Page 91 - \ARM_19-1946_03

«Տ & ®– Ա 4

Գ Ո Ի 9 «Մ Ծ Ի Ծ Ա Ղ մական կամ քաղաքական Հյանցաւոբ^նեբու *ԼըաՏ ԱՇՆԱՆ ԱԻԵՐԸ

պիտի կատարէր այգ փորձբ։ Այծերուն պիտի

խնայէր իբր իր երկրին Հար սա ութի ւնլլ , որոնք Աշունը եկաւ դ ա լ ո ւ կ ւււ դ ե ղ ձ ա ն ՝
ծանրացաւ շռւք,ով դաշաերի կրծքին ,
Հ ո դ ե ռ սէպխւտ ար)հրուԱ ճամադ. կրնա յին ապագա յին շտեմարանները լեցնել : ԾսաՅյր գեդապէշ. ն ո ր ի ց մ ե ր կ ա ց ա ն — Տ
Տ ե ր ե ւ ո ւ սադարթ– հրսսՒեշա լ ա ց ի ն . :
Թուրքերն ա,/ պիտի Հետեւէին իրենց վարպե– Քամին թսռւթ֊եան տաադամը կարդաց,

— Անշուշսւ, Փարիզի Հ ա յ ո ց եկեղեցւոյ մէջ էոին : Անոնք ալ փոխանակ այծերու^ կեավւլւր& ե բ բ
տ ե ղ ի պ ի ա ի ո ւ ն հ ն ա յ , չ է ՞ ...
պիտի յատկացնէին այգ փորձին՝ աղուոր մը կր -
— Աիալ եւ չար ենթադրութիւն : Փարիզի Հա­
յոց եկեղեցին, առայժմ ժամանակ չունի այծերու ղոպտելէ եաքը զանոնք . . .
կամ հ ո ր թ ե ր ո ւ եամար ի ո ւ ն կ աւ մ ո մ սպաոելւււ:
Հ ա զ ի ւ կը հասնի իր հաւատացեալներու ե ւ իր բա­ Բայց դ ե մ ո կ ր ա տ վաբիչնեբոՀե խելքը չի Հաս - Լեւս, րլ^ուր հ ա մ ա կ մ ի դ ո վ ծ ր ա ր ո ւ է ց 7
ժանորդներուն ապսպրանքին : Մանաւանդ իր ծրա­ Այնքան գուրդռւրած խլձերն իմ յանկարծ
գիր - կանոնագրին մէջ, այծերու անդամակցու - ՚նիբ այս նբ բութիւննե բուն : Ցիրուցան եղան աերեւների պէս • • •
թ հ ա ն մասին ո հ ւ է յ օ դ ո ւ ա ծ գ ո յ ո ւ թ ի ւ ն չ ո ւ ն ի ։ Ա–
պագային թերեւս Վերի այհ՜ապատիւ ձեոնւսբկբ^ կյարդ մ֊բ Հար­ ԳնՐԵԱ՚ե

ցումներ կր ցցէ մեր միտքին մէ^։ Օրինակ, այգ

գերզգայնիկ արարողութեան բնթացքին , սգա կիր

այձ-եր ներկայ պիտփ բԱաթն Հոն։ Ղ՝ ամ բան ական­

ները մարգո^լ լիզոլով թէ ա յհ՜եր էն ով՛ պիտ ի խօս­ ՛հուն իմ գեղէս առուեզյրին գաղձերուն . պէս

ուին ւԱյհ՜երուեբաէեշտախում՝բԸ պիտի մասնակցիմ ։ Հոտաւէտ ես :

Հիմակու֊Հիմա ԼՈԼ–ըԱ կոլյէայ Հ^է֊չԷառու֊մրի՝ Այծերը, ի նշան սուգի, սեւ փողկապներ պի­ Ղ՛ուն իմ անոյշ ծննդավայբիս սարերուն կաոչ՜

Հայրենիքէն՝ Ամերիկային , Փարիղի ամենաչաւր^ աի կրե՞ն իրենց վզին չո՚֊բֆ : այծե­ նանեբուն պէս գառն ես :
բաղ­
թերթերէն մէկուն մլվոոաւ Ներկաները, որ մեծ մասով Հովիւներէ, պիտի Եբբ ես , օպոպին (յոպոպէ ու բոլոր թռչուն -

« Սան - Ֆ ր ա ն չ ի ս կ ո յ ի դ ա շ տ ի հ ռ վ ի ւ ն հ ր ր Պի– րէ ու թերեւս ոչխարներէ ել Հորթերէ պիտի ներուն մ իկ տամ ու սիրտս ճմլուի , այդ

քինիի հիւլէաոոլԱ՚րի փորձի միջոցին սպաննուած կանան , ձեռքի սեղմումով ցաւակցութիւն դուն ես X

ա յ ծ ե ր ա ւ ն հ ա մ ա ր , յիշ աւոա կի ւսբւււ ր ո գո ւթի ւն մ ր յա յաներն սգա կիր այծերուն ւ Եբբ ) պուրակի մ ո մէ^ փռուած ե րեսանկեա ք

պ ի ա ի կ ա տ ա ր ե ն 19 Յ ո ւ լ ի ս ի ն : Սոյն. ա ր ա ր ա լ ո ւ - Կառավաբութիւններու կողմէ ներկայացուցիչ­ ու ոչ Հոտաւէտ ... ծաղիկները գրկած գէմքիս կր

թ-իւ֊յնը պիաի ծանուց«ուի Փոզահարութփւնով : Ա յ դ ներ պիաի գտն,ուիՓն Հոն ։ Աո յն Հանգիսութենէն ,եմ. այդ դուն ես ;

աււթիւ դ ր օ շ ա կ ն ե ր ը կ է ս պիաի պարղուին. ( ի նշան ետքը, Այծերու ԸնգՀ * Ա՝իութիւնը բողոքի Հեռա­ Երբ, առտուն կանուխ մթնշաղին Հետ աղբիւ -

ս ո ւ գ ի ) . . * »: գիր աիտի յս ւ ս յ 0 Զ"ր "եր ու Հ$*ողովին *• • րին վբայ կեցած $այգաԲացը կը գիտեմ ու աչուը­

ԱՀա լա֊բչ* կարճ ու կա բուկ • Եւ (Լս^է ք^է մար– ^ Անշուշտ , Հանգուցեալ այծերուն ընտանիքնե­ ներս կը մ արմ րին , նոբէն գուն ես Հ

գիկ գէաՓ վայրենութիւն կը դիմեն : իբաբ կը կո­ րը պիտֆ չմոռնան Հոն ներկայ կրօնաւորներուն եւ. Երբ ցոբենփ արտեր դիտեմ կաբմրած ու լեց­

տորեն : Անգութ– են • • • Ո բ քա՛ն մեծ սխալ եւ. մե. տի րաց ո ւնե ր ուն առատ մամ" ւց վճարելու պարտա­ ուած Հասկե բով, որոնք կոՀ ակ կոՀակ կ Չըլլան ու

ղան չու մ : */* ւս ււ ա ր Հ տտւ 1լ առա 1լլլ ւյ ո յց կ ո ւաւս յ ՚. կանութիւնը, ոբպէսզի այս վերջինները, Հանգի– կ բ ծփ ծփան , վայ ր կեն ակ ան իմ ալ Հ ոգիս կ ՝*ալե -

կենդանիներու, մ աս էն այս չափ յարգ ու. պա­ սաւոր եւ ոոբաձայն Հեշտով կարգան աղօթքները կոծուի , ^ԼԲ^ԼԻ^ դուն ես :

տիւ ա՚ուող մարգեր կան աչխաբՀումս , այն ալ Հո– ու յստակ եւ Հասկնալի կերպով արտասանեն լու– Երբ կանանչ ու բարձրուղէշ բաբաինեբու օ-

՛ԼԷ*֊ գա ււ ա կա ր գէն ։ ի՛՛նչ վեՀանձն են անոնք , մ ար­ սաՀ ոգիներ ուն անուն ֊ մականունները • •• Բ°Րու֊իէԲ կբ տեսնեմ , որոնց Հետ միտքս ալ մակըն­

գոս Հ ովյիւներուն առաքինութեան գաս կրնանաալՀ Ք՝երթերու թղթակիցները , անկասկած ներկայ թացութեան ու տեղատուութեան կը բռնուի ,
պիտի ըլլան
« ծիծաղելի է , պիտի րսէք, մօբոլսակիր քա­ Հազորգելոլ ա յգ տեղ Հեռաձայնով մ ան բամ ասն այգ ալ նոբէն դուն ես ;

նի մը այծ՜երու. Համար փողաՀաբութիւնով եւ դբօ– Համ ար իրենց ընթե ր ց ո ղնե րո ւն , վեր Երբ կը լսեմ աքաղաղներու կանչեր , զիլ ու

շա պար զում ով արարողութիւն կատարել^ երբ ան֊ Հարցումներուն ոչ ւ ։սխանը % եբկա՛՜ր , որ կը կարծեմ թէ մինչեւ իմ գեղս կբ

գ ին միլիոննեբ ով մարգ ի կ անյիշատակ կր կ որ ֊ Հ աւատաց է1 ք , կը ն ա խանձի մ Ամե ր ի կայի այ­ Հասն էն , րոպէապէս սբտ,իս թելէն մէկը կը բռնէ ,

սուին : ծերուն եւ յարգանք կբ զգամ Ա * ֆրանչիսկոյի Հո­ միշա դուն ես ;

ք՝ սւ յո Հաւատացէ՛ք 1 քրիստոս իսկ մ ատ պիտի վիւներուն Հանգէպ , որոնք արմանի են, իըրելլիա– Երբ կբ տեսնեմ Հովիւ մը իր շնիկին Հետ ու

խածնէր յ կենդան իներ ուՀ անդէպ ԱՈ յո տ բ ուած ա յս զօբ անգամ , մասնակցելոլ Ազգերոլ թաղաղու - պաշարն ալ ո ւս ըն գան ո ւթ մ ախազին մ է$ , բիրը

մեհ՛ սիրո յ առֆեւ ; թեան կողովին \ ձեռքին կեցած բլուրի մը ուսին , մարմինս ամբող^

Բարեբախտաբար , Հէթէէբ 11 դէ. ՚ ապա թէ Պիաի չփափաքէի՞ք ամերիկացի այծերու դրօ­ մամքի կը բռնուի եւ, քաղցր , թրթռուն երգ մբ

աչ սլիտփ զզուէր մարդկային բարոյականի այս ան" շին տակ մտնել եւ անոնց Համայնքին պատկան։իլ, Հոգիս կր խռովէ , ոՀ , այդ ալ գուն ես :

՛կում ին առ^եւ ; վւ,ոիւ ան ու կ օրէնքէ գուբս ել է ըաւո ւնքէ ղո ւբ կ Մ ինչեւ երբ այսպէս , ինձմէն անբաման պի -

Ան է փո իւ ան ա կ ա յծեբու վրայ եւ մ արգկա յին հ ա յ ւ ք ա թ լ ո ս , անՀայրենիք ածականը շալկած՝ թա­ տի մնաս ; Մինչեւ ե՞բբ ղիս պիտի չարչարես ,

կեդրոններէն Հ Լ ա ւ ւ տեգերու մէ^ փորձելու Հիւլէ– փառելու քաղաքակիրթ երկի բներ ու պո ղո տ ան ե - կերած թուշ մը Հացս , խմած պուտ մը ^ուրս աղի-

ռումրի զօրութիւնը , ուղղակի քազաքներոլ վրայ բուն վրայ • • • լեղի դարձնելով X

կամ աւելի մարդասէր ըլլալու Համար , պատերազ­ Կ. ՊԵՏՈՒԵ Ա՛ լ բաւական է ; Հեռացփ ր ու բաժ՛նուէ ինձմէ X

Ալ չեմ կրնար տանիլ քեզ : Ջեմ կրնար տոկալ քու

առթած վիշտեբուդ ու վէրքերուդ։ Ալ չեմ կրնար։

ցին : Ի զուր փնտռեցին Հեռացող այցելուին Հոգիւ յշեցաւ Սէր՛­ ք՛ ՚յմ ուեղ Մ աքիս
փայլերու Հոգիիս փբթիէ՝
ստուերը գիշեբուան թանձրութեան մէ^։ Կ Ա Ր0 Տ լարերը մէկիկ - մէկիկ սկսան

ո չ իսկ էչոլ–կ մը կար % Հովի վւափուկ շունչ մը Օձիքս ձգէ ու գնա X ՝Բեզ շատ կը սիրէի * . •

կ անՀետանար երազախառն ու անձկալի լռութեան ԵՐՈԻԱեԴ ԳԱՍԵԱՆԻՆ բայց Հիմակ ա՛լ սիրելու սիրտ չմնաց ; կհուզեմ

վրայ : միանգամ րնգ միշտ բամնոկիլ քեզմէ։ Ով մայրե­

Հետեւեա՛լ առաւօտ , կանուխէն ի^ան փողոց , — ֊ Աստուած արիւն խմող թշնամիս կարօտ նիքիս ամէնէն գառն ոլ նաեւ, ամէնէն Քաոռլ1՝էհ.

ճակատէն եկած ուրախ լուրը պատմելու ւ Անծանօ­ չձգէ : բառը.— կ ա ր օ ՜ տ :

թը ք արդեօք, ուրիշներու ալ այցելա՞ծ էր։ էՏում– 1 Ա՚ինչել ե՞րբ կարօտ պիտի մնանք իրարուդ Ն– ՇԻՆԱԿԱՆ

բէ խումբ անցան , խօսեցան ու մտածկոտ մտիկ ԱշխարՀիս վրայ ամէնէն դմուար բանը կա­

ըրին X րօտութիւնն էX ՄԻՏ* ԵԻ ԱՐՈԻԵՍՏ

կարգը գիւղին խենդ Տակոբին եկած էր : Ան - ԱՀ , պիաի գա՞յ այն օրը, որ մեր կարօտ ր

վնաս ապուշ մը, որուն կտրուկ ու միավանկ խօս– առնենք եւ • • . :

քեբը փողոցէ փողոց արձագանգ կ ո լ տա յին օրուան Վյսխնա՛մ , ձեր կարօտը սրտիս մէ^ մնայ ; ՈՒ • ՍԱՐՈՑԵԱՆԻ ՆՈՐ ԳՈՐԾԸ

լուրերուն ու դէպքերուն խոբՀբգաւոբ ու գո յս -—• Հա յբենիքին կարօտը ա չոլը ներուձ մէ1 մե– Ամերիկեան X1Ո1^ շաբաթաթերթը Հետեւեալ

տալով : ռալ ; աեղեկ.ոլթիւսնեըբ կը Հաէլորգէ երիաասարգ գրա–

« կ ւ ա ՚ ւ յ ն կ ջան., կ ւ ւ ռ ՚ ւ ճ կ ջան ա ր օ ա Է , գէա Ու* Աարոյեանի նոր *Լէաէ մասին* 1՝հշ

Եբէկ գիէեր , Հանդիպեցայ ես այգ մար - Ա՜խ , սի՛րտս կայւօ՜ա Է» ; ^\^^V^ոէս^6Տ օք ^&1տ1շ>՛ յ&շէտօո (Ուէչզլի ճէքսընի

դուն, ըսաւ, աչքերը կէս մը գոց ելով– Ըսի, մեր Ո՛՛վ իմ մայրենիքիս քագ$բիկ Բաո֊Բ։ Արկածները) •

գիւղէ^ն ես , պատասխանեց ես Արտաւազղն եմ X Բա յց , ինչո՞ ւ գուն ա յսքան գառնացած : Եբկբո րդ ընսղգ.Հ . ա ա I,րարզIIսI ր պ ատ ձառ ե ո աւ
ու եր– որ Ո*–իլ եը մ Ա ար ո յ եան\ի աբ տա գրութի ւն ը գ ան գա­
Ու֊ վազեց , Հեռացաւ գէպի Հոն ,Արարատ,ի ուղղու– ալ , որուն մէ^ գուն ասանկ երբեմն քաղցր ու եր­

թեամբ ••* : ալ, որուն մէ^ գուն աս անք, եր բեմն քագցբ ղի I Մ ինչեւ իսկ քննադատները իր 2,0ի մօտ վէպե­

\թիծաղեցան •• »: բեմն ալ գառն Հնչես , ու մեր կեանքի ամէն մէկ րուն գ վի պա կնեբ ո ւն եւ թատրերգո բո ւս

Վայրկեան մը վեր^ը, շէ^քի մը անկիւնը բաղ– քայլափոխին* ներկայութիւնը զգացնես X մ է^ ծիծաղելի եւ Հ ամով կէտ եր կը գանէին ։ Ա ա֊

մութիւնը խռնուած, կը կարդար թուղթ մը զոյւ Ջեմ կարծեր X բո յեսան որ բանակէն այլեւս արձակուած է , ներ -

քիչ մը առա^ գէ՚֊գէ պա շտօնեան զետեղած էր Օտար լեղուներոլ մէ^ գուն ոչ այնՀամը ու - կայիս 37 տարեկան է եւ Հաստատուած Ատն 0) ր ուն­

պատ ին վրայ : նիս ՔաՂՅՍ ^էաս^ դառն —-, ել ոչ ալ քեզ այնքան չի ս /չ ո յի եբկյարկանփ Համեստ բնակարանին մէ^ ։

Ա ա ր գ է սեան մ օաեցալ բազմ ո ւթեան : Աէք Բ գործածելու պէտքը կը զգան ; Ո՚-նի երկու զաւակ յ .որոնց Արամր 2,ուկէս տաբե -

նետեց թուղթին վբայ : Աւելի մօտեցաւ : Անուննե­ Կարօտ * . • կան , իսկ Լի՛՜սին չորս ամսուան ։

րու ցանկ մըն էր X ՛հուն տարիներ, տարիներ շարունակ թառած « Ռւէլզլի ^էքսըն^ յետպատերազմեան չբուսնին

կարգաց , վերստին կարգաց : Ոաքեբը կքոտե– ես իմ շրթունքներուս վրայ X Բոյն դրած ես կուրծ­ աո ա Փին վէպն է : Այս գործը գրի առած 36 կ աս
«կարծեմ
ցան , նայուածքը մթադնեցաւ , ու սկսաւ տատանիլ քիս տակ ։ կախուած ես արտեւանունքներէս ; Բան­ է քիլ\ մը

շանթաՀար ծառի մը նման : Ամփոփեց ի^՚քգի՚եքբ ւ տարկուած ես բազուկներուս մէ^x Հոգիիս ամէնէն 37 օրուան մ էշ^, որուն մ ասին կ՛՚ըսէ .

ետ քաւշուեցալ բազմ ո ւթենէն առանց կարենալ նըշ– խորունկ ծալքերուն մէ^ ես տեղ բռնած : շուտափոյթ կերպով եղած բան մը իր մէ^

մարելու զինք շբ^ապատող բարեկամնեբուխումբը : Եթրբ դ ի տ ի րամն ո լիս , Հեռանաս : աւերի արուեստ կը պարունակէդ :

1 Ան ո ւշի կ ու քա^ տզաս , ինչո՞ւ կասկածե - Ղ՛ուն իմ մէ^ս Զբարակ ցաւֆի ես վերածուած : I)արո յետնի «Ա* արգկա յին կաաակերգոլթփւնը

ոայ վրադ, կը կբկսէբ մտքին մէ^, անմխիթար : Ո*~ Երբ կր խօսիմ, 1 գուն միշտ ներկայ ես X որ շարժանկարի աշխաբՀին մէ^ լաւ դետին շա ֊
մ օտ են ալով կնո^ը , ի ճակատ բ *.* *
Երբ կը մտածեմ, գուն Հոն ես անպայման X Հած էբ\ տարբեր գծի վյ՚ոայ պիտի մնայ Ո ՚ ֊ է լ զ լ ի
Մ եր ազան * * * քյաման
Երբ գբի է ^եռք կ՝ առնեմ ա ող մը գիր գրելու ւճէքսընի Հանդէպ։ Աարոյեան իր այս վերջին գոր­
Համար, ամէն կլոր Հա -
Զ կրցաւ խօսքը ամբողջացնել : Ա* իաձայն սակդ ցցուած տողի լուսանցքին վրայ ծը մեծ դիրք մը կը նկատէ ։Աակայն Աարոյեան ո–

սկսան Հեծկլտալ ու թեւ թեւի , ուղղուեցան գէպի կը տեսնեմ յ ճը շատ փո խած է ։

•իրենց տունը : Երբ կը գիտեմ, կը նայիմ լեռնեբու , դաշտե– Ո՚֊էլզլի ճէքսըն ՝Բալիֆոր%իացի զինուոր մ ըն է

Գրան սեմին վրայ, գէպի ետ նայեցան , կար - բու, Հովիտներու ու անտառներու, երկինքին ու որ թատերական տեսարաններ կը գբէ ։ Ո^էլզի
միշտ
ծես թէ մէկը կը ձայնէր իրենց ... է իր աս աղեր ուն , լուսնկային ու ար ելին , դուն թար­ տղայ Հասակէն կը փափաքի իր Հ ըն կեր ո լՀ ին՝^ ու­

Հեռուն , առտուան շողերուն տակ , Մ ասիս ր կր Հոն ես, մտած աչուըներուս մէ^, կախուած կբ նենալ ։ Աարո յետնի ՀՓ"ՔԲ մ արգոցն պէս ^ ւ է լ զ լ ի

փալփլար , շոլ/7^Բ սաւառնող լուռ ամպերուն մէ~ թիչներէս , սիրտս կը գանկտես , աղիքներս ալ մեծ բաներու վբայ 1լ երազէ : ք* վերջոյ Լռնտոնի

չէն , գալարես X մէէ\ կը գտնէ «իր ընկերուՀին» որ կաղանդի ծառե–

Որքա՚1՛ Գ^Գ^Յեե. "՚ ՀԱ/ար՚" է "՛՛ն այսօր , Երբ Հայրենիքս , գեղս մտաբերեմ ^ անմիֆա - բուն զանգակիկնեբու պէս կը Հնչէ Աաբոյեանի ՛ո­

մրմռացին ու. ներս մտան ••• պէս բազուկներ բացած կը վազես X ճին բնգմէշէն X

Երբ Հեռաւոր "իբելիի մը, բսկեբոՀ՝ կամ բա­ «ԸնկերուՀի^ն անուշիկ փոքր գէմք մը ունէր ,
րեկամի մը մասին զրոյց ունենամ , կուրծքիս
Գուռը դարձաւ, իր ձ-ինիներուձ վրայ ճակա - բռունցքդ որուն վերի շրթունքը վեր դարձած էբ, իսկ կա ՜
կը խփես ք
ա ագո ակ ան Հօ՜օ՜իւնով^ մը » • • ԳԱՋԱԶԵԱՆ կուզ եւ գեղին մազերու խոպոպիքներ վար կ*ի/~
ԶԱՐԵՀ
նային իր ճակտփն վրայ։ Ան մանրակազմ եւ սպի՜–

Fonds A.R.A.M