Page 89 - \ARM_19-1946_03

ւտ. ա ս ա օ ս ա ա ւ ե ո ձ ա ա ա ա ԽաԱասաի ադաւանքի
- է՜օոօն* 1Տ8& -

8. 0. Տ. 37«.2Տ« քւեասԱնէու յիշատակին
Օեէշէօա-^օբոտէտււօ : ՏՕ». ա Տ Տ ձ & ե \ Ի <
օ
17, Ճս6 0 տ տ « ո տ - քհՏձՏ ( 1 3 )
161.: 008. 15-70 - 0. 0. Բ. Բ&հ» 1678-63 « ի մ է վրէժխնդրութիւն եւ ես հատուցից » •
Վ ր է ժ խ ն դ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ի մ ն է ե. ես կ ը հ ա տ ո ւ ց ա ն ե մ :
է^ԱԺն– Տ–"ր. 750, 6աՀս. 400, Ար տասական 1000 ֆրանք
Սաղմոս.

Օասաշհտ 28 մՍ1ԼԼ61 1946 Կիրակի 28 3 Ո ԻԼԻՍ յ՚սրա յէ լի Աստուածն է այստեղ որոտ, կայ­

ծակ եւ կարկուտ թափողը ։ Վրիժառութիւնն ինձ

* Զ – Տ Ա Ր Ի ֊ – 18* ձ ո ո ձ « ՚ 4761-'Ա-ւր շբջա,ս թ ի ս 400 Խ մ բ ա գ ի ր ՛ ք,. Մ Ի Ս Ա * Ե Ա ն ԳԻՆ՛ 3 ֆթ է պատկանում եւ ես Հատուցանելու եմ ամէնքե
իմ * • •
ալ պա-աժիլու , ոչնչացնելու եւ խորտակելու

«Մի կալ Հակառակ չարին » լ Չարին Հակա­

ռակ չբլլաս , այլ եղիր անյիշաչար , ներիր եղլւօբգ ,

\ա՚ Խ Օ Ս Ք Ը 0 Հ1 ՕՐԻՆ ընկերոջդ գ անդամ թշնամուդ ։ Աս ալ քրիստոնէա­

կան Աստուածն է յորդորում ; ՛Լ,ի ւթ ական զրկանքի

ՑՈՒԼԻՍ ԱՄՍԻ 25ԻՆ... Համար արիւն չվոթես • նիւթը մարդու կեանքից
կեանքդ
ԵՐԱՍԽ ԳԵՏԻՆ ՓԻԼԻՍՈՓԱՅՈՒԹԻՒՆԸ բարձր չէգ Հարժէ , որ դրա Համար ղու

տաս կամ մի ուրիշին կեանքից զրկես։ Եւ Հայն

այսպէս է միշտ վաբէուել ։ \թա զէնք չի բարձրա–

*Նո րէ^ն յիշաւ/ււս կի տօն I ք՚նչո®լ ; Եւ այժմ վկայութիւն մբ, մեր աննմա՛ն գրա­ ցրել , երբ նրա գոյքն են խլել, կամ տունն ու տեզբ

^5* Հզօր ժողովուրդն ալ պիտի մ անգո - բարով ԼՀիւբմիւղ) , Երասխի նկարագրի մասին • թալան ել ... Սակայն երբ անպատուել են նրան ,

տէր , շատ լ՛ա՛ն պիտի կորսնցնէր իր բարոյական Հ Հեգ ի սկզբան , եւ ապա գայբացեալ Հոսէ աՀա– ոտնակոխ արել նրա օջախի սրբութիւնը , առեւան–

դի մա գծէն , եթէ մ ո ուաց ո լթե ան տար իր պատ մ ա - գին խո խոկմամբ % մինչեւ աւեբել զկամուրջս , որ­ գ ել իւր սիր ելի ն ե րի ն կ ամ Հար ազատն երին , շօ շա­

կան յ իչատակնեբ ը , մ շակո յթի կա*9՛ աԳԳ * պաշտ - պէս եւ զկամուրջն կառուցեալ ի Մեծին Աղեքսան– փել իւր Ագգի եւ Հայրենիքի պատիլը կամ իւր ի՜

պանութեան ճակատին վյւայ ։ գրէ կո րծ անեաց * Այլ ապա Օգոստոս ամրագո յն բ աւռ ւնքը , խեղդել ա ր գա ր ո ւթ եան ե լ ճշմա րտո ւ՛­

յդպիս ի յիշատակ մըն ա չ՝ քօ անաս որ ի Ար - կառ ո յց զն ո վա ւ կամուրջ անկործանելի » թեան ձա յնը այն ժամ ան ակ նա առաջնորդս ւել

շաւա՚նքը , որուն տարեգտրձբ կր տօնուի այսօր Արգլ այս քան յՀե 11 ամսՔ՛ սն Հ զօր եւ է Հին կտակարանի Աստուծոյ պատուէրներով
անընկճելիէ է Երասխբ ;
Ծավիլի , եւ. յաՊո ր գա բա ր ՝ ուրիշ վա յբերու մէջ ։ կայծակ, որոտ ու կրակ էգաբձել ու վրէժխնդրու­

Ե*– այ ս բ ո չո ր բ՝ ի նքնա բեր արա ր : Պատմական , աշխարհագրական եւ նիւթական թեան Հոգիով լցուած պատժել է իր թշնամիներին,

Ամէ նքդ ալ բա լա կան ան գիտէք այս ար շտ - ան ճշդութիւնն եր կան վկա յութեանց մ էջ ։ (յախ 1 897 Յո ւլիս 25 ին տեղի ունեցած հյ անաս որի

ւանքի մասին՛. Այս շաթուան բնթացքին Հրատա­ չեմ 4 աւատար , որ Մեծն Ազեքսանդբ բարձրացած տր շաւանքբ ա ս տ ո ւած ա յին վրէժխնդրութեան մի

րակեցինք երկու կարեւոր յոլշեբ : Մ է կբ /Յան - բլլա յ մինչեւ Արաքս՝ կամ ՈԼբջ նետելու Համ ար Հատուցումն էր , ուղղուած քրտական Մ ազբիկ ա–

կագին վկայութիւնը 75 տարեկան Հայրենակցի մր վրան ,երկրորգ չեմ Հետտքբքրուեր թէ ինչո՛ւ կոր– րիւնարբու սեզի ել նրա արիւնռուշտ ցեղապետ

որ մասնակցած է կռիւին : բուզոնի բանակը չկրցաւ անցնի լ Արտքս էն (փըր– Հյաբաֆ ր է յ ի գէմ ոբ դեռ 1 894^^ մեծ քանակոլ ֊

Ան շուշտ շատ մ բ պա ր տ գան ե ր շեն Համ ապա - կուեցաւ միա յն Արտա շատ ի կամ ո ւր ^ո վ , Հոն ուր թեամբ Հա լեր էր կո ւո ո բ ե լ , իսկ 1 $9եին բնաջնջել
տաս խան եր
բ ագրո ւթեան ղկարկ ուտ տ եղաց» ի բոցավառ նկւ Հրազգան կը միանա յ Երասխին^ , երրորդ թերեւս էր արմ ենական Աւետիսեանի առա^ւո բգո լթեամ բ
ցնել գոյներբ
արի արանց ։ Ամէն ժողովուրդ ալ կբ սիրէ խտա­ չափա՛զանց ութ իւն է ըսել թէ Ծարտէն ի նաւբ 500 Վզանից փախած Հարիւրաւոր խաղաղ ժողովրդի ,Ս *

, մանաւանդ երբ Հարց բ կր վերաբերի քա յլ սուրաց մ էկ վա յբկեանի մ էջ ։ Աւանգութիւն– Բարթուզիմէոս վանքի շրջակայքում * ••

գործեր ո լ ; ներ են ասոնք, ինչպէս Հսկա յ սարփինա յ մ ր կազ­ ՚քյոցա այս ոճրադործոլթիւնբ ոչ միայն չէր

Անդրանիկի եւ ոլրիչ Հերոսներու նոլիբուած մող ջրվ՚էժբ ։ Բայց բոլոր այդ աւանդոլթիւննեբբ պատժուած , ա յլ ել պա տ ի ւն ե ր ի էր արժանացած X
երգեբուն մէջ պատ­
կերներու * ալ չեռնք Հանգիպիր գունագեղ կոլդան սաՀմ անել փիլիս1ոփայ ո ւթ ի ւն մը , - Ե՜ Եւ արդ՝ պէտք է ցոյց տրուէր աշխարՀի Հբ–

լ։ ա ւ՛իւ ի փիլիսոփա յութիւնը : զօրներին , որ Հա յբ ս տ ր ո ւկ չէ , նա դիտէ պատ­

Այս բոլորին մէջ , մ՛ա հրամ ասն ութ ի ւնն եբբ չեն Ըմբոստութեան ոգին, ոբ կր Հսկէ Արաքսիոյ ուով ապրել . աղնիւ , Հ եր ո սակ ան մ աՀ բ գերադա­

ոբ արմ էք ունին , այլ բուն խո րՀուրգր , կռի՛ւ, գա շտ ե ր ո ւն վրա յ ( անունը կ՚առնեմ Հ եր ո գ ոտ ո - սել անազնիւ գ ստրկական կեանքի ց ... Եւ կազմ ա–

յանուն ինքն ապա շտ պան ո ւթեան եւ ազատութեան X սէն^չի Հանդուրժեր լատինական կամ ո ւր ջն ե ր.ո ւն ։ կերպւում է ^ անաս ո րի ար շաւանքբ Վար դան ի եւ

ա ան ա ս ո ր ի արշաւանքը մ ին չեւ այսօր ալ կր Կբ քանդէ , կր խորտակէ եւ կը կործանէ ինչ ոբ /* շխանի 3 ովսէփ Ար զո ւթ ե ան ի Հ րամ անա­

պաՀԷ իբ բացառիկ Հանդամանքբ ։ շփնած են օտար ձեռքեբբ։ Կր մերժէ Համակերպու­ ւս ա րու իժ ե ա մբ * Բա յց ա յս յանդուգն ձեռնարկը

Պէտք է ետ երթալ մինչեւ 49 տարի մինչեւ թեան խորՀ\ուբգներբ ել կ՚արՀամաբՀէ «Հռովմէա­ յզացել էր գլխաւորապէս Ն՝իկռլ Գ ո ւմ ան ը ել նրա

\$$՝7 չկշռելու Համար անոր իրական ծաւալր եւ խ ո– կան խազա գութ ի ւն ը» , ա յնքան որ կը կատղի \յե– վճռական , կազմ ակերպ ի չ ոգու ել տենգա յին աշ­

բո ւթիւնբ ; բոն եւ կը Հրամայէ ըմբոստ Արտքս բ դնել ^ լատի­ խատանքների արդիւնքն էր • • •

նական կամ ո լրջի մը տակէն Հ ո ս ելու Համ ա կեր– Յուլիս 2,5ի գք՚չեբբ ՝Բ իւրտե րբ կրեցին իրենց

կատարեալ մ ա ր ա ա կան կագմ ա կեբ պո ւթ ի ւԼ պո^թձան մէջ» (Ատաաիոս , Տ>՚^ՇՏ, Ա՛ 79)։ Հա - Հստրաշար եւ արժանի պատիժը մեծ թւով սպան­

մբ, 250 280 քաջերով։ Համախմբուած՝ աշխարՀի յերբ կբ ստի պոլին քաշուիլ իրենց նաՀանջի սար­ նուածներ եւ նիւ թական վնասներ ունենալով . • *

զանագահ մասեբէն • (\քոյնիսկ Պ"լս էն ) : ՀՀօ ր ա - սափելի նետարձա կութեամբ Լոր պատմականօբէն Հայերը Հայրենի Հազի վրայ թողեցին 19 քաջեր • * *

խումբ մբ բաղկացած ամէն դասակարգէ , մտա­ Հայկական ռազմագիտական եղանակ մրն է) , վրէժ 1 9 նաՀ ատակներ Հա յոց աշխա րՀ ի բոլոր ան կ ի քն­

ւորական, աէլն՛ուա կան , տբՀեստաւոր, բանուոր, լուծելով Հռովմէական լեգէոններէն ։ Բայց , կ՚ըսէ ներ ի յ : Գեղեցիկ են Լեւոն Աթարէ դե ան ի սրանց

սպայ, գինուոբ, բժ՜իշկ եւ ճարտարագէտ X սքանչելի աւանդութիւնը, դետը , որ կը Հբճոլէբ ն ու իր ած տողերբ՛ « Յարգանք ձեզ, սրտի մար­

Եւ այս բո լո ր բ ս պա ռա սին՝ ո ւած՝ օրուան ամէ­ իր վզին վրա յ ն Լ ււէո լած Հա յ կական մ ա յբաքազաք– դիկ* Ջ՛եր անշնչացած դիակների առջեւ խոնար–

նէն պիտանի զէնքերով , որոնց Հայթայթ ուս ր , նեբու քայռամ ան Լ ա կո վ , կը ցնցէ մ էջքր եւ կը Հում ենք մեր գլուխները» . . Մի սիրտ ունէիք , այն

ինքնին , կր կազմէ ամ բոզջ ո գի սա կան մբ ։ քանդէ Հ ամ ա կերպութեան կամ ււք֊/՛^/^ I Եւ Հռովմի էլ գոՀ բերիք ^՜ոգովրգի ազատութեան Ա * Գոբ–

ձեռնարկին յանգգնո ւթ ի ւն ր ել յաջոզութիւնբ մէջ ա յս Հայ դետին ան ո ւն ը շուտով կը դառնայ այ աշխատաւոր դասի մաքուր զաւակներ ,

Հիացում պա աճ ա ռա ծ էին նո յնիսկ օտար գեր մ ան խորՀրդանշան մր ըմբոստութեան , եւ երբԱտատի– ՚յ՜սղսվբգի Հեծեծանքը ձեր սրտում միայն արձա­

եւ ռուս թ զ թ ա կի ցներ ո ւ , որոնց նկտրագր ո լ - ոս «շամբուշ» կ՚անուանէ Երասխբ ( Տ ^ 6 Տ , Ե* 141), գանգ գտաւ : Գուք գնաց իք ս ր բե լո ւ նրա աբցունք–

թիւններբ մինչեւ այսօր ալ կբ սլաՀեն իրենց ուժը ։ իբ այգ ակնարկը կ ուղղէ Հայաստան աշիւաբՀի ներբ ու ընկաք * Ընկաք , որ ձեր մատաղ արիւնո՛վ

Հայրենասիրութիւն , անձնուիրութիւն , քա - ա յն ոգիին , ոբ թշնտմ ի է ստրկութեան ։ Եւ ՚չԼեբ– ոռոգուած Մ ա յ Ր՜ Հ ՚" յ՛բեն իքբ °՜էի ո լ °^աո^էէ * մե­

ջո ւթ իւն՛ , զա րն ե լո լ ել զարնուելու վճռականու - ջապէս , երբ Վիրղիլիոս կ՚երդէ. ռաք , որ մի ամ բոզջ ժողովուրդ ապրի ։ Յարգանք

թիւն X Առա քին ո ւթի ւննե բ որոնք ՀետզՀետէ զար - * • • Եւ Երասխայն ի կամրջաց ըմբոստ հու՛նք, ձեզ , տղերք ջան » է

։լա ց ան , տարիներու բնթացքին , ի վերջո յ յանգե– կ ակնարկէ այն ոգիին , որ ընդունակ չէ ծնրա­

լո, Համ ւ քր բազմաթիլ Հերոսամտրտներոլ եւ դրութեան , • • բայց գրաբար թ ա ր գմ ան ո ւթ ի ւն բ /// ան աս ո րի արշաւանքի քառ աս ո ւն ե ւ ինն ե–

պատերազմ ական դործողո ւթեանց ։ յաջող չէ այստեղ , կարդացէ՛ք լատիներէնը , կուռ րո րդ տարին մեր գլուխր խոնարՀենք Հա յ ութ եան

Հէքեաթներ չեն Վյս ս պո ւր ա կաննե բ բ , Հյ • Գա– եւ վեՀափառ • այդ ազնիւ զաւակներու , մ եր Հ եբոսներոլ ան մ աՀ

բաՀ իսաբները , Ուբֆաներր , Տա՛ր ոնն ե ր բ եւ մնաց­ . . . բօոէշա ա&§ոծէստ ձւ՚&տշտ. յիշատակին առջեւ , որոնք բնկան Քաք։Է մաՀով

եալը է Մինչեւ Սսէր ա ա բ ա սլա ա եւ ԳարաքիլիսԷ X կարգացէ՛ք ֆրանսերէնբ , յստակ եւ ուժեղ . Հայ ժ ո զ ո վ ր գ ի ազատագրութեան սուրբ ճամ բուն

Գարերու ընթացքին թմ ր ա ծ ռազմ ական ոգին ^Ճ^^^X6 աշս§ո6 <3շ տօո թօոէ. վրայ*** իրենց Հայրենիքի կարօտը քաշելով, իղ­

էր որ կը գործէր բոլոր ճակատներուն վրա յ ։ Կր Ա՛խ, (որքա՛ն գեղեցիկ է, այստեղ, աճւ%ՈՇ ձեր ր իրենց սրտերում ։

թրծէր , կբ պնգացնէբ Հայկական Բազուկբ : բառբ, Երասխն է, որ կը զայրանայ, 1լ րմբոս­ Մ եր անՀ\ուն Համ ակրանքի կաթիլ արցունքնե­

Մ ինչեւ \\) ան սա ո բ , ինչպէս աւելի առաք , թըշ՜ տան ա յ , կբ ծառանա յ իր վրայ նետ ուած կամուր– րից , մեր լաւագոյն յո յղեր ից ու գերագոյն ղգաց–

նամին վարժուած էր անպատիժ շաչեցնելու իր ջին Համար, ճիշտ ինչպէս Հայկազանց իշխաննե - մունքներից փունջ մը վարգ , դեղանի պսակ մ,բ

մտրակբ եւ շո զա ցնե լո լ իր դաշոյնը։ Մի՛նչեւ բն - բու աշխէտ ձին կր զայրանար, կ՛ ըմբոստանար , Հ իւսենք ու զարդարենք մ եր բոլոր Հ ե ր ո սնե բու եւ

տանեկան բոյներու մէջ խրելով իր աբիւնաթա ՜ կը ծառանա բ երբ իր վրայ կբ Հեծնէր օտար ծ ան­ նաՀ ատակներու մ աքուր եւ անբիծ ճակատ բ ։

թախ թաթբ է բութիւն մբ ։ ԱՐՍԷՆ ԱՒ • ՔԱՀ • ՍԻՄԷՈՆԵԱՆՑ

/էք անաս որն Լ ր բ , ինչպէս աւելի առաջ եւ վեր - Եւ Հռովմ , իր պատմութեան մէջ աբձանագրե–

ջբ , եկան ապացուցանել թէ այս ժոզովոլրգին զա­ է՛՛ Վ կա մուր ջ–քան ղող Արաքս ի աւանդութիլնները՝

ւակներն ալ գիտեն արժեցնել Հակն բսզ ականբֆ ։ իբրեւ փոխաբերութիւն կամ խորՀրդանշան , կբ 25 ԱՌ ՀԱՐԻՒՐ ՅԱՒԵԼՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ցոյցեր

Գիտեն պաշտպանել իրենց պատ իւր , կեանքր եւ ՎհաՀ1էր է փառս Հայ ըմբոստ, յեղափոխական եւ կատարուեցան ՄարսԷյլի ել ուրիշ քագաքներու

ագատութիւնըx Գիտեն խորտակել ոճրածին գլոլխ– մինչ ի մահ անբնկճելի ոգիին։ մէջ X Աշխատանքի նախարարը , Պ ՚ Բռուազա (Հա­

սերբ եւ սանձել արիւնազանգ ախորժակներբ ։ Թո՛յլ տուր , ՎաՀԷ՛ ջան , վերջին տոմսՀով մայնավար) կ՛ առաջարկէ 21 առ Հարիւր բնգՀա -

Այնքան որքան թոյլ կուտան իր ուժ երբ : մը ներկ այացնել ա յստեղ թէ ՚Վհռ մ արմնւ <9»է նուր յաւելում , 30 առ Հարիւր անոնց Համար որ

Ուժ ի փորձ մ բն ալ՝ քԱ ան աւարը , պատմական Ե ր ա ս խ ի կամ ո ւր ջ ֊ քանդ ո գ ոգի՛ս այ ււ մե րօր նուաղագո յն ա շխատավա րձքբ կ բ ստանան Համ ա–

շրջանի մը մէջ, երբ Եւբոպան մեզ կբ ճանչնար բուն, կամուրջ քանդելու օրինակով մը ձա յն 1 945 մ ա բտի սա կաց ո յցին , 13 առ Հարիւր ա–

պարզապէս իբրեւ խաչապաշտ կամ խանութպան ԱՐԱԶ նոնց որ նոր գործի կը մտնեն։ 1947 Մարտ \ էն

ժ ո զո վո ւր գ մը % սկսեալ սլիտի վերահաստատուին Հաւաքական

Կը ռոււժաէիԱ սլա յմտնագր ութ իւննե րը * Այս բոլոր խնգիրնեբբ

իսկապէս կարկուտ մ բն էր որ տեղաց արիւ - պիտի քննուին երկուշաբթի օր , ա շխատավա րձքե–

նար բու սեզի մբ գլխուն։ Եթէ կարելի չեղաւ լրի՛– ՄԱՐ՛Ս ԷՅ Լ Ստորագրեալներս , անդամ Հ* րու յանձնա

գործագրել ամբողջ ծրագիրր, արշաւանքին պատ֊ Ա* ճակատին, երկար Համբերեցինք Հաւատալով ՈՍՏԻԿԱՆՈՒԹԵԱՆ նախկին վերաաեսո^չը ,

ճառած աՀուսարսափբ բաւական էր , իբրեւ ազդա­ թէ Համագործակցութիւնը վեր է ամէն բանէ, Պիւսիէռ, որուն Համար մահ ա սլա ա իժ պահանջած

րարութիւն % բա յց ա յսօ ր կբ տեսնենք որ անոնց գործը որոմ էր րնդՀ * դատախազբ , դատապարտուեցաւ ց կեանս

Երգին մէկ տողը միայն, . «Եաման Աստուած , ցան Լ ւ եւ մատնութիւն կատարել է ; Մեզ կբ մնալ թիապարտութեան եւ դո յքեբու գրաւման :
ֆէտան
մութիւն եկաւ, ո^ւբ փախչինք» , ամբողջ պատ - ուրեմն Հ ր ա պա ր ա կա ւ մ եր անդառնալի Հ րաժարա– ՀԱԶԱՐ ՀՈԳԻ ձեբբակալուեոա-ե Պաղեոաինի

մբ կ՛արժէ ։ կանր տալ նոյն խմբակցութենէն ։ մէԸ , Եբուսաղէմի վերջին դէպքին առթիւ յ

ֆէտայինե՚բ , մեր Գիմագրական ճ ակատը ։ Սիմոն Շ ա հ ր ի կ հ ա ն , Կ* Տ է ր կարապհտեան, Գ–

Շ՛ Ա մ ե ր ի կ հ ա ն : (ԼոՆոհյաւ շարաւնակււէ–թփլքւո կարդալ գ . Է ջ )

Fonds A.R.A.M