միւսին Հ ետ կբ այստեղի թուրք կը խմէ տւ կռնակը կը տաքցնէ ա֊ եթէ այսօր՝ անձրեւ կը տեզայ յ կլիման, կը չավ՚՚՚ւէ

մրցի, բան մր աւելի ընելու Համար ։ Ղ*եռ կը պա - րեւի ղ ի ՚ ֊ թ ի չ ճառագայթն երուն տակ, ա՛ք դիւրին՝ միա յն անձրեւով , առանց նկատի առնելու արեւի

Հեն մեր ազգային ա ւան գո ւթ ի լեն ե րը : Բոլորն ալ չի կրնար բաժնուիլ այս սիրուն, աբեւաՀամ քա - պարագան :

անխտիր օգաոլեցան մանաւանգ պատերազմի շր­ ղաքէս * Այս գասակարգի Հայրենակիցներ կարելի չէ

թան ին ։ Ամբողթ Ալժեբիոյ մէթ որեւէ ազգային ձեռ - որակել պատեՀապաշտ ան ո ւնով ,ո րովՀ ետ եւ ա՝ ո Ա Ո

՛Բանի՛ քանիներ եկան ու անցան ( Ամերիկա– նաբկ եզած չէ մինչեւ 1934։ Ամէն անՀատ ինքն իր մէթ կան անկեզծ ու Հաւատաւոր անձեր , անբասիր

քէն մինչեւ Աուբիա մատղաշ ե րիտասա րգութ իւն բ , փիճակով տասլ/լուած , մ իա քն բարեկամ ական , բն– եւ բարեմոյն։ Աակայն շատեր ա/ կբ սայթաք^էն

ել ի՛ն չ յո ւղո ւմն/ա լից տեսարանն եր , Ա վկի ան ո սն տանեկան այցելութիւննեբով յարաբերութիւն պա– գիտակցաբար , իրենց Համար բան ղորօ՜ բ\"՝րհ1ոէ1

ու Միթերկբականը կտրելով մինչեւ Ափբիկէ նե - Հա& են/։ Անշուշտ եղան վէճեր , խօսքեր տաք ու հ^Գ^՜Իք^ –ոլ **"*–*ոը* նենգն ու դասը եւ պզաոբ թոս՜

նե ա՛ո ւած Հ եբոսնեբոլ կեանքէն % ԱՀ աւասիկ Հատ պաղ, մանաւանդ երբ նոբեկներր ուզեցին Համե– րի մէթ ձկնորոութիւնր :

մր խօսուն եւ սրտաճմլիկ , մ ս/ն աւանդ ա յգ օրե ֊ բաշխութեամբ ստեղծել ազգս/յին շարժում մը ։ 1914 18// պատերազմի լձւթացքին գտնուեցան
ցե ղին զկ՚1 ՚՛
րուն ՚ Զինուո բ մըն էր որ 1Լ ա ղա ղակէ ր • Պ– ԿԱՐՕՏՈԻՆԻ Հայեր, որոնք զ/սկի դաւաճանեցին/

» . . զԱ այրիկ, մի վախնաք* մենք Հայ ենք, (Մնացեալը յաջորդով) Ուրիշներ ալ վնասհցին իրենց անխորՀուբղ

Fonds A.R.A.M