Page 142 - ARM_19-1947_01

՞Ֆիլիփս Հոս գտաւ ոսկեայ սիրուն դար դա -

Թ է խ ա պ Գագ, նեպաղթը ՕրուաԱ կհսԱ/հԱ րանքներ , քարէ շինուած ԲաձՅ կոտրտած օճառի

թասեր, ձոյլ ոսկիի կոյտեր՝ պատրաստ ձուլուե­

Ալ Հ . Ցհ ՚հաչԱակւթւրիւ&ը ՄԱՐԴԻԿ ՈՍԿԻ ԿԸ ՓՆՏՌԵՆ 3000 ՏԱՐԻԷ Ի ՎԵՐ լու Համարւ

Վերքերս Օրանժի աղատ պ ետ ութ եան սաՀ - Բերդին ստորոտ՛ը, Հովաին մէչ ԲաՀաղի երկր­

Շ՚արո ւԼ ա կ ե չ ո վ իր աշխատանքները Հայկական մաննեըուն՝ Օտէնտաալվսթբուսթի մէջ ոսկիի պե­ պագուներուն ձուաձեւ տաճ՛արը : Թէօտոր Պէնթ

Հողային պաՀ ան Օներու մասին, Ամերիկայի Հայկ* ղում ւե բու սկսած են ։ մ՛աքրելով տաճարը, յայտնի ՛եղաւ որ ան իրական

Ղ՛ատի 3 անձն ա խո ւմ րր չդոՀացաւ միայն յոլշա - փուտով Հարստանա լու Համար ոսկի փնտռելու նմանութիւնն էր Արաբիոյ Աաբէաց՚իներու մայրա՛­

գիր ներկա յ ասն ելով ; Անի կա ձեռն Հ աս Հա յ րեւ ա ֊ պատմութիւնը նոր բան չէ , առնուաղն երեք Հա - քաղաքին՝ Սարայի տաճարին ;
"ար տարուան ՏՆՏօԱԱԿԱՆ
կիցներու միդոսաւ շփմ ան մ Էջ մ տալ Աան Ֆրան– Հնութիւն ունի * Ա՛արգիկ այդ օ– ՖԻՆԼԱՆՏԱՅԻ ՀՈԳԵՐԸ

չիսկօ Հաւաքուած 52 մեծ ու փոքր պետութեանց րեբուն անգամ Հազարաւոր մ ղ Հեռաւո բու Խ ՝ իշխանութիւնը պաՀ ա Լ ջած է Ֆիսլանտա* .
թեամբ կր
ներկայացուցիչներուն Հետ, տեղական թերթերուկ ծովլէ, անապատն ու եղեգնուտները յէն որ իրեն յանձնէ յիսուն առ Հարիւր Հասոյթը

մ էջ յօգո լածներ Հրատարա՛կել տուաւ Հա յ կա կան կտրէին 1լ անցնէին , Ափրիկեան մացառներու մէ - կառավարական Հակակշռին ենթակայ ընկեր ու -

Հարցի մաս ին , ու նո յնիսկ յաջողեց ալ տեղւո յն ջէն՝ պեղելու Համար այգ թա՛ն կարժէ ք մետաղը։ թիւննեբուն * հ* իշխանութիւնը առաջին անգամն

անթելի կա յանր օգտագործել Հա յ կա կան պբոպա– Այդ Հանքեըը կը գտնուէին Հարաւային Ափրի– է, որ այս տեսակ Հսկայական պա Հան ջ մը կը ներ­

գան տ՛ին Համ ար յ կէի զանազան մասերուն մէջ : Այսօր իսկ , մինչ կայացնէ փոքրիկ Ֆինլանտայի , ոբ Հազիւ էոՐս

Զեուք բերուած յաջողութիւնը այնքան մեծ ոսկեխոյզները կ՚աշխատին այգ Հաւ քերուն մէջ է միլիոն բնակիչ ունի :

էր , որ նախանձը շարժեց Նիւ Եոբքի «Ազգային որոշ Հետքեր կան Հաստատ ո գ թէ անոնք արդէն Համ աձա յն զինադադարի պա յմ անն ե բոլն ,

ի)ոբՀուրգ»ին : Այս վերջինը, որ իր մէջ կը պա - շաՀագործուած են Հազարաւոր տարիներ առաջեւ Ձ)ինլա՚Լտա արդէն պարտաւոր է վճարել Խ * Միու­

բունակէ Ամ եբիկա յի բոլոր Հ ա կա գա շն ա կց ա կան զարմանալին այն է, որ այգ Հին\ Հանքագործները թեան՝ իբրեւ պատերազմ ի Հատուցում , 75 միլիոն

տարբերը, մինչեւ այն ատեն Հայկական Ղ՛ատի աշխատեր են Համաձայն ծրագրի • Հակառակ անոր անգլ* ոսկի, գումար մը զոր իրապէս Հսկայական

մ ասին նո յն տեսակէտ՛ն ունէ ր , ինչ որ աշխարՀ ի որ ոսկին , պղինձը , անագն ու աղամ անդը իրարմէ է , երբ նկատի ունենանք որ իր տարեկան արտա -

րո լո ր «Հա յա ս տ ան ա ս է ր» ու «Հ ա սա ջգի մ ական» Հա բիւրաւոր մղոն Հե ո֊աւո բութեան վրա յ կր գըտ– գբոլթիւնները Հաղիլ \ \ միլիոն Հինգ Հարիւր Հա^

տարբերը* Այսինքն թէ՝ Սփիւռքի Հայութիւնր ի– նուին, անոնք Հաստատեր են կեդրոնական կայան գար անգլ * ոսկի կը գնաՀատուին՛ : ՄԷ^Հ/էեռ տա -

րաւունք չունի Հա յ կա կան Ղ՝ատ արծարծելու աշ­ մը Րօտէզիա յի ՀԼիմպապվէ կեդրոնփն մէջ եւ ծ ո - րինե րով ա՝յգ գո ւմ ար ին երեք անգամ աւելի ար -

խարՀ ի մ ե ծեր ուն առջեւ , այգ պա ր տ ա կան ո ւթ ի ւն ր վուն Հետ կը Հաղորդակցէր Ա ոֆալա յի կարաւան ի ժէքով ապրանք պէտք է նեբածէ , բարելաւելու

կ ՚ ի յ ն ա յ միայն խոբՀրդային իշխանութեանց վրայ է ճամրով ։ Համար իր քայքայուած տնտեսութիւնր ։

Այգ օր՚երուն Հոգեփոխութիւն մլէ առաջ եկաւ Ոմանք զայն կը կոչեն ՀԼունպապուէ , Աողոմոն Ան արդէն ցարդ վճարած է Խ * Մ իութեան ,ք

«Ազգային ԽորՀուրդ»ին– մէջ, որ իր կողմէ պատ­ թագաւորին Հանքերը ; Ըստ անոնց , Հազարաւոր վեց միլիառ ֆինական մառք արժէքով գերմտնա­

ուիրակութիւն մը գրկեց Ա ան Ֆրանչիսկօ՝ իր գերիներ աշխատած են՛ Ափրիկեան կփգիչ արեւուն՛ կան սեփականութիւններ :

կարգին նո յնիմ աստ 3ո ւշագի բ մ ը ներկա յացնելու տակ , Հա յիժա յթելու Համ ար իրենց արքա յ տիրոջ 3) ի ն լանտա յի գլխաւս ր ճաբ տ ար ա բ ո ւե ա տն եբն

Համար Հոն խմբուած աբիսպադոսին ; Անցողակի ոսկի եւ ուրիշ մետաղներ : Աակայն Աողոմոն ստա­ են մետաղագործութիւն , ատաղձ եւ Հողագործու -

յիչենք նաեւ ոբ ա յս պատուիրակութիւնը պարտք ցած Րէէայ կամ ոչ ափրիկեան ոսկին , անագը կամ թիւն : Այս սաՀմանափակ ճարտաբարուեստնեբով

սեպած էր իր 3 ուշագր ին մ էջ մ ատնանշե լու որ պղինձը, որոշ է թէ Փիւնիկեցիները, Աաբէացի - ան կա բե լի է որ ան թէ պատերազմ ի Հատուցում

Աայիս 1 ին յսւչագիը ներկայացնող Հայերը «ֆա­ նեբը, Փռիւգիացիները, Եգիպտացիները եւ ք՝ա - կտտա րէ եւ թէ իր արտադրական կա ր ո զո ւթ ի ւն բ

շիստներ» ( 2) էին * բելոնցիները թերեւս նոյն վսկ Չինացիները այցե­ բա ր ե լաւէ , առանց արտաքին օժանդակութեան ;

Ամերիկա յի մեր Հա յրենակիցներ ը չէ ին կըը ֊ լած են Զի մ պապո ւէ եւ Հ աւաքա ծ աւելի քան 150 Խ . կառավարութիւնը 12 միլիոն 500.000 ոսկիի

ցած նոյն իսկ Հայկական Ղատի նման Համազգային միլիոն անգլ • ոսկի արմէքով Հարստութիւն մը : փոխատուութիւն ըրաւ իրեն ,իսկ անցեալ ամիս ա–

նշանակութիւն ունեցող խնդրի մը մէջ Համաձայ֊ Այգ չրքանի քարանձաւներուն "՞է^ վանական մ երիկեան էքսփօբթ֊իմփօրթ դրամատունը Հինգ
մը գտաւ նկար մը՝ կարմիր գծուած , որ կը ներ­ ճար­
նիլ իրարու Հետ եւ միացեալ ճակա՛տով ներկայա­ կայացնէր մարդիկ եւ միլիոն ոսկիի վարկ մը բացաւ, ամեբիկեան ւ
երկու մերկ անտառաբնակ
նալ մի ջազգա յին ա յգ մ եծ խ ո ր Հ բ ղաժ ո զո վին տարագործական ապրանքներ գնելու Համար

առջեւ։ "՚-ԲԷԼ երկու լայնաթէկն մարգեր՝ ասիա՛կան բաճ­ ԽորՀրդաբանին մէջ ընկերվարական թէ Հա -

«Ազգա յ ինքը ո րՀ ուրդ» ի յիչեալ որակումը կաբելի կոնով; Մէկըձկր կրէր բաբելոնեան դԱարկ եւ միւ­ մայնավաբ կո ւսակցութիւննե ր ը 1 որ մեծամասնհւ–

չէր արդարացնել ոեւէ կերպով ։ կուսակցական սը վւռիւգիական։ Աւր ի չ վանա՛կան մը գտաւ քա­ թիւն կըլ կազմեն , յայտարարեցին թէ առ այժմ

մ ոլեռանդ քինախնդրութիւնը ա յնքան կո ւր ց ո լցած րանձաւի տարրեր նկար մը՝ եգիպտական Հագուս­ ազգայնացումի որեւէ ծրագիր չունին՝.

էր «Հառաջգիմական» տարբերը 1 որ անոնք չէին տով ել աղեղնաւորներ , որ կը կրէին չինական ե • ի շխան ութ ի ւնբ երկրին մ էք որեւէ Հակա–

անդրադառնար թէ ինչ կործանարար ել ի րապէս դլիսանյոցներ : Գիւսափիի Լիիօտէզիա) մէ^ ա/ երե­ կշ/,ո– չէ Հաստատած Հատուցումներուն Համ ար ,

կարեւոր ւան Հալուած է փռիւդիական գլխանոցով անձի մ՛ը Հակառակ անո ր ոբ պետութեան թշնամ ի Հռչակեց
ազգագալ քայլ կխառնեն , Հայութեան մէկ ն՛կարը ;
Ֆին կալուածատէրերը ու կարգ մը ղեկավաբտար–
Հատուածը իբրեւ «ֆաշիստ» ներկայացնելով ։
Անցեալ գարու վերՐրր փիւնիկեան ցռկանալ րերը* Ան կը Հաւատայ որ Ֆինլանտայի տնտեսու­
Ա՝ ան աւանդ որ երկու Հոսանքներն ալ միեւնոյն
մը գտնուեցաւ ՚Բէյվ Թ՚ա-ունի մօտերը, ծովէն ե– թիւնը, թէեւ փոքր է բայց պզտիկ օժանդակու -
պաՀանջ^չ կր ներկայացնէին Ուիլսընեան սաՀ–
րեք մղոն Հեռու; Նաւը ունէր 180 ոտք երկայնու - թեամբ մը ի վիճակի պիտի ը լ լ ա յ անմիջապէս իր
մաննեբոլ կցումը 1ՏորՀրդային Հայաստանին ։
թիւն։ Վերշերս ԵոՀաննէսպռւբկի լրբնին մէէ՝ ար տա դրա կան կա ր ո զո լթիւնր դարձեալ գտնել :
Հակառակութիւնը Հասկնա լի կրնար ըԱալ , եթէ
Հին քաղաքակրթութեան մը Հետքերը գտնուեցան : վետական Հակա՛կշիռին ենթակայ ճաբտարար–
Ղ՚աշնակցութեան Հովան աւորութիւնը վայելող Այնտեղ
խարակներուն վրտյ տեսնուած Հնագոյն/ ուեստնեբն են երկաթուղիները՝ ընդամէնը 3670
Հա,յ Ղատի 3 անձկնա խումբը տարբե բ լուն ում ա - ձեռարուեստներէն
տեղական ի շխան ութիւններ ը. մղոն , Հեռագրի եւ Հեռախօսի ցա՛նցը, պետական
ռաջարկած ՐԱա ր ։
կը Հետեւցնեն թէ՝ Րէնտի դաչտերը պէտք է ըլ - գրամ ատուեր ել անտ ա ռն՛ե ր ո ւն մէկ եր բո րգ տա -
Ասդին , 3)րանսայի մէջ, Ազգային ք&որՀուրգի լան Աստուածաչնչական՛
վայրերէն՝ Աողոմոն թւս– րածութիւնը՝ 25 միլիոն Հէքթաբ \
գաղափարակիցները Օգոստոսի երկրորդ կիսուն՝ ղաւոըին
Հա՛նքերը։ Ֆին լանտա արդէն Խ * Ա իութեան յան ձնա ծ է
Հ բաժա բե լով իրենց ապբիլեան օրերու նեղ գաղա­
Աակայն այս բոլոր վայրերուն մէ^ ամէնէն Փե ցամօն, Հարուստ իր սիքէլի արտագրութիւննե–
փարներէն՝ նախաձեռնութիւնն ստանձնեց ին կաղ–
մ ե լո ւ «քծ՝րքա Հ այ Ղ՝ ատ ի Պաշտ պան 3 ան ձն ա խում ֊ որոշը Աիմպա՚պուէի Հանքերուն շաՀագործումն։ է ։ րով ; Ան ց եալ տար ի գա ան Վ^օլֆր ամի եւ պ ղին ձ ի

րր» ք մ ասնակց ութեամ բ րո լո ր Հ ո սանքներո ւ % Տ ե– ( Անոնց արուեստը մինչեւ այսօր չատ պարզ կերպով նոր եւ Հարուստ Հանքեր :
սակ կը տեսնուի , որ ցոյց
մը ազգային , միացեալ ճակատ՝ Համազգային կուտայ այդ Հանքագործ -

ուժերով Հետապնդելու Հայութեան քաղաքական , ներուն ո ւնեցտծ Հմտութիւնը երկրաչափական։՛

Հողային պաՀս/նջները։ Այս մարմինը ցարդ Հա ֊ դրութեանց մասին; Այնտեղ Հին ամրոցին մէ^ ԱՆՀԱՄԱՐ ԶԷՆ-ԲԵՐ ԱՆԱՊԱՏԻՆ ՄԷՋ

մ երաշխ մ թն ո լորտի մ էջ կր շարունակէ իր աշխա­ ղտնուած են նմանապէս ոսկիի ձուլարաններ ;

տանքները , օղտագոբծելով բոլոր պիտանի տար - Զ'1'մպապուէն կը տարածուի բլուրներու չրղ– Պատերազմի ատեն Աէ^է^՛ Արեւելքը ռազմանիւ­

ը ե ր ր , առանց Հատուածական խտ ր ո ւթ ե ան : թայի մը վըայ եւ թերեւս ա չխարՀի ամէնէն Հին թի Հսկայ մ թե բան ո ց ի մը վե ր ած ուա ծ էր ,Ալամի–

Անգբադառն ալով Ամե րիկա յ ի Հա յկ * Ղաաի ոսկիի դաշտը կը Հանդիսանա յ; Զայն առածին նէն մինչեւ Լի րի ո յ ափերը։ Եգիպաոսխ ԱպաՀո -

Յանձնախումրին , անիկա շարունակեց օգտագոր­ գտնողը եղաւ Ֆիլիփս՝ 1867/՚5» , յեւոո յ յաջորդ վութեան Տ ե ս չո ւթ ի ւն ը ամ իններէ ի վեր իմ ա ցած

ծել ամ էն առիթ՝ Մ եծերուն ձէէեցն ե լու Համ ար տարին ալ Րէնտըրս՝ փղոսկրի վաճառական մը։ է որ ռազման իւթի մ ա քս ան ենգո ւթ ի ւն մ ը կլ1 կա ֊

մեր արդար պաՀանջնեբը * Ֆիլիփս Ափրիկէի անապատէն եւ անտառներէն տա րո ւի տ յս մ թեըտնոցնե րէն գէպի Պաղեստին :

Այսպէս, 1945 Յուլիս 5թ Փոցտամի մէչ Երեք անցնելով Հասալ 250 ոտք բարձրութեամբ բլուր Արդարեւ անապատա յին ան ծա յ րածիր տաբա–
մը, ուր գտաւ
Մեծեր ուն գումարումին առիթով, գիմում կատա­ ներ ո լ պատերուն ՏԼիմպապուէի ամրոցը։ Աւերակ - ,ծ ութե անց վրա յ , պատերազմ ի կ պետութիւնն երբ
՚11՛՚" I կ՚երեւային
րես սպարապետ Ատալինի, նախաղաՀ իՒրումընի չուրէ մացառներու եւ ծառերուն զ ին ո ւո ր ա կան գո րծ ո զո ւթ ի ւն ներու ատեն՝ իրար

եւ վարչապետ Ձրրչիլի • կապիկ որսալու յատուկ պա - զգե տնե լո ւ Համ ար , ա յնքան բազմ աթիւ ու բազ -

մէչ՝, Հայկ, րաններ, Հազուագիւտ եւ տտրաչխարՀիկ նռնիճ– մազան վէրքեր ու ռազմամթերք ձգեցին, ոբ կա­
իր այգ ՛նոր գամումիս Դատի ներ (օ1–շհւէ1) , աւազաններուն
մէք>՝ սիրուն կապոյտ րելի չէ ա սլա Հովեի անոնց պա շտպանութիւնր : Ա–
Յանձնախումբը կ՚ըսէր, ի մէչ՝ այլոց՛
չ՝րաշոլշա1ներ ; <Հիմպապուէի վարդագոյն բաղեղը ս ո ր Համար պէտք պիտի ըլլար ամբողջ զօբախում–
-— « . . . Յանձնախումբս կը Հաւատայ եւ կը կը մագլցէր
միմոզայի , ագասիայի եւ ուրիչ. րեր պաՀել՛. Եւ այսօր ՛անապատի աւաղներուն մէջ

իս&գրէ ձեզմէ արգար լուծում մր Հայկական խռո­ ծաղիկներ ու ընղմէչէն ; լեցուած են անգլիական , ամերիկեան, գերմանա­

վիչ Հարցին, այն է՝ կցհ\ ներկայ վերածաղկող Ամրոցը լարիլրինգոսի երեւոյթն ունէր, Հասա կան , իտալական ձեռնառումբեր , ռումբեր, ական­
Հայաստանի Խորհրդային Հանրապետութեան ո՚<,
միայն կաբսի ու Արտահանի շրջանները, այլեւ պատերով։ Հազարաւոր տարիներ վերչ՝, տակաւին ներ , աբագաՀաբուածներ , Հրասանդներ եւ ուրիշ
ԹրքահայաստաՕր , որ դաշնակից պետութեանց ա.
ոաջարկով սահմանաղծուած է նախագահ Ուիլսընի յայտնի կ՝երելէր Որ Հան քադործ՚ները յան՛կարծ բազմաթիւ գէնքեբ *

ձդած մեկնած էին Հանքէն։ Պէաէվիները , որոնք գլխաւոր մաքսանենգ -

կողմէ»: նեըը կը Հանդիսանան , երբեմն իրենց կեանքերը

Հետեւելով իր Հարեւանին , ԱմերիկաՀայոց րակարգին վրայ ; զւոՀելով նախապէս սկսան ծախել, փոքր ու դիւ–

Ազգ– Խորքուրգր Յուլիս \եին Երեքներուն զրկեց Այգ օրերուն էշմիածնէն վերադարձան ՖրսՏն– բաւփոխտգրելիք զէնքեր ,բայց քանի անոնց մթեր­

Հեռագիր մը, խնգրելով «Փոցտամի Հանդիսաւոր սայի Հայ Ազգային ԸնգՀ. Միութեան եւ Փարիզի քը կը նուաղի , այս անգամ սկսած են ծախել թն­

մ ո էլով ի օրակարգին վրայ գնել Հայ մոզով ուրգի Հայոց եկեղեցիի պատգամաւորները եւ առաջինին դանօթ ք ռումբե ր եւ պայթուցիկնեբ ։

դատը եւ արդար կարգագրութիւն մը րն՚ել ,պատե– նախաձեռնութեամբ կազմուեցաւ «իՒրքաՀայ Դա­ Ղ՚նոբդներն են բնականաբար Հբեայ եւ արաբ

Հոլթիւն տալով Հայերուն իրենց պատմական տի Պա չտպան Յանձնախումբեր, թչպէս քիչ վե ր ր յեղափոխական կազմ ակեբսլութիւններյ1 , որոնք

Հայրենիքին մԷ9 վե րաՀ աստատո ւե լո ւ եւ զայն Սո­ յԻ1^ՏԻնՔ ՝• Գաղթականական զո յգ մարմիններու ա յնքան պէտքն ունին անոնց *

վետ՛ Հայաստանին միացնելու՝^։ նախագաՀները մտնելով այս նորակազմ յանձնա -

1945 Օգոստոսին Լո՛նտոնի մէՀ մոգով կը գու­ խումըին մէչ մէկը իբրեւ նախագաՀ ,միւսը իբրեւ 250 ՄԻԼԻՈՆ ՍԹԵՐԼԻՆԻ ամերիկեան ապրանք

մարէին Հինգ Մեծերը/ (Մ՛ ՆաՀանգներ, ե՛ Մի­ փոխ-նախագաՀ՝ վերչ տուին իրենց միացեա, գոր– մնացած է Գերմանիս յ մէչ֊. \Ա ո րՀ րղակցո ւթ իլններ

ութիւն, Մեծն Բրիտանիա , Յյրաձսա եւ Զթ՛աս - ծունէութեան Հայկ. Դատի մասին ,ամէն ինչ կեդ­ կը կատարուին ղանոնք ձեռքէ Հանելու Համար :,

տան) : Փարիզի Գաղթականական զոյգ մարմիննե­ րո՛ն ացնելով յանձնախումբի ձեռքին մէչ եւ այս - Վաճառումը տեղի պիտի ոլնենայ երեք զլիաւոր

րը այս առթիլ դարձեալ միացեալ գիմում մը կա­ պէս իրականացնելով ՖրանսաՀայոց Աիացեաւ կեդրոններու մէչ–. Դիւրութիւններ պիտի տրով՛ն

տարեցին, յիչե\ցնելով իրենց մայիսեան յոլչագիրր ճակատը Հայկական Հարցին շուրչ֊. անոնց որ կ՝ուզեն Գերմանիա երթալ եւ գնել :

եւ խնդ՛րելով որ Հայկական Հարցը գնեն իրենց օ– (2) ՀՐԱՆՏ-ՍԱՄՈՒԼԷ

Fonds A.R.A.M