Page 147 - ARM_19-1947_01

0 Ա Ռ ԱX

^Մաղերը խառնուել էին, թիկնոցի մէկ կողմը ու֊ ՏպաւաութիւՕ&եբ «ՏՈԻՏ՚Մ ԾԻԾԱՂ

սից .ընկեր էր եւ քղանցքը գետին էր քսւում , շրն–

շասպառ էր չինում, րայց փախչում էր։ Իրեն

չկարողացաւ պաՀել, շնկաւ կանաչ խոտերի մէշ՝ «Տաբագէււ՛* թ ե ՚ Տ ե դ ա ռ ա Ա »

եւ սկսեց Հեկեկալ՛» : Փողոցը ; Երկայնքով՝ անծայր գիծ մը կրպակ­

՛Լէ ալ բանդ եան շատ լաւ գիտէր– որ իր գործր ներու, մուրացկաններու նման քոՎ ՔՈ1ԷԷ նստած *

գոՀ կը պաՀան^է ել ոչ մէկ զոՀ ՛Լյալրանա եան ի Եաին , բլրան մարմինն ի Վեր կը քաշկրտոլի ան - Տիսունեւմէկ պե տ ո ւթ ի ւննե ր ո ւ վսեմ աշուք

նման մարգշ կշ մղէր գիւաՀաըի փախուստի եւ գոյն ւ խլրտուն խառԼ\ի ճազանճը տնակներու , ճ՚ըզ– "երկայացուցիչները, շուարումի մատնուած են ,

Հ։լ ա յ ի հ լացի։ կշ սլարղուի որ \,ալբանգեան շա՝ - մ ուած , Հ ի ւան գա գին անցքերու , ցիր ու ցան ծա– երկու միլիոնի մօտ տ արա գի րնե րու վիճակըորոշե–

տոնց գիտէր Ա իսաքի մաՀուան պարագաները Հ : Բ լրւ ստորոտը ճամբուն միւ Ղ"Գ " լու Համար, կը մտածեն թէ ո՛՛նց անեն։

«Ամէն օր գնում էր գերեդմ ան ա ա ո ւն , ժամ երուի կեանքի այս աղմուկը կը թաւալի վար գէպի ա - Կ^եբեւայ թէ , երկրագունդը կծկուած եւ

նստում նրա Հողաթմբի մօտ , արտասւում ու. տուն փունքը գետին ւ Գետէն անգին, թափը կոտրած >
մէք։ նեղցած է իսկ մարդիկ բազմացած են հ Տեղ չկայ
Վերադառնում »: կը տարտղնի աննկարագիր տարածուածքին քանի մը մ ի լիոնդժբա խանե ր տեղաւորելու Համար ։

Դիըքիս մէշ^ X, ա լբանգե ան ի մասին կան , Հեղի, Կեանքը կը Հոսի քովէս : Ըսենք ,-- ԱՀագին մարգ քարգուեցալ սա վեր­

նակի կողմէ եղած յայտաբաըութիլննեբ եւ անոր էհ.՝ա՝յ ՔաԳաքէ մայր պողոտաներու գէշ ա - քին պատերազմին; Միլիոններո՛՜վ, միլիոններով ։։

անունի քոլի գոր՝ծ\ածոլած տարբեր ածականներ դէկ կոկիկ* ինքնագո՚Հ բազմութիւնը* Հոս բազ - Եւ Հիմա կ՚ըսեն , Միլիոններով մարդկային ա-

անուանի , ականաւոր, մեծ, որոնք ոչ մէկ կերպ մութիւնը նկարագիր ունի % եւ Հասարակաց թրԼ - րարածսեծրներ մմեէկքտ.եղ են մնացեր , տուն ֊ տե"Լղ*
ծագում ։ ինչ Հանելուկ *
կ՛արդա րաց ո լին վէպին մէ^։ Բոլորիս Համար ուառոլթենէն , ապրելու նոյն եղանակէն մարդի– պաստա Լ երկիր չունին
աղմու­ ա յս տարագիրները
"ՐԳ է 1 ՚ / ւ Նւ ՚լր սնդեէ ւն իբրեւ յեղափոխական կ՚առնէ մտերմութիւն մը Որ կը գրկէ այդ Արգեօ^ք Լուսնէն վար ինկան եկան պատերազմի
չ՝ ո չ միայն
ժողովրդապետութեան ներկայացուցի կ՚ր տուները, խանութները իր մէք, որ այգ թէ մեռ՛ելէ եր յա բութ իւն առին

կբ մարտնչէր , այլեւ զայն կր Հիմնաւորէր ; Սա - կով, երթեւեկով եւ Հոտերով կը ստեզծէ տարօ­ մ ի քո ցին սպաննուածներուն տեղը լեցնելու Հ՛ա -

կայն վէպին մէք, ան ոչ միայն չի ձգտիր Հանրա­ րինակ ներդաշնակութիւն մը։ Ապրիլ մը կայ Հոս, մ ար հ

յին կեանքի վրայ ազդել, այլեւ մեծ մասով իրեն զգալ ու մտածել մը կայ սա սափրիչին , կօշկակա­ Վ-երքապէս * կան ու կը մնան այս խեղճերը ,
քաւարանի
արա ած Հարցերէն կր խուսափի : րին եւ գոբ ծաւո րին մ էք ո ր չուն ի կ եզ ծ իքր ու Օ– մարդկային ամբաստանոցնեբու մէք՝
մը ապուրի
• * •> Ղ*րքին մէք խիստ ազօտ է պատկերացուած տաըութիլնը միւս թաղերու : Սրճարաններու յոգ­ մեղապարտներուն պէս ք օրական ժում

նաեւ Նա լրանա եան ի կապր ռուս լուսաւորիչներուն նած կիսալոյսին Հ եա օրօրուոզ , մայթերու եր - կամ կտոր մը չոր Հացի կարօտ :

Հետ։ իրական կեանքին մէք, մէկ կոզմէն բախելով կ այն քին ա թռռա կն երու վր այ դիզուած , կ ամ խ ա՛­

ա զա յա կան ֊ կ զերակ ան գս յետագիմ ական նութի մը մէք աշխ ատանքի $ ա ւի ին ո ւ Հոգիին Հետ * ^՝ 1՚ւ֊ * Նպաստամ ատո յց Մ արմ ինը , մ ա րգա ս ի -

տարրերուն ՝ քսալիբեանի եւ Այվազեանի Հ ետ եւ նո յնացած ա յս մ արգիկր անզգալաբար կը լուծ - րա բա ր օգնած է ասոնց ^ թէեւ այդ կայաններուն

միւս կողմ էն չգտնելով զինքլՀ տան քող ընկերայ՛ին– ուին մէկ մթնոլորտի մը, մէկ զգայնութեան մը մէք, ոչ ընտանիք եւ ոչ ալ ազգականներ ունին ։

Հարցե բու սլա ա ա ս խ ան ր զիմ եց քիուսաստան մէք։ Ապրիլն է* ցեխին ոլ փոշիին մէք, տքնիլ ա Ի՜նչ ազնուութիւն * * . Ե՛– տակաւին պիտի օգնէ ՝ե–

ա յնտեզ ռուս մեծ մ տ ած ո զներ ո լ , մ ասնաւո րապէս Նց դադարի ու վե բքաւս ր ո ւթեան - խառնելով Գե V մինչեւ յառաք ի կայ յունիս ամիսը

Ջեբնիշեւսկիի գազափաբական Հզօր ազգեցու ֊ այս կեանքին քիչ մ՛ը Հաճոյք քիչիկ մը ազգ Անկէ ետքը՛։ է՛) ^Սհ.աՍ րնե լու չէ Վեր քա՛
կուսակցութիւն ... պէս բարոյական ըսուած բան մը կայ \
թեամ բ , կր գտնէ րն կերա յին անա րգա բ ո ւթ՝իւննե ֊ Ով չաշ

րէն գուբս գալու ճամ բան եւ ձեռք կր բերէ տե­ Երկու անէ տար իք մ արմ իններ , սակառներու խասփ՝ չուաի»... Ջրի Հաոց, Հայրիկդ իսկ չի

սական պար տա ւ որա թի ՛՛ո : տակ կամարած քով քովի , կզակ կը շարժեն ու կր տար : Մ արգոց ա\զն ուութ իւն ր չարաչար գործա -

*հիրքին մէք գէշ պատկերացուած են, Նալ– քալ են ցնցու է իներւ. պւ ՛յ նքին տ ակէն՛ Հ այ ո ւ ծելու չէ ։ ինչո^լ տիտիկ չրբիք ^եր տեղերը
շխւ Հոգինին, Հայու մ արմ իննին : Ի՜նք
՚յնգեւ ւ/նի կատարած կազմա՛կերպական դէպի Րէրան գագտթր

սն,քթսնեերը, բ ասոլո ո նե բու եւ գիւզացիներ ու <ււ 1լ ո լ ղ զ ո ւ ի ։ ։ գործ ունէիք այս տեդուանքը* * * Այս Հաըցումբ
մար • Այս վերքին Հան գա մ անքը յատկապէս կը Հետեւիմ կուտան մեզի՝ Հայերուս : & ի ս ո ւնե ւմ էկեան
պէտք է պարզեր գա ւա գր ա կան ա շխլ ա տ անքը մ եզ
, զո ր Բայց պէտք չէ յուսաՀատիլ*

կատարեց ԹI՜ ո տ ո ս ի ա յի ել գիւզե ր ո ւն մ էք կատա­ Հայոց աշխարՀ իժսյզ առ թագ դիզուած Աւագաժողովը այնքան ալ անսիրտ չէ ։ Ան՝ որո­

րած իր շրքագա յո ւթ՛ իններ ո լ ը/նթացքին ։ փ>\ա՚ր Հիւղակներու , աւերակներու , անցքերու քաօս մը : շած է* Յունիսէն սկսեալ, «Միքազգային Տարա -

լռութիւն պաՀ ելով ա յս Հ ի մնա կան Հ արցին մ էք , Որ գոյն է, ցեխին եւ թիթեղի ժանքին անծայր, գիրներոլ կազմակերպութիւն՝» պիտակով մր փո -

ուր պէտք է երեւար Հրապարակախօսի , Հանրային պղտոր կարգին խառնուրդին տարածուոգ , որ Հոտ խ ա բ ինե լ , նախկին Նպաստամ ատո յց ր * որուն Հ ա -

գործիչի մեծ տաղանդը գիւղացիները կազմակեր­ է, փողոցներու մեզի կոյր կոյր աչքեր էն , խոՀ\ա՝ ֊ մար պէտք կայ եղեր 38 միլիոն , 965 1 /՚երդ անգ­

պելու Հարցին մէք, անոր երկաթեայ տրամ արա - նացներէն , փտած տախտակէն եկող , որ լոյծ աղ­ լիական ոսկիի դում արի մը % Ե րկրո րգ եւ ամենա–

նութիւնը , Համոզելու կար ո զո ւթիւնը , իսկական մուկ է, կիսամերկ լաճերու , թավւառական կենդա­ կարեւորը, պէտք է ՛եղեր որոշել թէ այգ քալա՝ ֊

մարգասիբութիւնը եւ վերքապէս տեսական պատ­ նիներու, Նիոսի Հանրա՛կառքի ձայնին խառնուող ։ րաններուձն մէք խմբուած մարզիկը «տեղահանն»/

րաստակամութիւնըէ, Հեղինակը վէպին Հ ի մնա կան Ու՝ մթնոլորտը տարտամօբէն շարժող ծխերը, թէ «աաբազիր»/ Հանգամանքը կր կրեն* . .

ատաղձը զար ձ ո լցած է եր ես փոխ ան ական .րնտրու— անորոշ զդա յնո ւթ իւննե րը , կեանքի ու աներեւա ֊ Կը տեսնէք , ինչ մանբամասն բաբեխզճութիւ -

թիւնը եւ Նալբանտեանի կեանքի մանր մունբ խըն– կայե լի նէա խնէականութիւնլՀ կամար ող : Որ սակայն նով կը մօտենան Հարցին *

դիրնեբը * չէ արգաՀատելի թշուառութիւնդ գետնաքարշ ու Վ^ե րն շան ա կե ա լ գում արը պիտի ճար են ՄԱԿի

* * * Երկասիրութեան մէք ճիշդ չէ պատկերաց­ յաւիտենական, ա՛ղքատութեան մը, ծուլութիւն մը, պետութիւննւեըը , որոնց ութը միայն «բան մը կ*Ր֊

՛ուած ն աե ւ Ն ա լրանա եան ի ան ձն ա կ ան կ եանքը , ա ֊ Արեւելքի այնքան յստակ* Այլ է ուժ մը դիմանա­ ն՚ե\նք»ով Համաձայնած են, մնացած քառասուն ե–

նոր վերաբերումը Ս՛ արիամիկին , թշուառ աղք կան լու, կառչելոլ կեանքին, թիթեղ, աս թիթեղ շինե­ բեք պե տ ո ւթ ի ւննե ր ը չիմ ֊.չում ով իրենց Համ ա -

պա աճա ո ած անվեր ք տանքանքներլք յ Նա լբանտեա– լու տնակ մը, կրպակ մը, քա՛ղաք ՛մը ամ բոզք , Հըս– մտութիւնր յայտն՚ելու տ րամ ա գր ո ւթ ե ան մէք են X

նի կողմէ սիրոյ չպատճառաբանուած մերժումը : կայ Պկյրութի այգ ցոլքին մէք*** Հայութիւն Մ 1 ։ ա յ ն Միացեւոք ՆաՀանգնեբը յստակօրէն խօսք

Նալբանտեան Հնդկաստան մեկնելէ առաք շուբքս , լակոտն՛երու խումբ մը կը ՀայՀոյեն՛ բար­ տուած են , պա յմ անաւ որ ի րենց խո րՀ ր գար անք

կ՚երթայ Սարիամիկին Հրաժեշտ տալու ել իրբառով մը որ ա բաբե րէնի , տաճ կերէնի եւ Հայե­ վաւերացնէ ։ իրաւունք ունին Ո-ելքոկրատիգւքՀ/ այս­

«բարեկամական խօսլձն ըսելու» Ո^րն է այգ խօս– րէնի խա՚ռնոլրգր լքչլալու է, կը գզուըտին , կը պէս կը պաՀանքէ ;

ք ը ։ կեանքի մէք կիներու վիճակով այդքան մտա՚– տապլտկինւ ցեխին մէք։ Մ է կր սիկարէթ մր կր Մ իւս եկի րնե րն ալ , անշուշտ , պիտի Հա՛մա -
սրգր , Արաքսմանի թելադրանքով իր
Հանէ պատառ մ ը Հագուստին մէքէն , կը ծխեն ձայնին օր մը։ Անոնց ժոզովնեըն ալ յանձնախումբ

ընւտրած ճամբոլ տատա սկո տ ո ւթեան Համար ՀՐ կարգով, յետոյ կը Հեռանւան կլՀ յուծուինւ անցքե­ պիտի կազմեն, վեր քէն \ք՚եբակո յտին պիտի դիմեն X
ած
մերժէ Ս՛արիամիկի սէրը , լՓսելով , > րու քաղաքին մէք։ «Աղէկ որ Հայերէն չէին* խ՚օ - Հ)՝ երակս յտնյ ալ յանձնախումբ կաղմ ելով պիտի ու–

ես , եթէ որոշած ես , որ ազատութեան մեծ գագա՛­ սեր» , կը մտա՝ծեմ * * * ; ս " ւմն աս ի րէ խ՚նգ ի րը ել վա ւեըաց ո ւե լո ւ պաարրա դա–

փարը կարելի է շրքափակել մանր զգացումներու Փակ են դպրոցները , արձակուրդի առթիւ ՛Ու յին պիտի վերադարձնէ երեսփոխանութեան ։ Եւ

Աեղ սաՀմաննեբուն մէք» ու զայն՛ կը մ՛զէ նոյն վը֊ իրենց ցածլիկ ՚յխտակեա յ դա ս ա՛րաննւե ր ը , անկէ ե *քր–

տանգաւոր ճամ բուն , գէպի պայքար– «ազատու - պզտլիկ մ ե լ ան/ոտ գրասեղաններով կը պատմեն՛ մէն Իթնչ պիտի ր//այ անկէ ետքը։

թեան Համար պէտք է պայքարի լ, պէտք չէ զփքա֊ մ ի ակնարկիս իրենց տրտում , պա րզո ւկ պատմ ու— ԵվԲայՐ 1 աճապարելու չէ ։ Այս կերպով

ս է յ ^ եւ կը վստաՀեցնէ Աարիամիկը, որ յաւիտ - թիւնը : Հայ որբերս , աղքատիկ տզոց պատմ ու - գործը ինքնւիրեն կը թեթեւնայ*, Դիմադրական
կա ր ո զո ւթ իւն ունեցողներ ը էլ ապրին Տա բո լինը
եան պիտի \Աէէայ իր օգն ականյք ազատութեան ճամ– թիւնը որ Հա յ տզեկլձ սա Փար ի զէն ^ ֆրանւսա– ՚ այնպէս կ\շսէ X ։

բուն վրայ։ Եգրակացո ւթիւնը անՀ իմն Էհ. Այս աս­ կան գինիով մ կրտուած ու֊ Ժամատնով մեծցած *

պետական Հայեացքը սիրոյ վերաբերեալ, բռն՛ազ­ կը Հասկնայ քեզ » . . ;

բօսիկ է եւ Հոգեբան օր էն եւ գեղարուեստ ական Երիաասարգութիւն մը ակումբներու միա­ Ա՜խ » եթէ Հիթլէբ ոզք ըլլար , շաա գիւբու -

կեբսլով ալ չարդարանար մեծ սրտի ու մեծ Հոգիի միտ, տժգոյն մթնոլորտին մէք իմաստի \ելած * թեամբ գուբս կուգար այս գործին մէքէն; Գիտու—

*ոէբ \յալբանգեանւի Համար ; լր ո դո ց նե րոլ անկիւնն երր ու սրճարաններու մէք թեան օգտին կը ծ առա յեցնէր այգ տարագիրնե րր ;

Աբաքսմանի վէպի առաքին Հատորի փաս– Հաւաքուոզ, անուս, գործաւոր % Որուն մէկ կարե­ Անոնց վրա յ , անգամ ա տ ո ւթե ան փոր ձեր կ ա ս։ ար հ ւ

աոեբը ցոյց տուին , որ Հեղինակը ոչ միայն չէ կրբ– ւոր մասը ինկած է Համայնավար ցանցին մէք, կուտաբ գերման բժ՜իշկներուն, իսկ փորձէն մնա ֊

ցած երեւան բերել Նալբանտեանի Հմտութիւնը , սորված մէկ երկու անուն ու կարգախօս : ցորգ կտորներն ալ կը նետէր փուռշ քիմիական

այլեւ Հանրային գործիչի մեծ տուեալները հ Ախաք Հայոց որքանին մնացեալ փոքր մասը քար տ - նիւթեր արտադրելու Համար։ Պ՚ործշ գիտցող

նկաբադրուած է նո յնիսկ ան ո ր ան ձն ա կան կ ե ա՛ն - մարգ էր Հան գուցե ալը ։

քրճ Նալբատեանը նկատելով քղա գար , մինչեւ ան­ շէն մաքուր շէնքերէ կը կազմուի, բարձրացած

քովն ի վեր Հիւանդկախ , մռայլ տուներու Բայց, եթէ Հիթլէբը էկայ , անոր վարպետը

գամ տրամաբանութենէ զուրկ : ւե սար ան մը որուն Հանդիպում ը ունե սա ւ Տաճիկշ ոգէ\ է ել երկար ատեն է անգործ : Անոր

Աւելո րգ է խօսիլ ուրիշ թ ե ր ո ւթ ի ւննե ր ո լ մԽ– գրեթէ ամէն քայլափոխիս Պէյբութի ամէն կողմը պէտք է յանձնել այս երկու միլիոն տհղաՀաննե .

սին , քանի որ Հիմնականը չէ ըսուած ։ Մեր մ աքե­ ւ°՝ ի չ մ ր շէն ցնե քու Համ ար տրամ ադր ո լթ իլնյս , րուն գոբծշ։ ՛Բանի մշ ամիսէն անոնց ոսկորներուն

րուն։ մէք Նալբանտեան մ ի շա ներկա լացուած է ՝ Հ ան բա կառք նստա յ գէպի Ամ երիկեան Համ ա լսա­ փոշին իսկ կ՚աւլէ կշ սրբէ՝ քանի մշ միլիոն ոսկիի

իբրեւ յեղափոխական ժողովք գավար , ազատասէր , րանը։ Առանձնացած իր շրքապատէն իբբել կա - փոխարէն՝ ազատելով ՏիսունԱէկերշ գլխու ցաւէ։

անընկճելի , խիսա սկզբունքի ել բարոյական ուժի ռո ւց ո ւածք , բո լո րուած պաըտէղնե բու ան յատակ
սաեղ - շււայլո ւթեամ բ , Համ ա լսարանը տ իրական գեզեց ֊
•աէր անձ մը՛. Հեղինակը պէտք է կարենար Կ. ՊԵՏՈՒՇ

՛ծել իր վէպին մէք, անոր ըևգՀան բացած եւ անՀա– կութիւնն է Պէյրութ քաղաքի սաՀմաննեբէն ներս՛,

աականացած կերպարը * կը մտնեմ X աղմկոտ ու տձեւ կշ Հեռանայ, կշ կորսոլի... եւ

Ասոր մէքն է որ չէ յա քո զած Արաքսման : Եէնքը, իր յարակից մասերով, յարկ յարկ կը խոտերուն մէչ երկարած կշ մնամ մեղուներուն
բարձրանալ ծփուն կանանչութեան մը մէքէն– :
Ա՛ ՐԱԲԱԵԱՆ Հետ առանձին։ Մեղմ է արելշ, մեղմ՝ կապոյտր

ԱՏԱՑԱՆ* ՚րիմացս տեսարանը կը զրկէ ծովուն տարած ծովէն , երկինքէն թափող . .. մինչ տակաւ շունչը,
է
քշ ու նաւաՀանգիստի խճոզումշ իսկ խոպան Փ"Փ»"՚֊քշ , շարժումը կեանքին որ բնութիւնն
մի ակ
ՄԱԱԻԱ , մանկական ել պատանեկան ամ սա . պարտէզներու մէ^, առուակներու եզերքներ ուն . կշ մտնայ երակներէս նե րս. քա .

թերթ, Բ. տարի, թիւ– 17 եւ 18 (Աեպտ. Հոկտ), թարմ իսոնաւութեամբ թռթռուն խոտերու Հիւսքե Ար պաՀն է որ այսօր կշ մնայ իբր

պատկերազարդ եւ գեղեցիկ բովանդակութեամբ , բուն մէ^էն երիտասարդութիւնը կը պտտի, կ՛ու­ խոր ու Հաճելի տպաւո րութիլնս Պէյրութ
գաքէն ։
խմբագիր Վարդան Գէորգեան : Հասցէ . ./ն^^ՇՕ սանի , կշ ծպտի , կ՚երագէ . . .

1353, 8ս6Ոօտ ձհշտ (ճւշշոԱատ)։ Տ՛ակաւ Պէյրոլթը, փռուած բլրան կողն ի վեր, ՎԱՀԷ ՕՇԱԿԱՆ

Fonds A.R.A.M